Lijst van vragen over het besluit aanschaf twee F-35 testtoestellen
Behoeftestelling vervanging F-16
Lijst van vragen
Nummer: 2009D03997, datum: 2009-01-30, bijgewerkt: 2024-02-19 10:56, versie: 1
Directe link naar document (.DOC), link naar pagina op de Tweede Kamer site.
Gerelateerde personen:- Eerste ondertekenaar: J.C. van Baalen, voorzitter van de vaste commissie voor Defensie (Ooit VVD kamerlid)
- Mede ondertekenaar: M. van der Bijl, adjunct-griffier
Onderdeel van zaak 2009Z00669:
- Indiener: J.G. de Vries, staatssecretaris van Defensie
- Volgcommissie: commissie voor de Rijksuitgaven
- Voortouwcommissie: vaste commissie voor Defensie
- 2009-01-22 14:05: Aanvang middagvergadering: regeling van werkzaamheden (Regeling van werkzaamheden), TK
- 2009-01-29 10:30: Procedurevergadering (Procedurevergadering), vaste commissie voor Defensie
- 2009-01-29 12:00: Aanschaf twee F-35 testtoestellen (Inbreng feitelijke vragen), vaste commissie voor Defensie
- 2009-04-22 15:15: Vervanging F-16 (Algemeen overleg), vaste commissie voor Defensie
- 2009-11-24 15:00: Regeling van werkzaamheden (Regeling van werkzaamheden), TK
Preview document (🔗 origineel)
Lijst van vragen - totaal Kamerstuknummer : 26488-134 Vragen aan : Regering Commissie : Defensie Nr Vraag Blz van tot 1 Kan alsnog ondubbelzinnig verduidelijkt worden of met deze brief het besluit voor de aanschaf van twee F-35 testtoestellen aan de Kamer wordt voorgelegd (zie pg. 1), dan wel slechts een besluit om de verplichting aan te gaan voor de verwerving van het eerste testvliegtuig (zie pg. 6)? 0 2 Waarom is niet eerst de definitieve uitkomst van de herijking van de businesscase afgewacht, alvorens tot een definitief besluit over de aanschaf van testvliegtuigen over te gaan? Waarom is daarmee afgeweken van de volgtijdelijkheid, zoals die in het Coalitieakkoord is vastgelegd? 0 3 Welke gevolgen zou vasthouden aan de afspraken uit het Coalitieakkoord, zijnde te wachten met contractondertekening voor de definitieve aanschaf van testtoestellen tot de business case herijkt is, kunnen hebben voor de huidige planning voor de aanschaf van testtoestellen? 0 4 Met welke gevolgen voor de Nederlandse deelname aan de Initiele Operationele Test & Evaluatie (IOT&E) en verdere betrokkenheid bij het F-35-programma wordt rekening gehouden, nu is aangekondigd dat de presentatie van de begroting van het Amerikaanse ministerie van Defensie voor 2010 is verschoven van februari naar mei 2009? Welke mogelijke gevolgen heeft dit voor het tijdig tekenen van het contract, te weten vóór 1 maart 2009, door de Verenigde Staten (VS) voor de aanvankelijk geplande aanschaf van 14 testtoestellen? 0 5 Kan in een schema worden aangegeven hoeveel vlieguren per jaar alle F-16’s in Nederlands bezit vanaf het moment van invoer tot op heden hebben gevlogen, waarbij dit aantal in een tweede kolom is afgezet tegen het aanvankelijk verwachtte gemiddeld aantal vlieguren voor de toestellen voor dat jaar? Kan vervolgens in ditzelfde schema het verwachtte gemiddeld aantal vlieguren voor de F-16’s in Nederlands bezit voor de jaren tot zij aan hun aanvankelijk bij aanschaf geplande vervanging toe zijn worden weergegeven, waarbij het gemiddelde verschil tussen het verwachte en werkelijk aantal gevlogen vlieguren van de jaren sinds de invoer van de F-16’s in Nederlands bezit wordt afgetrokken van, dan wel opgeteld bij, dit verwachtte aantal vlieguren? 0 6 In hoeverre heeft u rekening kunnen en willen houden bij dit aanschafbesluit voor het eerste F-35 testtoestel met het later dit jaar nog te presenteren Strategische plan van de NAVO inzake (o.a.) gewenste interoperabiliteit? 0 7 Waarom acht u de stealth eigenschappen van de F-35 zo van belang wanneer inmiddels bekend is dat stealth tegen de tijd dat de F-35 in dienst wordt genomen, niet meer van belang is en zelfs eenvoudig te onderscheppen? 0 8 Is het waar dat het achterste kwadrant van de F-35, vooral het gedeelte bij de motoruitlaat, niet zo stealthwaardig is als wordt verondersteld, en zelfs een gevaar vormt voor de hele stealth- / storende werking van het gevechtsvliegtuig waardoor moderne radar en radargeleide raketten het toestel eenvoudig kunnen waarnemen? 0 9 Is het waar dat door het uitzenden van radio-, radar-, data- en netwerksignalen door de F-35, de stealth-eigenschappen worden ondermijnt en het vliegtuig dus in principe volledig zichtbaar is voor de omgeving omdat de transmissies kunnen worden ontdekt en opgespoord? 0 10 Is het waar dat de F-35 extreem gevoelig is voor de meeste radarfrequenties vanuit de meeste hoeken gezien, en alleen maar stealth is vanaf de voorkant gezien, en daardoor heel goed te ontdekken is vanaf de zijkant en achterkant, wat de fundamentele peiler onder de JSF capaciteiten (stealth) feitelijk onderuit haalt? 0 11 Bent u bekend met de Russische Almaz Antey SA-20 (S-300PMU1/2) en SA-21 Growler (S-400) raketten en de reeds in gebruik zijnde mobiele SA-20 batterijen bewapend met het ‘double-digit’SAM-radarsysteem? Zo ja, weet u ook dat deze raketten elk type stealth-vliegtuig kunnen neerhalen, inclusief de reeds verouderde stealth-technieken die op de F-35 worden toegepast, en dat deze raketten ook worden verkocht aan diverse landen? 0 12 Is het u bekend dat vanwege de aanwezigheid van deze Russische raketten in het conflict tussen Georgië en Rusland van afgelopen augustus, de VS en Navo geen E3-AWACS durfden te laten surveilleren in het gebied rond de Zwarte Zee vanwege de mogelijkheid onderschept te worden? Zo ja, is het u bekend dat de F-35 haar veiligheid mede gegarandeerd wordt door de aanwezigheid van AWACS-toestellen in het luchtruim die de radarfunctie ondersteunen, en dat bij het wegvallen van de AWACS de F-35 ineens een stuk kwetsbaarder is? 0 13 Bent u bekend met de nieuwe Russische Sukhoi Flankers SU-35? Zo ja, is het waar dat de F-35 een makkelijke prooi is voor deze veel modernere Russische gevechtsvliegtuigen? Is het waar dat dit onder meer komt door de ontwerpbeperkingen van de F-35 (vanwege stealth-eigenschappen en gewicht), slechtere bewapening, slechtere wendbaarheid, snelheid en klimvermogen en slechter uitgeruste middelen zoals de nu al achterhaalde bandbreedte, radartechnologie en infrarood detectie (in vergelijking met het Russische gevechtstoestel ( met digitale ‘anti-stealth’ radar)en de Saab Grippen NG), en tekort schiet in luchtgevechten op korte afstand? 0 14 Bent u bereid te reageren op het pleidooi van dr. Jensen in de Australian Financial Review van 7 januari 2009, “Pricey stealth fighter not up to scratch”, die zegt: “De stealth eigenschappen van de Joint Strike Fighter (JSF) zijn aantoonbaar twijfelachtig, wat blijkt uit harde cijfers, zeker in vergelijking met echte stealth toestellen, en de ‘networking’ deze stealth nog verder in gevaar brengt. Er is vooralsnog niets revolutionairs aan de JSF en het schiet tekort in elk fundamenteel noodzakelijke eigenschap”? Wat is uw reactie hierop? 0 15 Waarom kiest u er voor nu een besluit te nemen over testtoestellen terwijl een belangrijke factor, namelijk de geluidsproductie van de verschillende kandidaten, nog niet bekend is? 0 16 Bent u bereid uw besluit aan te houden tot het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR)-rapport over geluidsoverlast bekend is? 0 17 Welke informatie over de geluidsproductie van de F-35 heeft u reeds in uw bezit? Bent u bereid die informatie met spoed met de Kamer te delen? Zo nee, waarom niet? 0 18 Welke informatie over de geluidsproductie van de Advanced F-16 heeft u reeds in uw bezit? Bent u bereid die informatie met spoed met de Kamer te delen? Zo nee, waarom niet? 0 19 Welke informatie over de geluidsproductie van de Gripen NG heeft u reeds in uw bezit? Bent u bereid die informatie met spoed met de Kamer te delen? Zo nee, waarom niet? 0 20 Kunt u de antwoorden die u in de request for information van 1999 als voorbereiding op de zgn. B/C-brief heeft gekregen integraal met de Kamer delen? Zo nee, waarom niet? 0 21 Kunt u alle onderzoeken die door de Amerikaanse luchtmacht zijn gedaan naar de geluidsproductie van de F-35 aan de Kamer zenden? Zo nee, waarom niet? 0 22 Waarom heeft u er voor gekozen bij de kandidatenvergelijking geen milieu-elementen op te nemen? 0 23 Waarom heeft u er voor gekozen bij de kandidatenvergelijking geen geluidsproductie-elementen op te nemen? 0 24 Bent u bereid om in plaats van twee F-35 vliegtuigen te bestellen, slechts een F-35 en een ander toestel te bestellen zodat dit niet alleen een testfase voor de F-35 wordt maar juist ook voor een andere kandidaat? 0 25 Kunt u aangeven wat het de Nederlandse staat momenteel zal kosten om uit de ontwikkeling en productie van de F-35 te stappen? 0 26 Waarom heeft u de arbitrage met het bedrijfsleven niet afgewacht alvorens een besluit te nemen over de testtoestellen? 0 27 Is de keuze voor de aanschaf van F-35 testtoestellen te beschouwen als een de facto keuze voor de F-35 als vervanger voor de F-16? Zo nee, waarom schaft u twee testtoestellen aan als na enkele jaren een andere vervanger aangeschaft zou kunnen worden? 0 28 Kunnen de testtoestellen terug verkocht worden aan de producent als besloten wordt een ander toestel dan de F-35 als opvolger te kiezen? Welke afspraken zijn hierover reeds gemaakt? 0 29 Wanneer bent u van plan het contract ter verwerving van het eerste en het tweede toestel exact te tekenen? 0 30 Hoeveel oefenvluchten maakt de F-16 momenteel boven natuurgebieden? Hoeveel vlieguren zijn dat? Welke vergunningen heeft u aangevraagd en gekregen voor deze oefeningen op basis van de Natuurbeschermingswet? 0 31 Hoeveel geluidsproductie nemen de vliegbases van Volkel en Leeuwarden momenteel in? Hoeveel ruimte is er nog binnen de bestaande contouren? Is het waar dat er in Volkel al geen huizenproductie meer mag plaatsvinden in bepaalde gebieden omwille van de huidige geluidsoverlast? 0 32 Is er al een definitief ontwerp van de motoren voor de F-35 gekozen? 0 33 Wat is de waarde van de berekeningen die nu door het NLR worden uitgevoerd als nog onduidelijk is welke motoren gebruikt zullen worden voor de F-35? 0 34 Kunt u helder en overzichtelijk in een tabel aangegeven, per onderdeel van de complete verwerving van de testtoestellen, welke kosten er verbonden zijn met elk onderdeel? 0 35 Kunt u globaal aangeven wat de te verwachten opbrengsten zullen zijn van verkoop van de twee testtoestellen na de IOT&E indien niet wordt overgegaan tot vervanging van de F-16 door de F-35? 0 36 Is de Regering nog steeds van mening dat het verstandig is om reeds in 2010 een besluit te nemen over de vervanging van de F-16 vliegtuigen, zoals in het Coalitieakkoord is vastgelegd, gelet op (a) de sindsdien opgetreden tegenvallers en vertragingen in het F-35-project, in het bijzonder bij het testen van de eerste prototypes, (b) de sindsdien geringere inzet en aantal benutte vlieguren van de F-16, (c) de recente gevolgen van de financiële en economische crisis in het bijzonder voor de Amerikaanse overheidsfinanciën, en (d) de aangekondigde nieuwe beleidsvoornemens van de nieuwe Obama-administratie? Zo ja, kunt u dat voor de aspecten a t/m d nader toelichten? Zo nee, welke aanpassing van het Coalitieakkoord zou in deze zinvol geacht worden? 1 37 Kan alsnog bij het besluit voor aanschaf van het eerste testvliegtuig een zgn. D-brief overlegd worden aan de Kamer? 1 38 Kan gegarandeerd worden dat de definitieve uitkomst van de arbitrage over de herijking van de business case tijdig beschikbaar is om door de Kamer betrokken te worden bij haar oordeel over de eventuele aanschaf van het eerste F-35 testvliegtuig? 2 39 Zijn aan het uitstellen van het aangaan van de verplichting tot aanschaf van het eerste F-35 testtoestel door Nederland (tot eind april 2009) financiële nadelen verbonden? Zo ja, welke? 2 40 Zijn aan het uitstellen van het aangaan van de verplichting tot aanschaf van het eerste F-35 testtoestel door Nederland (tot eind april 2009) operationele nadelen verbonden? Zo ja, welke? 2 41 Welke omvang zal de eerste Nederlandse F-35 eenheid hebben, die “omstreeks 2016” operationeel inzetbaar kan zijn? 3 42 Kan uitgebreid toegelicht worden of de ontwerp- en testfase van de Short Take Off Vertical Landing (STOVL)- en de Carrier Version (CV)-versie geheel op (het originele) schema liggen, en waar en welke vertragingen hierbij zijn opgelopen? 3 43 Welke garanties kan Lockheed Martin geven dat het contracteren door Nederland van het eerste F-35 testvliegtuig vóór eind april a.s. ook daadwerkelijk zal leiden tot oplevering van dat eerste testvliegtuig “voor november 2011”? Welke boetebedingen worden daarbij contractueel vastgelegd voor het niet tijdig opleveren? 3 44 Voor hoeveel en welke testtoestellen geldt de meest recente planning van 1615 IOT&E-vluchten in de periode van augustus 2013 tot en met 2014? In hoeverre komt dit overeen met de oorspronkelijke planning? 3 45 Over welke inherente onzekerheden heeft u het hier? Kunt u hier een uitputtende opsomming van geven? 3 46 Is er een financieel nadeel aan verbonden wanneer Nederland de twee (dan kort daarvoor) aangeschafte F-35 testtoestellen weer zou moeten verkopen op grond van een eventueel besluit in 2010 om niet door te gaan met de aanschaf van de F-35 voor het Commando Luchtstrijdkrachten (CLSK)? Zo ja, hoe omvangrijk zal dat financiële nadeel naar schatting zijn? 3 47 Is al een nadere duiding te geven van het moment waarop de regering in 2010 (welke maand) het definitieve besluit zal nemen over de aanschaf van de F-35? 3 48 Wordt er voor Italië of andere belangstellende F-35 partners geen uitzondering gemaakt, indien zij alsnog aan de testfase zouden willen deelnemen, op de stelling “Deze bestelsystematiek geldt voor alle partners”? 3 4 49 Waarom is niet gewacht met het nemen van dit kabinetsbesluit tot aanschaf van het eerste testtoestel tot de onderhandelingen over Low Rate Initial Production (LRIP) 3, waarin dit toestel zal worden geproduceerd, zijn afgerond? 4 50 Kan zekerheid verschaft worden dat de VS en het Verenigd Koninkrijk (VK) wel tijdig, in ieder geval vóór 1 maart a.s. de contractuele verplichting aangaan voor de aanschaf van hun eerste serie testvliegtuigen onder LRIP 3, dat wil zeggen voor de VS zeven Conventional Take Off and Landing (CTOL)- en zeven STOVL-toestellen en voor het VK twee STOVL-toestellen? Zo niet, welke gevolgen heeft dat voor de Nederlandse planning inzake het Project Vervanging F-16? Met welke extra kosten zou in een dergelijk geval rekening moeten worden gehouden? 4 51 Hoeveel CTOL-toestellen zijn voorzien om te worden afgeleverd in Block 1, Block 2 en Block 3, de latere aanpassingen aan elk individueel toestel niet meegerekend? In hoeverre komt dit overeen met de oorspronkelijke planning? 4 52 Wanneer zullen naar de huidige planning de toestellen die van een technische standaard van Block 1 of 2 zijn, op de standaard van Block 3 worden gebracht? 4 53 Wat is het prijsverschil tussen toestellen van een technische standaard van Block 1, Block 2 en Block 3? 4 54 Indien pas aan de IOT&E-fase kan worden deelgenomen wanneer een toestel een technische standaard van Block 3 heeft, wat zou in dit geval het mogelijke financiële voordeel zijn om te wachten met de aanschaf van testtoestellen tot deze direct met een Block 3 configuratie worden geproduceerd? 4 55 Wat zijn de kosten van het op standaard van Block 3 brengen van de testtoestellen die mogelijk door Nederlandse zullen worden aangeschaft? 4 56 Klopt het dat het eerste mogelijk door Nederland aan te schaffen testtoestel pas beschikbaar komt nadat eerst de veertien testtoestellen bedoeld voor Amerikaans gebruik zijn geproduceerd? 4 57 Kan geconcludeerd worden dat het mogelijk door Nederland aan te schaffen tweede testtoestel zal worden geproduceerd in LRIP 4? 4 58 In welke maand van 2012 wordt levering van het mogelijk door Nederland aan te schaffen tweede testtoestel voorzien? 4 59 Hoeveel maanden verschil zit er, volgens de huidige planning, tussen de levering van het eerste en het tweede mogelijk door Nederland aan te schaffen testtoestel? 4 60 Kan gespecificeerd worden van welke technische standaard (uitgedrukt in ‘Block’) de testtoestellen zijn die door de Amerikaanse en Britse regering zullen worden besteld? 4 61 Kan het geplande productieschema van de toestellen bedoeld voor Amerikaans en Brits gebruik inzichtelijk worden gemaakt? 4 62 Wanneer zal naar verwachting worden voldaan aan de eisen die de Amerikaanse regering stelt voor de STOVL-toestellen, waarna het LRIP 3 contract kan worden getekend? Welk(e) gevolg(en) heeft dit voor de geplande productie in deze LRIP-fase? 4 63 Welke definitie is te geven voor de term “serie” zoals gebruikt in de zin “Het jaar 2011 is het productiejaar van de derde serie.”? Hoe verhoudt deze term “serie” zich tot de term “Block”? 4 64 Betreffen de begin februari af te sluiten onderhandelingen over LRIP 3 alle drie de varianten van de F-35? Zo nee, kan dit dan nader toegelicht worden? 4 65 Betreft de verwachte ondertekening van het LRIP 3 contract, voorzien voor eind februari 2009, alle testtoestellen van de VS (7 CTOL- en 7 STOVL-toestellen) en van het VK (2 STOVL-toestellen)? 4 66 Waarom laat deze brief er onduidelijkheid over bestaan of ook nu reeds een kabinetsbesluit genomen is over het aangaan van de verplichting tot aanschaf van het tweede Nederlandse F-35 testvliegtuig, als de ondertekening van het LRIP 4 contract pas op zijn vroegst in 2010 aan de orde is? 4 67 Aan welke specifieke technische eisen voor de STOVL-versie moet zijn voldaan voor de Amerikaanse regering voordat het LRIP 3 contract voor deze versie kan worden getekend? Welke consequenties heeft dat voor de datum van ondertekening en de daarvoor gestelde termijn? 4 68 Wat is de positie van het JSF Program Office (JPO) bij de onderhandelingen tussen de Amerikaanse regering en de fabrikant over LRIP 3? 4 69 Kan alsnog aangegeven worden in hoeverre de CV-versie van de F-35 op schema ligt? Wordt er in LRIP 3 geen aflevering van CV-toestellen voorzien? Zo ja waarom niet, en is dit overeenkomstig de oorspronkelijke planning? Worden er in de testfase uiteindelijk maar drie exemplaren van de CV-versie geproduceerd, en alleen in LRIP 4? Kunnen de antwoorden op deze vragen ook toegelicht worden? 4 70 Welke garantie kan gegeven worden dat het ongewijzigde investeringsbudget ook daadwerkelijk nog voldoet aan de huidige, reële kostenverwachtingen? 4 71 Bent u bij voorbaat bereid over te gaan tot aanschaf van beide testvliegtuigen, ongeacht de uitkomst van de onderhandelingen over LRIP 3 en LRIP 4 inzake de aanschafprijs? 4 72 Welke garantie biedt het feit dat Nederland dezelfde prijs voor de testtoestellen zal betalen als de VS, als in die prijs mogelijk ook de meerkosten van de andere F-35 versies (de STOVL- en de CV-), waaraan Nederland niet deelneemt en die in een kleinere oplage geproduceerd gaan worden, verrekend zullen worden? Bent u ook bereid de Kamer terstond te informeren over de uitonderhandelde prijs voor de testvliegtuigen van deze versies? Welk minimaal prijsverschil tussen de testvliegtuigen van de drie verschillende versies acht u, mede gelet op de oplage per versie, gewenst? 4 73 Waarom stelt u dat uit de bestelsystematiek voortvloeit dat dit toestel in 2009 moet worden gecontracteerd? Gelden de eerdere veel exactere tijdsaanduidingen dus niet meer? 4 74 Nu u stelt dat er in 2009 gecontracteerd moet worden, bent u bereid te wachten met het nemen van definitieve besluiten tot alle onderzoeksgegevens dus inclusief die over geluidsproductie op tafel liggen? Zo nee, waarom niet? 4 75 Kan nader gespecificeerd worden wat bedoeld wordt met ‘beëindigingkosten’? Waarvoor zouden deze kosten gelden? Kan een schatting worden gemaakt hoe hoog deze kosten mogelijk uit zouden vallen? Zo nee, waarom niet? 5 76 Waarvoor dienen de (mogelijke) kosten voor Nederlandse deelneming aan de IOT&E-fase die worden gemaakt, waarvan een plafond is overeengekomen van $30 miljoen? Waarop is dit bedrag gebaseerd? Wordt hiermee gegarandeerd dat er, los van de prijs van de mogelijk aan te schaffen testtoestellen, gedurende deze fase aan Nederland geen kostenoverschrijdingen boven dit bedrag mogen worden doorberekend? 5 77 Wat is het nut van het beproeven van de gegevensuitwisseling tussen het Automatic Logistics Information System (ALIS) van de F-35 en de Nederlandse defensiesystemen, wanneer nog geen definitieve keuze is gemaakt welk gevechtstoestel uiteindelijk de Nederlandse F-16 zal vervangen? 5 78 Zal ieder uitstel (na 1 maart a.s.) van ondertekening van het contract voor de aanschaf van testvliegtuigen uit LRIP 3 door de VS en/of het VK leiden tot dezelfde extra kosten, als die voor Nederland zijn benoemd? 5 79 In hoeverre komen de hier geraamde materiële en personele exploitatiekosten van de IOT&E, van € 16,1 miljoen, overeen met de oorspronkelijke raming? 5 80 Met wie is het kostenplafond van $ 30 miljoen voor de Nederlandse IOT&E deelname, los van de testtoestellen, overeengekomen? In hoeverre komt dit kostenplafond overeen met de oorspronkelijke raming? 5 81 Wil de mededeling dat er “voor de Nederlandse industrie geen specifieke, aanvullende rol is weggelegd bij de IOT&E en de aanschaf van de twee testtoestellen” zeggen dat de Nederlandse industrie in het geheel geen directe bijdrage levert aan de IOT&E en de productie van alle testtoestellen? In hoeverre komt dit overeen met eerder verwoorde of gewekte verwachtingen? 5 82 Wilt u alsnog de aanvullende fabriekgegevens over de geluidsproductie van de F-35 ook per omgaande aan de Kamer sturen, dus vooruitlopend op de door u aangevraagde analyse door het NLR? 5 83 Wordt ALIS exclusief ontwikkeld voor de F-35 dan wel ook voor andere stealth-vliegtuigen, of zal het t.z.t., evt. na noodzakelijke aanpassingen, ook inzetbaar zijn op bijvoorbeeld de (Advanced) F-16? 5 84 Is het genoemde bedrag van 274,6 miljoen dollar prijspeil 2007 contractueel vastgelegd of kan dit bedrag nog veranderen voordat u uw handtekening zal zetten? 5 85 Waarom wordt al uitgegaan van een invoering van de F-35, terwijl pas in 2010 een formeel besluit is voorzien over welk toestel de Nederlandse F-16 zal vervangen? 6 86 Waarom wordt slechts één Nederlandse piloot opgeleid voor instructeur op de F-35? Is dat gebruikelijk voor het geplande aantal af te nemen jachttoestellen? 6 87 Is er al helderheid over de kostprijs van de F-35? Is de prijs die u bereid bent te betalen voor twee testtoestellen een indicatie voor wat de F-35 uiteindelijk zal kosten? Zo nee, waarom zijn deze toestellen zoveel duurder? Aan welke onderdelen ligt dit en kunt u daarvan een overzicht geven? 7 88 Kunt u de materiële en personele exploitatiekosten van de IOT&E opsplitsen in materiële en personele kosten afzonderlijk? Hoeveel personeel wordt hieruit voor welke periode betaald? 7 89 Zal de besluitvorming over het tweede toestel in april plaatsvinden of is dit een losstaand besluit dat in februari 2010 wordt genomen? Valt dit besluit samen met de besluitvorming over de vervanging van de F-16? 9 FILENAME Document1 PAGE 2 / NUMPAGES 6