Preview document (🔗 origineel)

---

Blijkens de mededeling van de Directeur van Uw kabinet van 8 december
2008, nr. 08.003516, machtigde Uwe Majesteit de Raad van State zijn
advies inzake het bovenvermelde voorstel van wet rechtstreeks aan mij te
doen toekomen. 

Dit advies, gedateerd 5 maart 2009, nr. W04.08.0523/I, bied ik U hierbij
aan.

De Raad geeft U in overweging het voorstel van wet te zenden aan de
Tweede Kamer der Staten-Generaal, nadat met het advies rekening zal zijn
gehouden.

De opmerkingen van de Raad van State worden in het navolgende besproken.

Daarbij worden de volgorde en nummering van het advies van de Raad
aangehouden.

1. Verkiezing van de Eerste Kamer 

Naar aanleiding van het advies is de memorie van toelichting uitgebreid
met een analyse van het samenstel van de artikelen 4, 53 en 55 van de
Grondwet. Voor de motivering om de eilandsraden mede aan te merken als
kiescollege voor de Eerste Kamer is aangesloten bij de onderscheidende
aspecten van de provinciale staten als kiescollege voor de Eerste Kamer.
De leden van de eilandraden zijn, net als de leden van provinciale
staten, volksvertegenwoordigers die rechtstreeks zijn gekozen; bovendien
wordt hierdoor verzekerd dat in het hele land wordt deelgenomen aan de
verkiezing van de Eerste Kamer. Tenslotte geldt ook voor de eilandsraden
als voordeel dat zij, net als provinciale staten voor een belangrijk
deel losstaan van de staatkundige rol van de Eerste Kamer; daardoor
ontstaat er geen sterke onderlinge afhankelijkheid tussen beide organen.


Voorts is met een voorbeeld geïllustreerd dat andere oplossingen die
ook aan de letter van artikel 55 van de Grondwet voldoen, slechts leiden
tot gekunstelde en ingewikkelde constructies. Met de Raad concludeert
het kabinet dat de gekozen constructie op korte termijn de meest
aangewezene is, gelet op de bijzondere situatie en het te waarborgen
kiesrecht van de inwoners van de openbare lichamen. Met deze keuze wordt
recht gedaan aan het samenstel tussen en de gedachten achter de
artikelen 4, 53 en 55 van de Grondwet.

2. Berekeningsmethode bij verkiezingen voor de Eerste Kamer

Naar aanleiding van het advies is het wetsvoorstel aangepast zodat de
stemwaarde van de leden van de eilandsraden voor de verkiezing van de
leden van de Eerste Kamer voor elk openbaar lichaam afzonderlijk wordt
berekend. De toelichting is overeenkomstig aangepast. 

3. Stemmen bij volmacht

Ik heb naar aanleiding van het advies besloten de voorgestelde regeling,
die alleen schriftelijke volmachtverlening mogelijk maakt, te beperken
tot de eilandsraadverkiezingen. Voor de overige verkiezingen zal de
regeling gelden zoals opgenomen in de Kieswet (waarbij dus ook
onderhandse volmachtverlening mogelijk is). Met deze keuze wordt mijns
inziens tegemoet gekomen aan enerzijds het bezwaar van de Raad van State
inzake de gelijke behandeling binnen het electoraat en anderzijds het
bezwaar van de eilandbestuurders tegen onderhandse volmachtverlening dat
immers gebaseerd is op de in het verleden gebleken fraudegevoeligheid
van deze regeling bij de eilandsraadverkiezingen. Ik hecht er aan er op
te wijzen dat indien het wetsvoorstel tot wijziging van de Kieswet en
enkele andere wetten houdende invoering van het stemmen met een stempas
naar keuze binnen de eigen gemeente (Kamerstukken II, 2005/06, 30569) in
werking treedt, daarmee de identificatieplicht in de Kieswet wordt
ingevoerd. Voor het stemmen door middel van het verlenen van een
(onderhandse) volmacht betekent dit dat de volmachtnemer – naast diens
eigen identiteitsbewijs – ook een kopie van het identiteitsbewijs van
de volmachtgever dient over te leggen op het moment dat hij de stem
uitbrengt. Deze regeling zal ook in Bonaire, Sint Eustatius en Saba gaan
gelden bij de Tweede Kamerverkiezing en de verkiezing voor de
Nederlandse leden van het Europees Parlement. 

4. Wetssystematiek

 

Het advies is geen aanleiding geweest om de keuze in het wetsvoorstel
voor de plaatsing van de bepalingen die specifiek betrekking hebben op
de (organisatie van de) verkiezingen in Bonaire, Sint Eustatius en Saba
in een apart hoofdstuk achterin de Kieswet (maar vóór de straf-, slot-
en overgangsbepalingen), aan te passen. Ik ben van mening dat met het
opnemen van de artikelen die nu in hoofdstuk Ya staan, in de onderdelen
van de Kieswet waarop zij betrekking hebben, de regeling niet veel
duidelijker zou worden. De gebruikers van de Kieswet in Bonaire, Sint
Eustatius en Saba zouden mogelijk gebaat zijn bij het in de bestaande
bepalingen in de Kieswet telkens noemen van de bestuursorganen van de
openbare lichamen (en daarbij dan uiteraard ook de afwijkende
bepalingen). Voor deze optie is niet gekozen omdat daarmee – alhoewel
voor de gebruikers in Bonaire, Sint Eustatius en Saba mogelijk beter –
over het geheel genomen de leesbaarheid van de Kieswet minder zou
worden. De gekozen indeling is bovendien in overeenstemming met de
Handleiding voor aanpassing van wetgeving voor Bonaire, Sint Eustatius
en Saba. Ten slotte heeft ook de Kiesraad aangegeven het als een
voordeel te zien dat de tekst van de Kieswet op deze wijze zoveel
mogelijk intact blijft en dat de bepalingen die betrekking hebben op de
openbare lichamen zoveel mogelijk zijn samengebracht in één hoofdstuk.


5. Inrichting van het stembiljet

In lijn met het advies van de Raad van State is de memorie van
toelichting aangevuld met een passage over de wijze waarop tegemoet kan
worden gekomen aan het belang van de kiezers in Bonaire, Sint Eustatius
en Saba om in ieder geval informatie over de wijze van stemmen te
krijgen in de talen die ter plaatse het meest gangbaar zijn. Ook aan de
opmerking van de Raad dat de Kieswet impliciet uitgaat van het gebruik
van het Nederlands (modellen, formulieren en toelichtingen zijn in het
Nederlands gesteld) is in de memorie van toelichting meer aandacht
besteed. 

6. Toepasselijk bestuursrecht

Als gevolg van het bepaalde in artikel 3 van de Invoeringswet BES, is de
Wet administratieve rechtspraak BES automatisch van toepassing op de
beschikkingen genoemd in artikel Ya 42 van het wetsvoorstel. Enkele
onderdelen van de Wet administratieve rechtspraak BES worden van
overeenkomstige toepassing verklaard op het beroep in eerste en enige
aanleg bij het Gemeenschappelijk Hof omdat de Wet administratieve
rechtspraak BES daarvoor geen specifieke bepalingen kent. 

7. Redactionele kanttekeningen

De redactionele kanttekeningen zijn op één na verwerkt in het
wetsvoorstel. De Raad van State adviseert de artikelen ‘Y 13 en Y
14’ in artikel Ya 32, vierde lid, van het wetsvoorstel te vervangen
door ‘Y 12 en Y 13’. Dit wordt niet overgenomen, omdat dit mijns
inziens berust op een verkeerde lezing van de betreffende artikelen door
de Raad. De artikelen Y 13 en Y 14 van de Kieswet hebben, evenals de
andere in artikel Ya 32, vierde lid, van het wetsvoorstel genoemde
artikelen, betrekking op stukken die bij de kandidatenlijsten moeten
worden overgelegd. Artikel Y 12 van de Kieswet bepaalt dat de
kandidatenlijsten voor de verkiezing van het Europees Parlement gelden
voor het gehele land en waar deze moeten worden ingeleverd en hoort niet
thuis in artikel Ya 32, vierde lid, van de Kieswet. 

8. Overige aanpassingen

Van de gelegenheid is ten slotte gebruikt gemaakt om nog een paar andere
wijzigingen in het wetsvoorstel en de toelichting aan te brengen. Er
ontbrak nog een overgangsregeling voor de registratie van aanduidingen
van politieke partijen in het geval dit wetsvoorstel in werking zou
treden vrij kort voor de eilandsraadverkiezingen in 2011. Het
wetsvoorstel en de toelichting zijn hiermee nu aangevuld. Voorts bleek
het nodig – in verband met bestuurlijke afspraken – waar in de
Kieswet bedragen in euro’s worden vermeld, deze voor betalingen vanuit
Bonaire, Sint Eustatius en Saba te voorzien van een equivalent in
dollars. Ook dit is aangepast in het wetsvoorstel. Naar aanleiding van
de redactionele opmerking van de Raad van State over artikel Ya 10 van
het wetsvoorstel (thans artikel Ya 9), zijn vergelijkbare wijzigingen
aangebracht in de artikelen Ya 26 (thans artikel Ya 23) en Ya 37 van het
wetsvoorstel. In verband met het gewijzigde artikel 3 van het
wetsvoorstel Invoeringswet Bonaire, Sint Eustatius en Saba, zijn ten
slotte een aantal beroepsbepalingen in het onderhavige wetsvoorstel
gewijzigd en zijn er een aantal toegevoegd. Onderhavig wetsvoorstel ging
er tot nog toe vanuit dat tegen besluiten die op grond van de Kieswet
worden genomen door bestuursorganen in het Europese deel van Nederland
altijd en enkel beroep open zou moeten staan bij de Afdeling
bestuursrechtspraak van de Raad van State. Conform het gewijzigde
artikel 3 van het wetsvoorstel Invoeringswet Bonaire, Sint Eustatius en
Saba is nu bij deze besluiten ook voorzien in rechtsbescherming bij het
Gemeenschappelijk Hof van Justitie van Aruba, Curaçao, Sint Maarten en
van Bonaire, Sint Eustatius en Saba.

Ik moge U verzoeken het hierbij gevoegde gewijzigde voorstel van wet en
de gewijzigde memorie van toelichting aan de Tweede Kamer der
Staten-Generaal te zenden.

DE STAATSSECRETARIS VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES,

drs. A.Th.B. Bijleveld-Schouten

 Kamerstukken II 2001/02, 26 976, nr 2, blz. 16.





  DOCPROPERTY  Datum_kop  \* MERGEFORMAT  Datum 

  DOCPROPERTY  Datum  \* MERGEFORMAT  18 mei 2009 

  DOCPROPERTY  Kenmerk_kop  \* MERGEFORMAT   

  DOCPROPERTY  Kenmerk  \* MERGEFORMAT   







  DOCPROPERTY  Rubricering  \* MERGEFORMAT    

  DOCPROPERTY  Rubricering  \* MERGEFORMAT    	Pagina   PAGE   \*
MERGEFORMAT  2  van   NUMPAGES   \* MERGEFORMAT  5 







  DOCPROPERTY  Directie  \* MERGEFORMAT  Directie Constitutionele Zaken
en Wetgeving 

  DOCPROPERTY  Onderdeel  \* MERGEFORMAT  Afdeling Wetgeving
Staatsinrichting en Grondrechten 

  DOCPROPERTY  Bezoekadres  \* MERGEFORMAT  Herengracht 17

2511 EG  Den Haag 

  DOCPROPERTY  Postadres  \* MERGEFORMAT  Postbus 20011

2500 EA  Den Haag 

  DOCPROPERTY  InternetAdres  \* MERGEFORMAT  www.minbzk.nl 

  DOCPROPERTY  Contactpersoon_kop  \* MERGEFORMAT  Contactpersoon 

  DOCPROPERTY  CPNaam  \* MERGEFORMAT  Berber Goris  

  DOCPROPERTY  T_kop  \* MERGEFORMAT  T    DOCPROPERTY  CPTel  \*
MERGEFORMAT  (070) 426 8376 

  DOCPROPERTY  CPEmail  \* MERGEFORMAT  berber.goris@minbzk.nl 



  DOCPROPERTY  Kenmerk_kop  \* MERGEFORMAT   

  DOCPROPERTY  Kenmerk  \* MERGEFORMAT   

  DOCPROPERTY  UwKenmerk_kop  \* MERGEFORMAT   

  DOCPROPERTY  UwKenmerk  \* MERGEFORMAT   

  DOCPROPERTY  Bijlagen_kop  \* MERGEFORMAT   

  DOCPROPERTY  AantalBijl  \* MERGEFORMAT   







  DOCPROPERTY  Retouradres_kop  \* MERGEFORMAT  > Retouradres   
DOCPROPERTY  Retouradres  \* MERGEFORMAT  Postbus 20011 2500 EA  Den
Haag 

  DOCPROPERTY  Rubricering  \* MERGEFORMAT    

  DOCPROPERTY  Aan  \* MERGEFORMAT  Aan de Koningin 



  DOCPROPERTY  Datum_kop  \* MERGEFORMAT  Datum 	  DOCPROPERTY  Datum 
\* MERGEFORMAT  18 mei 2009 

  DOCPROPERTY  Onderwerp_kop  \* MERGEFORMAT  Betreft 	  DOCPROPERTY 
Onderwerp  \* MERGEFORMAT  Nader rapport inzake het voorstel van wet tot
wijziging van de Kieswet in verband met de nieuwe staatsrechtelijke
positie van Bonaire, Sint Eustatius en Saba als openbaar lichaam binnen
Nederland 



  DOCPROPERTY  Rubricering  \* MERGEFORMAT    	Pagina   PAGE   \*
MERGEFORMAT  1  van   NUMPAGES   \* MERGEFORMAT  5