Preview document (🔗 origineel)

---

> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ  Den Haag

De Voorzitter van de Tweede Kamer

der Staten-Generaal

Postbus 20018

2500 EA  DEN HAAG

Datum  7 januari 2009

Betreft	Kamervragen

Geachte voorzitter,

Hierbij zend ik u, mede namens de minister van Landbouw, Natuur en
Voedselkwaliteit, de antwoorden op de vragen van de Kamerleden van
Velzen en Polderman (beiden SP) over het voedingsadvies vis en
gezondheidsclaims op visoliecapsules (2080904770).

Hoogachtend,

de Minister van Volksgezondheid,

Welzijn en Sport,

dr. A. Klink

Antwoorden op kamervragen van de Kamerleden van Velzen en Polderman
over Het voedingsadvies vis en gezondheidsclaims op viscapsules.

(2080904770)

Vraag 1

Wat is uw mening over het voedingsadvies van het Voedingscentrum om twee
keer per week vis te eten (waarvan 1 keer vette vis) terwijl volgens
onderzoekers dit opgeteld bij inname van normale hoeveelheden eieren,
zuivel en vlees, leidt tot een stevige overschrijding van de maximale
dosis toxische stoffen? Wat vindt u ervan dat in België mede door het
eten van vis 50% van de bevolking een te hoge dosis toxische stoffen
binnenkrijgt, en dat dit vooral bij zwangere vrouwen en hun ongeboren
baby’s tot (ernstige) problemen kan leiden? 1) 

Antwoord 1

Het Voedingscentrum adviseert consumenten om twee keer per week vis te
eten, waarvan ten minste één keer vette vis ter preventie van hart- en
vaatziekten. De consument wordt erop gewezen dat het gezondheidsrisico
door blootstelling aan giftige stoffen niet opweegt tegen de
gezondheidswinst door regelmatig vis te eten. Kortom: je hebt zoveel
baat bij twee maal per week vis eten, dat het andere daardoor te
verwaarlozen is. Ook wordt de liefhebber van wilde paling erop gewezen
niet langdurig zelfgevangen paling uit de Nederlandse grote rivieren te
eten. Daar zit meer dioxine in dan verantwoord wordt geacht. Liefhebbers
van vis worden wel gewaarschuwd om niet te veel vis te eten (maximaal 4
keer per week).

Vraag 2

Kunt u het verschil verklaren  tussen de toegestane 4 pg toxische
stoffen per gram vis en 12 pg gif per gram paling? Waarom is dit
verschil gemaakt? Hoe is dit advies tot stand gekomen? 

Antwoord 2

Er wordt onderscheid gemaakt tussen dioxines en dioxine-achtige
PCBs. Beide hebben echter dezelfde werking. In eerste instantie zijn er
alleen normen gesteld voor dioxines (bv. 4 pg TEQ/g vis)
omdat onduidelijk was wat de gehaltes aan dioxine-achtige PCBs waren en
wat dus de impact zou zijn van het opnemen van die stoffen in de norm.
Sinds eind 2006 zijn de PCBs opgenomen in de norm en is die voor vis
verhoogd van 4 naar 8 pg TEQ/g vis. Echter, besloten is om naast deze
gecombineerde norm ook de norm voor alleen dioxines voorlopig te
handhaven. Vervolgens heeft Nederland in Brussel gepleit voor een
verhoging van de norm voor paling van 8 naar 12 pg TEQ/g omdat
daarmee het bevissen van het IJsselmeer mogelijk bleef. Bij het
doorrekenen van de consequenties van zo'n normverhoging is wel rekening
gehouden met de lage consumptie van paling door de Nederlandse
bevolking. Bovendien is de meeste paling afkomstig uit de visteelt en
in deze paling zijn de gehaltes ver onder de norm. 

Vraag 3

Op welke gegevens is het voedingsadvies om twee keer per week vis te
eten gebaseerd? Kunt u een overzicht geven van de wetenschappers,
maatschappelijk organisaties en bedrijven die door onder andere het
Voedingscentrum en de Gezondheidsraad zijn geconsulteerd bij de
totstandkoming van dit voedingsadvies? Zo neen, waarom niet? Bent u
bereid, gezien uw financiële bijdrage aan het Voedingscentrum, te
onderzoeken of het voedingsadvies op het gebied van vis aan herziening
toe is? Zo ja, op welke termijn zal dit herziene advies tot stand komen?
Zo neen, waarom niet?

Antwoord 3

Het voedingsadvies dat u aanhaalt, is gebaseerd op het
Gezondheidsraadadvies Richtlijnen goede voeding uit 2006 (www.gr.nl). In
het adviesrapport staat de samenstelling van de commissie beschreven
die het rapport heeft opgesteld (bijlage B van het adviesrapport) en wie
hebben deelgenomen aan een speciale werkconferentie over visolievetzuren
(bijlage C van het adviesrapport). Het Voedingscentrum heeft dit
wetenschappelijke advies in praktische richtlijnen vertaald.

Het advies van de Gezondheidsraad is nog actueel. Wanneer daar
aanleiding voor is dan zal ik de Gezondheidsraad vragen het advies te
evalueren en zonodig te herzien.

 

Vraag 4

Wat is uw mening over het gegeven dat 75% van de oorspronkelijk
beschikbare wilde vis inmiddels is verdwenen door overbevissing, en dat
bij huidig beleid de commercieel te vangen vis mogelijk al over 15 jaar
op is? Wat vindt u ervan dat met het oog hierop voor iedere kilo
kweekvis 2 tot 6 kilo wilde vis als visvoer nodig is, en dat voor iedere
liter visolie 20 tot 100 kilo vis nodig is? 2) 

Antwoord 4

Ten aanzien van uw vraag over de overbevissing, verwijs ik naar mijn
brief van 3 juni 2008 aan de Kamer (ref. Tweede Kamer, vergaderjaar
2007-2008, 26 737, nr. 8) waarin ik reageer op de aanbevelingen van Dos
Winkel en Daniel Pauly. Voor het tweede deel handelend over visvoer en
visolie verwijs verwijs ik u naar mijn antwoord van 19 november 2008 aan
de Kamer(Tweede Kamer, Kamervragen met antwoord 2008-2009, nr. 707)
waarin ik reageer op een artikel uit de “Annual Review of Environment
and Resources” dat ingaat op visvangst bestemd als voer voor andere
dieren.

Vraag 5

Wat is uw oordeel over de mededeling in dit programma dat de toxische
stoffen die in vis voorkomen, ook in visoliecapsules voorkomen? Worden
dergelijke producten regelmatig gecontroleerd? Zo ja door wie, en met
welke frequentie? 

Antwoord 5

Voor mensen die geen vis eten zijn met visolie verrijkte levensmiddelen
of visoliecapsules een aanvaardbaar alternatief. Er bestaat een norm
voor dioxinegehalte in visoliecapsules. De VWA handhaaft deze norm. De
onderzoeksgegevens die hieruit voortkomen geven aan dat deze norm in het
algemeen niet wordt overschreden.

Vraag 6

Deelt u de mening die in het programma werd verkondigd dat er valse
gezondheidsclaims worden gemaakt door fabrikanten van visoliecapsules?
3) Vindt u dat consumenten op deze manier misleid worden? Deelt u de
mening dat gezondheidsclaims altijd aangetoond dienen te worden en
anders niet gehanteerd mogen worden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke
maatregelen gaat u nemen? 

Antwoord 6

Gezondheidsclaims mogen niet misleiden en de producenten zijn
verantwoordelijk voor een gedegen onderbouwing van de gezondheidsclaims.

Het gebruik van gezondheidsclaims op voedingsmiddelen is onlang Europees
geregeld met het van toepassing worden van de Verordening Voedings- en
Gezondheidsclaims (EC 1924/2006). Deze verordening harmoniseert onder
meer de onderbouwing van claims. Een  oordeel over de onderbouwing vergt
een analyse van alle relevante en wetenschappelijk verantwoorde studies.
De Europese Voedselveiligheid Autoriteit (EFSA) heeft van de Europese
Commissie de opdracht gekregen de onderbouwing van honderden bestaande
gezondheidsclaims te beoordelen. Een panel van wetenschappers bij EFSA
is daar nu mee bezig. Na het advies van EFSA zullen de Europese
Commissie en de lidstaten in 2010 een lijst met goedgekeurde
gezondheidsclaims publiceren. De Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) ziet
toe op de naleving van de claimsverordening en, na publicatie van de
lijst, op een correcte toepassing daarvan.

In feite stappen we dan over van toezicht op het gebruik van claims die
op de markt zijn, naar voorafgaande goedgekeuring van onderbouwingen.

1) TV-programma Radar, 3 november 2008; volgens onder andere Maaike
Bilau onderzoeker van Universiteit Gent

2) TV-programma Radar, 3 november 2008; volgens Dos Winkel

3) TV-programma Radar, 3 november 2008; volgens Prof. Em. Gerard
Hornstra van Wageningen Universiteit

Bezoekadres:

Parnassusplein 5

2511 VX  DEN HAAG

T	070 340 79 11

F	070 340 78 34

www.minvws.nl

Ons kenmerk

VGP-K-U-2893947

Bijlagen

1

Uw brief

12 november 2008

Correspondentie uitsluitend richten aan het retouradres met vermelding
van de datum en het kenmerk van deze brief.