Op 15 december heeft het kabinet de Kamer per brief geïnformeerd over de Nederlandse positie. De voorstellen voor steun aan Oekraïne worden betrokken bij het plenaire debat van 16 december over de Europese top van 18 en 19 december. Zie ook de bijbehorende EU-signalering.

(Bij de behandeling van dit EU-voorstel heeft de commissie Europese Zaken het voortouw.)

Op 3 december jl. heeft de Commissie wetsvoorstellen gepresenteerd voor financiële steun aan Oekraïne, dat vanaf volgend jaar Oekraïne in acute geldnood dreigt te komen. De Commissie biedt daarbij twee opties: i) het uitgeven van nieuwe gemeenschappelijke schulden om door te lenen aan Oekraïne of ii) een herstellening waarbij de bevroren Russische centralebanktegoeden worden ingezet voor een nulrentelening aan Oekraïne die het land alleen hoeft terug te betalen indien Rusland herstelbetalingen doet voor de oorlogsschade.

Onderhavige voorstel moet optie 1 (nieuwe gemeenschappelijke schulden) mogelijk maken door de huidige MFK-verordening aan te passen. (De EU-begroting wordt gebruikt om de terugbetaling van de obligaties te garanderen). Hiervoor is unanimiteit vereist. Hongarije heeft al aangekondigd optie 1 te vetoën.

Op de Europese Raad van 18 december nemen de regeringsleiders naar verwachting een politiek besluit over de steun aan Oekraïne.

Dit voorstel moet de herstelbetalingslening mogelijk maken: maximaal 210 miljard EUR aan in de EU bevroren Russische centralebanktegoeden komen hiermee beschikbaar voor Oekraïne dat pas terugbetaalt zodra Rusland de door zijn oorlog veroorzaakte schade vergoedt.

Op de Europese Raad van 18 december nemen de regeringsleiders naar verwachting een politiek besluit over de herstellening.

Lidstaten mogen hun herstel- en veerkrachtplannen aanpassen als maatregelen door “objectieve omstandigheden” niet meer haalbaar zijn of zij alternatieven aandragen die in dezelfde mate de doelstelling bevorderen tegen lagere (administratieve) lasten hebben. De Commissie heeft het wijzigingsverzoek van Portugal positief beoordeeld en de Ecofinraad moet de gewijzigde plannen vervolgens nog formeel met gekwalificeerde meerderheid goedkeuren.

De Raad stemt doorgaans zonder discussie in met de aanpassingen op grond van een positieve beoordeling door de Commissie en de inhoudelijke behandeling in de ambtelijke voorportalen van de Ecofinraad.

De EER, oftewel de Europese Economische Ruimte, is een samenwerkingsverband tussen de lidstaten van de EU en de landen van de Europese Vrijhandelsassociatie (EVA/ EFTA) die geen EU-lid zijn, namelijk IJsland, Liechtenstein en Noorwegen.

In dit besluit wil de EU instemmen met een wijziging van onderdelen van de EER‑overeenkomst op het domein van financiële diensten, kapitaalverkeer en vennootschapsrecht, in het kader van het vernieuwde Europees raamwerk voor het herstel en de afwikkeling van centrale tegenpartijen (CCP’s). Dit raamwerk is ontworpen om de stabiliteit van de financiële markten te versterken en te zorgen dat bij problemen bij centrale tegenpartijen sprake is van adequate procedures voor herstel of afwikkeling, zonder onaanvaardbare risico’s voor markten of belastingbetalers.

Met dit besluit maakt de Raad, namens de EU, zijn positie kenbaar voor de stemming in het Gemengd Comité van de EER over de voorgestelde aanpassingen. Voor Nederland is dit relevant omdat dezelfde regels van bank‑/kapitaal‑ en vennootschapsrecht ook van toepassing kunnen worden op EER‑partners die geen EU‑lid zijn.

Via dit instrument is tot 2027 een budget van circa € 1 mld beschikbaar om douanediensten in alle lidstaten te ondersteunen bij de modernisering van hun controleapparatuur.

De Europese Commissie beoordeelt het instrument voor financiële steun voor douanecontroleapparatuur (2021‑2027) overwegend positief. Het programma helpt lidstaten bij het moderniseren van douane‑apparatuur en versterkt zo grenscontroles en marktveiligheid in de EU. Volgens de tussentijdse evaluatie zijn al tientallen projecten in 24 tot 25 lidstaten ondersteund en is de feedback van nationale douanediensten positief. Tegelijk merkt de Commissie op dat niet alle projecten volledig operationeel zijn, dat sommige vertragingen hebben opgelopen en dat coördinatie tussen lidstaten verbeterd kan worden. De Commissie dringt erop aan de resterende jaren van het programma optimaal te benutten om de beoogde resultaten volledig te realiseren.

In deze mededeling evalueert de Europese Commissie de nationale begrotings- en schuldenplannen van de lidstaten binnen het vernieuwde EU-kader voor economische governance.

De Europese Commissie signaleert dat een aantal lidstaten op dit moment niet volledig voldoet aan de afgesproken netto-uitgavenpaden. Het gaat onder meer om Nederland, Cyprus, Ierland en Luxemburg, waar de overheidsuitgaven dreigen af te wijken van de overeengekomen kaders. Daarnaast voldoet Roemenië niet aan het vereiste correctieve uitgavenpad omdat het buitensporige tekort onvoldoende wordt teruggebracht. Deze landen vallen daarom onder verhoogd toezicht of hebben een waarschuwing ontvangen.