[overzicht] [activiteiten] [ongeplande activiteiten] [besluiten] [commissies] [geschenken] [kamerleden] [kamerstukdossiers] [open vragen]
[toezeggingen] [stemmingen] [verslagen] [šŸ” uitgebreid zoeken] [wat is dit?]

Lijst van vragen over mensenrechten China (Kamerstuk 35207-32)

China

Lijst van vragen

Nummer: 2019D51868, datum: 2019-12-13, bijgewerkt: 2024-02-19 10:56, versie: 1

Directe link naar document (.docx), link naar pagina op de Tweede Kamer site.

Gerelateerde personen:

Onderdeel van zaak 2019Z21759:

Onderdeel van activiteiten:

Preview document (šŸ”— origineel)

35207 China

nr. Lijst van vragen en antwoorden

Vastgesteld (wordt door griffie ingevuld als antwoorden er zijn)

De vaste commissie voor Buitenlandse Zaken heeft een aantal vragen voorgelegd aan de minister van Buitenlandse Zaken over de toelichting op het mensenrechtenbeleid ten aanzien van China zoals uiteengezet in de beleidsnota ā€˜Nederland-China: een nieuwe balansā€™ (Kamerstuk 35 207, nr. 32).

De daarop door de minister gegeven antwoorden zijn hierbij afgedrukt.

Voorzitter van de commissie,

Pia Dijkstra

Griffier van de commissie,

Konings

Nr Vraag Bijlage Blz. (van) t/m
1 Hoeveel Tibetaanse politieke gevangenen zijn er? Bent u bekend met de lijst van tachtig politieke gevangenen die sinds de protesten van 2008 vastzitten die Human Rights Watch in mei dit jaar gepubliceerd heeft?
2 Welke internationale initiatieven zijn er om druk uit te oefenen op het mensenrechtenbeleid van China? Welke initiatieven zijn hierbij effectief gebleken?
3 In hoeverre ervaren Nederlanders en Nederlandse ngoā€™s (en bedrijven) negatieve effecten van de mensenrechten situatie in China en hoe ondersteunt de Nederlandse ambassade in Peking hen?
4 Hoe vaak heeft Nederland zelf (dus niet via de EU of VN) sinds het aantreden van het nieuwe kabinet China publiekelijk veroordeeld wegens mensenrechtenschendingen? Zo ja, om welke mensenrechtenschendingen ging het?
5 Waarom noemt u het Westen als verdediger van democratie en mensenrechten niet Ć©Ć©n keer, beperkt u zich tot het uitdragen van een assertiever verhaal over mensenrechten en de internationale rechtsorde tot Europa, en laat u de Verenigde Staten geheel buiten beschouwing? Ziet u in de Verenigde Staten, die veel harder stelling nemen tegen mensenrechtenschendingen door China dan de EU, geen bondgenoot?
6 Kunt u nader ingaan op de mensenrechtensituatie van de Hui, onder andere in Ningxia?
7 Kunt u nader ingaan op de mensenrechtensituatie in Hong Kong?
8 Deelt u de analyse van Open Doors dat de president van China Xi Jinping vanuit diens communistische visie christenen als grootste groep tegenstanders ziet? Klopt het bovendien dat niet alleen huiskerken, maar zelfs staatskerken regelmatig binnengevallen worden? Bent u bereid de toenemende christenvervolging door China te veroordelen? (bron: https://www.opendoors.nl/ranglijst/china) 2
9 Hoe beoordeelt u de schatting van Kerk in Nood dat tussen 2014 en 2016 alleen al in de provincie Zhejiang (Ć©Ć©n van de 26 provincies van China) duizenden kruizen van kerken met dwang verwijderd zijn en dat delen van of zelfs hele kerkgebouwen verwoest zijn? Hoe verhoudt zich dit tot uw schatting dat de kruizen van slechts honderden kerken verwijderd zijn? (bron: https://religious-freedom-report.org/report/?report=177) 2
10 Zijn er gevallen bekend waarbij Oeigoeren woonachtig in Nederland aangifte hebben gedaan van bedreiging vanuit de zijde van de Chinese overheid? Zo ja, om hoeveel gevallen gaat dat? Is er actie ondernomen naar aanleiding van deze aangiftes? Zo ja, welke? Zo nee, waarom niet? 2 3
11 Bent u bekend met het bericht dat de Europese Commissie niet zal reageren op de details van het door de New York Times gepubliceerde artikel waaruit blijkt dat de Chinese regering vergaande mensenrechtenschendingen in Xinjiang instrueert? Zo ja, kunt u aangeven waarom de Commissie dat niet doet? Is Nederland bereid dit wel te doen? (bron: (https://www.theguardian.com/world/2019/nov/25/uk-calls-for-un-access-chinese-detention-camps-xinjiang) 2 3
12 Bent u bereid, in navolging van de Duitse, Engelse, Amerikaanse, Ierse en Japanse regering, zich publiekelijk en scherper uit te spreken over de situatie in Xinjiang naar aanleiding van het door journalisten gepubliceerde bewijs dat de Chinese overheid de mensenrechtenschendingen in Xinjiang actief instrueert? Zo nee, waarom niet? (bronnen: https://www.theguardian.com/world/2019/nov/25/uk-calls-for-un-access-chinese-detention-camps-xinjiang ; https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/3039457/germany-steps-criticism-over-chinas-xinjiang-policies-call-it en: https://www.reuters.com/article/us-china-xinjiang-usa/pompeo-says-documents-confirm-china-committing-very-significant-xinjiang-abuses-idUSKBN1Y021X) 2 3
13 Deelt u de opvatting van de Verenigde Staten dat de geopenbaarde documenten over Xinjiang bevestigen dat ernstige mensenrechtenschendingen door China plaatsvinden en onderdeel uitmaken van een groeiende hoeveelheid bewijsmateriaal? Waarom acht u het tot dusver slechts 'zeer waarschijnlijk' dat sprake is van grootschalige mensenrechtenschendingen en blijft u een slag om de arm houden? Bent u bereid in contact te treden met de Verenigde Staten en andere landen over het groeiende bewijsmateriaal? (bron: https://www.reuters.com/article/us-china-xinjiang-usa/pompeo-says-documents-confirm-china-committing-very-significant-xinjiang-abuses-idUSKBN1Y021X) 2 3
14 Bent u bekend met het feit dat kandidaat-lidstaat van de EU ServiĆ« recentelijk een brief in de Mensenrechtenraad heeft medeondertekend waarin Chinaā€™s prestaties op het gebied van mensenrechten worden geprezen en het beleid in Xinjiang wordt goedgekeurd? Zo ja, kunt u aangeven of dit is aangekaart in de onderhandelingsgesprekken tussen de EU en ServiĆ«? Indien dat laatste niet gebeurd is, kunt u aangeven waarom niet? (bron: https://documents-dds-ny.un.org/doc/UNDOC/GEN/G19/240/77/PDF/G1924077.pdf?OpenElement) 2 3
15 Bent u bekend met onderzoek dat aantoont dat Oeigoeren en andere minderheden in Xinjiang niet alleen worden vastgezet in interneringskampen, maar ook worden ingezet voor dwangarbeid binnen de kampen en daarbuiten, in fabrieken? Wordt er in EU-verband, in navolging van discussies in het Amerikaans Congres, momenteel gesproken over concrete maatregelen om dit tegen te gaan, zoals bijvoorbeeld het in kaart brengen van fabrieken waar dwangarbeid plaatst vindt en het weren van producten afkomstig uit die fabrieken? Zo ja, wat is de stand van zaken van die besprekingen? Zo nee, kunt u aangeven waarom niet? (bronnen: https://www.trouw.nl/nieuws/china-voert-dwangarbeid-in-voor-bijna-miljoen-oeigoeren~be31ec5c/ en: https://www.congress.gov/bill/116th-congress/house-bill/649/text) 2 3
16 Hoe beoordeelt u de door het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden vrijwel unaniem aangenomen Uighur Act 2019, waarin de regering-Trump wordt opgeroepen om sancties op te leggen aan hoge functionarissen van de Communistische Partij en waarin specifiek de naam Chen Quanguo is genoemd, de secretaris van de Communistische Partij in Xinjiang? Bent u bereid te pleiten voor soortgelijke persoonsgerichte sancties? (bron: https://nos.nl/artikel/2313198-huis-vs-wil-sancties-tegen-china-voor-onderdrukking-oeigoeren.html) 2 3
17 Hoe beoordeelt u de 403 pagina's aan interne overheidsdocumenten die zijn gelekt naar The New York Times? Deelt u de analyse dat de Chinese overheid met een zorgvuldig uitgedacht plan op systematische wijze Oeigoeren in de noordwestelijke autonome regio Xinjiang onderdrukt? (bron: https://nos.nl/artikel/2310816-gelekte-chinese-partijdocumenten-tonen-systematische-repressie-oeigoeren.html) 2 3
18 Hoe beoordeelt u de berichtgeving dat tientallen Nederlandse Oeigoeren aangifte hebben gedaan en de Chinese overheid aanklagen, omdat ze de intimidaties van Peking meer dan zat zijn en hopen dat hun aangiftes de Nederlandse overheid aanzetten tot actie? Wat is hiermee gedaan door de politie, het Openbaar Ministerie, de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst en door u? (bron: (https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2297578-oeigoeren-in-nederland-klagen-de-chinese-overheid-aan.html) 2 3
19 Welke rol ziet u weggelegd voor Internationaal Strafhof en/of het Internationaal Gerechtshof als het gaat om de massale, systematische mensenrechtenschendingen in Xinjiang? Welke rol is Nederland bereid te spelen in het aanklagen van China? 2 3
20 Klopt het dat van de 400 gelekte pagina's aan documenten over de genadeloze Chinese repressie in Xinjiang, maar liefst 96 bladzijden gewijd zijn aan speeches van president Xi Jinping? Onderstreept dit volgens u dat de repressiecampagne in Xinjiang 'chefsache' is? (bron: (https://nos.nl/artikel/2310816-gelekte-chinese-partijdocumenten-tonen-systematische-repressie-oeigoeren.html) 2 3
21 Wat vindt u van de sancties die de Verenigde Staten hebben opgelegd aan China wegens de onderdrukking van de Oeigoeren, zoals reisverboden voor Chinese regeringsfunctionarissen en leden van de Communistische partij, alsmede sancties aan 28 Chinese instanties en bedrijven die volgens de Verenigde Staten betrokken zijn bij mensenrechtenschendingen, onder meer doordat ze apparatuur en software zouden maken waarmee de Oeigoeren en andere islamitische minderheden massaal in de gaten worden gehouden in detentiecentra? Is Nederland bereid dergelijke sancties in EU-verband te bepleiten? (bron: https://nos.nl/artikel/2305329-vs-legt-chinezen-reisverboden-op-vanwege-onderdrukking-oeigoeren.html) 2 3
22 Op hoeveel scholen en universiteiten wordt nog lesgegeven in de Tibetaanse taal? 3
23 Hoe kunnen Tibetaanse kinderen Tibetaans leren? 3
24 Worden de mogelijkheden voor Tibetanen om hun eigen taal te leren en te gebruiken kleiner? 3
25 Wat zijn de mogelijkheden om werk te vinden in de Tibetaanse taal? 3
26 Heeft u de afgelopen jaren bij de Chinese autoriteiten gepleit voor de vrijlating van politieke gevangenen? Zo ja, voor wie, en wat was het resultaat van deze bemoeienis? 3
25 Kunt u aangeven waarom er op dit moment in EU-verband niet over maatregelen om wederkerige toegang tot Tibet te bewerkstelligen wordt gesproken? 3
26 Hoe bent u voornemens invulling te geven aan uw aanmoediging richting China om in dialoog te blijven met vertegenwoordigers van de Tibetaanse gemeenschap? Gaat u China ook vragen om deze dialoog weer op te starten? Waar moet de dialoog volgens u toe leiden? 3
27 Beschouwt u de bezetting en annexatie van Tibet door China als illegaal? Zo nee, waarom niet? 3
28 Bent u bereid binnen de EU te pleiten voor de etikettering van producten uit Tibet, net als producten uit door Israƫl bezette gebieden? Zo nee, waarom niet? Bent u in elk geval bereid nationaal tot etikettering over te gaan? 3
29 Hoeveel bezoeken zijn de afgelopen jaren afgelegd door Nederlandse diplomaten aan Xinjiang? 3
30 Hoe vaak heeft Nederland de afgelopen jaren, al dan niet in EU-verband, gevraagd om toestemming voor diplomaten om naar Xinjiang af te reizen en hoe vaak is dit toegezegd en geweigerd? 3
31 Wanneer was de laatste keer dat een Nederlandse diplomaat een bezoek bracht aan Xinjiang? Op welke manier is daar vervolg aan gegeven? 3
32 Welke bedrijven zijn naar uw weten betrokken bij investeringen in de surveillance-sector in Xinjiang? 3
33 Hoeveel Oeigoeren zijn Xinjiang de afgelopen jaren ontvlucht? 3
34 Hoeveel bezoeken zijn de afgelopen jaren afgelegd door Nederlandse diplomaten aan Tibet? 3
35 Hoe vaak heeft Nederland de afgelopen jaren, al dan niet in EU-verband, gevraagd om toestemming voor diplomaten om naar Tibet af te reizen en hoe vaak is dit toegezegd en geweigerd? 3
37 Wat waren de uitkomsten van de bezoeken van Nederlandse diplomaten aan Tibet in de afgelopen jaren en op welke manier is daar vervolg aan gegeven? 3
37 Hoeveel Tibetanen hebben de afgelopen jaren toestemming gekregen van de autoriteiten om Tibet te verlaten? 3
38 Hoeveel Tibetaanse vluchtelingen zijn de afgelopen jaren aangekomen in buurlanden van China? Is dit een daling of een stijging ten opzichte van de voorgaande jaren? 3
39 In hoeverre vormt de wijze waarop de Chinese autoriteiten omgaan met het natuurbeheer van de Tibetaanse hoogvlakten een risico op of daadwerkelijke schending van de mensenrechten van de lokale bevolking, bijvoorbeeld via de uitzetting van Tibetaanse nomaden uit gebieden die worden aangemerkt als Nationale Parken, via investeringen in de mijnbouw, of via het aanleggen van mega-dammen met grote gevolgen voor lokale ecosystemen? Bent u in het verleden de dialoog aangegaan met China over deze onderwerpen en bent u van plan om dat te doen in aanloop naar de Biodiversiteitsconferentie van oktober 2020 in Kunming? 3
40 Hoeveel politieke gevangenen zitten er momenteel vast in Tibet? 3
41 Heeft Nederland de afgelopen jaren om vrijlating van individuele Tibetaanse politieke gevangenen gevraagd? Om wiens vrijlating heeft Nederland gevraagd? Bij welke gelegenheid was dit? Wat is er met dit verzoek van Nederland gebeurd? 3
42 Wat is de huidige stand van zaken van de dialoog tussen de Chinese autoriteiten en vertegenwoordigers van de Tibetaanse gemeenschap? Op welke manier moedigt u China aan om die dialoog te hervatten? 3
43 Op welke manier worden Nederlandse journalisten in China gehinderd in hun werk? 3
44 Kunt u nader ingaan op de huidige stand van zaken rond sociaal krediet en surveillance en de plannen om dit ook uit te breiden naar bedrijven? Welke mensenrechtenrisicoā€™s zijn hier aan verbonden? 3
45 Kunt u nader toelichten waarom het volgens u 'voor zich spreekt' dat Nederland alleen niet in staat is om het Chinese mensenrechtenbeleid effectief te beĆÆnvloeden? Zegt u daarmee dat uw bilaterale mensenrechtenbeleid hoe dan ook geen enkel effect sorteert richting China? Zo ja, wat is voor u dan de meerwaarde van de mensenrechtendialoog als China zich van kritiek van Nederland kennelijk niets aantrekt? 4
46 Kunt u nader ingaan op de ngo-wet uit 2017? Is er zicht op het aantal ngoā€™s dat sindsdien de activiteiten heeft moeten staken? 4
47 Kunt u toelichten op welk hoogste niveau veel aandacht wordt besteed aan Xinjiang gezien de ernst en omvang van de mensenrechtenschendingen in die regio? En met welke frequentie? 5
48 Wat bedoelt u precies met het doorlopend aan de orde stellen van zorgen over mensenrechten in contacten op werkniveau met de Chinese ambassade in Den Haag? 5
49 In welke contacten met de autoriteiten in China en door wie worden mensenrechten aan de orde gesteld in contacten met de autoriteiten in
China? En welke autoriteiten van China betreft het?		 5
50 Hoe vaak vindt de reguliere bilaterale mensenrechtendialoog tussen Nederland en China plaats? En wanneer is dit voor het laatst geweest? 5
51 Welke andere landen behoren naast Nederland tot het selecte gezelschap van landen die een bilaterale mensenrechtendialoog met China hebben? Vindt deze dialoog op EU-niveau plaats? Zo nee, waarom niet? Zo ja, met welke frequentie en met welke intensiteit? 5
52 Wat is de status van de bilaterale mensenrechtendialoog tussen Nederland en China? Welke dossiers zijn recent aangekaart door Nederland in deze dialoog en wat was de Chinese reactie daarop? Wordt er in de dialoog bijvoorbeeld ook gebruik gemaakt van benchmarks, om de vrijblijvendheid van de gesprekken tegen te gaan? 5
53 Waren de kerk en de moskee die u in juni dit jaar in China bezocht geregistreerde religieuze instellingen? Zo ja, waarom is gekozen om deze te bezoeken, in plaats van niet-geregistreerde religieuze instellingen, die juist zwaar onderdrukt en vervolgd worden? 5
54 Is het verkrijgen van een orgaan door middel van betaling in een land als China, waarbij er een reƫel risico is van gedwongen orgaantransplantatie, strafbaar in Nederland? Wat bent u bereid te doen tegen orgaantoerisme door Nederlanders in China? 5
55 Bent u bereid een 'zwarte lijst' op te stellen van Chinese ziekenhuizen waarvan het vermoeden bestaat dat ze orgaantransplantatie operaties uitvoeren met geroofde organen? 5
56 Is de huidige wet tegen orgaanhandel, zoals vastgelegd in artikel 273f van het Wetboek op Strafrecht, ook toepasbaar voor orgaantransplantaties in het buitenland, zoals in China? 5
57 Betreft de Convention against Trafficking in Human Organs van de Raad van Europa, zoals aangenomen in 2015, uitsluitend orgaanhandel of ook orgaantoerisme? Wat is de stand van zaken van ten aanzien van de ratificatie van bovengenoemd verdrag door Nederland? 5
58 Hoeveel gevallen van Nederlands orgaantoerisme in China zijn u bekend? Is of wordt hier onderzoek naar gedaan? 5
59 Bent u bekend met de toezegging van de minister voor Medische Zorg en Sport aan de Eerste Kamer dat de Eerste Kamer op de hoogte zal worden gehouden van de ontwikkelingen omtrent de ratificatie van het Verdrag inzake orgaanhandel? (bron: https://www.eerstekamer.nl/toezegging/verdrag_tegen_handel_in_menselijke) 5
60 Wanneer gaat u het Verdrag van de Raad van Europa tegen de handel in menselijke organen, dat sinds maart 2015 voor ondertekening openstaat, ter ratificatie voorleggen aan het parlement? 5
61 Klopt het dat in het besluit Zorgverzekeringen is bepaald dat orgaantransplantaties buiten de EU/EER alleen vergoed worden als de donor woonachtig is in de staat waar de transplantatie plaatsvindt en een echtgenoot, geregistreerde partner of bloedverwant in de eerste, tweede of derde graad van de verzekerde is? Klopt het dat dit omzeild kan worden door buitenlandse ziekenhuizen te laten vermelden dat het orgaan van bijvoorbeeld een neef is verkregen, ook als dit niet het geval is? Zijn er aanwijzingen voor dergelijke praktijken in China? 5
62 Wat is de stand van zaken ten aanzien van de oprichting van een nationaal meldpunt waar illegale orgaandonaties- en transplantaties gemeld kunnen worden? 5
63 Kunt u een reflectie geven op de impact van het aan de orde stellen van mensenrechten bij de Chinese autoriteiten in de afgelopen jaren? 5
64 Bent u bereid, in het licht van de volgens u 'zeer zorgwekkende' berichtgeving over gedwongen orgaantransplantatie in China, ontmoedigingsbeleid te formuleren voor handel van Nederlandse bedrijven met China op het gebied van orgaantransplantatie? Zo nee, waarom niet? 5
65 Hoe beoordeelt u het rapport The Economics of Organ Harvesting in China waarin twee Nederlandse bedrijven genoemd worden die apparatuur voor orgaantransplantatie naar China exporteren? Bent u bereid betrokkenheid van deze bedrijven bij gedwongen orgaantransplantatie te onderzoeken? Zo nee, waarom niet? (bron: https://theircc.org/organharvesting/) 5 6
66 Gaat u zich als lid van de VN-Mensenrechtenraad inspannen om het mensenrechtenbeleid van China een prominente rol geven? 6
67 Welk effect hebben de inspanningen om publieke EU-verklaringen over mensenrechten in China, die voor een mensenrechtendialoog tussen de EU en China en het pleidooi om de mensenrechten op het hoogste niveau ter sprake te laten komen, tot nu toe gehad? 6
68 Zijn er aanwijzingen dat de Europese eensgezindheid, of de aanwezigheid daarvan, met betrekking tot het aanspreken van China op mensenrechtenschendingen worden beĆÆnvloed middels het Belt and Road Initiative? 6
69 Waarom draagt een stevige verklaring van een kleinere groep EU-lidstaten richting China niet bij aan de 'kracht van de boodschap', als de EU niet in staat blijkt tot een krachtige boodschap? Is sterk afgezwakte EU-consensus dan wel krachtig? 6
70 Hoeveel fte op de Nederlandse diplomatieke vertegenwoordigingen in China houden zich bezig met mensenrechten? 6
71 Wat is de huidige status van de mensenrechtendialoog tussen de EU en China? Welke dossiers worden momenteel besproken en wat is de voortgang daarvan? Wordt er in de dialoog bijvoorbeeld ook gebruik gemaakt van benchmarks, om de vrijblijvendheid van de gesprekken tegen te gaan? 6 7
72 Met welke Chinese organisaties werkt de Nederlandse ambassade in China, in lijn met de Chinese regelgeving, samen bij de uitvoeren van de verschillende projecten? En in hoeverre lukt het om daarbij het Mensenrechtenfonds zo
breed mogelijk (thematisch en geografisch) in te zetten?		 7
73 Kunt u een overzicht geven van de financiƫle middelen die per mensenrechtenprioriteit beschikbaar zijn bij de Nederlandse ambassade in Peking? 7
74 Hoe reageert China op de contacten, en in bepaalde gevallen ook ondersteunende rol, die de ambassade in Peking onderhoudt met mensenrechtenverdedigers en advocaten? Heeft dit invloed gehad op de diplomatieke banden die Nederland onderhoudt met China? 7
75 Hoeveel lokale overheden in Nederland hebben contact met hun Chinese tegenhangers? 7
76 Zijn er voorbeelden van gevallen waarin Nederlandse lokale overheden mensenrechtenschendingen bij hun Chinese tegenhangers hebben aangekaart bij u bekend?
77 Wat is uw reactie wanneer Nederlandse bedrijven niet aan uw verwachting voldoen op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen volgens de OESO-richtlijnen en de UN Guiding Principles? 7
78 Op welke wijze gaat u na of bedrijven de OESO-richtlijnen niet alleen onderschrijven, maar ook daadwerkelijk naleven? 7
79 Op welke manier verwacht u dat bedrijven zelf mensenrechtenrisicoā€™s in kaart brengen in de Chinese context, als u grote moeite heeft met het vergaren van de benodigde informatie? 7
80 Hoe gaat u de extra middelen die zijn vrijgemaakt om in te zetten op bewustwording en het vergroten van kennis ten aanzien van China, concreet inzetten in vervolg op de recent aangenomen Raadsconclusies over de uitvoering van de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling van de Verenigde Naties en de 17 duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG's) (waarbij is aangedrongen op zowel in de EU als in andere delen van de wereld de acties te versnellen om de visie en de doelstellingen van de Agenda 2030 te realiseren en om het ambitieniveau van de nationale maatregelen te verhogen en de Agenda 2030 proactief te integreren in nationale planningsinstrumenten, beleidsmaatregelen, strategieƫn en financiƫle kaders) om uw verwachting kracht bij te zetten dat Nederlandse bedrijven internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen volgens de OESO-richtlijnen en de United Nations Guided Principles, waarbij u zich inzet om bedrijven te wijzen op hun verantwoordelijkheid? 8
81 Zijn er gevallen bij u bekend waarin er geen exportkredietverzekering aan Nederlandse bedrijven is verleend wegens een te grote kans op betrokkenheid bij mensenrechtenschendingen in China? Zo ja, hoeveel en welke? 8
82 Waarom is de inzet van economische middelen als strategische hefboom op het mensenrechtendossier anders wanneer het aanvullende liberalisering betreft? Is een situatie denkbaar dat de mensenrechtensituatie dusdanig verslechtert dat u zou overwegen om economische drukmiddelen in te zetten buiten de context van onderhandelingen over aanvullende liberalisering? 8
83 Welke lidstaten zijn momenteel tegen het opnemen van cybersurveillance-technologie in de Europese dual use-verordening en wat zijn hun bezwaren? Waarom verwacht u in 2020 vordering te boeken met de Nederlandse inzet in dit dossier? 8 9
84 Kunt u aangeven hoe u, in vervolg op de recent aangenomen Raadsconclusies over de uitvoering van de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling van de Verenigde Naties en de 17 SDG's (waarbij is aangedrongen op zowel in de EU als in andere delen van de wereld de acties te versnellen om de visie en de doelstellingen van de Agenda 2030 te realiseren) in EU-verband ervoor gaat zorgen dat het er in het investeringsverdrag met China bindende afspraken over het behalen van de SDGā€™s, waaronder onder meer arbeidsrechten en maatschappelijk verantwoord ondernemen, opgenomen zullen worden? 9
85 Wat is de voortgang van de inzet van het kabinet in de onderhandelingen om in het af te sluiten EU-Investeringsverdrag met China afspraken te maken over arbeidsrechten en maatschappelijk verantwoord ondernemen, en over het betrekken van ngoā€™s, vakbonden en bedrijfsleven op de naleving daarvan? Worden de voorwaarden van EU-zijde, zoals door het kabinet bepleit, daadwerkelijk gesteld? 9
86 Grijpt de EU de onderhandelingen met China over het Investeringsverdrag ook aan om vooruitgang op andere aspecten van het Chinese mensenrechtenbeleid af te dwingen? Zo ja, welke aspecten zijn dat en wat is de voortgang van een dergelijke inzet in de onderhandelingen? Zo nee, waarom niet? 9
87 Waarom bent u geen voorstander van beperkende handelsmaatregelen als druk op het mensenrechtendossier, bovenop controles voor het huidige exportbeleid? Hoeveel erger moeten de mensenrechtenschendingen door China worden? 9
88 Is in EU-verband in het verleden wel gesproken over maatregelen om wederkerige toegang tot Tibet te bewerkstelligen? Bent u van plan om dat gesprek in EU-verband te beginnen? 9
89 Bent u bereid binnen de EU een kopgroep te zoeken die China steviger wil aanpakken op mensenrechtenschendingen en daarbij ook het instellen van sancties richting China te bepleiten? Zo nee, waarom niet? 10
90 Aangezien u schrijft dat China consequent protesteert tegen publieke verklaringen waarin de mensenrechtensituatie in het land wordt aangekaart en dat China stelt dat dergelijke verklaringen de bilaterale relaties schaden; zijn er situaties geweest waarin Nederland of de EU om deze reden hebben afgezien van een dergelijke verklaring? Zo ja, welke? 10
91 Welke voorbeelden van (zelf)censuur in verband met Chinese gevoeligheden door Nederlandse culturele instellingen en bedrijven zijn er bij u bekend? 10