Preview document (🔗 origineel)

---

> Retouradres Postbus 16166 2500 BD  Den Haag

De Voorzitter van de Tweede Kamer

der Staten-Generaal

Postbus 20018

2500 EA  DEN HAAG

Datum  26 januari 2009

Betreft	Kamervragen

Geachte voorzitter,

Hierbij zend ik u, mede namens de staatssecretaris van Justitie, de
antwoorden op de vragen van het Kamerlid Dibi (GroenLinks) over
onderwijs en zorg voor kinderen die nog in een justitiële
jeugdinrichting (JJI) zitten maar wachten op een plek in de jeugdzorg
(2080908390).

Hoogachtend, 

de minister voor Jeugd en Gezin,

mr. A. Rouvoet

Antwoorden op kamervragen van het Kamerlid Dibi over onderwijs en zorg
voor kinderen die nog in een justitiële jeugdinrichting (JJI) zitten
maar wachten op een plek in de jeugdzorg.

(2080908390)

1

Heeft u kennis genomen van de uitspraak van de Nationale Ombudsman dat
er nog teveel jongeren in een justitiële jeugdinrichting (JJI)
verblijven en wachten op een plek in de jeugdzorg?

1

Ja.

2

Deelt u de mening dat jongeren die in een JJI wachten op een plek in de
jeugdzorg niet horen te vallen onder het regime aldaar, maar de juiste
zorg en onderwijs moeten krijgen die ze nodig hebben? Zo nee, waarom
niet? Zo ja, hoe gaat u dat regelen?

2

Uiteraard is het van belang dat jeugdigen met een machtiging gesloten
jeugdzorg de zorg en het onderwijs krijgen die zij nodig hebben. Dat
staat echter los van het feit dat de Beginselenwet justitiële
jeugdinrichtingen van toepassing is in de JJI’s.

Jeugdigen met een machtiging gesloten jeugdzorg die in een JJI
verblijven vallen onder de verantwoordelijkheid van de staatssecretaris
van Justitie. In het overgangsrecht bij de wijziging van de Wet op de
jeugdzorg voor de gesloten jeugdzorg is bepaald dat de Beginselenwet
justitiële jeugdinrichtingen van toepassing is op jeugdigen met een
machtiging gesloten jeugdzorg die nog in een JJI geplaatst worden. Zoals
ook aangegeven in de memorie van toelichting is dit van belang om te
voorkomen dat binnen een JJI twee verschillende rechtspositieregelingen
van toepassing zijn.

De jeugdigen in de JJI’s kunnen in een opvang- of een
behandelinrichting geplaatst worden. Op 1 januari 2009 zaten er 392
jeugdigen met een machtiging gesloten jeugdzorg op een opvangplek, 452
op een behandelplek en 11 jeugdigen verbleven, onder
verantwoordelijkheid van een JJI, via het Scholings- en
Trainingsprogramma buiten de JJI.

Als een jeugdige in een opvanginrichting geplaatst wordt, wordt hij ook
onmiddellijk aangemeld bij een behandelplek in een JJI of in de gesloten
jeugdzorg. Als een jeugdige op een behandelplek in een JJI komt, dan kan
de daar gestarte behandeling op de behandelplek worden afgerond.

In de opvanginrichtingen staat de opvoeding van de jeugdige centraal.
Inrichtingen werken daarbij bijvoorbeeld met het sociaal
competentiemodel. De tijd in een opvanginrichting kan daarnaast benut
worden om een diagnose voor de benodigde behandeling te stellen. Als de
jeugdige dan op een behandelplek komt, dan kan daar gelijk gestart
worden met de juiste behandeling. Door tijdens het verblijf in een JJI
tijdelijk de (her)opvoeding en, waar nodig, de behandeling van de
jeugdigen op zich te nemen, moet worden bereikt dat het gedrag van de
jeugdigen verbetert en zij goed zijn voorbereid op hun terugkeer naar de
vrije maatschappij.

In een behandelinrichting zijn daarnaast gedragsinterventies
beschikbaar. Voor gespecialiseerde zorg bij bijvoorbeeld psychische
problematiek werken de inrichtingen samen met onder andere
GGZ-instellingen in de regio.

Recent is door de Staatssecretaris van Justitie een groot aantal
verbetermaatregelen ingezet om de kwaliteit in de JJI’s verder te
verbeteren. Zo is voor alle JJI’s een nieuwe basismethodiek ontwikkeld
waarmee een goede, eenduidige en methodische aanpak vanaf het begin van
het verblijf wordt aangeboden. Deze uniforme aanpak vergemakkelijkt de
inzet van gedragsinterventies. De methodiek beschrijft meerdere
verblijfsfasen. Per fase is uitgewerkt welk programma de jeugdige krijgt
aangeboden en welke instrumenten worden afgenomen. Daarbij wordt gebruik
gemaakt van de informatie die wordt verkregen uit het netwerkberaad met
de betrokken ketenpartners. In 2009 wordt deze basismethodiek in alle
JJI’s geïmplementeerd. 

Jeugdigen met een machtiging gesloten jeugdzorg in de JJI’s profiteren
hiervan op gelijke wijze als de strafrechtelijke jeugdigen. 

Overigens gaan alle jeugdigen zowel in de gesloten jeugdzorg, als in de
JJI’s, ook op de opvangplekken, na een intake naar school. Over het
algemeen is dat een aan de instelling gekoppelde school voor speciaal
onderwijs voor jeugdigen met gedragsproblemen.

3

Deelt u de mening dat de JJI’s die jongeren huisvesten die wachten op
een plek in de jeugdzorg aanspraak moeten kunnen maken op het Dwang- en
Drangbudget dat wordt beheerd door de brancheorganisatie GGZ Nederland,
zodat zij projecten kunnen opzetten waarmee dwangmiddelen worden
verminderd voor deze jongeren? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe gaat u
dat mogelijk maken en bent u van plan het bestaande budget daarvoor te
verhogen?

3

Het project dwang en drang is specifiek opgezet voor de GGZ. Aanspraak
op dit budget is voor de JJI’s dan ook niet aan de orde.

Doel van het project was om tot eind 2008 de separaties in Nederland
met 10% per jaar te verminderen, naar aanleiding van de constatering dat
separatie van patiënten in de GGZ in vergelijking met andere landen
relatief veel voorkwam. Totaal zijn 42 lidinstellingen in de GGZ actief
met het verminderen van dwang in de psychiatrie: specifiek het separeren
en fixeren van cliënten. GGZ Nederland heeft de taak alle projecten te
monitoren en te begeleiden. Het project is één jaar verlengd om de
resultaten van de losse projecten landelijk te borgen.

4

Bent u van plan om JJI’s zo te herschikken zodat er aparte afdelingen
komen voor zorgjongeren, zoals dat ook bij het Poortje in Groningen is
gebeurd? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe en wanneer gaat u dat voor
elkaar krijgen? Wat is het extra budget dat hiervoor wordt uitgegeven?

4

Op dit moment worden jeugdigen met een machtiging gesloten jeugdzorg en
met een strafrechtelijke titel in de JJI’s al zoveel mogelijk in
gescheiden groepen geplaatst. Aan de vraag van de heer Dibi wordt in de
praktijk dan ook al invulling gegeven. Hiervoor is geen extra budget
benodigd.

Overigens is de locatie van Het Poortje in Groningen per 1 januari 2008
aangewezen als gesloten jeugdzorginstelling. Daar verblijven geen
jongeren met een strafrechtelijke titel meer.

5

Bent u bijvoorbeeld ook van plan om vakspecialisten en behandelaren uit
de jeugdzorg te laten opereren in de JJI’s zodat zorgjongeren de
behandeling krijgen die ze nodig hebben? Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe
en wanneer gaat u dat voor elkaar krijgen? Wat is het extra budget dat
hiervoor wordt uitgegeven?

5

De behandelaars binnen de JJI’s zijn voldoende toegerust om jeugdigen
te behandelen. Bovendien wordt indien er behoefte is aan specialistische
zorg gezamenlijk met de GGZ-partners in de regio bezien hoe de jongere
door de GGZ kan worden behandeld. 

Een belangrijk punt in de verbetermaatregelen van Justitie voor de
JJI’s is de verhoging van de kwaliteit en deskundigheid van personeel.
Dit zal zeker ten goede komen aan de kwaliteit van de zorg aan de
jongeren.

6

Hoe gaat u ervoor zorgen dat deze jongeren het niveau aan onderwijs
krijgen waar ze recht op hebben?

6

Zoals ook aangegeven in antwoord op vraag 2 gaan alle jeugdigen zowel in
de gesloten jeugdzorg, als in de JJI’s, ook op de opvangplekken, na
een intake naar school.

Over het algemeen is dat een aan de instelling gekoppelde school voor
speciaal onderwijs voor jeugdigen met gedragsproblemen. Als een jeugdige
in aanmerking komt voor een andere vorm van onderwijs, bijvoorbeeld op
een reguliere middelbare school, dan wordt door de instelling bekeken
wat hiertoe de mogelijkheden zijn. 

De scholen staan onder toezicht van de Inspectie van het Onderwijs. De
kwaliteit is daarmee geborgd.

7

Deelt u de mening dat er zorgvuldige besluiten moeten worden genomen
over visitatie? Deelt u voorts de mening dat in de praktijk te weinig
gebruik wordt gemaakt van de uitzonderingsregel bij visitatie terwijl
dat wel toegestaan is? Bent u bereid ervoor te zorgen dat visitatie niet
standaard wordt toegepast bij jongeren die in een JJI wachten op een
plek in de jeugdzorg?

7

Jeugdigen met een machtiging gesloten jeugdzorg in de JJI’s vallen
onder het regime van de Beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen.

In 2007 heeft de staatssecretaris van Justitie een circulaire voor
visiteren en fouilleren goedgekeurd die het mogelijk maakt om bij
kwetsbare jongeren uitzonderingen te maken op de voorgeschreven
controles. 

Indien er sprake is van een kwetsbare jeugdige (dat kan zowel een
jeugdige met een machtiging gesloten jeugdzorg, als een jeugdige met een
strafrechtelijke titel zijn) zal in het desbetreffende individuele geval
- ter beoordeling van de inrichtingsdirecteur - mogelijk geen visitatie
plaatsvinden. Een besluit hierover moet uiteraard zorgvuldig tot stand
komen. Eventuele veiligheidsrisico's zullen dan zoveel mogelijk op
andere wijze worden weggenomen, zoals via extra toezicht.

De Wet op de jeugdzorg kent de mogelijkheid van visitatie niet.
Onderzoek aan lichaam en kleding is mogelijk als beperkende maatregel.
Deze moet dan, net als de andere beperkende maatregelen, opgenomen zijn
in het hulpverleningsplan van de jeugdige. Onderzoek in het lichaam is
echter niet mogelijk in de gesloten jeugdzorg.

 O.a. De Telegraaf.nl, 7 december 2008.

Bezoekadres:

Parnassusplein 5

2511 VX  DEN HAAG

T	070 340 50 30

F	070 340 78 34

www.jeugdengezin.nl

Ons kenmerk

JZ-K-U-2904517

Bijlagen

1

Uw brief

23 december 2009

Correspondentie uitsluitend richten aan het retouradres met vermelding
van de datum en het kenmerk van deze brief.