Preview document (🔗 origineel)

---

  DOCPROPERTY adres  De voorzitter van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal

Postbus 20018

2500 EA  DEN HAAG 



	  DOCPROPERTY plaats  Den Haag 	  DOCPROPERTY _onskenmerk  Ons kenmerk 
  DOCPROPERTY _uwbriefvan  Uw brief van 	  DOCPROPERTY _uwkenmerk  Uw
kenmerk 

8 oktober 2008   DOCPROPERTY datum   	  DOCPROPERTY onskenmerk 
VO/TGS/57683 	  DOCPROPERTY uwbriefvan  30 september 2008 	  DOCPROPERTY
uwkenmerk  2008Z03433 / 2080901460 



  DOCPROPERTY _onderwerp  Onderwerp 	  DOCPROPERTY _bijlage   

  DOCPROPERTY onderwerp_fmt  Dreigende claims van
schoolboekenleveranciers aan scholen in verband met de Europese
aanbesteding 	  DOCPROPERTY bijlage_fmt   



  DOCPROPERTY aanhef   

Hierbij zend ik u het antwoord op de vragen van de leden Jan de Vries
(CDA) en Besselink (PvdA) van uw Kamer aan de staatssecretaris van
Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, mevrouw Van Bijsterveldt-Vliegenthart
over dreigende claims van schoolboekenleveranciers aan scholen in
verband met de Europese aanbesteding. De vragen werden toegezonden bij
bovengenoemde brief d.d. 30 september 2008, kenmerk 2008Z03433 /
2080901460.

De staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,

Marja van Bijsterveldt-Vliegenthart

2008Z03433 / 2080901460

Vragen van de leden Jan de Vries (CDA) en Besselink (PvdA) aan de
staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, mw. Van
Bijsterveldt-Vliegenthart, over dreigende claims van
schoolboekenleveranciers aan scholen in verband met de Europese
aanbesteding. (Ingezonden 30 september 2008)

1

Heeft u kennisgenomen van het artikel "Hoge claim dreigt voor
onderwijs"? 1) Bent u bekend met de in het artikel opgeworpen
vraagstelling?

Ja.

2

Wat is uw oordeel over de vraag of scholen hun lopende overeenkomsten
als gevolg van de nieuwe wetgeving tussentijds moeten beëindigen? 

In tegenstelling tot wat door velen in de discussies over gratis
schoolboeken is verondersteld, is het niet zo dat de wet ‘gratis
schoolboeken’ scholen aanbestedingsplichtig maakt voor opdrachten tot
levering en/of distributie van schoolboeken. Scholen zijn sinds 1992 
aanbestedingsplichtig op grond van Europese regelgeving, en zijn dit in
huidige situatie in veel gevallen ook al voor schoolboeken. 

Overeenkomsten met een waarde boven het drempelbedrag voor Europese
aanbestedingen, die niet na een Europese aanbesteding tot stand zijn
gekomen, zijn weliswaar aan te merken als rechtsgeldige, maar niettemin
als onrechtmatig tot stand gekomen overeenkomsten.

Dat betekent dat de afspraken in een dergelijk contract niet als nietig
of vernietigbaar kunnen worden aangemerkt. Maar uitgangspunt van scholen
zou moeten zijn dat onrechtmatig tot stand gebrachte overeenkomsten zo
spoedig mogelijk beëindigd worden. Negatieve (financiële) gevolgen van
beëindiging voor scholen zouden in sommige gevallen kunnen
rechtvaardigen dat een school deze overeenkomst uitdient. In de overige
vragen kom ik hier op terug. 

3

Zijn er distributeurs die bij tussentijdse beëindiging van de
overeenkomst extra kosten in rekening brengen aan scholen? Zo ja, op
welke gronden? Zijn deze kosten een vergoeding voor nog niet
afgeschreven boeken of komen ze voort uit een boeteclausule? 

De bij de helpdesk van de Taskforce Gratis Schoolboeken bekende
overeenkomsten laten grote verschillen zien per leverancier en per
school. Het gaat dan om verschillen in looptijd, verschillen in
(tussentijdse) beëindigingmogelijkheden, en verschillen in kosten die
aan deze beëindigingmogelijkheden verbonden zouden kunnen zijn. Zoals
ook uit de berichten in de media de afgelopen dagen naar voren komt, is
er een leverancier die scholen inderdaad forse bedragen voorhoudt
wanneer zij hun overeenkomst (tussentijds) wensen te beëindigen. De
‘afkoopsommen’ zijn weliswaar niet zo fors als diverse media
vermeldden, maar niettemin worden daarbij bedragen van enkele tonnen
genoemd. Het gaat hierbij in veel gevallen om een extern boekenfonds
waarbij de leverancier eigenaar is van de schoolboeken. De leverancier
vraagt in bovengenoemde gevallen om een vergoeding voor boeken die nog
niet de volledige afschrijvingstermijn hebben gehaald. 

Het merendeel van de overeenkomsten bevat echter voldoende
mogelijkheden, vaak meer dan scholen in eerste instantie menen, voor
tussentijdse beëindiging zonder negatieve (financiële) gevolgen voor
de school.

4

Zijn in uw ogen deze extra kosten in alle gevallen redelijk? Is
bijvoorbeeld het toepassen van een boeteclausule redelijk als de nieuwe
wetgeving het eventueel noodzakelijk maakt om de bestaande overeenkomst
tussentijds te beëindigen? En kan een school bij een eventuele
vergoeding voor de nog niet afgeschreven boeken deze boeken opeisen en
opnieuw ter beschikking stellen aan leerlingen of bijvoorbeeld inbrengen
in een nieuwe aanbesteding?

Zoals in de beantwoording van de eerste vraag ter sprake kwam, is de
reden voor het tussentijds beëindigen van bestaande overeenkomsten in
veel gevallen niet het gevolg van nieuwe wetgeving. De contracten zijn
onrechtmatig tot stand gekomen, maar zijn wel rechtsgeldig. 

De rekensom die deze leverancier maakt om tot dergelijke bedragen te
komen is onder meer gebaseerd op de vergoeding voor boeken in een extern
boekenfonds die nog niet de volledige afschrijvingstermijn hebben
gehaald. Dat betekent echter niet dat scholen bereid moeten zijn om dit
soort bedragen zonder meer te betalen, zonder hierover met de
leverancier in onderhandeling te treden. Mogelijkheden die besproken
zouden kunnen worden zijn bijvoorbeeld dat de school de
afschrijvingskosten betaalt, maar dan ook de boeken krijgt. De school
kan die boeken vervolgens inbrengen in een nieuwe aanbesteding, waardoor
een volgend contract tegen een lagere prijs overeengekomen kan worden.
Een andere mogelijkheid is dat de leverancier de afschrijvingskosten
matigt en de boeken behoudt.

5

Ziet u meer mogelijkheden voor scholen om op een goede manier en zonder
onevenredige extra kosten lopende overeenkomsten tussentijds te
beëindigen? Zo ja, welke? Heeft u de overtuiging dat distributeurs zich
hierin coöperatief opstellen? 

Ik wil nogmaals aanmerken dat het merendeel van de overeenkomsten
voldoende mogelijkheden bevat voor tussentijdse beëindiging zonder
negatieve (financiële) gevolgen voor de school. Mocht het zo zijn dat
een school toch een vergoeding moet betalen voor nog niet afgeschreven
boeken, dan is het aan de school om de afweging te maken hoe hiermee om
te gaan. Het lijkt redelijk dat de school in zo’n geval verlangt deze
boeken in bezit te krijgen. Daarnaast kan een school in sommige gevallen
de afweging maken het contract uit te dienen en later aan te besteden.
Het (al dan niet gewijzigd) in stand laten van de huidige overeenkomst
is voor scholen echter niet zonder risico’s. Het is mogelijk dat een
andere leverancier in een gerechtelijke procedure zal vorderen dat een
school de overeenkomst beëindigt om de levering en/of distributie
vervolgens conform de aanbestedingsregels in de markt te zetten. 

Mocht het, indien de school het contract wenst te beëindigen, niet
mogelijk zijn om tot een voor beide partijen aanvaardbare afronding te
komen van de overeenkomst, dan kan elke partij het geschil voorleggen
aan de rechter. Die zal met inachtneming van de ‘redelijkheid en
billijkheid’ de gevolgen van de (tussentijdse) beëindiging mogelijk
kunnen matigen. 

Overigens, scholen en leveranciers hebben beiden belang bij een soepele
overgang naar de nieuwe situatie. 

6

Bent u bereid de scholen door middel van de Taskforce Gratis
Schoolboeken te adviseren in onderhavige problematiek?

Dat doe ik en dat zal ik ook blijven doen. Taskforce staat scholen met
raad en daad terzijde. Op de website staat heldere en eenduidige
informatie in de vorm van veelgestelde vragen, modellen en
handleidingen. Op de regiobijeenkomsten is het hele aanbestedingsproces,
waaronder ook het afronden van de contracten, aan de orde is gesteld.
Ten slotte kunnen scholen bij de helpdesk terecht met hun vragen, ook
die over hun huidige overeenkomsten. 

1) Nederlands Dagblad, 27 september 2008

  DOCPROPERTY _pagina  blad    PAGE  1 /  SECTIONPAGES   \* MERGEFORMAT 
1 

  DOCPROPERTY e_organisatienaam  Ministerie van Onderwijs, Cultuur en
Wetenschap 

  DOCPROPERTY v_adres  Rijnstraat 50, Postbus 16375, 2500 BJ Den
Haag  T   DOCPROPERTY e_telefoon_org  +31-70-412 3456  F   DOCPROPERTY
e_fax_org  +31-70-412 3450  W   DOCPROPERTY e_website_org  www.minocw.nl


  DOCPROPERTY _pagina  blad    PAGE  4 /  SECTIONPAGES   \* MERGEFORMAT 
4 

 

  DOCVARIABLE clausule