Preview document (🔗 origineel)

---

Onderzoeksvoorstel ‘Lessen uit de recente arbeidsmigratie’

Probleemstelling

Sinds de openstelling van de grenzen voor werknemers uit MOE-landen per
1 mei 2007  is de arbeidsmigratie uit die landen veel groter dan
verwacht.  De verwachting  was dat het om een tijdelijke toestroom zou
gaan. Dat blijkt niet het geval. 

Op veel maatschappelijke terreinen zijn daardoor problemen ontstaan die
lokaal grote gevolgen hebben. Zowel in steden als dorpen op het
platteland.

 In grote steden zoals Rotterdam en Den Haag komen kwetsbare scholen,
vaak in kwetsbare wijken, nog verder onder druk te staan. Ook
basisscholen en middelbare scholen krijgen te maken met een grote
toestroom van Poolse leerlingen. De directeur van het Nova College in
Den Haag signaleert grote sociale problemen bij de Poolse leerlingen als
gevolg van het arbeidsethos van hun ouders.

Werknemers uit de MOE-landen zoeken huisvesting in de wijken met de
laagste huren en wonen, om de individuele woonkosten laag te houden, bij
voorkeur met veel mensen in een woning. Recreatieparken en campings zijn
ook favoriete woonplaatsen Dat leidt tot overbewoning en overlast. In
Nederland verschijnen “Polendorpen”, “Polenhotels”,
“Polenboten”. Meestal op initiatief van werkgevers en
uitzendbureaus. Voor de daar verblijvenden is de baas in werktijd ook
baas in vrije tijd. 

 

Werkloze werknemers uit Moe-landen melden zich in toenemende getale bij
de daklozenopvang  bij verlies van werk omdat ze ook de
ziektekostenverzekering en  onderdak verzorgt door hun werkgever
verliezen. 

Ruim 5000 malafide uitzendbureaus buiten 70.000 Poolse werknemers uit.
(SNCU sept 2008). De SNCU krijgt 30 serieuze meldingen over misstanden
per maand en er werden voor ruim 2.6 miljoen aan boetes opgelegd voor
overtreding van de uitzend-CAO. Ecosys schatte in dat de verdringing 25
banen van ingezetenen per 100 migranten bedraagt (2006). Uit onderzoek
van de FNV blijkt dat 1 op de 3 bouwvakkers onveilige situaties meemaakt
door taalproblemen met MOE-landers. ZZP-ers op de particuliere en
klussenmarkt wijzen op concurentievervalsing door ZZP-ers uit de
Moe-landen

Wethouders hebben tijdens een Polentop de noodklok geluid, en vroegen om
o.a. een spreidingsbeleid, aanpak van huisjesmelkers en hulp bij het
realiseren van huisvesting.. Tot slot maakte onderzoek in opdracht van
de gemeente Rotterdam duidelijk dat ongeveer de helft van de Polen zich
blijvend in Nederland heeft gevestigd en de woningmarkt dat niet aankan.

In Polen werken veel werknemers uit landen ten oosten om sectorale en
regionale tekorten op de Poolse arbeidsmarkt als gevolg van
arbeidsmigratie naar het westen op te vangen. Miljoenen Roemenen en
Bulgaren werken in zuidelijke EU-landen. In die landen zijn soortgelijke
problemen. 

Onderzoeksvragen 

Hoe  verhoudt zich de feitelijk instroom van werknemers uit de
Moe-landen  tot de verwachte instroom. Wat is de verklaring voor het
verschil? Wat is de verklaring voor de misschatting van de tijdelijkheid
van het werk in Nederland.

Hoe verloopt de integratie van leerlingen uit de Moe-landen in het
Nederlandse onderwijs. Zijn leerkrachten er voor toegerust? Zijn er
andere dan taalproblemen, bv als gevolg van het aantal uren dat ouders
werken? Wat is de taalbeheersing van de MOE-landers die zich definitief
in Nederland hebben gevestigd? 

Wat is de huisvestingsituatie van de werknemers uit de Moe-landen?
Voldoet die huisvesting aan de normen die wij voor huisvesting normaal
achten? Wat is het oordeel van omwonenden op deze situatie? Wat is de
kwaliteit van de huisvesting  in de “Polen-verblijven” en wat zijn
de woonkosten die daar in rekening worden gebracht.

Zijn (kenmerken van) werkgevers en sectoren te identificeren die
misbruik maken van arbeiders uit de MOE-landen. Beschikken de
autoriteiten en cao-partijen over voldoende middelen om misbruik te
bestrijden en te voorkomen?

Beschikken gemeenten over voldoende mogelijkheden om in te grijpen in
onwenselijk woonsituaties en spreiding te bewerkstelliggen?

Welke gevolgen heeft het openen van de grenzen met Polen en andere
Moe-landen voor de nationale arbeidsmarkt en arbeidsimmigratie in die
landen? 

Welke lessen kunnen getrokken worden uit het openstellen van de grenzen
met de MOE-landen voor het beoordelen van de gevolgen voor het eventueel
openstellen van de grenzen met Roemenië en Bulgarije? 

Zijn er in andere EU-landen soortgelijke problemen? Gaan er in die
landen ook stemmen op om  de nadelen van het vrij-verkeer van werknemers
bij de wortel aan te pakken door herregulering van de interne
arbeidsmigratie? 

.