Preview document (🔗 origineel)

---

> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ  Den Haag

De Voorzitter van de Tweede Kamer

der Staten-Generaal

Postbus 20018

2500 EA  DEN HAAG

Datum  23 februari 2009

Betreft	Kamervragen

Geachte voorzitter,

Hierbij zend ik u, mede namens de Minister voor Jeugd en Gezin, de
antwoorden op de vragen van de Kamerleden Van Gerven en Langkamp (beiden
SP) over vaccinatie tegen polio, bof, mazelen en rodehond (2080910270).

Hoogachtend,

de minister van Volksgezondheid,

Welzijn en Sport,

dr. A. Klink

Antwoorden op kamervragen van de Kamerleden Van Gerven en Langkamp over
vaccinatie tegen polio, bof, mazelen en rodehond.

(2080910270)

1

Wat is uw reactie op het bericht dat de gepromoveerde arts P. uit Gouda
stelt dat de overheid ouders moet verplichten tot inenten tegen polio?
(1)

1

Hoewel in het betreffende artikel in Spits “polio een tijdbom in ons
land” wordt genoemd is het risico op introductie van polio in
Nederland beperkt. 

De WHO streeft naar uitroeiing van de ziekte. Wereldwijd was er de
afgelopen decennia een forse afname van het aantal poliogevallen. In
2008 werden volgens de WHO wereldwijd 1606 gevallen van polio gemeld,
waarvan het merendeel in de 4 landen waar polio nog endemisch is
(Nigeria, India, Pakistan en Afghanistan). Weliswaar heeft er in 2008
export plaatsgevonden vanuit deze 4 landen naar omringende landen (in
totaal 130 gevallen naar 12 landen) maar men is er in geslaagd verdere
verspreiding te stoppen.

Vanwege de sociaal-geografische clustering van ongevaccineerden wordt
Nederland door de WHO als risicoland voor polio beschouwd. De
kwalificatie van het risico is echter verlaagd tot een gematigd risico,
vanwege de geringe internationale dreiging en vanwege de uitstekende
surveillance en preparedness activiteiten in Nederland die als voorbeeld
voor andere landen worden gepropageerd. 

Ook het onderzoek van de genoemde arts naar de introductie van polio in
de Kaap-Verdiaanse gemeenschap in Rotterdam ten tijde van een
polio-uitbraak in Kaap Verdië in het jaar 2000 (2) illustreert dat het
risico op introductie beperkt is. Er vond destijds geen introductie in
Nederland plaats.

Nederland heeft zonder verplichting tot vaccinatie in internationaal
perspectief een hoge vaccinatiegraad, waardoor bij introductie van
poliovirus verspreiding in de algemene bevolking effectief wordt
tegengegaan. Het verplicht stellen van vaccinatie zal dit percentage
niet verhogen. Hierbij is meegewogen -gezien de geschiedenis van
vaccinatie in Nederland- dat een wettelijke verplichting tot vaccinatie
extra weerstand kan oproepen bij groepen die vaccinatie afwijzen en
daardoor contraproductief kan zijn. Overigens verwijs ik u naar mijn
brief van 9 juli 2008.

2

Hoe oordeelt u over het feit dat steeds meer kinderen ziek worden of
sterven, door het niet inenten tegen bof, mazelen en rode hond? 

2

Het is een misvatting dat er steeds meer kinderen ziek worden of sterven
door het niet inenten tegen bof, mazelen en rodehond (BMR) althans niet
in de strikte zin zoals hier wordt gezegd. De hogere aandacht die
mazelen en rodehond hebben gekregen in het kader van de eliminatie én
een beter onderzoek naar het voorkomen en de verspreiding ervan, wekken
wellicht, ten onrechte, de indruk dat steeds meer kinderen ziek worden
of sterven. 

Vergeleken met de periode voordat bof/mazelen/rodehond (BMR) vaccinatie
werd ingevoerd, is de ziektelast aan bof, mazelen en rodehond gering. 

Wel zijn er de afgelopen jaren epidemieën geweest van mazelen
(1999/2000, 2008) rodehond (2004/2005) en bof (2007/2008) waarbij
voornamelijk ongevaccineerde bevindelijk gereformeerden (zie ook vraag
4) en antroposofen (mazelen, 2008) werden getroffen. 

Buiten deze epidemieën om worden er jaarlijks ongeveer 10 patiënten
met rodehond en 10 patiënten met mazelen gemeld. Voor bof zijn deze
gegevens niet beschikbaar omdat bof pas sinds 01-12-2008 weer
meldingsplichtig is. Over de jaren heen is er geen toename in het aantal
kinderen dat ziek wordt of sterft door deze ziekten. Echter, het blijft
te betreuren dat kinderen door vermijdbare ziekte en soms sterfte worden
getroffen doordat een veilige en effectieve wijze van preventie wordt
afgewezen.

3

Hoeveel groter is de kans dat men ziek wordt wanneer men niet ingeënt
is tegen bof, mazelen en rode hond?

3

Het merendeel van de personen die ongevaccineerd zijn omdat ze geboren
zijn voordat de vaccinatie tegen bof, mazelen en rodehond werd
ingevoerd, heeft deze infecties in het verleden doorgemaakt. Zij hebben
daardoor een bescherming tegen deze ziekten die vergelijkbaar is aan de
bescherming door vaccinatie. 

Personen die niet gevaccineerd zijn tegen bof, mazelen of rodehond omdat
zij net te oud waren om te worden opgenomen in het
Rijksvaccinatieprogramma maar toch weer net te jong om voldoende in
contact te hebben gestaan met de circulerende virussen uit het verleden
hebben een iets grotere kans om deze ziekten op te lopen .

Personen die vaccinatie tegen BMR in het RVP wel aangeboden hebben
gekregen, maar niet hebben ontvangen, lopen eveneens een grotere kans op
infectie dan gevaccineerde personen.

Of iemand die niet gevaccineerd is, ziek wordt door bof, mazelen of
rodehond, is in de eerste plaats afhankelijk van het in aanraking komen
met het betreffende virus. Die kans is in Nederland zeer klein voor
kinderen die wonen en leven onder de algemene bevolking vanwege de grote
mate van groepsbescherming binnen Nederland. Personen die niet
gevaccineerd zijn, lopen met name risico bij het reizen naar landen waar
deze infecties nog wel vóórkomen. De bevolkingsgroepen die om
principiële redenen vaccinatie afwijzen en nooit eerder bof, mazelen of
rode hond hebben gehad, hebben bij introductie binnen deze groep een
groot risico één van deze infecties op te lopen. 

4

Hoe is die vaccinatiegraad van DKTP in de gebieden (“bible belt”)
waar groepen gereformeerden en antroposofen hun kinderen niet willen
inenten vanwege hun (geloofs)overtuiging? Hoe is de vaccinatiegraad ten
opzichte van andere gebieden in Nederland? 

4

Op onderstaande kaart is de vaccinatiegraad van het DKTP-vaccin
weergegeven per gemeente. Momenteel ligt in 128 gemeenten voor één of
meer vaccins van het RVP de vaccinatiegraad onder de norm van 90%. In
2006 waren dit nog 173 gemeenten. In het merendeel van deze gemeenten is
de vaccinatiegraad hoger dan 85%. De gemiddelde vaccinatiegraad in
Nederland onder zuigelingen is hoger dan 95% (3).

 

Vanaf het verslagjaar 2006-2008 wordt gebruik gemaakt van nieuw
informatiesysteem waardoor nauwkeurige toetsing aan de regels van het
vaccinatieschema plaats vindt en wordt op individuele leeftijd
gerapporteerd. Dit verklaart de schijnbare daling van de vaccinatiegraad
ten opzichte van eerdere jaren, die ook zichtbaar is buiten de gebieden
die traditioneel een lage vaccinatiegraad hebben. Ik verwijs hierbij ook
naar mijn brief van 9 juli 2008  NOTEREF _Ref222047669 \h  \*
MERGEFORMAT  1 .

5

Wat gaat u ondernemen om de groep gereformeerden en antroposofen, die
hun kinderen niet willen inenten uit (geloofs)overtuiging, te beschermen
tegen deze ziekten? 

5

Het RIVM voert rioolwateronderzoek op scholen en in dorpen met een lage
vaccinatiegraad uit om zo op indirecte wijze vroegtijdig circulatie van
poliovirus te detecteren (het merendeel van de infecties met poliovirus
verloopt zonder symptomen). De resultaten van deze surveillance worden
regelmatig met de scholen besproken en via de door de doelgroep gelezen
pers gecommuniceerd. 

Na de polio-epidemie van 1992-1993 is in samenwerking met de
reformatorische gemeenschap het Handboek Poliozorg opgesteld met
aanwijzingen om op een andere manier dan door vaccinatie introductie en
verspreiding van polio tegen te gaan. Dit Handboek Poliozorg wordt
momenteel geactualiseerd. Tevens heeft het RIVM-Centrum
Infectieziektebestrijding recent het Draaiboek introductie polio
herzien, waarin richtlijnen zijn opgenomen voor de medische sector wat
te doen bij verdenking op of vaststelling van polio.(4)

Sinds 1 december 2008 zijn bovendien alle ziekten die in het
Rijksvaccinatieprogramma zijn opgenomen meldingsplichtig in het kader
van de Wet publieke gezondheid. Na melding van een ziektegeval kunnen
GGD-en maatregelen nemen om verdere verspreiding van de ziekte tegen te
gaan, onder meer door het gericht -opnieuw- aanbieden van vaccinatie. 

6

Wat voor mogelijkheden hebben jeugdartsen momenteel om deze ouders te
ondersteunen bij deze beslissing?

6

Tijdens de opleiding van jeugdartsen wordt aandacht besteed aan
communicatie rond het RVP. Het RIVM ondersteunt jeugdartsen met
communicatiemiddelen. Er is een informatiemap over vaccins
(VaccInformatiemap) ontwikkeld waarin alle feiten rond vaccinaties
vermeld staan en via de website www.rvp.nl is achtergrondinformatie te
verkrijgen. Daarnaast zijn informatiefolders voor de ouders beschikbaar.

7

Bent u bereid een voorlichtingscampagne te starten, specifiek gericht op
de groep gereformeerden en antroposofen die hun kinderen uit
(geloofs)overtuiging niet willen inenten? Zo ja, hoe gaat u dit doen? Zo
nee, waarom niet?

7 

Bij het RIVM is al veel voorlichtingsmateriaal beschikbaar over het
Rijksvaccinatieprogramma en de ziekten waartegen ingeënt wordt. Ik zal
daarom met het RIVM hierover in overleg treden. Zie overigens ook het
antwoord op vraag 5.

8

Bent u bereid de niet gevaccineerde kinderen vanaf 12 jaar weer
verplicht op te roepen bij de jeugdartsen, zodat zij zelf de beslissing
kunnen nemen om alsnog gevaccineerd te worden? Zo nee, waarom niet?

8

Nee. Ik verwijs naar de laatste alinea van mijn antwoord op vraag 1
hierboven. Overigens bleek in het verleden dat het oproepen van
niet-gevaccineerde jongeren niet effectief is om de vaccinatiegraad te
verhogen (5). 

Referenties:

www.spitsnieuws.nl  19 januari 2009, “Polio epidemie dreigt”

PLJM Mertens et al. Risk of introduction of poliovirus into a Dutch Cape
Verdian community during an outbreak of poliovirus in Cape Verde, 2000.
Tropical Medicine and International Health 2006;11:746-750.

van Lier et al., RIVM, Vaccinatiegraag Rijksvaccinatieprogramma
Nederland; verslagjaar 2006-2008,
www.rivm.nl/bibliotheek/rapporten/210021007.html

LCI Draaiboek Introductie polio, 2008.
http://www.rivm.nl/cib/infectieziekten-A-Z/infectieziekten/Poliomyelitis
_anterior_acuta/Polio_draaiboek.jsp 

HA Aardoom et al. Is extra oproepen van 16-jarigen voor inenten zinvol?
Ervaringen met de reformatorische gezindte in Dordrecht.
Infectieziektenbulletin 2002,, jrg 13, nr 2.
http://www.rivm.nl/infectieziektenbulletin/bul1302/aardoom.html

 PG/ZP-2.854.243

 http://www.rivm.nl/vtv/object_map/o2355n21941.html.

Daar kan men interactief per gemeente de vaccinatiegraad inzien voor  de
verschillende vaccinaties uit het Rijksvaccinatieprogramma.

Bezoekadres:

Parnassusplein 5

2511 VX  DEN HAAG

T	070 340 79 11

F	070 340 78 34

www.minvws.nl

Ons kenmerk

PG-K-U-2913659

Bijlagen

1

Uw brief

2009Z00823 / 2080910270

Correspondentie uitsluitend richten aan het retouradres met vermelding
van de datum en het kenmerk van deze brief.