Preview document (🔗 origineel)

---

Datum

9 januari 2009

Onderwerp

Beantwoording Kamervragen van de leden Heerts en Wolbert (beiden PvdA)
over het misbruik maken door bewindvoerders van mensen die niet meer in
staat zijn hun eigen financiën te beheren.



In antwoord op uw brief van 20 november 2008 deel ik u, mede namens de
Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, mee dat de
schriftelijke vragen van de leden Heerts en Wolbert (beiden PvdA) van uw
Kamer over het misbruik maken door bewindvoerders van mensen die niet
meer in staat zijn hun eigen financiën te beheren (ingezonden 19
november 2008) worden beantwoord zoals aangegeven in de bijlage bij deze
brief.



De Minister van Justitie,

	

2080905670

Vragen van de leden Heerts en Wolbert (beiden PvdA) aan de minister van
Justitie en de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
over het misbruik maken door bewindvoerders van mensen die niet meer in
staat zijn hun eigen financien te beheren. (Ingezonden 19 november 2008)

Vraag 1

Kent u de uitzending van het tv-programma Zembla  HYPERLINK
"http://zembla.vara.nl/index.php?id=1975&type=98&tx_ttnews%5btt_news%5d=
7863&no_cache=1" \\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\o "printversie"   
”De bewindvoerdersbende” van 16 november 2008? 1)

Antwoord

Wij hebben van de uitzending van dit tv-programma van Zembla
kennisgenomen. 

 

Vraag 2

Zijn u, behalve de genoemde gevallen, meer gevallen bekend waarin sprake
is van bewindvoerders die hun cliënten benadeeld hebben? Zo ja, om
hoeveel gevallen gaat het per jaar? Zo neen, bent u bereid onderzoek te
laten verrichten naar de aard en de omvang van deze problematiek?

Antwoord 

Behalve de gevallen die in de uitzending van het tv-programma Zembla
zijn genoemd, zijn ons de laatste jaren geen specifieke gevallen bekend
waarin sprake is van bewindvoerders die hun cliënten hebben benadeeld.
Benadeling van personen wier goederen onder bewind zijn gesteld doet
zich wel af en toe voor. Over specifieke gegevens beschikken wij evenwel
niet. 

Onderzoek naar de aard en omvang van de problematiek lijkt ons niet
nodig; naar aanleiding van het faillissement van de stichting BDG
Kleingeld heeft de Minister van Justitie reeds de conclusie getrokken
dat de eisen die gelden voor niet-familieleden van de rechthebbende om
voor benoeming tot bewindvoerder in aanmerking te komen, aangescherpt
dienen te worden. Zie verder de beantwoording van de vragen van het lid
Van Miltenburg (VVD), Tweede Kamer, Aanhangsel van de Handelingen
2007-2008, nr. 543. Een wetsvoorstel waarin deze aanscherping is
opgenomen zal naar verwachting komend voorjaar in consultatie kunnen
worden gegeven. 

Vraag 3

Hoe vaak wordt een bewindvoerder daadwerkelijk door de kantonrechter
opgeroepen? Leent dit moment zich voor controle van de bewindvoerder?

Antwoord 

Bij de instelling van een bewind wordt de aspirant-bewindvoerder
opgeroepen. Als deze persoon niet eerder bewindvoerder is geweest, wordt
hij of zij op de zitting geattendeerd op de verantwoordingsplicht en op
de verplichting tot het vragen van machtiging vooraf voor bepaalde
handelingen. Vervolgens wordt een bewindvoerder alleen opgeroepen indien
hij of zij na herhaald rappelleren geen verantwoording aflegt en als
diens schriftelijke reactie op een klacht over het beheer niet
bevredigend was. De eigenlijke controle op het beheer vindt plaats bij
de beoordeling van de verzoeken om machtiging voor bepaalde handelingen,
bij voorbeeld het doen van een schenking of de verkoop van onroerend
goed. Verder is een belangrijk instrument de periodieke verantwoording.
Voorheen werd bij kleine vermogens (spaartegoeden beneden een bepaald
bedrag) wel verantwoording eens per 2, 3 of 5 jaar toegestaan, maar de
slechte ervaringen daarmee hebben ertoe geleid dat tegenwoordig
standaard één keer per jaar verantwoording over het afgelopen
kalenderjaar wordt gevraagd. De slechte ervaring bestond hierin dat de
bewindvoerders grote moeite hadden om na zo lange tijd de inkomsten en
uitgaven te reconstrueren. 

Vraag 4

Behoort tot de “gewichtige redenen” uit artikel 448 Boek 1 BW, op
grond waarvan de kantonrechter de bewindvoerder kan ontslaan, ook het
voeren van een malafide bewindvoering? Zo ja, hoe vaak wordt een
bewindvoerder om die reden ontslagen? Zo neen, wat zijn dan wel
“gewichtige redenen”? 

Antwoord

Ja. Malafide bewindvoering blijkt uit hetzij het verrichten van
handelingen zonder voorafgaande machtiging van de kantonrechter èn
benadeling van rechthebbende. Dat is zeker een gewichtige reden voor
ontslag, dat de kantonrechter ambtshalve geeft. Aantallen van om deze
reden ontslagen bewindvoerders worden niet bijgehouden.

Vraag 5

Hoe groot is de problematiek van het misbruiken van volmachten? Welke
maatregelen bent u voornemens tegen dit misbruik te nemen? 

Antwoord

Met de verlening van volmachten heeft de overheid geen bemoeienis. Hoe
groot de problematiek van het misbruiken van volmachten is, is ons
derhalve niet bekend. Het beschermingsbewind is destijds juist ingevoerd
om het mogelijke misbruik van volmachten tegen te gaan. 

Vraag 6

Hoe verhoudt onderbewindstelling zich tot volmachtverlening voor wat
betreft de bescherming van de cliënt tegen financiële malversaties van
de bewindvoerder dan wel de volmachthouder? 

Antwoord

In geval van volmacht is de gevolmachtigde bevoegd om in naam van de
volmachtgever rechtshandelingen te verrichten. Het plegen van
financiële malversaties ten nadele van de rechthebbende (of van wie dan
ook) behoort vanzelfsprekend niet tot de reikwijdte van de volmacht. De
volmachtgever wordt beschermd door de bepalingen inzake volmacht van
titel 3.3 BW. 

Indien de bewindvoerder zich aan financiële malversaties jegens de
rechthebbende heeft schuldig gemaakt is de bewindvoerder jegens deze
aansprakelijk en kan hij zonodig tot vergoeding van de daardoor
veroorzaakte schade worden veroordeeld. 

Vraag 7

Is het door de kantonrechter in de uitzending gestelde dat degene die
onder bewind staat in feite zelf de bewindvoerder moet controleren
juist? Zo ja, deelt u dan de mening dat het zeer onwenselijk is dat
juist deze kwetsbare groep van onderbewindgestelden deze controle moet
uitoefenen? Zo neen, hoe is het toezicht op bewindvoerders dan wel
geregeld? 

Antwoord

Voor een aantal handelingen, met name beschikkingshandelingen, behoeft
de bewindvoerder de toestemming van de rechthebbende. Is de
rechthebbende tot het geven van toestemming niet in staat dan behoeft de
bewindvoerder de machtiging van de kantonrechter. Alleen ingeval de
rechthebbende terzake voldoende wilsbekwaam is te achten, zal de
rekening en verantwoording aan de rechthebbende zelf worden afgelegd,
maar wel ten overstaan van de kantonrechter. Hetgeen de kantonrechter in
de uitzending heeft gesteld gaat dus alleen op voor wilsbekwame
rechthebbenden. 

Vraag 8

Acht u het de taak van de overheid om demente personen, psychiatrische
patiënten, verstandelijk gehandicapten en andere kwetsbare groepen te
beschermen tegen misbruik van volmachten en bewindvoering? Zo ja, hoe
gaat u die taak invulling geven? Zo neen, waarom niet?

Antwoord

Ja, een wetsontwerp waarbij onder andere de eisen die gelden voor
benoeming tot bewindvoerder worden aangescherpt is in voorbereiding. 

Vraag 9

Bent u van mening dat er meer wettelijke eisen moeten worden gesteld aan
bewindvoerders en bewindvoerderskantoren? Zo ja, aan welke eisen denkt u
dan en overweegt u die in te voeren? Zo neen, waarom niet?

Antwoord

Ja. Voor ogen staat wettelijk voor te schrijven dat bewindvoerders aan 
kwaliteitseisen zullen moeten voldoen om voor benoeming in aanmerking te
komen en dat zij ten bewijze van het blijven voldoen aan die eisen
telkenjare het verslag van een onderzoek door een accountant als bedoeld
in artikel 393 van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek zullen dienen over
te leggen. Voor benoeming tot bewindvoerder zullen naar ons oordeel
rechtspersonen in aanmerking kunnen komen die een financiële
onderneming zijn die ingevolge de Wet op het financieel toezicht in
Nederland het bedrijf van bank mogen uitoefenen. Maar ook andere
natuurlijke personen die niet uit de familiekring van de rechthebbende
afkomstig zijn, en rechtspersonen met volledige rechtsbevoegdheid zullen
benoembaar zijn. Voorwaarde voor benoeming zal dan wel zijn dat zulke
personen voldoen aan bij algemene maatregel van bestuur te stellen
kwaliteitseisen.

Vraag 10

Hoe oordeelt u over de mening van de voorzitter van de Branchevereniging
voor Professionele Bewindvoerders en Inkomensbeheerders, dat niet de
beroepsgroep zelf maar een onafhankelijke instantie bewindvoerders zou
moeten controleren?

Antwoord 

Het toezicht op het bewind van de bewindvoerder berust bij de
kantonrechter. Dit toezicht betreft, in overeenstemming met de wet, met
name de toelaatbaarheid van uitgaven (“beschikkingshandelingen”) ten
behoeve van de rechthebbende (zie artikel 1:441 BW) en voorts het
toetsen van de rekening en verantwoording van de bewindvoerder. Daarbij
worden de Aanbevelingen van het Landelijk Overleg van Kantonvoorzitters
(LOK) als uitgangspunt gehanteerd. Dit toezicht omvat niet de
bedrijfseconomische processen van de bewindvoerder. Daartoe zijn de
kantonrechter en de griffiemedewerkers die hem daarbij bijstaan, ook
niet geëquipeerd. Een wetsvoorstel is thans bij het Ministerie van
Justitie in voorbereiding waarbij, aanvullend op de bestaande wettelijke
voorschriften zoals die omtrent de beoordeling door de kantonrechter van
de geschiktheid van de te benoemen bewindvoerder en de verplichting van
de bewindvoerder een aparte bankrekening voor iedere rechthebbende te
openen, nog andere voorzieningen worden opgenomen. Daarbij gaat het,
zoals hiervoor reeds bleek (antwoord op vraag 9), ook om maatregelen van
preventieve aard, zoals een aanscherping van de benoemingseisen voor
zulke bewindvoerders. Het gaat daarbij met name erom dat, om voor
benoeming in aanmerking te kunnen komen, de bedrijfsvoering van iedere
te benoemen professionele bewindvoerder zonder uitzondering aan nader te
formuleren kwaliteitseisen dient te voldoen en dat op naleving ervan
door middel van jaarlijkse accountantscontrole een adequaat toezicht is
gegarandeerd. Gelet op de omstandigheid dat professionele bewindvoerders
ook anders dan uit hoofde van een benoeming tot titel 1.19 BW als
bewindvoerder optreden, zal dit een waardevolle waarborg ook voor die
situaties zijn. 

1) Op  HYPERLINK "http://zembla.vara.nl/" http://zembla.vara.nl/ 

  IF   REF dvRubriceringMerkingRefBasis \* MERGEFORMAT     = " " "

" "

  REF dvRubriceringMerkingRefBasis \* MERGEFORMAT  Test  

"   

 

Directoraat-Generaal Rechtspleging en Rechtshandhaving

Bestuurlijke en Juridische Zaken

Datum

9 januari 2009

Ons kenmerk

  REF dvRefGegevensOnsKenmerk \* MERGEFORMAT  5580363/08 

  REF dvRubriceringMerkingRefBasis \* MERGEFORMAT    	Pagina   PAGE \*
MERGEFORMAT  2  van   SECTIONPAGES \* MERGEFORMAT  5  



Directoraat-Generaal Rechtspleging en Rechtshandhaving

Bestuurlijke en Juridische Zaken

Schedeldoekshaven 100

2511 EX  Den Haag

Postbus 20301

2500 EH  Den Haag

www.justitie.nl

Ons kenmerk

5580363/08

Uw kenmerk

2080905670

Bij beantwoording de datum en ons kenmerk vermelden.

Wilt u slechts één zaak in uw brief behandelen.

 	  IF   SECTIONPAGES \* MERGEFORMAT  5 > 1"Pagina   PAGE \* MERGEFORMAT
 1  van   SECTIONPAGES \* MERGEFORMAT  5  " " "  Pagina 1 van 5   



> Retouradres Postbus 20301 2500 EH  Den Haag

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer

der Staten-Generaal

Postbus 20018

2500  EA  DEN HAAG