Preview document (🔗 origineel)

---

INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

Binnen de vaste commissie voor Europese Zaken bestond bij een aantal
fracties de behoefte om aan het kabinet enkele vragen en opmerkingen
voor te leggen met betrekking tot de geannoteerde agenda van de
informele videoconferenties van de leden van de Europese Raad op 25 en
26 februari 2021, inzake COVID-19-coördinatie, gezondheid, het
Gemeenschappelijk Veiligheids- en Defensiebeleid en het Zuidelijk
Nabuurschap, en het verslag van de informele videoconferentie van de
leden van de Europese Raad inzake COVID-19 van 21 januari 2021.

De voorzitter van de vaste commissie voor Europese Zaken,

Veldman

Adjunct-griffier van de vaste commissie voor Europese Zaken,

Berkheij



De leden van de VVD-fractie hebben kennisgenomen van de geannoteerde
agenda van de informele Europese Raad van 25 en 26 februari 2021 en het
verslag van de informele videoconferentie van de leden van de Europese
Raad inzake COVID-19 van 21 januari 2021. Zij hebben hierbij nog enkele
vragen.

De leden van de CDA-fractie hebben kennisgenomen van de geannoteerde
agenda van de informele Europese Raad van 25 en 26 februari 2021 en het
verslag van de informele videoconferentie van de leden van de Europese
Raad inzake COVID-19 van 21 januari 2021. Zij hebben hierbij nog enkele
vragen.

De leden van de D66-fractie hebben met interesse kennisgenomen van de
geannoteerde agenda van de videoconferenties van de Europese Raad van 25
en 26 februari 2021. Zij hebben nog vragen over de Europese
COVID-19-coördinatie, het EU-gezondheidsbeleid, het Gemeenschappelijk
Veiligheids- en Defensiebeleid (GVDB), de arrestatie van oppositieleider
Navalny en het Zuidelijk Nabuurschap.

De leden van de SP-fractie hebben de geannoteerde agenda voor de
informele Europese Raad van 25 en 26 februari kritisch gelezen. De leden
hebben hier nog een aantal vragen over.

Algemeen 

De leden van de CDA-fractie constateren dat het hier wederom om een
informele vergadering gaat. Dat betekent dat er geen officiële
besluiten kunnen worden genomen. Indien er tot besluiten gekomen dient
te worden zal dat in schriftelijke procedure na de Raadsvergadering
zijn. Deze leden vragen het kabinet in het verslag precies aan te geven
over welke zaken schriftelijke besluiten zijn genomen of genomen gaan
worden. Deze leden vragen bovendien aan het kabinet hoe de
transparantieagenda vorm wordt gegeven door het Portugese
voorzitterschap en of daar concrete voorstellen voor worden gedaan.

COVID-19-coördinatie

De leden van de VVD-fractie ontvangen verschillende signalen dat de
levering van hulpmiddelen die gebruikt worden bij het vaccineren, zoals
flacons, stops en caps, inmiddels een wachttijd kennen van bijna een
jaar. Kennen overige lidstaten deze signalen ook? Zo ja, welke
maatregelen nemen deze lidstaten om over voldoende hulpmiddelen te
beschikken? De wachttijd bij levering van deze hulpmiddelen kan ook
invloed hebben op de levering van non-COVID-medicatie. Zijn er op
Europees niveau signalen bekend van mogelijke toekomstige tekorten aan
non-COVID-geneesmiddelen door de opgelopen wachttijd? Zo ja, om welke
geneesmiddelen gaat het en welke acties worden ondernomen om tekorten te
voorkomen, zo vragen de leden van de VVD-fractie.

De leden van de VVD-fractie vragen of het kabinet kan aangeven wat de
positie van de overige lidstaten is in de discussie rondom de invoering
van vaccinatiecertificaten en hun mogelijke toepassing daarvan? Welke
status geven de lidstaten aan certificaten van buiten de EU? Wanneer
wordt het gestandaardiseerde vaccinatiebewijs verwacht dat aangekondigd
is door de voorzitter van de Europese Raad? Hoe wordt omgegaan met
EU-landen die sceptisch zijn over het vaccinatiebewijs/-paspoort? De
leden van de VVD-fractie vragen welke status de lidstaten in de toekomst
geven aan vaccinatiebewijzen en -paspoorten van buiten de EU?

Tijdens de informele Europese Raad van 21 januari jl. hebben de
regeringsleiders afgesproken dat het vaccinatieproces moet worden
versneld en dat ervoor moet worden gezorgd dat bedrijven hun
leveringsverplichtingen nakomen, zo constateren de leden van de
VVD-fractie. De VVD-fractie vraagt het kabinet of zij kan aangeven welke
inzet Nederland in dit verband zal leveren? Hoe beoordeelt het kabinet
de Europese inzet, in het bijzonder van de Europese Commissie, om het
vaccinatieproces te versnellen, zo vragen de leden van de VVD-fractie?

De leden van de CDA-fractie hebben een aantal vragen over de Europese
vaccin-inkoop. Deze leden hebben kennisgenomen van verschillende
publicaties van Halix in Leiden en de Europese vaccin-inkoop. Halix in
Leiden maakt vaccins van AstraZeneca waarmee meer dan 10 miljoen Britten
tot nu toe gevaccineerd zijn. De leden van de CDA-fractie zouden
allereerst graag vernemen welke overleggen er zijn geweest met Halix en
welk standpunt het Nederlandse kabinet daarin heeft genomen. Voorts
vragen de leden van de CDA-fractie welke afspraken er gemaakt zijn over
de beschikbare vaccins.

De leden van de CDA-fractie vragen vervolgens op welke wijze het contact
en contract van het Nederlandse kabinet met Halix is overgedragen aan de
Europese Commissie, toen de Europese Commissie vanaf juni 2020 centraal
de inkoop van vaccins voor de hele Europese Unie ging regelen. Op welk
moment heeft het Nederlandse kabinet aan de Europese Commissie
meegedeeld dat Halix vaccins aan het produceren was in Nederland, zo
vragen de leden van de CDA-fractie?

Recentelijk is de nieuwe regulering ingegaan dat landen
exportvergunningen moeten worden afgeven voor de export van vaccins. Dat
vereist natuurlijk inzicht in hoeveel vaccins er werkelijk in Nederland
geproduceerd zijn en worden, zo constateren de leden van de CDA-fractie.
Heeft het kabinet per maand en per fabrikant (Halix, Jansen & Jansen en
wellicht anderen) inzicht in hoeveel vaccins daar het afgelopen jaar
geproduceerd zijn en hoeveel vaccins daar nu wekelijks geproduceerd
worden. Indien dat niet zo is, hoe gaat het Nederlandse kabinet zich
inspannen om zo spoedig mogelijk dat inzicht te krijgen? Verder vernemen
de leden van de CDA-fractie graag of en welke vergunningen tot export
van vaccins zijn afgegeven, wat de data zijn van deze vergunningen en
hoeveel en waarnaar toe er geëxporteerd is.

De leden van de CDA-fractie vragen het kabinet wat er besproken zal
worden aangaande de solidariteit met derde landen ten aanzien van de
beschikbaarheid van vaccins. Hierbij noemt het kabinet nadrukkelijk de
rol van COVAX. De leden van de CDA-fractie vragen het kabinet naar de
stand van zaken bij COVAX, of dit mechanisme functioneert en welke
Europese landen vaccins hebben gedoneerd aan dit verdelingsmechanisme.

De leden van de CDA-fractie vragen hoe het kabinet het gebruik van
vaccins door EU-lidstaten zonder dat deze zijn goedgekeurd door het EMA
beoordeelt. 

De leden van de CDA-fractie vragen het kabinet wat de stand van zaken is
aangaande het vaccinatiepaspoort. Tevens vragen deze leden het kabinet
om aan te geven welke positie de verschillende lidstaten hebben
ingenomen over het vaccinatiepaspoort. Voorts vragen de leden van de
CDA-fractie het kabinet welke eisen de EU voornemens is te stellen aan
een dergelijk paspoort. De leden van de CDA-fractie vragen het kabinet
vervolgens aan te geven wat het juridisch kader zou zijn van een
dergelijk vaccinatiepaspoort. De leden van de CDA-fractie vragen het
kabinet daarnaast aan te geven op welke momenten er beslissingen worden
genomen over een vaccinatiepaspoort.

De leden van de D66-fractie hebben kennisgenomen van de ambitie van de
Europese Commissie om aan het eind van juni 2021 300 miljoen vaccinaties
toegediend te hebben. Wat kunnen lidstaten van elkaar leren met
betrekking tot het opschalen en versnellen van het vaccinatieproces om
dit doel te halen? Speelt de Europese Commissie een rol om de nodige
kennis- en ervaringsuitwisseling tussen lidstaten te faciliteren? De
leden van de D66-fractie constateren dat tijdens de vorige informele
Europese Raad (21 januari 2021) de regeringsleiders hebben afgesproken
dat het vaccinatieproces sneller moet. Kan het kabinet toelichten hoe er
uitvoering wordt gegeven aan de motie Marijnissen/Jetten van 4 februari
2021, die het kabinet verzoekt zich binnen Europa hard te maken voor een
klemmend beroep op farmaceuten om op korte termijn hun rechten en kennis
te delen via C-TAP of sub-licenties te verstrekken aan zo veel mogelijk
geschikte producenten? Welke concrete stappen worden hiertoe genomen bij
deze Europese Raad? En zijn er lidstaten die hier steun aan willen
verlenen, zo vragen de leden van de D66-fractie?

De leden van de D66-fractie vragen hoe het kabinet de wijze waarop de
vaccinatieaanbesteding en levering is gelopen beoordeelt, met name
omtrent AstraZeneca en de rol van de voorzitter van de Europese
Commissie? Hoe hopen de Europese Commissie en Nederland soortgelijke
fouten in de toekomst te voorkomen? Welke inzet zal het kabinet namens
Nederland leveren om te zorgen dat bedrijven hun leveringsplicht
nakomen? Hoe apprecieert het kabinet de intentie van lidstaten om
vaccins die niet in de EU worden geproduceerd, zoals het Russische
‘Sputnik V’ vaccin, aan te schaffen en te gebruiken? Of indien
gewenst, te starten met de productie van deze vaccins binnen de EU?
Daarnaast vragen de leden van de D66-fractie hoe de Europese Commissie
van plan is om regie te houden over de vaccinatie-uitrol, wanneer er
vaccins van buiten de EU gebruikt gaan worden in lidstaten? 

De leden van de D66-fractie constateren dat Zuid-Afrika het vaccin van
Janssen, dat in Nederland wordt geproduceerd, wil gaan inzetten. Hoe
voorkomen we bij het Janssen vaccin soortgelijke leveringsproblemen als
met het AstraZeneca, voordat de vaccins ook hier zijn goedgekeurd, zo
vragen de leden van de D66-fractie?  

De leden van de D66-fractie vragen wat het vaccinatiedoel van de
Europese Commissie voor eind juni zal betekenen voor de reisvrijheid van
zij die al gevaccineerd en zij die niet gevaccineerd zijn deze zomer?
Hoe kijkt het kabinet naar een EU-vaccinatiecertificaat om reizen
mogelijk te maken? Welke overwegingen zijn hierbij voor het kabinet het
belangrijkste? Hoe wordt er gekeken naar teststrategieën bij snelwegen,
stations en luchthavens om Europees verkeer in de zomer ook mogelijk te
houden voor mensen die nog niet in aanmerking zijn gekomen voor een
vaccin? Is de Europese Commissie voornemens om ook voor deze groep te
kijken hoe er in de zomer toch op een veilige manier kan worden gereisd,
zo vragen de leden van de D66-fractie?

De leden van de D66-fractie zien dat de president van de Europese
Commissie de relatie met het Verenigd Koninkrijk op spanning heeft gezet
door een essentieel onderdeel van het Noord-Ierland protocol voor korte
tijd op te schorten met betrekking tot de export van vaccins. Het
Verenigd Koninkrijk heeft opgeroepen tot een reset van de relatie tussen
het VK en de EU. Inmiddels is de beslissing van de Europese Commissie
teruggedraaid, zo constateren de leden van de D66-fractie. Wat is de
appreciatie van het kabinet over deze gang van zaken? Hoe kunnen dit
soort fouten in de toekomst worden voorkomen en in welke mate werden de
lidstaten bij deze beslissing betrokken, zo vragen de leden van de
D66-fractie?

De leden van de D66-fractie constateren dat Duitsland en Oostenrijk zijn
begonnen met het instellen van grenscontroles, zoals met Tsjechië en
Slovenië. Worden deze grenscontroles besproken tijdens de komende
Europese Raad? Heeft de Commissie het voornemen om uniforme richtlijnen
hiertoe op te stellen zodat er zo min mogelijk frictie komt voor
grensoverschrijdend transport en vrij verkeer van personen, zo vragen de
leden van de D66-fractie?

De leden van de SP-fractie constateren dat de Europese Unie veel steken
laat vallen wat betreft de COVID-19-coördinatie. Zo gaf de voorzitter
van de Europese Commissie Ursula von der Leyen recentelijk aan dat de
Europese Unie een ‘speedboot’ zou moeten zijn, maar momenteel vooral
overkomt als een ‘tanker’. Is het kabinet het eens met deze analyse?
De leden van de SP-fractie vragen het kabinet of zij kan aangeven wat de
knelpunten zijn die ervoor zorgen dat dit zo is? Kan het kabinet
aangeven wat er terecht is gekomen van de op 21 januari geuite wens van
de Europese Raad om het proces omtrent de vaccinaties te versnellen? Kan
het kabinet aangeven hoe Nederland ook op Europees niveau werk gaat
maken van de aangenomen motie van de SP en D66 om druk uit te oefenen op
farmaceuten om rechten te delen en de rol van Nederland bij de
kennispool van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) te versterken, zo
vragen de leden van de SP-fractie? De leden van de SP-fractie vragen of
er ook wordt gesproken over een gezamenlijk succes maken van de
‘COVID-19-Technology Access Pool’ van de WHO en het steunen van het
voorstel van India en Zuid-Afrika binnen de WHO om patenten op
coronavaccins te weren? 

De leden van de SP-fractie vragen of er ondertussen ook al meer zicht is
op de locaties waar, binnen de Europese Unie, vaccins kunnen worden
geproduceerd? Veel landen hebben zich al voor of tegen
vaccinatiepaspoorten uitgesproken, wat is het standpunt van het kabinet
hierover, zo vragen de leden van de SP-fractie?

De leden van de SP-fractie zijn bijzonder kritisch over het recentelijke
incident betreffende de controles op de export van het vaccin vanuit de
Europese Unie, waarmee effectief weer een harde grens bij Noord-Ierland
is ontstaan en een van de belangrijkste intenties voor Brexit, het in
stand houden van het Goede Vrijdagakkoord, compleet teniet is gedaan.
Wat vindt het kabinet van deze grove en ondoordachte fout van de
Europese Unie, zo vragen de leden van de SP-fractie? Deze leden vragen
hoe het mogelijk is dat na jaren onderhandelen over Brexit, met dit als
een van de belangrijkste principes, dit zo mis heeft kunnen gaan? Kan
het kabinet aangeven of Nederland van plan is om hier bij de aankomende
Europese Raad een kritische noot van te maken en af te dwingen dat
zo’n fout niet meer zal worden gemaakt? Daarnaast vragen de leden van
de SP-fractie wat de ervaringen tot nu toe zijn met de exportcontroles
die de EU uitvoert? Is er inderdaad sprake van het exporteren van voor
de EU bestemde vaccins en, zo ja, in welke mate? Zijn er eventueel
lichtingen vaccins tegengehouden, zo vragen de leden van de SP-fractie? 

Gezondheid

De leden van de D66-fractie lezen met interesse dat de Europese Unie aan
het kijken is naar betere coördinatie van grensoverschrijdende
gezondheidsbedreigingen. COVID-19 geeft eens te meer aan dat de Europese
samenwerking veel meer is dan een economische samenwerking, en dat de EU
op alle vlakken goed dient samen te werken. De leden van de D66-fractie
kijken dan ook positief naar een verbeterde EU-coördinatie op het
gebied van preventie, voorbereiding en respons. Wel vragen de leden van
de D66-fractie zich af hoe die coördinatie er uit gaat zien, aangezien
gezondheidszorg een nationale competentie is. Voorziet het kabinet een
toekomstige verdragswijziging om de EU deze competentie te geven? Of wil
de EU zich uitsluitend gaan richten op het coördineren van de interne
gezondheidsmarkt onder het huidige art. 114 TFEU? De leden van de
D66-fractie vragen wat hierop de inzet is van het kabinet. Welke
concrete rol zou de EU moeten gaan spelen in het coördineren van
grensoverschrijdende gezondheidsbedreigingen? En waar liggen voor het
kabinet de harde grenzen van het Europese coördinatiebeleid? Welke
zaken wil het kabinet op nationaal niveau blijven coördineren, zo
vragen de leden van de D66-fractie?

Gemeenschappelijk Veiligheids- en Defensiebeleid

De leden van de CDA-fractie vragen het kabinet in hoeverre de relatie
met de VS op de agenda staat van de bespreking van het GVDB. Deze leden
vragen het kabinet bovendien of de erfenis van de vorige Amerikaanse
president, met als gevolg meer investeringen door de EU-lidstaten zelf
en een grotere onafhankelijkheid creëren, onderdeel uitmaakt van deze
discussie over het GVDB.

De leden van de CDA-fractie vragen het kabinet in hoeverre de
ontwikkelingen in Iran omtrent de nucleaire deal op de agenda van de
regeringsleiders staat.

De leden van D66-fractie hechten een groot belang aan Europese
samenwerking op het gebied van buitenlandbeleid en veiligheidsbeleid. De
leden van de D66-fractie streven ernaar om een gezamenlijk Europees
Buitenlandbeleid met tanden te verwezenlijken. In hoeverre worden de
NAVO2030 plannen meegenomen in het strategische kompas van de EU? Kan de
inzet van Nederland voor de strategische-dialoog-fase gedeeld worden met
de Kamer? Wat gebeurt er op EU-niveau om de Europese weerbaarheid te
vergroten? Wat is de inzet van Nederland hierbij? Welke rol is er
weggelegd voor cyber- en hybride dreigingen, zo vragen de leden van de
D66-fractie?

De leden van de SP-fractie zijn verbaasd om te lezen dat ook het
Gemeenschappelijk Veiligheids- en Defensiebeleid op de aankomende
informele Europese Raad zal worden besproken. Kan het kabinet aangeven
hoe het mogelijk is dat dit onderwerp van stal wordt gehaald, waar de
agenda eerst alleen gefocust leek te zijn op COVID-19-bestrijding, zo
vragen de leden van de SP-fractie? Welke concrete stappen betreffende
Defensie en Veiligheid zullen er tijdens deze informele Europese Raad
worden gezet? Welke lijn zal het kabinet namens Nederland gaan inzetten?
De leden van de SP-fractie vragen of de analyse klopt dat het verzet
tegen vergevorderde Europese integratie op het gebied van Defensie een
deuk heeft opgelopen met het wegvallen van het Verenigd Koninkrijk (VK)
uit de Europese Unie? Kan het kabinet inzicht geven in de meest recente
plannen aangaande de inzet van het Europees Defensie Fonds (EDF), zo
vragen de leden van de SP-fractie? Wat is de acute noodzaak die het
kabinet ziet om in Europees verband miljarden uit te geven aan
wapenontwikkeling en het financieel ondersteunen van de Europese
wapenlobby, die makkelijk zelf de middelen heeft voor wapenontwikkeling?
Kan het kabinet een appreciatie geven van het scoping paper van EDEO, zo
vragen de leden van de SP-fractie?

Zuidelijk Nabuurschap

De leden van de D66-fractie delen het standpunt dat de EU-relatie met
het Zuidelijk Nabuurschap van groot belang is. Vanuit de NDCI wordt 7
miljard ingezet. De leden vragen zich af over welke periode deze 7
miljard uitgegeven gaat worden? Ook vragen zij zich af waar dit bedrag
dan precies aan uit gegeven gaat worden? Ook hebben de leden twijfels
bij de formulering van het kabinet dat zij voorstander is van
versterking van de relatie met landen van de regio “mits spraken is
van gedeelde kernwaarden en Europese kernbelangen als migratie en
veiligheid”. Waar doelt het kabinet op als zij spreekt over gedeelde
kernwaarden? En wat is het concrete gevolg als landen uit de regio onze
kernwaarden niet delen? Tot slot willen de leden van de D66-fractie het
kabinet aanmoedigen om vanuit een breder perspectief naar het Zuidelijk
Nabuurschap te kijken, en niet alleen door de lens van migratie en
veiligheid.

Overig

De leden van de CDA-fractie zijn bezorgd over de hoge mate van
schuldenlast die lidstaten momenteel opbouwen als gevolg van de
economische gevolgen van de pandemie. Deze leden vragen het kabinet in
hoeverre de Europese schuldenproblematiek op de agenda staat van de
regeringsleiders. 

Op verzoek van Duitsland is dit voorjaar er een Europees-Turkse Top
geagendeerd, omdat president Erdogan toenadering tot de EU aan het
zoeken is en met een charmeoffensief bezig lijkt te zijn. De leden van
de CDA-fractie vragen het kabinet of een dergelijke Top inmiddels
gepland is, wat het Nederlandse standpunt is aangaande deze Top is en
wat het kabinet zou willen agenderen tijdens een dergelijke Top. 

De leden van de CDA-fractie vragen het kabinet welke positie de Raad
gaat innemen richting Rusland naar aanleiding van de zaak Navalny.

De leden van de CDA-fractie vragen het kabinet of de ontwikkelingen in
Polen en Hongarije omtrent de rechtstaat besproken zullen worden tijdens
de Raad. Deze leden vragen het kabinet hoe beide landen worden
aangesproken op recente ontwikkelingen. Daarbij vragen deze leden het
kabinet een appreciatie te geven van de actie van Poolse mediastations
om op zwart te gaan en daarmee te protesteren tegen aankomende
restricties. Ook vragen deze leden het kabinet een appreciatie te geven
over het feit dat Frontex zich terugtrekt uit Hongarije. In hoeverre
wordt er in de Raad besproken dat een Europese instelling weigert nog
actief te zijn in een Europese lidstaat, zo vragen de leden van de
CDA-fractie?

De leden van de CDA-fractie vragen het kabinet naar de stand van zaken
van de conferentie voor westerse democratieën van president Biden en in
hoeverre de Amerikaanse regering is aangeboden dit te organiseren in Den
Haag. 

De leden van de D66-fractie horen graag van het kabinet of er gesproken
wordt over mogelijke sancties na de arrestatie van oppositieleider
Navalny? De aan het woord zijnde leden merken op dat dit onderwerp niet
op de agenda staat. Is het kabinet, of een andere lidstaat, voornemens
dit onderwerp op te brengen tijdens de Europese Raad? Gaat het kabinet
zich inzetten voor het invoeren van meer sancties tegen Rusland? Wat
zouden de consequenties daarvan zijn? Wat is het krachtenveld hiervoor
in de Europese Unie? Wat is de inzet van de Europese Commissie? Zal er
gesproken worden over het inzetten van de Magnitsky-wet ten opzichte van
Rusland, zo vragen de leden van de D66-fractie?