Preview document (🔗 origineel)

---

Voorstel van de leden Koppejan en Slob aan de commissie I&M 

t.b.v. de procedurevergadering d.d. 27 januari 2011 

Tot aanwijzing van het Hoogwaterbeschermingsprogramma als Groot Project
in de zin van de Regeling Grote Projecten

Aanleiding

Het hoogwaterbeschermingssysteem is bedoeld om Nederland veilig te
houden en ervoor te zorgen dat de Nederlandse waterkeringen voldoen aan
de veiligheidsnorm. Het hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) heeft als
doel de afgekeurde waterkeringen op sobere, doelmatige en robuuste wijze
te versterken. Onlangs heeft de minister van I&M aan de Kamer
gecommuniceerd dat er bij het HWBP sprake is van tegenvallende uitgaven
(0,9 miljard euro). Tevens is de verwachting dat met de afronding van
een nieuwe toetsronde in 2011 een groter aantal waterkeringen niet meer
zal voldoen aan de normen. De maatschappelijke risico’s en kosten die
verband houden met het HWBP nemen hierdoor mogelijk verder toe. 

Wij maken ons zorgen om het financiële tekort, het niet halen van de
veiligheidnormen, de ondoorzichtige aanpak van hoogwaterbescherming en
het uitblijven van maatschappelijk debat over het voor Nederland zo
belangrijke thema waterveiligheid. Daarom stellen wij aan de commissie
voor Infrastructuur en Milieu voor om het HWBP aan te wijzen als Groot
Project in de zin van de door de Kamer vastgestelde regeling Grote
Projecten. Wij zijn van mening dat onze controlerende taak vereist dat
de Kamer periodiek meer toegesneden informatie over dit project
ontvangt. 

Nadere onderbouwing

In de regeling Grote Projecten staan 6 overwegingen genoemd aan de hand
waarvan we ons voorstel beargumenteren: 

Is sprake van een niet-routinematig, grootschalig en in de tijd
begrensde activiteit?

Zijn er belangrijke gevolgen voor de samenleving en/of voor de
Rijksdienst?

Het Hoogwaterbeschermingsprogramma is in principe regulier beleid op de
begroting van het ministerie van Infrastructuur en Milieu (I&M) en niet
zozeer een project in de strikte betekenis van het woord. Het HWBP is
echter wel onder te verdelen in verschillende fases. Momenteel loopt het
zogeheten tweede hoogwaterschermingsprogramma (het HWBP-2). Dit is in
2008 van start gegaan en zal lopen tot 2015, met een mogelijk uitloop
tot 2017. Nieuwe metingen waarvan de resultaten te verwachten zijn in
het voorjaar van 2011 zullen meer uitsluitsel geven over
veiligheidsnormen en mogelijke extra tegenvallers in de nabije toekomst.


Draagt het Rijk alleen of grotendeels de verantwoordelijkheid voor dit
project?

Er is een gedeelde verantwoordelijkheid tussen het Rijk, provincies en
waterschappen. Financiële risico’s voor waterkeringen zijn op dit
moment voor het Rijk voor zover de afkeuring het gevolg is van een
wijziging in de veiligheidsnorm of het wettelijke
toetsingsinstrumentarium. Bij de recente tegenvaller van 0,9 miljard
euro, die overigens vrij laat aan de Tweede Kamer is gemeld, is dit
inderdaad het geval.

Zijn er substantiële financiële gevolgen en/of aanmerkelijke
uitvoeringsrisico’s aan het project verbonden?

De totale kosten van het HWBP-2 waren aanvankelijk geschat op 1,8
miljard euro; de huidige ramingen gaan uit van een bedrag ad. 2,7
miljard euro. De onjuiste raming bij de start van het HWBP-2 wordt
verklaard door tijdsdruk bij het toenmalige ministerie van Verkeer en
Waterstaat, alsmede door de toepassing van nieuwe normen en andere
toetsingsmethodes. Niet uit te sluiten valt dat de doorrekening van de
nieuwe toetsronde (in het voorjaar van 2011) zal leiden tot aanvullende
financiële risico’s.

Is sprake van nieuwe technologieën of nieuwe financieringsconstructies?

Is sprake van een in organisatorisch opzicht complex besturings- en
uitvoeringsproces?

Het huidige financieringssysteem kent geen duidelijke
efficiencyprikkels. Beheerders ontvangen thans naast de 100% vergoeding
voor de realisatiekosten ook een vergoeding voor de
voorbereidingskosten. Momenteel wordt nagedacht om de financiële
beheersbaarheid en de doelmatige uitvoering te bevorderen door prikkels
in de bekostigingssystematiek in te bouwen, bijvoorbeeld door
waterschappen een bepaalde financiële verantwoordelijkheid te geven.
Gezien de complexe organisatiestructuur bij het HWBP (Rijk, provincies
en waterschappen) kan het HWBP ook op dit punt worden aangemerkt als
groot project.

Eventuele vervolgstappen (feitelijke weergave)

Wanneer de commissie hiermee instemt, volgt een adviesaanvraag aan de
commissie voor de Rijksuitgaven. 

Het voorstel van de commissie en het advies van de commissie voor de
Rijksuitgaven worden daarna aan de Voorzitter aangeboden. Daarop neemt
de Kamer een plenair besluit tot aanwijzing, op basis van het advies van
de commissie. De Voorzitter deelt een positief besluit van de Kamer mee
aan de verantwoordelijke minister of staatssecretaris. 

Na aanwijzing van een groot project stelt de commissie een notitie op
over de uitgangspunten voor de parlementaire controle op het groot
project. De commissie bespreekt deze uitgangspunten met de minister. 

De minister legt de besproken uitgangspunten neer in een op te stellen
basisrapportage en legt deze zo spoedig mogelijk voor aan de commissie.

Deze basisrapportage vormt het startdocument van de parlementaire
controle op het grote project.