Preview document (🔗 origineel)

---

Van : Anja Timmer

Aan: Vaste Kamer Commissie  Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Btreft: Onderzoek Arbeidsomstandigheden en Catalogi

Datum: 27-10-2009

Voorstel onderzoek van de Kamer 

Dit voorstel komt tegemoet aan de beoogde eigen onderzoek- en
toekomstagenda van de Tweede Kamer, waarover de Kamer op 1 oktober 2009
heeft besloten (31 845, nr. 9). Met dit voorstel doet de PvdA-fractie
een voorstel aan de Vaste Kamer Commissie voor Sociale Zaken en
Werkgelegenheid.

Geschiedenis in vogelvlucht

De Arbeidsomstandighedenwet is in 1980 tot stand gekomen ter vervanging
van de

Veiligheidswet 1934. Vanaf 1983 is de wet fasegewijs ingevoerd. Sinds de
invoering heeft

de wet een aantal belangrijke wijzigingen ondergaan.

Een ingrijpende wijziging is per 1 januari 1994 aangebracht. Enerzijds
betrof deze het

toevoegen aan de wet van een aantal elementen van de zogenoemde
kaderrichtlijn1,

waarmee onder meer de verplichte aansluiting bij een Arbo-dienst werd
geïntroduceerd;

anderzijds werd de wet in overeenstemming gebracht met de eveneens op 1
januari 1994

in werking getreden Wet terugdringing ziekteverzuim.

De wijziging van 1998, waarmee de benaming van de wet officieel
Arbeidsomstandighedenwet 1998 werd, betrof de uitwerking van de
discussie rond de Nota Heroriëntatie Arbo-beleid en Arbo-wet. 

Belangrijkste daarbij was een verdere versterking van de
verantwoordelijkheid van werkgevers en van werknemers voor het arbo- en
verzuimbeleid in ondernemingen en in samenhang daarmee het
arbeidsomstandighedenbeleid te concretiseren. 

Per 1 juli 2005 wordt de verplichte aansluiting bij een Arbo-dienst
afgeschaft. Vanaf die datum kunnen werkgevers en werknemers in branches
en bedrijven kiezen hoe ze de preventie

en begeleiding van verzuim regelen. 

In de nieuwe Arbo-wet van 2007 worden werkgevers en werknemers geacht om
voortaan samen afspraken te maken over de wijze waarop zij binnen hun
bedrijf of branche

invulling geven aan de door de overheid gestelde arbo
(doel)voorschriften.

De normen uit de arbeidsomstandighedenwet blijven leidend, maar sociale
partners

kunnen t.b.v. hun eigen sector afspreken op welke manier aan deze normen
kan worden voldaan. De afspraken leggen zij vast in een
‘arbocatalogus’. 

Sectorale en landelijke arbocatalogi worden na voltooiing voor marginale
toetsing aan de Arbeidsinspectie voorgelegd.

Voortgang arbocatalogi ( brief kabinet juni 2009)

Tijdens de behandeling van het voorstel tot wijziging van de
Arbeidsomstandighedenwet

( 2007) in de Tweede Kamer is toegezegd de totstandkoming van
arbocatalogi te monitoren. 

Voor 2009 wordt gestreefd naar 50%, voor 2012 naar 80%. Op dit moment
zijn 42 arbocatalogi met positief resultaat marginaal getoetst. Daarmee
valt circa 30% van de werknemers onder de werking van een arbocatalogus.
De begeleidingscommissie heeft aangegeven dat circa 110 sectoren bezig
zijn met het opstellen van arbocatalogi, waarvan er ongeveer 56 nog dit
jaar een catalogus voor marginale toetsing zullen indienen. Dit voldoet
aan de streefcijfers zoals opgenomen in de begroting.

Politiek en Maatschappelijk belang 

Politiek wordt kamerbreed gedragen dat iedere werknemer moet kunnen
werken onder veilige omstandigheden in een goed werkklimaat. Dat hebben
we o.a. vastgelegd in de Arbowet en bij de introductie van de
Arbocatalogus.

Werkgevers en werknemers pakken gezamenlijke verantwoordelijkheid veelal
goed op.

Er zijn branches waar het achterblijft en invoering nieuwe
technieken,goede praktijken of wetenschappelijke inzichten implementeren
duren soms lang.

In de praktijk spelen er echter steeds discussies over beleidsregels,
grenswaarden (klimaat, lichamelijke/psychosociale belasting, inrichting
werkplekken, gevaarlijke stoffen).

De FNV is niet enthousiast en vindt de bescherming van de werknemer
onvoldoende.

Het politieke en maatschappelijke belang van een onderzoek naar
arbeidsomstandigheden heeft ook een verdere horizon. Nu het besluit tot
verhoging van de AOW-leeftijd wordt genomen, is het (nog meer) van
belang om, op een objectieve manier, te kunnen duiden welke banen als
‘zwaar beroep’ kunnen worden aangemerkt. Het begrijpen van de sterke
en zwakke plekken in het huidige Arbo-instrumentarium is daarvoor
essentieel. Door het doen van een onderzoek naar de huidige
arbo-regelgeving en haar uitwerking is de Commissie Sociale Zaken en
Werkgelegenheid beter geëquipeerd om antwoord te geven op de vraag of
het mogelijk is een lijst van zware beroepen op te stellen en zo ja, hoe
dan. De doorkijk naar de arbeidsmarkt voor ouderen (vaak onder de
aandacht in de Kamer) is hierbij evident: als mensen moeten doorwerken,
hoe kunnen ze dat dan doen zonder dat zij daaronder te zwaar lijden? 
Hierbij speelt ook de positie van arbodiensten; zij worden door de
werkgever aangesteld en het zou van belang zijn om te weten hoe deze
markt functioneert, ook in het belang van de werknemer. 

Betrokkenen

Overheid

Werkgevers 

Werknemers

Stichting van de Arbeid

Vakbonden

Arbo-diensten

Wetenschap

TNO

Mogelijke vraagstelling voor het onderzoek

Welke regelingen en –organen zijn relevant?

Waar zit discrepantie tussen theorie en praktijk?

Hoe is winst te bereiken, meer voortgang te boeken?

Welke voorstellen zijn eerder gedaan door organisaties als bonden, Star
en SER?

Hoe is de verhouding tussen arbodienst, werkgever en werknemer en hoe
wordt daar door deze partijen tegenaan gekeken?

Welke acties heeft de regering in gang gezet ,welke belemmeringen of
succesfactoren spelen een rol? 

Europese regelgeving 

Internationale vergelijking.

Gevolgen voor organisaties, administratieve lasten en regelgeving

Budgettaire gevolgen.