Preview document (🔗 origineel)

---

Tweede Kamer der Staten-Generaal	2



	Vergaderjaar 2009-2010





31 789	Staatsdeelnemingen Fortis en ABN AMRO









	Nr. 	LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN

	Vastgesteld …  december 2009





De vaste commissie voor Financiën1, heeft over de brief van de minister
van Financiën d.d. 19 november 2009 over de EC remedy en
herkapitalisatie ABN AMRO en Fortis Bank Nederland (Kamerstuknummer
31789, nr. 23) de navolgende vragen ter beantwoording aan de regering
voorgelegd.

De vragen op 30 november 2009 voorgelegd. Bij brief van ... zijn ze door
de minister van Financiën beantwoord.





De voorzitter van de commissie,

Blok





De griffier van de commissie,

Berck





Nr	Vraag	Blz

van	

tot

1	Is aan te geven hoe ‘groot’  - gemeten in verschillende dimensies
- de combinatie wordt, in vergelijking met vroeger en in vergelijking
met andere banken? Heeft de nieuwe combinatie een optimale omvang,
vanuit bedrijfseconomische oogpunt en vanuit maatschappelijk oogpunt
(too big too fail, concurrentieverhoudingen)?	0	 

2	Kan de minister een overzicht geven van alle steunverleningsoperaties
aan ABN Amro en de bedragen daarbij sinds 1 oktober 2008?	0	 

3	Hoe kijkt het kabinet tegen de cijfers voor het derde kwartaal voor de
oude ABN aan? Wat zeggen deze cijfers over de toekomst van de nieuwe
ABN?	0	 

4	Wat zijn de huidige schattingen over de werkgelegenheidseffecten van
de integratie? Verschillen deze van de schattingen zoals deze in mei
2009 golden? Zo ja, waarom? 	0	 

5	Wat bedragen het balanstotaal en het eigen vermogen van het
Nederlandse deel van ABN Amro, de zogenaamde N-share?	0	 

6	Wat bedragen het balanstotaal en het eigen vermogen van Fortis Bank
Nederland? 	0	 

7	Wat bedragen naar verwachting het balanstotaal en het eigen vermogen
van de geïntegreerde bank? 	0	 

8	Kunnen de rentekosten die tot nu toe zijn gemaakt voor de verwerving
van Fortis Bank Nederland en inmiddels aan de Staat toekomende deel van
ABN Amro inzichtelijk worden gemaakt? Kan er tevens een raming worden
gemaakt voor deze kosten voor de komende jaren?	0	 

9	Uit welke stukken blijkt dat de Tweede Kamer der Staten-Generaal een
toezegging heeft gedaan van 2,5 mld. in juli 2009?	0	 

10	Kunt u duidelijk uiteen zetten wat de gevolgen voor ABN-AMRO en
Fortis zijn bij het niet verlenen van de resterende kapitaal behoefte
van 4,38mld?	0	 

11	ABN Amro is getroffen door de uitspraak van de rechter over World
Online. In hoeverre valt nog te verwachten dat dit consequenties heeft
voor de afwikkeling rondom HBU en de andere voorliggende strategische
keuzes voor ABN Amro?



12	Heeft Royal Bank of Scotland al voldaan aan zijn verplichting
betreffende de Z-share, zo neen wordt dit dan nog verwacht en wanneer?	0
 

13	Welke mogelijke boete kan de Europese Commissie opleggen indien niet
voldaan wordt aan de EU-remedy? Hoe staat deze mogelijke boete in
verhouding tot de verkoopverliezen van HBU en de bijbehorende
separatiekosten?	0	 

14	Is er al onderzoek gedaan naar de mogelijkheid van externe financiers
in verband met de kapitaalsbehoefte en op welke wijze heeft dit
plaatsgevonden?	0	 

15	Aan welke kapitaalseisen wil de N-share tezamen met Fortis  gaan
voldoen? En hoe staat dit in verhouding tot de op dit moment geldende
minimum wettelijke kapitaalseis?	0	 

16	Welke gevolgen zijn er indien de Nederlandse Staat niet voldoet aan
de volstorting van het Z-share?	0	 

17	Hoeveel ‘geblokkeerd’ vermogen heeft Santander in ABN Amro NV
vastzitten, doordat RBS en de Nederlandse Staat nog niet hebben voldaan
aan de volstorting ten behoeve van de Z-share?	0	 

18	Welke restricties zijn er opgelegd door de Europese Commissie voor de
marktpositie, bedrijfsvoering e.d. van de bank(delen) die in het bezit
zijn van de Nederlandse Staat?	0	 

19	Wat zijn de inschattingen van de kosten indien Fortis Bank Nederland 
als zelfstandige bank zou verder gaan?	0	 

20	Is de verwachte verkoopopbrengst van twee banken niet groter dan die
van één grotere bank?	0	 

21	Is erbij de strategische alternatieven ook gedacht over de gevolgen
voor de werkgelegenheid en economische ontwikkelingen, zoals leegstand
in de kantorenmarkt?	0	 

22	Voor welke bedragen dient er garant te worden gestaan bij de
splitsing van ABN Amro Holding NV (R-share, N-Share, S-Share & Z-Share)?
0	 

23	Kunt u de verschillen tussen het oorspronkelijke integratieplan met
haar synergievoordelen en het integratieplan van het huidige
transitieteam en de verschillen ook verklaren?	0	 

24	Kunt u een tussentijdse balans verstrekken van de Z-share, met
daarbij ook de niet in de balans opgenomen verplichtingen?	0	 

25	Hoeveel budget zal binnen de nieuwe te vormen bank worden besteed aan
het riskmanagement t.o.v. wat gebruikelijk is binnen de banken in
Nederland?	0	 

26	Hoeveel extra geld zal binnen de nieuwe te vormen bank worden besteed
aan het duurzaamheidsbeleid t.o.v. wat gebruikelijk is binnen de banken
in Nederland?	0	 

27	Wat is de nominale waarde van het ‘hybride kapitaal’ bij Fortis
Bank Nederland wat niet in handen is van de Nederlandse Staat?	0	 

28	Wat zijn de financiële gevolgen indien de volledige integratie van
Fortis Bank Nederland geen doorgang kan vinden door de aandeelhouders
van de laatste 2,2%?	0	 

29	Wat is het maximale bedrag of vergoeding in aandelen voor de
resterende 2,2% aandelen van Fortis Bank Nederland?	0	 

30	Kunt u de afspraken omtrent toekomstige afspraken met de
medeaandeelhouders aan de Kamer verstrekken indien deze worden gemaakt? 
0	 

31	Hoe wordt de Z-share verdeeld; welke zaken worden aan ABN Amro
Nederland toebedeeld en welke risico's worden hiermee gelopen (claims,
rechtszaken)?	0	 

32	Hoe staat het met de solvabiliteit (tier-1) en liquiditeit ratio's
van FBN en ABN Amro Nederland (N-share)?	0	 

33	Hoeveel kapitaal moet worden geïnjecteerd in beide afzonderlijke
delen (FBN en ABN Amro) om naast elkaar te kunnen blijven bestaan en te
voldoen aan de solvabiliteitseisen van DNB (i.v.m. bankvergunning)?	0	 

34	Bij de integratie van FBN en ABN Amro gaan 8000 banen verloren.
Hoeveel banen gaan verloren bij de verkoop van HBU aan DB? Hoeveel banen
blijven behouden als niet wordt geïntegreerd?	0	 

35	Na de voorgenomen kapitaalinjectie heeft de Nederlandse
belastingbetaler meer dan 30 miljard geïnjecteerd in ABN Amro en FBN.
Hoe groot acht u de kans dat deze geïntegreerde bank ooit met winst
voor de belastingbetaler verkocht zal worden? Hoeveel netto winst dient
deze bank dan te maken (voor belasting) op jaarbasis? Is dit wel
realiseerbaar als nationale consumentenbank?	0	 

36	Is de mogelijkheid onderzocht om de noodzakelijke kapitaalinjectie
als vreemd vermogen aan te trekken door een deel van de aandelen te
verkopen of door bedrijfsobligaties uit te geven?	0	 

37	De president van DNB, de heer Wellink, heeft aangegeven dat meer
staatssteun (en de uitgifte van meer staatsobligaties) schadelijk is
voor de Nederlandse economie en de kredietverlening, doordat banken de
voorkeur geven aan staatsobligaties dan aan de verstrekking van meer
risicodragende kredieten. In hoeverre versterkt een nieuwe emissie van
staatsobligaties de vastgelopen kredietverlening?	0	 

38	Kunt u de verwachte synergievoordelen (1,1 miljard) nader
specificeren?	0	 

39	Deelt u de mening dat twee kleinere banken makkelijker te verkopen
zijn dan één grote bank? Hoe verhoudt zich de voorgenomen integratie
zich ten opzichte van de wens om in de toekomst met kleinere banken te
gaan werken?	0	 

40	Kan FBN voorlopig nog als stand alone bank blijven draaien met
ondersteuning van Forits Bank Holding (IT platform)?	0	 

41	Waar is uw inschatting op gebaseerd dat Fortis Bank Nederland te
klein is om zelfstandig te groeien? Stellen de goede winstcijfers van de
afgelopen jaren Fortis Bank Nederland de onderneming niet in staat om
private financiering voor eventuele groeiplannen te vinden? 	3	 

42	Waar is uw inschatting op gebaseerd dat ABN Amro te klein is om
zelfstandig waarde te creëren?	3	 

43	Is het mogelijk voor Fortis Bank Nederland om zelfstandig de diensten
te ontwikkelen waarvoor zij nu nog afhankelijk zijn van Fortis Bank
België. Zo ja, kunt u een inschatting van de kosten daarvan geven?	4	 

44	 Is het mogelijk voor ABN Amro om zelfstandig de ondersteunende
activiteiten te ontwikkelen. Zo ja, kunt u een inschatting van de kosten
daarvan geven?	4	 

45	Zijn er naast de ontwikkeling van ondersteunende diensten die thans
nog niet zelfstandig uitgevoerd kunnen worden andere kosten verbonden
aan het zelfstandig laten voortbestaan van de twee banken? Zo ja, kunt u
hier een inschatting van geven?	4	 

46	Kunt u het gestelde verschil in synergievoordelen is er tussen een
combinatie van Fortis Bank Nederland en ABN Amro en een combinatie van
Fortis Bank Nederland met een andere Nederlandse bank nader toelichten?
4	 

47	Waarom betekent een eventuele combinatie van Fortis Bank Nederland
met een andere Nederlandse bank vrijwel zeker dat de staat zijn rol in
de financiële sector vergroot?	4	 

48	Is duidelijker aan te geven hoe specifiek de verschillende
alternatieven zijn onderzocht?	4	5

49	Er wordt geconcludeerd dat een combinatie van Fortis met een andere
Nederlandse bank weliswaar synergievoordelen oplevert, maar minder dan
bij de beoogde combinatie; is er een schatting te maken om hoeveel
minder synergie (in kosten of opbrengsten) het gaat? 	4	5

50	Is er bij studie naar de verschillende alternatieven gekeken wat ze
betekenen voor de verhoudingen op de verschillende deelmarkten, zoals
onder andere corporate, retail, enz.? Wat zijn de gevolgen van de
voorgestelde combinatie voor die verhoudingen op deelmarkten, en welke
appreciatie geeft het kabinet daaraan? 	4	5

51	Kan de minister de verschillende varianten voor de banken met elkaar
vergelijkbaar maken door in te gaan op kosten van integratie, dan wel
separatie, waardecreatie, technische complexiteit, synergievoor- en
nadelen, gevolgen voor concurrentie, eisen van mededingingsautoriteiten,
economie en werkgelegenheid en deze aspecten te kwantificeren?	4	5

52	Kan de koopsom alleen naar beneden of ook naar boven worden
bijgesteld? Wat is de maximale prijsaanpassing of is deze ongelimiteerd?
Kunt u aangeven welke variabelen op welke wijze invloed hebben op de
uiteindelijk verkoopprijs?	6	 

53	Wat zijn de potentiële nettoverliezen op de bestaande
kredietportefeuille van New HBU in het slechtste geval dat op elke
lening afgeschreven moet worden?	7	 

54	Wat zijn de verwachte verliezen op de credit umbrella?	7	 

55	Wat is de reden voor de afspraak dat ABN Amro II de garantie pas na 3
jaar over kan dragen aan een andere partij?	7	 

56	Wat is de reden dat de aansprakelijkheid voor elkaars schulden voor
ABN Amro II naar verwachting in 3 tot 5 jaar terugloopt naar 0?	7	 

57	Kan de koopsom voor de aandelen New HBU en IFN Finance van € 700
miljoen alleen maar naar beneden worden aangepast? Welke afspraken
gelden hieromtrent? Waarop hebben de fees betrekking die kunnen worden
verrekend met de koopsom? 	7	 

58	Om welke voorzieningen voor kredietverliezen waardoor de koopsom naar
beneden kan worden aangepast gaat het? Hoe verhoudt dit zich tot de
garantie die ABN AMRO verstrekt via de gemaximeerde credit umbrella?	7	 

59	Kunt u aangeven waarom er voor gekozen is New HBU te verkopen voor
een bedrag dat lager is dan het eigen vermogen van New HBU?	7	 

60	ABN Amro moet 75% van de nettoverliezen in de credit umbrella
vergoeden. Wat is de verwachte vergoeding die moet worden uitgekeerd?	7	


61	Kan preciezer aangegeven worden hoe de omvang van de portefeuille die
onder de credit umbrella valt, zich ontwikkelt?	7	8

62	Het eigen vermogen van de afgesplitste partij bedraagt €950
miljoen, terwijl de koopsom €700 miljoen bedraagt. Hoe zijn deze
bedragen met elkaar te rijmen?	7	8

63	Op hoeveel wordt het verlies uit de credit umbrella geschat? Met
andere woorden met hoeveel van het gemaximeerde bedrag van € 1,6
miljard wordt niet direct rekening gehouden in het kapitaalplan?	8	 

64	Verzet artikel 2:334t van het Burgerlijk Wetboek zich niet tegen het
verstrekken van een vrijwaring voor wederzijdse aansprakelijkheid?	8	 

65	Waarom wordt de impact op de kapitaalbehoefte van de overige kosten
(inclusief verliezen credit umbrella) iets groter naarmate de tijd
vordert? Welk aandeel hebben de overige kosten en welk aandeel heeft de
credit umbrella op de kapitaalimpact?	9	 

66	Kan er een nadere onderbouwing worden gegeven van het
synergievoordeel van 1,1 miljard per jaar en de berekening van de netto
contante waarde van € 4 miljard?	9	 

67	Moet de break-up fee van €35 miljoen ook betaald worden wanneer de
Tweede Kamer niet instemt met de integratie of de verkoop van HBU?	9	 

68	Is er ook een break-up fee wanneer Deutsche Bank afziet van de
transactie?	9	 

69	Kan een uitsplitsing worden gemaakt van de overige kosten en de
kosten samenhangend met de credit umbrella? Waar bestaan de overige
kosten precies uit?	10	 

70	Heeft u naast de experts van ABN Amro nog een externe partij de
verliezen op de credit umbrella in laten schatten?	10	 

71	Kan er een bestcase- en worstcase scenario worden gegeven van de
verliezen uit de credit umbrella? Kunnen de uitgangspunten hierbij
worden vermeld?	10	 

72	Kan in een overzicht worden weergegeven wat er respectievelijk
gebeurt in geval van verkoop van HBU en IFN aan Deutsche Bank en in het
hypothetische geval dat HBU en IFN onderdeel blijven van ABN AMRO met de
boekwaarde van HBU en IFN, de verliezen vanwege kredietrisico's/credit
umbrella, de kapitaalsvoorzieningen vanwege kredietrisico's en eventuele
overige kosten? Kunnen de verschillen tussen beide situaties worden
verklaard? 	10	 

73	Hoe is het verschil tussen de 'overige kosten inclusief verliezen
credit umbrella' in de tabel op pagina 10, namelijk € 740 tot € 790
miljoen, en diezelfde kostenpost in de tabel op pagina 11, namelijk €
940 miljoen, te verklaren?	10	11

74	Verandert de mate van vrijval van kapitaal als gevolg van het
afnemende kredietrisico vanwege de credit umbrella nog als het aan de
Staat toekomende deel van ABN AMRO wordt afgesplitst of als het
vervolgens wordt geïntegreerd met Fortis Bank Nederland?	11	 

75	Waarop is de hoogte van het bedrag van € 300 miljoen gebaseerd
waarmee de negatieve kapitaalimpact als gevolg van de voorgenomen
transactie met Deutsche Bank gedeeltelijk wordt gedekt? Welke rol heeft
de sterke afname van de kapitaalimpact gespeeld in de vaststelling van
de hoogte van het bedrag? Hoe verhoudt de hoogte van dit bedrag zich tot
de omvang van de prudentiële marge die tijdelijk wordt verstrekt?	11	 

76	Wat is het gevolg van een latere overdrachtsdatum van New HBU en IFN
Finance aan Deutsche Bank?	11	 

77	Zijn er naast de genoemde verbeteringen in de overeenkomst met
Deutsche Bank ook punten te noemen waarop de positie van de Staat is
verslechterd? 	12	 

78	In welk stadium is er begonnen met het zoeken naar de verschillende
alternatieven? Wanneer zijn de verschillende alternatieven voor het
eerst serieus uitgewerkt en wanneer werd duidelijk voor de verschillende
alternatieven duidelijk dat ze niet aanvaardbaar waren? 	14	 

79	Kan de definitieve afrekening tussen de consortiumpartners ook
tegenvallen waardoor er meer dan € 0,74 mld. nodig is?	15	 

80	Waaruit bestaan de nadere voorwaarden die De Nederlandsche Bank heeft
geformuleerd voor het N-share van ABN AMRO en voor Fortis Bank Nederland
en op welke wijze vullen deze de kapitaaleisen aan? 	17	 

81	Welke gronden bestaan er voor de verwachting dat de aanvullende
kapitalisatie ook toereikend zal zijn voor de kapitaaleisen na
samenvoeging van ABN Amro II en Fortis Bank Nederland? Kan het gebeuren
dat door de samenvoeging de kapitaalspositie verbetert? Zo ja, zijn er
dan alsnog maatregelen te verwachten van de Europese Commissie als
gevolg van de staatssteunregels?	17	 

82	Er wordt gesproken van een investering die zichzelf terugverdiend.
Welke afspraken zijn er dan gemaakt over dividenduitkeringen? 	17	 

83	Er wordt gesteld dat door de versterking van de kapitaalbasis van de
bank de waarde van de bank ook navenant toeneemt. Hoe is het dan te
verklaren dat de boekwaarde en het balanstotaal van New HBU en IFN
Finance beide veel groter zijn dan de verkoopwaarde?	17	 

84	Kunt u aangeven wat de bijdrage is van RBS ten behoeve van de
definitieve afrekening binnen het consortium?	17	 

85	Kunt u aangeven wat de bijdrage c.q. de ontvangste is van Santander
ten behoeve vanuit de definitieve afrekening?	17	 

86	Wat was de verwachting van de kapitaalbehoefte van de Z-share ten
tijde van de overname van ABN-Amro door de staat?	17	 

87	Is zowel de bijdrage van Santander en RBS ten behoeve van de
kapitaalversterking  van de Z-share gelijk aan de bijdrage van de staat?
17	 

88	Wanneer zullen RBS en Santander hun bijdrage doen ten behoeve van de
kapitaalversterking van de Z-share?	17	 

89	Wat gebeurt er met de Z-share wanneer het kapitaal hiervan op peil
gebracht is?	17	 

90	Wanneer zal de definitieve afrekening met Santander en RBS
plaatsvinden, of wanneer is de verwachting dat dit zal plaatsvinden?	17	


91	Klopt het dat de staat voor het moment waarop ABN Amro II en Fortis
Bank Nederland definitief samen gaan afhankelijk is van RBS?	17	 

92	Afwikkeling van de Z-share vereist een kapitaalaanvulling van €2,22
mrd. Wat wordt er verkregen voor deze investering?	17	 

93	De behoefte tot herkapitalisatie komt onder meer voort uit de
integratiekosten en uit de remedy-deal. Waarom leiden de kosten van
integratie tot een even grote behoefte aan kapitaal (1,20 mrd) en de
kosten van de remedy deal niet (kosten 1,1 mrd en kapitaal 0,3)? Daarbij
speelt toch ook mee dat de kosten van integratie zichzelf
terugverdienen?	17	20

94	Is de kapitaalbehoefte à 1,26 miljard van Fortis een gevolg van
nieuwe inzichten met oude eisen of een gevolg van nieuwe eisen door de
toezichthouder of een combinatie van beide?	18	 

95	Waar moet het beloningsbeleid voor het senior management concreet aan
voldoen, wil het uw goedkeuring weg kunnen dragen?	18	 

96	In de brief van 26 juni 2009 staat vermeld dat tegenover de
verplichtingen ten aanzien van de Z-share ook een kapitaalsurplus stond
van € 300 miljoen, waardoor het netto tekort € 1,9 miljard bedroeg
in plaats van de nu gepresenteerde € 2,22 miljard. Hoe is het verschil
te verklaren?	18	 

97	Kan het verschil tussen de kosten voor separatie van het N-share
zoals die in de brief van 26 juni 2009 en zoals die in onderhavige brief
staan vermeld nader worden verklaard?	19	 

98	Hoe wordt invulling gegeven aan de tijdelijkheid van de prudentiële
marge van € 500 miljoen die de Staat voornemens is te verstrekken aan
het N-share?	19	 

99	Hoe hoog zijn de renteontvangsten op het deel van de leningen die de
Staat heeft overgenomen van het Fortis-concern en die nu worden omgezet
in aandelenkapitaal? Welke ontvangsten uit dividend zijn hier tegenover
te verwachten? 	19	 

100	Kan de minister een overzicht geven waaruit blijkt welk deel van de
staatsschuld is toe te schrijven aan ABN Amro en Fortis en om welke
verschillende transacties het gaat?	19	 

101	Welke bestaande financiële instrumenten die de garantie van een
moedermaatschappij vereisen worden bedoeld?	23	 

102	Is het overwogen om de positie van institutionele beleggers te
vergroten, zodat de kapitalisatie vanuit de Staat kan worden verkleind?
Zo ja, waarom is niet hiertoe besloten? Zo neen, waarom niet?	24	 

103	Kunt u aangeven waarom ABN-Amro Group voornemens is de Corporate
Governance code (code-Tabaksblat) waar mogelijk te volgen en niet
overal?	24	 

104	Welke afweging ligt ten grondslag aan het besluit om direct vanaf de
oprichting van de nieuwe holding het verlichte structuurregime in te
voeren? Is dit regime alleen van toepassing op de raad van
commissarissen?	25	 

105	Is aan te geven of de Europese Commissie ook akkoord had kunnen gaan
met de verkoop van HBU en andere onderdelen ná de integratie van Fortis
en ABN, bijvoorbeeld door de onderdelen tijdelijk in handen van de staat
te stellen?	26	 

106	Wanneer volgt formele toestemming door de EC en DNB? 	26	 

107	Zijn er nog problemen te verwachten bij een van de genoemde partijen
die akkoord moeten gaan met de overeenkomst met Deutsche Bank?	26	 



 PAGE    

 PAGE   1