Preview document (🔗 origineel)

---

Datum

10 februari 2009

Onderwerp

Antwoorden Kamervragen inzake intimidatie van personeel in gevangenissen
en ontsnappingen



In antwoord op uw brief van 22 december 2008, deel ik u mede dat de
vragen van het lid Van Velzen (SP) van uw Kamer over intimidatie van
personeel in gevangenissen en ontsnappingen (ingezonden 19 december
2008) door mij worden beantwoord zoals aangegeven in de bijlage bij deze
brief. 



De Staatssecretaris van Justitie,



	

Antwoorden van de Staatssecretaris van Justitie op schriftelijke vragen
van het lid Van Velzen (SP) over intimidatie van personeel in
gevangenissen en ontsnappingen (ingezonden 19 december 2008, nr.
2080908300)

Vraag 1 

Wat is uw reactie op het onderzoek en de signalen vanuit respectievelijk
de gevangenis Almere Binnen en de Bijlmerbajes, waaruit blijkt dat er
een afrekencultuur heerst, er laks wordt opgetreden tegen geweld en
agressie tegen personeel en dat klachten hierover niet serieus worden
genomen? 1) 

Antwoord 1

Ik neem het onderzoek en de signalen buitengewoon serieus. In mijn
beantwoording van eerdere Kamervragen over de PI Amsterdam heb ik de
Kamer over de maatregelen aldaar geïnformeerd. Op zowel landelijk als
lokaal niveau wordt veel geïnvesteerd om de door u genoemde
problematiek te bestrijden. Op 8 september 2008 zond ik u een plan van
aanpak met doelstellingen en maatregelen terzake. De implementatie
daarvan vergt tijd, en is derhalve nog niet afgerond.  

Vraag 2 

Wat is er precies gebeurd na het verschijnen van het eindverslag van de
Arbeidsinspectie en uw brief aan de Kamer van 8 september 2008? 2) Is
het waar dat er sinds het versturen van deze brief nooit overleg is
geweest tussen het ministerie en de vakbonden? Bent u van mening dat er
sprake is van de vereiste voortvarende aanpak om deze problemen op te
lossen? Heeft deze problematiek voldoende prioriteit? Waaruit blijkt
dat? 

Antwoord 2

Na het verschijnen van het eindverslag van de Arbeidsinspectie heb ik de
Kamer het plan van aanpak terugdringen psychosociale arbeidsbelasting
toegezonden. Aan dit plan van aanpak wordt nu uitvoering gegeven.

Daarnaast hebben inrichtingen die van de Arbeidsinspectie een eis tot
naleving hebben ontvangen, gehoor gegeven aan deze eis. De penitentiaire
inrichtingen zijn op basis van de door hen ingediende plannen van aanpak
verbeteringsmaatregelen aan het implementeren. Vanuit de leiding DJI
vindt er monitoring plaats op voortgang. 

Bij na-inspectie op deze eis tot naleving heeft de Arbeidsinspectie geen
aanleiding gezien tot verdere actie. 

Op 17 september en 26 november 2008 vond regulier overleg plaats tussen
de hoofddirectie DJI en de vakbonden. Daarbij is echter het plan van
aanpak niet aan de orde geweest. Het plan van aanpak is overigens mede
gebaseerd op het eerder overeengekomen slotakkoord van de Branche
Begeleidings Commissie. 

Vraag 3 

Bent u van mening dat het Plan van aanpak terugdringen psychosociale
arbeidsbelasting 2) voldoende concreet is? Deelt u de mening dat het
noodzakelijk is dat er meer concrete doelstellingen en daaraan
gekoppelde termijnen gesteld moeten worden? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3

Het plan van aanpak geeft twee duidelijke doelstellingen, te weten:

1. Eind 2010 dienen ongewenste omgangsvormen door leidinggevenden met
50% te zijn teruggebracht; ongewenste omgangsvormen door collega's met
30%; 

2. Het percentage medewerkers dat regelmatig of structureel last heeft
van stress als gevolg van werkdruk dient met 30% te dalen.

Deze doelstellingen zijn vervolgens verwerkt in een viertal thema’s en
per thema wordt aangegeven welke resultaten bereikt moeten worden. De
resultaten van het plan van aanpak worden jaarlijks gemeten.

Vraag 4 

Wat is uw reactie op de indruk die in de praktijk bestaat 1) dat de
situatie, alle rapporten, convenanten en gesprekken ten spijt, de
afgelopen jaren nauwelijks is verbeterd, en dat de genomen maatregelen
tegen intimidatie tot dusver niet helpen? Is er zelfs sprake van een
stijging van de cijfers, zoals blijkt uit het onderzoek en de signalen?
1)

Antwoord 4

De Arbeidsinspectie heeft alleen die inrichtingen bezocht die in eerdere
metingen achterbleven in de aanpak van psychosociale arbeidsbelasting.
Daardoor ontstaat een beeld dat niet gegeneraliseerd kan worden.
Daarnaast kunnen de cijfers door het gebruik van verschillende
onderzoeksmethoden niet met elkaar worden vergeleken. 

Dat neemt niet weg dat verdere verbeteringen nodig zijn. Om die reden
wordt het plan van aanpak psychosociale arbeidsbelasting nu uitgevoerd,
waarbij door DJI strak wordt gestuurd op de implementatie. 

Vraag 5 

Zijn er voldoende waarborgen voor gevangenispersoneel om op een veilige
en beschermde wijze misstanden bij de leidinggevenden aan de orde te
stellen? Wordt er voldoende naar het personeel geluisterd, wanneer vanaf
de werkvloer signalen komen dat er angst bestaat en er vooral een
zwijgcultuur heerst? 

Antwoord 5

De medewerker dient een misstand in eerste instantie te melden bij
direct of naast hogere leidinggevende. Indien hij ervoor kiest om de
misstand niet bij de leidinggevende te melden kan hij terecht bij de
contactpersoon integriteit van zijn inrichting, bij de centrale
vertrouwenspersoon van DJI. Wanneer een melder meent niet veilig binnen
de eigen organisatie een misstand te kunnen melden, kan deze zich wenden
tot de departementale vertrouwenspersoon of gebruik maken van de
rijksbrede klokkenluiderregeling.

Vraag 6 

Klopt de bewering dat de gedetineerde die vorige week ontsnapte uit de
Bijlmerbajes 3) hulp van binnenuit heeft gehad? 4) Wordt naar deze
mogelijkheid onderzoek verricht vanwege het bericht dat de ontsnapte
gedetineerde gebruik heeft gemaakt van hulpmiddelen, zoals schoenen
waarmee deze aan de muur bleef kleven, welke zonder hulp van binnenuit
niet de gevangenis in zouden kunnen zijn gekomen? Is het onderzoek naar
de ontsnapping inmiddels afgerond? Zo ja, wat is daaruit gekomen? Zo
neen, wanneer zal het onderzoek naar verwachting worden afgerond?

Antwoord 6 

Uit het onderzoek is niet gebleken dat gedetineerde hulp van binnenuit
heeft gehad. Dit is ook niet aannemelijk. De hulpmiddelen van de
ontsnapte gedetineerde heeft de gedetineerde zelf vervaardigd door
diverse materialen uit de inrichting te verzamelen. De gedetineerde van
wie de ontsnappingspoging niet is gelukt, heeft duidelijk aangegeven
waar deze materialen vandaan komen. Het gaat om materialen die in elk
gebouw aanwezig zijn, zoals schroeven en steunen van boekenplanken.  

Het interne onderzoek van de P.I. Amsterdam naar de ontsnapping is
inmiddels afgerond. Het hoofdkantoor DJI legt op dit moment de laatste
hand aan zijn onderzoek.

Vraag 7 

Is het waar dat er op de luchtplaats, waar vandaan de ontsnapping
plaatsvond, steeds minder personeel aanwezig is omdat deze in de loop
der jaren grotendeels zijn vervangen door camera's? Kunt u een overzicht
geven van het aantal aanwezige personen dat toezicht houdt op de
luchtplaats van de afgelopen jaren? Ziet u een verband tussen de
bezuinigingen van de afgelopen jaren, waardoor ook minder
personeel aanwezig is, en deze (en mogelijk andere) ontsnapping(en)? 4)

Antwoord 7

Het is niet waar dat personeel op de luchtplaats is vervangen door
camera's. 

De voorgeschreven postenbezetting ten aanzien van de luchtplaats in deze
inrichting gaat al jaren uit van drie personeelsleden: twee op de
luchtplaats zelf, de derde persoon staat bij de toegangsdeur van de
luchtplaats en houdt visueel toezicht op zijn collega's en de
luchtplaats. 

Vraag 8 

Hoeveel ontsnappingen of pogingen daartoe hebben de afgelopen jaren
plaatsgevonden vanuit de Bijlmerbajes? Kunt u ook landelijke cijfers
geven? Is het waar dat niet alle (pogingen tot) ontsnappingen openbaar
zijn gemaakt? Is naar iedere (poging tot) ontsnapping steeds onderzoek
verricht? Zo neen, waarom niet? Worden in alle gevallen de dagen dat men
zich aan de straf heeft onttrokken bij de straf opgeteld of niet
meegeteld voor de strafduur?

Antwoord 8 

De afgelopen vijf jaar zijn er drie geslaagde ontvluchtingen geweest
vanuit de Bijlmerbajes (twee in 2007, één in 2008). Landelijk zijn er
in zowel 2007 als 2008 vier geslaagde ontvluchtingen geweest. Alle
(pogingen tot) ontvluchtingen worden via een melding bijzonder voorval
gemeld aan het hoofdkantoor van de DJI. 

Niet alle (pogingen tot) ontsnappingen worden openbaar gemaakt, met het
oog op de orde en veiligheid in de inrichtingen. Iedere (poging tot)
ontvluchting wordt geëvalueerd en leidt zonodig (materiële of
personele) maatregelen. Wanneer een gedetineerde zich onttrekt aan zijn
detentie, worden de dagen vanaf dat moment tot het moment van aanhouding
niet geteld als uitgezeten straf.

 

1) ‘Personeel gevangenis voelt zich bedreigd door leiding’, de
Volkskrant 18 december 2008,   HYPERLINK
"http://www.volkskrant.nl/binnenland/article1110544.ece/Personeel_gevang
enis_voelt_zich_bedreigd_door_leiding" 
http://www.volkskrant.nl/binnenland/article1110544.ece/Personeel_gevange
nis_voelt_zich_bedreigd_door_leiding  

2) Kamerstuk 24 587, nr. 300, vergaderjaar 2007-2008, 

3)   HYPERLINK
"http://www.volkskrant.nl/binnenland/article1107420.ece/Gevangene_ontsna
pt_uit_Bijlmerbajes" 
http://www.volkskrant.nl/binnenland/article1107420.ece/Gevangene_ontsnap
t_uit_Bijlmerbajes  

4)   HYPERLINK
"http://web.at5.nl/achtergrond/2008/12/16/blauw-ontsnappen-uit-de-bijlme
rbajes/" 
http://web.at5.nl/achtergrond/2008/12/16/blauw-ontsnappen-uit-de-bijlmer
bajes/ 

 Kamerstukken II, 2007/08, Aanhangsel van de Handelingen nr. 3075

  IF   REF dvRubriceringMerkingRefBasis \* MERGEFORMAT     = " " "

" "

  REF dvRubriceringMerkingRefBasis \* MERGEFORMAT  Test  

"   

 

Directoraat-Generaal Preventie, Jeugd en Sancties

Directie Sanctie- en Preventiebeleid

Afdeling Sanctie- en  Reclasseringsbeleid

Datum

10 februari 2009

Ons kenmerk

5585315/09/DSP

  REF dvRubriceringMerkingRefBasis \* MERGEFORMAT    	Pagina   PAGE \*
MERGEFORMAT  2  van   SECTIONPAGES \* MERGEFORMAT  5  



Directoraat-Generaal Preventie, Jeugd en Sancties

Directie Sanctie- en Preventiebeleid

Afdeling Sanctie- en Reclasseringsbeleid

Schedeldoekshaven 100

2511 EX  Den Haag

Postbus 20301

2500 EH  Den Haag

www.justitie.nl

Ons kenmerk

5585315/09/DSP

Uw kenmerk

2080908300

Bij beantwoording de datum en ons kenmerk vermelden.

Wilt u slechts één zaak in uw brief behandelen.

 	  IF   SECTIONPAGES \* MERGEFORMAT  5 > 1"Pagina   PAGE \* MERGEFORMAT
 1  van   SECTIONPAGES \* MERGEFORMAT  5  " " "  Pagina 1 van 5   



> Retouradres Postbus 20301 2500 EH  Den Haag

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer 

der Staten-Generaal

Postbus 20018

2500 EA DEN HAAG