Preview document (🔗 origineel)

---

32 793	Preventief gezondheidsbeleid 

  

Nr. 

VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

Vastgesteld -------------------------2012

In de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport bestond er
bij enkele fracties behoefte een aantal vragen en opmerkingen voor te
leggen aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over de
brief van 18 juni 2012 inzake de reactie over het onderbrengen van
tabakspreventie bij het Trimbos-instituut (Kamerstuk 32 793, nr. 56).

De op 29 juni 2012 toegezonden vragen en opmerkingen zijn met de door de
minister bij brief van ----- toegezonden antwoorden hieronder afgedrukt.

De voorzitter van de commissie,

Smeets

Adjunct-griffier van de commissie,

Clemens

Inhoudsopgave									blz.	

 

I.		Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

II.		Reactie van de minister	

1.		VRAGEN EN OPMERKINGEN VANUIT DE FRACTIES				         

Vragen en opmerkingen van de PvdA-fractie	

De leden van de PvdA-fractie hebben kennisgenomen van de reactie van de
minister over het onderbrengen van tabakspreventie bij het
Trimbos-instituut. Genoemde leden moeten constateren dat het
onderbrengen van de tabakspreventie bij het Trimbos-instituut goed past
bij het beleid van deze minister en de keuzes die zij op het gebied van
roken maakt. Vanuit het oogpunt van kostenefficiency snappen deze leden
de overweging van de minister. Echter, STIVORO ontving naast subsidie
van het ministerie, ook nog gelden van externe partijen. Deze
investeringen in preventie van gebruik van tabak vallen nu weg. Waar zit
de kostenefficiency als het verdwijnen van de externe investeringen
wordt meegerekend? De leden van de fractie van de PvdA hebben bovendien
vragen bij de onafhankelijkheid van het Trimbos-instituut. In hoeverre
is het instituut onafhankelijk ten opzichte van het ministerie bij het
doen van onderzoek, het geven van adviezen en het organiseren van
preventiemaatregelen? Wat is op dit gebied de winst ten opzichte van het
Trimbos-instituut? Deze leden hebben kunnen constateren dat STIVORO zeer
kritische uitlatingen gedaan heeft aan het adres van de minister (onder
andere in Zembla van 21 oktober 2012). Welke overwegingen zou de
minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport of de minister van Tabak
gehad hebben om de subsidie aan STIVORO stop te zetten?

 

De leden van de fractie van de PvdA maken zich zorgen om de middelen en
kennis die verloren zullen gaan met het onderbrengen van preventie van
tabaksgebruik bij het Trimbos-instituut. Genoemde leden moeten
concluderen dat er minder mensen beschikbaar zullen zijn om zich in te
zetten voor preventie van tabaksgebruik. Er wordt weinig kennis en
expertise meegenomen uit STIVORO. Wat zijn hier de beweegredenen voor?
Deze leden constateren dat in tegenstelling tot wat de minister in haar
brief aan de Kamer stelt, het eerste overleg plaatsvond tussen
kwartiermakers van het Trimbos-instituut en STIVORO. Deze leden
constateren helaas dat er tussen juni 2011 en maart 2012 niets aan
overdracht gebeurd is. Er is in maart 2012 een eenmalige extra subsidie
gegeven aan het Trimbos-instituut om voor de start in 2013 kennis op te
bouwen. Hoe hoog is deze subsidie? Hoe gaat deze subsidie ingezet
worden? Hoe is in de periode van juni 2011 tot maart 2012 gewerkt aan
een overdracht van de bestaande kennis bij STIVORO? Hoe gaat in een
zodanig korte periode de kennisoverdracht vanuit STIVORO georganiseerd
worden? Waarom is er niet meer en beter geïnvesteerd in betere
kennisoverdracht vanuit STIVORO in plaats van een extra subsidie geven
aan het Trimbos-instituut? 

De leden van de PvdA-fractie hebben geconstateerd dat er problemen zijn
met de infolijnen. Bij het Trimbos-instituut was het pas vanaf maart
2012 mogelijk om te starten met het inventariseren van de wijze waarop
de informatielijn en basisvoorlichting over roken op dit moment
georganiseerd worden. Er is nog geen concreet plan voor de infolijnen en
basisvoorlichting. Hoe ziet de minister deze problemen? Wat gaat er
gedaan worden om de kennisoverdracht te verbeteren en voor 2013 goed
opgezette infolijnen en basisvoorlichting over roken te hebben? Zijn er
op andere gebieden ook soortgelijke problemen met de kennisoverdracht?
Wat gaat de minister aan deze problemen doen?

De leden van de PvdA-fractie willen ook graag van de minister weten
welke taakstelling het Trimbos-instituut meekrijgt op het gebied van
tabakspreventie. Welke doelstellingen heeft de minister concreet
meegegeven aan het Trimbos-instituut? Hoeveel minder rokers zijn er over
een aantal jaren dankzij de werkzaamheden van het Trimbos-instituut?

Vragen en opmerkingen van de CDA-fractie

De leden van de CDA-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van
de brief van de minister, waarin zij haar visie geeft op het proces van
onderbrengen van tabakspreventie bij het Trimbos-instituut. Deze leden
hebben altijd aangegeven voorstander te zijn van de integratie van
tabakspreventie met alcohol- en drugspreventie. Daarbij is de regering
bij motie van het lid Joldersma (Kamerstuk 32 793 nr. 26) opgeroepen om
ervoor te zorgen dat bestaande kennis en expertise op het gebied van
tabakspreventie bij STIVORO binnen het Trimbos-instituut wordt
verankerd. Met het oog op deze aangenomen motie hebben de leden van de
CDA-fractie nog een aantal vragen aan de minister.

In haar brief stelt de minister dat het besluit om tabakspreventie onder
te brengen bij het Trimbos-instituut in juni 2011 genomen is. Dit willen
de leden van de CDA-fractie niet bestrijden. De minister stelt ook dat
vanaf die datum er geregeld overleg heeft plaatsgevonden tussen beide
partijen. Van STIVORO vernemen genoemde leden dat het eerste contact
tussen de kwartiermakers pas op 12 maart 2012 heeft plaatsgevonden. Wat
is de reactie van de minister hierop? Hoe heeft de overdracht aan het
Trimbos voorafgaand aan maart 2012 plaatsgevonden? Kan de minister
concreet aangeven wat er tot op dit moment is overgedragen? Hoe monitort
de minister de overdracht? Constateert de minister op dit moment
problemen bij de overdracht?

Inmiddels hebben de leden van de CDA-fractie vernomen dat het
Trimbos-instituut haar activiteiten op het gebied van tabakspreventie
zal gaan bundelen binnen het Expertisecentrum Tabak. Op welke wijze is
hierbij de expertise van STIVORO betrokken? Hoe beoordeelt de minister
de voorlopige plannen van het Trimbos-instituut? Heeft de minister er
vertrouwen in dat op deze manier de bestaande kennis en expertise van
STIVORO voldoende geborgd zal worden binnen het Trimbos-instituut? Ook
hebben deze leden vernomen dat het Trimbos-instituut is gestart met het
opbouwen van een internationaal netwerk op het thema tabak. Hebben zij
daarvoor contact gezocht met STIVORO, dat op dit moment al over een
dergelijk internationaal netwerk beschikt?

Wat de  leden van de CDA-fractie betreft gaat het hier over de borging
van kennis en expertise, ongeacht met hoeveel mensen of fte dit gebeurt.
Toch wijzen de eerste signalen erop dat het Trimbos-instituut met
hetzelfde geld fors minder mensen en fte’s wil gaan inzetten op
tabakspreventie. Kan de minister hierop een reactie geven? Kan de
minister aangeven hoe de rest van het geld dan besteed wordt door het
Trimbos-instituut?

Ten slotte geeft de minister aan dat het subsidiebedrag dat de
verschillende fondsen in 2013 nog beschikbaar stellen aan STIVORO
bestemd is voor andere activiteiten dan die STIVORO uitvoert voor VWS.
Volgens STIVORO worden de middelen juist samen ingezet voor het in stand
houden van de basisorganisatie (het expertisecentrum van STIVORO). Als
dat waar is zou er in 2013 een versnippering van de middelen
plaatsvinden. Kan de minister hierop een reactie geven? Welke ‘andere
activiteiten’ kan STIVORO volgens de minister uitvoeren met de
middelen van de fondsen?

Vragen en opmerkingen van de SP-fractie

De leden van de SP-fractie zijn ernstig verontrust over de dreigende
teloorgang van de kennis en kunde van het kenniscentrum STIVORO en de
ambities van dit kabinet inzake het terugdringen van het tabaksgebruik
in Nederland. Ook de laatste brief van de minister stelt deze leden niet
gerust.  

Genoemde leden hebben een aantal vragen waarop zij graag een antwoord
van de minister ontvangen. 

Klopt het dat in tegenstelling tot wat de minister schrijft niet vanaf
juni 2011 overleg wordt gevoerd tussen STIVORO en het Trimbos maar dat
pas op 12 maart 2012 het eerste overleg tussen deze twee organisaties
heeft plaatsgevonden en er dus negen maanden niets is gebeurd? 

Kan de minister aangeven hoe de overdracht aan het Trimbos heeft
plaatsgevonden voorafgaand aan de inzet van de kwartiermakers in maart
2012? 

Kan de minister bevestigen dat 40 jaar ervaring niet in zo'n korte
periode van slechts enkele maanden over te dragen is aan een organisatie
die de kennis noch de organisatorische infrastructuur op dit gebied
heeft om deze verantwoordelijkheid over te nemen? 

Kan de minister inzage geven in hoe precies het proces van overdracht
heeft plaatsgevonden tot nu toe? Hoe is het proces vormgegeven, welke
randvoorwaarden zijn gecreëerd en wat is concreet op dit moment
overgedragen?

De minister stelt dat binnen de subsidie voor 2012 eventuele eerdere
afronding van projecten door STIVORO mogelijk is. Echter, dit blijkt
niet uit de subsidiebeschikkingen.  De gesubsidieerde projecten van
STIVORO voor 2012 lopen tot en met 31 december. De activiteiten gepland
in deze periode moeten in het kader van de juiste besteding van de
subsidies op juiste wijze worden afgerond. Bij het voortijdig afbreken
van deze activiteiten, zou er discontinuïteit optreden in programma’s
zoals beantwoording van telefonische hulplijn, basisvoorlichting en
monitoring. Hier is niemand bij gebaat; noch het zorgveld, noch de
roker, noch de samenwerkingspartners nationaal en internationaal.
Sterker nog, STIVORO zou in gebreke blijven en zelfs juridisch hierop
kunnen worden aangesproken. Derhalve hebben deze leden de volgende
vraag: Wat is volgens de minister de ruimte die STIVORO heeft voor de
overdracht, binnen de geaccordeerde subsidieplannen, naast deze plannen
of in plaats van deze plannen? Hoe en wanneer is dat formeel 
gecommuniceerd naar STIVORO? 

De minister geeft aan dat al in 2012 één infolijn voor alcohol, drugs
en tabak zal worden gerealiseerd. Helaas is dat niet reëel. STIVORO
heeft zelf in juli 2011 bij het Trimbos aangegeven dat de integratie
van de infolijnen mogelijk als eerste zou kunnen worden gestart. STIVORO
heeft zelf in november geprobeerd het gesprek met de betreffende
programmaleidster van het Trimbos te starten. Bij het Trimbos-instituut
was het echter pas vanaf maart 2012 mogelijk om te starten met een
inventarisatie van de wijze waarop thans de informatielijn en
basisvoorlichting op het gebied van roken worden vormgegeven. Uit die
inventarisatie blijkt de overdracht van de informatielijnen veel
moeilijker dan gedacht. Tot op dit moment gaan de gesprekken tussen het
Trimbos en STIVORO nog steeds over de overeenkomsten en verschillen,
maar een concreet plan wordt ondanks herhaaldelijk aandringen van
STIVORO niet opgeleverd. De overdracht ten aanzien van de
informatielijnen en basisvoorlichting is van alle onderwerpen nog het
meest gevorderd. Het proces baart deze leden grote zorgen omdat het
kenmerkend is voor de inzet en de wijze waarop de kennisborging en
-overdracht thans plaatsvinden. Hoe monitort de minister de overdracht
en op welke wijze zijn haar ambtenaren hier actief bij betrokken? 

Hoe ziet de minister de ontstane problemen inzake de infolijnen,
het instrument om laagdrempelig gerichte informatie te bieden? 

Kan de minister aangeven welke andere mogelijke problemen zich op dit
moment voordoen qua overdracht?  

Welke taakstelling geeft de minister het Trimbos-instituut mee? Minder
rokers, meer kennis over de schadelijkheid van roken? Welke
kwantitatieve en/of kwalitatieve doelstellingen heeft de minister
concreet meegegeven aan het Trimbos? 

Inmiddels hebben deze leden begrepen dat het Trimbos op 26 juni aan
STIVORO vier vacatures heeft geleverd waarop naast interne Trimbos
kandidaten ook medewerkers van STIVORO kunnen reageren. Het gaat in
totaal om 3,4 fte en om jaarcontracten. Kan de minister aangeven of dit
klopt?  

Kan de minister aangeven hoe het kan dat zo weinig expertise wordt
meegenomen vanuit het bestaande expertisecentrum? 

Kan de minister aangeven waarom het Trimbos slechts tijdelijke
contracten aanbiedt – het is toch de bedoeling dat tabaksontmoediging
na 2013 doorgaat? 

Kan de minister een kostenvergelijking qua personeelslasten presenteren
tussen STIVORO en het Trimbos-instituut als het gaat om de inzet van
mensen nu en in de toekomst? Waar zit de efficiencywinst?

Inmiddels heeft het Trimbos-instituut via de media een plan gepubliceerd
over de media inzake het nieuwe expertisecentrum. Op welke wijze is
hierbij de expertise van STIVORO betrokken? 

Was STIVORO een partner bij het opstellen van de plannen en was STIVORO
voor publicatie geïnformeerd over deze plannen? Zijn andere relevante
stakeholders (zoals de gezondheidsfondsen en het Partnership Stop met
Roken) geraadpleegd bij het opstellen van de plannen voor het nieuwe
expertisecentrum? Waren deze stakeholders voor publicatie geïnformeerd
over deze plannen? 

Wat is de mening van de minister over het plan van aanpak? Deelt zij de
mening dat het onverstandig en ongeloofwaardig is dat stakeholders en
gesprekspartners via de media worden geïnformeerd over de plannen van
het Trimbos? 

Het Trimbos is de afgelopen maanden begonnen met het opbouwen van een
internationaal netwerk op het thema tabak. Is de minister bekend met het
feit dat het Trimbos hierbij geen contact heeft gezocht met STIVORO dat
internationaal wordt gekend als hét Nederlandse expertisecentrum en dat
het internationale netwerk hier bezorgd op heeft gereageerd? 

Is de minister op de hoogte van het feit dat vanuit dit internationale
netwerk er stevige kritiek is over de wijze waarop het Trimbos
tabaksontmoedigingsbeleid wil gaan vormgeven? Bijvoorbeeld gezaghebbende
internationale deskundigen op dit gebied, zoals professor dr. Geoffrey
Fong en professor dr. Stanton Glantz, verbazen zich over de focus van
het plan die niet aansluit bij de internationale evidence. Wat is de
reactie van de minister hierop? Hoe communiceert de minister zelf naar
dit internationale netwerk (waaronder de WHO) over de veranderingen die
zich voordoen in Nederland? 

KWF Kankerbestrijding, de Hartstichting en het Astmafonds hebben volgens
de minister in 2011 besloten tot de afbouw en uiteindelijk stopzetting
van hun subsidie aan STIVORO. Klopt het dat zowel het jaartal als het
feit onjuist zijn? Kloppen de volgende opmerkingen: In 2009 hebben de
fondsen besloten vanaf 2014 slechts het model van de basisfinanciering
te stoppen omdat zij tabaksontmoediging op een andere wijze wilden gaan
vormgeven. Inmiddels is een nieuwe Alliantie Nederland Rookvrij!
opgericht, welke op dit moment wordt ondersteund door STIVORO. Momenteel
vinden gesprekken plaats hoe STIVORO de fondsen / de Alliantie Nederland
Rookvrij! kan ondersteunen in de toekomst. STIVORO ontvangt van de
fondsen in 2013 een substantieel bedrag voor het in stand houden van het
expertisecentrum. De subsidie die STIVORO in 2013 van de fondsen krijgt
is ten opzichte van 2012 niet teruggebracht maar geïndexeerd en
bedraagt 1,2 miljoen euro. Al decennialang worden de middelen van de
fondsen samen met die van VWS ingezet voor het in stand houden van de
basisorganisatie - het expertisecentrum STIVORO. De stelling van de
minister dat deze middelen van de fondsen voor andere activiteiten
worden ingezet dan de middelen van VWS is dus niet juist. In 2012
bedragen de kosten van het expertisecentrum 1,1 miljoen euro, voor 50%
gefinancierd door VWS en voor 50% door fondsen. 

Wat vindt de minister van de versnippering die vanaf 2013 dreigt te
ontstaan doordat de middelen worden verdeeld over twee verschillende
expertisecentra in Nederland? Dit lijkt een onwenselijke situatie, te
meer daar de minister juist publiek-private samenwerking wil bevorderen
en activiteiten wil bundelen. Hoe staat de minister hierin? 

Deelt de minister de conclusie van deze leden dat het verstandig is een
pas op de plaats te maken en te streven naar tabakspreventie en een
kennisinstituut dat ook gedragen wordt door de experts op dit terrein? 

Vragen en opmerkingen van de D66-fractie

De leden van de D66-fractie kijken met bezorgdheid naar de
ontwikkelingen rondom het onderbrengen van tabakspreventie bij het
Trimbos-instituut. Deze leden vinden het van groot belang dat de
beschikbare kennis over tabakspreventie behouden blijft. Graag maken
deze leden van de gelegenheid gebruik om enkele vragen te stellen.

De leden van de D66-fractie vernemen graag van de minister op basis van
welke criteria zij de overdracht van kennis op het gebied van
tabakspreventie naar het Trimbos-instituut als geslaagd beschouwt.

De leden van de D66-fractie constateren dat de minister aangeeft dat de
kennisoverdracht tussen STIVORO en het Trimbos-instituut al vanaf juni
2011 plaatsvindt via regelmatig overleg. Genoemde leden hebben echter
signalen ontvangen dat deze overdracht pas ruim een half jaar later in
maart 2012 is gestart. Kan de minister aangeven hoeveel
overdrachtsmomenten er in de periode juni 2011-maart 2012 hebben
plaatsgevonden?

De leden van de D66-fractie constateren dat de minister aangeeft dat dit
jaar al een integratie zal plaatsvinden als het gaat om één infolijn
voor alcohol, drugs en tabak. Deze leden vernemen graag in welk stadium
deze integratie verkeert en of er al een concreet integratieplan is
gerealiseerd. Komt er daadwerkelijk één infolijn? In hoeverre wordt
digitale informatievoorziening bij dit plan betrokken? Kan de minister
aangeven in welk stadium de integratie van digitale
informatieverschaffing verkeert?

De leden van de D66-fractie stellen vast dat het Trimbos de afgelopen
maanden is begonnen met het opbouwen van een nationaal en internationaal
netwerk rondom het thema tabak. Kan de minister aangeven hoever deze
opbouw gevorderd is? In hoeverre vindt er in dit proces een
kennisoverdracht plaats met STIVORO?

Tot slot vragen de leden van de D66-fractie of er ook daadwerkelijk
personele overdracht plaatsvindt van STIVORO naar het Trimbos? Zo ja, in
welke mate is daar sprake van?

II.	REACTIE VAN DE MINISTER 

 PAGE    

 PAGE   1