Preview document (🔗 origineel)

---

  DOCPROPERTY  iAdressering  \* MERGEFORMAT  De Voorzitter van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal 

  DOCPROPERTY  iStraat  \* MERGEFORMAT  Binnenhof    DOCPROPERTY  iNr 
\* MERGEFORMAT  1    DOCPROPERTY  iToev  \* MERGEFORMAT  A 

  DOCPROPERTY  iPostcode  \* MERGEFORMAT  2513 AA     DOCPROPERTY 
iPlaats  \* MERGEFORMAT  S GRAVENHAGE 

  DOCPROPERTY  iKixCode  \* MERGEFORMAT  2513AA22XA 



Postbus 90801

2509 LV Den Haag

Anna van Hannoverstraat 4

Telefoon (070) 333 44 44

Fax (070) 333 40 33

www.szw.nl





  DOCPROPERTY  kCP  \* MERGEFORMAT  Contactpersoon 	  DOCPROPERTY  iCP 
\* MERGEFORMAT  drs. N.M. Kieft 

  DOCPROPERTY  kDoorkies  \* MERGEFORMAT  Doorkiesnummer 	  DOCPROPERTY 
iDoorkies  \* MERGEFORMAT  (070) 333 44 26 



  DOCPROPERTY  kUwBrief  \* MERGEFORMAT  Uw brief 	  DOCPROPERTY 
iUwbrief  \* MERGEFORMAT  2080910340 

  DOCPROPERTY  kOnsKenmerk  \* MERGEFORMAT  Ons kenmerk 	  DOCPROPERTY 
iOnskenmerk  \* MERGEFORMAT  AV/PB/09/1778 

  DOCPROPERTY  kDatum  \* MERGEFORMAT  Datum 	18 februari 2009 
DOCPROPERTY  iDatum  \@ "d MMMM yyyy"  

 





Hierbij zend ik u mede namens de minister van Financiën de antwoorden
op de Kamervragen van de leden Omtzigt en Van Hijum (beiden CDA) over de
openheid van beleggingen van pensioenfondsen.



De Minister van Sociale Zaken

en Werkgelegenheid,

(J.P.H. Donner)  IF   DOCPROPERTY iBijlagen \* MERGEFORMAT    = "" "" "

"     IF   DOCPROPERTY iBijlagen \* MERGEFORMAT    = "" ""   DOCPROPERTY
 kBijlagen \* MERGEFORMAT  Bijlagen(n):      IF   DOCPROPERTY iBijlagen
\* MERGEFORMAT    = "" "" "

"     DOCPROPERTY iBijlagen \* MERGEFORMAT     IF   DOCPROPERTY iCC \*
MERGEFORMAT    = "" ""   IF   DOCPROPERTY iBijlagen \* MERGEFORMAT 
iBijlagen  = "" "

" "

"  

 "

"     IF   DOCPROPERTY iCC \* MERGEFORMAT    = "" ""   DOCPROPERTY  kCC 
\* MERGEFORMAT  c.c.:      IF   DOCPROPERTY iCC \* MERGEFORMAT    = ""
"" "

"     DOCPROPERTY iCC  \* MERGEFORMAT     IF   DOCPROPERTY iCC \*
MERGEFORMAT    = "" ""   IF   DOCPROPERTY iBijlagen \* MERGEFORMAT 
iBijlagen  = "" "

" "

"  

 "

"     IF   DOCPROPERTY iCC \* MERGEFORMAT    = "" ""   DOCPROPERTY  kCC 
\* MERGEFORMAT  c.c.:      IF   DOCPROPERTY iCC \* MERGEFORMAT    = ""
"" "

"     DOCPROPERTY iCC  \* MERGEFORMAT     IF   DOCPROPERTY iCC \*
MERGEFORMAT    = "" ""   IF   DOCPROPERTY iBijlagen \* MERGEFORMAT 
iBijlagen  = "" "

" "

"  

 "

"     IF   DOCPROPERTY iCC \* MERGEFORMAT    = "" ""   DOCPROPERTY  kCC 
\* MERGEFORMAT  c.c.:      IF   DOCPROPERTY iCC \* MERGEFORMAT    = ""
"" "

"     DOCPROPERTY iCC  \* MERGEFORMAT     IF   DOCPROPERTY iCC \*
MERGEFORMAT    = "" ""   IF   DOCPROPERTY iBijlagen \* MERGEFORMAT 
iBijlagen  = "" "

" "

"  

 "

"     IF   DOCPROPERTY iCC \* MERGEFORMAT    = "" ""   DOCPROPERTY  kCC 
\* MERGEFORMAT  c.c.:      IF   DOCPROPERTY iCC \* MERGEFORMAT    = ""
"" "

"     DOCPROPERTY iCC  \* MERGEFORMAT     IF   DOCPROPERTY iCC \*
MERGEFORMAT    = "" ""   IF   DOCPROPERTY iBijlagen \* MERGEFORMAT 
iBijlagen  = "" "

" "

"  

 "

"     IF   DOCPROPERTY iCC \* MERGEFORMAT    = "" ""   DOCPROPERTY  kCC 
\* MERGEFORMAT  c.c.:      IF   DOCPROPERTY iCC \* MERGEFORMAT    = ""
"" "

"     DOCPROPERTY iCC  \* MERGEFORMAT   2080910340

1. Wanneer heeft u, zoals gesteld in het vragenuur op 20 maart 2007, de
openheid van beleggingen van pensioenfondsen aan de orde gesteld in
overleg met die fondsen? Welke uitkomst heeft dit gehad? 

Antwoord op vraag 1

Naar aanleiding van het vragenuur heb ik contact gehad met
vertegenwoordigers van pensioenfondsen en met de koepels van de
pensioenfondsen. De pensioenkoepels (Vereniging van
Bedrijfstakpensioenfondsen, Stichting voor Ondernemingspensioenfondsen
en de Unie van Beroepspensioenfondsen) zijn na de uitzending van Zembla
hard aan de slag gegaan met het onderwerp verantwoord beleggen. Zij
hebben een commissie ingesteld om pensioenfondsen te ondersteunen bij
het formuleren van een beleid op het terrein van verantwoord beleggen,
het uitvoeren van dat beleid en het afleggen van verantwoording
daarover. Dit heeft er toe geleid dat zij op 14 november 2007 het
rapport ‘De gearriveerde toekomst’ hebben gepubliceerd. Dit rapport
biedt besturen van pensioenfondsen handvatten om invulling te geven aan
verantwoord beleggen en transparantie daarover. Het bevat concrete
aanknopingspunten voor het ontwikkelen van een visie, het formuleren van
een verantwoord beleggingsbeleid, de uitvoering van dat beleid en de
verantwoording daarover. Uiteraard is dit slechts een eerste stap. Het
is aan de individuele pensioenfondsen om hier verder invulling aan te
geven. Inmiddels zijn we bijna twee jaar verder. Aangezien het van
belang is dit onderwerp op de agenda van de pensioenfondsen te houden,
zal ik de drie pensioenkoepels oproepen tot het doen van een evaluatie
naar de mate waarin de aanbevelingen in het rapport ‘De gearriveerde
toekomst’ inmiddels door individuele pensioenfondsen zijn overgenomen
en worden toegepast. 

2. Is het mogelijk dat een pensioenfonds, waarin deelnemers verplicht
moeten deelnemen – bijvoorbeeld omdat de minister van SZW het
verplicht gesteld heeft – de deelnemers op aanvraag niet informeert
over de precieze beleggingsposities die zij aanhoudt en aangehouden
heeft?

3. Acht u het wenselijk dat deelnemers van een pensioenfonds inzage
hebben in de actuele beleggingen van pensioenfondsen (uitgesplitst per
aandeel, obligatie, private equity en vastgoed belegging)? Zo nee,
waarom niet? Zo ja, hoe gaat u dit bevorderen?

Antwoord op vraag 2 en 3

Op grond van de Pensioenwet dient de pensioenuitvoerder de deelnemer, de
gewezen

deelnemer, de gewezen partner en de pensioengerechtigde op verzoek
bepaalde gegevens te verstrekken. In dit verband is het jaarverslag en
de jaarrekening van de pensioenuitvoerder van belang. Verder verstrekt
de pensioenuitvoerder op verzoek informatie die specifiek voor de
deelnemer relevant is. Relevante informatie kan bijvoorbeeld de
verklaring inzake de beleggingsbeginselen van het pensioenfonds zijn,
alsook informatie over de financiële, technische en andere aan de
pensioenregeling verbonden risico’s en informatie over de aard en de
spreiding van de risico’s. 

Naast de bovengenoemde wettelijke eisen op het vlak van transparantie
rond beleggingen van pensioenfondsen, kan een deelnemer de discussie
over beleggingen aanzwengelen via de deelnemersraad of het
verantwoordingsorgaan. De deelnemersraad heeft namelijk een adviesrecht
als het gaat over de verklaring inzake de beleggingsbeginselen van het
pensioenfonds en verder moet het pensioenfondsbestuur verantwoording
afleggen aan het verantwoordingsorgaan over het beleid en de wijze
waarop het is uitgevoerd en over de naleving van de principes voor goed
pensioenfondsbestuur. Het verantwoordingsorgaan heeft daarnaast de
bevoegdheid een oordeel te geven over het handelen van bestuur aan de
hand van het jaarverslag, de jaarrekening en andere informatie,
waaronder de bevindingen van het interne toezicht, over het door het
bestuur uitgevoerde beleid, alsmede over beleidskeuzes voor de toekomst.
Dit oordeel wordt, samen met de reactie van het bestuur daarop, bekend
gemaakt en in het jaarverslag van het fonds opgenomen. Dit jaarverslag
is opvraagbaar.

 Transparantie is een groot goed en er is al veel geregeld om
verantwoording af te leggen aan het collectief van deelnemers. De keuze
om aan elk individu de actuele stand van zaken door te geven, is en
blijft de verantwoordelijkheid van de pensioenfondsbesturen. Zij moeten
bepalen in welke mate zij openheid willen en kunnen geven. Daarbij
spelen de kosten om op elk moment inzicht te kunnen geven en
strategische overwegingen een belangrijke rol. Besturen dienen rekening
te houden met hun primaire verantwoordelijkheid. Dit houdt in dat het
pensioenfonds in staat is de gedane toezeggingen na te komen. Daartoe
streeft het pensioenfonds naar een optimaal rendement op het
geïnvesteerde vermogen met inachtneming van de wettelijke en juridische
kaders en de verplichtingen die het pensioenfonds is aangegaan. 

Dat neemt niet weg dat ik, zoals ik bij het antwoord op vraag 1 heb
aangegeven, bij de pensioenkoepels na ga vragen wat de stand van zaken
is als het gaat om transparantie inzake het beleggingsbeleid.

4. Deelt u de mening dat het de openheid van de sector zou helpen indien
de vastgoedtransacties van pensioenfondsen juist voor de deelnemers
beschikbaar zijn?

Antwoord op vraag 4

Ik onderschrijf het belang van transparantie, maar ik heb niet de
illusie dat excessen zoals fraude daarmee volledig kunnen worden
voorkomen. Daarvoor is een goed functionerend intern toezicht veel
belangrijker. Juist in de casus waar u aan refereert, werd geopperd dat
het intern toezicht binnen dat fonds niet goed functioneerde. Met de
invoering van de Pensioenwet zijn de ‘Principes voor goed
pensioenfondsbestuur’ wettelijk verankerd. Hierin is bepaald dat elk
pensioenfonds intern toezicht geregeld moet hebben. Deze bepaling
bestaat nog niet zo lang en fondsbesturen zijn nog steeds hard aan de
slag om hun interne structuren zodanig aan te passen dat zij een goede
governance hebben. Dit heeft tijd nodig, maar goed werkend intern
toezicht kan een belangrijke bijdrage leveren om mogelijke problemen te
voorkomen. De Nederlandsche Bank ziet toe op de naleving van de
principes.

5. Kunnen de deelnemers de bestuurders dan aansprakelijk stellen indien
sprake is van frauduleuze vastgoedtransacties?

Antwoord op vraag 5

De Pensioenwet kent als definitie van een deelnemer: "de werknemer of
gewezen werknemer die op grond van een pensioenovereenkomst
pensioenaanspraken verwerft jegens een pensioenuitvoerder".  De
deelnemer kan dus een actieve werknemer zijn die zijn pensioen nog aan
het opbouwen is of iemand die al een pensioenuitkering ontvangt of een
zogenaamde slaper. De deelnemers zijn niet de eigenaar van het geld. De
eigendom ligt bij de pensioenuitvoerder waar de pensioenregeling is
ondergebracht. Dat kan op grond van de Pensioenwet een pensioenfonds,
een verzekeraar of een pensioeninstelling in een andere lidstaat zijn.
Tegenover dat eigendom staan contractuele verplichtingen van de
pensioenuitvoerder tot het doen van uitkeringen aan de deelnemers van
die pensioenregelingen. 

Voor de vraag of de deelnemers de bestuurders van een pensioenuitvoerder
aansprakelijk kunnen stellen vanwege frauduleuze vastgoedtransacties
moet gekeken worden naar hetgeen bepaald is in het Burgerlijk Wetboek.
Deze vraag kan niet in algemene zin worden beantwoord. Voor het antwoord
op die vraag zijn de omstandigheden van het geval doorslaggevend. Indien
de rechter constateert dat van frauduleuze transacties sprake is, is van
belang of de deelnemers kunnen aantonen dat zij door de bedoelde
transacties schade hebben geleden. De statutaire bestuurder van een
rechtspersoon kan aansprakelijk zijn jegens derden voor door hem
veroorzaakte schade in geval hij onrechtmatig heeft gehandeld. Het is
uiteindelijk aan de rechter om te beoordelen of in een specifiek geval
sprake is van een onrechtmatige daad van de statutaire bestuurders
jegens derden, zoals de deelnemers aan een pensioenregeling.

6. Hoeveel procent van het geld dat door pensioenfondsen belegd is, is
in Nederland geïnvesteerd? Hoeveel procent was op 1 januari 1999, bij
de introductie van de Euro in Nederland geïnvesteerd? 

7. Vindt u dat pensioenfondsen genoeg geld in Nederland investeren?

Antwoord op vraag 6 en 7

Het is niet bekend hoeveel procent van het geld dat door pensioenfondsen
is belegd in Nederland is geïnvesteerd. Pensioenfondsen hebben als
primaire verantwoordelijkheid het behalen van voldoende rendement om het
pensioen van de (gewezen) deelnemer te financieren. Daarvoor moeten
fondsen een goed beleggingsbeleid voeren waarbij risicospreiding
essentieel is. Belangrijk is verder dat het beleggingsbeleid prudent
wordt uitgevoerd en dat de beleggingen in het belang van de aanspraak-
en pensioengerechtigden plaatsvinden. Het is aan pensioenfondsbesturen
om de afweging te maken of binnen deze randvoorwaarden het opportuun is
om in Nederland te beleggen. Het is niet mogelijk om in zijn
algemeenheid aan te geven of er door pensioenfondsen voldoende wordt
geïnvesteerd in Nederland. 

 Handelingen TK II, vergaderjaar 2006–2007, nr. 50, blz. 2959–2962.

 Bron: KRO reporter, 30 november 2008, de pensioenplunderaars.

  DOCPROPERTY  kOnsKenmerk  \* MERGEFORMAT  Ons kenmerk 	  DOCPROPERTY 
iOnskenmerk  \* MERGEFORMAT  AV/PB/09/1778 



 PAGE   1 

  DOCPROPERTY  i2eGeledingTxt  \* MERGEFORMAT   

 PAGE   5