Antwoord op vragen van de leden Sap en Vendrik over hypotheekverstrekking aan starters
Antwoord schriftelijke vragen
Nummer: 2009D05076, datum: 2009-02-06, bijgewerkt: 2024-02-19 10:56, versie: 1
Directe link naar document (.doc), link naar pagina op de Tweede Kamer site.
Gerelateerde personen:- Eerste ondertekenaar: W.J. Bos, minister van Financiën (Ooit PvdA kamerlid)
Onderdeel van zaak 2008Z10225:
- Gericht aan: E.E. van der Laan, minister voor Wonen, Wijken en Integratie
- Gericht aan: W.J. Bos, minister van Financiën
- Indiener: J.C.M. Sap, Tweede Kamerlid
- Medeindiener: C.C.M. Vendrik, Tweede Kamerlid
- Voortouwcommissie: TK
Preview document (🔗 origineel)
Geachte voorzitter, Hierbij zend ik u, mede namens de minister voor Wonen, Wijken en Integratie, de antwoorden op de vragen van de leden Sap en Vendrik (beiden GroenLinks) aan de ministers van Financiën en voor Wonen, Wijken en Integratie over het bericht dat starters op de huizenmarkt steeds moeilijker een hypotheek krijgen en de vraag of hierbij sprake is van leeftijdsdiscriminatie, die aan mij zijn toegezonden bij brief van 29 december 2008 onder nummer 2080908550. Hoogachtend, de minister van Financiën, Wouter Bos 2080908550 Vragen van de leden Sap en Vendrik (beiden GroenLinks) aan de ministers van Financiën en voor Wonen, Wijken en Integratie over het bericht dat starters op de huizenmarkt steeds moeilijker een hypotheek krijgen en de vraag of hierbij sprake is van leeftijdsdiscriminatie. (Ingezonden 23 december 2008) 1 Kent u het bericht «Bank strenger voor jongeren», waarvan de strekking is dat jonge starters op de huizenmarkt amper een hypotheek kunnen krijgen?1 Ja. 2 Is het waar dat BLG Hypotheken, onderdeel van SNS Bank, sinds 15 december openlijk meldt dat het jonge aanvragers tot 24 jaar per 1 januari 2009 geen volwaardige hypotheek zal verstrekken? Zowel de SNS Bank als de NVB hebben aangegeven zich niet in dit beeld te herkennen. Zij geven aan dat starters op de woningmarkt, die 18 jaar of ouder zijn, een volwaardige hypotheek kunnen verkrijgen indien zij aan de juiste voorwaarden voldoen. Deze voorwaarden, die o.a. zijn gericht op verantwoorde kredietverlening aan consumenten, vloeien voort uit de wet- en regelgeving en uit de interne regels gesteld door banken. 3 Is het waar dat veel meer hypotheekverstrekkers dit in de praktijk weigeren te doen, maar dit niet openlijk melden? Volgens de NVB hebben banken hun criteria niet aangepast onder invloed van de crisis, wel passen banken de bestaande criteria scherper toe. Mogelijk zijn er minder gemotiveerde afwijkingen van de normen uit de Gedragscode Hypothecaire Financieringen omdat de vooruitzichten, ook voor starters, minder rooskleurig zijn. D e leeftijd van een jonge starter op de woningmarkt kan geen afwijzingsgrond zijn voor een hypotheekaanvraag. Een bank kan slechts een hypotheekaanvraag afwijzen indien de aanvrager minderjarig is. Volgens het Burgerlijk Wetboek zijn minderjarigen handelingsonbekwaam; minderjarigen kunnen dus niet zelfstandig een hypotheek afsluiten. De Gedragscode Hypothecaire Financieringen geeft aan dat bij de aanvraag van woningfinanciering alleen financiële criteria beslissend zijn. Het gaat hierbij om factoren als de financiële positie van de consument, diens (betalings)moraliteit en de waarde van de aangeboden zekerheden, zoals de woning. In de Gedragscode wordt uitdrukkelijk bepaald dat een hypothecaire financiering niet mag worden geweigerd op grond van godsdienst, levensovertuiging, burgerlijke staat, ras, nationaliteit, geslacht, seksuele geaardheid of postcode. Ongelijke behandeling op grond van leeftijd bij het aanbieden van goederen en diensten is niet verboden. De Wet Gelijke Behandeling op grond van Leeftijd (WGBL) ziet immers uitsluitend op het terrein van de arbeid en het beroepsonderwijs. Een consument die thans meent dat hij bij de hypotheekverstrekking gediscrimineerd wordt op grond van zijn leeftijd, is derhalve niet ontvankelijk in zijn klacht bij de CGB. Maar mocht een consument menen dat er sprake is van leeftijdsdiscriminatie, kan deze bij het Klachteninstituut financiële dienstverlening (Kifid) een klacht indienen. Hypothecaire Financiers dienen namelijk op grond van de Wet op het financieel toezicht iedere aanvraag van een consument individueel te beoordelen op basis van o.a. de financiële positie van die consument ter voorkoming van overkreditering. De beoordeling van een aanvraag voor een hypothecaire financiering vindt dan ook primair plaats op basis van de leencapaciteit van de consument. In dat kader is het mogelijk dat aan bepaalde starters geen hypotheek verstrekt wordt als blijkt dat zij voor die bepaalde woning niet voldoende inkomen hebben om de hypotheeklasten te kunnen betalen. Overigens: voor starters op de woningmarkt bestaan verschillende mogelijkheden voor specifieke financiële ondersteuning. Sinds 2007 kan een beroep worden gedaan op de verruimde koopsubsidie en worden in diverse gemeenten startersleningen met een rijksbijdrage verstrekt. Daarnaast kunnen tussenvormen en verkopen onder voorwaarden door woningcorporaties interessant zijn voor starters met bescheiden inkomens. Ook is het mogelijk om met de hulp van familie een maatwerkoplossing te zoeken, bijvoorbeeld een hypotheek waarbij de ouders een bijdrage leveren en/of garant staan. 4 Deelt u de mening dat sprake kan zijn van leeftijdsdiscriminatie en bent u van plan daar tegen op te treden? Zie beantwoording vraag 3. 5 Wat is uw standpunt over de uitspraak van de directeur van de Nationale Hypotheek Pas (NHP), Pieter Lijesen, die in het genoemd artikel stelt: «minister Bos moet de banken na de staatssteun dwingen meer krediet te verstrekken»? De kapitaalinjecties die de overheid heeft gedaan zijn bedoeld om het bufferkapitaal te versterken. Bufferkapitaal moet worden onderscheiden van de middelen die banken gebruiken om leningen uit te verstrekken. Bufferkapitaal is niet bedoeld om uit te lenen, maar dient als buffer om risico’s af te dekken. Natuurlijk is het kabinet zich bewust van het belang van kredietverlening. Kredietverlening is, voor zowel bedrijven als burgers de belangrijkste bron van externe financiering. Als deze kredietverlening beperkter beschikbaar is in termen van prijs en volume heeft dat, ongeacht de oorzaak, zijn weerslag op de gehele economie. Daarom heeft het kabinet recent additionele maatregelen getroffen om de kredietmarkt vlot te trekken (zie brief van 16 januari, Kamerstuk 2008-2009, 31 371, nr. 88), en zal het kabinet de kredietmarkt nauwlettend blijven volgen. Verder wijs ik erop dat het kabinet de ontwikkelingen op de woningmarkt nauwlettend volgt en indien nodig met aanvullende maatregelen komt. 6 Over welke (theoretische) opties beschikt u om banken eventueel te dwingen meer hypotheken aan starters op de woningmarkt te verstrekken? Op voorhand sta ik zeer kritisch tegenover een maatregel die een hypotheekverstrekker zal dwingen meer of hogere hypotheken te verstrekken. Bij dergelijke maatregelen bestaat het gevaar dat hypotheekverstrekkers gedwongen worden de normale eisen ten aanzien van kredietwaardigheid te verlagen, dit is zeer ongewenst. Het is van belang dat hypotheekverstrekkers een goede risicoafweging maken. In de VS is het stimuleren of dwingen van banken om minder kredietwaardige consumenten een hypotheek te verstrekken één van de oorzaken van het ontstaan van de kredietcrisis geweest. Een dergelijke maatregel past dan ook niet in de huidige lijn om zowel een volgende kredietcrisis als overkreditering aan consumenten te voorkomen. 7 Overweegt u naast stimulerende maatregelen om de effecten van de kredietcrisis en de recessie op de woningmarkt te verzachten, zoals een eventuele verhoging van de hypotheekgarantie of een tijdelijke verlaging van de overdrachtsbelasting, ook maatregelen die «dwingender» zijn richting hypotheekverstrekkers? Zie beantwoording vraag 6. 8 Bent u bereid de Kamer een volledig inzicht te geven in alle mogelijke beleidsopties waarover u beschikt om wat meer druk op hypotheekverstrekkers uit te oefenen? Zie beantwoording vraag 6. 1) De Telegraaf, 22 december 2008. Directie Financiële Markten Ons kenmerk FM/2008/3386 U Pagina PAGE \* MERGEFORMAT 2 van NUMPAGES \* MERGEFORMAT 5 Directie Financiële Markten Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500 EE Den Haag HYPERLINK "http://www.minfin.nl" www.minfin.nl Ons kenmerk FM/2008/3386 U Uw brief (kenmerk) 2080908550 Bijlagen > Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer Der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 'S-GRAVENHAGE Datum 6 februari 2009 Betreft Vragen over het bericht dat starters op de huizenmarkt steeds moeilijker een hypotheek krijgen en of hierbij sprake is van leeftijdsdiscriminatie. Pagina PAGE \* MERGEFORMAT 1 van NUMPAGES \* MERGEFORMAT 5