Preview document (🔗 origineel)

---

> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ  Den Haag

De Voorzitter van de Tweede Kamer

der Staten-Generaal

Postbus 20018

2500 EA  DEN HAAG

Datum  16 januari 2009

Betreft	Kamervragen

Geachte voorzitter,

Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Leijten
(SP) over de gehandicaptenzorg (200810134/2080908340).

Hoogachtend,

de staatssecretaris van Volksgezondheid,

Welzijn en Sport,

mw. dr. J. Bussemaker

Antwoorden op kamervragen van het Kamerlid Leijten over de
gehandicaptenzorg.

(2008Z10134/20808340)

2080908340

1

Wat is reactie op de tv-uitzending van ‘Zwakbegaafd en opgesloten’?
1)

1

De tv-uitzending van Zembla gaf mijns inziens een goed beeld van de
complexiteit van de zorg voor verstandelijk gehandicapten met ernstige
gedragsproblematiek. Deze zorg vraagt veel van het personeel, ook
fysiek. Het voorkómen van escalaties bij de cliënten is belangrijk.
Hierbij speelt voldoende aandacht van het personeel een belangrijke rol.


2

Hoeveel licht verstandelijk gehandicapten met psychiatrische problemen
en/of (sterke) gedragsproblemen wonen in gehandicapteninstellingen? Om
hoeveel instellingen gaat het? 

3

In welke Zorgzwaartepakketten (ZZP’s) zijn deze mensen ingedeeld en
welke bedragen horen daarbij?

2+ 3

Op basis van de opgave van zorgaanbieders en zorgkantoren heb ik een 
inschatting gemaakt van het aantal cliënten met een lichte of ernstige
verstandelijke beperking dat kampt met ernstige gedragsproblematiek. In
het kader van de invoering van zorgzwaartebekostiging blijkt dat
ongeveer 7.000 cliënten passen in het zorgzwaartepakket dat voor deze
groep cliënten is ontwikkeld (ZZP-VG07). 

De bekostiging van VG07 is gebonden aan een SGLVG-verblijfplaats. Indien
de betreffende instelling een toelating heeft voor een
SGLVG-verblijfplaats wordt het tarief voor VG07 aan de instelling
betaald. Dit tarief is € 90.000,- (vergelijkbaar met het oude tarief
voor een plaats voor een licht verstandelijk gehandicapte mét
SGLVG-verblijfstoeslag van € 88.000,-).

Instellingen met cliënten met een VG07 indicatie , zonder toelating
voor SGLVG-verblijfplaats, worden bekostigd met het VG06 tarief, dit is
€ 65.000,-.

Tot 1 januari 2009 was het aantal plaatsten voor SGLVG-verblijf begrensd
op 3000. op dit moment zijn er 98 instellingen die SGLVG-verblijf
bieden. Per 1 januari is de begrenzing van het aantal plaatsen voor
SGLVG-verblijf losgelaten. Instellingen kunnen dus ook voor de andere
cliënten met een VG07  een SGLVG-verblijfplaats aanvragen. Deze
toelating brengt onder meer tot uitdrukking dat de instelling beschikt
over voldoende deskundig personeel en geschikte voorzieningen. Deze
toets vind plaats door het zorgkantoor bij de advisering rondom de
aanvraag voor een toelating SGLVG-verblijf. 

4

Erkent u dat er door de invoering van de ZZP’s in de gehandicaptenzorg
minder budget voor deze groep mensen beschikbaar kan komen? Vindt u dit
gewenst of ongewenst resultaat van de herverdeling van de middelen? Hoe
gaat voorkomen worden dat met het de herverdeling van de middelen deze
groep niet te maken krijgt met een vermindering van het beschikbare
budget?

4

Er is geen sprake van een vermindering van het budget voor de groep
cliënten met gedragsproblemen. Aan het budget voor gehandicaptenzorg
wordt in 2009 

€ 42 miljoen en in 2010 en latere jaren € 72 miljoen toegevoegd, en
toebedeeld aan de cliënten met hogere ZZPs. Daarnaast is er in 2007
€ 10 miljoen en vanaf 2008 nog eens € 13 miljoen extra toegevoegd
aan de regeling voor extreme zorgzwaarte. 

De invoering van ZZPs leidt tot een hoger beschikbaar budget voor de
SGLVG-cliënten. Niet alleen is het tarief iets hoger dan dat voor de
oude SGLVG-verblijfsplaats. Daarnaast kan door meer cliënten een beroep
worden gedaan op het hogere tarief van VG07, omdat de begrenzing van het
aantal SGLVG-plaatsen per 1 januari 2009 is opgeheven. 

In het geval van een individuele instelling, zoals Abrona, kan het zijn
dat het budget licht daalt, omdat aanspraak werd gemaakt op extra
middelen zoals zorg op maat-gelden of hardheidsclausules. Abrona spreekt
zelf over circa 12 cliënten waarvoor in totaal € 120.000,- minder
beschikbaar is. Met de invoering van de ZZPs krijgen instellingen met
vergelijkbare cliënten hetzelfde bedrag per cliënt. Indien een
individuele cliënt meer zorg nodig heeft omdat de zorgbehoefte groter
is dan de vergoeding voor een SGLVG-plaats, dan kan de instelling een
aanvraag doen voor de regeling extreme zorgzwaarte. Dit geldt ook voor
Abrona. 

5

Erkent u dat indien een instelling via het Centrum voor Consultatie en
Expertise (CCE) in aanmerking wil komen voor een extreme
zorgzwaartebekostiging, het moeilijk wordt om voldoende budget te
krijgen omdat de instelling 20% zelf moet bijdragen? Zo ja, hoe gaat u
dit oplossen? Zo neen, waarom niet? 

5

Met het tarief ZZP VG07 kan een instelling doorgaans de zorg leveren die
nodig is voor een SGLVG-cliënt. In een individueel geval kan het
voorkomen dat de zorgbehoefte van een cliënt significant zwaarder is en
extra zorg nodig heeft bovenop de VG07-indicatie.  Omdat VG07 een voor
SGLVG-cliënten geschikt, maar ook gemiddeld tarief is, is het
belangrijk dat pas een beroep gedaan wordt op extreme zorgzwaarte als de
zorgzwaarte aantoonbaar en ruim meer is dan die van een VG07-cliënt. Om
te voorkómen dat de regeling extreme zorgzwaarte wordt gebruikt voor
cliënten die aan de iets boven het gemiddelde liggen is door de
Nederlandse Zorgautoriteit een drempel ingebouwd. De regeling is in 2009
nagenoeg gelijk aan de regeling in 2008. In het eerste jaar van de
herallocatie is de eerste stap nog bescheiden van omvang en zijn de
financiële gevolgen beperkt. De NZa is reeds in overleg met het veld
over de regeling vanaf 2010, onder meer over de hoogte van het
drempelbedrag. 

6

Erkent u dat er gevaar is dat door de herverdeling van middelen er weer
situaties kunnen ontstaan als in de tijd van Jolanda Venema? Welke
maatregelen gaat u treffen om te voorkomen dat uw beleid een ernstige
teruggang gaat betekenen voor de kwaliteit van de gehandicaptenzorg?

6

De herverdeling van middelen door de invoering van de
zorgzwaartebekostiging leidt tot een beschikbaarheid van meer middelen
voor sterk gedragsgestoorde licht verstandelijk gehandicapte cliënten.
De indicatie voor een zorgzwaartepakket VG07 is doorgaans passend en
voldoende, het nieuwe tarief is licht hoger dan het oude tarief, en de
beperking van het aantal plaatsen voor deze groep is opgeheven per 1
januari 2009. Er is dan ook geen sprake van een teruggang in de
kwaliteit van zorg voor deze cliënten.  Zie ook mijn antwoord op vraag
4. 

7

Acht u 3/4 man personeel voldoende op een groep van 24 mensen met
ernstige gedragsproblemen? Zo ja kunt u dat toelichten? Zo neen, wat
gaat u daar aan doen? 

7

Het tarief voor een cliënt met een indicatie voor VG07 is gebaseerd op
voldoende zorg voor deze cliëntgroep. Het is een eigen
verantwoordelijkheid van de instelling de personele inzet per groep te
bepalen. Indien bovenop de reguliere zorg voor SGLVG nog extra zorg
nodig is, dan kan de instelling een beroep doen op de regeling voor
extreme zorgzwaarte.

8

Bent u van mening dat er weinig verschil zit tussen mensen opsluiten in
hun kamer en in de isoleersituatie? Zo ja, erkent u dat het opsluiten
van mensen in hun kamer ongewenst en mensonwaardig is? Zo neen, kunt u
dat toelichten?

8

Nee, er is een groot verschil tussen iemand op zijn kamer tot rust laten
komen en het afzonderen of isoleren in een speciaal daarvoor ingerichte
ruimte. In de uitzending was te zien dat een cliënt, om tot rust te
komen, tijdelijk in een daarvoor geschikte ruimte, bij zijn eigen kamer
werd geplaatst. De cliënt gaf zelf ook aan dat dit soms goed is.
Instellingen streven ernaar cliënten zo min mogelijk af te zonderen,
maar de zorg voor SGLVG-cliënten, die soms een gevaar zijn voor
zichzelf en/of hun omgeving, maakt dat dit soms niet te vermijden is.  

9

Erkent u dat er nu mensen opgesloten worden op hun kamer omdat er
onvoldoende personeel aanwezig is om deze mensen te begeleiden? Welke
maatregelen gaat u treffen om er voor te zorgen dat mensen niet langer
op hun kamer worden opgesloten omdat er geen mensen zijn die hen kunnen
begeleiden?

10

Wat is uw reactie op de uitspraak van de leidinggevende dat het niet
nodig was geweest om iemand 5 maanden op te sluiten in een isoleercel,
als er voldoende personeel aanwezig had kunnen zijn? 

9 +10

Als er situaties ontstaan waarbij cliënten met ernstige
gedragsproblematiek een gevaar vormen voor zichzelf of hun omgeving, dan
kan het nodig zijn hen tijdelijk af te zonderen, hetzij op hun eigen
kamer, dan wel in een speciaal daarvoor ingerichte ruimte. In principe
mag een gebrek aan voldoende personeel géén reden zijn om iemand af te
zonderen, hoewel incidenten niet zijn uit te sluiten. Het mag echter
niet gebeuren dat iemand, vanwege personele problematiek, langdurig
wordt afgezonderd. 

11

Hebben licht verstandelijke gehandicapten met ernstige gedragsproblemen
recht op dagbesteding? Erkent u dat de dag in je eentje doorbrengen op
je kamer geen dagbesteding is? Hoe gaat ervoor zorgen dat ook mensen die
sterk gedragsgestoord en licht verstandelijke gehandicapt  geen eenzaam
en geïsoleerd bestaan moeten leiden omdat er niet voldoende mensen
aanwezig zijn om deze mensen 24 uur per dag voldoende en kwalitatief
goede begeleiding te geven?

12

Erkent u dat deze groep niet geschikt is voor collectieve dagbesteding
en dat er vaak individuele begeleiding beschikbaar moet zijn? Zo neen,
waarom niet? Zo ja, hoe gaat u ervoor zorgen dat het voor deze mensen
mogelijk wordt om gebruik te maken van zinvolle dagbesteding?

11 + 12 

Alle cliënten in de zorg voor mensen met een verstandelijke handicap
hebben recht op dagbesteding. Daarbij wordt het type dagbesteding zoveel
mogelijk toegesneden op de interessesfeer en mogelijkheden van de
individuele cliënt. 

Zonodig kan hiervoor ook de hulp van CCE worden ingeschakeld. Dit sluit
echter niet uit dat er een grens is aan het aantal personeelsleden dat
kan worden ingezet om een individuele cliënt met ernstige
gedragsproblematiek te begeleiden.

Bezoekadres:

Parnassusplein 5

2511 VX  DEN HAAG

T	070 340 79 11

F	070 340 78 34

www.minvws.nl

Ons kenmerk

DLZ-K-U-2904448

Bijlagen

1

Uw brief

24 december 2008

Correspondentie uitsluitend richten aan het retouradres met vermelding
van de datum en het kenmerk van deze brief.