Preview document (🔗 origineel)

---

Tweede Kamer der Staten-Generaal	2



	Vergaderjaar 2012-2013





33 548	Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van
Financiën (IX) voor het jaar 2013 (Incidentele suppletoire begroting
DNB winstafdracht)









	Nr. 	VERSLAG HOUDENDE EEN LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN

	Vastgesteld … februari 2013





De vaste commissie voor Financiën1, belast met het voorbereidend
onderzoek van dit voorstel van wet,  heeft de eer verslag uit te brengen
in de vorm van een lijst van vragen met de daarop gegeven antwoorden.

De vragen zijn op 19 februari 2013 voorgelegd. Bij brief van ...
februari 2013 zijn ze door de minister van Financiën beantwoord.

Met de vaststelling van het verslag acht de commissie de openbare
behandeling van het wetsvoorstel voldoende voorbereid.





De voorzitter van de commissie,

Van Nieuwenhuizen-Wijbenga





De griffier van de commissie,

Berck





Nr	Vraag	Blz

van	

tot

1	Welke voor- en nadelen hangen samen met de keuze voor het verstrekken
van garanties op crisisgerelateerde activa, ten opzichte van de keuze
voor een voorziening door de DNB? Kan de minister hierbij ingaan op de
risico’s voor de staat? Kan de minister hierbij tevens ingaan op zijn
opmerkingen dat “wanneer het toch misgaat, DNB maar bij de staat moet
aankloppen”? Welke voorziening heeft de minister voor dit scenario
getroffen? Hoe worden deze risico’s geraamd? Kan de minister bij deze
risicoanalyse ook ingaan op zijn eerdere opmerking dat de Nederlandse
staat netto verlies leidt op de interventies in de financiële sector
aangezien banken door de economische crisis minder dividend kunnen
uitkeren en hun buffers dienen te versterken? En kan de minister
eveneens in zijn antwoord betrekken dat DNB in het recente verleden
heeft afgezien van winstuitkering?	0	 

2	Kan de minister aangeven hoe in omringende landen wordt omgegaan met
winstafdrachten door centrale banken als gevolg van
stabilisatiemaatregelen voor de Eurozone? Hoe ziet de minister de
onafhankelijkheid van de Nederlandse centrale bank? Tast de
garantieregeling en winstafdracht volgens de minister de
onafhankelijkheid aan van DNB? Zo nee, waarom niet?	0	 

3	Conform begrotingsregels, dient bij invoering van nieuwe garanties
gebruik gemaakt te worden van het “Toetsingskader Risicoregelingen”.
Is dit gebeurd? Zo nee, waarom niet? Zo ja, kan de minister de vragen
van het toetsingskader beantwoorden en aan de Kamer sturen? Waarom is
deze informatie niet direct naar de Kamer gestuurd?	0	 

4	Hoe verhoudt de garantieregeling zich tot de constatering van de
Algemene Rekenkamer vorig jaar dat de risico’s voor de
overheidsfinanciën de laatste jaren fors zijn toegenomen als gevolg van
garantieregelingen, waarbij alleen al de expliciete garanties door de
staat zijn opgelopen tot bijna 80% van het bbp? Kan de minister een
nieuw integraal garantieoverzicht aan de Kamer sturen waarin alle
expliciete en impliciete garantieregelingen staan vermeld, inclusief de
voorgenomen garantieregeling voor DNB? Hoe zijn de kostendekkende
premies in desbetreffende begrotingshoofdstukken verwerkt?	0	 

5	Hoe verhoudt de garantieregeling zich tot begrotingsregel 25 waarin
wordt gesteld dat voor nieuwe garanties het “nee, tenzij” beleid van
kracht is? Waarom is besloten hier vanaf te wijken?	0	 

6	Conform begrotingsregel 25 zijn garantieregelingen volledig voor
rekening van het betreffende vakdepartement. Het betreffende
vakdepartement dient hiervoor een kostendekkende premie te vragen, die
een reële weergave vormt van het risico. Is dit gebeurd inzake de
garantieregeling voor DNB? Zo nee, waarom niet? Zo ja, waar in de
begroting is het geraamde risico terug te vinden? Welke berekening aan
aannames liggen ten grondslag aan deze premie en dus de reële
risico’s?	0	 

7	De minister geeft aan dat de garantie afloopt op het moment dat de
risico’s weer “tot normale niveaus zijn gedaald”. Hoe
kwantificeert de minister het “normale niveau”? Hoe en wanneer wordt
dit gemeten? Wanneer denkt de minister dat dit niveau wordt bereikt?
Waarom heeft de minister niet gekozen voor een jaar-op-jaar benadering
waarbij elk jaar opnieuw wordt bezien of de gerantstelling dient te
worden verlengd? Welke andere mogelijkheden ziet de minister om de
garantieregeling te begrenzen in de tijd ten einde de tijdelijkheid van
de regeling te verankeren?	0	 

8	Alle garantieregelingen dienen conform begrotingsregels te worden
onderworpen aan een periodieke toets met onder andere als doel het
herbezien van het nut en de noodzaak van de regeling en de actualisatie
van de kwantificering van de risico’s en de beprijzing. Voor wanneer
staat deze toets gepland? Waarom is informatie hieromtrent niet naar de
Kamer gestuurd?	0	 

9	Hoe verhoudt de garantie voor DNB zicht tot begrotingsregel 24 waarin
wordt gesteld dat de kosten en opbrengsten van maatregelen genomen met
het oog op de financiële stabiliteit van het Eurogebied, niet relevant
zijn voor het uitgavenkader? Kan de minister bevestigen dat de
winstafdracht niet wordt gebruikt ter dekking van tegenvallers binnen de
uitgavenkaders? 	0	 

10	Hoe zeker is de minister van de geraamde winstafdracht door DNB? Hoe
groot acht de minister de kans dat achteraf vastgesteld moet worden dat
er toch geen sprake kan zijn van een winstafdracht? 	0	 

11	Indien er toch geen sprake zal zijn van winstafdracht, op welk moment
in het begrotingsjaar weet de minister dit dan? Heeft de minister dan
nog voldoende tijd om alternatieve maatregelen (bezuinigingen) te nemen
ten einde het geraamde pad voor het emu-saldo te behalen? Indien de
minister zich beroept op het trendmatig begrotingsbeleid waarin niet op
emu-saldo gestuurd wordt, kan de minister dan het saldopad dat
voortvloeit uit het regeerakkoord, de Europese begrotingsafspraken, het
begrotingsverdrag en de buitensporigtekortprocedure in het antwoord
betrekken?	0	 

12	Hoe verhoudt de garantiestelling zich tot het beleid van het
Ministerie van Financiën omtrent risicopremies bij garanties? Hoe groot
is de risicopremie die DNB betaalt? En hoe verhoudt die premie zich tot
het gelopen risico? En heeft DNB zijn geraamde dividenduitkeringen nog
aangepast als gevolg van die risicopremie? 	0	 

13	Hoe is de verhouding tussen de risicopremie - door DNB te betalen -
en de geraamde dividenduitkeringen	0	 

14	Kan een analyse gegeven worden van het risicoprofiel van de
garantstelling?	0	 

15	Wat gebeurt er als het risico van de garantstelling zich
materialiseert? Is de uitgaventegenvaller dan relevant voor het
uitgavenkader? En relevant voor het EMU-saldo?	0	 

16	Is het risico volledig beperkt tot de maximale garantstelling?	0	 

17	Bestaat de mogelijkheid dat de staat de komende jaren én geen
dividenduitkering (als gevolg van tegenvallers ergens binnen de
DNB-begroting) én de garantie zich materialiseert? Hoe verhoudt die
situatie zich tot de situatie waarin de staat de voorziening van DNB
niet had overgenomen?	0	 

18	Wat is de achtergrond voor de beperkte tijd die de Staten Generaal
hebben om deze wet aan te nemen? Waarom kon deze niet eerder worden
aangeboden?	0	 

19	In de brief wordt ook gesproken over alternatieven voor de gekozen
optie, zoals de vorming van een voorziening. Waarom is daartoe niet
besloten? Welke andere alternatieven zijn besproken en waarom zijn deze
afgevallen? Welk bedrag had er in het geval van een voorziening
opgebouwd moeten worden? En hoe verhoudt dat bedrag zich tot de geraamde
extra dividenduitkeringen?	0	 

20	Hoe verhoudt de gemaakte keuze tot het uitkeren van dividend in
combinatie met een garantstelling zich tot keuzes die door andere
centrale banken en overheden in de eurozone zijn gemaakt, zijn er meer
landen die eenzelfde keuze maakten?	0	 

21	Uit de media blijkt dat de AR het voorstel nader gaat onderzoeken, is
dat uit eigen beweging of op uw verzoek? Wat is de precieze
vraagstelling en termijn waarop het onderzoek wordt afgerond?	0	 

22	Kan een uitsplitsing worden gemaakt van de obligatieportefeuille die
wordt aangehouden door de Europese Centrale Bank per lidstaat waarvan
staatsobligaties zijn opgekocht? Uit welke componenten is de
winstafdracht van de Nederlandsche Bank opgebouwd, wat is het aandeel
per lidstaat waarvan staatsobligaties zijn opgekocht? Gaat het hier om
winsten op zowel de nominale waarde op opgekochte staatsobligaties als
om de couponbetalingen daarop? 	0	 

23	Waarom is de Kamer niet in een eerder stadium geïnformeerd over het
voornemen tot wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van
Financiën? Was eerder informeren onmogelijk? Zo ja, waarom?	0	 

24	Wat is het gevolg als deze wijziging van de begrotingsstaat niet
tijdig wordt behandeld? Wordt het te verwachten bedrag aan
winstuitkering dan doorgeschoven naar volgend jaar?	0	 

25	Is er geconsulteerd met derden over het wetsvoorstel?	0	 

26	In de begrotingsstaat van de incidentele suppletoire begroting zijn
ook de mutaties omtrent de interventie bij SNS opgenomen. Betekent dit
dat de minister met de versnelde procedure voor de incidentele
suppletoire begroting DNB ook versneld instemming vraagt voor de
maatregelen bij SNS?	0	 

27	Vanwege welke maatregelen van de ECB zijn de risico’s voor DNB
verder opgelopen?	0	 

28	Hoe worden in andere landen de crisisgerelateerde risico’s voor
centrale banken ondervangen? En wat is hierover afgesproken tussen de
centrale banken in de eurozone?	0	 

29	Is de minister van mening dat deze meevaller geïnterpreteerd dient
te worden als een opbrengst van een maatregel, genomen met het oog op de
financiële stabiliteit van het Eurogebied?	0	 

30	Wat is het gevolg van het afgeven van de garantie en het overnemen
van de risico’s van DNB voor de kredietwaardigheid van Nederland?	0	 

31	Wat zijn de risico’s van de garantie? En hoe staan risico en
rendement van de garantie tot elkaar in verhouding? Welke mogelijkheden
heeft de minister tot beheersing van de risico’s?	0	 

32	Kunt u ingaan op het risico dat de overheidsgarantie een perverse
prikkel voor DNB is om meer high-yield, en dus meer risico, op de balans
te nemen?	0	 

33	Kunt u ingaan op (de risico’s mbt) de garantstelling voor de
verschillende onderdelen van de balans van DNB, zoals SMP, reguliere
herfinanciering, etc?	0	 

34	Waarom is gekozen voor het verstrekken van een garantie, en niet voor
een voorziening of vergroting van de reserves? Welk
doelmatigheidsvoordeel wordt bewerkstelligd met deze garantie?	0	 

35	Geldt voor deze garantie dat eventuele schade volledig voor rekening
komt van begrotingshoofdstuk IXB en dat schade volledig uit het
specifieke beeld moet worden gecompenseerd? Zo ja, welke mogelijkheden
zijn er binnen begrotingshoofdstuk IXB om schade, voortvloeiend uit deze
garantie, te compenseren?	0	 

36	Hoe hoog is de kostendekkende premie die DNB betaald? Waarom is er in
de incidentele suppletoire begroting geen kostendekkende premie
opgenomen?	0	 

37	Hoe hoog zou de kostendekkende premie moeten zijn om een reële
weergave van het risico te vormen?	0	 

38	Moet de winstafdracht beschouwd worden als de risicopremie? Wordt
deze gestort in een begrotingsreserve?	0	 

39	Welk deel van de winstafdracht is crisisgerelateerd?	0	 

40	Valt de winstafdracht binnen of buiten het uitgavenkader?	0	 

41	Wat zijn de gevolgen indien de Staten-Generaal niet instemmen met de
incidentele suppletoire begroting voor de datum van 5 maart 2013?	0	 

42	Welke mogelijkheden heeft DNB om haar jaarrekening later vast te
stellen?	0	 

43	Op welke datum is het idee voor een overheidsgarantie voor DNB op het
ministerie ter sprake gekomen?	0	 

44	Op welke datum zijn de onderhandelingen tussen DNB en het ministerie
van Financiën over de overheidsgarantie gestart? In hoeverre was u
betrokken of op de hoogte van deze onderhandelingen?	0	 

45	Op welke datum was is er definitief een akkoord gesloten tussen DNB
en het ministerie van Financiën?	0	 

46	Kunt u ingaan op het onderzoek van de Algemene Rekenkamer naar de
garantstelling? Wanneer zal dit onderzoek afgerond zijn? En wat zijn de
onderzoeksvragen?	0	 

47	Wat zijn de gevolgen van de maatregelen die de Europese Centrale Bank
heeft genomen voor de crisisgerelateerde (financiële) risico’s die De
Nederlandsche Bank loopt? Hoe groot zijn deze risico’s momenteel?	0	 

48	Crisisgerelateerde (financiële) risico's in de balans van nationale
centrale banken in de Eurozone, en dus ook van de DNB zijn opgelopen.
Binnen ESCB is het voor nationale centrale banken mogelijk gemaakt een
voorziening (vergroting van de reserves) te treffen voor
crisisgerelateerde risico's. Is het de bedoeling van ESCB dat deze
voorziening expliciet de vorm heeft van een fysieke vergroting van de
reserves? Is het nu gekozen alternatief - het verstrekken van een
garantie op crisisgerelateerde activa - door ESCB ook genoemd als
volwaardige voorziening?	0	 

49	Is bekend hoe andere Europese lidstaten omgaan met het treffen van
voorzieningen voor crisisgerelateerde (financiële) risico's in de
balans van hun nationale centrale banken?	0	 

50	Kan nauwkeurig toegelicht worden, waarom juist de gekozen
garantieregeling, en niet het vergroting van de reserves van DNB als
"passende oplossing" wordt gezien?	0	 

51	Kan een toelichting gegeven worden op de risicoafweging die plaats
heeft gevonden tussen DNB en het ministerie van financiën, en waarom de
garantie van € 5,7 miljard als een aanvaardbaar / te rechtvaardigen
risico wordt beschouwd, als alternatief voor het opbouwen van een reële
reserve bij DNB? 	0	 

52	Voor de derde keer in twee jaar tijd, worden de regels over hoe om te
gaan met het dividend van DNB voor de staat gewijzigd, waarom is deze
wijziging nu wenselijk of nodig? Hoe verhoudt de gekozen regeling zich
tot het dividendbeleid van DNB?	0	 

53	Hoe verhoudt het verstrekken van een nieuwe garantie van EUR 5,7 mld
aan DNB zich tot de eerder geuite beleidsintentie van het Kabinet om de
garanties van de overheid geleidelijk af te bouwen?	1	 

54	Hoe groot zijn de risico's voor de staat van de extra garantie van
EUR 5,7 mld aan DNB? Op welke wijze kan de garantie worden aangesproken,
en op welke momenten zal dat het meest waarschijnlijk kunnen gebeuren?	1
 

55	Hoeveel garanties heeft de overheid inmiddels aan DNB verstrekt
(inclusief de garanties via het IMF)? Hoeveel voorzieningen door de
overheid staan hier tegenover? Hoe groot is de totale omvang van de
risico's waaraan DNB bloot staat als gevolg van liquiditeitsverstrekking
door de Europese centrale banken tegen slecht onderpand, alsmede de
aankopen van staatsobligaties van schuldenlanden? 	1	 

56	Is overwogen om de hogere winstafdrachten te storten in een fonds,
zodat de Staat zelf een buffer aanhoudt om eventuele tegenvallers uit
hoofde van de verstrekte garantie op te kunnen vangen? Graag een
uitgebreide toelichting van de Minister.	1	 

57	 Is de Minister bereid de Algemene Rekenkamer (of een andere
onafhankelijke partij) een inschatting te laten maken, op korte termijn,
van de omvang van de risico's die het gevolg zijn van deze
staatsgarantie? Zo nee, waarom niet?	1	 

58	Op welke wijze is de extra winstafdracht van EUR 813 mln tot stand
gekomen, alsmede die van de overige jaren tot aan 2017? Waar is dit
bedrag op gebaseerd? Kan de Minister daar een gedetailleerde nadere
onderbouwing van geven?	1	 

59	Hoe verhoudt zich het nu inboeken van de winst tot aan 2017 tot het
voorzichtigheidsbeginsel om de afgedragen winst van DNB pas op het
moment van realisatie in te boeken?	1	 

60	De Minister geeft aan dat binnen het stelsel van Europese Centrale
Banken (ESCB) de mogelijkheid bestaat om te kiezen voor een voorziening
om eventuele verliezen uit hoofde van de crisis op te vangen. Hoeveel
centrale banken uit het ESCB hebben gekozen voor een voorziening? Waarom
hebben ze daarvoor gekozen? Hoeveel centrale banken hebben gekozen voor
een andere oplossing dan een voorziening? Waarom hebben ze daarvoor
gekozen?	1	 

61	In hoeverre is de nu gekozen oplossing voor DNB in overeenstemming
met de vereisten van het ESCB? 	1	 

62	In hoeverre is de nu gekozen oplossing voor de Staat in
overeenstemming met de vereisten van het Stabiliteit -en groeipact
(laatste versie)? Wat zegt het Stabiliteit -en groeipact over garanties
en andere off balance sheet verplichtingen? Hoe verhoudt zich dat tot de
voorliggende staatsgarantie van EUR 5,7 mld?	1	 

63	Hoe verhoudt deze oplossing zich tot een gewenste nauwe scheidslijn
tussen het monetaire beleid en het begrotingsbeleid? Hoe verhoudt een
eventuele aanspraak op de DNB-garantie zich tot de no bailoutclausule en
het verbod op monetaire financiering? 	1	 

64	Is over het wetsvoorstel een officiële reactie gevraagd van DNB? Hoe
adviseert DNB over het wetsvoorstel? Is dit advies openbaar en bent u
bereid dit aan de Kamer te verschaffen?	1	 

65	Op welke wijze wordt deze transactie met DNB precies
begrotingstechnisch verwerkt? Welke aspecten worden tot de uitgavenkant
gerekend en welke aspecten tot de inkomstenkant? Zijn door deze
transactie op enigerlei wijze minder bezuinigingen noodzakelijk? 	1	 

66	Welke alternatieve mogelijkheden heeft u met De Nederlandsche Bank
besproken bij het zoeken naar een oplossing voor de oplopende
risico’s? 	2	 

67	Kunt u uiteenzetten welke afwegingen zijn gemaakt bij het zoeken naar
alternatieven?	2	 

68	Welke maatregelen hebben andere eurolanden genomen om de oplopende
crisisgerelateerde (financiële)  risico’s als gevolg van de
maatregelen van de Europese Centrale Bank het hoofd te bieden?	2	 

69	Wat zijn de ‘crisisgerelateerde activa’ waarop de garantie wordt
verstrekt? 	2	 

70	Wanneer is volgens u sprake van een normaal risiconiveau, waarbij de
garantieregeling kan worden stopgezet? 	2	 

71	Welke tegenprestatie moet De Nederlandsche Bank leveren in ruil voor
de garantieverlening? 	2	 

72	Wat is de huidige omvang van de expliciete en impliciete
overheidsgaranties die de staat heeft afgegeven (in euro’s en in
percentages)? 	2	 

73	Welke risico’s loopt de staat met de garantieregeling en hoe
verhouden deze risico’s zich tot de extra winstafdracht die wordt
gerealiseerd? 	2	3

74	Heeft u wijzigingen aangebracht in de verdeelsleutel voor de
winstafdracht van De Nederlandsche Bank? 	3	 

75	Kunt u uiteenzetten hoe de hogere winstafdracht van € 812,9 mln. in
2013 is berekend? 	3	 

76	Kunt u uiteenzetten hoe de hogere winstafdrachten voor de jaren 2014
tot en met 2017 zijn berekend? 	3	 

77	Met welke onzekerheden zijn de ramingen voor de winstafdracht in de
komende jaren omgeven?	3	 

78	Kan worden aangegeven als gevolg van welke maatregelen waartoe de ECB
heeft besloten, de crisis gerelateerde risico’s in de balans van DNB
zijn opgelopen?	4	 

79	Welke verschillende mogelijkheden om te komen tot een passende
oplossing voor de toegenomen crisis gerelateerde risico’s zijn
besproken?	4	 

80	Voor welke crisis gerelateerde risico’s is besloten het voor
nationale centrale banken mogelijk te maken een voorziening te treffen?
Op welke steunoperaties heeft dit betrekking?	4	 

81	Op welke crisis gerelateerde activa heeft de voorgestelde garantie
betrekking?	4	 

82	Staat de Nederlandse Staat niet ook nu al garant voor eventuele
verliezen van DNB, die gevolg kunnen zijn van maatregelen van de ECB? Zo
ja, wat is dan de betekenis van deze garantie? Neemt het totaal aan
garanties dat de overheid heeft afgegeven als gevolg hiervan toe?	4	 

83	Zijn er andere eurolanden die ook op een soortgelijke manier garant
staan voor verliezen bij hun centrale bank? Zo ja, welke?	4	 

84	Op welk niveau moeten de risico’s zich bevinden wil de
garantiestelling aflopen en wat zijn de niveaus nu? Loopt de
garantiestelling automatisch af als de risico’s zich weer op het
normale niveau bevinden of is daar een apart besluit voor nodig?	4	 

85	Kan concreet worden aangegeven wanneer wordt verwacht dat de
risico’s weer tot normale niveaus zijn gedaald?	4	 

86	Kan een financiële onderbouwing worden gegeven voor het bedrag van
5,7 miljard aan garanties?	4	 

87	Kan een financiële onderbouwing worden gegeven voor het bedrag van
3,2 miljard aan winstafdracht door DNB?	5	 

88	Wat is de hoogte van het bedrag dat DNB had moeten uittrekken om de
crisis gerelateerde risico’s in de markt af te dekken?	5	 

89	Met welke onzekerheden zijn toekomstige winstafdrachten van DNB
omgeven?	5	 



 PAGE    

 PAGE   1