Preview document (🔗 origineel)

---

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 11 februari 2016

Bij brief van 3 december 2015 heeft de vaste commissie voor Veiligheid
en Justitie mij verzocht te reageren op een e-mailbericht van mevrouw X.
uit Arnhem (hierna: verzoekster), waarin wordt verzocht om wijziging van
de verzorgingstermijn voor naamswijziging. In deze brief informeer ik de
vaste commissie over dat verzoek.   

Voordat ik op uw verzoek in zal gaan hecht ik eraan te benadrukken dat
ik bij openbare correspondentie niet in individuele zaken treed. Omdat
verzoekster een wetswijziging aan de orde stelt zal ik in algemene zin
op het verzoek ingaan. 

Het verzoek 

Verzoekster en de vader van haar zoon hebben tijdens de zwangerschap
ervoor gekozen om hun kind de achternaam van de vader te laten dragen.
Dit kan via de mogelijkheid van erkenning van de ongeboren vrucht.
Verzoekster geeft hierbij aan dat zij zich op dat moment onvoldoende had
gerealiseerd dat wijziging van de achternaam van haar zoon in een later
stadium niet zo eenvoudig is. Na het vaststellen van de naamkeuze maar
nog tijdens de zwangerschap heeft de vader van haar zoon de relatie
verbroken en heeft verzoekster alleen de zorg voor haar zoon op zich
genomen. Verzoekster geeft aan dat dat de vader van haar zoon nooit deel
heeft uitgemaakt van haar gezin en vindt het niet in het belang van haar
zoon dat hij nu gaat wennen aan de naam van zijn vader. Ze wil daarom
graag dat haar zoon zo snel mogelijk haar achternaam krijgt. Verzoekster
pleit om die reden voor het wijzigen van de verzorgingstermijn van vijf
jaar die in haar situatie nu van toepassing is. Mocht zo’n wijziging
niet mogelijk zijn dan verzoekt zij om een uitzondering in haar
individuele situatie. 

Beoordeling van het verzoek en conclusie

Voor het wijzigen van de geslachtsnaam van een minderjarig kind geldt de
eis dat  na verbreking van de relatie tussen beide ouders, er sprake
moet zijn van een aaneengesloten verzorgingstermijn van vijf jaar tussen
het kind en de ouder die om de naamswijziging verzoekt. Deze voorwaarde
is vastgelegd in het Besluit geslachtsnaamwijziging. Ik kan mij
voorstellen dat de periode van vijf jaar door verzoekster in haar
situatie als lang wordt ervaren. Vanuit het oogpunt van het belang van
het kind heeft de wetgever echter bewust gekozen voor een
verzorgingstermijn van vijf jaar. De belangen van jonge kinderen kunnen
bij een verzoek om geslachtsnaamwijzing niet direct worden vastgesteld.
Jonge kinderen kunnen hun wens zelf niet goed kenbaar maken en ook de
consequenties van hun wens niet goed overzien. Daarbij komt dat ten
tijde van een verzoek om geslachtsnaamwijziging  nog niet meteen
duidelijk is welke rol de ouders van het kind in zijn of haar toekomst
zullen gaan spelen. Geslachtsnaamwijziging wordt in sommige gevallen als
middel gebruikt in een tussen de ouders voortdurende
(echtscheidings)strijd. Tijdens de verzorgingstermijn van vijf jaar kan
de rol van beide ouders in het leven van het kind, de bestendigheid van
de relatie tussen verzorgende ouder en het kind en de stabiliteit van de
gezinssituatie zorgvuldig beoordeeld worden. De verzorgingstermijn dient
aldus het belang van het kind. 

De wetgever heeft in het Besluit geslachtsnaamwijziging rekening
gehouden met eventuele (schrijnende) situaties. Een verzoek tot
geslachtsnaamswijziging kan in uitzonderlijke situaties alsnog
ingewilligd worden wanneer kan worden aangetoond dat het uitblijven van
een geslachtsnaamwijziging de lichamelijke of geestelijke gezondheid van
het kind in ernstige mate zal schaden. Ik vind het van belang op te
merken dat een uitzondering op de duur van de verzorgingstermijn een
zeer strenge toets kent en slechts bij hoge uitzondering kan worden
ingewilligd. Voor meer informatie over deze uitzonderingsgrond en de
vraag of dit in de situatie van verzoekster eventueel kan leiden tot een
uitzondering zou Verzoekster contact kunnen opnemen met Justis. Justis
is de screeningsautoriteit die namens mij beslist op verzoeken om
naamswijziging. 

Ik kan mij, gelet op hetgeen verzoekster naar voren heeft gebracht,
voorstellen dat dit niet het antwoord is waarop zij heeft gehoopt. Zoals
hierboven toegelicht is er bij het schrijven van het Besluit
geslachtsnaamwijziging al uitgebreid stilgestaan bij de belangen van
jonge kinderen. Gelet op het voorgaande zie ik dan ook geen mogelijkheid
om het Besluit geslachtsnaamwijziging op dit punt aan te passen.

Een kopie van deze brief zal ik met begeleidend schrijven ter informatie
aan verzoekster versturen. 

De Minister van Veiligheid en Justitie,

G.A. van der Steur