Preview document (🔗 origineel)

---

Hierbij bied ik u, mede namens de minister van Defensie en de
staatssecretaris van Justitie, de antwoorden aan op de vragen van het
lid Van Velzen (SP) over mogelijke diefstal van Nederlandse
wapentechnologie. (Ingezonden 23 januari 2009).

1

Kent u het onderzoek van de Congressional Research Service (CRS) van
november 2008 over de modernisering van de Chinese marine waarin wordt
gemeld dat China een wapensysteem gebruikt dat lijkt op het Nederlandse
Goalkeepersysteem van Thales? 

Antwoord

Ja.

2

Zijn deze constateringen van de CRS correct en zo ja bent u bereid te
onderzoeken of, en zo ja, hoe het mogelijk is dat Nederlandse
wapentechnologie in Chinese handen terecht is gekomen?

Antwoord

Dat de Chinese marine op een aantal fregatten het “type 730 close-in
weapon system (CIWS)” voor de verdediging tegen inkomende
luchtaanvallen heeft gemonteerd, is al geruime tijd bekend. Dat dit CWIS
systeem van Chinese makelij enkele uiterlijke overeenkomsten vertoont
met het door Thales Nederland geproduceerde Goalkeeper systeem was
eveneens duidelijk. Het NRC Handelsblad wijdde er in maart 2004 al een
bericht aan en in augustus van dat jaar nam James C. Bussert de
gelijkenis op als een van de voorbeelden van Chinese kopieerdrift op het
gebied van marineschepen in een artikel in het Amerikaanse tijdschrift
Signal. Het is dit laatstgenoemde artikel waarnaar het recente CRS
rapport verwijst. 

Er zijn evenwel geen indicaties dat achter de uiterlijke kenmerken van
het type 730 daadwerkelijk Nederlandse wapentechnologie schuilgaat.
Bovendien zijn er ook duidelijke verschillen te zien tussen de
Goalkeeper en het type 730 CIWS. In de Goalkeeper zijn zowel de medium
range rondzoekradar als de short range vuurleidingsradar voor de 7 loops
Gatlin Gun volledig geïntegreerd, zodat bij dit “last resort”
verdedigingswapen tegen met name inkomende raketten geen menselijke
besturing of interventie noch aansturing door de centrale vuurleiding
van het aangevallen schip nodig is. Het Chinese type 730 CIWS ontbeert
een geïntegreerde medium range rondzoekradar en heeft daarnaast een
elektro-optische camera die doet vermoeden dat het 7 loops vuurwapen
vanachter een monitor wordt aangestuurd dan wel moet worden
ingeschakeld. 

De conclusie van Thales Nederland en de Nederlandse overheid was
destijds en is nog altijd dat het Chinese systeem in concept (een
compacte en wendbare combinatie van een radar en een meerloops 30
millimeter snelvuurkanon) wellicht is afgekeken, maar dat de
technologische voorsprong van de Goalkeeper niet in het geding was.
Visueel was de grootste overeenkomst in feite het meerloops vuurwapen en
omdat de Gatlin Gun, die in de Goalkeeper geïntegreerd is, van
Amerikaanse makelij is, werd deze conclusie destijds met de Amerikaanse
autoriteiten gedeeld.

3

Is het waar dat Thales in ieder geval in Nederland geen vergunning heeft
gevraagd noch gekregen om dit wapensysteem dat bedoeld is om
binnenkomende raketten neer te halen, naar China te exporteren gezien
het wapenembargo op dit land?  Heeft een ander bedrijf binnen de EU of
een andere vestiging van Thales wel een vergunningaanvraag gedaan?

Antwoord

De eerste vraag wordt bevestigend beantwoord, de tweede ontkennend.

4

Is het u bekend dat naast de CRS ook de inmiddels oud-chef van de
militaire inlichtingendienst, generaal-majoor Bert Dedden, al eerder
zijn sterke vermoeden uitte dat de Chinezen de kennis en technologie van
de ‘Hengelose’ Goalkeeper hebben gekopieerd? Deelt u de mening van
Generaal-majoor Dedden en zo nee, waarom niet?  Heeft de MIVD ooit
onderzoek gedaan naar deze kwestie en zo ja, wat was hiervan de
uitkomst? Welk bedrijf of individu is verantwoordelijk voor deze
informatielek? Welke maatregelen zijn er genomen tegen dit bedrijf/dit
individu? Is er naar uw informatie aanleiding tot strafrechtelijke
vervolging? Zo ja, welke stappen zijn of worden ondernomen?

Antwoord

Ja, ik ben bekend met de uitspraken van de heer Dedden. Er zijn geen
aanwijzingen dat bij Thales in Hengelo bedrijfsspionage heeft
plaatsgevonden en er was dus ook geen aanleiding voor juridische
stappen. Een bedrijf als Thales Nederland, dat hoogwaardige
defensietechnologie ontwikkelt, bouwt en exporteert, valt onder het
beveiligingsregime dat van toepassing is op bedrijven die omgaan met
bijzonderde (gerubriceerde) informatie of dergelijke informatie zelf
genereren. Met Thales Nederland worden op continue basis contacten
onderhouden omtrent de handhaving van dit regime. Het risico van
bedrijfsspionage is daarbij een steeds weer terugkerend aandachtpunt.
Over onderzoeken door de MIVD wordt in het openbaar geen informatie
verstrekt.

5

Waarom is er, ondanks het wapenembargo, in 2005 een
kredietgarantieverlening afgegeven door Atradius Dutch State Business
voor leverantie van Thales gevechtsmateriaal aan de Chinese Marine? 
Waarom is dit naar uw mening geen overtreding van het Europese
wapenembargo?

Antwoord

De exporteur is zelf verantwoordelijk voor het verkrijgen van de
vereiste vergunningen, zoals een wapenexportvergunning. Bij de
exportkredietverzekering is het ontbreken van de vereiste vergunningen
een uitgesloten schadeoorzaak onder de exporteurpolis. Dit betekent dat
de exporteur geen aanspraak kan maken op schadevergoeding als de
benodigde exportvergunning niet wordt afgegeven. De beoordeling van de
vergunningaanvraag wordt niet door Atradius Dutch State Business maar
door de Nederlandse overheid gedaan. Wel informeert Atradius Dutch State
Business alvorens de polis wordt afgegeven bij de betrokken ministeries
of de transactie in grote lijnen past binnen het wapenexportbeleid. Als
dit het geval is wordt een polisaanvraag vervolgens beoordeeld op het
financiële risico. Bij deze transactie werd het financiële risico
aanvaardbaar geacht en kon de polis worden afgegeven. 

Het betrof overigens geen leverantie van gevechtsmateriaal aan de
Chinese marine, maar een leverantie van militaire communicatie- en
datauitwisselingsystemen ten behoeve van schepen die door een Chinese
werf werden gebouwd voor de Pakistaanse marine. De toetsing van de
aanvragen voor de betreffende uitvoervergunningen was dan ook gericht op
de Pakistaanse marine als eindgebruiker. Niettemin zijn bij de
vergunningafgifte voorwaarden gesteld en bij de levering voorzieningen
getroffen die het in de praktijk onmogelijk maakten dat sensitieve
Nederlandse militaire technologie aan de systemen zou kunnen worden
onttrokken vóór aflevering van de schepen aan Pakistan. 

6

Zou, indien inderdaad zonder toestemming Nederlandse marinetechnologie
is toegepast op Chinese marineschepen, een dergelijk exportkrediet in de
toekomst worden geweigerd? Zo nee, waarom niet?

Antwoord

Nee. Door Atradius worden exportkredietverzekeringen afgegeven en
daarbij worden de financiële risico's beoordeeld en wordt bezien of er
dekkingsruimte beschikbaar is onder het landenplafond. Indien
geconstateerd zou worden dat een leverantie heeft geleid tot “reverse
engineering” zou dat wel consequenties hebben voor de separate
toetsing door de exportcontrole autoriteiten van daaropvolgende
aanvragen voor uitvoervergunningen voor militaire goederen naar de
ontvanger en/of eindgebruiker van zulke goederen. Indien dit een reëel
risico is of als achteraf een onvermoed risico zouden zijn gebleken,
zullen aanvragen voor leveranties aan de betreffende ontvanger of
eindgebruiker worden afgewezen of gekoppeld worden aan voorwaarden die
het risico van “reverse engineering” tot een minimum beperken.      
    

(w.g.)	drs. F. Heemskerk

Staatssecretaris van Economische Zaken

   HYPERLINK
"http://assets.opencrs.com/rpts/RL33153_20081119.pdf%20pg%2045" \o
"http://assets.opencrs.com/rpts/RL33153_20081119.pdf%20pg%2045" 
http://assets.opencrs.com/rpts/RL33153_20081119.pdf pg 45 : ‘“What
kind of record is provided by prior Chinese built warships with imported
Russian and Western technology? (...) For example, the DDGs being built
have a rapid-fire Gatling gun close-in weapon system that looks like the
Dutch Goalkeeper system. Signaal and the Dutch government deny exporting
the equipment or production rights to China. This key weapon responsible
for downing incoming cruise missiles is probably lacking documentation
and training because it must be illegally obtained.”

 NRC Handelsblad, 11 maart 2004, pagina 16, “Tweeling-Goalkeeper”.

 Signal, August 2004, pagina 67, “China Builds Destroyers Around
Imported Technology”. 

   HYPERLINK "http://www.afcea.org/" \o "http://www.afcea.org/" 
www.afcea.org : “China Debuts Aegis Destroyers”

 Tubantia, 4 mei 2006

 Atradius Dutch State Business, uitgereikte polissen:
http://www.atradius.com/nl/dutchstatebusiness/Images/EKVpolissen2005tcn2
24-13729.pdf

Directoraat-Generaal

Buitenlandse Economische Betrekkingen

Directie Handelspolitiek & Globalisering



Ons   DOCPROPERTY  Kenmerk_kop  \* MERGEFORMAT  Kenmerk 

BEB/HP/9028892







  DOCPROPERTY  Rubricering  \* MERGEFORMAT   

  DOCPROPERTY  Rubricering  \* MERGEFORMAT   	Pagina   PAGE   \*
MERGEFORMAT  4  van   NUMPAGES   \* MERGEFORMAT  4 







Directoraat-Generaal

Buitenlandse Economische Betrekkingen

Directie Handelspolitiek & Globalisering

Bezuidenhoutseweg 20 

Postbus 20101

2500 EC Den Haag

T 070-3798911 (algemeen)

www.ez.nl

Behandeld door

drs. G.W. Bontenbal

T	070 379 76 58

F	070 379 73 92

g.w.bontenbal@minez.nl



Ons kenmerk

BEB/HP/9028892









  DOCPROPERTY  Retouradres_kop  \* MERGEFORMAT  > Retouradres  Postbus
20101 2500 EC Den Haag

  DOCPROPERTY  Rubricering  \* MERGEFORMAT   

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal 

Binnenhof 4 

2513 AA  's-GRAVENHAGE





  DOCPROPERTY  Datum_kop  \* MERGEFORMAT  Datum   26 februari 2009

	

  DOCPROPERTY  Onderwerp_kop  \* MERGEFORMAT  Betreft 	Vragen van het
lid Van Velzen (2080910550)





  DOCPROPERTY  Rubricering  \* MERGEFORMAT   	Pagina   PAGE   \*
MERGEFORMAT  1  van   NUMPAGES   \* MERGEFORMAT  4