Preview document (🔗 origineel)

---

2020D29043 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

Binnen de vaste commissie voor Europese Zaken bestond bij een aantal fracties de behoefte om aan de Minister van Buitenlandse Zaken enkele vragen en opmerkingen voor te leggen met betrekking tot de geannoteerde agenda voor de Raad Algemene Zaken dd 15 juli 2020 en het verslag van de videoconferentie van de leden van de Raad Algemene Zaken van 16 juni 2020 (Kamerstuk 21 501-02, nr. 2179).

De voorzitter van de vaste commissie,
Veldman

De adjunct-griffier van de vaste commissie,
Buisman

Algemeen

De leden van de VVD-fractie hebben kennisgenomen van de geannoteerde agenda voor de Raad Algemene Zaken op 15 juli 2020 en hebben daarover enkele vragen.

De leden van de PVV-fractie hebben kennisgenomen van de geannoteerde agenda voor de Raad Algemene Zaken op 15 juli 2020 en hebben daarover enkele vragen.

De leden van de D66-fractie hebben kennisgenomen van de geannoteerde agenda van de informele videoconferentie van de leden van de Raad Algemene Zaken van 15 juli 2020. Deze leden hebben enkele vragen over de voorbereiding Europese Raad van 17 en 18 juli inzake het Meerjarig Financieel Kader en de herstelstrategie, de Conferentie over de Toekomst van Europa en de Brexit.

De leden van de SP-fractie hebben de geannoteerde agenda voor de Raad Algemene Zaken van 15 juli kritisch gelezen. Deze leden hebben nog een aantal vragen hierover.

Presentatie prioriteiten voorzitterschap Duitsland

De leden van de SP-fractie hebben de eerste plannen omtrent het Duitse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie met interesse gelezen. Deze leden constateren dat Duitsland het druk gaat krijgen met het bereiken van een akkoord met het Verenigd Koninkrijk en de onderhandelingen omtrent het Herstelfonds en het Meerjarig Financieel Kader. Duitsland heeft daarnaast ook ambities aangegeven los van deze agendapunten. De leden van de SP-fractie vragen het kabinet wat het verwacht omtrent het realiseren van de ambities los van de hierboven genoemde agendapunten? Welke ambities hebben wat het kabinet betreft prioriteit? Kan het kabinet toelichten wat er besproken is op dit punt met de voorzitter van de Europese Raad Charles Michel toen hij op bezoek was in het Catshuis en kan ook aangegeven worden wat de agenda is voor het bezoek van de Minister-President in Berlijn?

De leden van de SP-fractie constateren dat ook transparantie een van de prioriteiten wordt onder het Duitse EU-voorzitterschap. Hier zijn deze leden enthousiast over omdat onder het voorzitterschap van Kroatië dit onderwerp behoorlijk heeft stilgestaan. Dit terwijl er onder het Finse voorzitterschap wel stappen werden ondernomen. De leden van de SP-fractie vragen het kabinet wat de verwachtingen zijn voor dit onderwerp onder het Duitse voorzitterschap? Gaat Duitsland voort op de ingeslagen weg van Finland? Welke concrete voorstellen worden verwacht? Is dit ook geen perfect moment om het non-paper op transparantie meer op de voorgrond te plaatsen, zo vragen de leden van de SP-fractie? Wat gaat de rol van het Nederlandse kabinet zijn op dit onderwerp? Is het kabinet in het kader van transparantie bereid om de onwenselijkheid van sponsoring van het tijdelijk EU-voorzitterschap onder de aandacht te brengen, zo vragen deze leden?

Voorbereiding Europese Raad van 17 en 18 juli 2020 – MFK & Herstelstrategie

Volgens de leden van de VVD-fractie heeft het kabinet terecht kritiek dat een aantal voorstellen in het Meerjarig Financieel Kader niet gericht zijn op innovatie of vergroening, en dus niet helpen om kwetsbare landen of regio’s weerbaarder te maken tegen een volgende crisis. Dit roept de vraag op of het Herstelfonds niet te groot is als er kennelijk niet genoeg innovatieve bestedingen te vinden zijn. Hoe kijkt het kabinet hier tegen aan, zo vragen de leden van de VVD-fractie?

Zo gaat er extra geld naar landbouwbeleid waarbij dan ook nog eens de eis wordt losgelaten dat een deel moet gaan naar klimaat, zo constateren de leden van de VVD-fractie. Ook mogen landen structuurfondsen inzetten voor toerisme en cultuur. Het kabinet wil dat het vooral naar innovatie en klimaat gaat om ook echt economische structuur te versterken. Verdere investering in toerisme zal de kwetsbaarheid van regio’s ook nog eens vergroten, als ze nu al eenzijdig afhankelijk zijn van die sector, zoals het geval is bij Griekenland of Kroatië. Hoe kijkt het kabinet tegen dergelijke eenzijdige investeringen in economieën van lidstaten, zo vragen de leden van de VVD-fractie?

Net als bij eerdere plannen van de Europese Commissie rond noodhulp en ontwikkelingssamenwerking post-corona, is er bij geld voor naburige regio’s weer sprake van oude verdeelsleutels in plaats van een analyse over welk land nu het meest getroffen is of waar de belangen van de Europese Unie het meest op het spel komen te staan, zo stellen de leden van de VVD-fractie. Wat is het standpunt van het kabinet met betrekking tot het toepassen van deze oude verdeelsleutels, zo vragen deze leden?

Voorstel zes uit de appreciatie van de sectorale Meerjarig Financieel Kader (MFK)-voorstellen (Voorstel voor een verordening van het Europees parlement en de Raad tot wijziging van Verordening (EU) nr. 2015/1017 wat betreft de invoering van een instrument voor solvabiliteitssteun) gaat over solvabiliteitssteun voor bedrijven in landen waar de overheid zelf te weinig kapitaalkrachtig is, om te voorkomen dat in de kern gezonde bedrijven omvallen. Hoe valt dit samen met de screening van Foreign Direct Investment, en de wens bepaalde sectoren/bedrijven uit handen te houden van investeerders uit bijvoorbeeld China, zo vragen de leden van de VVD-fractie? Kan het instrument ook worden gebruikt als een bedrijf wel toegang heeft tot kapitaal via de markt, maar alleen uit een ongewenst land?

Het is goed dat er (voorstel een uit de appreciatie van de sectorale Meerjarig Financieel Kader (MFK)-voorstellen) geld naar innovatie, sleuteltechnologieën (voorstel zeven uit de appreciatie van de sectorale Meerjarig Financieel Kader (MFK)-voorstellen) en kritische gezondheidsvoorzieningen en infrastructuur gaat, zolang er gewaakt wordt voor een juiste balans met de vrije markt. Hoe wordt deze balans gewaarborgd, zo vragen de leden van de VVD-fractie?

Het kabinet kaart terecht meerdere malen (pagina 26 uit de appreciatie van de sectorale Meerjarig Financieel Kader (MFK)-voorstellen bijvoorbeeld) de zorg aan dat de Europese Investeringsbank (EIB) veel taken krijgt waarbij het mandaat wellicht niet altijd kostendekkend is. Hoe voorkomt het kabinet dat de Europese Investeringsbank met zoveel taken (tegen een lage vergoeding) wordt opgezadeld dat het straks in de problemen komt, zo vragen de leden van de VVD-fractie?

De leden van de PVV-fractie vragen het kabinet wanneer het nieuwe onderhandelingsdocument inzake het Meerjarig Financieel Kader zal verschijnen? Kan het kabinet bij de appreciatie aangeven wat de wijzigingen zijn ten opzichte van de vorige versie en wat deze wijzigingen concreet betekenen voor de Nederlandse afdracht en de Nederlandse inzet?

De leden van de PVV-fractie vragen het kabinet wat er afgelopen maandag door premier Rutte is besproken met de voorzitter van de Europese Raad Charles Michel? Heeft de heer Michel als voorzitter al een voorstel op tafel gelegd, zo vragen deze leden? Zo ja, welk voorstel en wat vindt het kabinet ervan? Zo nee, verwacht het kabinet nog een voorstel voorafgaande aan de Top op 17 en 18 juli?

Is het kabinet van plan om tijdens de Raad Algemene Zaken op 15 juli alvast aan te geven dat Nederland niet akkoord zal gaan met een verhoging van het Meerjarig Financieel Kader 2021–2027, de oprichting van een Europees herstelfonds en de invoering van Europese belastingen, zo vragen de leden van de PVV-fractie? De Europese Commissie wil ook voor dit jaar de begroting nog verhogen, is al duidelijk wat dit zal betekenen voor de Nederlandse afdracht, zo vragen deze leden?

De leden van de D66-fractie zijn verheugd dat, na een moeizaam begin in deze discussie, het kabinet inmiddels van mening is dat het baanbrekende Europese Herstelfonds er moet komen. De leden van de D66-fractie constateren dat het kabinet de noodzaak erkent van een groot herstelpakket, ook in het Nederlands belang. Tevens heeft het kabinet geen bezwaar tegen het innovatieve mechanisme waarmee de Europese Commissie aan dit geld komt; namelijk het lenen van geld op de kapitaalmarkt. Ook lazen de leden van de D66-fractie al in de kabinetsappreciatie van het fonds dat het kabinet een positievere houding heeft ten opzichte van Europese belastingen. De premier bevestigde onlangs in het debat over de vorige Europese Top dat hij nieuwe eigen middelen op het gebied van plastic afval en de ETS-opbrengst «aantrekkelijk» vindt en steunt. Ook focust het kabinet op de juiste moderne prioriteiten en hervormingen, zo vinden de leden van de D66-fractie. Deze leden zijn verheugd dat het kabinet op deze punten opschuift, richting de kern van het broodnodige Europese herstel, zoals voorgesteld door de Duitse Bondskanselier Merkel en de Franse president Macron.

De leden van de D66-fractie wachten de negotiating box en de kabinetsreactie daarop af die deze week verwacht wordt, en waarin een nieuwe stand van zaken van de onderhandelingen duidelijk zal worden. Wel hebben deze leden nog enkele vragen. Kan het kabinet het standpunt over de verdeling van «grants» en «loans» in het Herstelfonds nader toelichten? Kan het kabinet hierbij betrekken wat de Minister-President over dit onderwerp zei tijdens zijn persconferentie van 3 juli? Klopt het dat op dit moment, zoals geuit tijdens de persconferentie van de Minister-President op vrijdag 3 juli, de twee principiële doelen voor een akkoord zijn: het behouden van de korting en de hervormingsvoorwaarden bij subsidies, zo vragen de leden van de D66-fractie? Klopt het aldus dat de focus op leningen ten koste van subsidies geen principiële randvoorwaarde is van het kabinet? Kan het kabinet toelichten waarom modernisering van Europese investeringen (zoals in de geannoteerde agenda beschreven: dat de benodigde structurele hervormingen ook bijdragen aan duurzame versterking van het groeivermogen en aan vergroening en digitalisering) geen onderdeel is van deze twee voorwaarden, zo vragen deze leden?

Verder begrijpen de leden van de D66-fractie de zorgen van het kabinet over de allocatie of verdeling van het fonds. Het geld moet gaan naar de plek waar het het meest nodig is op dit moment. Hoe apprecieert het kabinet de voorstellen van Raadsvoorzitter Charles Michel die de ronde doen waarbij 70% van de verdeling van het geld gaat op basis van bevolkingsomvang, BBP en oudere werkloosheidscijfers, en 30% op basis van nieuwe cijfers? In hoeverre spelen de cijfers die de Europese Commissie op 7 juli 2020 presenteerde met betrekking tot economische groei van 2020 en 2021 in de Unie, een rol bij de verdeling, zo vragen de leden van de D66-fractie? Ook horen deze leden graag hoe het kabinet het compromisvoorstel waardeert dat volgens Politico vorige week woensdag in COREPER besproken is,¹ waaruit blijkt dat het Meerjarig Financieel Kader omlaag zal gaan, ten kosten van moderne prioriteiten? Tot slot, is het kabinet bereid zich in te zetten zo snel mogelijk een akkoord te bereiken, zo vragen de leden van de D66-fractie?

De leden van de SP-fractie constateren dat er een belangrijke voorbereidende rol in dit debat is weggelegd omtrent de onderhandelingen rondom het Meerjarig Financieel Kader en het Herstelfonds. De leden van de SP-fractie vragen het kabinet of de posities van Nederland ten opzichte van het non-paper van Nederland, Denemarken, Zweden en Oostenrijk nog zijn veranderd? Denkt het kabinet dat het economisch gezien echt verstandiger is om leningen te verstrekken in plaats van giften? Denkt het kabinet dat het terugbetalen van deze leningen realistisch gaat zijn gezien de financiële positie van een aantal Europese landen, zo vragen deze leden? Wat vindt het kabinet van de recente uitlatingen van de Griekse Premier Misotakis waarin hij aangeeft dat extra conditionaliteiten wat betreft Griekenland onbespreekbaar zijn voor het Herstelfonds, zo vragen de leden van de SP-fractie? Wat is de precieze positie van het kabinet ten opzichte van het nieuwe Europese begrotingsvoorstel? Is deze veranderd ten opzichte van het pre-Coronatijdperk? Wat vindt het kabinet van de intensivering van sommige uitgaven zoals bijvoorbeeld in het Just Transition Fund, defensie en de interne markt? Van welke voorstellen voor financiering middels eigen middelen is het kabinet wel voorstander en van welke niet, zo vragen de leden van de SP-fractie? Wat verwacht het kabinet van de haalbaarheid van rechtsstaatconditionaliteiten linken aan het nieuwe Meerjarig Financieel Kader? Is er volgens het kabinet de aflopen weken sprake geweest van meer helderheid over en rechtvaardiging van de door de Europese Commissie voorgestelde uitgaven, zo vragen deze leden?

Conferentie over de Toekomst van Europa

De leden van de PVV-fractie vragen het kabinet hoeveel de tweejarige Conferentie over de Toekomst van Europa zal gaan kosten? Deze leden vragen voorts wie deze kosten gaat betalen?

De leden van de D66-fractie lezen in de geannoteerde agenda dat het Nederlandse kabinet een voorstel zal doen over het betrekken van nationale parlementen bij de Conferentie over de Toekomst van Europa. Wanneer gaat het kabinet dit doen en op welke wijze? Hoe wordt de Tweede Kamer hierbij betrokken, zo vragen de leden van de D66-fractie?

De leden van de SP-fractie lezen in de geannoteerde agenda dat er ook een kleine rol is weggelegd voor de Conferentie over de Toekomst van Europa bij deze Raad Algemene Zaken maar dat de inhoud nog onbekend is. Wat verwacht het kabinet van de precieze inhoud van deze bespreking? Wat is momenteel de planning omtrent de Conferentie over de Toekomst van Europa, zo vragen deze leden? Wat is de verwachting van het kabinet van de uiteindelijke uitkomst van deze Conferentie? Wat is voor het kabinet het precieze doel van deze Conferentie, zo vragen de leden van de SP-fractie?

Brexit

De leden van de D66-fractie vragen het kabinet om een appreciatie van de status van de onderhandelingen rondom de Brexit. Deze leden vernamen dat de afgelopen onderhandelingsronde eerder is afgebroken. Kan het kabinet toelichten waarom dit het geval was? Wat is de stand van zaken? De leden van de D66-fractie vragen het kabinet wanneer de Kamer een brief over de Brexit-voorbereidingen in Nederland ontvangt?

EU-subsidie voor journalisten en media

De leden van de VVD-fractie hebben eerder gevraagd of het kabinet kan nagaan welke Nederlandse journalisten en media financiële ondersteuning krijgen van de Europese Commissie. Als antwoord heeft het kabinet in de beantwoording Kamervragen over Raad Algemene Zaken 24 maart 2020 verwezen naar een website. De leden van de VVD-fractie konden op deze website de gevraagde informatie niet vinden. Daarom stellen ze de vraag nog een keer: Welke Nederlandse journalisten en media krijgen volgens het kabinet financiële ondersteuning van de Europese Commissie? Graag geen verwijzing meer, maar een klip en klaar antwoord op de vraag inclusief de bedragen, zo vragen de leden van de VVD-fractie.

Albanië en Noord-Macedonië

De leden van de VVD-fractie vragen het kabinet naar de stand van zaken ten aanzien van het onderhandelingsraamwerk met Noord-Macedonië en Albanië?

Verkiezingscampagne Kroatië

De leden van de SP-fractie constateren dat er terecht behoorlijk veel commotie is ontstaan omtrent een campagnefilmpje van de Kroatische HDZ-partij waarin Von Der Leyen als voorzitter van de Europese Commissie steun lijkt te verlenen aan de partij. Wat vindt het kabinet van deze ontstane ophef omtrent deze campagnefilm en de inschattingsfout van Commissievoorzitter Von der Leyen? Hoe heeft deze grote fout kunnen plaatsvinden? Is het kabinet bereid om de Commissievoorzitter aan te spreken op de politiek neutrale rol die zij dient te vervullen namens de Europese Commissie, zo vragen de leden van de SP-fractie?

---

1. Politico, «Charles Michel readies spoonfuls of sugar to get budget deal done», 7 juli 2020, https://www.politico.eu/article/charles-michel-budget-deal-recovery-fund/?utm_source=POLITICO.EU&utm_campaign=1a4000bf57-EMAIL_CAMPAIGN_2020_07_03_05_09&utm_medium=email&utm_term=0_10959edeb5-1a4000bf57-190248061↩︎