[overzicht] [activiteiten] [ongeplande activiteiten] [besluiten] [commissies] [geschenken] [kamerleden] [kamerstukdossiers] [open vragen]
[toezeggingen] [stemmingen] [verslagen] [🔍 uitgebreid zoeken] [wat is dit?]

Vragen vso inzake de Voortgangsrapportage Kwaliteit Modernisering Gemeentelijke Basisadministratie persoonsgegevens (GBA)

Modernisering Gemeentelijke Basisadministratie persoonsgegevens (GBA)

Lijst van vragen

Nummer: 2009D33118, datum: 2009-06-29, bijgewerkt: 2024-02-19 10:56, versie: 1

Directe link naar document (.doc), link naar pagina op de Tweede Kamer site.

Gerelateerde personen:

Onderdeel van zaak 2009Z11124:

Onderdeel van activiteiten:

Preview document (🔗 origineel)


27 859                Modernisering Gemeentelijke
Basisadministratie

                            persoonsgegevens
(GBA) 

Nr.                              VERSLAG VAN
EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

                                  
Vastgesteld … juni 2009

De vaste commissie voor Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties 1)
heeft enkele vragen en opmerkingen over de beantwoording van
schriftelijke vragen van het lid Heijnen over de invoering van de
basisregistratie personen (BRP) bij gemeenten (Aanh. Hand. TK 2008-2009,
nr. 2918) en over de brief van de staatssecretaris van Binnenlandse
Zaken en Koninkrijksrelaties, d.d. 9 juni 2009, houdende de
Voort-gangsrapportage Kwaliteit GBA ter beantwoording aan de
staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
voorgelegd. 

Deze vragen, alsmede de daarop op ……… 2009 gegeven antwoorden,
zijn hieronder afgedrukt.

De voorzitter van de commissie

Leerdam

Adjunct-griffier van de commissie

Hendrickx

 

Inleiding

De leden van de CDA-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van
de brief van de staatssecretaris van BZK over het voortgangstraject
actieplan kwaliteit GBA. De gemeentelijke basisadministratie moet
betrouwbaar zijn. De gegevens hiervan worden in de uitvoering van
diverse overheidstaken gebruikt. Op grond daarvan wordt belasting
geheven, huurtoeslag toegekend en in- of uitwonende studiefinanciering
bepaald, om maar enkele voorbeelden te noemen. Het kan voor mensen grote
(financiële) gevolgen hebben als deze gegevens niet betrouwbaar zijn.

De leden van de PvdA-fractie hechten zeer aan een goede dienstverlening
van de overheid. Daarnaast zijn zij van mening dat een effectieve
fraudebestrijding een essentiële voorwaarde is om het draagvlak onder
collectieve voorzieningen te behouden. Daarom hebben deze leden de
invoering van de GBA als basisadministratie per 1 januari 2010 ook
ondersteund en steunen zij de staatssecretaris bij de modernisering van
de GBA. Naast deze meer technische en organisatorische wijzigingen van
de inrichting en het gebruik van de GBA vinden deze leden het ook van
groot belang dat de gemeenten proactief de juistheid van de gegevens in
de GBA controleren en aanpassen. De juistheid van deze gegevens wordt
immers door het gebruik van de GBA als basisadministratie alleen maar
groter.

De staatssecretaris laat weten de grote zorgen van de NVVB en de
PvdA-fractie te delen, maar de leden van de PvdA-fractie zijn nog niet
overtuigd dat de regering zich maximaal inspant om de invoering van de
GBA als basisadministratie te bespoedigen en de kwaliteit van de in de
GBA opgenomen informatie op peil te krijgen. Daarom hebben zij enkele
vragen.

Haalbaarheid beoogde ingangsdatum

De overgangsregeling van de aangepaste Wet basisregistratie personen
loopt af op 1 januari 2010. De leden van de CDA-fractie vragen of alle
gemeenten op deze datum de wet volledig kunnen uitvoeren. Zijn alle
gegevens dan correct en is ook voor alle gemeenten een
terugmeldvoorziening in werking getreden? Wanneer een aantal gemeenten
op dit moment nog niet heeft voldaan aan art. 96 Wet GBA om een
gemeentelijke GBA-verordening te maken, lijkt de datum van 1 januari
2010 twijfelachtig, zo menen genoemde leden. 

Uit de brief en bijbehorende stukken rijst voor het oog van de leden van
de CDA-fractie het beeld op van een zeer actief optreden van de
staatssecretaris bij het programma Kwaliteit en modernisering GBA.
Genoemde leden merken wel op dat de datum van 1 januari 2010 snel
naderbij komt. De datum waarop alle gebruikers verplicht zijn hun
gegevens via het GBA te betrekken. De datum dus waarop gemeentebesturen
gereed moeten zijn.

Uit de brief blijkt dat er nog zoveel moet gebeuren, dat wellicht niet
alles klaar kan zijn. Welke prioriteiten legt de staatssecretaris, zo
vragen de leden van de CDA-fractie. Deze leden menen dat het heel
belangrijk is dat gemeentebesturen in ieder geval voldoen aan de
verplichting om voor 1 januari 2010 de gegevens voor de GBA in orde
hebben, omdat vanaf dat moment afnemers verplicht zijn hiervan gebruik
te maken. Zij vragen de staatssecretaris hierop nader in te gaan.

De leden van de PvdA-fractie zijn vanwege het grote belang dat zij aan
de GBA hechten flink geschrokken van de beantwoording van de vragen van
hun collega Heijnen en de voortgangsrapportage kwaliteit GBA. Zij
constateren dat de voortgang van de gemeenten in het realiseren van de
GBA volstrekt onvoldoende is om op de in de wet vastgelegde datum van 1
januari 2010 klaar te zijn met de invoering van de basisregistratie
personen. Deze leden lezen in de beantwoording van de vragen dat op dit
moment slechts 21 gemeenten de invoering van de GBA als
basisadministratie tijdig lijken te voltooien. Zij vragen zich af of zij
de gepresenteerde cijfers op deze manier mogen interpreteren en dat dus
ruim 400 gemeenten de in de wet gestelde invoerdatum niet gaan halen.
Als dit inderdaad de actuele situatie is dan schokt dat de leden van de
PvdA-fractie.

In de voortgangsrapportage constateert de regering “we zijn er nog
niet”, wat de leden van de PvdA-fractie een understatement lijkt. Deze
leden constateren dat een wettelijk vastgelegde invoerdatum niet gehaald
wordt en dat de reactie van de regering bestaat uit het benaderen van de
betrokken gemeenten en het aan de orde stellen van het onderwerp tijdens
speeches. Hierin bespeuren zij te weinig gevoel van urgentie bij de
regering als het gaat om de invoering van deze basisregistratie. Zij
vragen zich daarom af of de wet nog directe consequenties verbindt aan
het niet halen van de gestelde invoerdatum. Ondervinden de gemeenten
hier direct nadeel van? Als de wet geen directe consequenties verbindt
aan het missen van de invoerdatum vragen deze leden of de regering nog
andere instrumenten ter beschikking staan om gemeenten aan te sporen hun
medewerking te verlenen. Zijn hiervoor financiële prikkels of
openbaarmaking van het in gebreke blijven van de gemeente geschikt? Door
het niet invoeren van de GBA als basisadministratie riskeren gemeenten
een groter risico op onjuiste informatie. Kunnen andere bestuursorganen,
indien zij door deze onjuiste informatie benadeeld worden, deze schade
verhalen bij de gemeente die in gebreke blijft?

De leden van de SP-fractie zouden graag zien dat de staatssecretaris de
regierol meer naar zich toe zou trekken. Het blijft nu bij dringende
verzoeken aan gemeenten, waar uit het verleden toch blijkt dat dit
helaas soms niet genoeg is. Er zijn duidelijke afspraken gemaakt en er
is een heldere deadline gesteld. Toch gaat een overgroot deel van de
gemeenten deze deadline niet halen. Dat zou voor deze leden het moment
zijn om dwingender op te treden richting de gemeenten. Is de
staatssecretaris hiertoe bereid, zodat in ieder geval alle gemeenten aan
de slag gaan en zo dicht mogelijk bij de deadline alsnog de nodige
voorzieningen opgericht worden?

Terugmeldplicht

De leden van de CDA-fractie vragen aandacht voor de terugmeldplicht.
Gebruikers die twijfelen aan de juistheid van een gegeven hebben de
plicht dit te melden bij de gemeente. Hoe wordt op het naleven van die
plicht toegezien en welke “sanctie “ staat op het niet naleven van
deze plicht? Is in het systeem ingebouwd dat naar de melders wordt
aangegeven welke actie op hun melding is ondernomen?

Het aanleveren van gegevens moet toch vooral ook door de burgers zelf
gebeuren. De leden van de CDA-fractie vragen zich af of burgers weten
dat ze een verplichting hebben wijzigingen in hun persoonsgegevens door
te geven. Aangifte van een geboorte van een kind weet men nog wel, maar
worden alle verhuizingen doorgegeven? Zeker wanneer men binnen een
gemeente verhuist, zal men zich er niet direct van bewust zijn (bv.
studenten). De staatssecretaris neemt hiervoor verschillende
maatregelen, zo lezen de leden van de CDA-fractie. Kan de
staatssecretaris aangeven hoe ze de resultaten van deze maatregelen kan
meten?

Er kan ook sprake zijn van calculerende burgers die zich bewust verkeerd
in de GBA laten registreren. De staatssecretaris wil risicoprofielen
opstellen. De leden van de CDA-fractie vragen, welke parameters die
risicoprofielen bevatten en hoe in de praktijk een ambtenaar burgerzaken
een calculerende burger aan de hand van zo’n risicoprofiel kan
traceren en welke mogelijkheden deze ambtenaar dan heeft wel de correcte
gegevens te verkrijgen.

De leden van de PvdA-fractie lezen in de voortgangsrapportage kwaliteit
GBA dat er inmiddels sprake is van ruim 2000 terugmeldingen per maand,
maar dat slechts vijf gemeenten aangesloten zijn. Worden alle
terugmeldingen nu al wel doorgekoppeld naar de betrokken gemeente, zo
vragen de leden van de PvdA-fractie zich af, en hoe gebeurt dit in het
geval een gemeente niet aangesloten is op de terugmeldvoorziening? Ook
vragen deze leden zich af of de Belastingdienst Toeslagen en het UWV al
terugmelden.

Betrouwbaarheidsniveau

De momentopname Kwaliteit GBA laat naar de mening van de leden van de
PvdA-fractie een zorgelijk beeld zien van de feitelijke juistheid van de
gegevens die in de GBA opgenomen zijn. Een trieste uitschieter van meer
dan 32% onjuiste gegevens in één gemeente, vijf van de 14 betrokken
gemeenten die een foutenpercentage boven de 10% scoren; dat  stemt de
leden van de PvdA-fractie somber. Zij menen dat op basis van dergelijke
percentages het verplicht gebruik van de GBA door andere bestuursorganen
feitelijk onhaalbaar is. Graag horen zij de visie van de regering
hierop. Zijn er inhoudelijke kwaliteitseisen vastgelegd voor de
GBA-gegevens, zo nee zou dat wenselijk zijn? Ook zijn de leden van de
PvdA-fractie benieuwd of er kenmerken, zoals gemeentegrootte, aan te
wijzen zijn die verband houden met de mate van fouten in de
GBA-gegevens. Kan de regering daar nu al iets over zeggen?

In de toelichtende brief van de staatssecretaris over de kwaliteit van
de GBA lezen de leden van de SP-fractie over forse foutpercentages in de
GBA bij gemeenten, met een uitschieter van 32,8%. En uit informatie van
het ministerie van Financiën blijkt dat in ongeveer 400.000 gevallen de
situatie zoals opgegeven door de betrokkene niet overeenkomt met de
weergave in de GBA. Dat zijn cijfers die er niet om liegen. Zij tonen
aan dat de noodzaak tot modernisering van de voorzieningen actueler dan
ooit is. Kan de staatssecretaris aangeven hoe deze foutpercentages
hebben kunnen ontstaan? En kan zij verklaren waarom de leefsituatie in
zoveel gevallen niet klopt?

Verplichte actualisering

De leden van de CDA-fractie signaleren dat een van de knelpunten voor
gemeenten om effectief  de wettelijke plicht na te leven de bestanden
bij te houden is gelegen in de wet- en regelgeving. De staatssecretaris
meldt dat haar ministerie bezig is met een wetsvoorstel basisregistratie
personen. Heeft het feit dat dit wetsvoorstel nog ingediend moet worden
ook negatieve gevolgen voor gemeenten om de zaken voor 1 januari 2010 in
orde te hebben, zo vragen de leden van de CDA fractie, en zo ja, welke?
Is het nodig dat de hele top-10 van knelpunten voor 1 januari 2010
opgelost is? Zo nee, welke prioriteiten worden gelegd?

De leden van de PvdA-fractie hebben al verscheidene keren aandacht
gevraagd voor concrete acties van de kant van gemeenten om de juistheid
van de gegevens in de GBA te vergroten. Nu lezen deze leden dat de
controle van gegevens op nationaal niveau zal gebeuren door analyse van
de gegevens die de GBA-V en de terugmeldvoorziening opleveren. Het
gebruik van deze landelijke informatie lijkt deze leden nuttig, maar zij
horen graag van de regering op welke wijze dit aangevuld wordt door
concrete acties van gemeenten om de juistheid van hun gegevens in de
praktijk te toetsen. De zelfevaluatie van gemeenten kan zich toch niet
beperken tot procesmatige aspecten van de uitvoering van de GBA? Daarom
willen deze leden graag weten hoeveel inspecteurs van diensten
burgerzaken momenteel daadwerkelijk controles uitvoeren en of er in
buurten met veel fouten in de GBA, systematisch huis- aan huisbezoeken
afgelegd worden om de kwaliteit van de GBA-gegevens gericht te
verbeteren. Verder zijn deze leden benieuwd naar de conclusie van de
staatssecretaris over de gewenste toerusting van de controleurs, onder
door middel van de BOA-status.

De leden van de SP-fractie maken zich zorgen over de achterstanden bij
gemeenten bij de invoering van de basisregistratie personen (BRP) en
diverse verbeteringen in de gemeentelijke basisadministratie (GBA),
zoals de terugmeldvoorziening. De staatssecretaris geeft in haar
antwoorden op de vragen van het lid Heijnen geen antwoord op de vraag
waarom gemeenten achterblijven bij de ontwikkeling van deze
voorzieningen, terwijl hier toch duidelijke afspraken over zijn gemaakt.
Gemeentebesturen zouden zich niet voldoende bewust zijn van het belang.
Deze leden zijn van mening dat dit niet relevant is op het moment dat je
hierover met elkaar afspraken maakt. Afspraken dienen nagekomen te
worden. Zij vragen of de staatssecretaris alsnog bereid is aan te geven
waar nu de rem bij gemeenten zit om deze zaken voortvarend te
organiseren. Spelen financiën daarbij een rol? En wat zou de
staatssecretaris op dat vlak nog voor de gemeenten kunnen betekenen,
bijvoorbeeld een financiële injectie, uiteraard geoormerkt, om
gemeenten aan het werk te zetten?

Voorlichting aan de burgers 

Het valt de leden van de PvdA-fractie op dat aan het eind van de
voortgangsrapportage de regering nog melding maakt van een onderzoek
voor een publiekscampagne over de rechten en plichten van de burger
jegens de GBA. De leden van deze fractie horen graag van de regering wat
de tijdsplanning voor een publiekscampagne is, ook gezien de
invoeringsdatum van de GBA als basisadministratie.

Tenslotte willen de leden van de PvdA-fractie hun wens uitspreken dat
regering en gemeenten de komende tijd een ferme sprint trekken om de
kwaliteit en functionaliteit van de GBA op peil te brengen.