Preview document (🔗 origineel)

---

Hierbij bied ik u de antwoorden aan op de vragen van het lid Van Velzen
over de beveiliging van Nederlandse militaire terreinen, materieel en
personeel (ingezonden 13 oktober 2008 met kenmerk
2008Z04327/2080902570).

DE MINISTER VAN DEFENSIE



E. van Middelkoop



Vragen van het lid Van Velzen over de beveiliging van Nederlandse
militaire terreinen, materieel en personeel (ingezonden 13 oktober 2008,
kenmerk 2008Z04327/2080902570)

1.        Wat is uw reactie op het feit dat een journalist van
SBS6 zonder enige vraag naar zijn  identiteit of wat dan ook mee kon
rijden met een luchtmachtbus om vervolgens met hetzelfde gemak zonder
militair identiteitsbewijs en zonder hulp van binnenuit de
luchtmachtbasis Woensdrecht op en af kon komen?

2.       Deelt u de mening dat het in zijn algemeenheid maar zeker
juist nu in een periode van substantieel dreigingsniveau volgens de
Coördinator Terrorismebestrijding, niet mogelijk zou moeten zijn dat
mensen zonder controle door de poorten een defensiebasis kunnen
betreden? Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen?  Zo neen, kunt u
uitleggen waarom u deze situatie acceptabel en veilig vindt? Op welke
termijn kunt u garanderen dat militaire bases veilig zijn?

Het is nuttig dat het programma Undercover in Nederland tekortkomingen
in de beveiliging van Defensie heeft laten zien. Dit geeft Defensie de
gelegenheid maatregelen te nemen. Tegelijkertijd verontrust het mij dat
de beveiliging van sommige defensielocaties kennelijk niet altijd
volgens de regels is uitgevoerd. Ongeacht het dreigingsniveau dat wordt
vastgesteld door de Nationale Coördinator Terrorismebestrijding, moet
er een goede identiteitscontrole zijn. Het is een slechte zaak als het
daaraan schort, zoals in het programma te zien was. Het is echter geen
staand beleid alle personen te controleren die een defensieterrein
verlaten. Het uitgangspunt is dat personen die een defensielocatie
willen verlaten, bevoegd waren daar te zijn. Er wordt wel
steekproefsgewijs gecontroleerd of er gerubriceerde informatie wordt
meegenomen. Ook worden defensievoertuigen die een defensieterrein
verlaten steekproefsgewijs gecontroleerd. De beveiligingscapaciteit
wordt echter vooral ingezet om te voorkomen dat onbevoegden een
defensieterrein binnenkomen. 

 

Naar aanleiding van de uitzending is een aantal maatregelen genomen. Er
is een melding gedaan bij de Koninklijke marechaussee. Verder heeft de
Beveiligingsautoriteit van Defensie opdracht gekregen een onderzoek in
te stellen. De Beveiligingsautoriteit zal onderzoeken wat er in de
uitzending naar voren is gebracht, maar ook hoe in de toekomst
dergelijke inbreuken op de beveiliging van Defensie kunnen worden
voorkomen.

Vooruitlopend op de uitzending van 12 oktober en in afwachting van de
resultaten van voornoemd onderzoek zijn al maatregelen genomen om de
beveiliging aan te scherpen. Daarbij worden bestaande regels beter
gehandhaafd en worden controles geïntensiveerd. Er worden meer
steekproeven gehouden ter controle van voertuigen van personen die niet
bij Defensie werken. Defensievoertuigen, maar ook personen die een
defensielocatie verlaten, worden vaker gecontroleerd. Er wordt veel
aandacht besteed aan het verhogen van het beveiligingsbewustzijn van het
personeel. Verder wordt tijdelijk extra mankracht ingezet voor
beveiligingstaken van defensieobjecten in Nederland. Op de vliegbasis
Woensdrecht zijn maatregelen genomen om de beveiliging van de
onderhoudshangar te verbeteren. Het onderzoek van de
Beveiligingsautoriteit zal onder meer worden gebruikt om maatregelen te
formuleren die herhaling in de toekomst moeten voorkomen.

De beveiliging en bewaking bij Defensie kent een gelaagd stelstel.
Gezien het grote aantal defensielocaties en de omvang ervan is het
onmogelijk alle locaties volledig te beveiligen. De verschillende
militaire objecten zijn naar hun belang verdeeld in categorieën,
waarbij de beveiligingseisen hoger worden naarmate het belang van de
objecten toeneemt. Het risico dat samenhangt met het minder zwaar
beveiligen van bepaalde objecten wordt aanvaardbaar geacht. 

In de beantwoording van de vragen van de leden Diks en Halsema van 13
oktober jl. is ingegaan op de indeling in categorieën. Daarin werd per
abuis gemeld dat legeringsgebouwen vallen onder categorie 3. Dit was wel
de stand van zaken in 2005, zoals beschreven in de brief van 10 mei 2005
(Kamerstuk 29 415 nr. 5). In 2006 is deze indeling echter tegen het
licht gehouden. Als gevolg daarvan vallen de legeringsgebouwen sindsdien
onder categorie 4. 

Ondanks de fouten die in het programma aan het licht kwamen, ben ik nog
steeds van mening dat de toestand op de defensieterreinen veilig is. Wel
kan, zo is gebleken, de beveiliging nog worden verbeterd. Verder merk ik
op dat veiligheid een zaak is van alle medewerkers van Defensie. Het
beveiligingssysteem berust mede op het uitgangspunt dat allen zich
verantwoordelijk voelen voor de veiligheid en daarnaar handelen. Het is
zorgelijk dat enkele defensiemedewerkers kennelijk bereid zijn geweest
buitenstaanders te helpen het beveiligingssysteem te omzeilen. Het is
niet mogelijk een beveiligingssysteem te ontwerpen dat volledig bestand
is tegen hulp van binnenuit.

3.       Is het waar dat de collega's van de betreffende
journalist bij het betreden van de reparatie werkplaatsen op de
luchtmachtbasis Woensdrecht een extra beveiligde zone zijn ingegaan 
zonder dat hen om de daarvoor benodigde toestemming/pas is gevraagd? Wat
is uw oordeel hierover?

9.       Is het u bekend dat niet alleen de journalist zelf maar
ook twee van zijn redactieleden meerdere malen een basis hebben
betreden  via de hoofdingang en zonder enige controle? Deelt u het
oordeel dat het gebrek aan controle op deze militaire bases blijkbaar
structureel is? Zo neen, hoe is het gesteld met de beveiliging van
andere bases en militair materieel? Zou op andere bases het ongeoorloofd
betreden via de hoofdingang niet mogelijk zijn?

In het programma werd gemeld dat ook collega’s van de betrokken
journalist de vliegbasis Woensdrecht zijn binnengekomen doordat de bus
waarin zij zaten eveneens niet werd gecontroleerd. Ik kan dit niet
bevestigen. In het programma waren opnamen te zien die zijn gemaakt
binnen en buiten een onderhoudshangar op de vliegbasis Woensdrecht. Uit
deze opnamen bleek dat de toegangscontrole bij deze onderhoudshangar
tekort schoot. Ik acht dit een ernstige zaak. Hoe, wanneer en door wie
de opnamen zijn gemaakt is echter nog niet duidelijk. De
Beveiligingsautoriteit zal dit betrekken bij zijn onderzoek.

Er is op defensieterreinen zeker geen sprake van een structureel gebrek
aan controle. Wel werd uit de uitzending duidelijk dat er fouten in de
uitvoering van de toegangscontrole zijn gemaakt. Zoals hierboven
uiteengezet zal het onderzoek van de Beveiligingsautoriteit moeten
uitwijzen wat er precies is gebeurd en hoe dergelijke inbreuken op de
beveiliging in de toekomst kunnen worden voorkomen.

4.       Is het u bekend dat de journalist ook de Johannes Post
kazerne in Havelte op dergelijke wijze onbevoegd zonder
identiteitsbewijs en zonder controle heeft kunnen betreden via de
hoofdingang? Wat is hierover uw oordeel?

5.       Kunt u uitsluiten dat andere mensen op dergelijke wijze
onbevoegd deze en/of andere militaire bases hebben kunnen betreden? 
Kunt u uitsluiten dat onbevoegde mensen de veiligheid van personeel en
of materieel in gevaar hebben gebracht?

In het programma was te zien dat de journalist en een collega de kazerne
binnenkwamen door zich te verbergen in de auto van een persoon die op
reguliere wijze tot de kazerne werd toegelaten. De identiteit van deze
bezoeker is wel gecontroleerd. Dat een persoon het kazerneterrein kon
betreden door zich in een auto te verbergen kan met het huidige
beveiligingssysteem niet worden uitgesloten wanneer de laagste ‘Alert
state’ van kracht is. Zoals hierboven uiteengezet is begin deze week
besloten tot steekproefsgewijze controles van voertuigen. Het valt
uiteraard niet volledig uit te sluiten dat in nog meer gevallen mensen
een defensielocatie zijn binnengekomen door zich in een voertuig te
verbergen, maar daarvoor bestaan geen aanwijzingen. Verder heb ik geen
aanwijzingen dat in de afgelopen tijd de veiligheid van personeel of
materieel in Nederland in het geding is geweest.

6.       Wat is uw oordeel over het feit dat de journalist in
kwestie met een zware legertruck de basis heeft kunnen verlaten? Is het
u bekend dat ook daarbij gebruik werd gemaakt van de hoofduitgang en dat
er geen controle plaats vond?

8.       Is het waar dat de gestolen truck niet eens werd vermist?
Hoe kan dit? Is de administratie van wie van welk materieel gebruik
maakt niet op orde? Hoe kan dit, na alle waarschuwingen tot op heden
(bij voorbeeld van de Algemene Rekenkamer)? Op welke termijn kunt u
garanderen dat de beveiliging en de administratie van militair materieel
wel op orde zijn?

Bij defensievoertuigen die een defensieterrein verlaten, wordt
steekproefsgewijs gecontroleerd of de chauffeur over een rijopdracht
beschikt. Sinds begin deze week worden dergelijke steekproeven vaker
uitgevoerd. Het onderzoek van de Beveiligingsautoriteit zal uitwijzen of
de regels op dit gebied moeten worden aangescherpt. 

Vrachtwagens zoals het voertuig in de uitzending worden op het
kazerneterrein niet permanent bewaakt. De voertuigen op de
opstelplaatsen worden regelmatig door de beveiliging gecontroleerd op
grote beschadigingen. De aanwezigheid van afzonderlijke voertuigen wordt
gecontroleerd door de defensie-eenheid die het voertuig in gebruik
heeft. De vermissing van de vrachtwagen in de uitzending is na een dag
opgemerkt. De materieeladministratie van de desbetreffende eenheid is
daarmee in dit geval op orde gebleken. Toen een zoekactie op het
kazerneterrein niets opleverde, is een melding gedaan bij de Koninklijke
marechaussee. Drie dagen na de verdwijning is het voertuig teruggevonden
in de nabijheid van het kazerneterrein. 

Er is geen verband tussen het bezwaaronderzoek van de Algemene
Rekenkamer en de verdwenen vrachtwagen. De kritiek van de Algemene
Rekenkamer in het bezwaaronderzoek heeft betrekking op het
materieelbeheer in brede zin en daarnaast op aspecten ervan zoals het
ontbreken van meerjarig verbeterplannen. Het bezwaaronderzoek richt zich
op het structureel op orde brengen van het materieelbeheer. Met onder
andere de invoering van ERP-software wordt dit meerjarige programma voor
de verbetering van het materieelbeheer voltooid. 

7.       Is het waar dat de contactsleutels van militaire
voertuigen meegenomen worden van de basis? Is het waar dat deze sleutels
toegang geven tot alle soortgelijke voertuigen? Is het u bekend dat deze
sleutels ook in handen zijn van niet-militairen? Wat is daarover uw
oordeel?

Bij verschillende typen ongepantserde transportvoertuigen van Defensie
zijn de voertuigen per type voorzien van dezelfde deur- en
contactsloten. Dit is bewust gedaan om ervoor te zorgen dat bij
calamiteiten of in een gevechtssituatie een voertuig ook door een andere
chauffeur kan worden bediend. In vredestijd moeten de sleutels van een
voertuig na afloop van een rijopdracht worden ingeleverd. Het is
uiteraard niet uitgesloten dat er nagemaakte sleutels in omloop zijn. Er
zijn geen aanwijzingen dat het hier om een grootschalig probleem gaat. 

1) SBS6, Undercover in Nederland , 12 oktober 2008

Toelichting:

Deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen ter zake van de
leden Diks en Halsema (beiden GroenLinks), ingezonden 13 oktober 2008
(vraagnummer 2008Z04326/2080902560)





Ministerie van Defensie



 PAGE    



Pagina    PAGE  \* MERGEFORMAT  6 /  SECTIONPAGES  \* MERGEFORMAT  6 



Aan	de Voorzitter van de Tweede Kamer

der Staten-Generaal

Plein 2





 

 

 

 

 

   

Ministerie van Defensie



Postbus 20701

2500 ES Den Haag

Telefoon (070) 318 81 88

Fax (070) 318 78 88





Pagina    PAGE  \* MERGEFORMAT  1 /  SECTIONPAGES  \* MERGEFORMAT  6