Preview document (🔗 origineel)

---

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 3 maart 2015

Hierbij voldoe ik aan het verzoek van de vaste commissie voor Veiligheid
en Justitie van 15 januari 2015 om een reactie te geven op een e-mail
van dhr. H. te D. Ook vraagt u om een reactie op de aanbevelingen die
dhr. H. op zijn website doet. 

In zijn e-mail uit dhr. H. zijn zorgen over de huidige werkwijze van het
CJIB. Ook biedt hij de mogelijkheid kennis te nemen van zijn
persoonlijke verhaal. Tot slot doet dhr. H. een aantal aanbevelingen om
tot beter beleid te komen. Onderstaand reageer ik op de punten die dhr.
H. benoemt. 

E-mail

In zijn e-mail gaat dhr. H. in op een aantal onderwerpen. Onderstaand
treft u per onderwerp mijn reactie aan. 

Het algemene proces om tot inning van Wahv-beschikkingen te komen

Dhr. H. benoemt in zijn mail enkele kenmerken van het huidige systeem.
Voorbeelden zijn de verhogingen die worden doorgevoerd indien een boete
niet (tijdig) wordt betaald, de toepassing van ‘verhaal zonder
dwangbevel’ en de mogelijkheid tot het toepassen van gijzeling. 

Voordat ik inga op dit proces, wil ik benadrukken dat financiële
sancties moeten worden betaald. Het gaat hier immers over sancties die
voortvloeien uit overtredingen en misdrijven die burgers hebben begaan
en dus vermijdbaar zijn. Zowel het opleggen van sancties, als een snelle
en volledige inning zijn van belang voor de effectiviteit en de
geloofwaardigheid van het sanctiebestel. 

Om tot inning van Wahv-beschikkingen te komen, wordt gebruik gemaakt van
de mogelijkheden die wet- en regelgeving biedt. Het proces ziet er als
volgt uit. 

Nadat een Wahv-sanctie is opgelegd, stuurt het CJIB een eerste
aanschrijving aan degene die de sanctie moet voldoen. De betrokkene
heeft de mogelijkheid om in beroep te gaan. 

Indien de sanctie niet (tijdig en/of volledig) wordt voldaan binnen de
daarvoor gestelde termijn(en), volgen twee aanmaningen incl. wettelijke
verhogingen.

Betaalt iemand na twee aanmaningen nog steeds niet of niet volledig dan
kan het CJIB in opdracht van het OM nagaan of het bedrag op de
bankrekening van iemand verhaald kan worden. Dit noemen we verhaal
zonder dwangbevel. Hiertegen kan men in verzet gaan. Indien het niet
gelukt is om het bedrag op deze wijze te verhalen, dan kan het CJIB een
gerechtsdeurwaarder inschakelen. Ook hiertegen kan de betrokkene in
verzet gaan bij de rechtbank. 

Indien de deurwaarder er niet in slaagt de vordering te innen, dan
kunnen de in de wet opgenomen dwangmiddelen worden toegepast. Als eerste
kan het rijbewijs worden ingenomen. Hierna kan de auto buitengebruik
worden gesteld. Als deze dwangmiddelen niet aanzetten tot betaling dan
kan het OM als laatste mogelijkheid een machtiging tot gijzeling
vorderen bij de kantonrechter.  

Het betreft een effectief proces. Het proces biedt betrokkenen meerdere
momenten om op te komen tegen (tussen)beslissingen. 

Betalingsregelingen

In zijn e-mail spreekt dhr. H. over het versoepelen van de regels om met
het CJIB tot een betalingsregeling te komen. Op dit moment kan het CJIB
indien er sprake is van ernstige schuldenproblematiek de volgende
maatregelen treffen:

Het CJIB verleent medewerking bij schuldhulpverleningstrajecten. Tijdens
minnelijke en wettelijke schuldhulpverleningstrajecten wordt incasso
door het CJIB stopgezet, ook voor wat betreft de Wahv-zaken;

Het CJIB kan een betalingsregeling treffen in bijzondere omstandigheden,
bijvoorbeeld als er ook nog een strafrechtelijke geldboete openstaat;

De gerechtsdeurwaarder biedt betalingsregelingen aan.

Ik heb geconstateerd dat de bestaande mogelijkheden om een regeling te
treffen in het kader van Wahv-sancties te beperkt zijn. Om die reden is
er o.a. voor een beperkte groep personen die hun boete wel wil, maar
niet (in een keer) kan betalen, en bij wie de inzet van dwangmiddelen
(zoals gijzeling) zou leiden tot evident onredelijke situaties, in 2014
bij het CJIB een team Schrijnende gevallen ingericht. Dit team oordeelt
aan de hand van een aantal indicaties - in samenhang met het totaalbeeld
- of sprake is van een evident onredelijke situatie. Voor de cumulatief
geldende en persoonsgebonden criteria kunt u de website van het CJIB
raadplegen:

  HYPERLINK
"https://www.cjib.nl/Onderwerpen/Alles-over-betalen-aan-het-cjib/maatwer
k-en-gespreide-betaling.aspx" 
https://www.cjib.nl/Onderwerpen/Alles-over-betalen-aan-het-cjib/maatwerk
-en-gespreide-betaling.aspx . 

Daarnaast wordt het, zoals ik uw Kamer in mijn brief van 20 november
2014 (Kamerstuk 29 279, nr. 212) heb gemeld, mogelijk gemaakt om
Wahv-beschikkingen vanaf 225 euro in termijnen te betalen. Het moment
van invoering van de maatregel is afhankelijk van de totstandkoming van
een wet waarin de benodigde grondslag wordt gecreëerd en van de
benodigde aanpassingen in de uitvoeringspraktijk. Streven voor
realisatie van deze noodzakelijke voorwaarden voor invoering van een
generieke mogelijkheid van termijnbetalingen is in 2015. 

Beslagvrije voet

Dhr. H. geeft aan dat bij de toepassing van het instrument ‘verhaal
zonder dwangbevel’ geen rekening wordt gehouden met het
bestaansminimum en de beslagvrije voet. Het CJIB spant zich in om
opgelegde financiële sancties op een verantwoorde en zorgvuldige wijze
te incasseren. Zoals staatssecretaris Klijnsma in haar brief van 12
december 2014 (Kamerstuk 24 515, nr. 297) aangeeft, voelt het kabinet de
urgentie om de bescherming van de beslagvrije voet structureel te
verbeteren. In haar brief meldt zij dat dit vraagt om fundamentele
herziening van de regelgeving rond de beslagvrije voet. Daarnaast kan
een beslagregister waarop ook overheidsorganisaties zijn aangesloten,
aan een betere handhaving van de beslagvrije voet bijdragen en onnodige
incassokosten van (gerechtelijke) procedures en incassoacties voorkomen.
Een interdepartementale projectgroep gaat invulling geven aan de
vereenvoudiging van (de regelgeving omtrent) de beslagvrije voet en de
verbreding van het beslagregister.

Aanbevelingen

In zijn e-mail verwijst dhr. H. naar aanbevelingen op zijn website. In
algemene zin merk ik daarbij op dat het CJIB handelt binnen de kaders en
conform de mogelijkheden die de huidige wet- en regelgeving op dit
moment biedt. Hoewel er over het algemeen sprake is van een effectief en
efficiënt systeem, hebben verbeteringen in het inningsproces mijn
continue aandacht. Uw Kamer heb ik op verschillende momenten
geïnformeerd over de in gang gezette verbetermaatregelen. O.a. per
brief van 1 juli 2014 (Kamerstuk 29 279, nr. 202) waarin ik melding maak
van de start van het team Schrijnende gevallen en per brief van 20
november 2014 (Kamerstuk 29 279, nr. 212) waarin ik aankondig het
mogelijk te gaan maken om Wahv-beschikkingen van 225 euro in termijnen
te gaan betalen. 

Waar aanbevolen wordt om eigen gerechtsdeurwaarders bij het CJIB in
dienst te nemen, merk ik op dat de gerechtsdeurwaarder als openbaar
ambtenaar belast is met het uitbrengen van dagvaardingen en het
uitvoeren van rechterlijke uitspraken (vonnissen, arresten,
beschikkingen en dwangbevelen en het nemen van conservatoire
maatregelen). Het betreft activiteiten (ambtshandelingen) die door de
gerechtsdeurwaarder tegen vergoeding wordt verricht. Er zijn geen
redenen om aan te nemen dat het verrichten van ambtshandelingen door
gerechtsdeurwaarders te wensen overlaat. In tegendeel, het algemene
beeld is dat de Nederlandse gerechtsdeurwaarder tegen relatief lage
kosten doelmatig functioneert. Het in dienst nemen van
gerechtsdeurwaarders door het CJIB – wat overigens wetswijziging vergt
– zou tot gevolg hebben dat aan gerechtsdeurwaarders inkomsten worden
onthouden, zonder dat daarvoor een passende rechtvaardiging bestaat.
Daarbij is het niet waarschijnlijk dat de ambtshandelingen goedkoper en
doelmatiger door een gerechtsdeurwaarder in dienst van het CJIB zouden
kunnen worden verricht. Het in dienst nemen van gerechtsdeurwaarders
door overheidsinstanties past bovendien niet in het streven van het
Kabinet tot een compacte overheid te komen. Ik ben dan ook geen
voorstander van het in dienst nemen van gerechtsdeurwaarders door het
CJIB.

Slotopmerking

Momenteel worden diverse maatregelen in gang gezet om het proces van
inning van financiële sancties te verbeteren. De Tweede Kamer zal in
het tweede kwartaal van 2015 over de voortgang hiervan worden
geïnformeerd. 

De Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, 

F. Teeven

 Het betreft beschikkingen die zijn opgelegd in het kader van de Wet
administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften (Wahv).