Preview document (🔗 origineel)

---



  DOCPROPERTY adres  De voorzitter van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal

Postbus 20018 

2500 EA  DEN HAAG

 

 



	  DOCPROPERTY plaats  Den Haag 	  DOCPROPERTY _onskenmerk  Ons kenmerk 
  DOCPROPERTY _uwbriefvan  Uw brief van 	  DOCPROPERTY _uwkenmerk  Uw
kenmerk 

13 februari 2009	  DOCPROPERTY onskenmerk  DCE/97440 	  DOCPROPERTY
uwbriefvan  7 januari 2009 	  DOCPROPERTY uwkenmerk  2080909080 



  DOCPROPERTY _onderwerp  Onderwerp 	  DOCPROPERTY _bijlage  Bijlage(n) 

Vragen over het Lijnbaanensemble 	  DOCPROPERTY bijlage_fmt  1 

  DOCPROPERTY aanhef   

Hierbij zend ik u, mede namens de minister voor Wonen, Wijken en
Integratie, de antwoorden op de vragen van de leden Van Vroonhoven-Kok,
Vietsch en Van Bochove over de voorgenomen plannen en aanwijzing tot
monument van het Lijnbaanensemble te Rotterdam.  

De vragen zijn mij toegezonden met uw brief van 7 januari 2009, kenmerk
2080909080.

de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,

dr. Ronald H.A. Plasterk

Vragen van de leden Van Vroonhoven-Kok, Vietsch en Van Bochove (allen
CDA) aan de ministers van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en voor
Wonen, Wijken en Integratie over het “Lijnbaanensemble”. (Ingezonden
7 januari 2009)

1

Is het u bekend dat op het “Lijnbaanensemble” in Rotterdam een
voorbescherming rust? Wat vindt u, in het licht van een aanvraag voor de
monumentenstatus, van de kennelijk bestaande plannen om een deel van het
“Lijnbaanensemble” te slopen? 

Antwoord

Ja dat is mij bekend. Ik heb het Lijnbaanensemble immers zelf als een
van de top-100 monumenten uit de  wederopbouwperiode 1940-1958
voorgedragen en in procedure laten brengen. 

Ik ben van mening dat er in de monumentenzorg vanuit een open, doch
kritische houding gekeken moet worden naar een veranderingsvraag. Een
wettelijk beschermde status maakt het niet op voorhand onmogelijk om
wijzigingen aan te brengen of bouw- of sloopplannen te ontwikkelen met
betrekking tot een rijksmonument. De bescherming moet wel leiden tot een
zorgvuldige belangenafweging waarbij het algemene monumentenbelang een
fors gewicht in de schaal legt. Daarom zijn eventuele veranderingen
gebonden aan een vergunningsprocedure.  

Ik ben met de gemeente Rotterdam in overleg om te onderzoeken hoe de
cultuurhistorische waarden van het Lijnbaanensemble het beste kunnen
worden gewaarborgd en tegelijkertijd bestaande stedenbouwkundige
knelpunten in de binnenstad door middel van een nieuwe ingreep kunnen
worden aangepakt. Ik heb daarvoor ook advies gevraagd aan het Atelier
van de Rijksbouwmeester. De afhandeling van de feitelijke aanvraag voor
monumentenvergunning, die overigens nog niet aan de orde is, is primair
een zaak van de gemeente.

2

Op welk moment kan een definitieve beslissing tot het onder
monumentenzorg brengen van het Lijnbaancomplex worden verwacht? Welke
gebouwen vallen precies onder het complex en wat betekent dit voor het
“Lijnbaanensemble”, inclusief de Lijnbaanhoven? 

Antwoord

Het aanwijzingsvoorstel is op dit moment in voorbereiding. De adviezen
van de Raad voor Cultuur en van de gemeente Rotterdam zijn ontvangen. 
Ik verwacht medio 2009 te besluiten over het al dan niet aanwijzen van
het Lijnbaanensemble tot rijksmonument. 

De volgende onderdelen vallen onder het complex:

- de  winkelpromenade van De Lijnbaan zelf vanaf de Oldebarneveldtplaats
tot aan de Kruiskade

 - de Korte Lijnbaan

- de Jan Evertsenplaats en de Joost Banckertsplaats met de daarom heen
staande flatgebouwen

- het flatgebouw aan het Kruiskadehof en Kruiskade en het flatgebouw aan
de Kruiskade en  

   Lijnbaanhof

- de lage woon-winkelblokken grenzend aan de Lijnbaanhoven en Karel
Doormanstraat.

-de expeditiestraten en de oorspronkelijke buitenetalages, openbare
ruimte, groenvoorziening en  

  toegepaste kunst.

Bij aanwijzing van het complex als rijksmonument zullen de genoemde
gebouwen evenals de aanleg (structuur, inrichting van de openbare
ruimte, groenvoorziening) van het Lijnbaanensemble en de beide hoven
onder de rijksbescherming vallen. 

De latere (zuidelijke) toevoeging aan het ensemble voldoet nog niet aan
de vereiste vijftig-jarengrens en maakt vooralsnog geen deel uit van het
in procedure zijnde deel. 

3

Kunt u bevestigen dat het gemeentebestuur van Rotterdam plannen in
voorbereiding heeft om een deel, dan wel grote delen, van het
“Lijnbaanensemble” te slopen? Zo ja, hoe beoordeelt u deze plannen,
mede in het licht van de monumentale waarde van het
“Lijnbaanensemble”? 

Antwoord

Ja, ik kan bevestigen dat er thans plannen in ontwikkeling zijn voor het
Lijnbaanensemble waarbij wordt voorgesteld delen van het complex te
slopen.

In eerste instantie was een initiatiefplan bekend gemaakt waarbij alle
gebouwen zouden blijven staan maar hoge woontorens zouden worden
toegevoegd. Naar aanleiding van de felle kritiek die deze voorstellen
binnen en buiten Rotterdam hebben ontlokt is, op initiatief van de
eigenaren van de woonflats aan de Lijnbaanhoven, gestudeerd op andere
varianten om te komen tot enerzijds een groter aantal woningen in de
binnenstad en anderzijds voldoende behoud van de karakteristieken van
het Lijnbaanensemble. 

De nieuwe plannen zijn omarmd door het gemeentebestuur omdat deze naar
het oordeel van het gemeentebestuur passen in hun ontwikkelingsvisie
voor de Rotterdamse binnenstad. Definitieve architectonische plannen
moeten nog worden gemaakt. Het gaat tot nu toe om de ontwikkeling van
een stedenbouwkundig plan.

Zoals ik bij beantwoording van vraag 1 heb aangegeven sta ik open, maar
kritisch, tegenover deze veranderingsvraag en is de  RACM daarover met
de gemeente in overleg.

Ik heb de gemeente Rotterdam om dubbele bewijslast verzocht: 

a) om aan te tonen dat voor de vitalisering van de Rotterdamse
Binnenstad een interventie in het 

Lijnbaancomplex van doorslaggevende betekenis is en 

b) als dat zo is, er een plan wordt gemaakt dat niet alleen de
monumentale waarde respecteert, maar ook een belangrijke meerwaarde
geeft aan de ruimtelijke kwaliteiten van het Lijnbaancomplex zelf. 

In antwoord op dit verzoek heeft het gemeentebestuur “De Ruimtelijke
Visie Lijnbaankwartier” en het “Stedenbouwkundig Plan
Lijnbaanhoven” opgesteld. 

Naar aanleiding van de Ruimtelijke Visie heb ik de gemeente Rotterdam
gevraagd om een aantal zaken te verduidelijken en nader te onderbouwen.
Het “Stedenbouwkundig Plan Lijnbaanhoven” biedt voldoende basis voor
een verdere architectonische uitwerking van de ontwikkelingsopgave, mits
het ontwerp op een hoog ambitieniveau wordt aangepakt en duidelijke
kwaliteitseisen worden gesteld. Vooralsnog heb ik het vertrouwen dat dit
ook door de gemeente als voorwaarde wordt gesteld. 

4

Is het waar dat het gemeentebestuur van Rotterdam uit de bewoners in de
betreffende woningen van het “Lijnbaanensemble” een klankbordgroep
heeft gevormd? 

Antwoord

Van de gemeente Rotterdam heb ik vernomen dat het juist is dat een
klankbordgroep gevormd is waarin de bewoners en gebruikers van het
Lijnbaancomplex participeren. 

5

Is het waar dat deze klankbordgroep een spreekverbod is opgelegd en dat
het haar dus verboden is om met de overige bewoners overleg te voeren?
Zo ja, hoe beoordeelt u dit verbod dan in het licht van door de minister
voor Wonen, Wijken en Integratie voorgestane open werkwijze bij
voornemens tot herstructurering en renovatie? 

Antwoord

Van de gemeente Rotterdam hebben wij vernomen dat deze klankbordgroep
een bijzonder experiment is, waarbij de leden al in een vroeg stadium
bij de concept plannen betrokken werden. Om deze reden is met de hen
overeengekomen dat, zolang de planvorming nog in ontwikkeling is, de nog
onzekere informatie alleen met de klankbordgroep wordt gedeeld. Omdat de
status van deze klankbordgroep, eventuele zeggenschap en onderlinge
afspraken primair een gemeentelijke aangelegenheid zijn, verwijzen wij u
voor verdere toelichting naar de gemeente Rotterdam. 

6

Moeten bewoners en andere belanghebbenden bij mogelijke veranderingen in
het gebied waar zij wonen, dan wel belangen hebben, niet volop en in
alle openheid bij die mogelijke veranderingen/ontwikkelingen worden
betrokken? Zo ja, past een spreekverbod hierin? 

Antwoord

Zie mijn antwoord op de voorgaande vraag 

7

Maken de mogelijk bestaande plannen voor veranderingen in het
“Lijnbaanensemble” deel uit van plannen in het kader van het
grotestedenbeleid, investeringen in het kader van het Investeringsbudget
Stedelijke Vernieuwing, of de 40 wijkenaanpak? 

Antwoord

Nee, de in voorbereiding zijnde plannen maken niet rechtstreeks deel uit
van herstructureringsplannen die in het kader van het Grote Stedenbeleid
worden ontwikkeld. Evenmin maken zij gebruik van investeringen in het
kader van het ISV noch maken ze onderdeel uit van de 40 wijken aanpak. 

8

Deelt u de opvatting dat mogelijke veranderingen in het
“Lijnbaanensemble”, gezien de historische waarde van dit complex,
met de grootst mogelijke terughoudendheid moeten worden aangepakt? Zo
ja, wat betekent dit voor de sloopplannen? 

Antwoord 

Uit mijn antwoord op vraag 1 en vraag 3 kunt u opmaken dat ik van mening
ben dat vanwege de grote architectonische en cultuurhistorische waarden
van het Lijnbaancomplex kritisch naar eventuele plannen voor sloop en
wijziging moet worden gekeken. Ik gebruik echter in plaats van de term
terughoudendheid liever de term zorgvuldigheid. Als internationaal
erkend monument van de wederopbouw verdient het Lijnbaanensemble een
integrale benadering van wonen, werken, verkeer, cultuur, recreatie en
groenvoorziening die recht doet aan de oorspronkelijke architectonische
en stedenbouwkundige kwaliteiten maar die ook voldoende bijdraagt aan de
vitaliteit van de Rotterdamse binnenstad als geheel. Ter volledigheid
benadruk ik dat er op dit moment nog geen concrete sloopplannen zijn.
Zoals aangegeven bij vraag 3 dienen eventuele sloopplannen de noodzaak
voor interventie aan te tonen en indien deze er is, te garanderen dat de
architectonische kwaliteit, passend bij dit monument, gewaarborgd
blijft.    

  DOCPROPERTY _pagina  blad    PAGE  2 /  SECTIONPAGES   \* MERGEFORMAT 
2 

  DOCPROPERTY e_organisatienaam  Ministerie van Onderwijs, Cultuur en
Wetenschap 

  DOCPROPERTY v_adres  Rijnstraat 50, Postbus 16375, 2500 BJ Den
Haag  T   DOCPROPERTY e_telefoon_org  +31-70-412 3456  F   DOCPROPERTY
e_fax_org  +31-70-412 3450  W   DOCPROPERTY e_website_org  www.minocw.nl


  DOCPROPERTY _pagina  blad    PAGE  5 /  SECTIONPAGES   \* MERGEFORMAT 
5 

 

  DOCVARIABLE clausule