Preview document (🔗 origineel)

---

Hierbij ontvangt u, mede namens de minister van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijkrelaties,  antwoorden op de vragen gesteld door het lid Thieme
(PvdD) aan de ministers van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en van
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over de Elfstedentocht en de
Nieuwjaarsduik.

De vragen werden mij toegezonden bij uw brief van 12 januari 2009
(kenmerk 2080909330)

De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,

dr. Ronald H.A. Plasterk 



2009Z00262 / 2080909330

Vragen van het lid Thieme (PvdD) aan de ministers van Onderwijs, Cultuur
en Wetenschap en van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over de
Elfstedentocht en de Nieuwjaarsduik. (Ingezonden 12 januari 2009)

1

Kent u het artikel ‘Voorkom sponsoring van de Elfstedentocht’? 1)

Antwoord vraag 1:

Ja.

2

Deelt u de mening dat de Elfstedentocht behoort tot het cultureel
erfgoed van ons land en om die reden bescherming verdient? Zo ja, op
welke wijze zou die bescherming gestalte kunnen krijgen wat u betreft?
Zo nee, waarom niet?

Antwoord vraag 2:

De Elfstedentocht is een uiting van de grote belangstelling in Nederland
voor het schaatsen op natuurijs. De vereniging “De Friesche Elf
Steden” is een bloeiende vereniging met ca. 30.000 leden, die op 15
januari 2009 haar 100-jarig bestaan vierde. Ondanks vele winters waarin
geen Elfstedentocht kon worden gehouden, blijft de vereniging actief.
Zij is de hoeder van deze levende traditie. Er is geen sprake van
‘bedreigd erfgoed’ en in die zin is er op dit moment geen aanleiding
tot actieve 

beschermingsmaatregelen door de overheid. 

3

Deelt u de mening dat van oorsprong niet-commerciële initiatieven zoals
de Nieuwjaarsduik en de Elfstedentocht, juist omdat ze door
vrijwilligers georganiseerd worden, vatbaar zijn voor onvrijwillige
overname door commerciële partijen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op
welke wijze zou u dergelijke commercialisering van cultureel erfgoed
willen tegengaan?

6

Bent u bereid voorafgaand aan ratificatie zelf de bescherming van
immaterieel cultureel erfgoed meer aandacht te geven en daaronder ook de
bescherming van de Elfstedentocht tegen onnodige commercialisering te
rekenen? Zo nee, waarom niet?

10

Deelt u de mening dat de bescherming van cultureel erfgoed dat van
nationale betekenis geacht moet worden, zoals de Nieuwjaarsduik en de
Elfstedentocht, bescherming van de landelijke overheid verdienen tegen
oprukkende commercialisering? Zo nee, waarom niet?

Antwoord vragen 3, 6 en 10:

Ik deel de mening niet dat door vrijwilligers georganiseerde
initiatieven vatbaar zijn voor onvrijwillige overname door commerciële
partijen, ook niet in het geval het om immaterieel cultureel erfgoed
zoals tradities of gebruiken  gaat. Om dit te illustreren refereer ik
graag naar de vereniging “De Friesche Elf Steden” die uitdrukkelijk
een niet commercieel karakter heeft en geen gebruik maakt van
sponsoring. De vereniging drijft op vrijwilligers. 

Nederland kent een rijk ontwikkeld verenigingsleven, ook op het gebied
van (immaterieel) cultureel erfgoed. Ik zie voor de overheid geen reden
op dit gebied actief op te treden, juist vrijwilligersorganisaties nemen
hun eigen beslissingen en verantwoordelijkheid.

Bescherming van immaterieel cultureel erfgoed, zoals omschreven in de
richtlijnen van het UNESCO verdrag, behelst vooral het documenteren,
inventariseren en promoten van het immaterieel erfgoed. Dit zijn taken
die in Nederland onder andere door instellingen als het Meertens
Instituut en het Nederlands Centrum voor Volkscultuur worden vervuld. 

4

Ziet u mogelijkheden de Elfstedentocht voor te dragen voor de
‘representatieve lijst van het immaterieel cultureel erfgoed’ van de
Unesco, waarop ook andere evenementen zoals het Kauri Theater en het
Carnaval van Binche zijn opgenomen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke
termijn en wijze?

5

Is het waar dat Nederland de Conventie voor Immaterieel Erfgoed nog niet
heeft geratificeerd? Zo ja, waarom niet en bent u bereid te werken aan
spoedige ratificatie?

Antwoord vragen 4 en 5:

Het UNESCO verdrag voor de Bescherming van het Immaterieel Cultureel
Erfgoed uit 2003 is niet door Nederland geratificeerd. Mijn voorganger
heeft besloten het verdrag niet te ratificeren omdat er nog onvoldoende
zicht was op de betekenis van ratificatie in de Nederlandse situatie. 

De Nationale UNESCO Commissie heeft zich met een groep deskundigen
gebogen over de mogelijkheid en wenselijkheid van ratificatie van het
verdrag en bracht daarover eind 2008 een positief advies uit. Ik beraad
mij op dit advies en zal in de loop van dit jaar mijn standpunt bepalen
ten aanzien van toetreding van Nederland tot dit verdrag. 

7

Is het waar dat bij de Nieuwjaarsduik in Scheveningen delen van de
openbare ruimte zijn afgesloten voor het publiek en slechts tegen
betaling aan een commerciële partij (Unox) toegankelijk waren? Deelt u
de mening dat dit een ongewenste inbreuk is op de mogelijkheid zich vrij
te bewegen in de openbare ruimte (bijvoorbeeld voor strandwandelaars) en
een aantasting van het cultureel erfgoed? Zo nee, waarom niet?

Antwoord vraag 7:

Voor de Nieuwjaarsduik is door de gemeente Den Haag aan de zwemclub
Residentie een evenementenvergunning verleend en het stuk strand voor de
deelnemers aangemerkt als evenemententerrein. De zwemclub heeft aan
deelnemers entree geheven, maar niet aan toeschouwers. Overig publiek
had tijdelijk geen toegang tot dit stuk strand waar de deelnemers te
water gingen, maar kon het geheel van dichtbij gade slaan. In het licht
van de totale omvang van het Scheveningse strand en de naar tijd en
plaats slechts geringe beperking van de toegankelijkheid van het strand
deel ik de mening niet dat er sprake was van een ongewenste inbreuk op
de mogelijkheid zich vrij te bewegen in de openbare ruimte. 

8

Is het waar dat de mobiele eenheid bij het evenement aanwezig was, niet
alleen om de orde te bewaren, maar ook om de commerciële belangen van
Unox te verdedigen door mensen die geen Unox kaartje hadden de toegang
tot het strand te weigeren? Zo ja, vindt u het correct dat een publieke
dienst op deze wijze dienstbaar gemaakt wordt aan winst door derden?

Antwoord vraag 8:

Toegangscontrole en toezicht op het evenemententerrein wordt verzorgd
door de organisator van het evenement. Dat is als voorschrift in de aan
de zwemclub verleende evenementenvergunning bepaald. Bij grote
evenementen is meestal ook politie aanwezig. De organisatie van de
Nieuwjaarsduik heeft enkele mensen die zich onbevoegd op het
evenemententerrein bevonden verzocht weg te gaan. Aanvankelijk is aan
deze oproep geen gehoor gegeven. Na tussenkomst van de politie verlieten
zij evenwel het evenemententerrein. Ik ben van mening dat de politie
hier terecht assistentie heeft verleend aan de organisatie. 

9

Deelt u de mening dat de inzet van politiediensten bij evenementen die
geclaimd of georganiseerd worden door commerciële partijen, ook betaald
zou moeten worden door die commerciële partijen? Zo nee, waarom niet?
Zo ja, op welke wijze zullen deze diensten in de toekomst worden
toegerekend aan commerciële partijen? 

Antwoord vraag 9:

Ik ben van mening dat de handhaving van de openbare orde door
politiediensten bij evenementen een overheidstaak is en dat de kosten
die daaraan verbonden zijn door de overheid moeten worden gedragen. In
dat licht is het kabinet op voorstel van mijn ambtgenoot van
Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties, vorig jaar akkoord gegaan met
intrekking van het in 2006 ingediende voorstel van wet houdende regels
met betrekking tot een bijdrage in de politiekosten bij
publieksevenementen (Wet bijdrage politiekosten bij publieksevenementen)
(30 526), dat bij de Tweede Kamer in behandeling was. 

1) NRC Handelsblad, 6 januari 2009: “Voorkom sponsoring van de
Elfstedentocht”

 Website Vereniging “De Friesche Elf Steden”

blad   PAGE  2 

Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Rijnstraat 50,  Postbus 16375, 2500 BJ Den Haag, T +31-70 - 4123457 F
+31-70-4123456 www.minocw.nl 

Den Haag	Kenmerk  DOCPROPERTY _onskenmerk   

DCE/98373  DOCPROPERTY onskenmerk   

	  DOCPROPERTY _uwbriefvan  Uw brief van 

	  DOCPROPERTY uwkenmerk   



18 februari 2009







	

Onderwerp	  DOCPROPERTY _bijlagen   

  DOCPROPERTY bijlagen   



Antwoorden Elfstedentocht en Nieuwjaarsduik,

Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Rijnstraat 50,  Postbus 16375, 2500 BJ Den Haag, T +31-70-4123457 F
+31-70-4123456 www.minocw.nl 

  DOCPROPERTY adres  

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Postbus 20018

2500 EA Den Haag 

  DOCPROPERTY docnr  OCW 11445