Preview document (🔗 origineel)

---

Geachte Voorzitter,

Hierbij doe ik u toekomen, mede namens de minister van Volkshuisvesting,
Ruimtelijke Ordening en Milieu en de minister van Verkeer en Waterstaat,
de antwoorden op de schriftelijke vragen van het lid Tang (PvdA) over
het afschaffen van de vliegtax.

Hoogachtend,

de staatssecretaris van Financiën,

mr.drs. J.C. de Jager

Antwoorden naar aanleiding van de schriftelijke vragen van het lid Tang
(PvdA) over het afschaffen van de vliegtaks (vraagnummer 2070829180,
ingezonden 8 september 2008).

1 Bent u op de hoogte van de uitspraken van de beleidsambtenaar van de
Europese Commissie, die stelt dat de vliegtaks afgeschaft kan worden bij
de invoering van ETS?

2 Gaat het hier daadwerkelijk om het officiële standpunt van de
Europese Commissie? Zo neen hoe is deze uitspraak dan te zien?

Ik heb de krantenberichten gelezen waarin is gemeld dat een
beleidsambtenaar van DG Energie en Transport uitspraken heeft gedaan
over de vliegbelasting in relatie met de totstandkoming van een Europees
CO2-emissiehandelssysteem (ETS) voor de luchtvaart. Het betrof
uitspraken tijdens een conferentie op 1 september jl. van SANE
(Sustainable Aviation Network Europe), een initiatief binnen de
luchtvaartsector gericht op het met politici, beleidsmakers en burgers
delen van informatie en visies over duurzaam en verantwoord ondernemen
in de luchtvaartsector. 

Bij navraag heeft de betrokken beleidsambtenaar aangegeven dat hij niet
heeft gezegd dat de Europese Commissie van mening is dat de Nederlandse
vliegbelasting of de Engelse Air Passenger Duty moeten worden afgeschaft
bij invoering van ETS in de luchtvaart. Bij een vraag- en antwoordsessie
werd hem gevraagd wat de Europese Commissie zou gaan doen om de
toenemende belastingheffing in de luchtvaart door lidstaten een halt toe
te roepen. Hij heeft daarop geantwoord dat nationale belastingheffing
een zaak is van de lidstaten en dat de Commissie geen bevoegdheid heeft
te voorkomen dat lidstaten dit soort belastingen invoeren, maar dat de
beleidsopvatting binnen de Commissie is dat er geen reden bestaat voor
nationale belastingen gericht op CO2-emissies in de luchtvaart wanneer
de luchtvaart eenmaal wordt betrokken in een Europees
CO2-emissiehandelssyteem. 

Er is dus geen sprake van een officieel standpunt van de Europese
Commissie dat bepaalde nationale belastingen zouden moeten worden
afgeschaft wanneer in de betrokken sector het Europese
CO2-emissiehandelssysteem wordt ingevoerd. Zo’n standpunt zou ook
moeilijk te rijmen zijn met het feit dat belastingen, zoals ook
aangegeven door de betrokken ambtenaar van de Commissie, tot de
competentie van de lidstaten zelf behoren. De beslissing om al dan niet
een vliegbelasting in te voeren is voorbehouden aan de lidstaten en
staat in beginsel los van de invoering van ETS in de luchtvaart. Ook de
beslissing om al dan niet de in enkele lidstaten bestaande belasting op
het vliegverkeer bij invoering van ETS te wijzigen of af te schaffen is
voorbehouden aan de betrokken lidstaten zelf (het Verenigd Koninkrijk,
Frankrijk en Nederland). Volledigheidshalve merk ik nog op dat de
Nederlandse vliegbelasting geen op CO2-emissies gerichte belasting is,
en dat dit voor zover mij bekend evenmin het geval is met de bestaande
Engelse en Franse belasting voor het vliegverkeer.

3 Is het daadwerkelijk zo dat twee of meer belastingen niet naast elkaar
zouden kunnen bestaan? Hoe verhoudt dit zich tot andere belastingen die
wel naast elkaar bestaan, zoals BTW en accijns, etc., etc.? 

4 Ziet u ook andere redenen dan het terugdringen van CO2-uitstoot om een
vliegtaks te heffen, bijvoorbeeld de lokale overlast als geluid, stank
en luchtverontreiniging in brede zin?

5 Is door de CO2-beprijzing het verschil tussen luchtvaart en andere
sectoren in BTW en accijns ineens niet meer relevant?

Allereerst merk ik op dat belastingen en ETS van verschillende aard
zijn, al zullen ze voor de betrokken ondernemers doorgaans een
kostenverhogende factor zijn die per saldo leidt, respectievelijk kan
leiden, tot een opbrengst voor de overheid. 

ETS is geen belasting. Dit is ook de mening van de Europese Commissie,
zoals blijkt uit de mededeling van de Europese Commissie over de
internalisering van externe kosten, waar belastingen en een
emissiehandelssysteem als verschillende mogelijkheden worden genoemd
voor de internalisering van externe kosten. ETS is een systeem waarmee
wordt beoogd via de instelling van een emissieplafond en een veiling- en
handelssysteem voor emissierechten de uitstoot van CO2 te beprijzen, te
beperken en terug te dringen.

De vliegbelasting is niet specifiek gericht op het beprijzen, beperken
en terugdringen van CO2-uitstoot. De vliegbelasting is, net als iedere
belasting, in beginsel gericht op het verwerven van een stabiele
inkomstenstroom ter financiering van de staatsuitgaven. Er is voor
gekozen deze staatsinkomsten te verwerven door het belasten van de
luchtvaart in het stelsel van de verbruiksbelastingen, aangezien de
luchtvaart niet betrokken is in de heffing van andere
verbruiksbelastingen, zoals BTW en accijns, en omdat hierdoor een zekere
internalisering plaats heeft van externe kosten die onvoldoende in de
ticketprijs tot uitdrukking komen. Onder deze externe kosten zijn de
uitstoot van CO2 en NOx, maar bijvoorbeeld ook de kosten die samenhangen
met de overlast genoemd in vraag 4. De vliegbelasting past verder in
algemene zin in de vergroening van het belastingstelsel, waarbij het
accent minder wordt gelegd bij het (extra) belasten van arbeid, inkomen
en winst en meer bij het belasten van activiteiten waarvan de
maatschappelijke kosten onvoldoende in de prijs tot uitdrukking komen.

In beginsel kunnen belastingen en andere lasten op producten of
sectoren, al dan niet deels opgelegd vanuit een vergelijkbare
doelstelling, naast elkaar bestaan. De vraag of dit wenselijk is, is
echter een beleidsmatige vraag, waarop het antwoord per situatie kan
verschillen. Met betrekking tot de concrete vraag over het naast elkaar
bestaan van ETS en vliegbelasting, ook wel aangeduid als stapeling,
zullen wij, zoals toegezegd op 26 maart jl. in het spoeddebat over de
vliegbelasting, binnenkort een brief aan de Kamer doen toekomen. 

6 Hoe hoog zullen de kosten van ETS naar verwachting per ticket zijn? Is
het juist dat de exacte hoogte pas tegen 2012 bekend zal zijn?

Op dit moment is nog weinig te zeggen over de kosten van ETS, aangezien
deze kosten onder meer afhankelijk zullen zijn van de prijs van
CO2-emissierechten in veiling en op de markt, en van het percentage
emissierechten dat wordt geveild (alleen voor 2012 is dit percentage al
bekend, namelijk 15%). Zoals vraagsteller terecht veronderstelt zal de
precieze hoogte van de kosten van ETS pas blijken bij daadwerkelijke
invoering van een dergelijk systeem. Binnenkort zal CE-Delft overigens
een studie afronden waarin onder meer de mogelijke effecten op
ticketprijzen worden geraamd bij verschillende veilingpercentages,
uitgaande van een bepaalde CO2-prijs. De resultaten van deze studie zal
de minister van Verkeer en Waterstaat naar verwachting binnen enkele
weken aan uw Kamer toesturen.

7 Is in de Europese CO2-beprijzing voldoende gewogen dat de uitstoot van
NOx in de atmosfeer eveneens het broeikaseffect versterkt?

In de Europese plannen voor het CO2-emissiehandelssysteem wordt geen
rekening gehouden met het klimaateffect van NOx-emissies door de
luchtvaart gedurende de vlucht. De Commissie heeft wel aangekondigd dat
zij in december 2008 zal komen met voorstellen om de klimaateffecten van
NOx-emissies te adresseren.

8 Bent u bereid de verantwoordelijk eurocommissaris aan te spreken op
dit onderwerp?

Ik zal een afschrift van deze vragen met de antwoorden doen toekomen aan
de in dit dossier betrokken eurocommissarissen.

 Het Financieel Dagblad, «Brussel bepleit afschaffen vliegtaks in
2012», 2 september 2008.

 Brussel, 8 juli 2008, COM(2008) 435

	 PAGE  2  /  NUMPAGES \* ARABIC \* MERGEFORMAT  4 

Voorzitter van de Tweede Kamer

der Staten Generaal

Postbus 20018

2500 EA  DEN HAAG

 

Directie Douane en Verbruiksbelastingen



Datum

Uw brief (Kenmerk)

Ons kenmerk

23 oktober 2008

09-09-2008/ 2008Z01850/ 2070829180

DV/2008/0707 U

Onderwerp

Vragen van het lid Tang (PvdA) over het afschaffen van de vliegtax



Inlichtingen

mw. C.Jonkman 

T 070-3427042

F 070-3427938

E c.jonkman@minfin.nl