Preview document (🔗 origineel)

---

	INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG







	Binnen de vaste commissie voor Financiën hebben enkele fracties de
behoefte om over de brief van de staatssecretaris van Financiën d.d. 4
mei 2013 t.g.v. het feitenrelaas systeemfraude met toeslagen (Kamerstuk
17050, nr. …), enkele vragen en opmerkingen voor te leggen.







De voorzitter van de commissie,

Van Nieuwenhuizen-Wijbenga





De griffier van de commissie,

Berck





I 	Vragen en opmerkingen vanuit de fracties





Vragen en opmerkingen van  de leden van de fractie van de VVD

De leden van de VVD-fractie hebben kennisgenomen van de brief van het
kabinet betreffende het feitenrelaas over de toeslagenfraude. Deze leden
hebben enkele aanvullende vragen.

De leden van de VVD-fractie constateren dat de FIOD tot nu toe 280
gevallen van systeemfraude met toeslagen heeft afgehandeld. Hoeveel
fiscale strafzaken zijn er jaarlijks, naast de zaken over toeslagen? Van
de genoemde 280 fraudezaken met toeslagen hebben 183 betrekking op de
periode na september 2011. Dat betekent dat er circa 100 fraudezaken
voor september 2011 zijn afgehandeld. Wanneer zijn de eerste gevallen
van systeemfraude met toeslagen aan de orde gekomen? Wat is de
budgettaire omvang van de genoemde 280 fraudezaken met toeslagen? Welke
mogelijkheden ziet het kabinet om dit bedrag niet alleen op de fraudeurs
te verhalen, maar ook op de zogenaamde spookburgers, zoals deze ook te
zien waren op reeds uitgezonden televisiebeelden?

De leden van de VVD-fractie constateren dat er sprake is van een
grootschalig overheidssysteem waarin miljarden euro’s worden
rondgepompt. Hoeveel toeslagen (huur-, zorg- en kindtoeslagen),
budgetten (kindgebonden budgetten, persoonsgebonden budgetten, etc) en
tegemoetkomingen worden er jaarlijks uitgekeerd? Hoeveel procent van de
huishoudens ontvangen deze toeslagen, budgetten en tegemoetkomingen?
Hoeveel euro’s gaat hier in om? Hoeveel wordt jaarlijks alleen aan
toeslagen in totaal en per toeslag uitgekeerd? Om hoeveel huishoudens
gaat het daarbij en hoe hebben deze getallen zich de afgelopen jaren
ontwikkeld? Is een dergelijk systeem eigenlijk wel voor de overheid als
geheel wel voldoende controleerbaar? Hoe efficiënt acht het kabinet een
dergelijk systeem waarin miljarden aan euro’s eerst worden geïnd en
vervolgens weer worden uitgekeerd? Ziet het kabinet effectievere
compensatiemechanismen, zoals specifieke belastingkortingen, in plaats
van het huidige systeem? En in hoeveel procent van de gevallen is er
sprake van fraude, uitgaande van de 280 fraudezaken, op het totaal van
toeslagen, budgetten en tegemoetkomingen? 

De leden van de VVD-fractie constateren tevens dat de toeslagenfraude
mogelijk lijkt te worden gemaakt, door het gesjoemel met de
Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens (GBA) en het aanvragen
van DigiD? Hier hebben de leden van de VVD-fractie in het verleden al
schriftelijke vragen over gesteld. Sinds wanneer is het bekend dat DigiD
fraudegevoelig is en wat is er ondernomen om dit systeem
fraudebestendiger te maken? Hoe beoordeelt het kabinet het functioneren
van het systeem van de Gemeentelijke Basisadministratie
Persoonsgegevens? Sinds wanneer is de problematiek omtrent de
fraudebestendigheid van de GBA bekend en wat is er ondernomen om dit
systeem fraudebestendiger te maken?

Vragen en opmerkingen van  de leden van de fractie van de PvdA

De leden van de PvdA-fractie hebben kennisgenomen van het feitenrelaas
over de systeemfraude met toeslagen. Naar mening van de leden van de
PvdA-fractie is het feitenrelaas op hoofdlijnen helder, maar er is
behoefte aan nadere informatie bij een aantal zaken.

De leden van de PvdA-fractie vragen zich allereerst af wat de totale
grootte van de (Bulgaarse) fraude is. Over welke aantallen gaat het, en
wat is de totale financiële schade? Ten tweede willen deze leden weten
of de huidige aanpak en de voorgestelde nieuwe maatregelen volgens het
kabinet voldoende zijn om toeslagenfraude in de toekomst te voorkomen of
te beperken. Om die reden vragen de leden van de PvdA-fractie om meer
duidelijkheid rondom de aangekondigde actiebrief. Welke concrete
beleidsaanpassingen zijn volgens het kabinet nodig? Welke invloed hebben
de mogelijke wijzigingen in beleid op de kwaliteit van de
dienstverlening? Wanneer zouden de wijzigingen op zijn vroegst
geïmplementeerd kunnen worden? Zijn er redenen om bij de
beleidsaanpassingen breder te kijken dan alleen naar toeslagenfraude? In
een tijd dat goedwillende burgers geconfronteerd worden met
bezuinigingen en lastenverhogingen is toeslagenfraude onverteerbaar. De
leden van de fractie van de PvdA vinden het daarom zeer wenselijk dat de
actiebrief  zo snel mogelijk wordt verstuurd zodat snel werk kan worden
gemaakt om fraudegevallen als deze in de toekomst te voorkomen.

Vragen en opmerkingen van  de leden van de fracties van het CDA, de PVV,
de SP, D66, de ChristenUnie, GroenLinks, de SGP, de PvdD en 50PLUS

De leden van de fracties van het CDA, de PVV, de SP, D66, de
ChristenUnie, GroenLinks, de SGP, de PvdD en 50plus hebben kennisgenomen
van de brief met het feitenrelaas over de toeslagenfraude.

Een aantal vragen, die genoemde leden gesteld hebben bij de regeling van
werkzaamheden, is helaas niet beantwoord en de brief roept ook nieuwe
vragen op. Vandaar de volgende vragen.

Het Abvakabo-rapport

Bij het VAO Belastingdienst/Overige fiscale onderwerpen op 4 april
jongstleden stelde de staatssecretaris: 

“Ik kom volgende week met een brief naar aanleiding van de berichten
vorige week over het rapport van de Abvakabo, waarin het ging over
windhappers. Ik heb in de media aangegeven dat wij niet voor niets met
spoor 3 bezig zijn. Dat betekent extra versterking van de handhaving en
invordering door de Belastingdienst. In het kader van het regeerakkoord
is behoorlijk wat extra geld beschikbaar gekomen om juist dit soort
zaken aan te pakken. Ik heb ook gevraagd of in de berichten van de
Abvakabo nog nieuwe elementen zitten, die nog niet eerder tot mij waren
gekomen. Ik bericht de Kamer daarover. Dit verzoek neem ik daarin mee.
Over de vraag of dat vervolgens exact via deze pilot of op een
alternatieve manier wordt uitgewerkt, bericht ik de Kamer dan in de
brief.”

Ondanks een rappel voor deze brief bij de regeling van werkzaamheden van
25 april 2013 heeft deze brief de Kamer nog steeds niet bereikt. Kan het
kabinet deze brief, met onder andere een volledige reactie op het
Abvakabo-rapport aan de Kamer doen toekomen?

De huidige zaak

Over de huidige zaak hebben genoemde leden een aantal vragen. 

Waarom kon niet voorkomen worden dat eind 2011 dubieuze aanvragen met
dezelfde BSN's toch uitbetaald werden? 

Hoe konden mensen die geen zorgverzekering hebben, een zorgtoeslag
aanvragen met terugwerkende kracht? In elke apotheek wordt via VECOZO
gecheckt of men een zorgverzekering heeft. Wordt dat nu ook bij de
Belastingdienst/Toeslagen gedaan en zo ja sinds wanneer?

Hoe konden er meerdere huurtoeslagen verschaft worden voor mensen die op
één adres ingeschreven staan? Vindt daarop geen controle plaats?

Hoeveel spookburgers zijn er in Nederland op dit moment en bouwen zij
allemaal AOW-rechten op? 

In mei 2012 en daaropvolgend in juli 2012 is een bestuurlijk dossier met
de modus operandi opgesteld en bekend gemaakt bij de Belastingdienst,
onderdeel Ministerie van Financiën en inspectie SZW. Was daarmee
feitelijk de aanzet gegeven om ook bestuurlijk het toeslagensysteem aan
te passen? Zo ja, welke aanpassingen hebben plaatsgevonden?

Hoe verhoudt de feitelijkheid van het bestuurlijk dossier zich met de
tweede tussenconclusie?

Waarom is een periode van acht weken te kort om een aanvraag te
beoordelen en te bepalen of er al dan niet een voorschot uitbetaald kan
worden?

Waarom heeft de vermeende onmogelijkheid om binnen de wettelijke termijn
een aanvraag te beoordelen niet geleid tot een voorstel tot
wetswijziging?

Heeft het kabinet voldoende mogelijkheden om in gevallen van fraude -
zoals in de onderhavige casus van de Bulgaren met tussenpersonen - om
langs fiscale, bestuursrechtelijke of strafrechtelijke weg geld terug te
vorderen? Zijn er ook internationale arrestatiebevelen uitgevaardigd?

Hoeveel geld is er onterecht uitbetaald in deze zaak? Hoeveel geld is er
teruggevorderd in deze zaak en hoeveel geld is tot nu toe daadwerkelijk
teruggehaald in deze zaak?

  

280 zaken van systeemfraude

De brief vermeldt: 

“Tot nu toe heeft de FIOD 280 gevallen van systeemfraude met toeslagen
afgehandeld. Van de genoemde 280 zaken hebben 183 betrekking op de
periode na 15 september 2011. In een aantal zaken zijn forse straffen
opgelegd.”

Bij de regeling van werkzaamheden vroegen deze leden ook om de inhoud
van deze gevallen. Kan het kabinet aangeven om welke vormen van
systeemfraude het ging in elk van deze gevallen? En kan het kabinet
precies aangeven wat de definitie is van systeemfraude?

De 280 zaken zijn afgehandeld. Zijn er ook niet-afgehandelde zaken? Zo
ja, hoeveel en wat zijn de feiten en verdenkingen?

Kan het kabinet een overzicht geven van het aantal zaken per jaar in de
afgelopen acht jaar? Is er  sprake van een stijgende lijn?

Naast het individuele overzicht van elk van de systeemfraudezaken
ontvangen deze leden ook  graag een overzicht van  overeenkomsten in
deze 280 zaken van systeemfraude. Zijn de 280 zaken van systeemfraude
met toeslagen onder te verdelen in een aantal typen systeemfraude? In
hoeveel zaken betreft het fraude waarbij mensen via de aanvraag van een
toeslag voor het eerst te maken krijgen met de Belastingdienst? 

Verder vroegen deze leden bij de genoemde regeling van werkzaamheden ook
een overzicht van alle vergelijkbare gevallen van fraude waarbij iemand
kort naar Nederland komt, zich inschrijft, toeslagen of kinderbijslag
aanvraagt en die vervolgens toegewezen krijgt, maar hier nooit inkomen
heeft en eigenlijk ook nooit getraceerd kan worden. Dit overzicht hebben
zij niet aangetroffen in de brief en zouden zij graag alsnog ontvangen. 

Interview in Accountancy Nieuws

Genoemde leden hebben onderstaande opmerking van staatssecretaris twee
jaar geleden in accountancy nieuws tot zich genomen.

“Maar criminele organisaties hebben ook wegen gevonden om de schatkist
te tillen. En dat is geen traditionele  vorm van belastingfraude, zoals
het verzwijgen van inkomsten, zwart sparen of  smokkel. Dat pakken we al
hard aan. Dit  gaat een slag verder, mensen die nog helemaal geen
belasting betaald hebben maar geld jatten uit de schatkist. Dat gebeurt
bij voorlopige teruggaaf, toeslagfraude, vaak door gebruik te maken van 
de identiteit van iemand anders.”

(Accountancynieuws, nummer 9, 6 mei 2011, pagina 14)

Welke gevallen van dit soort fraude waren toen bekend bij de
staatssecretaris? Wie zijn er vervolgd en tot welke acties heeft dit
geleid?

Over de omvang van de fraude tasten deze leden nog in het duister. Kan
het kabinet een schatting geven van de omvang geven van bedrag dat
gemoeid is met de fraudezaak waarover de brief gaat en hoeveel geld er
verloren gaat door alle 280 systeemfraudezaken, die de FIOD aangepakt
heeft?

Kan het kabinet ook een schatting geven van het totale bedrag dat door
fraude verloren gaat bij de toeslagen, nu nog €1,4 miljard euro aan
toeslagen terugbetaald moet worden?

Informatiepositie premier Rutte

De minister-president was op 26 april gerustgesteld door de voorlopige
brief. Wist hij toen dat er bij benadering 280 zaken met systeemfraude
waren?