Preview document (🔗 origineel)

---

25 928		NAVO helikopterproject NH-90

nr. 		Lijst van vragen en antwoorden

		

Vastgesteld (wordt door griffie ingevuld als antwoorden er zijn)

De vaste commissie voor Defensie heeft een aantal vragen voorgelegd aan
de minister van Defensie over de brief d.d. 11 maart 2014 over de
resultaten van het onderzoek naar de geluidsbelasting van de
bemanningsleden van de NH-90 helikopters, en over de problematiek van de
bovenmatige corrosie en slijtage bij NH-90 helikopters (25 928, nr. 58).


De daarop door de minister gegeven antwoorden zijn hierbij afgedrukt. 

De voorzitter van de commissie, 

Ten Broeke

De adjunct-griffier van de commissie,

Mittendorff

Nr	Vraag	Blz

van	

tot

1	Kunt u aangeven of de bemanningen van de NH-90 partnerlanden ook met
dezelfde gehoorproblemen te maken hebben? Zo ja, welke landen zijn dit
en welke maatregelen worden in die landen genomen om de klachten bij de
bemanning te beperken?	0	 

2	Welke voorzorgsmaatregelen zijn er genomen om mogelijke corrosie en
slijtage als gevolg van de inzet van de NH-90 in maritieme gebieden
tegen te gaan, gelet op het feit dat het bekend is dat er vaker
corrosieproblemen worden geconstateerd na de inzet van maritieme
helikopters in een zoute omgeving?	0	 

3	Welke ervaringen heeft u met het gebruik van de Lynx-helikopter in een
zoute omgeving? Hoe zijn deze ervaringen betrokken bij de verwerving en
inzet van de NH-90? 	0	 

4	Wat zijn de operationele ervaringen van de vliegers en bemanningsleden
met de inzet van de NH-90 tijdens de missies? 	0	 

5	Zijn de NH-90 bemanningen op enig moment in gevaar geweest door
toedoen van de bovenmatige slijtage, ontwerpfouten en assemblagefouten? 
3	 

6	In hoeverre levert de inzet van de NH-90 tijdens missies de verwachte
en gewenste resultaten op?	0	 

7	Is het niet nodig om de geluidsbelasting binnen de arbo-norm aan te
passen, gelet op het gestelde in uw brief dat elk geval van lawaaischade
er één te veel is en er toch in vier van 46 gevallen sprake van
gehoorschade is, ondanks het feit dat de geluidsbelasting binnen de
arbo-norm valt. Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe gaat u dat aanpakken?	1	


8	Welke (overige) medische gevolgen heeft de geconstateerde gehoorschade
als gevolg van het vliegen met de NH-90 voor de bemanningsleden? In
hoeverre zijn zij nog inzetbaar als bemanningslid?	1	 

9	Kunt u aangeven hoe het kan dat bij een groot aantal gebruikers de
communication ear plugs (CEP), waarmee het geluid van intercom en de
radio’s achter de beschermende oorplug wordt weergegeven, niet goed
was afgesteld?	2	 

10	Kunt u aangeven of inmiddels de genomen maatregelen met het oog op de
terugdringen van de geluidsoverlast tot resultaat hebben geleid, gelet
op het gestelde in uw brief dat u op grond van het onderzoek dat door
het Centrum voor Mens en Luchtvaart is uitgevoerd een aantal maatregelen
neemt en waarbij u aangeeft dat de eerder opgelegde restricties eind
maart verwacht worden opgeheven te zijn?	2	 

11	Zijn er gevallen van gehoorschade bekend of onderzocht bij
bemanningsleden die vliegen met andere helikopters van u dan de NH-90?
Hoe verhouden deze cijfers zich tot het aantal vastgestelde gevallen van
gehoorschade bij het vliegen met de NH-90? 	2	 

12	Wat is het gemiddelde aantal gevallen van helikopter-bemanningsleden
met gehoorschade bij de Nederlandse krijgsmacht?	2	 

13	Bij hoeveel van het totaal van de bemanningsleden van de NH-90 is
gebleken dat de CEP’s niet goed zijn afgesteld? Hoe kan het dat de
earplugs bij een groot aantal van de bemanningsleden niet goed zijn
afgesteld? 	2	 

14	Komt het vaker voor dat communication earplugs niet goed zijn
afgesteld? Zo ja, bij welke helikopters?	2	 

15	Wie is verantwoordelijk voor de keuze van de helm van de NH-90? Wat
zijn de voordelen van het gebruik van deze helm? 	2	 

16	Hoe is het mogelijk dat de betreffende helmen niet vooraf optimaal
zijn afgesteld ten behoeve van de vermindering van de geluidsbelasting?
Wat is het verband tussen het niet optimaal afstellen van de helmen en
de bij verschillende bemanningsleden geconstateerde gehoorschade? Wie is
verantwoordelijk voor de juiste afstelling van de helmen? 	2	 

17	Welke maatregelen neemt u om ervoor te zorgen dat de helmen van NH-90
bemanningsleden in de toekomst optimaal zijn afgesteld?	2	 

18	In hoeverre zijn de klachten over gehoorschade en lawaai te wijten
aan niet optimaal gebruik en afstellen van de CEP’s en de helm? In
hoeverre zijn de klachten te wijten aan de geluidsproductie van de
helikopter zelf? 	2	 

19	Zijn er bij de andere landen die de NH-90 inmiddels in gebruik hebben
genomen dezelfde problemen met overmatige geluidsbelasting
geconstateerd?	2	 

20	Wat zijn de extra kosten die gemoeid zijn met de beheersmaatregelen
voor waarborging van de geluidsbelasting bij de bemanning?	2	 

21	Hoe verklaart u het aantal klachten over de geluidsbelasting in
relatie tot het onderzoek dat aantoont dat de NH-90 voldoet aan alle
wettelijke eisen voor geluidsbelasting? Bieden de wettelijke eisen wel
afdoende bescherming naar uw mening? 	3	 

22	Kunt u aangeven hoe lang een onderzoek zal duren en wanneer dat
positieve resultaten oplevert voor de bemanningen, gelet op het gestelde
in uw brief dat u wilt bezien of verdere geluiddempende maatregelen
mogelijk zijn om de overlast te beperken en de werkbeleving van de
bemanning te verbeteren door middel van een vervolgonderzoek van het
Centrum voor Mensen en Luchtvaart naar de verlaging van de
geluidsbelasting in de NH-90? 	3	 

23	Kunt u aangeven of de resultaten al beschikbaar zijn, gelet op het
gestelde in uw brief dat de fabrikant NHIndustries (NHI) de
corrosieproblemen als de bovenmatige slijtage vooral te worden
veroorzaakt door ontwerpfouten en dat men volop bezig is met het
bedenken van oplossingen en dat NHI verwacht de eerste resultaten
daarvan eind maart beschikbaar te hebben? Zo ja, wat wordt er gedaan met
deze resultaten? Welke stappen worden ondernomen aan de hand van deze
resultaten om de problemen op te lossen?	3	 

24	Heeft de fabrikant NHI inmiddels de door haar geïdentificeerde
oplossingen met u gedeeld? Wanneer informeert u de Kamer over deze
oplossingen? 	3	 

25	Kunt u de Kamer nader informeren over de oplossingen die de fabrikant
NHI in de loop van dit jaar aandraagt voor de ontstane problemen en voor
welk deel de kosten op u worden verhaald? 	3	 

26	Als gevolg waarvan heeft de problematiek met corrosie en slijtage
geen operationele consequenties voor de voorgenomen inzet in 2014? Wat
zijn de gevolgen van de voorgenomen inzet van de NH-90 helikopters voor
de inzetbaarheid van deze helikopters na 2014, als de problemen met de
corrosie en slijtage niet tijdig opgelost zijn? 	3	 

27	Welke financiële risico’s zijn er voor u als gevolg van de
kwetsbaarheid van de helikopter voor corrosie en slijtage? 	3	 

28	Wanneer informeert u de Kamer over de mogelijkheden om de financiële
gevolgen van de vastgestelde corrosie en slijtage te verhalen op de
fabrikant NHI?	3	 

29	Welke gevolgen heeft de geconstateerde corrosie en slijtage voor de
levering van de nog te ontvangen negen NH-90 helikopters? 	3	 

30	Zijn de eerder opgelegde restricties, opgeheven? Zo ja, waarom? Zo
nee, waarom niet?	3	 

31	Hoe groot is het deel van de bemanningsleden dat  “veel lawaai”
ervaart? Wat verstaan de bemanningsleden onder “veel lawaai” en wat
zijn hiervan de fysieke en psychologische klachten?	3	 

32	Wat is de relatie tussen de aangetroffen corrosie en slijtage en de
inzet van de helikopters in open zee en kustgebieden? Is het mogelijk
dat de corrosie en slijtage te wijten is aan gebruik op en/of in de
nabijheid van de zee? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet? 	3	 

33	Is vooraf rekening gehouden met de inzet van de NH-90 op en/of in de
nabijheid van de zee? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke preventieve
maatregelen zijn er getroffen?	3	 

34	Wat is de aard van de door Frankrijk aangetroffen corrosie? Welke
mogelijke oorzaken zijn daar geïdentificeerd? Is deze ook vastgesteld
na inzet op open zee en/of bij kustgebieden? 	3	 

35	Welke risico’s bij de operationele inzet van de NH-90 zijn vooraf
voorzien? Welke risico- beheersmaatregelen gelden daarbij? Is
potentiële gehoorschade vooraf geïdentificeerd als mogelijk risico? Zo
nee, waarom niet? Is de bovenmatige corrosie en slijtage na operationele
inzet vooraf geïdentificeerd als mogelijk risico? Zo nee, waarom niet? 
  	3	 

36	Welke consequenties hebben de ontwerp- en assemblagefouten en
incomplete onderhoudsinstructies voor de inzetbaarheid bij huidige
missies? 	3	 

37	Brengt een eventueel verbeterd ontwerp van de fabrikant extra kosten
met zich mee?	3	 

38	Kunt u de Kamer een overzicht verschaffen van de exploitatiekosten
van de NH-90 en hoe deze zich hebben ontwikkeld? 	4	 

39	Wat zijn de redenen dat de Nederlandse NH-90 van Italiaanse productie
geen extra corrosie laag bevat in tegenstelling tot de NH-90 die wordt
gebruikt door België en die van Duitse productie is?	3	 

40	Kunt u toelichten waarom de Belgische versie van de NH-90 is voorzien
van een extra verflaag om roestvorming tegen te gaan en de Nederlandse
versie niet? In welke mate is de Europese wijze van produceren op
meerdere productielijnen daar de oorzaak van?  	3	 

41	Kunt u toelichten waarom de Belgische versie van de NH-90 is voorzien
van een extra verflaag om roestvorming tegen te gaan en de Nederlandse
versie niet? In welke mate is de Europese wijze van produceren op
meerdere productielijnen daar de oorzaak van?  	3	 

42	Kunt u toelichten of de bovenmatige slijtage zich alleen voordoet bij
toestellen, die van de Italiaanse productielijn afkomstig zijn, of dat
er sprake is van bovenmatige slijtage bij alle NH-90 toestellen,
ongeacht de productielijn waar het toestel vandaan komt? 	3	 

43	Welke onderdelen van de NH-90 lijden aan bovenmatige slijtage? Hoe
wordt dit veroorzaakt en hoe verklaart u dat dit niet werd voorzien? 	3	


44	Is een overstap naar de Duitse versie van de NH-90 mogelijk? 	3	 

45	Wat zijn de gevolgen van de snel oplopende exploitatiekosten en
tegenvallende resultaten van de NH-90 voor de defensiebegroting?	3	 

46	Welke lering trekt u uit de stortvloed aan tegenvallers rond de NH-90
helikopters voor toekomstige materieelprojecten? 	4	 

47	Is het mogelijk het contract met de fabrikant voor de laatste negen
helikopters te ontbinden?	4	 



 zoals vermeld in Kamerstuk 25928-57, d.d. 31-01-2014

Totaallijst feitelijke vragen geluidsproblematiek en corrosie NH-90
helikopters		  PAGE  1 /  NUMPAGES  3