Preview document (🔗 origineel)

---

De Voorzitter van de Tweede Kamer

der Staten-Generaal

Postbus 20018

2500 EA  DEN HAAG





Ons kenmerk	Inlichtingen bij	Doorkiesnummer	Den Haag

DLZ-K-U-2887142



Onderwerp	Bijlage(n)	Uw brief

Kamervragen

	1	17 oktober 2008







Hierbij zend ik u, mede namens de minister voor Jeugd en Gezin, de
antwoorden op de vragen van de Kamerleden Langkamp en Leijten (SP) over
de bezuinigingen in de AWBZ voor jongeren en kinderen (2080903000).

De Staatssecretaris van Volksgezondheid,

Welzijn en Sport,

mw. dr. J. Bussemaker

Antwoorden op kamervragen van  REF bmkHetLidDeLeden   de Kamerleden   
REF bmkKamerleden  Langkamp en   Leijten over   REF bmkOnderwerp  de
bezuinigingen in de AWBZ voor jongeren en kinderen .

(  REF bmkNummer  2080903000 )

1

Wat is uw reactie op de brief van het Interprovinciaal overleg (IPO) van
9 oktober jl. waarin aandacht wordt gevraagd voor de gevolgen van de
voorgenomen bezuinigingen op de AWBZ voor de jeugdzorg en het
persbericht ‘Gemeente neemt AWBZ-voorzieningen niet over’?

1

Het IPO heeft een brief aan de Tweede Kamer gestuurd en deze hebben wij
in afschrift ontvangen. Op 28 oktober heeft de minister voor Jeugd en
Gezin met het IPO gesproken over de AWBZ. Tijdens dat overleg is
duidelijkheid gegeven over de voorgenomen veranderingen per 1 januari
2009. Eventuele onduidelijkheden zijn zoveel mogelijk weggenomen.

De G27 hebben mij eveneens een brief gestuurd waarin zij hun zorgen
uiten over de aanstaande veranderingen. Ik heb deze brief besproken in
bestuurlijk overleg met de VNG en zal verder met de gemeenten in gesprek
gaan tijdens een aantal bijeenkomsten voor wethouders. Tijdens deze
bijeenkomsten, waarbij ook de G27 wethouders aanwezig zijn, is er ruimte
voor een dialoog over de veranderingen in de AWBZ en de mogelijke
gevolgen die dit heeft voor de gemeenten.

2

Hoeveel gebruikers van AWBZ-zorg onder de 18 en hoeveel gezinnen worden
door deze pakketmaatregel getroffen.

2

In de brief over de pakketmaatregelen AWBZ van 16 september 2008 zet ik
uiteen dat het kabinet streeft naar beperking van het beroep op
AWBZ-zorg, met het behoud van AWBZ-zorg voor de meest kwetsbare groepen
(Kamerstukken II, 2008-2009,  30 597, nr. 29). Dit geldt ook voor
jeugdigen. De ernst van de beperkingen van de cliënt wordt leidend bij
de toegang tot de aanspraak op begeleiding. De minister voor Jeugd en
Gezin is een onderzoek gestart naar de effecten van de pakketmaatregelen
AWBZ, specifiek gericht op de effecten bij jeugdige AWBZ-gebruikers. Het
genoemde onderzoek richt zich onder andere op het vaststellen van de
omvang van de groep jeugdigen met ernstige beperkingen, de mate waarin
jeugdigen te maken krijgen met de pakketmaatregel, en op de vraag in
hoeverre kinderen (en hun ouders) die geen aanspraak meer kunnen doen op
de AWBZ, een beroep kunnen doen op provinciale jeugdzorg op grond van de
Wet op de jeugdzorg dan wel op de Wmo. De uitkomsten van dit onderzoek
worden in december 2008 verwacht en zullen daarmee ten dienste staan aan
de besluitvorming rond de Voorjaarsnota: verdeling van de gereserveerde
middelen voor het beroep op andere domeinen.

3

Erkent u dat het niet duidelijk is voor welke begeleiding ouders,
kinderen en jongeren straks terecht kunnen bij de gemeente, op school of
in de jeugdzorg? Zo ja, welke maatregelen gaat u treffen om er voor te
zorgen dat dit duidelijk is voor alle betrokkenen? Zo neen, waarom niet?

3

In het onderzoek, dat hierboven beschreven staat, naar specifiek de
effecten van de pakketmaatregelen bij jeugdige AWBZ-gebruikers, wordt
gekeken naar de achtergrondproblematiek van de jeugdigen die hun
aanspraak verliezen, om vervolgens na te gaan waar de jeugdige terecht
kan. Ook de MEE-organisaties spelen een belangrijke rol bij het
voorlichten van jeugdigen en hun ouders. Tot slot zullen ook de
bevindingen van de Task Force jeugd hieraan bijdragen. 

4 

Deelt u de mening dat eerst bekend moet zijn wat de maatschappelijke en
persoonlijke effecten van het schrappen van een aanspraak op zorg zijn,
voordat deze aanspraak op zorg geschrapt kan worden? Zo neen, waarom
niet?

4

De aanspraak op begeleiding wordt niet geschrapt. De toegang tot die
functie wordt aangescherpt, in die zin dat mensen met lichte beperkingen
niet meer in aanmerking komen voor begeleiding vanuit de AWBZ. Het jaar
2009 geldt uitdrukkelijk als overgangsjaar. Op verschillende manieren
worden de gevolgen in kaart gebracht. Op basis van het CIZ/HHM rapport
dat u op 28 oktober is toegezonden, is een nadere analyse gemaakt van de
gevolgen voor gemeenten. Ook de gevolgen voor andere partijen,
bijvoorbeeld in het kader van de jeugdzorg, worden in beeld gebracht.
Daarnaast hebben de gevolgen van de pakketmaatregelen voor cliënten
mijn aandacht. Ik wil dat er zicht wordt gehouden op de effecten van de
maatregel. Bovendien is het belangrijk om te kijken of de maatregelen
hun doel bereiken. 

Ik heb aan cliëntenorganisaties daarom gevraagd gezamenlijk met een
plan van aanpak te komen om de effecten van deze maatregel bij cliënten
te monitoren. Dat voorstel is vrijwel gereed. Daarnaast ontwikkelt het
CIZ in overleg met mijn ministerie een monitor die ontwikkelingen in de
indicatiebesluiten volgt. Beiden zullen op 1 januari 2009 operationeel
zijn. De resultaten van deze monitors zijn behulpzaam bij a) de
precisering van de koers voor de langdurige zorg en b) de bijstelling
van genomen maatregelen indien die zouden leiden tot onbedoelde en
ongewenste gevolgen.

5

Bent u bereid, voordat deze maatregel ingevoerd wordt, eerst onderzoek
te laten plaatsvinden naar de gevolgen van de maatregelen? Zo ja,
wanneer gaat dit onderzoek plaatsvinden? Zo neen, waarom niet? 

5

De pakketmaatregelen in de AWBZ beogen de toegang tot de AWBZ te
beperken, zonder daarmee een één op één verschuiving naar andere
domeinen te veroorzaken. De maatregelen gaan het eerst gelden voor
personen die zich in 2009 (opnieuw) voor een AWBZ-indicatie melden.
Indicaties met een geldigheidsduur tot na 1 januari 2010 lopen in 2009
door vanwege het overgangsrecht. De effecten van de maatregelen zullen
derhalve geleidelijk zichtbaar worden. Hierdoor is het mogelijk lopende
het jaar 2009 te anticiperen op eventuele verschuivingen naar andere
domeinen. Er is onder de in de brief van 16 september jl. aan de Tweede
Kamer opgenomen voorwaarden een bedrag gereserveerd om deze domeinen
hiervoor te compenseren (zie het antwoord op vraag 9). 

Wij hebben een verdiepend onderzoek gestart naar de effecten van de
pakketmaatregel op andere domeinen. Dit onderzoek wordt in december 2008
afgerond (zie ook de antwoorden op vraag 2 en 9).

6

Erkent u dat de pakketmaatregel grote gevolgen heeft voor kinderen met
een psychosociale beperking en hun ouders? Zo ja, welke gevolgen zijn
dat volgens u? Zo neen, waarom niet?

6

Het schrappen van de grondslag psychosociaal voor de functies
ondersteunende begeleiding dag (OB-dag) en persoonlijke verzorging
behoeft geen gevolgen te hebben voor kinderen met een psychosociale
beperking en hun ouders. Het relevante bedrag dat door deze maatregel
vrijkomt in de AWBZ wordt volledig overgeheveld naar de gemeenten, zoals
dat ook het geval is met de maatregel van een jaar geleden toen de
grondslag psychosociaal voor de functie ondersteunende begeleiding
algemeen geschrapt is. 

7

Zijn kinderen, die tot nu toe een indicatie op psychosociale grondslag
kregen in het kader van de AWBZ, na deze maatregel nog in staat om
bijvoorbeeld deel te nemen aan sport en verenigingsleven, en hoe krijgen
deze kinderen hulp bij leren?  Zo ja, waar kunnen zij dan terecht voor
hulp en ondersteuning en hoe wordt deze ondersteuning, gefinancierd? Zo
neen, welke maatregelen gaat u treffen om er voor te zorgen dat deze
kinderen deel kunnen blijven nemen aan de samenleving en niet
geïsoleerd raken? 

7

Niet uitgesloten moet worden geacht dat door het schrappen van de
grondslag psychosociale problematiek in de AWBZ het beroep op
gemeentelijke voorzieningen zal toenemen. Daarom worden gemeenten voor
deze maatregelen gecompenseerd: het relevante bedrag dat door deze
maatregel vrijkomt in de AWBZ wordt volledig overgeheveld naar de
gemeenten. 

Het is in eerste instantie aan de ouders zelf om een oplossing te
vinden. Zonodig kunnen zij in tweede instantie een beroep doen op de
gemeente. Gemeenten zijn overigens vrij in de besteding van de middelen
die zij overgeheveld krijgen.

8

Wordt er momenteel onderzoek gedaan naar het effect van de
bezuinigingsvoorstellen op de AWBZ op het aanbod van provinciale
jeugdzorg? Zo neen, waarom niet? Zo ja, wanneer kunnen de resultaten van
dit onderzoek worden verwacht?

8

Zie antwoord vraag 2.

9

Is door het kabinet rekening gehouden met de extra groei van de vraag
naar jeugdzorg, veroorzaakt door de bezuinigingen op de AWBZ, en de
verwachte groei van de vraag naar jeugdzorg door de beleidsintensivering
van de voorgestelde aanpak 12-minners? Zo ja, hoe? Zo neen, waarom niet?


9

Het kabinet onderzoekt wat de eventuele extra groei van de vraag naar
jeugdzorg is, zoals ook al in het antwoord op vraag 2 is aangegeven. Via
vijf stappen wordt dit inzicht vergaard (deze stappen zijn ook verwoord
in de brief over de pakketmaatregelen AWBZ van 16 september 2008).

Bij de 12-min aanpak is geen sprake van een intensivering. Het is een
bestaande taak van de bureaus jeugdzorg om signalen van derden die zich
zorgen maken over de ontwikkeling van een kind serieus te onderzoeken.

 

10

Waarom geeft het IPO aan dat zij de verwachte groei niet op kan vangen
uit de recente deal met het Rijk over extra geld voor de jeugdzorg in
2008 en 2009? 

10

Zie hiervoor mijn antwoord op vraag 2.

11

Hoe groot is de verwachte extra groei van de vraag naar jeugdzorg als
gevolg van de bezuinigingen op de AWBZ? 

11

Zie antwoord vraag 2.

12

Bent u bereid deze extra groei van de vraag naar jeugdzorg te
compenseren met extra middelen? Zo ja, met hoeveel? Zo neen, waarom
niet?

12

Zie antwoord vraag 2.

13

Wordt er momenteel onderzoek gedaan naar het effect van de
bezuinigingsvoorstellen op de gespecialiseerde gezinsverzorging die via
een AWBZ indicatie werd verleend in ontregelde gezinnen/huishoudens? Zo
neen, waarom niet? Zo ja, wanneer kunnen de resultaten van dit onderzoek
worden verwacht?

13

Gespecialiseerde gezinsverzorging is momenteel een vorm van begeleiding
die mensen kunnen krijgen als ze geïndiceerd zijn voor de functie
activerende begeleiding op basis van psychiatrische problematiek. 

Voor AWBZ-begeleiding stelt het CIZ, met ingang van 1 januari 2009 vast
of er sprake is van matige en/of ernstige beperkingen bij de hulpvrager
veroorzaakt door de psychiatrische problematiek. Nadat is vastgesteld
dat er sprake is van matige/zware beperkingen zal de indicatiesteller de
sociale context en eventuele voorliggende voorzieningen nog meewegen,
alvorens tot een indicatiebesluit te komen voor de uit de
AWBZ-gefinancierde functie begeleiding. 

Mogelijk zullen gezinnen als gevolg van de pakketmaatregel hun aanspraak
verliezen. Via de stappen die zijn genoemd inde mijn brief van 16
september 2008, wordt onderzocht in welke mate deze gezinnen een beroep
gaan doen op aanpalende sectoren, in welke gevallen daarbij nog sprake
is van een collectieve verantwoordelijkheid, en voor welk bedrag
aanpalende sectoren op basis hiervan worden gecompenseerd.

14

Erkent u dat de hulp aan ontregelde gezinnen/huishoudens vaak bestaat
uit een langdurige individuele ondersteuning, gericht op participatie en
dat deze zorg gegeven wordt door gespecialiseerde thuiszorg medewerkers
die werkzaam zijn bij een thuiszorgorganisatie? 

14

Dat zal zeker voorkomen, al vindt ook begeleiding plaats vanuit
instellingen voor maatschappelijke opvang en sommige RIBW’n.

15

Blijft deze langdurige individuele ondersteuning gericht op participatie
gefinancierd worden uit de AWBZ? Zo ja, op welke grondslag? Zo neen, hoe
groot is het budget dat gemeenten toegekend hebben gekregen om de
gespecialiseerde gezinsverzorging in te kopen bij de
thuiszorgorganisaties, en waarop is dit budget gebaseerd? 

15

De huidige drie functies ondersteunende begeleiding (OB), activerende
begeleiding (AB) en behandeling worden samengevoegd tot twee nieuwe:
begeleiding en behandeling. Het doel van de nieuwe functie begeleiding
is niet langer participatie én zelfredzaamheid, maar alleen
zelfredzaamheid. 

Bij participatieproblemen bij individuele burgers is het aan gemeenten
om te bezien of en op welke wijze zij prestatieveld 2 (ondersteuning bij
opgroeien en opvoeden) en de compensatieplicht voor prestatieveld 5
(participatie voor mensen met beperkingen) op basis van de Wmo invullen.
Bij problemen die te maken hebben met jeugd en gezin, is het aan
provincies dan wel gemeenten om na te gaan of ondersteuning nodig is.

16

Wat zijn de gevolgen van deze pakketmaatregel voor de arbeidsmarkt in de
thuiszorg? Indien deze gevolgen niet bekend zijn, bent u bereid deze te
onderzoeken? Zo neen, waarom niet? Zo ja, wanneer kan de Kamer de
onderzoeksresultaten tegemoet zien?

16

Het effect op de arbeidsmarkt in de thuiszorg hiervan is niet precies te
voorspellen, maar naar waarschijnlijkheid zal de totale vraag, gerekend
in aantallen uren ongeveer gelijk blijven. Of er ook kwalitatief een
verschuiving optreedt, is niet bekend. Vanuit AWBZ-perspectief ligt een
verschuiving naar zorg voor cliënten met een zwaardere problematiek in
de lijn der verwachting. Vanuit Wmo-perspectief echter niet.

17

Is het u bekend dat de groep jeugdigen met psychiatrische problematiek
in het onderzoek dat is uitgezet bij het Centrum Indicatie Zorg (CIZ) en
het onderzoeksbureau HHM (3) helemaal buiten beschouwing is gelaten.
Bent u bereid dit alsnog te onderzoeken? Zo neen, waarom niet? Zo ja,
wanneer kunnen deze resultaten worden verwachten? 

17

In het onderzoek dat is uitgevoerd door CIZ en HHM is ook gekeken naar
de groep jeugdigen met psychiatrische problematiek. Zij zijn dus niet
buiten beschouwing gebleven. Binnen het tijdsbestek van het onderzoek
bleek het echter niet mogelijk om een toereikend beeld te krijgen van de
effecten van de pakketmaatregelen op de groep jeugdigen. Daarom heeft de
minister voor Jeugd en Gezin besloten tot een vervolgonderzoek. In mijn
antwoord op vraag 2 ben ik ingegaan op dit vervolgonderzoek.

18

Hoe wordt de zorg voor jeugdigen met psychiatrische problematiek
gefinancierd vanaf 1 januari 2009? Kunnen zij gebruik maken van de
grondslag begeleiding in de AWBZ? Zo neen, waarom niet, en hoe wordt de
ondersteuning dan gefinancierd?

 

18

Sinds 1 januari 2008 wordt de op genezing gerichte Geestelijke
Gezondheidszorg gefinancierd vanuit de Zorgverzekeringswet (Zvw). De
huisarts of bureau jeugdzorg kunnen indiceren voor de jeugd-ggz. Als er
sprake is van psychiatrische problematiek bij een jeugdige,
hetgeen Bureau Jeugdzorg vaststelt met behulp van een onderliggende
beschrijvende diagnose van een BIG-geregistreerde hulpverlener, dan is
de vervolgvraag welke zorg het beste past in die specifieke situatie.
Het BJZ maakt dan de beoordeling of er op genezing gerichte GGZ nodig is
vanuit de Zvw of, als het gaat om een jeugdige waarvan de beperkingen
niet (meer) met medicatie kunnen worden opgelost, begeleiding vanuit de
AWBZ. 

Voor de vraag of er in het specifieke geval AWBZ-begeleiding
geïndiceerd kan worden, stelt het BJZ, net als het CIZ, met ingang van
1 januari 2009 vast of er sprake is van matige en/of ernstige
beperkingen bij de hulpvrager veroorzaakt door de psychiatrische
problematiek. Nadat is vastgesteld dat er sprake is van matige/zware
beperkingen zal de indicatiesteller de sociale context en eventuele
voorliggende voorzieningen nog meewegen, alvorens tot een
indicatiebesluit te komen voor de uit de AWBZ-gefinancierde functie
begeleiding.

19

Kunt u garanderen dat zwerfjongeren en verslaafde jongeren, die voorheen
een beroep deden op individuele aanspraken via de AWBZ, na deze
maatregel evenveel aanspraak behouden op passend onderdak en adequate
begeleiding? Zo ja, kunt u dit motiveren? Zo neen, waarom niet?

19

Voor alle duidelijkheid, wanneer zwerfjongeren en verslaafde jongeren
geïndiceerd waren voor ondersteunende begeleiding algemeen op basis van
de grondslag psychosociale problematiek zijn de afspraken die gemaakt
heb voor de compensatie van gemeenten van toepassing. Dat wil zeggen dat
het volledige bedrag dat met deze begeleiding gemoeid was overgeheveld
wordt naar gemeenten. De Federatie Opvang heeft bij de inventarisatie
daarvoor ook de pensions voor zwerfjongeren betrokken. 

Het CIZ of BJZ stelt, met ingang van 1 januari 2009 vast of er sprake is
van matige en/of ernstige beperkingen bij de hulpvrager veroorzaakt door
de psychiatrische problematiek. Nadat is vastgesteld dat er sprake is
van matige/zware beperkingen zal de indicatiesteller de sociale context
en eventuele voorliggende voorzieningen nog meewegen, alvorens tot een
indicatiebesluit te komen voor de uit de AWBZ-gefinancierde functie
begeleiding

Het is voor het eerst dat de zwaarte van de beperking van de cliënt
leidend is bij de toegang tot een functiegerichte aanspraak in plaats
van de grondslag. In de eerste helft van 2009 krijgen we meer concreet
inzicht in de gevolgen van de maatregel bij herindicatie. Het is ook
daarom dat 2009 een overgangsjaar is. Daarom heb ik ook gekozen voor
gedetailleerde monitoring. 

20

Kunt u deze vragen voor het algemeen overleg over de pakketmaatregelen
op 30 oktober a.s. beantwoorden?

20

Ja.

Postbus 20350

2500 EJ  DEN HAAG

Telefoon (070) 340 79 11

Fax (070) 340 78 34	Bezoekadres:

Parnassusplein 5

2511 VX  DEN HAAG	Correspondentie uitsluitend richten aan het postadres
met vermelding van de datum en het kenmerk van deze brief	Internetadres:

www.minvws.nl



  IF   DOCPROPERTY "propArchiefkopie"  Fout! Onbekende naam voor
documenteigenschap.  = "Archiefkopie"   AUTOTEXT sysArchiefkopie 
AANGETEKEND  ""