Preview document (🔗 origineel)

---

27 625		Waterbeleid 

Nr.		VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

Vastgesteld 12 september 2020

De vaste commissie voor Binnenlandse Zaken heeft enkele vragen en
opmerkingen over de brief van de ministers van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties, Infrastructuur en Waterstaat en voor Medische Zorg
d.d. 2 juli 2020 inzake Acties lood in drinkwater (TK 27625-506). 

Deze vragen, alsmede de daarop op ….… gegeven antwoorden, zijn
hieronder afgedrukt.

De voorzitter van de commissie,

Ziengs  

De griffier van de commissie,

Roovers

Acties lood in drinkwater

De leden van de CDA-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van
de brief Acties lood in drinkwater. Drinkwater moet schoon, gezond en
veilig te drinken zijn. De leden van de CDA-fractie vinden dat de
overheid dit moet waarborgen. Daarom zijn zij blij met de aanpak zoals
gepresenteerd in de brief. Bovenstaande leden hebben hier wel nog enkele
vragen over.

De leden van de CDA-fractie lezen dat het kabinet inmiddels met een
communicatiestrategie is gekomen. Wanneer wordt dit uitgerold? Wordt de
Kamer geïnformeerd over de effectiviteit hiervan? Zo ja, wanneer en
hoe? Zo nee, waarom niet? Ook worden bovengenoemde leden graag
geïnformeerd over nieuwe inzichten met betrekking tot het
doorspoeladvies. 

De leden van de CDA-fractie vragen wat het alternatief is om de dragende
rol van de GGD’en over te nemen? Zij horen daarbij graag de voor- en
nadelen van de verschillende opties. 

De leden van de CDA-fractie vragen de regering ook of dit probleem met
lood ook speelt in andere Europese landen. Zo ja, hoe hebben zij het
probleem aangepakt? Zo nee, hoe hebben deze landen het voorkomen?

De leden van de CDA-fractie lezen dat drinkwaterbedrijven streven naar
voltooiing van de sanering van het distributienetwerk binnen 2 jaar.
Welke prikkel hebben zij om dit zo snel als mogelijk te doen?

De leden van de CDA-fractie lezen dat GGD’en de primaire rol krijgen
bij de inspecties van lood. Wat is de rol van de coronacrisis daarop en
de effecten op de capaciteit van de GGD’en?

De leden van de CDA-fractie vragen de regerng wat de gewenste route is
voor het vervangen van loden leidingen bij huurwoningen? Wat is de rol
van de huurder? Wat is de rol van de verhuurder? Graag ontvangen deze
leden hierop een toelichting. 

De leden van de CDA-fractie vragen de regering met een nadere uitleg te
komen waarom specifiek voor de tijdsperiode eind 2022 is gekozen?

De leden van de CDA-fractie vinden het goed dat aan de koepel van kopers
en huurders gevraagd wordt de (mogelijke) aanwezigheid van lood te
melden. Is er ook een mogelijkheid dit te verplichten, zo vragen
bovenstaande leden.

De leden van de D66-fractie hebben tevreden kennisgenomen van de brief
van het kabinet. Zij zijn blij dat er hiermee invulling is gegeven aan
de motie die door de leden van de fracties van D66 en de PvdA hierover
is ingediend. Zij hebben nog enkele vragen die zij aan de regering voor
willen leggen. 

De leden van de D66-fractie lezen dat het nog steeds onbekend is in
hoeveel woningen nog loden leidingen aanwezig zijn. Deze leden vragen de
regering op welke wijze samen met gemeenten werk wordt gemaakt van de
inventarisatie hiervan?

De leden van de D66-fractie constateren dat bewoners bij twijfels over
de aanwezigheid van lood in hun waterleidingen metingen dienen uit te
voeren. Deze leden vragen zich af op welke manier huishoudens op de
hoogte worden gebracht van de symptomen van de aanwezigheid van lood in
water en op welke wijze zij hun leidingen kunnen laten testen? Daarnaast
vragen deze leden of hierbij ook duidelijk wordt gemaakt dat test-strips
(nog) niet voldoende betrouwbaar zijn?

De leden van de D66-fractie constateren dat er nader onderzoek wordt
gedaan naar verouderde adviezen rondom het doorspoelen van water. Deze
leden vragen op welke termijn dit nieuwe onderzoek er ligt, en ook hoe
bewoners van het nieuwe advies om ander water dan kraanwater uit loden
leidingen te drinken op de hoogte worden gebracht?

De leden van de D66-fractie lezen dat pandeigenaren van een pand voor
1960 op de hoogte zullen worden gesteld over hun handelingsperspectief
en dat hiervoor nog wordt gekeken naar de vorm. Deze leden vragen waarom
er niet gekozen wordt om conform de aanpak in Amsterdam al deze
pandeigenaren een brief te sturen? In hoeverre geldt er een verplichting
voor deze eigenaren om deze situatie aan te pakken en op welke manier
ondersteunt de regering deze woningeigenaren hierin?

Daarnaast vragen deze leden in hoeverre er lering getrokken kan worden
uit andere veiligheidsrisico’s in gebouwen die na de bouw aan het
licht kwamen, zoals RVS in zwembaden, brandgevaarlijke isolatie en
breedplaatvloeren? Is hiervoor binnen de Rijksoverheid een eenduidige en
effectieve wijze van communicatie ontwikkeld? 

De leden van de D66-fractie vragen wat de resultaten zijn van de oproep
van de Primair Onderwijsraad tot het testen van het drinkwater op lood?

De leden van de D66-fractie constateren dat gemeenten verantwoordelijk
zijn voor het inventariseren en bijhouden van loden leidingen in haar
vastgoed in bezit. Deze leden vragen op welke wijze wordt bijgehouden in
hoeverre bij het inventariseren en aanpakken van loden leidingen in
gemeentelijk vastgoed voorgang geboekt wordt? 

De leden van de D66-fractie vragen op welke wijze wordt bijgehouden in
hoeverre bij het inventariseren en aanpakken van loden leidingen in
vastgoed van (particuliere) verhuurders voortgang geboekt wordt? Deze
leden vragen hierbij – in het licht van het gegeven dat uiteindelijk
alle loden leidingen verwijderd dienen te worden -  waarom een huurder
een verhuurder niet kan verplichten tot het verwijderen van alle loden
leidingen, ook als de loodverontreiniging niet boven de norm uitkomt?

De leden van de D66-fractie constateren dat informatie over de
aanwezigheid van loden leidingen onderdeel hoort te zijn van de
koopakte. Deze leden vragen of bekend is in welk percentage van de
koopaktes de modelkoopakte geheel gevolgd wordt? Op welke wijze wordt
geborgd dat informatie over loden leidingen hierin ook daadwerkelijk
meegenomen wordt?

De leden van de D66-fractie vragen op welke wijze wordt geborgd dat
bewoners op de hoogte zijn van het doorspoeladvies bij nieuwe kranen?
Deze leden vragen of het niet mogelijk is de producteisen zodanig vorm
te geven dat het doorpoelen van nieuwe kranen overbodig wordt?

De leden van de fractie van GroenLinks hebben met interesse
kennisgenomen van de brief en het bijbehorende overzicht van acties om
het teveel aan lood in het drinkwater tegen te gaan. Deze leden vinden
het goed dat er een uitgebreid plan van aanpak ligt. Zij hebben hierover
een aantal nadere vragen.

De regering heeft de koepels gevraagd om de meldingsplicht in
modelovereenkomsten op te nemen. De leden van de fractie van GroenLinks
vragen de regering of dit verzoek voldoende is? Zou het niet wettelijk
verplicht moeten worden, zo vragen deze leden?

De Kamer wordt jaarlijks geïnformeerd over de voortgang van de
sanering. De leden van de fractie van GroenLinks vinden dit een goed
idee. Zij vragen zich wel af of dit voldoende regelmatig is. Om dit goed
te kunnen beoordelen zouden deze leden graag een tijdslijn zien waarin
alle acties en maatregelen worden geprojecteerd. Kan de regering dit aan
de Kamer doen toekomen?

Uit de brief van de regering komt voor de leden van de fractie van
GroenLinks nog te weinig naar voren over de financiële consequenties
van de sanering. Kan de regering hier nader op ingaan?

Tot slot hebben deze leden nog een vraag over de juridische
aansprakelijkheid bij gezondheidsklachten die ontstaan zijn door lood in
het drinkwater. Zou het volgens de regering mogelijk kunnen zijn dat
overheden of eigenaren juridisch aansprakelijk kunnen worden gesteld
voor gezondheidsklachten die voortkomen uit teveel lood in het
drinkwater?

De leden van de PvdA-fractie hebben kennis genomen van de brief Acties
lood in drinkwater. Voornoemde leden moeten tot hun teleurstelling
constateren dat de regering in weerwil van de aangenomen motie
Nijboer/Van Eijs geen Aanvalsplan heeft opgesteld om alle loden
leidingen te vervangen, maar uitgaat van eigen verantwoordelijkheid en
verhuurders en gemeenten vrijblijvend faciliteert, informeert of
stimuleert. De leden van de PvdA-fractie zijn van mening dat de overheid
een actieve rol dient te spelen om het recht op schoon drinkwater te
borgen en een verantwoordelijkheid draagt voor het bewaken van de
Volksgezondheid. Voornoemde leden zouden daarom graag zien dat ook de
minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport wordt betrokken bij dit
schriftelijk overleg.

De leden van de PvdA-fractie lezen dat de regering de nadruk legt op het
verduidelijken van situaties waarin kraanwater niet gedronken kan
worden. De leden van de PvdA-fractie zijn van mening dat de regering
hiermee haar verantwoordelijkheid ontloopt. Die strekt immers tot het
actief bewaken van de Volksgezondheid en het bevorderen van schoon
drinkwater. De leden van de PvdA-fractie vragen de regering haar
passieve rol in dezen nader te motiveren?

De leden van de PvdA-fractie vragen de regering per actie een meetbaar
doel en tijdpad te formuleren, zodat duidelijk wordt op welke termijn
hoeveel mensen zijn geïnformeerd en, belangrijker nog, hoe veel loden
leidingen zijn vervangen. Als de regering daar niet toe bereid is,
vragen de leden van de PvdA-fractie waarom de regering het niet relevant
acht dat de resultaten van het beleid meetbaar verantwoord kunnen
worden, zeker nu de gezondheid in het geding is. De leden van de
PvdA-fractie zijn van mening dat dit tenminste zou moeten gelden voor
kind-locaties en verhuurde woningen.

De leden van de PvdA-fractie lezen dat in het verleden is gekozen voor
een aanpak die is gebaseerd op vrijwilligheid en eigen
verantwoordelijkheid. Zij vragen de regering uiteen te zetten hoe de
positie van huurders en prioritaire locaties als kinderdagverblijven,
scholen en ziekenhuizen destijds is meegenomen? Voorts vragen de leden
van de PvdA-fractie waarom in 2006-2008 niet is overgegaan tot een
grootschalig onderzoek. Zij vragen of de ministeries van Binnenlandse
Zaken, Infrastructuur en Waterstaat en Volksgezondheid, Welzijn en Sport
sindsdien wel aandacht hebben besteed aan het probleem, waaruit die
aandacht bestond, en welke acties zijn ondernomen. Voornoemde leden
vragen of deze ministeries al langer signalen hadden dat in een groot
aantal woningen nog loden leidingen aanwezig waren, en wat de mogelijke
consequenties hiervan waren. Op welke wijze is daarop geacteerd?

De leden van de PvdA-fractie lezen dat de regering sinds kort beschikt
over nieuwe wetenschappelijke inzichten. Zij vragen de regering uiteen
te zetten op welke - inmiddels verouderde - wetenschappelijke inzichten
het beleid was gebaseerd? Voornoemde leden vragen eveneens of in de
tussentijd mogelijke nieuwe inzichten tot de regering zijn gekomen, en
hoe die zijn gewogen?

De leden van de PvdA-fractie zijn zeer bezorgd over de aanwezigheid van
loden leidingen in kinderdagverblijven, ziekenhuizen en scholen. Zij
vragen op welke wijze de regering centraal de aanwezigheid monitort?

De leden van de PvdA-fractie lezen dat de regering gemeenten en
gebouweigenaren stimuleert en informeert over het vervangen van loden
leidingen in openbare gebouwen. De leden van de PvdA-fractie vragen
waarom de regering niet heeft gekozen voor een actieve, sturende
houding, waarbij gegarandeerd wordt dat mensen en kinderen veilig
drinkwater kunnen drinken in openbare gebouwen.

De leden van de PvdA-fractie lezen dat de regering het doorspoeladvies
heeft herzien. Kan de regering aangeven wat het oude advies precies
inhield en op welke inzichten dit advies was gebaseerd?

De leden van de PvdA-fractie lezen dat de regering inzet op
bewustwording. Zij vragen daarbij specifiek aandacht voor moeilijk
bereikbare groepen, zoals mensen met een migratieachtergrond of mensen
met verminderde leesvaardigheid. Op welke wijze waarborgt de regering
dat deze mensen ook worden geïnformeerd? Voornoemde leden vragen waarom
gemeenten en GGD’en niet worden verplicht tot een actieve
informatiecampagne richting de meest urgente risicolocaties.

De leden van de PvdA-fractie vragen waarom niet nu alvast de nieuwe
drinkwaternorm van 5 microgram per liter wordt gehanteerd, vooruitlopend
op de wijziging van 2022, aangezien nieuwe inzichten leren dat deze norm
veiliger is.

De leden van de PvdA-fractie lezen dat de regering van mening is dat
huurders voldoende worden beschermd door de Huurcommissie en de rechter.
De leden van de PvdA-fractie vragen bij dat oordeel de kosten, zowel
financieel als qua tijd, te betrekken van een zaak bij de huurcommissie
of de rechter, en de lange doorlooptijden. Voornoemde leden vragen de
regering of het redelijk is dat mensen twee jaar moeten wachten op
sanering van de leidingen als een verhuurder niet meewerkt, en in de
tussentijd zijn aangewezen op duur flessenwater.

De leden van de PvdA-fractie lezen dat de gemeente Amsterdam verhuurders
en huurders van woningen met een bouwjaar voor 1960 actief heeft
geïnformeerd. Kan de regering aangeven in welke mate verhuurders hier
opvolging aan hebben gegeven? Voornoemde leden vragen de regering
eveneens een overzicht te bieden van alle door andere gemeenten
ondernomen acties, omdat zij van mening zijn dat de Rijksoverheid de
primaire verantwoordelijkheid draagt voor dit probleem.

De leden van de PvdA-fractie vragen of de regering bereid is over te
gaan tot het verplichten van onderzoek en sanering bij
bewonerswisselingen, en zo nee, waarom niet? Voornoemde leden vragen de
regering waarom zij nog niet is overgegaan tot een algeheel verbod op
het verhuren van woningen met loden leidingen. Waarom levert de regering
geen grotere inspanning om de gezondheid van huurders te beschermen?

De leden van de PvdA-fractie lezen dat de regering het wenselijk acht
als verhuurders alternatieve watervoorzieningen faciliteren. De leden
van de PvdA-fractie zijn van mening dat een alternatieve
watervoorziening verplicht zou moeten worden indien na een bepaalde
periode de leidingen nog niet zijn vervangen. Is de regering daartoe
bereid?

De leden van de PvdA-fractie lezen dat bij VVE’s specifieke problemen
spelen. Zij vragen de regering deze problemen te beschrijven en uit te
leggen hoe de regering van plan is die op te lossen.

De leden van de PvdA-fractie lezen dat sommige gebouweigenaren weigeren
vervanging van drinkwaterleidingen te faciliteren. De leden van de
PvdA-fractie vragen hoe de regering deze eigenaren alsnog gaat bewegen
medewerking te verlenen, en of medewerking verplicht kan worden in het
belang van de volksgezondheid.

De leden van de PvdA-fractie vragen de regering uiteen te zetten op
basis van welke gegevens de schatting van 100.000 tot 200.000 woningen
met loden leidingen is gebaseerd.