Preview document (🔗 origineel)

---

De vaste commissie voor Economische Zaken, heeft een aantal vragen
voorgelegd aan het kabinet inzake het rapport van de Algemene Rekenkamer
“Tariefregulering energienetbeheer”d.d. 31 maart 2009 (31 901, nr.
2).

Het kabinet heeft de vragen beantwoord bij brief van [datum]. De vragen
alsmede de daarop gegeven antwoorden zijn hieronder afgedrukt.

De voorzitter van de commissie,

Tichelaar

De griffier van de commissie,

Franke

Nr	Vraag	Blz

van	

tot

1	Beïnvloedt u de inkomsten uit de landelijke netbeheerders met als
doel om het begrotingssaldo te verbeteren? Is een dergelijke inzet van
bevoegdheden legitiem of oneigenlijk?	0	 

2	Heeft de NMa vast kunnen stellen of nu wel of niet sprake is van
onderinvesteringen? Zo nee, waarom niet? Op welke punten zouden de
Elektriciteitswet en Gaswet aangepast moeten worden om het juiste
investeringsniveau vast te kunnen stellen? Is het waar dat het
kwaliteitsverlies op het stroomnet, zich uiteindelijk uitend in
stroomstoringen, pas na 10 tot 15 jaar optreedt? En zo ja, dat daardoor
een prikkel kan ontstaan op korte termijn de winst te verhogen door
middel van onderinvesteringen? Indien de genoemde periode van 10 tot 15
jaar niet juist is, op welke termijn worden dan de gevolgen van
eventuele veronachtzaming van de netten zichtbaar?	0	 

3	Deelt u de mening dat de boekhoudkundige regels niet in alle gevallen
voldoen? Op welke manier zouden deze aangepast moeten worden? 	0	 

4	Hoe gaat u bewerkstelligen dat de Energiekamer sneller kan ingrijpen
in de tarieven als er sprake is van overwinsten, zonder dat de prikkel
verdwijnt om zo efficiënt mogelijk te werken? 	0	 

5	Kan overwogen worden om de Algemene Rekenkamer of de Energiekamer
jaarlijks een winstenonderzoek te laten verrichten? Deelt u de mening
van de Algemene Rekenkamer dat het ontbreken van een wettelijke basis
voor een dergelijk onderzoek de effectiviteit van de Energiekamer
negatief beïnvloedt? Waarom meent de Energiekamer dat de uitkomsten van
dergelijk onderzoek niet gebruikt mogen worden als onderbouwing voor
aanpassing van de reguleringssystematiek? Overweegt u om de berekeningen
achteraf een wettelijke basis te geven?

Bent u van plan de NMa de bevoegdheden te verschaffen om de uitkomsten
van periodiek winstenonderzoek ten gunste van het tarieftoezicht te
kunnen gebruiken? Zo ja, bent u ook van plan om de NMa te verplichten
dit te doen?	0	 

6	Waarom laat de Energiekamer geen review doen op de
accountantscontrole? 	0	 

7	Is het waar dat in het methodebesluit vaste afschrijvingstermijnen
worden vastgelegd? Hoe lang zijn deze? 	0	 

8	Indien de genoemde periode van 10 tot 15 jaar niet juist is, op welke
termijn worden dan de gevolgen van eventuele veronachtzaming van de
netten zichtbaar?	0	 

9	Als NMa en Algemene Rekenkamer niet kunnen bepalen of het beleid van
de NMa tot grotere efficiëntie leidt, dan wel leidt tot forse
besparingen door netbeheerders op onderhoud en investeringen, hoe
bepaalt u dan of, en in welke mate, de NMa haar opgedragen taken naar
behoren uitvoert?	0	 

10	Op welke wijze is de waarde vastgesteld van de netwerken van Enexis
die onlangs werden verkocht aan TenneT? Hoe is voorkomen dat TenneT een
te hoge prijs betaalt voor deze netwerken?	0	 

11	In hoeverre speelt de waardebepaling van de netwerken uit 2003, die
de basis vormt voor de huidige tariefstelling, een rol bij de
splitsingsplannen die een uitvloeisel zijn van de Wet Onafhankelijk
Netbeheer?	0	 

12	Kunt u aangeven welke publieke belangen, op basis van de constatering
van de Algemene Rekenkamer dat de overheid te maken heeft met diverse
publieke belangen bij netbeheer, volgens u een rol spelen? Welk
afwegingskader wordt gehanteerd bij het nemen van beslissingen die één
of meer van deze belangen raken en welke bijdrage aan het publieke
aandeelhouderschap speelt bij het realiseren van één of meer van die
publieke belangen?	0	 

13	Deelt u de opvatting dat als rechtvaardiging voor de overeenkomsten,
die in 2002 (tussen DTe en Gasunie) en in 2003 zijn gesloten tussen de
toezichthouder en de energiebedrijven met betrekking tot de wijze waarop
de netwerken gereguleerd worden, wordt verwezen naar juridische
procedures tegen besluiten van de toezichthouder, welke effectief
optreden van de toezichthouder zouden belemmeren? Wat is de meerwaarde
van regulering en toezicht, wanneer overeenkomsten tussen regulator en
gereguleerde nodig zijn om het toezicht effectief te kunnen laten zijn?
0	 

14	Hoe verklaart u, zie de constatering van de Algemene Rekenkamer dat
een behoorlijk aantal tariefcorrecties positief uitpakt voor de
netbeheerders maar negatief voor afnemers, de onevenwichtige verdeling
van correcties in het nadeel van afnemers? 	0	 

15	Kunt u een overzicht geven van de voorgenomen verbeteringen van het
reguleringskader voor het netbeheer in het kader van het wetsvoorstel
ter wijziging van de Gaswet en de Elektriciteitswet 1998, tot
versterking van de werking van de gasmarkt, verbetering van de
voorzieningszekerheid en houdende regels met betrekking tot de voorrang
voor duurzame elektriciteit, alsmede enkele andere wijzigingen van deze
wetten (Kamerstuk 31904), alsmede hoe deze zich verhouden tot de
adviezen van de Algemene Rekenkamer?	0	 

16	Onderschrijft u de stelling dat de netbeheerders hun efficiency
kunnen verbeteren door een verkaveling van de regionale netwerken,
waardoor aangesloten gelijkwaardige werkgebieden ontstaan? Heeft u, dan
wel de NMa, wettelijke mogelijkheden om herverkaveling af te dwingen dan
wel te bevorderen?	0	 

17	Deelt u de conclusie van de Algemene Rekenkamer ten aanzien van de
gevolgen van de maatstafconcurrentie, namelijk dat dit leidt tot een
negatieve investeringsprikkel voor netbeheerders? Welke rol speelt de
q-factor in deze?	10

	18	Kunt u vervolgens verklaren hoe, als volgens de Energiekamer de
nieuwe maatstafmethode zorg draagt voor een grotere prikkel om
efficiënt te werken, het oude systeem hierin tekort schoot?	10

	19	Hoe heeft de Energiekamer zo lang met een maatstafmethode kunnen
werken die, volgens de drastische aanpassing in 2007, zo evident onjuist
was? Hoe denkt u afnemers te kunnen compenseren voor eventuele negatieve
effecten van een verkeerde maatstafbepalingmethode?	10	 

20	Hoe wordt een eventuele 'best practice' van netbeheerders die een
negatieve x-factor toebedeeld krijgen, opgenomen in de toekomstige
x-factormethode, volume- en jaarlijkse tariefbesluiten? 	11	 

21	Hoe kunt u garanderen dat de, door de Algemene Rekenkamer besproken
bijzondere omstandigheden in de meetperiode voor het volumebesluit,
worden vermeden? Zo ja, hoe? Zo nee, waarom niet? 	11	 

22	Wordt een negatieve x-factor gefaseerd ingevoerd of kan een
netbeheerder dit bij aanvang van de reguleringsperiode doen? Deelt u de
mening dat dit systeem een efficiënt beheer door de netbeheerder
zodoende effectief als extra heffing op het bordje van de afnemer
terechtkomt? 	11	 

23	In het stelsel tariefregulering zijn kwaliteitscomponenten opgenomen,
hoe worden de kosten bepaald om te voldoen aan de criteria c en d?	13	 

24	Welke personen zijn er de laatste 20 jaar overgestapt van het
ministerie van Economische Zaken en de DTe/ Energiekamer enerzijds naar
één van de energiebedrijven anderzijds? Is dit overstappen wenselijk?
Is het denkbaar dat dit afbreuk doet aan de onafhankelijkheid van het
ministerie en/of de NMa? Bent u voornemens hier in de toekomst anders
mee om te gaan?	14	 

25	Als niet zeker is dat de besparing van €1.9 miljard is bereikt door
efficiëntiewinst, waardoor is de besparing dan wel bereikt? Kan de
besparing ook ten koste van de leveringszekerheid bereikt zijn door
minder investeringen in de netwerken? Betekent onzekerheid over deze
vragen dat onduidelijk is of het toezicht van de Energiekamer op de
nettarieven wel iets heeft opgeleverd?	15	 

26	Waarom achten u en de Energiekamer het niet wenselijk om de voordelen
voor netbeheerder die zijn ontstaan door te soepele regulering in één
periode, in latere perioden met extra hoge tariefkortingen aan afnemers
terug te geven?	16	 

27	Kunt u uitspreken dat sprake moet zijn van een brede tarieftaak van
de Energiekamer? Zouden op dit punt de bevoegdheden van de Energiekamer
uitgebreid moeten worden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke manier?
17	 

28	Deelt u de conclusie van de Algemene Rekenkamer dat het ontbreken van
een jaarverslag van de netbeheerder de controleerbaarheid van de
effecten van het toezicht belemmert en derhalve aanbeveelt om een
dergelijk jaarverslag verplichtend op te leggen aan netbeheerders?	17

	29	Waarom zijn de netbeheerders niet verplicht om een volledige
jaarrekening te publiceren? Is het waar dat dit erg zou helpen bij het
periodiek heroverwegen van het reguleringskader? Is het ook waar dat dit
zou passen bij de splitsingsgedachte, waarbij de netwerkbedrijven
voortaan publieke bedrijven zullen zijn en waarbij ook publieke
verantwoording past?	17

	30	Geeft u gehoor aan de oproep van de NMa om niet alleen de groep
waartoe de netbeheerder behoort maar de netbeheerder zelf de
verplichting te geven om een volledige jaarrekening op te stellen?	17

	31	Bent u voornemens de netbedrijven te verplichten een apart
jaarverslag voor het netwerkbedrijf op te stellen, zodat het niet langer
‘vervuild’ is met andere activiteiten en de NMa zijn tarieftoezicht
beter kan invullen? Zo nee, waarom niet?	17	 

32	Welke andere bedrijfseconomische keuzes van netbeheerders kunnen er
worden gemaakt om winst te behalen?	17	 

33	Kunt u aangeven wat er met de eventuele winst van netbeheerders
gedaan wordt of moet worden gedaan?	17	 

34	Gaat u inderdaad aangeven aan de NMa dat “het periodiek controleren
van de praktische uitwerking van haar regulering tot haar tarieftaak
behoort”? Indien ja, gaat de NMa dan ook "preciseren op welke manier
de tarieftaak precies verbreed moet worden en wat deze taakverbreding
betekent voor de bevoegdheden van de NMa en voor de boekhoudkundige
regels waaraan de netbeheerders moeten voldoen"?	17	 

35	Deelt u de mening dat de oorspronkelijke waardering van de netten
niet adequaat is uitgevoerd? Wat bent u van plan te doen aan het
probleem dat de Algemene Rekenkamer constateert dat de waardering van de
assets van de netbeheerder op subjectieve wijze tot stand gekomen is,
waardoor deze waardering, ook in de toekomst, zeer sterk in het nadeel
doorwerkt van de tarieven van consumenten en zakelijke afnemers? Hoe kan
op objectieve wijze een waardering van de netwerken tot stand gebracht
worden die de consument adequate bescherming tegen te hoge tarieven
biedt?	18

	36	De waardering van de netwerken van de landelijke gasnetbeheerder
voldoet niet aan de eisen, de uitkomst lijkt mede bepaald te zijn
geweest door een belangenafweging. Kunt u toelichten welke afweging dit
is geweest?	18

	37	Wie hebben u in de discussie over de Splitsingwet geadviseerd over
de waarde van de netwerken en een mogelijke daling daarvan door de
splitsing? Bent u voornemens de, in antwoord op de vorige vraag,
genoemde personen en organisaties opnieuw om advies te vragen?	18

	38	Wanneer u de netwerken zou willen herijken, bent u dan voornemens
consequenties aan deze herijking te verbinden? Zo ja, welke
consequenties?	18	 

39	Kunt u in een uitgebreide analyse aangeven welke partijen, zoals de
Staat, lagere overheden, regionale netbeheerders, landelijke
netbeheerders en consumenten een financieel of ander belang hebben bij
de tarieven voor onderscheidenlijk het landelijk gastransport, landelijk
elektriciteitstransport, regionaal gastransport en regionaal
elektriciteitstransport? Kunt u in een uitgebreide juridische analyse
toelichten of de rol van de Staat, die onder meer aandeelhouder is, bij
de regulering van de landelijke netbeheertarieven wel is toegestaan
gezien de eis in de desbetreffende EU-richtlijnen dat regelgevende
instanties onafhankelijk dienen te zijn van de belangen in de
elektriciteit- en gassector?	18	19

40	Hoe verhoudt de conclusie dat het huidige stelsel landelijke
netbeheerders onvoldoende ruimte en zekerheid biedt voor omvangrijke
investeringen zich tot de investeringen die landelijke netbeheerders de
afgelopen jaar feitelijk hebben gedaan? Is vastgesteld dat deze te laag
zijn? Welke risico’s lopen de afnemers? 	19	 

41	Deelt u de mening dat het uiteindelijk aan de politiek, dus aan
kabinet en parlement, is om een eindoordeel te vellen over de weging van
de diverse publieke belangen? En dat hiervan ook sprake is geweest met
betrekking tot Gas Transport Services (GTS) in 2006-2007, voor wat
betreft de weging tussen het afnemersbelang en het belang van
uitbreidingsinvesteringen? Is het waar dat hier de gebruikelijke
democratische besluitvorming gevolgd is? Zo nee, waar ging het mis voor
wat betreft de weging van de verschillende publieke belangen? Is het
echt nodig om deze publieke belangenafweging middels een “visie” nog
verder te institutionaliseren, afgezien van al bestaande wet- en
regelgeving? Is het niet juist zo dat publiek eigendom het grote
voordeel heeft dat de politiek niet een vooraf in beton gegeten
“visie” hoeft te hebben, maar met behulp van voortschrijdend inzicht
steeds kan bijsturen? En dat publiek eigendom op die manier ook
noodzakelijke ad hoc afwegingen mogelijk maakt?	19	 

42	Neemt u de aanbeveling van de Algemene Rekenkamer over door, naast
het Energierapport, een duidelijke visie op de tariefregulering te
ontwikkelen? Zo ja, hoe en binnen welke termijn gaat u dit vormgeven? Zo
neen, waarom niet?	19

	43	Is het waar dat meerjarige contracten niet gesloten kunnen worden
door de landelijke netbeheerders, omdat er een jaarlijks tariefbesluit
is?	19	 

44	Is het waar dat het reguleringskader van de landelijke netbeheerders
een belangrijke systeemfout bevat, in de zin dat pas ná het doen van
investeringen de Energiekamer bekend maakt in hoeverre deze in de
transporttarieven meegenomen kunnen worden? Is het waar dat dit kan
leiden tot onderinvesteringen?	19	 

45	Kunt u een omschrijving geven van de van oudsher sterke gevestigde
belangen in de energiesector? 	20	 

46	Hoe denkt u de nog zeer lange doorwerking en risicovolle
precedentwerking van uw diepe ingrijpen in het reguleringskader te
kunnen corrigeren? 	21	 

47	Hoe gaat u er zorg voor dragen dat eventueel ingrijpen in de toekomst
op objectieve criteria zal plaatsvinden?	21	 

48	Hoe wilt u de onafhankelijkheid van de NMa verankeren?	21	 

49	Wat is het doel van de regulering van de netbeheertarieven, zowel
landelijk als regionaal en zowel voor elektriciteit en gas?	24	 

50	U heeft een aanpassing van de Gas- en Elektriciteitswet ingezet om
aanmerkelijk investeringen te doen in de netten, worden eventuele
winsten van netbeheerders hier ook voor aangewend? Waarom wel of niet?
24	 

51	Welk advies heeft de NMa aan u uitgebracht betreffende de investering
in de gasrotonde? Heeft de NMa aangegeven dat een tariefsverhoging niet
noodzakelijk was? 	24	 

52	Hoe verhoudt de conclusie dat de waarde van netten niet op een juiste
wijze is vastgesteld zich tot de vaststelling van de waarde van de
netten door Essent en Nuon in hun splitsingsplannen? Hoe heeft de NMa de
waarde van de netten door Essent en Nuon getoetst?	26	 

53	Wanneer worden de uitkomsten verwacht van het investeringsonderzoek
van de Energiekamer waarin wordt bezien op welke manier de netwerken
periodiek geijkt kunnen worden? 	27	 

54	Wanneer besluit u of het noodzakelijk is om aan de NMa te vragen met
alternatieve voorstellen te komen om te zorgen dat de berekeningswijze
voldoende wordt aangepast als dit nodig blijkt te zijn? En op welke
termijn moet de NMa met zulke voorstellen komen?	27	 

55	Waarom sluit u op voorhand uit dat een investeringsonderzoek van de
NMa gevolgen zou kunnen hebben voor de waardering van de netwerkactiva?
Wat is het belang van de eindafnemers van deze ‘stugge’ houding?	27	


56	Kunt u bevestigen, gelet op het bestaande precedent van uw ingrijpen
in het systeem, dat u de NMa de effecten van de regulering ook achteraf
inzichtelijk zal laten maken voor afnemers? 	28	 

57	Neemt de Energiekamer de aanbeveling van de Algemene Rekenkamer over
om periodiek onderzoek te verrichten en de resultaten als input voor
haar regulering te gebruiken?	29	 

58	Bent u voornemens de NMa de bevoegdheid te geven om x-factoren
tussentijds aan te passen, waar zij in haar reactie om vraagt?	29	 

59	Waarom bent u in uw reactie op het Rekenkamerrapport niet ingegaan op
de vraag of de belangenafweging waartoe besloten is zich afdoende
verdraagt met de Europese regelgeving? Wilt u dat in antwoord op deze
vragen alsnog uitgebreid doen? Wat zijn de consequenties als de rechter
of Europese Commissie constateert dat Nederland de EU-richtlijnen niet
naleeft? Bent u voornemens om naar aanleiding van het rapport van de
Algemene Rekenkamer meer ruimte te laten aan de Energiekamer? Zo nee,
waarom niet? Bent u voornemens om de medewerkers van de NMa, die nu in
dienst zijn van het ministerie van Economische Zaken, evenals de Raad
van Bestuur van de NMa, in dienst te laten treden van de NMa zelf, zodat
de onafhankelijkheid van de NMa, en daarmee de Energiekamer, toeneemt?
Zo nee, waarom niet? 	30	 

60	Waarom bent u in uw reactie op het Rekenkamerrapport niet ingegaan op
een onderdeel van de hoofdconclusie, namelijk of de belangenafweging
waartoe is besloten zich afdoende verdraagt met Europese regelgeving en
of de rolcombinaties van de ministers geen afbreuk doen aan het beoogde
effect van regulering? Kunt u dit alsnog doen? Zo ja op welke termijn?
Zo nee, waarom niet?	30	 

61	Kunt u alsnog antwoord geven op de punten zoals door de Rekenkamer
verwoordt in haar slotopmerking? 	30	 

62	Kunt u helder aangeven hoe het kan zijn dat u de Kamer heeft
toegezegd dat de kosten van cross border lease constructies niet worden
zouden worden doorberekend aan afnemers, terwijl dit wel is gebeurd?	56	


63	Welke argumentatie hanteert u om te verklaren dat u heeft ingegrepen
in het reguleringskader, terwijl dit langdurig nadelige effecten heeft
op de tarieven die afnemers betalen?	96	 



 

  FILENAME  GRT_RGR_EZ_31901 		  PAGE  1 /  NUMPAGES  5