Preview document (🔗 origineel)

---

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 14 september 2015

Hierbij bied ik u een kopie aan van de antwoorden op de schriftelijke
vragen gesteld door de Eerste Kamerleden Schrijver (PvdA), De Graaf
(D66), Strik (GL) en Bikker (CU) over Guantánamo Bay.  

De Minister van Buitenlandse Zaken,	 

A.G. Koenders	 

 

Antwoorden van de Minister van Buitenlandse Zaken op vragen van de
leden Schrijver (PvdA), De Graaf (D66), Strik (GL) en Bikker (CU) over
Guantánamo Bay.

Vraag 1

Hoe beoordeelt u de pogingen van president Obama om de Amerikaanse
gevangenis in Guantánamo Bay zo spoedig mogelijk te sluiten? 

Antwoord

President Obama heeft aan het begin van zijn eerste ambtstermijn
toegezegd de Amerikaanse gevangenis in Guantánamo Bay te zullen
sluiten. De Amerikaanse president heeft sluiting van de
detentiefaciliteit tot zijn persoonlijke prioriteit gemaakt.

Direct na zijn aantreden heeft president Obama Periodic Review Boards
ingesteld om de status van gedetineerden periodiek vast te stellen.
Daarnaast werd tijdens zijn presidentschap het proces van overplaatsing
van gedetineerden naar derde landen hervat. Sinds het aantreden van
president Obama zijn 120 personen overgebracht naar derde landen.
Momenteel resteren nog 116 gedetineerden in Guantánamo Bay. President
Obama heeft tevens twee speciale gezanten aangesteld op het Amerikaanse
ministerie van Buitenlandse Zaken en Defensie om sluiting van de
detentiefaciliteit te Guantánamo Bay te bespoedigen. Ten slotte heeft
de Amerikaanse regering het eerder ingestelde moratorium op overdrachten
naar Jemen opgeheven.

Nederland heeft zich altijd op het standpunt gesteld dat het bestaan van
de detentiefaciliteit te Guantánamo Bay in strijd is met het
internationaal recht en dat deze zo snel mogelijk gesloten moet worden.

Vraag 2

Bent u van mening dat - 14 jaar na 9/11 - duidelijk zou moeten zijn, of
de resterende (122) gevangenen wel of niet berecht zullen worden en wel
overeenkomstig internationale standaarden voor een behoorlijke
rechtsgang en een eerlijk proces?

Antwoord

Het kabinet is van mening dat alle gedetineerden recht hebben op
berechting overeenkomstig internationale standaarden of vrijgelaten
dienen te worden indien hen niets ten laste kan worden gelegd.

Na aantreden van President Obama is in 2009 door een Amerikaanse
interagency review (inclusief zes Amerikaanse instanties - Department of
Defense, Department of Homeland Security, Department of Justice, State
Department, Joint Chiefs of Staff, Director of National Intelligence) de
status bepaald van alle gedetineerden die zich op dat moment nog in
Guantánamo Bay bevonden. Dit heeft geleid tot een categorisering van
alle gedetineerden waarbij een groep is geïdentificeerd van mensen wier
detentie moet worden beëindigd omdat zij niet zijn aangeklaagd en/of
veroordeeld voor enig misdrijf. Deze groep is goedgekeurd voor
overdracht (“approved for transfer”). Hierna zijn 120 personen uit
deze groep opgenomen door derde landen. Op dit moment resteren nog 52
personen uit deze groep approved for transfer in Guantánamo Bay, op een
totaal aantal gedetineerden van 116.

Om gedetineerden uitzicht te geven op overplaatsing en/of berechting
heeft President Obama Periodic Review Boards ingesteld. Deze Periodic
Review Boards bepalen periodiek of gedetineerden kunnen worden
toegevoegd aan de groep “approved for transfer” omdat zij naar hun
oordeel niet langer een bedreiging vormen voor de (inter)nationale
veiligheid of een andere status verdienen.

Berechting van de gedetineerden wordt door het kabinet van belang
geacht. Door beperkingen die het Amerikaanse Congres heeft gesteld aan
overplaatsing van gevangenen naar de Verenigde Staten en op het
aanwenden van overheidsgeld voor detentie valt deze groep gedetineerden
momenteel tussen wal en schip. De Amerikaanse regering zal in overleg
met het Congres een oplossing hiervoor dienen te vinden. 

Vraag 3

Bent u van mening dat het alsmaar uitblijven van een eerlijk proces, en
in een aantal gevallen zelfs van een dagvaarding, een smet is op de
rechtspleging binnen een nationale rechtsstaat en ook binnen de
internationale rechtsorde?

Antwoord

Ja.

Vraag 4

Bent u bereid te overwegen om - op zuiver humanitaire gronden - gevolg
te geven aan het Amerikaanse verzoek om, op basis van nader te bepalen
voorwaarden, enkele Guantánamo Bay-gevangenen in Nederland op te nemen,
een onderwerp dat ook reeds eerder dit jaar tijdens de Algemene Europese
Beschouwingen door toenmalig senator Franken (CDA) is aangeroerd?

Vraag 5

Bent u zich bewust dat u aldus samen met andere landen in de wereld een
positieve bijdrage levert aan de door president Obama beoogde en te
loven doelstelling de gevangenis op Guantánamo Bay te sluiten? 

Antwoord op vragen 4 en 5

Het kabinet neemt voorlopig geen besluit over het Amerikaanse verzoek
tot overname van 1-2 gedetineerden. Pas nadat de Amerikaanse regering
verdere betekenisvolle stappen heeft gezet richting sluiting van de
detentiefaciliteit inclusief berechting van de overgebleven
gedetineerden, zal het kabinet dit verzoek in overweging nemen.

Vraag 6

Bent u bereid deze vragen voor 1 oktober 2015 te beantwoorden?

Antwoord

Ja.