Preview document (🔗 origineel)

---

Advies over de prestatiebekostiging in de gezondheidszorg

De Raad van State heeft op 12 maart 2010 een advies uitgebracht over het
voorstel van wet houdende wijziging van de Wet marktordening
gezondheidszorg en enkele andere wetten in verband met de aanvulling met
instrumenten voor prestatiebekostiging. De regering heeft dit advies op
1 juni openbaar gemaakt. 

Met prestatiebekostiging wordt beoogd de doelmatigheid te vergroten door
de introductie van meer prikkels voor zorgverzekeraars en zorgaanbieders
tot doelmatig handelen. In het advies komt de Raad tot de conclusie dat
een stelsel van prestatiebekostiging op zichzelf past in de structuur
van het zorg(verzekerings)stelsel. Dat stelsel is gebaseerd op
gereguleerde marktwerking, waarbij zorgverzekeraars, zorgaanbieders en
verzekerden in een driehoeksverhouding zijn gebracht. De overheid heeft
hierbij een kaderstellende rol. 

Gelet op de toenemende kosten van de zorg vanwege de technologische
ontwikkelingen en de vergrijzing, en de situatie van de
overheidsfinanciën op langere termijn, is het begrijpelijk dat bij
voorrang gestreefd wordt naar het vergroten van de doelmatigheid in de
zorg. Het bereiken van deze doelmatigheidswinst in een systeem van
gereguleerde marktwerking is echter alleen mogelijk indien aan een
aantal essentiële en noodzakelijke voorwaarden is voldaan.

In de eerste plaats dient er sprake te zijn van een stabiele
productstructuur. Een dergelijke stabiele en transparante
productstructuur ontbreekt (vooralsnog). Dat bemoeilijkt de vrije
prijsvorming en de verevening van zorgverzekeraars.

In de tweede plaats moet een gelijk speelveld tussen de verschillende
(typen) van zorgaanbieders worden gecreëerd. In verband daarmee moeten
de kapitaallastenproblematiek (en die van de vermogensopbouw), de
problematiek van de macrobudgettaire beheersbaarheid van de kosten van
de zelfstandige behandelcentra en die van de medisch specialisten (al
dan niet in loondienst) zijn opgelost. De toelichting biedt hierop
onvoldoende zicht.

Voor een succesvolle implementatie van prestatiebekostiging is
noodzakelijk, dat de tijdelijkheid van de voorgestelde
overheidsinterventies, zoals de ex post verevening, vereffening en
prijsregulering, wordt vastgelegd en deze slechts als
overgangsmaatregelen worden voorgesteld. Deze tijdelijkheid ontbreekt in
het wetsvoorstel.

De Raad is er niet zonder meer van overtuigd dat aan de vorengenoemde
voorwaarden tijdig, voor de beoogde invoering van de nieuwe systematiek
per 1 januari 2011, zal zijn voldaan. Op die manier is niet gewaarborgd
dat de overheid de bedoelde terughoudendheid in het overnemen van
marktrisico's zal kunnen betrachten. Dat maakt het bereiken van de
beoogde doelmatigheidswinst niet vanzelfsprekend. Wanneer de facto een
budgetteringssystematiek wordt gehandhaafd voor zowel zorgaanbieders als
zorgverzekeraars, zal de beperkte beschikbaarheid van publieke middelen
moeten leiden tot andere – ingrijpende – maatregelen, zoals
pakketverkleining en hogere eigen bijdragen. 

De Raad adviseert, alvorens tot invoering van prestatiebekostiging over
te gaan, eerst meer zekerheid te creëren rond de belangrijkste
knelpunten voor het functioneren van het stelsel als geheel. Dit betreft
in het bijzonder de invoering van de DOT-structuur (en in samenhang
daarmee de afbouw van ex post calculaties), alsmede rond de
kapitaallastenproblematiek, de zelfstandige behandelcentra en de medisch
specialisten.