Preview document (🔗 origineel)

---

Tweede Kamer der Staten-Generaal	2
Vergaderjaar 2019‒2020

35 450XVI

Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport voor het jaar 2020 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota)

Nr. 2

MEMORIE VAN TOELICHTING Ontvangen 29 april 2020

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2020 wijzigingen aan te brengen in:

1. de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport;
2. de begrotingsstaat inzake de agentschappen van dit ministerie.

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,

H.M. de Jonge

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1 Leeswijzer

De mutaties in deze suppletoire begroting bestaan uit herschikkingen binnen de begrotingsuitgaven of binnen de premie-uitgaven, uit overboekingen van en naar andere begrotingshoofdstukken, uit financieringsverschuivingen tussen premiemiddelen en begrotingsmiddelen en uit middelen die generaal aan de VWS-begroting zijn toegevoegd, dan wel middelen die generaal vrijvallen. De gepresenteerde cijfers sluiten aan bij de Voorjaarsnota 2020, die de Minister van Financiën aan de Tweede Kamer aanbiedt.

Om de leesbaarheid van de toelichting op de beleidsartikelen te bevorderen zijn de volgende uitgangspunten toegepast:

1. Naast de beleidsmatig relevante mutaties worden de mutaties toegelicht als het hiermee gepaard gaande bedrag voor de uitgaven en ontvangsten op de instrumenten binnen een subartikelonderdeel hoger is dan € 2,5 miljoen. Eveneens kunnen bedragen onder deze norm worden toegelicht indien politiek relevant.
2. Voor wat betreft de verplichtingenmutaties wordt per artikel enkel het saldo weergegeven.
3. Er zijn in deze suppletoire begroting geen begrotingsstaten van de agentschappen opgenomen.

Aan de suppletoire begroting zijn twee extra onderdelen toegevoegd. Allereerst is zoals gebruikelijk is het Financieel Beeld Zorg opgenomen. Daarnaast is ook een bijlage opgenomen met twee toetsingskaders voor garanties die VWS heeft afgegeven in het kader van COVID-19.

2 Beleid

2.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties

Vastgestelde begroting 2020		18.846.295
Belangrijkste suppletoire mutaties
1) Dak- en thuislozen	1,3	75.000
2) Tegenvaller subsidieregeling onverzekerde (verwarde) personen	2	31.000
3) Vangnet cruciale jeugdhulp	5	20.000
4) Middelen Transitieautoriteit Jeugd	5	33.500
5) Bouw en onderhoud sportaccommodaties	6	25.000
6) Zorgtoeslag	8	22.600
7) Loon- en prijsbijstelling	11	120.908
8) Overige mutaties		1.214.790
Stand 1e suppletoire begroting 2020		20.389.093

Toelichting

1. Een verdubbeling van het aantal daklozen in tien jaar vraagt een tijdelijke impuls (van € 75 miljoen) om het aantal dak- en thuislozen te verminderen.
2. Als gevolg van een toename van zorg aan onverzekerde (verwarde) personen doen meer zorgaanbieders een beroep op de subsidieregeling en zullen de kosten naar verwachting € 31 miljoen hoger uitvallen.
3. De Jeugdautoriteit ontvangt € 20 miljoen als vangnet voor cruciale jeugdhulp.
4. Doorgeschoven subsidie vanuit 2019 naar 2020 (ad € 33,5 miljoen) aan instellingen overeenkomstig de regeling Transitieautoriteit Jeugd (TAJ).
5. Compensatie van de btw-maatregel voor de subsidieregeling Bouw en onderhoud sportaccommodaties (BOSA).
6. Bijstelling van de uitgavenraming zorgtoeslag op basis van actuele raming CPB in het kader van het CEP.
7. De tranche 2020 van de loon- en prijsbijstelling is overgemaakt naar de departementale begroting.

Vastgestelde begroting 2020		133.631
Belangrijkste suppletoire mutaties
1) Teruggave overschot bestemmingsreserves	1	10.000
2) Afromen eigen vermogen CIBG	9	6.431
3) Desaldering RIVM en CIBG	10	6.168
4) Desaldering bijdrage EMA huurkosten	10	5.150
5) Desaldering Intravacc	10	3.484
6) Overige mutaties		295.990
Stand 1e suppletoire begroting 2020		460.854

Toelichting

1. Overschot bestemmingsreserves 2013-2019 van screeningsorganisties (SO’s) vloeien terug naar de begroting van VWS.
2. Uitkering van het (surplus) eigen vermogen van het CIBG conform Regeling agentschappen.
3. Desaldering van ontvangsten van het RIVM en CIBG in verband met bijdragen aan SSC ICT 2020.
4. Desaldering van ontvangsten van de EMA voor huurbetalingen welke door VWS aan het Rijksvastgoedbedrijf worden gedaan.
5. Desaldering Intravacc betreft ontvangsten opdracht derden.

1) Onderzoek inzake COVID-19 ZonMW	1	20.000
2) Onderzoek en testen COVID-19 RIVM en GGD	1	12.650
3) Aanschaf en distributie medische hulpmiddelen	2	970.100
4) Patiëntenspreiding en mobiel medisch vervoer	2	5.500
5) Abonnementstarief Wmo	3	18.000
6) Zorgkosten Caribisch Nederland	4	31.700
7) Opleiden extra zorgpersoneel	4	24.810
8) Bijdrage aan stichting ZWIC	4	10.000
9) Elektronisch platform huisartsen	4	6.280
10) Stichting waarborgfonds voor sportverenigingen	6	10.500
11) Bijdrage vaccinonderzoek (CEPI)	9	50.000
12) Overige maatregelen	11	3.191
Totaal uitgaven		1.162.731
		Ontvangsten 2020
Verkoop medische hulpmiddelen	2	‒ 290.000
Totaal ontvangsten		‒ 290.000
Dekking vanuit VWS begroting		‒ 40.841
Totaal VWS begroting		831.890

Toelichting

Hieronder treft u per post een korte toelichting. Ook in de artikelen is een toelichting opgenomen.

1. Dit betreft door ZonMw – in nauw overleg met RIVM – geprioriteerde onderzoeksvoorstellen gericht op voorkomen van verdere verspreiding van het coronavirus en op bespoedigen van herstel van de Nederlandse bevolking.
2. Extra kosten bij het RIVM en de GGD voor het uitvoeren van tests, contactonderzoek en voor een track en trace systeem.
3. Inkoop van medische hulpmiddelen (circa € 700 miljoen) en beademings- en monitoringsapparatuur (circa € 250 miljoen).
4. Kosten van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) en patiëntenvervoer.
5. Met uitzondering van cliënten met voorzieningen beschermd wonen en opvang, zijn alle Wmo-cliënten voor de maanden april en mei 2020 vrijgesteld van een eigen bijdrage. De geraamde kosten bedragen € 9 miljoen per maand (totaal € 18 miljoen).
6. Versterking van medische zorg voor Caribisch Nederland, waaronder uitbreiding IC capaciteit, personele capaciteit en apparatuur (totaal geraamd op € 31,7 miljoen) in verband met COVID-19.
7. Opleidingskosten voor extra personeel dat is ingezet bij de medische zorgverlening aan coronapatiënten.
8. Bijdrage aan de stichting Zorg na Werk in Coronazorg (ZWIC), waaruit zorgprofessionals of hun nabestaanden een tegemoetkoming kunnen krijgen.
9. Kosten voor het elektronisch platform huisartsen, zodat artsen informatie over coronapatiënten sneller kunnen ontsluiten (€ 5,7 miljoen).
10. Bijdrage aan de Stichting waarborgfonds sportverenigingen van waaruit verenigingen die door de corona uitbraak in financiële problemen komen, een lening kunnen krijgen.
11. Bijdrage aan de ontwikkeling van een vaccin tegen COVID-19 door het Coalition for Preparedness Innovations (CEPI), waaraan ook Duitsland, Engeland en Noorwegen bijdragen.
12. Het betreft overige kleinere maatregelen zoals controles van passagiers uit hoog risicolanden, support desk voor de specialist ouderen geneeskunde en beschikbaarheid van een landelijk telefoonnummer partnergeweld en opvoedhulp in verband met COVID-19.

Artikel 2. Curatieve zorg	Garantie NVZA	0	20.400	20.400	1 juli 2020	20.400	geen
Artikel 2. Curatieve zorg	Garantie LHC (Mediq)	0	open	niet ge-maximeerd	23 juni 2020	geen	geen

1. kan indien nodig verlengt worden

Toelichting
Als onderdeel van de noodmaatregelen voor de beheersing van COVID-19 zijn op 23 maart en 7 april 2020 garanties afgegeven om de inkoop van noodzakelijke genees- en hulpmiddelen te borgen. Met de garantieregeling Landelijk Consortium Hulpmiddelen (Mediq) is beoogd de inkoop van medische hulpmiddelen (waaronder mondkapjes en andere beschermingsmaterialen) te borgen en met de garantieregeling met de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisapothekers (NVZA) wordt beoogd om de aankoop van geneesmiddelen, grondstoffen en andere geneeskundige middelen voor de gezondheidszorg gerelateerd aan de behandeling van COVID-19 patiënten te borgen.

3 Beleidsartikelen

3.1 Artikel 1 Volksgezondheid

Budgettaire gevolgen van beleid

Verplichtingen	841.380	‒ 100	841.280	‒ 93.112	748.168	82.771	‒ 79.246	‒ 71.220	27.651
Uitgaven	1.039.958	‒ 100	1.039.858	132.241	1.172.099	167.821	49.624	42.280	39.651
Waarvan juridisch verplicht	95,3%				99,0%
1. Gezondheidsbeleid	433.821	‒ 100	433.721	111.268	544.989	143.288	21.455	14.730	12.770
Subsidies	25.107	‒ 100	25.007	382	25.389	601	550	472	472
(Lokaal) gezondheidsbeleid	24.620	‒ 100	24.520	369	24.889	592	543	465	465
Overige	487	0	487	13	500	9	7	7	7
Opdrachten	2.080	0	2.080	833	2.913	937	339	339	339
(Lokaal) gezondheidsbeleid	2.080	0	2.080	833	2.913	937	339	339	339
Bijdragen aan agentschappen	108.907	0	108.907	7.427	116.334	7.579	7.184	7.097	6.274
Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit	90.474	0	90.474	4.120	94.594	5.916	5.876	5.877	5.878
RIVM: wettelijke taken en beleidsondersteuning zorgbreed	17.846	0	17.846	3.295	21.141	1.646	1.291	1.203	379
Overige	587	0	587	12	599	17	17	17	17
Bijdragen aan ZBO's/RWT's	297.590	0	297.590	102.748	400.338	134.168	12.850	6.290	5.153
ZonMw: programmering	297.590	0	297.590	102.748	400.338	134.168	12.850	6.290	5.153
Overige	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Bijdragen aan medeoverheden	137	0	137	‒ 122	15	3	532	532	532
Aanpak Gezondheidsachterstanden	137	0	137	‒ 122	15	3	3	3	3
Overige	0	0	0	0	0	0	529	529	529
2. Ziektepreventie	439.164	0	439.164	15.325	454.489	17.663	26.557	26.155	25.586
Subsidies	206.085	0	206.085	3.254	209.339	11.092	21.093	20.002	19.927
Ziektepreventie	9.069	0	9.069	5.333	14.402	1.230	1.188	1.188	1.188
Bevolkingsonderzoeken	147.196	0	147.196	‒ 1.968	145.228	8.538	18.503	17.392	17.302
Vaccinaties	49.820	0	49.820	‒ 111	49.709	1.324	1.402	1.422	1.437
Overige	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Opdrachten	10.355	0	10.355	‒ 6.656	3.699	‒ 9	‒ 14	‒ 11	‒ 18
Ziektepreventie	10.355	0	10.355	‒ 6.656	3.699	‒ 9	‒ 14	‒ 11	‒ 18
Overige	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Bijdrage aan agentschappen	221.680	0	221.680	13.894	235.574	7.598	6.495	7.181	6.694
RIVM: Opdrachtverlening aan kenniscentra	93.396	0	93.396	23.531	116.927	7.025	6.020	6.699	6.292
RIVM: Bevolkingsonderzoeken	37.631	0	37.631	‒ 269	37.362	845	931	950	950
RIVM: Vaccinaties	89.640	0	89.640	‒ 8.386	81.254	‒ 272	‒ 456	‒ 468	‒ 548
Overige	1.013	0	1.013	‒ 982	31	0	0	0	0
Bijdrage aan medeoverheden	1.044	0	1.044	4.833	5.877	‒ 1.018	‒ 1.017	‒ 1.017	‒ 1.017
Overige	1.044	0	1.044	4.833	5.877	‒ 1.018	‒ 1.017	‒ 1.017	‒ 1.017
3. Gezondheidsbevordering	140.318	0	140.318	5.343	145.661	6.270	1.004	790	676
Subsidies	116.037	0	116.037	5.526	121.563	5.377	‒ 4	‒ 211	‒ 332
Preventie van schadelijk middelengebruik	19.114	0	19.114	4.132	23.246	602	‒ 88	‒ 95	‒ 139
Gezonde leefstijl en gezond gewicht	23.857	0	23.857	719	24.576	1.349	711	511	484
Letselpreventie	4.301	0	4.301	376	4.677	113	115	119	115
Bevordering van seksuele gezondheid	67.788	0	67.788	274	68.062	3.291	‒ 772	‒ 776	‒ 821
Overige	977	0	977	25	1.002	22	30	30	29
Opdrachten	9.029	0	9.029	‒ 681	8.348	‒ 119	86	86	86
Gezondheidsbevordering	9.029	0	9.029	‒ 681	8.348	‒ 119	86	86	86
Overige	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Bijdragen aan agentschappen	1.242	0	1.242	27	1.269	27	14	10	10
Overige	1.242	0	1.242	27	1.269	27	14	10	10
Bijdragen aan ZBO's/RWT's	114	0	114	3	117	20	20	20	20
Overige	114	0	114	3	117	20	20	20	20
Bijdragen aan medeoverheden	13.896	0	13.896	468	14.364	965	888	885	892
Heroïnebehandeling op medisch voorschrift	13.896	0	13.896	468	14.364	965	888	885	892
Overige	0	0	0	0	0	0	0	0	0
4. Ethiek	26.655	0	26.655	305	26.960	600	608	605	619
Subsidies	24.374	0	24.374	‒ 808	23.566	‒ 129	‒ 121	‒ 124	‒ 122
Abortusklinieken	17.482	0	17.482	396	17.878	395	401	398	400
Medische Ethiek	6.892	0	6.892	‒ 1.204	5.688	‒ 524	‒ 522	‒ 522	‒ 522
Opdrachten	772	0	772	13	785	6	6	6	6
Medische Ethiek	772	0	772	13	785	6	6	6	6
Bijdragen aan agentschappen	1.509	0	1.509	1.100	2.609	723	723	723	735
CIBG: Uitvoeringstaken medische ethiek	1.509	0	1.509	1.100	2.609	723	723	723	735
Ontvangsten	13.903	0	13.903	10.000	23.903	0	0	0	0
Overige	13.903	0	13.903	10.000	23.903	0	0	0	0

Toelichting

1. Gezondheidsbeleid

Bijdragen aan agentschappen

Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit
Door een nieuw en breed pakket aan wettelijke maatregelen is het nodig dat het reguliere toezicht van de NVWA (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit) op de domeinen tabak en alcohol wordt uitgebreid. Toezicht is een essentieel onderdeel om van het Nationaal Preventieakkoord een succes te maken. Ook heeft de Kamer meermaals gevraagd om het toezicht en de communicatie op attractie- en speeltoestellen aan te scherpen vanwege de risico’s. Hiervoor is € 1,8 miljoen overgeheveld naar de NVWA. Voorts is door het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit € 1,3 miljoen overgeheveld wegens BTW-compensatie. Het budget is daarnaast met € 1,9 miljoen verhoogd wegens de loonprijsbijstelling 2020. Tot slot is er ook nog voor de werkzaamheden van de NVWA € 1,0 miljoen aan budget overgeheveld. Vanwege budgettaire neutrale verschuivingen vindt er een aanpassing van € 1,9 miljoen plaats.

RIVM: wettelijke taken en beleidsondersteuning zorgbreed
Voor de uitvoering van aanvullende opdrachten aan het RIVM is budget overgeheveld naar dit instrument. Dit betreft opdrachten op het terrein van de RIVM-programma’s Volksgezondheid & Zorg (€ 2,7 miljoen) en Beleidsondersteuning Geneesmiddelen en Medische technologie (€ 0,6 miljoen).

Bijdragen aan ZBO's/RWT's

ZonMw: Programmering
Dit budget is verhoogd voor de financiële impuls voor de aanpak van dak- en thuislozen van € 75 miljoen (en € 125 miljoen in 2021). Voorts is € 4,4 miljoen overgeheveld van artikel 3 Langdurige Zorg en Ondersteuning voor de uitvoering van de programma's Beschermd Thuis, Zingeving en Geestelijke Verzorging, Geweld Hoort Nergens Thuis en Gewoon Bijzonder. Verder is € 4,2 miljoen overgeheveld van artikel 4 Zorgbreed voor de uitvoering van de programma's Kwaliteitsgelden en Actieonderzoek Innovatieve Zorg. De overige mutaties bedragen per saldo € 1,2 miljoen.

ZonMw: COVID-19
ZonMw heeft inmiddels – in nauw overleg met RIVM – een expertgroep gevraagd om onderzoeksvoorstellen te prioriteren, die op korte termijn mogelijkheden inventariseren om verdere verspreiding van het coronavirus te voorkomen en het herstel van de Nederlandse bevolking te bespoedigen. Deze voorstellen hebben betrekking op: het volgen van personen die herstellend zijn, de transmissie van het virus van en naar kinderen, ziekenhuis epidemiologie, medicatieontwikkeling die op (zeer) korte termijn toegepast kan worden, antilichamen en virusevolutie. Ook zijn er onderzoeksvoorstellen geprioriteerd die naar de effecten van sociale isolatie en de consequenties ervan kijken. Vanuit de begroting van VWS wordt hiervoor een bijdrage van € 20 miljoen gedaan.

2. Ziektepreventie

Subsidies

Ziektepreventie
Het budget voor de tegemoetkoming Q-koorts patiënten is verhoogd met € 4,5 miljoen als gevolg van de verruiming van de subsidieregeling (TK 25.295 nr. 70). De overige mutaties bedragen per saldo € 0,8 miljoen.

Opdrachten

Ziektepreventie
Voor de uitvoering van vaccinonderzoek (€ 2,9 miljoen) en het onderzoek naar alternatieven voor dierproeven (€ 0,8 miljoen) is budget overgeboekt naar artikel 10 Apparaatsuitgaven. Verder is € 2,2 miljoen overgeheveld naar het instrument Bijdragen agentschappen RIVM: Opdrachtverlening aan Kenniscentra voor de aanpak van antibioticaresistentie. De overige mutaties bedragen per saldo € 0,8 miljoen.

Bijdragen medeoverheden

GGD: COVID-19

Het gaat hier om extra kosten voor het uitvoeren van tests, contactonderzoek en voor een track en trace systeem in verband met COVID-19.

Bijdragen agentschappen

RIVM: Opdrachtverlening aan Kenniscentra
Het budget is verhoogd met € 2,9 miljoen voor de implementatie van het echoscopisch onderzoek ter opsporing van structurele afwijkingen in het eerste trimester van de zwangerschap (oftewel: de 13-wekenecho) in onderzoeksverband. Voorts is € 2,2 miljoen overgeheveld van het instrument opdrachten Ziektepreventie voor de aanpak van antibioticaresistentie en € 2,2 miljoen van het instrument subsidies NIPT voor de implementatie programmatische aanbieding van de NIPT door het RIVM. Daarnaast is € 8,0 miljoen overgeheveld van het instrument RIVM: Vaccinaties voor de implementatiekosten van de maternale kinkhoestvaccinatie, de rotavirusvaccinatie en de pneumokokkenvaccinatie voor ouderen. De overige mutaties bedragen per saldo € 1,4 miljoen.

RIVM: Vaccinaties
Er is € 8,0 miljoen overgeheveld naar het instrument RIVM: Opdrachtverlening aan Kenniscentra voor de implementatiekosten van de maternale kinkhoestvaccinatie, de rotavirusvaccinatie en de pneumokokkenvaccinatie voor ouderen. De overige mutaties bedragen per saldo minus € 0,4 miljoen.

RIVM: COVID-19

Het gaat hier om extra kosten voor het uitvoeren van tests, contactonderzoek en voor een track en trace systeem in verband met COVID-19.

3. Gezondheidsbevordering

Subsidies

Bevordering van de seksuele gezondheid
Betreft een kasschuif van het budget voor onbedoelde zwangerschappen.

Nu niet zwanger/Onbedoelde zwangerschappen
De regeerakkoordmiddelen voor ‘Nu niet zwanger en onbedoelde zwangerschappen’ worden in 2020 ingezet om uitvoering te geven aan het plan Preventie en Ondersteuning Onbedoelde (tiener) Zwangerschappen. Samen met een brede coalitie van veldpartijen zijn de afgelopen maanden afspraken gemaakt over preventie en ondersteuning bij onbedoelde (tiener) zwangerschappen. Het opstellen van het plan is een zorgvuldig proces geweest zodat draagvlak en samenwerking geborgd is. Met het plan wordt invulling gegeven aan de middelen die in het Regeerakkoord beschikbaar zijn gesteld voor dit belangrijke maatschappelijke thema. Het plan is reeds met de Kamer gedeeld.

Preventie van schadelijk middelengebruik
Deze middelen zijn vanuit een kasschuif van 2019 naar 2020 beschikbaar voor verschillende doeleinden die voortkomen uit het Nationaal Preventie Akkoord en betrekking hebben op alcohol en tabak. De kasschuif is € 1,9 miljoen.

Voor de uitvoering van het experiment gesloten coffeeshopketen zijn middelen nodig om uitvoering van het experiment in 2020 te waarborgen. Hiervoor is een kasschuif van € 1,1 miljoen toegepast waarvan € 0,8 miljoen beschikbaar is gesteld aan het ministerie van JenV voor de uitvoering van het experiment.

Verder is er € 1,9 miljoen overgeheveld voor diverse activiteiten op gebied van psychische gezondheid. Het budget is daarnaast met € 0,5 miljoen verhoogd wegens de loonprijsbijstelling 2020. Vanwege budgettaire neutrale verschuivingen vindt er een aanpassing van € 0,5 miljoen plaats.

Ontvangsten

De ontvangsten zijn verhoogd met € 10 miljoen in verband met de afroming van bestemmingsreserves op basis van de subsidieregeling Publieke Gezondheid

3.2 Artikel 2 Curatieve zorg

Budgettaire gevolgen van beleid

Verplichtingen	3.087.725	‒ 7.150	3.080.575	955.951	4.036.526	24.519	45.581	40.241	37.735
Uitgaven	3.124.356	‒ 7.150	3.117.206	1.036.189	4.153.395	44.902	58.262	48.149	39.785
Waarvan juridisch verplicht	99,4%				99,4%
1. Kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg	193.330	‒ 150	193.180	1.006.839	1.200.019	21.282	35.938	27.540	18.069
Subsidies	141.236	0	141.236	1.001.420	1.142.656	17.151	33.063	24.878	14.154
Medisch specialistische zorg	80.533	0	80.533	‒ 10.093	70.440	‒ 6.613	‒ 6.143	‒ 4.220	‒ 3.724
Curatieve ggz	18.909	0	18.909	1.150	20.059	2.444	3.097	3.051	3.022
Eerste lijnszorg	9.893	0	9.893	260	10.153	288	315	336	376
Lichaamsmateriaal	20.608	0	20.608	‒ 2.037	18.571	‒ 591	‒ 554	‒ 598	‒ 593
Medische producten	11.293	0	11.293	1.012.140	1.023.433	21.623	36.348	26.309	15.073
Overige	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Opdrachten	17.692	‒ 150	17.542	‒ 24	17.518	1.975	1.477	1.802	1.887
Medisch specialistische zorg	1.157	0	1.157	‒ 184	973	11	11	11	5
Curatieve ggz	4.887	0	4.887	330	5.217	325	64	58	58
Eerste lijnszorg	153	0	153	3	156	1	1	2	2
Lichaamsmateriaal	8.335	0	8.335	‒ 743	7.592	56	36	36	36
Medische producten	3.160	‒ 150	3.010	570	3.580	1.582	1.365	1.695	1.786
Overige	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Bijdragen aan agentschappen	32.208	0	32.208	6.115	38.323	5.423	5.429	5.445	6.097
aCBG	1.694	0	1.694	137	1.831	123	61	61	712
aCBG	2.200	0	2.200	0	2.200	0	0	0	0
CIBG	28.314	0	28.314	5.978	34.292	5.300	5.368	5.384	5.385
Bijdragen aan ZBO's/RWT's	2.126	0	2.126	‒ 606	1.520	‒ 3.270	‒ 4.034	‒ 4.588	‒ 4.072
Overige	2.126	0	2.126	‒ 606	1.520	‒ 3.270	‒ 4.034	‒ 4.588	‒ 4.072
Bijdragen aan medeoverheden	68	0	68	‒ 66	2	3	3	3	3
Overige	68	0	68	‒ 66	2	3	3	3	3
Bijdragen aan (inter)nationale organisaties	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Overige	0	0	0	0	0	0	0	0	0
3. Ondersteuning van het zorgstelsel	2.931.026	‒ 7.000	2.924.026	29.350	2.953.376	23.620	22.324	20.609	21.716
Subsidies	125.719	‒ 7.000	118.719	27.566	146.285	27.012	25.645	24.004	25.081
Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen	1.303	0	1.303	34	1.337	34	34	34	34
Medisch-specialistische zorg	65.531	‒ 7.000	58.531	104	58.635	‒ 535	‒ 743	‒ 1.469	‒ 1.538
Curatieve ggz	8.981	0	8.981	233	9.214	292	318	76	239
Eerste lijnszorg	8.702	0	8.702	229	8.931	260	226	77	53
Overige	41.202	0	41.202	26.966	68.168	26.961	25.810	25.286	26.293
Bekostiging	2.762.515	0	2.762.515	‒ 1.331	2.761.184	‒ 1.148	‒ 1.088	‒ 1.175	‒ 1.160
Rijksbijdrage Zorgverzekeringsfonds voor financiering van verzekerden 18-	2.722.900	0	2.722.900	0	2.722.900	0	0	0	0
Zorg illegalen en andere onverzekerbare vreemdelingen	39.615	0	39.615	‒ 1.331	38.284	‒ 1.148	‒ 1.088	‒ 1.175	‒ 1.160
Inkomensoverdrachten	18.523	0	18.523	0	18.523	0	0	0	0
Overgangsregeling FLO/VUT ouderenregeling ambulancepersoneel	18.397	0	18.397	0	18.397	0	0	0	0
Overige	126	0	126	0	126	0	0	0	0
Opdrachten	5.618	0	5.618	7.647	13.265	845	843	855	868
Risicoverevening	1.986	0	1.986	33	2.019	33	33	33	33
Uitvoering zorgverzekeringstelsel	1.201	0	1.201	20	1.221	15	15	15	15
Medisch-specialistische zorg	118	0	118	5.502	5.620	2	7	20	32
Curatieve ggz	417	0	417	7	424	7	0	0	1
Eerste lijnszorg	100	0	100	2	102	2	2	2	2
Overige	1.796	0	1.796	2.083	3.879	786	786	785	785
Bijdragen aan agentschappen	13.846	0	13.846	‒ 4.033	9.813	‒ 3.205	‒ 3.203	‒ 3.202	‒ 3.202
CJIB: Onverzekerden en wanbetalers	13.846	0	13.846	‒ 4.033	9.813	‒ 3.205	‒ 3.203	‒ 3.202	‒ 3.202
Bijdragen aan ZBO's/RWT's	4.803	0	4.803	‒ 499	4.304	116	127	127	127
SVB: Onverzekerden	3.778	0	3.778	99	3.877	99	100	100	100
Overige	1.025	0	1.025	‒ 598	427	17	27	27	27
Bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken	2	0	2	0	2	0	0	0	2
VenJ: Bijdrage C2000	2	0	2	0	2	0	0	0	2
Ontvangsten	5.053	0	5.053	291.300	296.353	5.000	7.500	7.500	7.500
Overige	5.053	0	5.053	291.300	296.353	5.000	7.500	7.500	7.500

Toelichting

1. Kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg

Subsidies

Medisch-specialistische zorg

Ter dekking van problematiek op de VWS-begroting en anticiperend op onderuitputting wordt een meerjarige korting verwerkt op dit artikel van

€ 9,3 miljoen.

Medische producten

Deze post is het saldo van beleidsmatige mutaties voor onder meer de uitvoering van het landelijke Programma Medicatieoverdracht. In het landelijke Programma Medicatieoverdracht ondersteunt VWS partijen in het implementeren van de richtlijn medicatieoverdracht en de drie bijbehorende informatiestandaarden. Daarnaast worden middelen gereserveerd voor het ontwikkelen van medische isotopen.

Medische producten: COVID-19
In totaal wordt er naar huidige inschattingen voor € 970 miljoen aan medische producten ingekocht vanwege COVID-19. Daar tegenover staan ontvangsten doordat de medische hulpmiddelen worden doorverkocht, deze ontvangsten zijn geraamd op het ontvangstenbudget.. De medische hulpmiddelen (€ ca. 700 miljoen) waaronder mondkapjes en beschermingsbrillen worden op dit moment door het Landelijk Consortium Hulpmiddelen ingekocht en tegen de reguliere prijzen aan zorginstellingen geleverd. Als gevolg zijn de geraamde ontvangsten van de verkoop circa € 410 miljoen lager dan de geraamde uitgaven aan de inkoop. Naast medische hulpmiddelen wordt beademingsapparatuur en monitoringsapparatuur aangeschaft naar verwachting voor circa € 250 miljoen.

Bijdragen aan agentschappen

CIBG
Dit betreft onder meer hogere uitgaven aan het agentschap CIBG als gevolg van kostenstijgingen door hogere uitgaven aan shared service centra voor toegenomen eisen op het gebied van automatisering en veiligheid (€ 5,4 miljoen).

3. Ondersteuning van het zorgstelsel

Subsidies

Overige

De zorgaanbieders doen steeds meer een beroep op de subsidieregeling onverzekerde personen waarmee financiële belemmeringen worden weggenomen om medisch noodzakelijke zorg aan onverzekerde (verwarde) personen te verlenen. Deze stijging wordt veroorzaakt door een wijziging van de aanspraak van de regeling, zo geldt de eis van de verzekeringsplicht niet meer en wordt nu alle zorg vergoed, niet alleen de eerste 36 uur aan spoedzorg. Naar verwachting zullen de kosten voor 2020 en volgende jaren daardoor € 31 miljoen hoger uit vallen. In de komende jaren wordt verwacht dat gemeenten meer werk zullen maken van hun taak om onverzekerde verzekeringsplichtigen alsnog te verzekeren, zodat de kosten in die jaren iets af zullen nemen (€ 1,4 miljoen vanaf 2023). Tevens wordt onderzocht hoe een verdere stijging in de toekomst voorkomen kan worden.

Opdrachten

Patiëntenspreiding en mobiel vervoer: COVID-19

Er is een opdracht verstrekt aan het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) om een Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) in te richten om de spreiding van patiënten over Nederland in goede banen te leiden. Tevens worden er middelen beschikbaar gesteld om patiënten te kunnen vervoeren.

Bijdragen aan agentschappen

Bij het CJIB is sprake van lagere uitvoeringskosten in het kader van de aanpak van onverzekerden en wanbetalers. De ruimte is mede het gevolg van lagere aantallen wanbetalers en onverzekerden dan waarmee eerder in de raming rekening was gehouden. Daarnaast was voor het CAK meerjarig een bedrag geraamd voor het omleiden van de zorgtoeslag. Gezamenlijk is geconcludeerd dat de baten niet opwegen tegen de kosten. Deze middelen vallen meerjarig vrij.

Ontvangsten

Doorverkoop van medische beschermingsmiddelen
Tegenover de uitgaven die hierboven zijn benoemd voor de inkoop van medische beschermingsmiddelen staan ook ontvangsten. Deze betreffen de verkoop van beschermingsmiddelen aan zorgaanbieders. De opbrengst hiervan wordt geraamd op circa € 290 miljoen.

3.3 Artikel 3 Langdurige zorg en ondersteuning

Budgettaire gevolgen van beleid

Verplichtingen	7.423.429	0	7.423.429	‒ 3.469.249	3.954.180	280.494	296.546	324.814	371.097
Uitgaven	7.259.805	0	7.259.805	25.349	7.285.154	280.494	296.546	324.814	371.097
Waarvan juridisch verplicht	99,3%				99,3%
1. Participatie en zelfredzaamheid van mensen met beperkingen	214.662	0	214.662	21.917	236.579	‒ 11.731	‒ 13.136	‒ 12.573	‒ 6.127
Subsidies	70.054	0	70.054	16.106	86.160	‒ 5.993	‒ 7.611	‒ 7.318	‒ 961
Toegang tot zorg en ondersteuning	18.668	0	18.668	‒ 5.001	13.667	‒ 423	‒ 209	‒ 221	‒ 229
Passende zorg en levensbrede ondersteuning	20.415	0	20.415	22.730	43.145	‒ 5.140	‒ 6.782	‒ 6.564	‒ 179
Inclusieve samenleving	15.256	0	15.256	‒ 1.109	14.147	‒ 194	‒ 215	‒ 205	‒ 209
Kennis en informatiebeleid	10.300	0	10.300	‒ 566	9.734	‒ 306	‒ 384	‒ 306	‒ 317
Overige	5.415	0	5.415	52	5.467	70	‒ 21	‒ 22	‒ 27
Opdrachten	101.761	0	101.761	‒ 11.713	90.048	‒ 5.479	‒ 5.029	‒ 4.732	‒ 4.625
Bovenregionaal gehandicaptenvervoer	63.721	0	63.721	‒ 3.528	60.193	‒ 2.521	‒ 3.005	‒ 3.128	‒ 3.217
Toegang tot zorg en ondersteuning	6.950	0	6.950	‒ 3.185	3.765	‒ 250	‒ 299	‒ 312	‒ 321
Passende zorg en levensbrede ondersteuning	3.200	0	3.200	‒ 222	2.978	‒ 45	‒ 83	‒ 49	‒ 50
Inclusiviteit	12.056	0	12.056	‒ 4.795	7.261	‒ 1.428	‒ 260	‒ 245	‒ 260
Kennis, informatie en innovatiebeleid	1.500	0	1.500	25	1.525	25	25	25	25
Aanbesteden Sociaal Domein	3.495	0	3.495	‒ 3.438	57	0	0	0	0
Overige	10.839	0	10.839	3.430	14.269	‒ 1.260	‒ 1.407	‒ 1.023	‒ 802
Bijdragen aan ZBO's/RWT's	12.847	0	12.847	890	13.737	633	‒ 496	‒ 523	‒ 541
Doventolkvoorzieningen	12.847	0	12.847	890	13.737	633	‒ 496	‒ 523	‒ 541
Bijdragen aan medeoverheden	0	0	0	18.000	18.000	0	0	0	0
Overige	0	0	0	18.000	18.000	0	0	0	0
Storting/onttrekking begrotingsreserve	30.000	0	30.000	‒ 1.366	28.634	‒ 892	0	0	0
Stimulerings regeling wonen en zorg	30.000	0	30.000	‒ 1.366	28.634	‒ 892	0	0	0
2. Zorgdragen voor langdurige zorg tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten	7.045.143	0	7.045.143	3.432	7.048.575	292.225	309.682	337.387	377.224
Subsidies	160.389	0	160.389	‒ 33.046	127.343	15.325	10.371	‒ 8.468	‒ 7.892
Zorg merkbaar beter maken	74.933	0	74.933	‒ 14.861	60.072	16.774	12.232	‒ 8.767	‒ 8.827
Kennis, informatie en innovatiebeleid	40.924	0	40.924	‒ 17.070	23.854	219	‒ 895	‒ 607	‒ 304
Palliatieve zorg en ondersteuning	44.532	0	44.532	‒ 1.115	43.417	‒ 1.668	‒ 966	906	1.239
Overige	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Bekostiging	6.741.800	0	6.741.800	6.600	6.748.400	242.800	279.700	324.600	361.600
Bijdrage in de kosten van kortingen (BIKK)	3.691.800	0	3.691.800	6.600	3.698.400	242.800	279.700	324.600	361.600
Bijdrage Wlz	3.050.000	0	3.050.000	0	3.050.000	0	0	0	0
Opdrachten	19.472	0	19.472	20.214	39.686	13.582	2.697	2.696	2.603
Zorgdragen voor langdurige zorg	19.472	0	19.472	20.214	39.686	13.582	2.697	2.696	2.603
Overige	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Bijdragen aan agentschappen	0	0	0	500	500	0	0	0	0
Overige	0	0	0	500	500	0	0	0	0
Bijdragen aan ZBO's/RWT's	123.482	0	123.482	9.164	132.646	20.518	16.914	18.559	20.913
Uitvoeringskosten Sociale Verzekerings Bank	34.306	0	34.306	1.780	36.086	4.435	713	428	1.339
Uitvoeringskosten Centrum Indicatiestelling Zorg	89.176	0	89.176	7.384	96.560	16.083	16.201	18.131	19.574
Ontvangsten	5.691	0	5.691	0	5.691	0	0	0	0
Overige	5.691	0	5.691	0	5.691	0	0	0	0

Toelichting

1. Participatie en zelfredzaamheid van mensen met beperkingen

Subsidies

Passende zorg en levensbrede ondersteuning
Vanwege de uitbraak van COVID-19 is de Stimuleringsregeling E-health Thuis (SET) tijdelijk uitgebreid met een noodregeling: SET COVID-19. De opdracht tot ‘social distancing’, ook wel sociale onthouding genoemd, betekent dat er minder fysiek contact mogelijk is met mensen die ondersteuning of ondersteuning nodig hebben. E-health toepassingen kunnen in deze situatie uitkomst bieden. Van de beschikbare middelen voor de SET in de komende jaren is met een kasschuif € 19 miljoen toegevoegd aan het budget voor de SET in 2020.

Opdrachten

Bovenregionaal gehandicaptenvervoer
Op grond van een voorlopige raming is dit budget met € 3,5 miljoen neerwaarts bijgesteld.

Toegang tot zorg en ondersteuning
Dit budget is verlaagd door onder andere het achterblijven van aanvragen voor een gratis VOG voor vrijwilligers. Hierdoor is er € 2,8 miljoen minder budget nodig dan vooraf ingeschat.

Inclusieve samenleving
De verlaging is onder andere ontstaan door overboekingen naar de directie Communicatie van € 2,1 mln. voor de brede campagne Mantelzorg en Mantelzorg Informatie Box en voor campagne voor Beeldvorming Ouderen. Daarnaast is er € 1,6 miljoen overgeboekt naar de directie Publieke Gezondheid voor het programma Versterking Aanpak Eenzaamheid dat door ZonMw wordt uitgevoerd.

Aanbesteden Sociaal Domein
Bij het verwerken van een technische mutatie is er abusievelijk € 3,4 mln. teveel overgeboekt van Aanbesteden Sociaal Domein naar Opdrachten. Dit zal in de volgende suppletoire begroting worden rechtgezet.

Bijdragen aan medeoverheden

Abonnementstarief Wmo COVID-19
In de huidige situatie kan het – gegeven de opvolging van RIVM-aanwijzingen - voorkomen dat zorg en ondersteuning niet (volledig) kan worden geleverd. Indien de beoogde Wmo-ondersteuning feitelijk in enig maand niet wordt geboden, geldt de lijn dat de eigen bijdrage die maand niet wordt gefactureerd, zoals in de Kamer in 2019 tijdens de wetsbehandeling Wmo abonnementstarief als uitgangspunt genoemd (start-stopbeleid). De toepassing van deze beleidslijn tijdens de huidige crisis zou echter betekenen dat gemeenten nu, in overleg met aanbieders, voor het totale cliëntenbestand Wmo zouden moeten bezien in welke individuele situaties de eigen bijdrage gestopt zou moeten worden (en wanneer deze weer gestart zou moeten worden). Dit zou alle betrokken partijen in deze fase een onevenredig grote (administratieve) uitvoeringslast bezorgen. Gelet op het voorgaande is besloten om alle Wmo-cliënten, exclusief cliënten met de voorzieningen beschermd wonen en opvang in elk geval voor de maanden april en mei vrij te stellen van een eigen bijdrage. De geraamde kosten zijn € 9 miljoen per maand (totaal € 18 miljoen).

2. Zorgdragen voor langdurige zorg tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten

Subsidies

Zorg merkbaar beter maken
Het programma Thuis in het Verpleeghuis wordt voortgezet. Verpleeghuizen worden ondersteund in het verbeteren van de kwaliteit via Waardigheid en Trots op locatie en onder andere de beweging Radicale vernieuwing in de verpleeghuiszorg en de stuurgroep kwaliteitskader verpleeghuiszorg worden gefaciliteerd. Het programma Waardigheid en trots laat een andere liquiditeitsbehoefte zien dan vooraf geraamd. Daarom zal een deel van het budget in latere jaren tot besteding komen (totale mutatie € 19,9 miljoen).

Voor het aardbevingsbestendig maken van zorggebouwen in Groningen, zijn middelen van het uitgavenplafond zorg naar de begroting overgeheveld (€ 6,2 miljoen) en verder hebben zich op dit budget nog enkele beperkte mutaties voorgedaan van per saldo € 1,2 miljoen.

Kennis, informatie en innovatiebeleid
De subsidieregeling voor de versnelling van gegevensuitwisseling in de langdurige zorg – InZicht – is per 2 september 2019 opengesteld. Om ervaring op te doen met het uitwisselen van gegevens, binnen en buiten de langdurige zorg, zijn 16 samenwerkingsverbanden in de zogenoemde Proeftuinen InZicht gestart. Daarnaast is ter ondersteuning van de regeling en de proeftuinen een programmabureau opgericht (waarvoor € 4,4 miljoen is overgeheveld naar het opdrachtenbudget) en hebben enkele brancheorganisaties een projectsubsidie ontvangen (€ 0,3 miljoen). Verder is gebleken dat niet alle begrote uitgaven dit jaar tot besteding komen (€ 14,3 miljoen).

Het saldo betreft € 1,7 miljoen en zijn mutaties van geringe omvang naar andere instrumenten binnen de begroting.

Bekostiging

Bijdrage in de kosten van kortingen (BIKK)
De uitgavenraming voor de BIKK is op basis van het Centraal Economisch Plan (CEP) van het Centraal Planbureau (CPB) bijgesteld (€ 11,9 miljoen).

Opdrachten

Zorgdragen voor langdurige zorg
Voor de «Proeftuinen Inzicht» en het programmabureau voor deze proeftuinen en de regeling is € 4,4 miljoen benodigd. Daarnaast zijn er door noodzakelijke technische aanpassingen meeruitgaven aan het PGB2.0 systeem, het beheer en communicatie (€ 11,8 miljoen). Verder hebben in 2019 niet alle begrote uitgaven in 2019 tot betaling geleid, waardoor deze in 2020 tot uitgaven leiden (€2,6 miljoen). Het resterende saldo betreft een aantal geringe mutaties.

Bijdragen aan ZBO's/RWT's

Uitvoeringskosten Centrum Indicatiestelling Zorg
Het CIZ heeft een nieuwe rol bij de uitvoering Wet zorg en dwang en er is een toename in het aantal aanvragen Wlz waarneembaar, wat tot meerkosten leidt (samen € 4,9 miljoen). Daarnaast is de jaarlijkse loonbijstelling (€ 2,4 miljoen).

3.4 Artikel 4 Zorgbreed beleid

Budgettaire gevolgen van beleid

Verplichtingen	950.840	7.150	957.990	‒ 32.785	925.205	‒ 54.199	‒ 54.468	8.069	9.453
Uitgaven	1.072.559	7.150	1.079.709	95.494	1.175.203	46.289	33.489	24.548	25.932
Waarvan juridisch verplicht	98,3%				98,3%
1. Positie cliënt en transparantie van zorg	56.700	0	56.700	4.240	60.940	3.221	1.774	696	712
Subsidies	42.967	0	42.967	‒ 8.952	34.015	1.685	184	‒ 893	‒ 877
Patiënten- en gehandicaptenorganisaties	17.000	0	17.000	‒ 535	16.465	445	450	‒ 579	‒ 572
Transparantie van zorg	25.927	0	25.927	‒ 8.418	17.509	1.239	‒ 267	‒ 315	‒ 311
Overige	40	0	40	1	41	1	1	1	6
Opdrachten	8.740	0	8.740	10.765	19.505	60	113	112	112
Ondersteuning cliëntorganisaties	3.988	0	3.988	2.597	6.585	3	66	66	66
Transparantie van zorg	693	0	693	11	704	7	7	7	7
Overige	4.059	0	4.059	8.157	12.216	50	40	39	39
Bijdragen aan agentschappen	4.993	0	4.993	2.427	7.420	1.476	1.477	1.477	1.477
CIBG	4.993	0	4.993	2.427	7.420	1.476	1.477	1.477	1.477
2. Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt	555.563	7.000	562.563	35.935	598.498	5.880	4.644	2.500	2.539
Subsidies	534.341	7.000	541.341	33.417	574.758	5.488	4.242	2.092	2.131
Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt	534.341	7.000	541.341	33.417	574.758	5.488	4.242	2.092	2.131
Overige	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Opdrachten	8.809	0	8.809	543	9.352	128	135	135	135
Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt	8.809	0	8.809	543	9.352	128	135	135	135
Bijdragen aan agentschappen	12.413	0	12.413	1.975	14.388	264	267	229	229
CIBG	12.413	0	12.413	1.975	14.388	264	267	229	229
Bijdragen aan ZBO's/RWT's	0	0	0	0	0	0	0	44	44
ZiNL	0	0	0	0	0	0	0	44	44
3. Informatiebeleid	74.476	150	74.626	20.738	95.364	34.975	27.820	22.816	22.817
Subsidies	35.793	150	35.943	‒ 353	35.590	10.739	9.742	5.438	5.438
Informatiebeleid	10.967	0	10.967	4.321	15.288	5.239	5.234	5.235	5.235
Overige	24.826	150	24.976	‒ 4.674	20.302	5.500	4.508	203	203
Opdrachten	23.592	0	23.592	11.464	35.056	17.009	8.245	7.545	7.545
Informatiebeleid	9.460	0	9.460	16.428	25.888	4.507	2.743	2.743	2.743
Overige	14.132	0	14.132	‒ 4.964	9.168	12.502	5.502	4.802	4.802
Bijdragen aan agentschappen	15.091	0	15.091	9.627	24.718	7.227	9.833	9.833	9.834
Informatiebeleid	15.091	0	15.091	9.627	24.718	7.227	9.833	9.833	9.834
Overige
4. Inrichting Zorgstelsel	251.889	0	251.889	‒ 1.305	250.584	‒ 2.033	‒ 5.138	‒ 5.906	‒ 4.700
Subsidies	200	0	200	5	205	0	0	0	0
Programma's Zorgstelsel	200	0	200	5	205	0	0	0	0
Opdrachten	1.839	0	1.839	530	2.369	34	26	9	9
Programma's Zorgstelsel	1.300	0	1.300	521	1.821	25	17	0	0
Overige	539	0	539	9	548	9	9	9	9
Bijdragen aan ZBO's/RWT's	247.350	0	247.350	603	247.953	376	‒ 2.722	‒ 3.473	‒ 4.767
CAK	124.389	0	124.389	‒ 6.071	118.318	‒ 4.531	‒ 5.917	‒ 6.180	‒ 6.367
NZa	59.970	0	59.970	1.009	60.979	1.285	1.376	1.246	1.268
Zorginstituut Nederland	59.878	0	59.878	5.474	65.352	647	637	559	‒ 570
CSZ	2.200	0	2.200	57	2.257	57	59	59	59
Overige	913	0	913	134	1.047	2.918	1.123	843	843
Bijdragen aan medeoverheden	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Overige	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken	2.500	0	2.500	‒ 2.443	57	‒ 2.443	‒ 2.442	‒ 2.442	58
EZK: ACM	2.500	0	2.500	‒ 2.443	57	‒ 2.443	‒ 2.442	‒ 2.442	58
Overige	0	0	0	0	0	0	0	0	0
5. Zorg, welzijn en jeugdzorg op Caribisch Nederland	133.931	0	133.931	35.886	169.817	4.246	4.389	4.442	4.564
Subsidies	0	0	0	3.142	3.142	2.224	2.223	2.223	2.223
Zorg en Welzijn	0	0	0	3.142	3.142	2.224	2.223	2.223	2.223
Bekostiging	133.331	0	133.331	30.430	163.761	1.122	1.266	1.319	1.441
Zorg en Welzijn	133.331	0	133.331	30.430	163.761	1.122	1.266	1.319	1.441
Bijdragen aan medeoverheden	600	0	600	2.314	2.914	900	900	900	900
Overige	600	0	600	2.314	2.914	900	900	900	900
Ontvangsten	70.655	0	70.655	0	70.655	0	0	0	0
Wanbetalers en onverzekerden	59.502	0	59.502	0	59.502	0	0	0	0
Overige	11.153	0	11.153	0	11.153	0	0	0	0

Toelichting

1. Positie cliënt en transparantie van zorg

Subsidies

Transparantie van zorg
Vanuit het programma Uitkomstgerichte zorg is € 2 miljoen overgeheveld naar artikel 1 (onderdeel 1 Gezondheidsbeleid) voor het ZonMw programma Kwaliteitsgelden en wordt € 5,9 miljoen via een kasschuif in overeenstemming gebracht met de uitvoering van reeds voorziene werkplannen.

Opdrachten

Voor de beheer- en bewaarplicht van medische dossiers van het failliete Slotervaart is € 2,8 miljoen beschikbaar gesteld.

Overig
Voor de uitvoering van de communicatie op verschillende dossiers en programma’s wordt door directies campagnebudget overgeheveld naar de directie Communicatie (totaal € 8,1 miljoen). Dit budget is onder andere bestemd voor de uitvoering van de campagnes Seksuele Gezondheid & Onbedoeld Zwanger (€ 1,7 miljoen), Mantelzorg Langer Thuis (€ 1,25 miljoen) en Zorg van Nu (€ 1,2 miljoen).

2. Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt

Subsidies

Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt: COVID-19

Er is een extra categorie Corona aan het Sectorplan Plus toegevoegd. Deze middelen worden ingezet voor het inzetbaar maken en inwerken van de extra personeel , personeel dat zich heeft aangeboden om de coronacrisis te helpen bestrijden. Denk hierbij aan korte trainingen voor het omgaan met beademingsapparatuur. Hierdoor kunnen deze mensen, waaronder bijvoorbeeld voormalige zorgprofessionals snel aan de slag. In totaal gaat het om € 24,8 miljoen.

Overig: bijdrage aan stichting ZWIC (COVID-19)

Het gaat hier om een speciaal fonds voor zorgprofessionals die te maken hebben gekregen met COVID-19 – en aan de gevolgen zijn overleden of na een IC behandeling dusdanige schade hebben overgehouden dat arbeidsongeschiktheid is ontstaan. Deze zorgprofessionals ontvangen een tegemoetkoming. Met de bijdrage vanuit de VWS-begroting kan de stichting vanuit het fonds de tegemoetkoming verstrekken.

3. Informatiebeleid

Subsidies

Informatiebeleid

Voor 2020 zijn aanvullende middelen beschikbaar gesteld voor subsidies die bijdragen aan de digitaliseringsdoelstelling: de juiste informatie op het juiste moment en op de juiste plek, veilig en betrouwbaar. Voor de instellingssubsidie van Nictiz is in 2020 € 3 miljoen extra beschikbaar en structureel vanaf 2021 € 3,5 miljoen extra. Ook zijn middelen beschikbaar gesteld voor het professionaliseren en doorontwikkelen van de diensten en staande Z-CERT organisatie en collectieve deelname zorgsectoren (€ 1 miljoen in 2020 en structureel € 1,5 miljoen).

Overig
In het Regeerakkoord zijn middelen beschikbaar gesteld voor het bevorderen van digitaal ondersteunde zorg. Een deel van deze middelen stonden nog op de Aanvullende Post bij Financiën en zijn nu voor de jaren 2020 t/m 2023 beschikbaar gesteld. Voor 2020 wordt een budget van € 0,8 miljoen overgeheveld naar de VWS-begroting. Deze middelen worden ingezet voor de PGO-gebruikersregeling. Daarnaast is sprake van diverse overhevelingen (€ 3,2 miljoen), namelijk voor Pharos, voor het programma Zorg van Nu en Actieonderzoek. Een bedrag van € 3 miljoen wordt doorgeschoven naar 2021, omdat ook in 2021 uitgaven voor subsidies worden verwacht en hiervoor nog geen budget beschikbaar is.

Opdrachten

Informatiebeleid

Om toegang tot medische gegevens in de zorg te versnellen en deze uitwisseling veilig en betrouwbaar te maken, is extra geld beschikbaar gesteld voor de thema’s authenticatie in de zorg en het programma gegevensuitwisseling. Dit draagt bij aan de realisatie van de doelstelling inzake digitalisering: de juiste informatie op het juiste moment en op de juiste plek, veilig en betrouwbaar (€ 9,5 miljoen). Ook is € 1 miljoen beschikbaar gesteld naar aanleiding van het aangenomen amendement van de Kamerleden Van Den Berg en Veldman over digitalisering van zorg in de regio tijdens de begrotingsbehandeling 2020 van het ministerie van VWS.

Overig
In het Regeerakkoord zijn middelen beschikbaar gesteld voor het bevorderen van digitaal ondersteunde zorg. Een deel van deze middelen stonden nog op de Aanvullende Post bij Financiën en zijn nu voor de jaren 2020 t/m 2023 beschikbaar gesteld. Voor 2020 wordt een budget van € 2,8 miljoen overgeheveld naar de VWS-begroting. Deze middelen worden ingezet voor de impuls- en voucherregeling Juiste Zorg op de Juiste Plek. Daarnaast is sprake van diverse overhevelingen (€ 1,5 miljoen) voor opdrachten voor Zorg voor innoveren en de e-healthmonitor. Vanuit 2020 wordt € 5 miljoen doorgeschoven naar 2021, omdat ook in 2021 uitgaven voor opdrachten worden verwacht en hiervoor nog geen budget beschikbaar is.

Overig: elektronisch platform huisartsen (COVID-19)

Op dit moment zijn er speciale Corona-huisartsenpraktijken om patiënten te ontvangen. Niet in alle gevallen is het mogelijk om de huisartseninformatie dan direct in te kunnen zien. Om deze informatie voor huisartsen sneller te ontsluiten worden de gegevens digitaal ontsloten, hiervoor is € 5,7 miljoen beschikbaar.

Bijdragen aan agentschappen

Informatiebeleid

Authenticatie op voldoende hoog niveau is belangrijk in de zorg. De kosten voor beheer en exploitatie van DigiD en MijnOverheid worden doorbelast aan afnemers. Het gebruik van deze authenticatiemiddelen neemt toe en ook de komende jaren zal het gebruik van deze voorzieningen sterk toenemen, onder andere omdat de patiënt online toegang krijgt tot zijn medisch dossier. Voor 2020 nemen de kosten met € 5,2 miljoen toe, in 2021 met € 7,2 miljoen en vanaf 2022 naar verwachting met € 9,8 miljoen.

Tegenover hogere opbrengsten voor het Unieke Zorgverlener Identificatie (UZI) register in 2019 (als gevolg van een verkorting van de levensduur van UZI-passen en vroegtijdige vervanging van servercertificaten) staan lagere inkomsten voor het CIBG c.q. een hogere bijdrage van de opdrachtgever in 2020 (desaldering € 4,1 miljoen in 2020).

4. Inrichting Zorgstelsel

Bijdragen aan ZBO's/RWT

CAK
Dit betreft het saldo van diverse mutaties. De belangrijkste zijn de toedeling van de OVA-bijstelling 2020 (€ 3,3 miljoen).

Zorginstituut
Dit betreft het saldo van diverse mutaties. De belangrijkste is een overheveling van € 4,8 miljoen vanuit de premiegefinancierde uitgaven (beheerskosten Wlz) ten behoeve van het project Keteninformatie Kwaliteit Verpleeghuiszorg (KIK-V). Daarnaast is een bedrag van € 2,7 miljoen overgeheveld vanuit begrotingsartikel 2 ten behoeve van het programma Zorgevaluatie en Gepast Gebruik van het Zorginstituut. Tenslotte is hier sprake van de toedeling van de OVA-bijstelling 2020 (€ 1,5 miljoen).

5. Zorg, welzijn en jeugdzorg op Caribisch Nederland

Subsidies

Zorg en welzijn

Er worden een aantal jeugdorganisaties op Caribisch Nederland gesubsidieerd. Sinds 2020 verloopt de betaling van de subsidies rechtstreeks vanuit VWS in plaats vanuit de Rijksdienst Caribisch Nederland. Daarom wordt € 3,1 miljoen overgeboekt naar dit begrotingsinstrument.

Bekostiging

Zorg en welzijn: COVID‒ 19

De medische zorg wordt in verband met COVID-19 in Caribisch Nederland versterkt. Het betreft tijdelijke uitbreiding van de IC capaciteit en extra inzet van personeel, extra capaciteit voor medische evacuaties, inhuur van artsen, repatriëringen verzekerden en levering van apparatuur. In totaal worden de kosten geraamd op € 31,7 miljoen.

3.5 Artikel 5 Jeugd

Budgettaire gevolgen van beleid

Verplichtingen	95.773	11.500	107.273	48.164	155.437	39.964	40.355	27.255	27.187
Uitgaven	95.773	11.500	107.273	58.164	165.437	39.964	40.355	27.255	27.187
	93,5%				97,9%
3. Effectief en efficiënt werkend jeugdstelsel	95.773	11.500	107.273	58.164	165.437	39.964	40.355	27.255	27.187
Subsidies	85.859	11.500	97.359	58.063	155.422	39.432	39.891	27.074	27.006
Kennis en informatiebeleid	6.825	0	6.825	4.330	11.155	4.518	4.428	4.404	4.388
Jeugdbeleid	60.749	11.500	72.249	54.635	126.884	35.459	36.139	23.379	23.347
Jeugdstelsel	18.285	0	18.285	‒ 902	17.383	‒ 545	‒ 676	‒ 709	‒ 729
Overige	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Opdrachten	8.366	0	8.366	68	8.434	499	430	147	147
Kennis en informatiebeleid	1.652	0	1.652	27	1.679	27	27	31	31
Jeugdbeleid	6.714	0	6.714	41	6.755	472	403	116	116
Overige	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Bijdragen aan agentschappen	1.331	0	1.331	28	1.359	28	29	29	29
Overige	1.331	0	1.331	28	1.359	28	29	29	29
Bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken	217	0	217	5	222	5	5	5	5
Overige	217	0	217	5	222	5	5	5	5
Ontvangsten	26.085	0	26.085	0	26.085	0	0	0	0
Overige	26.085	0	26.085	0	26.085	0	0	0	0

Toelichting

3. Effectief en efficiënt werkend jeugdstelsel

Subsidies

Kennis en informatiebeleid
De voornaamste oorzaak van de wijziging op dit hoofdbudget is de mutatie vanuit subsidies Zorg voor de Jeugd naar subsidies Kennis en beleidsinformatie van € 4,3 miljoen, om de structurele ophoging van de instellingssubsidie aan het Nederlandse Jeugdinstituut (NJI) op te vangen. De overige mutaties betreffen diverse reguliere en technische mutaties voor kennis en informatiebeleid.

Jeugbeleid
Om de continuïteit van cruciale jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering te waarborgen is sinds 1 januari 2019 de Jeugdautoriteit operationeel. De Jeugdautoriteit werkt voor de zomer van 2020 aan een ontwikkelagenda om het doel en de taken van de Jeugdautoriteit verder vorm te geven en instrumenten te ontwikkelen ten behoeve van de continuïteit van jeugdhulp en het voorkomen van schoksgewijze bewegingen in het zorglandschap. Daarnaast wordt onderzocht of verbeterprogramma’s waarbij gemeenten en aanbieders van cruciale jeugdhulp niet vrijblijvend ondersteund worden van toegevoegde waarde kunnen zijn. Dit is van belang voor een betere organisatie van cruciale jeugdhulp. De totale mutatie is € 54,6 miljoen.

3.6 Artikel 6 Sport en bewegen

Budgettaire gevolgen van beleid

Verplichtingen	405.574	‒ 62.200	343.374	23.593	366.967	‒ 56.408	‒ 57.131	1.224	882
Uitgaven	436.166	‒ 62.200	373.966	28.263	402.229	‒ 56.408	‒ 57.131	1.224	882
Waarvan juridisch verplicht	98,6%				99,0%
1. Passend sport- en beweegaanbod	976	0	976	508	1.484	9	0	0	0
Subsidies	976	0	976	508	1.484	9	0	0	0
Passend sport- en beweegaanbod	976	0	976	508	1.484	9	0	0	0
2. Uitblinken in sport	1.284	0	1.284	34	1.318	0	0	0	0
Subsidies	1.284	0	1.284	34	1.318	0	0	0	0
Uitblinken in sport	1.284	0	1.284	34	1.318	0	0	0	0
4. Sport verenigt Nederland	433.906	‒ 62.200	371.706	27.721	399.427	‒ 56.417	‒ 57.131	1.224	882
Subsidies	162.809	100	162.909	20.170	183.079	‒ 1.575	‒ 8.060	‒ 5.887	‒ 6.235
Sportakkoord	68.207	100	68.307	5.264	73.571	5.854	‒ 77	2.065	1.982
Duurzame en toegankelijke sportaccommodaties	86.871	0	86.871	14.730	101.601	‒ 7.687	‒ 8.314	‒ 8.345	‒ 8.593
Kennis en innovatie	7.731	0	7.731	176	7.907	258	331	393	376
Inkomensoverdrachten	13.340	0	13.340	475	13.815	437	441	441	441
Financiële voorziening topsporters	13.340	0	13.340	475	13.815	437	441	441	441
Opdrachten	4.143	0	4.143	297	4.440	139	12	12	12
Sportakkoord	3.927	0	3.927	267	4.194	135	8	8	8
Kennis en innovatie	216	0	216	30	246	4	4	4	4
Overige	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Bijdragen aan ZBO's/RWT's	2.472	0	2.472	255	2.727	255	255	255	257
Dopingautoriteit	2.472	0	2.472	255	2.727	255	255	255	257
Bijdragen aan medeoverheden	177.924	0	177.924	15.341	193.265	14.661	14.705	4.707	4.710
Duurzame en toegankelijke sportaccommodaties	177.924	0	177.924	4.676	182.600	4.661	4.705	4.707	4.710
Sportakkoord	0	0	0	10.665	10.665	10.000	10.000	0	0
Bijdragen aan (inter)nationale organisaties	230	0	230	95	325	95	95	95	95
Dopingbestrijding	230	0	230	95	325	95	95	95	95
Bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken	72.988	‒ 62.300	10.688	‒ 8.912	1.776	‒ 70.429	‒ 64.579	1.601	1.602
Sportakkoord	72.988	‒ 62.300	10.688	‒ 8.912	1.776	‒ 70.429	‒ 64.579	1.601	1.602
Ontvangsten	740	0	740	0	740	0	0	0	0
Overige	740	0	740	0	740	0	0	0	0

Toelichting

4. Sport verenigt Nederland

Subsidies

Sportakkoord
Voor het uitvoeren van het aanvalsplan discriminatie en racisme is € 4,2 miljoen beschikbaar. Ook is € 1,8 miljoen voor loonbijstelling beschikbaar. Daarnaast is budgettair neutraal binnen de sportbegroting € 0,6 miljoen overgeheveld naar andere instrumenten om de uitgaven vanaf het juiste financiële instrument te verantwoorden, en heeft een aantal mutaties van beperkte omvang van € 0,1 miljoen plaatsgevonden.

Duurzame en toegankelijke sportaccommodaties
Er is € 25,0 miljoen voor de BOSA-regeling beschikbaar gekomen. Ook is 2,3 miljoen loonbijstelling beschikbaar gesteld. Daarnaast vindt er vanwege budgettair neutrale verschuivingen en voor de uitvoeringskosten BOSA/SPUK een aanpassing plaats.

Overig: Stichting waarborgfonds voor sportverenigingen (COVID-19)
Vanuit de Stichting waarborgfonds voor sportverenigingen kunnen sportverenigingen een lening afsluiten. Er wordt € 10,5 miljoen gestort in de Stichting waarborgfonds om leningen in verband met COVID-19 mogelijk te maken.

Bijdragen aan medeoverheden

Duurzame en toegankelijke sportaccommodaties
Er is een bedrag van € 4,7 miljoen voor loonbijstelling voor de specifieke uitkering stimulering sport (SPUK) beschikbaar.

Sportakkoord
Er is budgettair neutraal binnen de begroting € 10,7 miljoen overgeheveld van een ander instrument (bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken) om de uitgaven in het kader van het Sportakkoord vanaf het juiste financiële instrument te verantwoorden. Vanaf dit instrument worden middelen beschikbaar gesteld voor lokale overheden om een procesbegeleider aan te kunnen stellen en om lokale coalities te ondersteunen bij de uitvoering van hun lokale sportakkoord.

Bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken

GF: Inclusief sporten
Gemeenten stellen professionals aan als buurtsportcoaches. Zij leggen verbindingen tussen sport en sectoren als onderwijs, cultuur, zorg, welzijn en buitenschoolse opvang. Vanuit VWS is bij de Nota van Wijziging in 2020 € 62,3 miljoen overgeboekt naar het gemeentefonds.

Sportakkoord
Er is budgettair neutraal binnen de begroting € 10,7 miljoen overgeheveld naar een ander instrument (bijdragen aan medeoverheden) om de uitgaven in het kader van het Sportakkoord vanaf het juiste financiële instrument te verantwoorden.

Daarnaast is er loonbijstelling beschikbaar gesteld en heeft een aantal mutaties van beperkte omvang plaatsgevonden. In totaal gaat het om € 1,8 miljoen aan mutaties.

3.7 Artikel 7 Oorlogsgetroffenen en Herinnering WO II

Budgettaire gevolgen van beleid

Verplichtingen	254.599	0	254.599	‒ 224.962	29.637	7.623	‒ 3.592	‒ 5.782	‒ 6.117
Uitgaven	254.599	0	254.599	‒ 4.997	249.602	8.423	‒ 3.592	‒ 5.782	‒ 6.117
Waarvan juridisch verplicht	99,2%				98,7%
1. De zorg- en dienstverlening aan verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen WOII en de herinnering aan WO II	28.392	0	28.392	2.247	30.639	15.225	3.134	1.266	1.255
Subsidies	27.546	0	27.546	2.239	29.785	15.217	3.126	1.258	1.247
Nationaal Comité	5.824	0	5.824	153	5.977	143	144	144	145
Nationale herinneringscentra	3.522	0	3.522	93	3.615	66	67	67	67
Collectieve Erkenning Indisch Nederland	2.109	0	2.109	55	2.164	56	40	26	26
Zorg- en dienstverlening	6.115	0	6.115	161	6.276	160	162	162	162
Overige	9.976	0	9.976	1.777	11.753	14.792	2.713	859	847
Bekostiging	400	0	400	0	400	0	0	0	0
Overige	400	0	400	0	400	0	0	0	0
Opdrachten	421	0	421	7	428	7	7	7	7
Overige	421	0	421	7	428	7	7	7	7
Bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken	25	0	25	1	26	1	1	1	1
Overige	25	0	25	1	26	1	1	1	1
2. Pensioenen en uitkeringen voor verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen WO II	226.207	0	226.207	‒ 7.244	218.963	‒ 6.802	‒ 6.726	‒ 7.048	‒ 7.372
Inkomensoverdrachten	215.815	0	215.815	‒ 7.576	208.239	‒ 6.845	‒ 6.885	‒ 7.010	‒ 4.924
Wetten en regelingen verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen	215.815	0	215.815	‒ 7.576	208.239	‒ 6.845	‒ 6.885	‒ 7.010	‒ 4.924
Bijdragen aan ZBO's/RWT's	10.392	0	10.392	332	10.724	43	159	‒ 38	‒ 2.448
SVB	8.650	0	8.650	227	8.877	223	221	216	212
PUR	1.230	0	1.230	92	1.322	‒ 193	‒ 74	‒ 269	‒ 2.745
Overige	512	0	512	13	525	13	12	15	85
Ontvangsten	2.901	0	2.901	0	2.901	0	0	0	0
Overige	2.901	0	2.901	0	2.901	0	0	0	0

Toelichting

1. De zorg- en dienstverlening aan verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen WO II en de herinnering aan WO II

Subsidies

Voor de erkenning, herinnering en versterking van het verleden van de Indische gemeenschap in Nederland is er € 2,4 miljoen aan extra middelen beschikbaar gesteld voor 2020, € 14,7 miljoen in 2021 en € 2,6 miljoen in 2022 en € 0,7 miljoen structureel vanaf 2023. In overleg met de Indisch Molukse gemeenschap wordt in aansluiting op de collectieve erkenning een plan uitgewerkt voor de besteding van de middelen.

Bijdrage aan Fonds Auschwitz Birkenau
In het kader van de viering van 75 jaar vrijheid zal aan het Fonds Auschwitz Birkenau een eenmalige bijdrage van € 1 miljoen worden verleend voor de instandhoudingswerkzaamheden en het behoud van alle authentieke overblijfselen van het voormalige nazi-Duitse concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz.

Bijdrage aan de International Holocoast Remenbrance Alliance (IHRA)
In het kader van de viering van 75 jaar vrijheid draagt het kabinet eenmalig € 75.000 extra bij aan de International Holocaust Remembrance Alliance (IHRA). IHRA zal de € 75.000 besteden aan een project voor brede internationale toepassing van de Recommendations for Teaching and Learning about the Holocaust. De Recommendations zijn ontwikkeld in nauwe samenwerking met experts uit de 34 IHRA-lidstaten.

2. Pensioenen en uiterkingen voor verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen WO II

Inkomensoverdrachten

Het betreft een neerwaartse bijstelling van € 8 miljoen op de ramingen voor tegemoetkomingen van verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen. Er is sprake van een sterke daling van het aantal personen dat recht heeft op de diverse regelingen. VWS heeft het bedrag bestemd voor deze uitkeringen hier zo nauwkeurig mogelijk op aangepast.

3.8 Artikel 8 Tegemoetkoming specifieke kosten

Budgettaire gevolgen van beleid

Verplichtingen	5.238.449	0	5.238.449	39.600	5.278.049	‒ 19.800	28.200	‒ 115.700	‒ 245.000
Uitgaven	5.238.449	0	5.238.449	39.600	5.278.049	‒ 19.800	28.200	‒ 115.700	‒ 245.000
Waarvan juridisch verplicht	100,0%				100,0%
Inkomensoverdrachten	5.238.449	0	5.238.449	39.600	5.278.049	‒ 19.800	28.200	‒ 115.700	‒ 245.000
Zorgtoeslag	5.197.000	0	5.197.000	22.600	5.219.600	‒ 31.800	16.200	‒ 127.700	‒ 257.000
Tegemoetkoming specifieke zorgkosten	41.449	0	41.449	17.000	58.449	12.000	12.000	12.000	12.000
Ontvangsten	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Overige	0	0	0	0	0	0	0	0	0

Toelichting

1. Inkomensoverdrachten

Zorgtoeslag
De raming 2020 van de uitgaven zorgtoeslag is op basis van het Centraal Economisch Plan (CEP) van het Centraal Planbureau (CPB) opwaarts bijgesteld met € 22,6 miljoen. Dit betreft het saldo van twee effecten. De zorgtoeslag komt (ruim € 30 miljoen) lager uit omdat de zorgverzekeraars de nominale premie gemiddeld € 6 lager hebben vastgesteld dan geraamd in de VWS-begroting 2020. Daar tegenover staat de verwerking van de nieuwe ramingen van het CPB.

Tegemoetkomingen specifieke zorgkosten
Het budget voor de tegemoetkomingen specifieke zorgkosten is in 2020 met € 17 miljoen verhoogd. De verwachting is dat de uitgaven hoger uitvallen als gevolg van een toename van het aantal aanvragen en een snellere afhandeling door de Belastingdienst.

4 Niet-beleidsartikelen

4.1 Artikel 9 Algemeen

Budgettaire gevolgen van niet-beleid algemeen

Verplichtingen	23.374	0	23.374	62.511	85.885	3.583	4.146	3.921	3.696
Uitgaven	26.572	0	26.572	63.971	90.543	4.483	4.146	3.921	3.696
1. Internationale samenwerking	5.482	0	5.482	61.012	66.494	4.027	3.802	3.577	3.352
Opdrachten	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Overige	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Bijdragen aan agentschappen	900	0	900	0	900	0	0	0	0
Overige	900	0	900	0	900	0	0	0	0
Bijdragen aan (inter)nationale organisaties	4.582	0	4.582	61.012	65.594	4.027	3.802	3.577	3.352
World Health Organization	2.968	0	2.968	0	2.968	0	0	0	0
EMA	0	0	0	5.409	5.409	4.027	3.802	3.577	3.352
Overige	1.614	0	1.614	55.603	57.217	0	0	0	0
3. Eigenaarsbijdrage RIVM	16.090	0	16.090	2.959	19.049	456	344	344	344
Bijdragen aan agentschappen	16.090	0	16.090	2.959	19.049	456	344	344	344
Eigenaarsbijdrage RIVM	15.990	0	15.990	2.959	18.949	456	344	344	344
Eigenaarsbijdrage aCBG	100	0	100	0	100	0	0	0	0
Eigenaarsbijdrage CIBG	0	0	0	0	0	0	0	0	0
4. Begrotingsreserve achterborg WFZ-garanties	5.000	0	5.000	0	5.000	0	0	0	0
Garanties	5.000	0	5.000	0	5.000	0	0	0	0
Overige	5.000	0	5.000	0	5.000	0	0	0	0
Ontvangsten	0	0	0	8.331	8.331	0	0	0	0
Overige	0	0	0	8.331	8.331	0	0	0	0

Toelichting

1. Internationale samenwerking

Bijdragen aan (inter)nationale organisaties

EMA
De mutatie in de bijdrage aan de EMA (€ 5,4 miljoen) betreft de (technische) overheveling van budgetten vanuit artikel 10 naar dit artikel.

Overig
Dit betreft met name een desaldering van ontvangsten van de EMA voor huurbetalingen welke door VWS aan het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) worden gedaan (€ 5,2 miljoen). Zie ook bij de ontvangsten van artikel 10.

Overig : Bijdrage vaccinonderzoek COVID-19
De Coalition for Preparedness Innovations (CEPI), die zich bezighoudt met de ontwikkeling van een vaccin voor COVID-19, ontvangt € 50 miljoen. Naast Nederland leveren ook Duitsland, Engeland en Noorwegen een bijdrage.

2. Eigenaarsbijdrage agentschappen

Bijdragen aan agentschappen

Eigenaarsbijdrage RIVM
De mutatie op dit artikelonderdeel houdt onder meer verband met de aanzuivering door de eigenaar van het negatief eigen vermogen van het RIVM ultimo 2019. Daarnaast is aan dit artikelonderdeel loonbijstelling toegevoegd (€ 0,3 miljoen).

Ontvangsten

Overige

Op grond van de Regeling agentschappen is het eigen vermogen van baten-lastenagentschappen aan een maximum gebonden. Aangezien zowel bij het aCBG als het CIBG sprake is van een overschrijding van dit maximum vindt een storting plaats van het agentschap aan het moederdepartement van € 1,9 miljoen (aCBG) en € 6,4 miljoen (CIBG). In totaal € 8,3 miljoen.

4.2 Artikel 10 Apparaatsuitgaven

Apparaatsuitgaven Kerndepartement Budgettaire gevolgen

Verplichtingen	338.243	0	338.243	56.304	394.547	30.810	29.779	30.257	30.711
Uitgaven	340.989	0	340.989	57.382	398.371	30.856	29.779	30.257	30.711
Personele uitgaven	261.246	0	261.246	29.208	290.454	21.125	20.530	20.203	19.316
waarvan eigen personeel	248.371	0	248.371	21.173	269.544	19.272	19.080	18.753	17.866
waarvan inhuur externen	9.474	0	9.474	8.035	17.509	1.853	1.450	1.450	1.450
waarvan overige personele uitgaven	3.401	0	3.401	0	3.401	0	0	0	0
Materiële uitgaven	79.743	0	79.743	28.174	107.917	9.731	9.249	10.054	11.395
waarvan ICT	7.148	0	7.148	8.606	15.754	4.680	4.519	4.785	5.463
waarvan bijdrage aan SSO's	50.021	0	50.021	7.051	57.072	1.839	1.781	2.320	2.983
waarvan overige materiële uitgaven	22.574	0	22.574	12.517	35.091	3.212	2.949	2.949	2.949
Ontvangsten	8.603	0	8.603	17.592	26.195	0	0	0	0
Overige	8.603	0	8.603	17.592	26.195	0	0	0	0

Totaaloverzicht apparaatsuitgaven/kosten inclusief agentschappen en Zelfstandige Bestuursorganen/Rechtspersonen met een wettelijke taak

Totaal apparaatsuitgaven Ministerie van VWS	340.989	0	340.989	57.382	398.371	30.856	29.779	30.257	30.711
Personele uitgaven kerndepartement	160.703	0	160.703	26.255	186.958	15.168	15.617	15.290	14.403
waarvan eigen personeel	149.970	0	149.970	18.332	168.302	13.348	14.167	13.840	12.953
waarvan externe inhuur	8.121	0	8.121	7.923	16.044	1.820	1.450	1.450	1.450
waarvan overige personele uitgaven	2.612	0	2.612	0	2.612	0	0	0	0
Materiële uitgaven kerndepartement	57.782	0	57.782	22.817	80.599	6.251	6.049	6.854	8.182
waarvan ICT	2.524	0	2.524	3.702	6.226	1.479	1.319	1.585	2.250
waarvan bijdrage SSO's	45.701	0	45.701	7.046	52.747	1.810	1.781	2.320	2.983
waarvan overige materiële uitgaven	9.557	0	9.557	12.069	21.626	2.962	2.949	2.949	2.949
Personele uitgaven inspecties	80.479	0	80.479	493	80.972	4.235	4.235	4.235	4.235
waarvan eigen personeel	78.670	0	78.670	493	79.163	4.235	4.235	4.235	4.235
waarvan externe inhuur	1.020	0	1.020	0	1.020	0	0	0	0
waarvan overige personele uitgaven	789	0	789	0	789	0	0	0	0
Materiële uitgaven inspecties	16.865	0	16.865	3.200	20.065	3.200	3.200	3.200	3.201
waarvan ICT	3.850	0	3.850	3.200	7.050	3.200	3.200	3.200	3.201
waarvan bijdrage SSO's	3.950	0	3.950	0	3.950	0	0	0	0
waarvan overige materiële uitgaven	9.065	0	9.065	0	9.065	0	0	0	0
Personele uitgaven SCP en raden	20.064	0	20.064	2.460	22.524	1.722	678	678	678
waarvan eigen personeel	19.731	0	19.731	2.348	22.079	1.689	678	678	678
waarvan externe inhuur	333	0	333	112	445	33	0	0	0
waarvan overige personele uitgaven	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Materiële uitgaven SCP en raden	5.096	0	5.096	2.157	7.253	280	0	0	12
waarvan ICT	774	0	774	1.704	2.478	1	0	0	12
waarvan bijdrage SSO's	370	0	370	5	375	29	0	0	0
waarvan overige materiële uitgaven	3.952	0	3.952	448	4.400	250	0	0	0

Toelichting

Toelichting apparaatsuitgaven kerndepartement

Personele uitgaven kerndepartement
Met de eerste suppletoire begroting vindt er een mutatie plaats op de personele uitgaven van het kerndepartement van per saldo € 26,3 miljoen.

De toename in de uitgaven aan eigen personeel (€ 18,3 miljoen) betreffen een groot aantal mutaties. Het betreft kosten voor IV-governance, juridische en communicatie taken. Voor de uitvoering van de banenafspraak is € 5,2 miljoen aan het budget toegevoegd en voor het programma Privacy € 1,1 miljoen. Circa € 4,1 miljoen betreft de uitvoering van diverse subsidieregelingen. Door de start per 1 januari 2020 van de Programmadirectie Zorg en Jeugd in Caribisch Nederland (ZJCN) heeft een budgetverschuiving van per saldo -/- € 2,2 miljoen plaatsgevonden (zie ook bij materiële uitgaven kerndepartement). Vanwege budgettair neutrale verschuivingen vindt er een aanpassing van € 1,1 miljoen plaats.

De toename op de inhuur externen (€ 7,9 miljoen) hangt grotendeels samen met de budgetoverheveling voor 2020 vanuit het ministerie van OCW (€ 4,0 miljoen) ten behoeve van de uitvoering van subsidieregelingen door DUS-I. Daarnaast is er € 1,0 miljoen toegevoegd voor de inhuur voor het project Vernieuwing Marjolein (digitaal archiveringssysteem).

Materiële uitgaven kerndepartement
Met de eerste suppletoire begroting vindt er een mutatie op de materiële uitgaven van het kerndepartement plaats van per saldo € 22,8 miljoen.

De hogere uitgaven aan ICT (€ 3,7 miljoen) houden met name verband met de oplopende (beheer- en onderhouds)kosten van twee bestaande ICT-systemen en de ontwikkelkosten van een nieuw ICT-systeem bij een directie (€ 2,1 miljoen). Daarnaast wordt voor de uitgaven ten gevolge van de Wet open overheid € 0,9 miljoen aan het budget toegevoegd. Door de start per 1 januari 2020 van de Programmadirectie Zorg en Jeugd in Caribisch Nederland (ZJCN) heeft een budgetoverheveling van € 0,7 miljoen plaatsgevonden.

De hogere uitgaven aan SSO's (€ 7,0 miljoen) zijn enerzijds het gevolg van doorbelasting van deze kosten aan een aantal buitendiensten. Tegenover deze uitgaven staan navenant hogere ontvangsten vanuit deze diensten (€ 7,9 miljoen). Daarnaast wordt rekening gehouden met een tariefstijging van de SSO's (€ 1,9 miljoen) en een volumegroei (€ 0,7 miljoen). Voor de uitvoering van de banenafspraak wordt het budget met € 1,4 miljoen bijgesteld. Vanuit dit artikelonderdeel wordt voor het project EMA € 5,4 miljoen naar artikel 9 overgeheveld. Tenslotte vindt een neerwaartse bijstelling plaats van het budget voor het EMA-project (€ 2,1 miljoen).

Het budget voor overige materiële uitgaven van het kerndepartement wordt met € 12,1 miljoen bijgesteld. Het betreft met name het budget ten behoeve van de projectdirectie Anthonie van Leeuwenhoekterrein (PD-ALT) (€ 8,7 miljoen). Deels betreft deze mutatie een overheveling vanuit artikel 1 ( € 3,7 miljoen), anderzijds staan tegenover deze hogere uitgaven ook hogere ontvangsten ( € 3,5 miljoen). Voor de ZJCN heeft een budgetoverheveling van per saldo € 1,5 miljoen plaatsgevonden. Vanwege doorbelasting van facilitaire kosten aan de EMA vindt er een bijstelling plaats met € 1,0 miljoen. Hier tegenover zijn ook hogere ontvangsten. Tenslotte wordt voor de RTE hogere locatiekosten voorzien (€ 1,1 miljoen). Dit betreft deels een bijstelling van het budget voor eerdere prijsstijgingen, daarnaast houden de kosten ook verband met de verhuizing naar nieuwe locaties.

Toelichting apparaatsuitgaven inspecties

Materiële uitgaven inspecties
Bij de IGJ is sprake van stijgende ICT-kosten. Zodoende wordt € 3,2 miljoen aan het budget toegevoegd.

Ontvangsten
Met de eerste suppletoire begroting vindt er een mutatie van in totaal

€ 17,6 miljoen plaats op de ontvangsten van het centrale apparaatsartikel. Het betreft voor € 8,0 miljoen aan ontvangsten van buitendiensten in verband met kosten SSO's. Van de EMA wordt € 6,1 miljoen ontvangen voor huur- en facilitaire kosten en de ontvangsten van PD-Alt worden met € 3,5 miljoen verhoogd in verband met opbrengsten derden. Tegenover deze hogere ontvangsten staan ook hogere uitgaven. Zie daarvoor de betreffende artikelonderdelen.

4.3 Artikel 11 Nominaal en onvoorzien

Budgettaire gevolgen van niet-beleid nog onverdeeld

Verplichtingen	19.369	‒ 11.500	7.869	11.142	19.011	11.133	10.091	9.536	9.525
Uitgaven	19.369	‒ 11.500	7.869	11.142	19.011	11.133	10.091	9.536	9.525
Personele uitgaven	9.967	‒ 3.856	6.111	6.995	13.106	6.256	5.726	5.583	6.166
Loonbijstelling	9.967	‒ 3.856	6.111	6.995	13.106	6.256	5.726	5.583	6.166
Materiële uitgaven	9.352	‒ 7.644	1.708	2.197	3.905	4.877	4.365	3.953	3.359
Prijsbijstelling	9.352	‒ 7.644	1.708	2.197	3.905	4.877	4.365	3.953	3.359
Overige	50	0	50	1.950	2.000	0	0	0	0
Overige	50	0	50	1.950	2.000	0	0	0	0
Ontvangsten	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Overige	0	0	0	0	0	0	0	0	0

Toelichting

Loonbijstelling

Deze mutatie betreft de toevoeging van de loonbijstelling tranche 2020 (€ 7,0 miljoen).

Prijsbijstelling

Deze mutatie betreft de toevoeging van de prijsbijstelling tranche 2020 (€ 2,2 miljoen).

5 Financieel Beeld Zorg

5.1 Inleiding

In de 1^e suppletoire begroting 2020 worden de budgettaire ontwikkelingen voor 2020-2024 vanaf de ontwerpbegroting 2020 toegelicht binnen de Zorgverzekeringswet (Zvw), de Wet langdurige zorg (Wlz) en de begrotingsgefinancierde zorguitgaven.

Het Financieel Beeld Zorg (FBZ) geeft een actueel beeld van de zorguitgaven en de ontwikkeling van het Uitgavenplafond Zorg. Naast de doorwerking van de voorlopige zorguitgaven 2019, geeft deze paragraaf de bijstellingen weer voor 2020 en de doorwerking daarvan in volgende jaren.

De effecten van COVID-19 op de premie-gefinancierde zorguitgaven zijn op dit moment nog ongewis. De bijstelling van de raming van de zorguitgaven gebeurt aan de hand van realisatiecijfers per kwartaal, aangevuld met schattingen van verzekeraars over de uitgaven in de daarop volgende kwartalen. Op dit moment kunnen verzekeraars op basis van die eerste kwartaalcijfers, nog geen inschatting maken van het effect op de zorguitgaven in heel 2020, gegeven de onzekere situatie waar we op dit moment in zitten.

Wijzigingen in de 1^e suppletoire begroting 2020

De 1^e suppletoire begroting 2020 heeft ten opzichte van de 1^e suppletoire begroting 2019 de onderstaande verandering ondergaan:

1. Het verdiepingshoofdstuk wordt integraal als open data beschikbaar gesteld. Op https://opendata.rijksbegroting.nl/#dataset_4c en https://data.overheid.nl/data/dataset?tags=vws wordt integraal ingegaan op zowel de ontwikkeling van het Uitgavenplafond Zorg als de meerjarige ontwikkeling. Hierin worden de financiële bijstellingen per deelsector tussen de ontwerpbegroting 2020 en de 1^e suppletoire begroting 2020 gepresenteerd en toegelicht.

5.2 Ontwikkeling van de netto zorguitgaven en het Uitgavenplafond Zorg

5.2.1 Ontwikkeling van de netto zorguitgaven

De netto zorguitgaven zijn de bruto zorguitgaven verminderd met de ontvangsten (eigen betalingen Zvw en eigen bijdragen Wlz). In tabel 1 is vanaf de stand ontwerpbegroting 2020 de ontwikkeling van de netto zorguitgaven op hoofdlijnen te zien.

Netto zorguitgaven stand ontwerpbegroting 2020	73.443,4	77.154,3
Zorgverzekeringswet	‒ 398,5	‒ 370,4
Wet langdurige zorg	471,2	1.092,3
Begrotingsgefinancierd	93,4	‒ 437,3
Totaal bijstelling netto zorguitgaven	166,2	284,5
Netto zorguitgaven stand 1e suppletoire begroting 2020	73.609,5	77.438,8
Bron: VWS, gegevens Zorginstituut over (voorlopige) financieringslasten Zvw en Wlz en NZa-gegevens over de productieafspraken en (voorlopige) realisatiegegevens.

Toelichting

Ten opzichte van de stand ontwerpbegroting 2020 komen de netto zorguit­ gaven in 2020 € 166 miljoenen in 2021 € 285 miljoen hogeruit. De stijging van de netto zorguitgaven in 2020 en 2021 wordt voornamelijk veroorzaakt door een tegenvaller in het Wlz-kader van € 480 miljoen. Het kabinet heeft hiervoor structurele financiële ruimte vrijgemaakt. Dit is van belang in een tijd waarin behoefte is aan extra capaciteit om daarmee wachtlijsten te kunnen beheersen.

In paragraaf 5.3 wordt de ontwikkeling van de netto zorguitgaven toegelicht.

5.2.2 Ontwikkeling van het Uitgavenplafond Zorg

Het Uitgavenplafond Zorg is bij de Startnota van het kabinet-Rutte III voor de periode 2018-2021 vastgesteld. Het Uitgavenplafond Zorg wordt conform de begrotingsregels bijgesteld voor loon- en prijsontwikkelingen en overboekingen tussen de Uitgavenplafond Zorg, Rijksbegroting en Sociale Zekerheid en Arbeidsmarkt (SZA).

In tabel 2 is de opbouw van het Uitgavenplafond Zorg vanaf de stand ontwerpbegroting 2020 te zien.

Uitgavenplafond Zorg stand ontwerpbegroting 2020	74.712,9	78.363,9
Loon- en prijsontwikkeling	‒ 16,5	431,2
Overboekingen tussen Uitgavenplafonds	‒ 93,8	‒ 141,6
Plafondcorrecties noodmaatregelen corona	31,7	0,0
Totaal bijstelling Uitgavenplafond Zorg	‒ 78,6	289,6

Toelichting

Bijstelling als gevolg van de loon- en prijsontwikkeling

Het Uitgavenplafond Zorg wordt ten opzichte van de CPB-raming bij miljoenennota 2020, als gevolg van de raming van de loon- en prijsontwikkeling in de zorg op basis van het CEP 2020 neerwaarts bijgesteld met € 17 miljoen in 2020 en opwaarts bijgesteld met € 431 miljoen in 2021. Met name de loonraming voor 2021 en verder is opwaarts bijgesteld ten opzichte van de eerdere korte-termijnraming bij MEV en de middellange termijnraming uit november 2019.

Bijstelling als gevolg van overboekingen tussen de Uitgavenplafonds

Het Uitgavenplafond Zorg wordt verlaagd met € 94 miljoen in 2020 en met € 142 miljoen in 2021 als gevolg van overboekingen vanuit het Uitgavenplafond Zorg naar het Uitgavenplafond Rijksbegroting. Een groot deel van de overboekingen betreft de overboekingen naar de VWS- begroting ten behoeve van dak- en thuislozen € 75 miljoen in 2020 en € 125 miljoen in 2021. Dit betreft een overboeking naar de VWS-begroting voor de aanpak van dak- en thuisloosheid in de jaren 2020 en 2021. De overige kleinere mutaties betreffen voornamelijk overboekingen naar de VWS-begroting.

Plafondcorrecties noodmaatregelen corona

Het Uitgavenplafond Zorg wordt in 2020 opwaarts bijgesteld met € 31,7 miljoen, om de zorgcapaciteit op Caribisch Nederland te versterken. Het betreft tijdelijke uitbreiding van de IC capaciteit en extra personeel, extra capaciteit voor medische evacuaties, inhuur artsen, repatriëringen verzekerden en levering apparatuur.

5.2.3 Toetsing van de netto zorguitgaven aan het Uitgavenplafond Zorg

Om te toetsen of het Uitgavenplafond Zorg overschreden danwel onderschreden is, worden de netto zorguitgaven getoetst aan het Uitgavenplafond Zorg.

Tabel 3 laat de toetsing van de netto zorguitgaven aan het Uitgavenplafond Zorg zien voor de jaren 2020 en 2021.

A	Netto zorguitgaven
1	Stand ontwerpbegroting 2020	73.443,4	77.154,3
2	Bijstelling netto zorguitgaven	166,2	284,5
3	Stand 1e suppletoire begroting 2020	73.609,5	77.438,8
B	Uitgavenplafond Zorg
4	Stand ontwerpbegroting 2020	74.712,9	78.363,9
5	Bijstelling Uitgavenplafond Zorg	‒ 78,6	289,6
6	Stand 1e suppletoire begroting 2020	74.634,3	78.653,5
C	+ Overschrijding/- Onderschrijding
7	Stand ontwerpbegroting 2020 (=1-4)	‒ 1.269,6	‒ 1.209,6
8	Bijstelling bij 1e suppletoire begroting 2020	244,8	‒ 5,0
9	Stand 1e suppletoire begroting 2020 (=3-6)	‒ 1.024,8	‒ 1.214,6
1 Als gevolg van afronding kan de som der delen afwijken van het totaal.

Toelichting

De actuele stand van de onderschrijding van het Uitgavenplafond Zorg bedraagt afgerond € 1,0 miljard in 2020 en € 1,2 miljard in 2021.

Bij de ontwerpbegroting 2020 was sprake van een onderschrijding van het Uitgavenplafond Zorg van € 1,3 miljard in 2020 en € 1,2 miljard in 2021. De afname van de onderschrijding is het gevolg van de opwaartse bijstelling van de netto zorguitgaven in 2020 en 2021(zie onderdeel A) voornamelijk als gevolg van de hogere Wlz-uitgaven. Daarnaast is het Uitgavenplafond Zorg neerwaarts bijgesteld in 2020 en opwaarts bijgesteld in 2021 (zie onderdeel B).

In 2021 zijn de bijstellingen van de netto zorguitgaven en van het Uitgavenplafond Zorg nagenoeg even groot, vandaar ook een lagere bijstelling van de onderschrijding.

5.3 Verticale ontwikkeling van de zorguitgaven en -ontvangsten

De verticale toelichting bevat een cijfermatig overzicht van de budgettaire veranderingen die zich hebben voorgedaan sinds de ontwerpbegroting 2020.

De afzonderlijke posten worden toegelicht als het hiermee gepaard gaande bedrag hoger is dan € 10 miljoen.

5.3.1 Verticale ontwikkeling van de Zvw-uitgaven en -ontvangsten

Tabel 4 laat vanaf de stand ontwerpbegroting 2020 de verticale ontwikkeling van de zorguitgaven en -ontvangsten van de Zvw zien. Onder de tabel is een toelichting van de verschillende posten opgenomen.

Bruto Zvw-uitgaven ontwerpbegroting 2020	51.044,3	52.974,4	54.829,3	57.834,6	60.894,9
Bijstellingen 1e suppletoire begroting 2020
Autonoom	‒ 306,7	‒ 205,9	‒ 82,3	‒ 17,7	‒ 76,8
Actualisering zorguitgaven (zie tabel 4A)	‒ 285,0	‒ 485,0	‒ 485,0	‒ 485,0	‒ 485,0
Loon- en prijsontwikkeling	‒ 21,7	279,1	402,7	467,3	408,2
Beleidsmatig	‒ 75,0	‒ 75,0	‒ 75,0	‒ 75,0	‒ 75,0
Ramingsbijstelling genees- en hulpmiddelen	‒ 167,5	‒ 100,0	‒ 100,0	‒ 100,0	‒ 100,0
Besparingsverlies vertraging Wgp	87,5	0,0	0,0	0,0	0,0
Voorraadverhoging geneesmiddelen	5,0	25,0	25,0	25,0	25,0
Technisch	‒ 16,8	‒ 89,1	‒ 84,1	‒ 79,1	‒ 79,1
Uitbreiding ggz in de Wlz	0,0	‒ 78,0	‒ 78,0	‒ 78,0	‒ 78,0
Gedeeltelijke vrijval VT-middelen	‒ 15,0	‒ 10,0	‒ 5,0	0,0	0,0
Overig technisch	‒ 1,8	‒ 1,1	‒ 1,1	‒ 1,1	‒ 1,1
Totaal bijstellingen	‒ 398,5	‒ 370,0	‒ 241,4	‒ 171,8	‒ 230,9
Bruto Zvw-uitgaven 1e suppletoire begroting 2020	50.645,9	52.604,4	54.588,0	57.662,8	60.664,0
Zvw-ontvangsten ontwerpbegroting 2020	3.189,7	3.215,4	3.308,8	3.491,6	3.674,9
Bijstellingen 1e suppletoire begroting 2020
Actualisering eigen risico	0,0	0,4	0,5	0,0	‒ 1,2
Totaal bijstellingen	0,0	0,4	0,5	0,0	‒ 1,2
Zvw-ontvangsten 1e suppletoire begroting 2020	3.189,7	3.215,8	3.309,3	3.491,6	3.673,7
Netto Zvw-uitgaven ontwerpbegroting 2020	47.854,6	49.759,0	51.520,5	54.343,0	57.220,0
Bijstellingen in de netto Zvw-uitgaven	‒ 398,5	‒ 370,4	‒ 241,9	‒ 171,8	‒ 229,7
Netto Zvw-uitgaven 1e suppletoire begroting 2020	47.456,2	49.388,6	51.278,7	54.171,2	56.990,3
Bron: VWS, gegevens Zorginstituut over (voorlopige) financieringslasten Zvw en Wlz en NZa-gegevens over de productieafspraken en (voorlopige) realisatiegegevens.

Toelichting

Autonoom

Actualisering van de Zvw-uitgaven

Eerstelijnszorg	3,6	3,6	3,6	3,6	3,6
Tweedelijnszorg	‒ 53,8	‒ 53,8	‒ 53,8	‒ 53,8	‒ 53,8
Geneesmiddelen	‒ 58,4	‒ 58,4	‒ 58,4	‒ 58,4	‒ 58,4
Hulpmiddelen	‒ 5,5	‒ 5,5	‒ 5,5	‒ 5,5	‒ 5,5
Wijkverpleging	‒ 341,1	‒ 341,1	‒ 341,1	‒ 341,1	‒ 341,1
Ziekenvervoer	‒ 29,7	‒ 29,7	‒ 29,7	‒ 29,7	‒ 29,7
Nominaal en onverdeeld	200,0	0,0	0,0	0,0	0,0
Stand 1e suppletoire begroting 2020	‒ 285,0	‒ 485,0	‒ 485,0	‒ 485,0	‒ 485,0
Bron: VWS, gegevens Zorginstituut over (voorlopige) financieringslasten Zvw en Wlz en NZa-gegevens over de productieafspraken en (voorlopige) realisatiegegevens.

In tabel 4A is het onderdeel ‘Actualisering Zvw-uitgaven’ uit tabel 4 uitgesplitst. De actualisering van de zorguitgaven vindt plaats op basis van voorlopige realisatiegegevens 2019 van het Zorginstituut en de NZa.

Actualisatie Zvw-uitgaven (niet HLA-sectoren)

Op basis van de voorlopige realisatiecijfers over 2019 van het Zorginstituut Nederland zijn de uitgaven van de niet HLA-sectoren geactualiseerd. De uitgaven in 2019 zijn bij diverse sectoren lager uitgevallen dan geraamd. Vanaf 2020 wordt een deel van deze lagere uitgaven structureel verwerkt. Het gaat onder meer om aanpassingen van € 53 miljoen bij de genees- en hulpmiddelen, € 54 miljoen bij de tweedelijnszorg (Geriatrische revalidatiezorg en Eerstelijnsverblijf ‒ € 68 miljoen en overig curatief +€ 14 miljoen) en € 30 miljoen bij het ziekenvervoer. Bij de afgelopen ontwerpbegroting is voor 2020 uitgegaan van een onderschrijding van € 200 miljoen, die is verwerkt op nominaal en onverdeeld; nu de voorlopige realisatiecijfers op sectorniveau worden verwerkt, wordt de mutatie op nominaal en onverdeeld tegengeboekt. Per saldo resteert nu een overschrijding van € 56 miljoen in 2020 (-€ 144 miljoen en +€ 200 miljoen).

Actualisering Wijkverpleging

Op basis van voorlopige realisatiecijfers over 2019 van het Zorginstituut Nederland zijn de uitgaven aan wijkverpleging geactualiseerd. Verwacht wordt dat de uitgaven aan wijkverpleging in 2019 € 441 miljoen lager uitvallen dan geraamd. Voor 2020 en volgende jaren wordt de uitgavenraming wijkverpleging met structureel € 341 miljoen verlaagd.

Loon- en prijsontwikkeling

De raming van de loon- en prijsontwikkeling is aangepast op basis van actuele macro-economische inzichten van het Centraal Planbureau (CPB) in het CEP. Met name de loonraming voor 2021 en verder is opwaarts bijgesteld ten opzichte van de eerdere korte-termijnraming bij MEV en de middellange termijnraming uit november 2019.

Beleidsmatig

Ramingsbijstelling genees- en hulpmiddelen

De uitgaven aan geneesmiddelen zijn in 2020 en verder op basis van een raming van het Zorginstituut Nederland naar verwachting lager dan eerder geraamd. Dit leidt tot een neerwaartse bijstelling van de uitgaven aan geneesmiddelen van € 128 miljoen in 2020 en vanaf 2021 € 100 miljoen. Daarnaast heeft er in 2020 een ramingsbijstelling van € 40 miljoen plaatsgevonden op het extramurale hulpmiddelenkader (de uitgaven zijn naar verwachting lager dan het beschikbare budgettaire kader).

Besparingsverlies vertraging Wgp

Door uitstel van de aanpassing van de Wet geneesmiddelenprijzen (Wgp) ontstaat een besparingsverlies. De kosten hiervan bedragen € 88 miljoen. Een deel van de kosten kan naar verwachting binnen het bestaande financiële kader voor extramurale geneesmiddelen worden opgevangen. Het overige deel van € 32,5 miljoen wordt gedekt uit het extramurale hulpmiddelenkader (zie ook ramingsbijstelling genees- en hulpmiddelen).

Voorraadverhoging geneesmiddelen

Om geneesmiddelentekorten tegen te gaan worden er extra voorraden van geneesmiddelen opgebouwd, zoals aangekondigd in de kamerbrief van november 2019 (Kamerstuk II 2019/2020, 29 477, Nr. 622). Hiermee worden naar verwachting 85% van de tijdelijke geneesmiddeltekorten opgevangen. De extra voorraden worden aangelegd bij firma’s en groothandels. Het aanleggen van de voorraden start in 2020 en kost naar schatting structureel € 25 miljoen (€ 15 miljoen extramuraal en € 10 miljoen intramuraal). De opbouw van de ijzeren voorraad gebeurt in fases en zal naar verwachting twee jaar duren.

Technisch

Uitbreiding ggz in de Wlz

Met ingang van 1 januari 2021 wordt de Wlz opengesteld voor mensen met een psychische stoornis. Er wordt hiervoor € 78 miljoen overgeheveld van de Zvw naar de Wlz. Dit bedrag is verkregen door de tarieven uit 2017 (€ 75 miljoen) te indexeren naar prijspeil 2020.

Gedeeltelijke vrijval VT-middelen

In verband met nieuwe regeling voorwaardelijke toelating geneesmiddelen wordt het hiervoor beschikbare budget binnen de sector geneesmiddelen overgeboekt naar nominaal en onverdeeld Zvw. Omdat uitgegaan wordt van een ingroeipad valt een bedrag van cumulatief € 30 miljoen vrij.

Overig technisch

Deze post is het saldo van verschillende kleine technische mutaties.

Ontvangsten

Autonoom

Actualisering eigen risico

Op basis van nieuwe data (van ESHPM) over het aantal verzekerden blijkt een groei in het aantal verzekerden. Dit leidt tot beperkt hogere opbrengsten. Daarnaast leidt ook de hogere loon- en prijsontwikkeling zoals geraamd in het CEP tot een marginaal hogere opbrengst van het eigen risico.

5.3.2 Verticale ontwikkeling van de Wlz-uitgaven en -ontvangsten

Tabel 5 laat vanaf de stand ontwerpbegroting 2020 de verticale ontwikkeling van de zorguitgaven en -ontvangsten van de Wlz zien. Onder de tabel is een toelichting van de verschillende posten opgenomen.

Bruto Wlz-uitgaven ontwerpbegroting 2020	25.070,2	26.967,8	28.825,5	30.527,8	32.258,0
Bijstellingen 1e suppletoire begroting 2020
Autonoom	483,2	629,4	708,8	715,0	631,4
Tegenvaller Wlz-kader	480,0	480,0	480,0	480,0	480,0
Loon- en prijsontwikkeling	3,2	149,4	228,8	235,0	151,4
Beleidsmatig	134,8	116,4	‒ 38,9	‒ 42,6	‒ 49,3
Ramingsbijstellingen overige Wlz-uitgaven	‒ 11,2	‒ 121,5	‒ 137,9	‒ 137,9	‒ 137,9
Dak- en thuislozen	75,0	125,0	0,0	0,0	0,0
Vrouwenopvang	59,1	59,1	54,1	54,1	54,1
Uitbreiding ggz in de Wlz	0,0	36,0	36,0	36,0	36,0
Overig beleidsmatig	11,9	17,8	8,9	5,2	‒ 1,5
Technisch	‒ 146,7	382,5	507,6	507,5	507,5
Uitbreiding ggz in de Wlz	0,0	573,0	573,0	573,0	573,0
LP-indexatie 2020 budget beschermd wonen	‒ 59,0	‒ 56,9	‒ 57,2	‒ 57,2	‒ 57,2
Dak- en thuislozen	‒ 75,0	‒ 125,0	0,0	0,0	0,0
Overig technisch	‒ 12,7	‒ 8,7	‒ 8,1	‒ 8,2	‒ 8,2
Totaal bijstellingen	471,2	1.128,3	1.177,5	1.179,9	1.089,6
Bruto Wlz-uitgaven 1e suppletoire begroting 2020	25.541,4	28.096,1	30.003,0	31.707,7	33.347,6
Wlz-ontvangsten ontwerpbegroting 2020	1.931,4	2.022,1	2.114,7	2.211,2	2.312,8
Bijstellingen 1e suppletoire begroting 2020
Autonoom	0,0	36,0	36,0	36,0	36,0
Ramingsbijstelling	0,0	‒ 3,0	‒ 3,0	‒ 3,0	‒ 3,0
Extra eigen bijdragen als gevolg van uitbreiding ggz in de Wlz	0,0	39,0	39,0	39,0	39,0
Totaal bijstellingen	0,0	36,0	36,0	36,0	36,0
Wlz-ontvangsten 1e suppletoire begroting 2020	1.931,4	2.058,1	2.150,7	2.247,2	2.348,8
Netto Wlz-uitgaven ontwerpbegroting 2020	23.138,8	24.945,7	26.710,8	28.316,6	29.945,2
Bijstellingen in de netto Wlz-uitgaven	471,2	1.092,3	1.141,5	1.143,9	1.053,6
Netto Wlz-uitgaven 1e suppletoire begroting 2020	23.610,0	26.038,0	27.852,3	29.460,5	30.998,8
Bron: VWS, gegevens Zorginstituut over (voorlopige) financieringslasten Zvw en Wlz en NZa-gegevens over de productieafspraken en (voorlopige) realisatiegegevens.

Toelichting

Autonoom

Tegenvaller Wlz-kader

De NZa heeft in de Maartbrief een tekort van € 550 miljoen geraamd voor de Wlz. Dit tekort wordt voornamelijk veroorzaakt door groeiende aanspraken in de ouderenzorg. Zo is het aantal uitstaande indicaties voor verpleging en verzorging toegenomen van ruim 162.000 op 1 januari 2019 naar bijna 170.000 op 1 januari 2020, wat heeft geleid tot een toename van wachtlijsten. Na inzet van de gereserveerde herverdeelmiddelen van € 70 miljoen in het Wlz-kader, resteerde een knelpunt van € 480 miljoen. Het kabinet heeft ervoor gekozen dit structureel op te vangen zodat er voldoende capaciteit beschikbaar is en de wachtlijsten kunnen worden beheerst. Dit gebeurt , onder andere via een verlaging van de uitgavenraming wijkverpleging (€ 341 miljoen).

Loon- en prijsontwikkeling

De raming van de loon- en prijsontwikkeling is aangepast op basis van actuele macro-economische inzichten van het Centraal Planbureau (CPB) in het CEP. Met name de loonraming voor 2021 en verder is opwaarts bijgesteld ten opzichte van de eerdere korte-termijnraming bij MEV en de middellange termijnraming uit november 2019.

Beleidsmatig

Ramingsbijstellingen overige Wlz-uitgaven

Het CPB heeft voor het Kwaliteitskader verpleeghuiszorg in totaal € 300 miljoen geraamd voor de aanzuigende werking. Per 2021 wordt het laatste deel hiervan (€ 110 miljoen) ingezet als onderdeel van de dekking voor het tekort op het Wlz-kader. Daarnaast wordt, naast enkele kleinere bijstellingen, de raming voor zorginfrastructuur vanaf 2022 met € 20 miljoen naar beneden bijgesteld.

Dak- en thuislozen

Het kabinet maakt extra geld vrij voor de opvang van dak- en thuislozen. Het betreft een financiële impuls van € 200 miljoen voor de aanpak van dak- en thuislozen in de jaren 2020 en 2021.

Vrouwenopvang

Het kabinet maakt extra geld vrij voor de vrouwenopvang. Het betreft extra middelen voor verschillende onderwerpen binnen de decentralisatie-uitkering vrouwenopvang. Het gaat om structureel € 38,6 miljoen voor Veilig Thuis, structureel € 14 miljoen voor het creëren van benodigde extra opvangplekken voor acute crisissituaties en voor het oplossen van door- en uitstroomproblematiek, structureel € 1,5 miljoen voor de kosten die voortkomen uit de stijging van het aantal slachtoffers dat contact legt met de Centra Seksueel Geweld (CSG’s) en tot slot in de jaren 2020 en 2021 jaarlijks € 5 miljoen voor de uitvoering van de actieagenda Schadelijke praktijken.

Uitbreiding ggz in de Wlz

Betreft de toevoeging van € 36 miljoen extra budget voor de Wlz als gevolg van het openstellen van de Wlz voor cliënten met een psychische stoornis per 2021. Hier staan extra eigen bijdrage ontvangsten tegenover (zie ook de toelichting bij extra eigen bijdragen als gevolg van uitbreiding ggz in de Wlz).

Overig beleidsmatig

Deze post is het saldo van verschillende kleine beleidsmatige mutaties.

Technisch

Uitbreiding ggz in de Wlz

Betreft de overheveling van een deel van het budget voor beschermd wonen (€ 495 miljoen) en de ggz in de Zvw (€ 78 miljoen) naar de Wlz, als gevolg van het openstellen van de Wlz voor mensen met een psychische stoornis per 2021. Dit volgt uit het principe geld volgt cliënt (uitname Wmo en Zvw) om zorg vanuit de Wlz te gaan verlenen en te vergoeden.

LP-indexatie 2020 budget beschermd wonen

Betreft het overboeken van de loon- en prijsindexatie 2020 naar het budget voor beschermd wonen in het gemeentefonds.

Dak- en thuislozen

Dit betreft een overboeking naar de VWS-begroting voor de aanpak van dak- en thuislozen in de jaren 2020 en 2021.

Overig technisch

Deze post is het saldo van verschillende kleine technische mutaties.

Ontvangsten

Autonoom

Ramingsbijstelling

In de ramingen over de afgelopen jaren is gebleken dat deze hoger lagen dan de daadwerkelijke realisaties. Hierdoor wordt de raming van de eigen bijdragen met € 3 miljoen bijgesteld.

Extra eigen bijdragen als gevolg van uitbreiding ggz in de Wlz

Door het openstellen van de Wlz voor mensen met een psychische stoornis stijgen ook de ontvangsten uit eigen bijdragen (€ 39 miljoen).

5.3.3 Verticale ontwikkeling begrotingsgefinancierde zorguitgaven

Bij de begrotingsgefinancierde zorguitgaven gaat het met name om middelen die voor beschermd wonen in het Uitgavenplafond Zorg beschikbaar zijn. Naast beschermd wonen vallen enkele andere begrotingsgefinancierde posten onder de zorguitgaven. Tot deze categorie horen bepaalde uitgaven voor zorgopleidingen, de uitgaven voor zorg, jeugd en welzijn in Caribisch Nederland en de subsidie(regelingen) NIPT. Deze uitgaven worden op de VWS-begroting verantwoord en toegelicht bij de artikelen 1 en 4. Ten slotte zijn er bedragen gereserveerd op de aanvullende post van het ministerie van Financiën die onder het Uitgavenplafond Zorg vallen. Dit betreft onder meer de loon- en prijsbijstelling voor de begrotingsgefinancierde zorguitgaven.

In tabel 6 wordt de ontwikkeling van de begrotingsgefinancierde zorguitgaven weergegeven. De uitgaven voor beschermd wonen worden in tabel 6A gespecificeerd.

Netto begrotingsgefinancierde zorguitgaven ontwerpbegroting 2020	2.449,9	2.449,6	2.460,4	2.387,7	2.401,0
Bijstellingen 1e suppletoire begroting 2020
Beschermd wonen (gemeentefonds). Zie tabel 6A	59,0	‒ 438,1	‒ 437,8	‒ 437,8	‒ 437,8
Autonoom	2,0	2,6	7,7	0,5	‒ 0,9
Loon- en prijsontwikkeling	2,0	2,6	7,7	0,5	‒ 0,9
Beleidsmatig	32,5	‒ 1,8	‒ 1,6	‒ 2,7	‒ 2,7
Subsidie NIPT (Artikel 1)	‒ 2,2	‒ 2,4	‒ 2,3	‒ 3,4	‒ 3,4
Zorgopleidingen (Artikel 4)	0,7	0,0	0,0	0,0	0,0
Zorg, jeugd en welzijn in Caribisch Nederland (Artikel 4)	33,9	2,2	2,2	2,2	2,2
Loon- en prijsbijstelling	0,0	‒ 1,7	‒ 1,5	‒ 1,4	‒ 1,5
Totaal bijstellingen	93,4	‒ 437,3	‒ 431,6	‒ 439,9	‒ 441,4
Netto begrotingsgefinancierde zorguitgaven 1e suppletoire begroting 2020	2.543,4	2.012,2	2.028,8	1.947,7	1.959,6

Netto beschermd wonen ontwerpbegroting 2020	1.873,7	1.884,7	1.896,6	1.896,7	1.896,7
Bijstellingen 1e suppletoire begroting 2020
Technisch	59,0	‒ 438,1	‒ 437,8	‒ 437,8	‒ 437,8
Uitbreiding ggz in de Wlz	0,0	‒ 495,0	‒ 495,0	‒ 495,0	‒ 495,0
LP-indexatie 2020 budget beschermd wonen	59,0	56,9	57,2	57,2	57,2
Totaal bijstellingen	59,0	‒ 438,1	‒ 437,8	‒ 437,8	‒ 437,8
Netto beschermd wonen 1e suppletoire begroting 2020	1.932,7	1.446,5	1.458,9	1.458,9	1.458,9

Toelichting

Technisch

Uitbreiding ggz in de Wlz

Betreft de overheveling van een deel van het budget voor beschermd wonen naar de Wlz als gevolg van het openstellen van de Wlz voor mensen met een psychische stoornis.

LP-indexatie 2020 budget beschermd wonen

Betreft het overboeken van de loon- en prijsindexatie 2020 naar het budget voor beschermd wonen in het gemeentefonds.

Bijlage Garantieregeling

Als onderdeel van de noodmaatregelen voor de beheersing van COVID-19 zijn op 23 maart en 7 april 2020 garanties afgegeven om de inkoop van noodzakelijke genees- en hulpmiddelen te borgen. Met de garantieregeling Mediq is beoogd de inkoop van medische hulpmiddelen (waaronder mondkapjes en andere beschermingsmaterialen) te borgen en met de garantieregeling met de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisapothekers (NVZA) wordt beoogd om de aankoop van geneesmiddelen, grondstoffen en andere geneeskundige middelen voor de gezondheidszorg gerelateerd aan de behandeling van COVID-19 patiënten te borgen. In deze bijlage zijn de twee toetsingskaders van de garantieregeling opgenomen.

1 Garantstelling NVZA

Inleiding

De Staat is op 7 april 2020 een overeenkomst aangegaan met de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisapothekers (NVZA), waarbij de NVZA de mogelijkheid heeft om namens de Staat garant te staan richting marktpartijen bij de aankoop van geneesmiddelen, grondstoffen en andere geneeskundige middelen voor de gezondheidszorg gerelateerd aan de behandeling van COVID-19 patiënten. Het maximale bedrag van de garanties betreft € 20,4 miljoen.

Probleemstelling en rol van de overheid

Conform het beleidskader risicoregelingen (dat onderdeel uitmaakt van de begrotingsregels 2018-2021) vindt besluitvorming over een nieuwe risicoregeling (garantie, lening en achterborgstelling) en/of aanpassing van een bestaande risicoregeling plaats aan de hand van het «Toetsingskader Risicoregelingen». Na besluitvorming in de ministerraad wordt het toetsingskader verstuurd aan het parlement.

Als onderdeel van de noodmaatregelen voor de beheersing van COVID-19 zijn op 7 april 2020 garanties afgegeven om de aankoop van geneesmiddelen, grondstoffen en andere geneeskundige middelen voor de gezondheidszorg gerelateerd aan de behandeling van COVID-19 patiënten te borgen. Gezien de uitzonderlijke omstandigheden waaronder de garantieovereenkomst tot stand is gekomen wordt het ingevulde afwegingskader na de besluitvorming aan het parlement toegestuurd en heeft dit een globaal karakter.

1. Wat is het probleem dat aanleiding is geweest voor het beleid?

De COVID-19 uitbraak heeft geleid tot een sterke stijging van het aantal beademde IC-patiënten. De vraag naar geneesmiddelen voor zorg aan COVID-19 patiënten is op dit moment hoog. Daarnaast stokt de toevoer van geneesmiddelen door onder meer de wereldwijde stijging in gebruik, de handelsbelemmeringen als gevolg van de crisis en de vermindering van de productie van zowel de grondstoffen als de eindproducten. Het risico bestaat dat de beschikbaarheid van specifiek voor de behandeling van COVID-19 patiënten benodigde geneesmiddelen in het gedrang kan komen. Het is daarom op dit moment noodzakelijk de aankoop van geneesmiddelen snel centraal te kunnen coördineren. De minister van VWS heeft de NVZA verzocht de coördinatie van de beschikbaarheid van deze geneesmiddelen landelijk te organiseren.

Voor de uitoefening van deze functie is het voor de NVZA noodzakelijk een aantal financiële risico’s van marktpartijen af te kunnen dekken. Deze risico’s komen door de uitzonderlijke marktomstandigheden (beperkte leverbetrouwbaarheid, instabiele prijsvorming en de wenselijkheid voorraden aan te kopen met onzekerheid over de toekomstige vraag daarnaar). De volgende risico’s kunnen worden afgedekt: (i) het definitieve verschil tussen de door marktpartijen betaalde inkoopprijzen en de verkoopprijzen voor relevante geneesmiddelen (relevant wanneer marktprijzen plotseling zouden dalen); (ii) het risico dat de zorgaanbieder niet of slechts gedeeltelijk betaalt aan de marktpartij voor de relevante geneesmiddelen; (iii) het risico dat de door de marktpartij ingekochte geneesmiddelen niet binnen de uiterste houdbaarheidsdatum kunnen worden verkocht of ingezet; en (iv) het risico dat bestelde geneesmiddelen niet geleverd worden maar wel betaald zijn.

2. Waarom rekent de centrale overheid het tot haar verantwoordelijkheid om het probleem op te lossen?

Het is op dit moment noodzakelijk om centraal de aankoop van de geneesmiddelen voor de behandeling van COVID-19 te coördineren. Het is aannemelijk, gezien de marktomstandigheden, dat deze coördinatie onvoldoende tot stand kan komen zonder afdekking van financiële risico’s door de centrale overheid. Als alternatief instrument kan directe inkoop door de Rijksoverheid worden genoemd. De Rijksoverheid is hier echter minder goed toe in staat dan marktpartijen die hiermee ervaring hebben.

3. Is het voorstel voor de risicoregeling:

a) ter compensatie van risico’s die niet in de markt kunnen worden gedekt, en/of b) het beste instrument waarmee een optimale doelmatigheidswinst kan worden bewerkstelligd ten opzichte van andere beleidsinstrumenten? Maak een vergelijking met alternatieve beleidsinstrumenten.

Door de onvoorspelbaarheid en wereldwijde omvang van de COVID-19 crisis en daardoor voortdurend wijzigende omstandigheden is dit risico niet via de markt te verzekeren.

4. Op welke wijze wordt het nieuw aan te gane risico gecompenseerd door risico’s vanuit andere risicoregelingen binnen de begroting te verminderen?

Dit gebeurt niet. Gezien het karakter van een noodmaatregel is er geen gelegenheid geweest compensatie risico’s van andere risicoregelingen binnen de begroting te verminderen.

Risico’s en risicobeheersing

5. Wat zijn de risico’s van de regeling voor het Rijk?

a. Wat is het totaalrisico van de regeling op jaarbasis? Kent de regeling een totaalplafond?
De regeling kent een totaalplafond van € 20,4 mln. Het is op voorhand niet duidelijk hoe lang de COVID-19 crisis zal duren en wat exact het effect zal zijn op de vraag en aanbod van relevante geneesmiddelen. Daarom kan geen nadere inschatting worden gemaakt van het risico onder het totaalplafond.

b. Hoe staan risico en rendement van de regeling tot elkaar in verhouding?
Het betreft een tijdelijke noodmaatregel waarvoor geen marktconforme risicopremie wordt gevraagd. De Staat ontvangt dus geen rendement.

c. Wat is de inschatting van het risico voor het Rijk in termen van waarschijnlijkheid, impact, blootstellingduur en beheersingsmate?
Er wordt vooralsnog vanuit gegaan dat bovenstaande risico’s zich tot 1 juli 2020 zullen voordoen. De exacte mate waarin is vooralsnog niet goed voorzienbaar. Het alternatief «zelf aankopen, distribueren en factureren» vanuit de Rijksoverheid heeft overigens dezelfde risico’s, maar dan moet de overheid de risico’s zelf beheersen.

Tot dat moment aangegane overeenkomsten blijven na ommekomst van deze termijn gegarandeerd onder deze garantstellingsverklaring. Indien noodzakelijk – bijvoorbeeld omdat de wereldwijde markt voor geneesmiddelen op dat moment nog niet gestabiliseerd is en landelijk gecoördineerde inkoop noodzakelijk blijft - kan de minister de duur van deze garantstellingsverklaring verlengen.

6. Welke risico-beheersende en risico-mitigerende maatregelen worden getroffen om het risico voor het Rijk te minimaliseren? Heeft de budgettair verantwoordelijke minister voldoende mogelijkheden tot beheersing van de risico’s, ook als de regeling op afstand van het Rijk wordt uitgevoerd?

Er zijn de volgende afspraken vastgelegd c.q. maatregelen getroffen om de risico’s te mitigeren:

- De regeling kent een totaalplafond (€ 20,4 mln.) en wordt behoudens een aanvullend besluit door de minister van VWS niet verlengd tot na 1 juli 2020.

- Vooraf is een limitatieve lijst kritieke middelen en grondstoffen vastgesteld die centraal kunnen worden ingekocht en waarvoor garanties kunnen worden afgegeven.

- De NVZA is verplicht zich in te spannen om met de zorgaanbieders tot verkoopprijzen van de geneesmiddelen te komen die in een gebruikelijke verhouding staan tot de, eventueel gestegen, inkoopprijzen. De NVZA zal deze verplichting tevens opleggen aan marktpartijen bij het verlenen van een garantstelling.

- De NVZA is verplicht wekelijks een rapportage te overleggen aan de minister van VWS. Deze rapportage bevat de volgende informatie: (i) de hoeveelheid bestelde Relevante Geneesmiddelen en de kosten daarvan; (ii) de marktpartijen aan wie een garantstelling is afgegeven; (iii) mogelijke problemen met betrekking tot de (niet) nakoming van hun verplichtingen door toeleveranciers of zorgaanbieders jegens de marktpartijen; en (iv) eventueel gematerialiseerde schades waarvoor een garantstelling is afgegeven.

- De NVZA is verplicht om er voor te zorgen dat de marktpartijen aan wie zij een garantstellingsverklaring namens de minister afgeven, ook direct aan de minister rapporteren.

- De NVZA is verplicht de minister per ommegaande te informeren indien hij voorziet dat het totaalbedrag van de garantstellingen de limiet nadert of dreigt te overschrijden.

- De NVZA is verplicht de minister per ommegaande te informeren indien een individuele garantstelling een relatief groot bedrag behelst, betrekking heeft op zeer hoge prijzen of andere opmerkelijke situaties.

- De NVZA biedt de minister de gelegenheid om te verifiëren of de gemaakte afspraken nagekomen worden door de NVZA. Indien daartoe verzocht, geeft NVZA per omgaande en zonder enig voorbehoud inzage in de relevant geachte delen van de administratie van de NVZA.

7. Bij complexe risico's: hoe beoordeelt een onafhankelijke expert het risico van het voorstelen de risico-beheersende en risico-mitigerende maatregelen van Rijk?

Het betreft een tijdelijke noodmaatregel waarvoor geen onafhankelijke expertopinie is gevraagd.

Vormgeving

8. Welke premie wordt voorgesteld en hoeveel wordt doorberekend aan de eindgebruiker? Is deze premiekostendekkend en marktconform. Zo nee, hoeveel budgettaire ruimte wordt het door het vakdepartement specifiek ingezet?

Er is afgezien van het in rekening brengen van een marktconforme premie gelet op de tijdelijke en kortdurende aard van deze maatregel en omdat de kosten ongeacht de uitvoeringsvariant uit collectieve middelen worden betaald. De uitgaven resulterend uit deze regeling zullen generaal worden ingepast.

9. Hoe wordt de risicovoorziening vormgegeven?

De regeling is van tijdelijke en kortdurende aard. Daarom wordt geen risicovoorziening ingesteld.

10. Welke horizonbepaling wordt gehanteerd (standaardtermijn is maximaal 5 jaar)?

De regeling is geldig tot 1 juli 2020, maar kan indien nodig verlengd worden.

11.Wie voert de risicoregeling uit en wat zijn de uitvoeringskosten van de regeling?

De NVZA voert de regeling uit. De operationele kosten zullen door VWS worden vergoed nadat over de hoogte daarvan overeenstemming is bereikt. De kosten worden nu ingeschat op € 200.000.

12. Hoe wordt de regeling geëvalueerd, welke informatie is daarvoor relevant evaluatie en hoe wordt een deugdelijke evaluatie geborgd?

Momenteel zijn nog geen afspraken gemaakt over de evaluatie van noodmaatregelen in de COVID-19 crisis. De aandacht gaat uit naar de beheersing van de acute crisis. De rapportageverplichtingen genoemd onder punt 6 zullen naar verwachting voldoende informatie opleveren over de uitvoering van deze regeling om een toekomstige evaluatie te kunnen informeren.

2 Garantstelling Landelijk Consortium Hulpmiddelen (Mediq)

Inleiding

De Staat is op 23 maart 2020 een overeenkomst aangegaan met Mediq als inkopende en leverende partij bij het Landelijk Consortium Hulpmiddelen (LCH). De minister van VWS staat hiermee garant voor alle directe schade die op welke wijze dan ook voor Mediq voortvloeit uit hoofde van de overeenkomst en daaruit voortvloeiende overeenkomsten bij de inkoop van hulpmiddelen voor de bestrijding van COVID-19. Daarnaast verstrekt het ministerie van VWS leningen die de voorfinanciering van de inkoop mogelijk maakt.

Probleemstelling en rol van de overheid

Conform het beleidskader risicoregelingen (dat onderdeel uitmaakt van de begrotingsregels 2018-2021) vindt besluitvorming over een nieuwe risicoregeling (garantie, lening en achterborgstelling) en/of aanpassing van een bestaande risicoregeling plaats aan de hand van het «Toetsingskader Risicoregelingen». Na besluitvorming in de ministerraad wordt het toetsingskader verstuurd aan het parlement.

Als onderdeel van de noodmaatregelen voor de beheersing van COVID-19 zijn op 23 maart 2020 garanties afgegeven om de inkoop van noodzakelijke beschermingsmiddelen te borgen. Gezien de uitzonderlijke omstandigheden waaronder de garantieovereenkomst tot stand is gekomen wordt het ingevulde afwegingskader na de besluitvorming aan het parlement toegestuurd en heeft dit een globaal karakter.

1. Wat is het probleem dat aanleiding is geweest voor het beleid?

Door de COVID-19 uitbraak is er in Nederland een tekort aan persoonlijke beschermingsmiddelen en een aantal andere producten voor de gezondheidszorg. De vraag is op dit moment een veelvoud van het reguliere aanbod. Daarnaast stokt de toevoer door de wereldwijde stijging in gebruik en de handelsbelemmeringen als gevolg van de crisis. Het is daarom op dit moment noodzakelijk de aankoop van deze hulpmiddelen snel centraal te kunnen coördineren.

Er is een nationaal consortium gevormd dat ervoor moet zorgen dat er voldoende producten zijn in verband met de COVID-19 crisis (het LCH). In het consortium zijn de krachten van inkopende zorginstellingen, leveranciers, distributeurs en producenten gebundeld. De minister van VWS staat in directe verbinding met het consortium. De minister heeft dit consortium, waar Mediq partij bij is, gevaagd om de inkoop van deze producten in Nederland te verzorgen. Juridisch loopt de inkoop, de verkoop en de facturatie via Mediq.

Mediq wil hierbij zoveel mogelijk open en transparant handelen en neemt hierbij als uitgangspunt dat zij deze diensten verleent zonder winstoogmerk. Gezien de uitzonderlijke marktomstandigheden (beperkte leverbetrouwbaarheid, instabiele prijsvorming en de wenselijkheid voorraden aan te kopen met onzekerheid over de toekomstige vraag daarnaar) loopt Mediq hierbij een aantal financiële risico’s.

De minister heeft daarom besloten om zich garant te stellen voor de volgende risico’s: i) het definitieve verschil tussen de door Mediq betaalde inkoopprijzen en de verkoopprijzen voor de persoonlijke beschermingsmiddelen voor de gezondheidszorg en de andere relevante producten die op dit moment in de gezondheidszorg benodigd zijn; het kredietrisico dat Mediq loopt bij de verkoop van de producten; iii) het financiële risico dat bestelde producten niet geleverd worden maar wel betaald zijn; iv) alle andere financiële risico's die voor Mediq uit de overeenkomst voortkomen (hieronder mede begrepen de risico's met betrekking tot de distributie van de producten) die redelijkerwijs niet zijn af te dekken in de overeenkomsten met de leveranciers. Daarnaast verstrekt het ministerie leningen aan Mediq die voorfinanciering van de inkoop mogelijk maakt.

2. Waarom rekent de centrale overheid het tot haar verantwoordelijkheid om het probleem op te lossen?

Het is op dit moment noodzakelijk om centraal de aankoop en distributie van persoonlijke beschermingsmiddelen en een aantal andere producten te coördineren. De minister heeft er mee ingestemd dat Mediq als partij van het LCH deze faciliterende rol op zich neemt. Het is aannemelijk, gezien de marktomstandigheden, dat deze rol onvoldoende tot stand kan komen zonder afdekking van financiële risico’s door de centrale overheid. Als alternatief instrument kan directe inkoop door de Rijksoverheid worden genoemd. De Rijksoverheid is hier echter minder goed toe in staat dan marktpartijen die hiermee ervaring hebben.

3. Is het voorstel voor de risicoregeling:

a) ter compensatie van risico’s die niet in de markt kunnen worden gedekt, en/of b) het beste instrument waarmee een optimale doelmatigheidswinst kan worden bewerkstelligd ten opzichte van andere beleidsinstrumenten? Maak een vergelijking met alternatieve beleidsinstrumenten.

Door de onvoorspelbaarheid en wereldwijde omvang van de COVID-19 crisis en daardoor voortdurend wijzigende omstandigheden is dit risico niet via de markt te verzekeren.

4. Op welke wijze wordt het nieuw aan te gane risico gecompenseerd door risico’s vanuit andere risicoregelingen binnen de begroting te verminderen?

Dit gebeurt niet. Gezien het karakter van een noodmaatregel is er geen gelegenheid geweest compensatie risico’s van andere risicoregelingen binnen de begroting te verminderen.

Risico’s en risicobeheersing

5. Wat zijn de risico’s van de regeling voor het Rijk?

a. Wat is het totaalrisico van de regeling op jaarbasis? Kent de regeling een totaalplafond?
De regeling kent geen totaalplafond.

b. Hoe staan risico en rendement van de regeling tot elkaar in verhouding?
Het betreft een tijdelijke noodmaatregel waarvoor geen marktconforme risicopremie wordt gevraagd. De Staat ontvangt dus geen rendement.

c. Wat is de inschatting van het risico voor het Rijk in termen van waarschijnlijkheid, impact, blootstellingduur en beheersingsmate?
Het is een open overeenkomst waar veel risico’s aan zitten. De afgegeven garantie is niet gemaximeerd. Al snel werd duidelijk dat dit in deze uitzonderlijke omstandigheden voor Mediq niet werkbaar is, omdat de omvang van het risico vooraf niet goed in te schatten en te beheersen is.

Met betrekking tot het risico door het prijsverschil tussen inkoop en verkoop is zeker dat kosten zullen ontstaan door de gestegen marktprijzen. Deze kosten zullen zich voordoen ongeacht de uitvoeringsvariant. De minister voor MZS heeft besloten de prijsstijging per product niet aan de zorgaanbieders door te berekenen, maar als Rijksoverheid te dragen. De raming van deze kosten is verwerkt in de 1^e suppletoire begrotingswet 2020 van het ministerie van VWS.

Aangezien zorgaanbieders te maken hebben met een hoger dan normaal gebruik van beschermingsmaterialen, zullen zij desondanks met hogere kosten worden geconfronteerd (volume-effect). Voor de vergoeding van deze hogere kosten is de toezegging van zorgverzekeraars over de omgang met meerkosten als gevolg van corona van toepassing. Het alternatief «zelf aankopen, distribueren en factureren» vanuit de Rijksoverheid heeft overigens dezelfde risico’s, maar dan moet de overheid de risico’s zelf beheersen. Mediq en de partijen binnen het consortium zijn hiertoe beter toegerust.

De garantstelling geldt tot en met 23 juni 2020. Tot dat moment aangegane overeenkomsten blijven na ommekomst van deze termijn gegarandeerd onder deze garantstellingsverklaring. Indien noodzakelijk – bijvoorbeeld omdat de wereldwijde markt voor beschermingsmiddelen zich op dat moment nog niet gestabiliseerd is en landelijk gecoördineerde inkoop en distributie noodzakelijk blijft - kan de minister de duur van deze garantstellingsverklaring verlengen.

6. Welke risico-beheersende en risico-mitigerende maatregelen worden getroffen om het risico voor het Rijk te minimaliseren? Heeft de budgettair verantwoordelijke minister voldoende mogelijkheden tot beheersing van de risico’s, ook als de regeling op afstand van het Rijk wordt uitgevoerd?
Er zijn de volgende afspraken vastgelegd c.q. maatregelen getroffen om de risico’s te mitigeren:

- De garantstelling geldt vooralsnog tot en met 23 juni 2020.

- Er is een limitatieve lijst met persoonlijke beschermingsmiddelen die centraal worden ingekocht en waarvoor garanties kunnen worden afgegeven.

- Mediq is verplicht zich maximaal in te spannen om de risico’s zoveel mogelijk te beheersen en te beperken en leveranciers tot nakoming te bewegen.

- Mediq is verplicht dagelijks en wekelijks VWS schriftelijk te rapporteren over de hoeveelheid en de kosten van de ingekochte persoonlijke beschermingsmiddelen. De rapportage ziet in elk geval ook op problemen in de (niet) nakoming van verplichtingen en eventueel gerealiseerde schades.

- Mediq biedt de minister van VWS de gelegenheid om te verifiëren of de gemaakte afspraken worden nagekomen door Mediq. Indien daartoe verzocht, geeft Mediq per omgaande en zonder enig voorbehoud inzage in de door de minister relevant geachte delen van de administratie van Mediq.

- Door het besluit van de minister voor MZS om het verschil tussen de gebruikelijke (pre corona-) prijs en de actuele kostprijs voor zijn rekening te nemen is de materiële omvang van de afgegeven garantie beperkt ten laste van een hogere directe uitgave vanuit de begroting van VWS.

7. Bij complexe risico's: hoe beoordeelt een onafhankelijke expert het risico van het voorstel en de risico-beheersende en risico-mitigerende maatregelen van Rijk?

Het betreft een tijdelijke noodmaatregel waarvoor geen onafhankelijke expertopinie is gevraagd.

Vormgeving

8. Welke premie wordt voorgesteld en hoeveel wordt doorberekend aan de eindgebruiker? Is deze premiekostendekkend en marktconform. Zo nee, hoeveel budgettaire ruimte wordt het door het vakdepartement specifiek ingezet?

Er is afgezien van het in rekening brengen van een marktconforme premie gelet op de tijdelijke en kortdurende aard van deze maatregel en omdat de kosten ongeacht de uitvoeringsvariant uit collectieve middelen worden betaald. De uitgaven resulterend uit deze regeling zullen generaal worden ingepast.

9. Hoe wordt de risicovoorziening vormgegeven?
De regeling is van tijdelijke en kortdurende aard. Daarom wordt geen risicovoorziening ingesteld.

10. Welke horizonbepaling wordt gehanteerd (standaardtermijn is maximaal 5 jaar)?
De regeling is geldig tot 23 juni 2020, maar kan indien nodig verlengd worden.

11.Wie voert de risicoregeling uit en wat zijn de uitvoeringskosten van de regeling?
De risicoregeling wordt uitgevoerd door het ministerie van VWS. Voor de uitvoeringskosten is geen inschatting beschikbaar.

12. Hoe wordt de regeling geëvalueerd, welke informatie is daarvoor relevant en hoe wordt een deugdelijke evaluatie geborgd?
Momenteel zijn nog geen afspraken gemaakt over de evaluatie van noodmaatregelen in de COVID-19 crisis. De aandacht gaat uit naar de beheersing van de acute crisis. De rapportageverplichtingen genoemd onder punt 6 zullen informatie over de uitvoering van deze regeling opleveren voor een toekomstige evaluatie.