Preview document (🔗 origineel)

---

Tweede Kamer der Staten-Generaal	2
Vergaderjaar 2020-2021

29 668 Beleidsplan Crisisbeheersing

Nr. 60 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

Vastgesteld 9 juni 2021

De vaste commissie voor Justitie en Veiligheid heeft een aantal vragen en opmerkingen voorgelegd aan de Minister van Justitie en Veiligheid over de brief van 3 mei 2021 inzake het onderbrengen van de vermist-kind-alertering bij Burgernet (Kamerstuk 29 668, nr. 59).

De vragen en opmerkingen zijn op 12 mei 2021 aan de Minister van Justitie en Veiligheid voorgelegd. Bij brief van 4 juni 2021 zijn de vragen beantwoord.

De fungerend voorzitter van de commissie,
Van Meenen

Adjunct-griffier van de commissie,
Tielens-Tripels

Inhoudsopgave

I.	Vragen en opmerkingen vanuit de fracties	2
1.	Vragen en opmerkingen vanuit de VVD-fractie	2
2.	Vragen en opmerkingen vanuit de D66-fractie	2
3.	Vragen en opmerkingen vanuit de CDA-fractie	4
4.	Vragen en opmerkingen vanuit de SP-fractie	5
5.	Vragen en opmerkingen vanuit de PvdA-fractie	5
6.	Vragen en opmerkingen vanuit de ChristenUnie-fractie	6
7.	Vragen en opmerkingen vanuit de SGP-fractie	6
8.	Vragen en opmerkingen vanuit de JA21-fractie	7
II.	Reactie van de Minister van Justitie en Veiligheid	8

I. Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

1. Vragen en opmerkingen vanuit de VVD-fractie

De leden van de VVD-fractie hebben met interesse kennisgenomen van de antwoorden op de schriftelijke vragen over het onderbrengen van de vermist-kind-alertering bij Burgernet (Aanhangsel Handelingen II 2020/21, nr. 2596) en de reactie op het verzoek van de Kamer geen onomkeerbare stappen te zetten. Deze leden hebben grote waardering voor AMBER Alert en de functionaliteit die deze organisatie heeft ingericht om te zorgen dat vermiste kinderen die in levensgevaar zijn, snel kunnen worden opgespoord. Mede dankzij AMBER Alert zijn vele kinderen gered. Evenwel beseffen deze leden zich dat het enkele feit dat deze waardevolle taak ruim tien jaar door AMBER Alert is verricht, niet automatisch betekent dat ontwikkelingen niet kunnen leiden tot een nieuwe positionering van de vermist-kind-alertering. Zij hebben derhalve nog enkele vragen.

De voorgenoemde leden lezen dat Burgernet 2.0 over diverse mogelijkheden beschikt om de vermist-kind-alerteringen uit te zenden. Tegelijkertijd is de huidige periode tot 22 juli 2021 volledig nodig om te zorgen dat Burgernet deze functie kan verrichten. Bent u het met deze leden eens dat de mogelijkheid een alertering uit te zenden te allen tijde beschikbaar moet zijn, ook in de transitieperiode? Bestaat het risico dat AMBER Alert gestopt is met haar werkzaamheden voordat Burgernet in staat is deze taak volledig op zich op te nemen? Zo nee, kunt u garanderen dat alertering te allen tijde mogelijk is? Op welke manier is sinds de mededeling dat de overeenkomst tussen de politie en de Netpresenter niet wordt verlengd contact geweest met Netpresenter door u of de politie? Wat heeft de politie nodig van Netpresenter om de taak goed onder te kunnen brengen bij Burgernet? Wordt hierbij ook gekeken naar het betrekken van vrijwillig aangesloten derden die in het netwerk van AMBER Alert bijdragen aan het weergeven van de alertering? Zo ja, op welke manier wordt ervoor gezorgd dat ook deze partijen zo snel mogelijk zijn aangesloten op het Burgernet systeem? Zo nee, waarom niet en wat betekent het gemis van deze vrijwillig betrokken partijen voor de verspreiding en zichtbaarheid van de alertering? Heeft u bij de termijn tot 22 juli, waarna Burgernet de functionaliteit moet overnemen, ook bezien of deze voldoende was om deze aansluiting tot stand te brengen?

2. Vragen en opmerkingen vanuit de D66-fractie

De leden van de D66-fractie hebben kennisgenomen van de reactie op het verzoek de Kamercommissie voor Justitie en Veiligheid van 21 april 2021 inzake het onderbrengen van de vermist-kind-alertering bij Burgernet. Zij hebben zich verbaasd over het ter zijde schuiven van het verzoek van de Kamer om geen onomkeerbare stappen te zetten en hebben daarover enkele vragen, evenals over de inhoudelijke toelichting op uw besluit.

De leden van de D66-fractie maken zich vooral zorgen over het bereik van Burgernet 2.0 in vergelijking met dat van AMBER Alert. U somt in uw antwoorden op schriftelijke vragen van de leden van deze fractie (Aanhangsel Handelingen II 2020/21, nr. 2591) verschillende elementen op, die zouden wijzen op het bereik van Burgernet 2.0. Er worden daarbij echter geen concrete cijfers genoemd.

Kunt u toelichten op basis van welke cijfers is geconcludeerd dat het bereik van de vermist-kind-alertering niet zal verminderen bij een overgang naar Burgernet 2.0? Kan daarbij worden aangegeven hoeveel mensen direct op hun telefoon een bericht zouden ontvangen wanneer een landelijk (urgent) bericht zou worden verstuurd via Burgernet 2.0 met beeldmateriaal van een vermist kind, op basis van de huidige stand van zaken? Kan daarnaast worden aangegeven hoe groot het totale geschatte bereik van Burgernet 2.0 is? Hoe verhouden beide antwoorden zich tot het bereik van AMBER Alert?

Met betrekking tot het internationale bereik van AMBER Alert in vergelijking met Burgernet 2.0, refereert u aan de samenwerking met buitenlandse politiediensten die net als in de huidige situatie zal plaatsvinden in geval van een internationale vermissingszaak. U stelt dat het doorgeven van alerteringen aan het buitenland los staat van het in Nederland gebruikte alerteringssysteem.

U gaat daarbij voorbij aan de bijdrage, in aanvulling op de politie inzet, die een vermissingsbericht gedeeld door o.a. commerciële partners in het buitenland heeft. De meerwaarde hiervan lijkt u wel te erkennen, gegeven dat u voor de nationale situatie de adequaatheid van het bereik van Burgernet 2.0 onderbouwd door aan te halen dat berichten o.a. via commerciële aanbieders worden verstuurd.

Erkent u dat het direct kunnen delen van vermissingsberichten via partijen in het buitenland van meerwaarde kan zijn in het opsporen van een kind? Zo ja, in hoeverre is dit aspect meegenomen in de vergelijking tussen AMBER Alert en Burgernet 2.0? Zo nee, waarom niet?

De effectiviteit van een vermist-kind alertering hangt naast het bereik ook af van de duiding van de ontvangers van het bericht. AMBER Alert stelt alleen berichten te versturen bij zeer urgente, levensbedreigende kind vermissingen. Die berichten worden daardoor geassocieerd met een hoge mate van urgentie. Burgernet daarentegen verstuurd veel meer berichten, ook voor minder urgente zaken.

Kan worden gereageerd op de door AMBER Alert geuite zorg dat de urgentie van een Burgernetmelding daardoor minder is dan die van een AMBER Alert? Hoe wordt binnen Burgernet 2.0 richting de ontvangers de hogere mate van urgentie duidelijk gemaakt bij een levensbedreigende kind vermissing ten opzichte van andere Burgernet meldingen?

In uw antwoorden op vragen van deze leden schrijft u dat de politie in oktober 2017 aan Netpresenter B.V. het voornemen heeft gemeld tot het starten van een openbare Europese aanbesteding van het commerciële contract voor de technische ondersteuning van vermist-kind-alerteringen. Kan worden uitgelegd waarom u het niet nodig achtte de opdracht voor de integratie van de functionaliteit vermist-kind-alertering bij Burgernet aan te besteden, terwijl de noodzaak tot aanbesteding wel een van de redenen was om de huidige samenwerking met Netpresenter B.V. te beëindigen?

3. Vragen en opmerkingen vanuit de CDA-fractie

De leden van de CDA-fractie hebben kennisgenomen van de reactie op het verzoek van de Kamercommissie van Justitie en Veiligheid van 21 april 2021 inzake het onderbrengen van de vermist-kind-alertering bij Burgernet. Deze leden zijn verheugd te lezen dat ook u, net als de Kamer, onderschrijft dat vermist-kind-alertering van grote waarde is om ontvoerde of in levensgevaar verkerende kinderen terug te vinden. De leden van de CDA-fractie hebben begrip voor de afweging om de vermist-kind-voorziening meer in eigen beheer onder te brengen en de alerteringsfunctionaliteiten te bundelen. Daarbij wensen zij wel zeker te stellen dat de kwaliteit en het bereik geborgd zijn. Daarom nog enkele vervolgvragen.

De leden van de CDA-fractie constateren dat een uitgebracht AMBER Alert in de samenleving vaak een stevige, bijzondere impact heeft, mede vanwege het feit dat dit (gelukkig) slechts enkele keren per jaar wordt ingezet (uniek) en omdat het een bijzondere benaming heeft (sterk merk). In hoeverre blijft deze impact geborgd als de alerting wordt ondergebracht in een systeem waaronder ook iets minder urgente (in de zin van direct levensgevaar) alerteringen worden gedaan?

De leden van de CDA-fractie vragen of de kanalen die worden ingezet na integratie bij Burgernet 2.0 vergelijkbaar zijn met de kanalen die thans gebruikt worden. Kan worden aangegeven hoe groot het bereik van Burgernet 2.0 is? Is dat vergelijkbaar met het bereik van AMBER Alert? Bent u niet té optimistisch over de aanstaande integratie? Zijn er kinderziektes naar aanleiding van de integratie te verwachten? Zo ja, welke? Hoe is de politie en uw ministerie daarop voorbereid?

Deze leden vinden het bereik in het buitenland dan wel aansluiting op internationale kanalen van groot belang, kinderen kunnen immers makkelijk meegenomen worden naar het buitenland en daarmee uit het zicht geraken. Hoe is het bereik van Burgernet 2.0 in een internationale context? Is dat vergelijkbaar met het internationale bereik van AMBER Alert? Welke voordelen heeft de integratie in Burgernet 2.0 ten aanzien van het internationale bereik van vermist-kind-alertering en welke nadelen? Hoe weegt u deze voordelen en nadelen?

In het antwoord op vraag 6 van de leden Kathmann en Van Nispen (Aanhangsel Handelingen II 2020/21, nr. 2595) lezen deze leden dat voor de uitbreiding van Burgernet met de vermist-kind-functionaliteit een eenmalige investering wordt gedaan van 200.000 Euro. Is deze investering bedoeld voor de toevoeging van de functionaliteit van de jaarlijks ca. acht tot tien Vermist Kind Alerts (veelal regionale berichten) inclusief de functionaliteit ca. een tot drie AMBER Alerts (landelijk bericht bij vermoeden direct levensgevaar) of exclusief de AMBER Alerts?

De leden van de CDA-fractie begrijpen uit de verstrekte informatie dat het verder verlengen van het contract met Netpresenter in het licht van de aanbestedingsregels onrechtmatig is. Door integratie in Burgernet komt het eigendomsrecht van de vermist-kind-functionaliteit bij de politie. Het opdrachtgeverschap en alle organisatorische taken en het algemene beheer van Burgernet en de alerteringen komen te liggen bij de politie. Een deel van het technisch beheer komt te liggen onder de bestaande beheerovereenkomst met de leverancier van het Burgernet systeem. Deze opdracht is wel aanbesteed zo begrijpen deze leden, c.q. hier doet zich dus niet dezelfde aanbestedingsproblematiek voor als met Netpresenter, klopt dat? De voorgenoemde leden begrijpen dat de alerteringsfunctie beheert zal worden door de Landelijke Meldkamer Samenwerking. Is daar reeds voldoende budget/capaciteit voor aanwezig? Is daarvoor opgeschaald? Kan worden gegarandeerd dat het systeem voor de integratie in Burgernet, per 22 juli 2021 gereed is voor ingebruikname?

4. Vragen en opmerkingen vanuit de SP-fractie

De leden van de SP-fractie hebben met enige verbazing en teleurstelling kennisgenomen van uw brief. De alertering van vermiste kinderen is van bijzonder groot belang om ontvoerde of in levensgevaar verkerende kinderen terug te vinden. Juist daarom hebben deze leden hierover de volgende vragen en opmerkingen. Zij lezen dat uw brief begint met de volgende opmerking: «Aan het verzoek om geen onomkeerbare stappen te zetten kan ik evenwel geen gehoor geven». Dat is opmerkelijk. Deze leden concluderen dat u hier geen gehoor wíl geven aan het verzoek van de Kamercommissie voor Justitie en Veiligheid, dat is iets anders dan ergens geen gehoor aan kúnnen geven. Erkent u dit? Waarom doet u dit zo?

De leden van de SP-fractie vragen of u tevreden bent over de huidige prestaties van AMBER Alert. Zo ja, waarom is er dan reden iets te wijzigen? Zo nee, op welke punten niet, en welke pogingen zijn er dan gedaan hier verbetering in te krijgen?

De voorgenoemde leden vragen u nadrukkelijk toe te lichten hoe de huidige functionaliteit en kwaliteit van het waarschuwingssysteem om vermiste kinderen te vinden gewaarborgd blijft of zal verbeteren, met de wijzigingen die u voorstelt. Het huidige AMBER Alert verspreidt zich snel, heeft een groot bereik en internationale samenwerking. Wat is hier volgens u op aan te merken dat wijziging rechtvaardigt? Hoe kunt u garanderen dat geen sprake is van achteruitgang, wat uiteindelijk gevaar op kan leveren voor de vermiste kinderen in kwestie? Klopt het bijvoorbeeld dat een Burgernetmelding van een vermist kind qua aandacht zal moeten concurreren met andere meldingen van Burgernet? Hoe groot is het bereik van Burgernet eigenlijk op dit moment?

De leden van de SP-fractie vragen of eigenlijk wel sprake is van een commercieel contract met Netpresenter, is er geen sprake van een subsidierelatie? Klopt het dat AMBER Alert voorheen wél op de lijst als bijlage bij de begroting stond met organisaties die subsidie ontvingen? Waarom is dit dan gewijzigd? Als er sprake zou zijn van een subsidierelatie, klopt het dan ook dat dit niet hoeft te worden aanbesteed? Is een model van samenwerking tussen Burgernet en AMBER Alert overwogen, of bijvoorbeeld een model waarin AMBER Alert in de gebruikelijke politie-alertering wordt geïntegreerd met behoud van alle voordelen, zoals de naamsbekendheid. Zo nee, waarom niet? Zo ja, hoe? Wat zijn de financiële effecten van uw voorstellen? Is hiermee een bezuiniging beoogd of een neveneffect? Van welke omvang?

Uiteindelijk is voor de leden van de SP-fractie de kernvraag of het opsporen en vinden van vermiste kinderen door de door uw voorgestelde wijzigingen zal verbeteren, of niet. Daarvan zijn deze leden niet overtuigd, een inhoudelijke onderbouwing daarvoor of een begin van bewijs ontbreekt in ieder geval. Het lijkt erop dat andere motieven een rol spelen bij uw plannen, zoals het kostenaspect en het vooropstellen van de aanbestedingsregels. Graag hierop uw reactie.

5. Vragen en opmerkingen vanuit de PvdA-fractie

De leden van de PvdA-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van uw brief ten aanzien van het voornemen de vermist-kind-alertering bij Burgernet onder te brengen. Deze leden zijn evenwel niet overtuigd van nut of noodzaak deze alertering bij de huidige partner weg te halen en onder te brengen bij Burgernet. Zij hebben daarom de volgende vragen.

De leden van de PvdA-fractie lezen dat na een rechterlijke uitspraak in hoger beroep in februari 2020 geen juridische belemmeringen meer resteren voor een andere invulling van de functionaliteit vermist-kind-alertering. Ook lezen zij dat op basis van een technische, organisatorische en juridische analyse gebleken zou zij dat de functionaliteit vermist-kind-alertering in Burgernet kan worden geïntegreerd. Dat die mogelijkheid bestaat betekent voor de aan het woord zijnde leden nog niet dat het overbrengen van de functionaliteit ook gewenst of verstandig is. Kunt u hierop ingaan? Deze leden menen dat, omdat de naamsbekendheid van de huidige functionaliteit onder de naam AMBER-Alert groot is, er een breed draagvlak in de samenleving voor bestaat en het risico dat met het opgaan van deze functionaliteit in het bredere Burgernet de alerteringen aan kracht verliezen, dat het gewenst is om de huidige functionaliteit bij AMBER-Alert in stand te houden. Kunt u ook hierop ingaan?

6. Vragen en opmerkingen vanuit de ChristenUnie-fractie

De leden van de ChristenUnie-fractie danken u voor de toegezonden stukken. Zij vinden het van groot belang dat bij de vermissing van een kind, zoveel mogelijk burgers kunnen worden gemobiliseerd. Daar draagt de herkenbaarheid, een bestaande infrastructuur en de continuïteit aan bij.

De leden van de ChristenUnie-fractie zien dat de Stichting AMBER Alert Europe buitengewoon kritisch is op de beantwoording van de Kamervragen over de onderbrenging van de alertering bij Burgernet. Graag zouden zij zien dat u op ieder van de tien punten afzonderlijk ingaat én in gesprek gaat met de stichting naar aanleiding van de brief, en hierover aan de Kamer rapporteert.

7. Vragen en opmerkingen vanuit de SGP-fractie

De leden van de SGP-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van de reactie op het verzoek van de Kamercommissie voor Justitie en Veiligheid van 21 april 2021 inzake het onderbrengen van de vermist-kind-alertering bij Burgernet. Deze leden hebben nog enkele vragen. Zij lezen dat met de komst van Burgernet 2.0 het huidige kwaliteitsniveau van AMBER Alert gewaarborgd kan blijven na integratie met Burgernet 2.0. Deze leden constateren dat de huidige alertering binnen enkele uren via tientallen kanalen 90% van de Nederlanders bereikt. Daarnaast verspreidt een AMBER Alert zich dankzij internationale samenwerking over de grens. De aan het woord zijnde leden constateren dat met de huidige app van Burgernet slechts 2,4 miljoen leden worden bereikt. Kunt u aangeven hoe het kwaliteitsniveau gewaarborgd blijft na integratie in Burgernet en hoe met name het internationale karakter van het huidige alertering gewaarborgd blijft?

De leden van de SGP-fractie lezen dat AMBER Alert al dertien jaar actief is en een omvangrijk netwerk heeft opgebouwd waarbinnen snel geschakeld kan worden, waardoor de effectiviteit bijzonder hoog is. Deze leden constateren dat Burgernet 2.0 net ontwikkeld is en dat het omvangrijke netwerk van het huidige alert lastig te evenaren is binnen de termijn van 22 juli. Kunt u aangeven hoe Burgernet 2.0 voor 22 juli hetzelfde omvangrijke netwerk weet te bereiken indien sprake is van een urgente, levensbedreigende kind vermissing? Kunt u daarbij ingaan op de integratie van Burgernet bij het tonen van alerteringen op matrixborden van Rijkswaterstaat? Is dit traject al afgerond of loopt het integratietraject nog?

De leden van de SGP-fractie lezen dat door integratie van de vermist-kind-functionaliteit in Burgernet 2.0 de functionaliteit in eigen beheer komt van de politie. De politie maakt zich daarmee in dit belangrijke proces los van commerciële partijen zodat zij meer controle heeft over alertering, alerteringssystematiek en de privacyaspecten rondom alertering en opsporingsberichtgeving. Deze leden constateren dat het beheren van vermist-kind-alertering meer tijd kost dan enkel het doen uitgaan van meldingen, maar dat dit ook invoering van een 24/7 piket-systeem vergt. De voorgenoemde leden constateren dat dit mogelijk gevolgen heeft voor de werkdruk bij de politie welke op dit moment al zeer hoog is. Kunt u aangeven hoe het beheer van de vermist-kind-functionaliteit wordt vormgegeven bij de politie en kan hierbij worden aangegeven of extra fte wordt vrijgemaakt en of dit ten koste gaat van het reguliere politiewerk?

De leden van de SGP-fractie lezen dat in 2017 is gebleken dat vermist-kind-alertering moest worden aanbesteed. Nu blijkt dat Burgernet 2.0 deze functie kan vervullen lezen deze leden niets over een aanbesteding. Kunt u aangeven of de vermist-kind-alertering die nu geïntegreerd wordt in Burgernet 2.0 is aanbesteed en zo nee, waarom niet? Kan hierbij ook worden ingegaan op de al dan niet aanbestede opdracht aan IT-onderneming CGI om het kind-alerteringssysteem in Burgernet in te bouwen?

De leden van de SGP-fractie lezen dat met de integratie van Burgernet 2.0 het mogelijk is geworden vermist-kind-alerteringen bij Burgernet onder te brengen. Deze leden vrezen dat de kennis en het netwerk van AMBER Alert hiermee grotendeels verloren gaat. Kan worden aangegeven of op alternatieve wijzen, anders dan via aanbesteding, is geprobeerd de kennis en het netwerk van AMBER Alert bij de politie onder te brengen? Kan tevens worden aangegeven of bij de integratie van Burgernet 2.0 gebruik is gemaakt van de kennis en het netwerk van AMBER Alert?

De leden van de SGP-fractie onderschrijven de wens dat met het onderbrengen van vermist-kind-alertering bij Burgernet en het beheer bij de politie wordt bijgedragen aan centraliteit in het zoeken naar vermiste kinderen. Deze leden constateren dat met meer controle van politie minder burgerparticipatie zal optreden. Dit is juist het doel van de vermist-kind-alertering. Kunt u aangeven of de burgerparticipatie niet zal lijden onder de controle van politie?

De leden van de SGP-fractie lezen dat u aan het verzoek om geen onomkeerbare stappen te zetten geen gehoor kan geven. Deze leden constateren dat het dossier AMBER Alert door een aanzienlijke meerderheid van 119 Kamerleden, door de Kamer controversieel is verklaard op 21 april 2021. Zij constateren verder dat in beginsel geen onomkeerbare besluiten in dit dossier genomen mogen worden. De voorgenoemde leden achten deze uitspraak zeer opmerkelijk en vragen waarom u voorbijgaat aan het besluit van de Kamer en tóch deze onomkeerbare stappen neemt.

8. Vragen en opmerkingen vanuit de JA21-fractie

De leden van de JA21-fractie hebben kennisgenomen van uw brief van 3 mei jongstleden waarin u aangeeft het verzoek van de Kamercommissie voor Justitie en Veiligheid van 21 april om geen onomkeerbare stappen te zetten inzake het AMBER Alert en de functionaliteit niet stop te zetten per 22 juli naast zich neer te leggen. Deze leden vinden dit zeer teleurstellend. Niet alleen omdat zij het AMBER Alert in de huidige vorm willen behouden, maar ook omdat de wil van de meerderheid van de commissie hiermee wel erg makkelijk terzijde wordt geschoven. Deze leden zullen zich blijven inzetten voor het behoud van AMBER Alert en hebben in dat kader een aantal vragen.

Waarom legt u een formeel verzoek van de meerderheid van de commissie naast u neer, wetende dat, ook gelet op meerdere Kamervragen, het voortzetten van dit traject niet de wens van de Kamer weerspiegelt? Waarop baseert u uw overtuiging dat met de integratie in Burgernet het niveau van het huidige AMBER Alert gewaarborgd is? Onderschrijft u het risico dat het maatschappelijke urgentiegevoel dat momenteel gepaard gaat met een AMBER Alert melding zal afnemen wanneer de functionaliteit ondergebracht wordt bij het voor tal van andere zaken gebruikte Burgernet? Zo nee, waarom niet? Zo ja, vanwaar dan toch uw steun voor het onderbrengen van de functionaliteit bij Burgernet?

Hoe garandeert u dat het opsporen van Nederlandse kinderen in het buitenland niet bemoeilijkt gaat worden na het onderbrengen van de alertering bij Burgernet, aangezien het huidige internationale netwerk nauw samenhangt met de functionaliteit van AMBER Alert?

Hoe verhoudt het controversieel verklaren van een dossier door de Kamer zich met het gegeven dat u het dossier gewoon doorzet en toewerkt naar het beëindigen van AMBER Alert?

Bent u bereid alsnog recht te doen aan de wens van de meerderheid van de commissie geen onomkeerbare stappen te zetten inzake het AMBER Alert en de functionaliteit niet stop te zetten per 22 juli? Zo nee, waarom niet?

II. Reactie van de Minister van Justitie en Veiligheid

1. Inleiding

Met belangstelling heb ik kennis genomen van de vragen en opmerkingen van de leden van de fracties van de VVD, D66, CDA, SP, PvdA, CU, SGP en JA21 naar aanleiding van mijn twee brieven van 3 mei 2021¹. Ik beantwoord deze nadere vragen en opmerkingen geclusterd per onderwerp.

2. Verzoek van uw Kamer

De leden van respectievelijk de D66-fractie, de SP-fractie, de SGP-fractie en de JA21-fractie hebben zich verbaasd ver het ter zijde schuiven het feit dat het dossier door de Kamer controversieel is verklaard en van het verzoek van de Kamer om geen onomkeerbare stappen te zetten. De leden van de JA21-fractie vragen waarom ik een formeel verzoek van de meerderheid van de commissie naast mij neerleg en hoe het controversieel verklaren van een dossier door de Kamer zich verhoudt met het gegeven dat ik het dossier gewoon doorzet.

Allereerst hecht ik eraan te benadrukken dat ik het betreur dat bij de leden van de D66-fractie, de SP-fractie, de SGP-fractie en de JA21-fractie het beeld is ontstaan dat ik de controversieel-verklaring en het verzoek van uw Kamer zomaar naast me neer zou hebben gelegd. Dat is niet het geval. Het niet zetten van stappen door de politie op dit dossier was en is echter geen optie.

Het lopende contract met Netpresenter eindigt van rechtswege op 22 juli 2021. Als de politie geen enkele stap zet, bestaat per 23 juli 2021 de functionaliteit vermist-kind-alertering niet meer.

De leden van de SP-fractie concluderen dat ik hier geen gehoor wíl geven aan het verzoek van de Kamercommissie voor Justitie en Veiligheid, en dat dat iets anders is dan ergens geen gehoor aan kúnnen geven en vragen of ik dit erken.

De conclusie van de leden van de SP-fractie dat het wél een optie zou zijn om geen stappen te zetten, onderschrijf ik niet. De situatie vereist, zoals hierboven geschetst, nadrukkelijk het zetten van een stap door de politie. De door mij aangekondigde stap is het onderbrengen van de functionaliteit vermist-kind-alertering bij Burgernet. Waar ik uiteraard aan voldoe, is aan het verzoek van uw Kamer om de functionaliteit niet stop te zetten. De functionaliteit vermist-kind-alertering wordt immers gecontinueerd, alleen niet meer onder de naam AMBER Alert en via het systeem van Netpresenter, maar via het Burgernet-systeem, onder een aparte, specifiek herkenbare, urgente melding die duidelijk maakt dat het om een vermist kind gaat.

De leden van de JA21-fractie vragen of ik toewerk naar het beëindigen van het AMBER Alert. De functionaliteit vermist-kind-alertering wordt gecontinueerd, maar zal alleen in de toekomst via een ander systeem plaatsvinden dan dat van de firma Netpresenter. De berichten zullen daarmee niet meer onder de naam AMBER Alert uitgaan, maar alertering over kindvermissingen wordt absoluut voortgezet en zal blijven plaatsvinden uit naam van en onder regie van de politie en het openbaar ministerie.

3. Nadere onderbouwing van de inhoudelijke keuze

De leden van de VVD-fractie beseffen dat het feit dat deze waardevolle taak ruim tien jaar door Netpresenter is verricht, niet automatisch betekent dat ontwikkelingen niet kunnen leiden tot een nieuwe positionering van de vermist-kind-alertering. De leden van de CDA-fractie hebben begrip voor de afweging om de vermist-kind-voorziening meer in eigen beheer onder te brengen en de alerteringsfunctionaliteiten te bundelen. De leden van de SGP-fractie onderschrijven de wens dat met het onderbrengen van vermist-kind-alertering bij Burgernet en het beheer bij de politie wordt bijgedragen aan centraliteit in het zoeken naar vermiste kinderen. De leden van de ChristenUnie-fractie vinden dat de herkenbaarheid, een bestaande infrastructuur en de continuïteit bijdragen aan het mobiliseren van zo veel mogelijk burgers bij de vermissing van een kind.

Enkele fracties waren nog niet overtuigd van nut en noodzaak van deze keuze.

Voor de leden van de SP-fractie is de kernvraag of het opsporen en vinden van vermiste kinderen door de voorgestelde wijzigingen zal verbeteren en daarvan zijn deze leden niet overtuigd; zij zijn van mening dat een inhoudelijke onderbouwing daarvoor of een begin van bewijs ontbreekt. De leden van de SP-fractie stellen dat het huidige AMBER Alert zich snel verspreidt, een groot bereik heeft en internationale samenwerking en vragen wat hier in mijn ogen op aan te merken is dat wijziging rechtvaardigt. De leden van de PvdA-fractie zijn niet overtuigd van nut of noodzaak deze alertering bij de huidige partner weg te halen en onder te brengen bij Burgernet en vragen mij hierop in te gaan.

Naar aanleiding van de vragen van deze fracties licht ik graag nader toe waarom de keuze om de vermist-kind-alertering onder te brengen bij Burgernet in mijn ogen de juiste keuze is voor een toekomstbestendig alerteringssysteem.

Motivatie voor de keuze om het contract met Netpresenter niet te verlengen

De leden van de SP-fractie stellen dat het erop lijkt dat andere motieven een rol spelen bij de plannen, zoals het kostenaspect en het vooropstellen van de aanbestedingsregels. Op 12 december 2017² heb ik aan uw Kamer toegelicht dat de keuze van de politie voor het niet verder verlengen van het contract met Netpresenter voortvloeit uit de geconstateerde onrechtmatigheid daarvan. Die onrechtmatigheid duurt al langer dan mij lief is, omdat de politie in afwachting van door Netpresenter aangespannen juridische procedures het contract jaarlijks heeft moeten verlengen. Daardoor bestaat de onrechtmatigheid van het contract in 2021 nog steeds. Het kabinet vindt het van groot belang zich te houden aan de Europese aanbestedingsregels en ik steun daarom de politie in de keuze het contract niet verder te verlengen in het kader van het doelmatig en rechtmatig besteden van overheidsgeld. De leden van de SP-fractie doen dus een juiste constatering wanneer zij stellen dat aanbestedingsregels leidend waren in 2017 en zijn in 2021. De politie is immers verplicht om aan de aanbestedingsregels te voldoen.

Daarnaast zou met verlenging van het contract de situatie in stand blijven waarbij er een separaat alerteringssysteem voor vermiste kinderen is, terwijl het beleid nu juist is om alerteringsfunctionaliteiten waar mogelijk te bundelen. Deze bundeling heeft als doel eenduidigheid en herkenbaarheid voor de burger, technische en beheersmatige verbetering en het vanuit een operationeel concept functioneren van alerteringsfuncties vanuit de landelijke overheid.

Voor wat betreft het kostenaspect kan ik duidelijk zijn: kostenbesparing was niet de motivatie voor de keuze in 2017 om het contract met Netpresenter niet verder te verlengen. Immers, bij de toen voorgenomen nieuwe aanbesteding viel te verwachten dat het contract met een nieuwe contractpartij naar verwachting vergelijkbare kosten met zich zou meebrengen. Anno 2021 is er inmiddels een andere optie, waardoor een aanbesteding niet langer de meest wenselijke beschikbare optie is en waarmee aanzienlijk kosten bespaard kunnen worden: de politie kan de alertering zelf doen, gebruik makend van inmiddels beschikbare, gelijkwaardige infrastructuur. Daarmee is ook kostenbesparing een opportuun argument van de politie geworden, maar het is nog steeds niet de motivatie voor de keuze om het contract met Netpresenter niet te verlengen.

Nieuwe invulling van de functionaliteit vermist-kind-alertering

De insteek in 2017 was om de dienstverlening rondom vermist-kind-alertering te gaan aanbesteden. Bij deze aanbesteding zou het gaan om een soortgelijke dienstverlening als het lopende contract met Netpresenter, namelijk voor een zelfstandige, aparte functionaliteit vermist-kind-alertering. De firma Netpresenter had, als elke andere partij, kunnen meedingen in deze aanbesteding.

Netpresenter heeft zich in 2017 verzet tegen de aanbesteding, o.a. via juridische procedures. Dit heeft, vanwege de doorlooptijd tot aan de uitspraak in het hoger beroep, geleid tot een aantal jaren vertraging. Gedurende die periode is status quo gehandhaafd door middel van jaarlijkse verlenging van het contract met Netpresenter.

Voor de leden van de PvdA-fractie betekent het feit dat de mogelijkheid van integratie in Burgernet bestaat, nog niet dat het overbrengen van de functionaliteit ook gewenst of verstandig is. In afwachting van de uitkomst van de juridische procedures heeft de politie de aanbesteding van de vermist-kind-alertering voorbereid. Ook heeft de politie in die periode onderzocht, mede naar aanleiding van een verzoek daartoe van de Kamer³, of samenvoeging met Burgernet mogelijk was en of in meer of mindere mate samengevoegd kon worden met het systeem achter NL Alert. Dat was met de toenmalige versie van Burgernet niet het geval omdat daarin nog geen beeldmateriaal kon worden verstuurd en het toenmalige Burgernet-systeem ook niet geschikt was om alerteringsberichten te verzenden op nationale schaal. Ook een aansluiting bij NL Alert werd vanwege de sterk uiteenlopende soorten alertering en techniek niet aangeraden.

Toen er na de uitspraak in het hoger beroep in 2020 geen juridische belemmeringen meer bestonden voor een nieuwe invulling van de functionaliteit vermist-kind-alertering, had een aanbesteding kunnen starten. Inmiddels was echter ook het vernieuwde Burgernet 2.0 volledig operationeel geworden, en daarmee integratie van de vermist-kind-functionaliteit in het Burgernet-systeem haalbaar. Burgernet 2.0 beschikt namelijk over de mogelijkheid beeldmateriaal mee te zenden en is ook geschikt om landelijke alerteringsberichten te verzenden. Daarnaast is het bereik door het gebruik van de app en sociale media aanzienlijk vergroot. Het Burgernet-systeem voldoet aan de privacywetgeving. Het gebruik van de Burgernet-app is anoniem en, zoals de Minister voor Rechtsbescherming desgevraagd aan uw Kamer heeft gemeld tijdens het Commissiedebat bescherming persoonsgegevens van 20 mei jl., slaat de politie geen gegevens op van appgebruikers van Burgernet, ook niet hun locatiegegevens⁴.

De optie integratie van de vermist-kind-functionaliteit binnen het Burgernet-systeem is in mijn ogen de meest wenselijke optie, die past binnen het beleid om alerteringsfunctionaliteiten waar mogelijk en logisch te bundelen en alertering technisch eenduidig en goed beheerbaar in te richten vanuit een landelijk operationeel concept. Reeds in 2017 heeft de politie, mede naar aanleiding van een verzoek daartoe van uw Kamer⁵, onderzocht of de functionaliteit vermist-kind-alertering zou kunnen worden ondergebracht bij Burgernet. Op dat moment bleek dat geen haalbare optie, maar met het vernieuwde Burgernet 2.0 dat vanaf 2020 volledig operationeel is, wel.

Nu deze optie, naast wenselijk, ook technisch, functioneel en organisatorisch mogelijk is, ben ik het met de politie eens dat dit de voorkeursoptie is. De functionaliteit vermist-kind-alertering komt met deze integratie in eigendom en eigen beheer van de politie, als onderdeel van het alerteringssysteem Burgernet dat al vanaf de start eigendom van de politie is. De politie maakt de alerteringsfunctie hiermee onafhankelijk van commerciële partijen en heeft daarmee in dit belangrijke proces meer controle over alertering, alerteringssystematiek en de privacy-, beveiligings- en continuïteitsaspecten rondom alertering en opsporingsberichtgeving.

4. Handhaven kwaliteit en functionaliteit van de voorziening vermist-kind-alertering (inclusief bereik, kanalen en netwerk)

De leden van de CDA-fractie wensen zeker te stellen dat de kwaliteit geborgd is.

Zoals ik in mijn eerdere brieven gemeld heb, is het uitgangspunt bij de integratie van de vermist-kind-alertering bij Burgernet dat de huidige kwaliteit en functionaliteit gehandhaafd blijven. Om de borging van de kwaliteit inzichtelijk te maken, schets ik hieronder de huidige en nieuwe situatie.

Systematiek vermist-kind-alertering in de huidige situatie

In de huidige situatie verspreidt de politie, via de digitale infrastructuur van Netpresenter, per jaar gemiddeld 1 tot 3 AMBER Alerts en 8 tot 10 Vermist Kind Alerts. AMBER Alerts zijn landelijke berichten die worden verzonden als het vermoeden bestaat dat het kind in direct levensgevaar verkeert en Vermist Kind Alerts zijn veelal regionale berichten, die worden verzonden indien er weliswaar geen sprake is van levensgevaar, maar de politie zich wel ernstige zorgen maakt om het welzijn van het kind en snel en gericht handelen noodzakelijk is. Voor de burger is dit onderscheid overigens vaak niet helder.

Daarnaast worden in de huidige situatie via Burgernet berichten verspreid over vermiste personen, waaronder dus ook kindvermissingen. Het gaat daarbij om lokale vermissingen, waarbij (nog) geen sprake is van direct levensgevaar of ernstige zorgen om het welzijn, dat wil zeggen om – meestal kortstondig – zoekgeraakte kinderen. Deze Burgernet-berichten over vermiste personen bestaan uit een tekstbericht zonder foto.

Vanuit opsporingsperspectief is het onderscheid tussen deze verschillende categorieën vermissingsberichten weliswaar altijd helder, maar voor de burger is dit niet altijd duidelijk te maken. Gemeenten en de politie krijgen hier dan ook geregeld vragen over.

Systematiek vermist-kind-alertering in de nieuwe situatie

Na de integratie bij Burgernet worden alle vermissingsberichten verspreid via Burgernet en zijn ze duidelijk herkenbaar afkomstig van de politie.

De lokale vermissingen (volwassenen en kinderen) die nu ook al via Burgernet verzonden worden, blijven ongewijzigd. Dit zijn «reguliere» Burgernet berichten, net als opsporingsberichten. Daar wordt nu een nieuwe berichtsoort aan toegevoegd: de meer urgente vermist-kind-alertering. Deze berichten zijn onderscheidend vormgegeven. Ze wijken af van andere berichten en staan in een opvallend kader met daarbij een foto van het kind en naast het Burgernet logo ook een opvallende koptekst die duidelijk maakt dat het om een vermist kind gaat. Voor gebruikers van de Burgernet-app en bezoekers van de Burgernet-website springen deze berichten er visueel duidelijk uit. De urgentie van het bericht is daarmee direct helder.

In de nieuwe situatie komt het huidige onderscheid tussen het AMBER Alert en het Vermist Kind Alert te vervallen. De Landelijke Eenheid van de politie heeft nadrukkelijk verklaard dat dit onderscheid vanuit de operatie niets toevoegt.

Bereik

In de inbreng van meerdere fracties zijn vragen gesteld over het bereik.

De leden van de D66-fractie vragen of ik kan toelichten op basis van welke cijfers is geconcludeerd dat het bereik van de vermist-kind-alertering niet zal verminderen bij een overgang naar Burgernet 2.0.

Ik heb in mijn brieven geen kwantitatieve uitspraken over bereik gedaan, maar gesteld⁶ dat het uitgangspunt bij deze integratie is dat de huidige kwaliteit en functionaliteit van de vermist-kind-alertering gehandhaafd blijven. Met de integratie in Burgernet wordt een nieuwe vermist-kind-voorziening op gelijkwaardig kwaliteitsniveau gecreëerd. Dat betekent niet dat het een één-op-één kopie van het huidige systeem van Netpresenter wordt. De politie zet in op een gerichte keuze van effectieve verspreidingskanalen, zoals hierna onder het kopje «Verspreidingskanalen vermist-kind-alertering via Burgernet» nader wordt toegelicht.

Enkele leden vragen mij in hun inbreng een vergelijking in bereik te maken tussen Burgernet en AMBER Alert. De leden van de D66-fractie maken zich zorgen over het bereik van Burgernet 2.0 in vergelijking met dat van het AMBER Alert en stellen dat ik geen concrete cijfers heb genoemd. De leden van de D66-fractie vragen evenals de leden van de CDA-fractie, de leden van de SP-fractie en de leden van de SGP-fractie of ik kan aangegeven hoe groot het totale geschatte bereik van Burgernet 2.0 is en hoe dit zich verhoudt tot het bereik van het AMBER Alert.

Graag wil ik eerst een algemene toelichting geven hoe het bereik wordt gevormd. Voor dit type alerteringsberichten (zowel het Burgernet-systeem als het systeem van Netpresenter) wordt een breed scala aan communicatiekanalen gebruikt. Naast de berichten die mensen direct via de app ontvangen, worden de alerteringsberichten doorgeplaatst op diverse sociale media en delen mensen delen deze op hun beurt ook weer onder hun connecties/volgers of verspreiden deze via andere kanalen zoals bijvoorbeeld whatsapp groepen. Hierdoor verspreiden de alerteringsberichten zich snel tot een veelvoud van het aantal mensen dat de app heeft gedownload en daarin rechtstreeks de berichten ontvangt. Daarnaast kunnen alerteringsberichten doorgeplaatst worden naar diverse andere media en kanalen (zoals de landelijke media, nieuws-apps, en bijvoorbeeld digitale beeldschermen op openbare plaatsen en apps als een reis- of routeplanner, etc.) Hiermee wordt de verspreiding van een alerteringsbericht exponentieel vergroot. Het betekent aan de andere kant ook dat één burger het bericht via diverse kanalen zal ontvangen, wat het lastig maakt het bereik te kwantificeren. Bovendien praten we hier slechts over een potentieel bereik. Het is vanwege deze complexiteit dat ik in mijn brieven geen concrete cijfers heb genoemd over het bereik; noch van het AMBER Alert, noch van Burgernet.

Netpresenter noemt wel cijfers over het bereik van het AMBER Alert. Ik heb voor deze cijfers geen achterliggende onderbouwingen in mijn bezit, anders dan wat openbaar te vinden is in jaarverslagen en persberichten van Netpresenter over het AMBER Alert. Zonder objectieve onderbouwingen zal ik het door Netpresenter genoemde bereik van het AMBER Alert niet beoordelen. Wel wil ik waarschuwen geen appels met peren te vergelijken. Ter verduidelijking een voorbeeld.

De leden van de SGP-fractie constateren dat de huidige alertering binnen enkele uren via tientallen kanalen 90% van de Nederlanders bereikt en dat met de huidige app van Burgernet slechts 2,4 miljoen leden worden bereikt.

Deze vergelijking gaat mank. Het cijfer dat voor het bereik van het AMBER Alert wordt genoemd (90% van de Nederlanders) gaat om het gepresenteerde totale potentiële bereik. Het cijfer dat de leden van de SGP-fractie noemen voor het bereik van Burgernet betreft het daadwerkelijke aantal deelnemers (dat wil zeggen: app-downloads en aanmeldingen voor sms-berichten) en laat doorplaatsing van berichten via andere kanalen en het doorsturen door individuen buiten beschouwing. De door de leden van de SGP-fractie genoemde cijfers zijn daarom niet met elkaar te vergelijken. Het genoemde aantal van 2,4 miljoen is bovendien verouderd: inmiddels heeft Burgernet circa 3 miljoen deelnemers. Het aantal deelnemers aan het AMBER Alert – mensen die berichten rechtstreeks ontvangen – is volgens het laatste jaarverslag (2019) eveneens circa 3 miljoen.

De leden van de D66-fractie vragen of ik kan aangegeven hoeveel mensen direct op hun telefoon een bericht zouden ontvangen wanneer een landelijk (urgent) bericht zou worden verstuurd via Burgernet 2.0 met beeldmateriaal van een vermist kind, op basis van de huidige stand van zaken.

Op dit moment heeft Burgernet circa 3 miljoen deelnemers (aanmeldingen en app-downloads), maar zoals hiervoor toegelicht is dit slechts een beperkt deel van het bereik. Er zullen na de integratie diverse andere kanalen worden ingezet waardoor het bericht zich snel verspreidt en ook mensen die zich niet als deelnemer hebben aangemeld, worden bereikt. Verder is de verwachting dat wanneer we het publiek voorlichten dat vermist-kind-alertering voortaan via Burgernet zal plaatsvinden, dit zal leiden tot nieuwe aanmeldingen.

Verspreidingskanalen vermist-kind-alertering via Burgernet

De leden van de CDA-fractie vragen of de kanalen die worden ingezet na integratie bij Burgernet 2.0 vergelijkbaar zijn met de kanalen die thans gebruikt worden. De leden van de VVD-fractie vragen of ik bij de termijn tot 22 juli ook heb bezien of deze voldoende was om alle aansluitingen tot stand te brengen. De leden van de SGP-fractie constateren dat het omvangrijke netwerk van het huidige alert lastig te evenaren is binnen de termijn van 22 juli.

Burgernet heeft eigen communicatiekanalen, die voor een deel dezelfde zijn als de kanalen waar Netpresenter gebruik van maakt, en maakt bovendien gebruik van deels aanvullende faciliteiten en communicatiekanalen van de politie. Burgernet 2.0 kan zowel landelijk als regionaal berichten versturen en maakt gebruik van sociale media. Burgernet is in staat om berichten te versturen naar informatieschermen van het OV, wegbeheerders, commerciële aanbieders en landelijke media. In de aanbesteding voor Burgernet 2.0 is meegenomen dat de communicatiekanalen verder uitgebreid worden. Met de integratie van de vermist-kind-alertering bij Burgernet wordt deze ontwikkeling versneld.

Bij de start van de nieuwe situatie kunnen alerteringsberichten worden verstuurd aan alle Burgernet-deelnemers, diverse sociale mediakanalen, landelijke nieuwsmedia en de ANP-dienst. Deze zorgen voor het grootste bereik onder de bevolking. Ook de samenwerking met Rijkswaterstaat voor plaatsing van alerteringsberichten op de matrixborden boven snelwegen is vanaf de start geregeld. Met de NS wordt de samenwerking voor de start van de nieuwe functionaliteit gedeeltelijk ingevuld en na 22 juli verder uitgebouwd. Vanaf de start zullen vermist-kind-alerteringen naar verwachting als tekstbericht (zonder foto) op de informatieborden op stations kunnen worden geplaatst. Een automatische koppeling voor het plaatsen van deze berichten wordt zo spoedig mogelijk na 22 juli a.s. gerealiseerd. Verder is de politie met de NS in gesprek over het streven dat al het NS-personeel vermist-kind-berichten direct op hun device ziet.

In de periode na 22 juli a.s. wordt nader bekeken van welke verdere kanalen en middelen bij de vermist-kind-alerteringen gebruik zal worden gemaakt. Hierbij valt te denken aan digitale beeldschermen o.a. in het openbaar vervoer, bij tankstations, digitale borden van gemeenten, apps zoals nieuws-apps, een reis- of routeplanner, etc. De politie zal nu en in de toekomst de samenwerking zoeken met relevante partijen voor een zo breed mogelijke verspreiding van berichten.

De leden van de SGP-fractie vragen mij in te gaan op het tonen van alerteringen op matrixborden van Rijkswaterstaat. De leden van de SGP-fractievragen of dit traject al is afgerond of loopt het integratietraject nog?

De samenwerking met Rijkswaterstaat om per 22 juli a.s. alerteringsberichten op de matrixborden boven snelwegen te tonen, is gerealiseerd.

De leden van de VVD-fractie vragen of ook wordt gekeken naar het betrekken van vrijwillig aangesloten derden die in het netwerk van het AMBER Alert bijdragen aan het weergeven van de alertering. De leden van de SGP-fractie vragen mij aan te geven of bij de integratie van Burgernet 2.0 gebruik wordt gemaakt van het netwerk van het AMBER Alert.

Netpresenter heeft gedurende de looptijd van het contract met de politie de zogenoemde «AMBER Alert community» opgebouwd. Tot dusver heeft Netpresenter zich, al sinds het eerste verzoek van de politie daartoe in 2018, niet bereid verklaard deze community ter beschikking te stellen van de politie. De politie betreurt dit enerzijds en stelt zich op het standpunt dat een community die tijdens de looptijd van het contract met de politie is opgebouwd, met het oog op het algemeen belang en doel waarvoor die persoonsgegevens destijds door betrokkenen zijn verschaft, ook aan de politie overgedragen zou moeten worden. Anderzijds vertrouwt de politie op de eigen kanalen en mogelijkheden en is zij voor het neerzetten van een vermist-kind-voorziening op gelijkwaardig kwaliteitsniveau niet afhankelijk van het netwerk van Netpresenter.

Bedrijven en instellingen die nu meewerken aan de verspreiding van vermist-kind-berichten van de politie via het AMBER Alert, kunnen uiteraard zelf beslissen of ze de vermist-kind-alerteringen van de politie willen blijven doorgeven aan het publiek. Ik zie de bestaande samenwerkingen graag gecontinueerd en de politie zal de koppeling van organisaties die deze berichten willen verspreiden, graag realiseren. Organisaties kunnen hierover in contact treden met de politie⁷.

Kwaliteit

Enkele fracties hebben vragen gesteld over de kwaliteit van de vermist-kind-alertering na de integratie bij Burgernet. De leden van de CDA-fractie vragen of er kinderziektes naar aanleiding van de integratie te verwachten zijn. De leden van de SP-fractie vragen mij toe te lichten hoe de huidige functionaliteit en kwaliteit gewaarborgd blijven of zullen verbeteren en hoe ik kan garanderen dat geen sprake is van achteruitgang. De leden van de SGP-fractie vragen mij aan te geven hoe het kwaliteitsniveau gewaarborgd blijft na integratie in Burgernet. De leden van de JA21-fractie vragen waarop ik mijn overtuiging baseer dat met de integratie in Burgernet het niveau van het huidige AMBER Alert gewaarborgd is.

Uitgangspunt bij de integratie is dat de huidig kwaliteit en functionaliteit en de continuïteit van de vermist-kind-voorziening gehandhaafd blijven.

Ik wil benadrukken dat het hier niet gaat om het invoeren van een compleet nieuw systeem of concept. Vermissingsberichten zijn ook nu al onderdeel van de activiteiten van Burgernet, de technische en organisatorische processen rondom alertering bestaan al geruime tijd en de politie is ook in de huidige situatie verantwoordelijk voor het opsporingsproces (inclusief de bijbehorende berichtgeving, en uiteraard onder gezag van en in nauwe samenwerking met het openbaar ministerie) en opstellen van de vermist-kind-berichten. De huidige (beperkte) technische uitbreiding ligt in het verlengde van het bestaande Burgernetsysteem: voor de functionaliteit landelijke vermist-kind-berichten wordt een reeds bestaande module van Burgernet benut, waar de kinderziektes uit zijn. De politie heeft mij bevestigd dat de functionaliteit vanaf 23 juli a.s. gebruiksklaar zal zijn. Zoals ik in mijn brieven van 3 mei jl. heb benadrukt, ben ik ervan overtuigd dat de politie met de integratie van de functionaliteit vermist-kind-alertering een kwalitatief goed en toekomstbestendig product zal neerzetten, waarbij het belang van vermiste kinderen voorop blijft staan.

Herkenbaarheid en urgentie

De leden van de D66-fractie, de leden van de CDA-fractie en de leden van de SP-fractie vragen in hoeverre de impact van de huidige AMBER Alerts, die gaan over zeer urgente, levensbedreigende kindvermissingen, geborgd blijft wanneer de alerting wordt ondergebracht in een systeem waaronder ook iets minder urgente alerteringen worden gedaan. De leden van de D66-fractie vragen hoe binnen Burgernet 2.0 de hogere mate van urgentie ten opzichte van andere Burgernet meldingen aan de ontvangers duidelijk gemaakt wordt. De leden van de SP-fractie vragen of het bijvoorbeeld klopt dat een Burgernetmelding van een vermist kind qua aandacht zal moeten concurreren met andere meldingen van Burgernet.

Zoals gezegd wordt met de integratie een nieuwe berichtsoort aan Burgernet toegevoegd: de meer urgente vermist-kind-alertering. Deze berichten zijn onderscheidend vormgegeven. Ze wijken in kleur af van de andere berichten en staan in een opvallend kader met daarbij een foto van het kind en naast het Burgernet-logo ook een opvallende koptekst die duidelijk maakt dat het om een vermist kind gaat. Voor gebruikers van de Burgernet-app en bezoekers van de Burgernet-website springen deze berichten er visueel duidelijk uit. De urgentie is daarmee helder voor de ontvanger. Ook via diverse andere kanalen en media worden de grootschalige kind-vermissingen op deze opvallende wijze vertoond.

Naamsbekendheid en draagvlak

De leden van de PvdA-fractie menen dat de naamsbekendheid en daarmee het draagvlak van AMBER-Alert groot zijn en vrezen het risico dat met het opgaan van deze functionaliteit in het bredere Burgernet de alerteringen aan kracht verliezen. De leden van de JA21-fractie vragen of ik het risico onderschrijf dat het maatschappelijke urgentiegevoel dat momenteel gepaard gaat met een AMBER Alert melding zal afnemen wanneer de functionaliteit ondergebracht wordt bij het voor tal van andere zaken gebruikte Burgernet.

Ik ben het met de leden eens dat AMBER Alert een grote naamsbekendheid heeft. Ik deel echter niet de zorg van de leden van de JA21-fractie over een risico dat de vermist-kind-alerteringen aan kracht of maatschappelijk urgentie-gevoel zouden verliezen. Uit onderzoek⁸ blijkt dat er een brede steun is voor het betrekken van burgers bij het oplossen van misdrijven en het opsporen van vermiste personen en dat die steun nog hoger is als het gaat om het opsporen van vermiste kinderen. Ook wijst dit onderzoek uit dat burgers die al deelnemen aan één alerteringssysteem meer waardering hebben voor andere systemen en ook de bereidheid hebben om aan een ander alerteringsssysteem deel te nemen. Dat vermist-kind-alerteringsberichten in de toekomst via het Burgernet-systeem verstuurd worden, zal aan het publiek gecommuniceerd worden. Deze communicatie gaat voor het overgangsmoment van 23 juli a.s. van start.

In het verleden is gebleken dat burgers goed in staat zijn om aan wijzigingen te wennen, zoals bijvoorbeeld aan de overgang van het noodnummer 06–11 naar 112.

Tot slot is het aantal directe deelnemers (mensen die zich aanmelden of de app downloaden) zoals gezegd vergelijkbaar met het aantal bij AMBER Alert aangemelde deelnemers (circa 3 miljoen) en is dit slechts een deel van het totale bereik, doordat verspreiding via andere kanalen een groter bereik creëert.

Kennis van Netpresenter

De leden van de SGP-fractie vrezen dat de kennis van AMBER Alert hiermee grotendeels verloren gaat. De leden van de SGP-fractie vragen mij aan te geven of bij de integratie van Burgernet 2.0 gebruik is gemaakt van de kennis van AMBER Alert.

De firma Netpresenter heeft door de uitvoering van het AMBER Alert in Nederland uiteraard kennis en ervaring heeft. Netpresenter heeft echter geen monopolie op deze kennis. De politie heeft inmiddels ruim tien jaar ervaring met het uitdoen van vermissingsberichten en urgente opsporingsberichten. De organisatorische processen rondom de vermist-kind-alertering liggen ook in de huidige situatie al bij de politie. De politie is dan ook qua kennis en ervaring uitstekend geëquipeerd voor de vermist-kind-alertering.

5. Tijdige oplevering

De leden van de VVD-fractie vragen of ik het met deze leden eens ben dat de mogelijkheid een alertering uit te zenden te allen tijde beschikbaar moet zijn, ook in de transitieperiode.De leden van de VVD-fractie vragen evenals de leden van de CDA-fractie of ik kan garanderen dat het nieuwe systeem per 22 juli 2021 gereed is voor ingebruikname en of ik kan garanderen dat alertering te allen tijde mogelijk is. De leden van de CDA-fractie vragen of ik niet té optimistisch ben over de aanstaande integratie.

Ik ben het met de leden van de VVD-fractie eens dat de functionaliteit vermist-kind-alertering te allen tijde beschikbaar moet zijn. Zoals ik reeds heb gemeld, heb ik er vertrouwen in dat de politie de continuïteit van de vermist-kind-alertering zal handhaven. De politie heeft mij bevestigd dat de functionaliteit vanaf 23 juli operationeel en in de lucht zal zijn. Ik benadruk nogmaals dat het hier niet gaat om het invoeren van een compleet nieuw systeem of concept. De huidige (beperkte) technische uitbreiding ligt in het verlengde van het bestaande Burgernetsysteem: voor de functionaliteit landelijke vermist-kind-berichten wordt een reeds bestaande module van Burgernet benut, die dus al in de praktijk werkt en gebruikt wordt. Ook de technische en organisatorische processen rondom alertering bestaan al. Wel zal het nieuwe systeem gefaseerd uitgebouwd worden, zoals uitgebreid toegelicht onder punt 4 (Handhaven kwaliteit en functionaliteit van de voorziening vermist-kind-alertering).

6. Aanbestedings- en financiële aspecten

Er zijn door meerdere fracties vragen gesteld over de aanbestedings- en financiële aspecten van de integratie van de functionaliteit vermist-kind-alertering bij Burgernet.

Aanbestedingsaspecten

De leden van de D66-fractie vragen waarom het niet nodig is de opdracht voor de integratie bij Burgernet aan te besteden, terwijl de noodzaak tot aanbesteding wel een van de redenen was om het huidige contract met Netpresenter B.V. te beëindigen. De leden van de SGP-fractie vragen of ik kan aangeven of de vermist-kind-alertering die nu geïntegreerd wordt in Burgernet 2.0 is aanbesteed en zo nee, waarom niet. De leden van de CDA-fractie vragen of zich bij het onderbrengen van een deel van het technisch beheer onder de bestaande beheerovereenkomst met de leverancier van het Burgernet systeem niet dezelfde aanbestedingsproblematiek voordoet als met Netpresenter.

Het huidige contract met Netpresenter B.V. voor de dienstverlening rondom het uitdoen van vermist-kind-alerteringen behelst een jaarlijks bedrag van € 1.060.497,24 inclusief B.T.W. Een dergelijk contract dient op grond van Europese richtlijnen openbaar te worden aanbesteed. De in 2017 voorgenomen aanbesteding betrof zoals gezegd een soortgelijke dienstverlening als het lopende contract met Netpresenter, namelijk voor een zelfstandige, aparte functionaliteit vermist-kind-alertering.

Nu het onderbrengen van de functionaliteit vermist-kind-voorziening in het Burgernet-systeem de voorkeursoptie is geworden, heeft de politie deze optie aanbestedingsrechtelijk onderzocht en advies ingewonnen bij de landsadvocaat. De opdracht tot het integreren van de aanvullende functionaliteit in het Burgernet-systeem en de Burgernet-app kan op grond van de Aanbestedingswet worden verstrekt binnen de huidige contracten met de leveranciers van Burgernet die in 2016 zijn aanbesteed. Deze opdracht betreft geen wezenlijke wijziging van de oorspronkelijke contracten. Dit geldt ook voor het deel van het technisch beheer, dat bij het oorspronkelijke contract voor Burgernet 2.0 bij de leverancier is ondergebracht voor de resterende looptijd van dit contract. Wanneer te zijner tijd een nieuwe aanbesteding voor Burgernet noodzakelijk is, zal de functionaliteit vermist-kind-alertering daarin direct worden meegenomen.

De leden van de SGP-fractie vragen mij in te gaan op de al dan niet aanbestede opdracht aan de huidige leverancier van Burgernet.

Zoals gemeld in de beantwoording⁹ van de schriftelijke vragen van het lid Yeşilgöz-Zegerius (VVD), heeft de politie aan de huidige leveranciers van het Burgernet-systeem en de Burgernet-app een opdracht verstrekt voor de integratie van de functionaliteit vermist-kind-alertering.

Financiële aspecten

De leden van de CDA-fractie vragen of de eenmalige investering van ca.€ 200.000 bedoeld is voor de toevoeging van de functionaliteit van de Vermist Kind Alerts inclusief of exclusief de functionaliteit van de AMBER Alerts.

De investering van ca. € 200.000 is bedoeld voor de voorziening om, middels de vermist-kind-alertering in Burgernet, zowel de huidige AMBER Alerts als de huidige Vermist Kind Alerts te kunnen doen uitgaan. Het onderscheid tussen deze categorieën komt te vervallen, zoals eerder toegelicht. Genoemde investering omvat de aanpassingen van zowel het Burgernet-systeem als de Burgernet-app en het realiseren van automatische koppelingen naar andere kanalen.

De leden van de SP-fractie vragen wat de financiële effecten van mijn voorstellen zijn en of hiermee een bezuiniging beoogd is of een neveneffect en van welke omvang.

Zoals gezegd was kostenbesparing niet de motivatie voor de keuze in 2017 om het contract met Netpresenter niet verder te verlengen. Wel beschouw ik het als bijkomend voordeel dat door de keuze om de functionaliteit vermist-kind-alertering onder te brengen bij het Burgernet-systeem een efficiencywinst op het beheer kan worden behaald. De structurele kosten zullen daarmee aanzienlijk lager uitvallen. Deze efficiencywinst valt op dit moment nog niet exact te kwantificeren.

De leden van de SP-fractie vragen of eigenlijk wel sprake is van een commercieel contract met Netpresenter, en of er geen sprake is van een subsidierelatie. Deze leden vragen voorts of als er sprake zou zijn van een subsidierelatie, het dan ook klopt dat dit niet hoeft te worden aanbesteed.

Volgens de politie, hierin gesteund door de landsadvocaat, is er geen sprake van een subsidierelatie, maar van een commerciële, privaatrechtelijke overeenkomst. De korpschef beschikt niet over een wettelijke bevoegdheid tot het verstrekken van subsidie. De overeenkomst tussen Netpresenter en de politie omvat het leveren van diensten tegen een marktconforme vergoeding en bevat afdwingbare prestaties (in de vorm van overeengekomen service levels). In de context van de door Netpresenter aangespannen juridische procedures heeft de politie, gesteund door de Landsadvocaat, de stelling van Netpresenter als zou sprake zijn van een subsidie, genoegzaam weerlegd.

De leden van de SP-fractie vragen of het klopt het dat het AMBER Alert voorheen wél op de lijst als bijlage bij de begroting stond met organisaties die subsidie ontvingen en zo ja, waarom dit dan gewijzigd is.

In de bijlage «Subsidieoverzicht» die deel uitmaakt van de begroting 2021¹⁰ van het Ministerie van Justitie en Veiligheid zijn de kosten voor de vermist-kind-alertering niet opgenomen. Dit geldt evenzo voor eerdere begrotingen, waarbij ik rekening houdend met de vorming van de Nationale Politie in 2012, heb gekeken naar de jaren 2013 t/m 2020.

7. Capaciteitsinzet politie

De leden van de CDA-fractie vragen of bij de LMS reeds voldoende budget/capaciteit aanwezig is voor het beheer van de alerteringsfunctie en of daarvoor opgeschaald is. De leden van de SGP-fractie constateren dat het beheren van vermist-kind-alertering meer tijd kost dan enkel het doen uitgaan van meldingen, maar dat dit ook invoering van een 24/7 piket-systeem vergt. Deze leden constateren dat dit mogelijk gevolgen heeft voor de werkdruk bij de politie en vragen mij aan te geven hoe het beheer van de vermist-kind-functionaliteit wordt vormgegeven bij de politie en hierbij aan te geven of extra fte wordt vrijgemaakt en of dit ten koste gaat van het reguliere politiewerk.

De integratie bij Burgernet gaat niet ten koste van het reguliere politiewerk en er hoeft ook geen nieuw 24/7 piket-systeem te worden ingevoerd. Zoals gesteld gaat het hier niet om het invoeren van een nieuwe taak. De politie is ook nu al verantwoordelijk voor het opsporingsproces en opstellen van de vermist-kind-berichten: de Landelijke Eenheid verstuurt een vermist-kind-alertering wanneer er sprake is van een levensbedreigende situatie. Dit wordt nu nog verzonden via het systeem van Netpresenter en in de toekomst via het Burgernet-systeem. Hiermee veranderen de organisatieprocessen en de hoeveelheid werk niet. Het enige dat wijzigt, is het systeem waarmee de alerteringen worden verzonden.

Het beheer van het Burgernetsysteem ligt al bij de LMS, inclusief 24/7 dekking. Het extra beheer voor de functionaliteit vermist-kind-alertering in Burgernet is minimaal omdat deze functionaliteit is gebaseerd op een reeds in Burgernet bestaande optie.

8. Burgerparticipatie

De leden van de SGP-fractie constateren dat met meer controle van politie minder burgerparticipatie zal optreden. Dit is juist het doel van de vermist-kind-alertering. De leden van de SGP-fractie vragen mij aan te geven of de burgerparticipatie niet zal lijden onder de controle van politie.

De stelling van de leden van de SGP-fractie dat met meer controle van politie minder burgerparticipatie zal optreden, deel ik niet. In mijn brief van 3 mei jl.¹¹ heb ik aangegeven dat de politie zich met de integratie van de vermist-kind-alertering in Burgernet losmaakt van commerciële partijen in dit belangrijke proces, zodat zij meer controle heeft over de alertering. Wat ik hier met «meer controle» bedoel is meer grip op het proces en de privacyaspecten van de alerteringssystematiek.

9. Internationale samenwerking en bereik

De leden van de CDA-fractie vinden het bereik in het buitenland dan wel aansluiting op internationale kanalen van groot belang en vragen hoe het bereik van Burgernet 2.0 in een internationale context is en of dit vergelijkbaar is met het internationale bereik van het AMBER Alert. De leden van de CDA-fractie vragen welke voor- en nadelen de integratie in Burgernet 2.0 heeft ten aanzien van het internationale bereik van vermist-kind-alertering, en hoe ik deze voordelen en nadelen weeg. De leden van de SGP-fractie vragen mij aan te geven hoe met name het internationale karakter van de huidige alertering gewaarborgd blijft. De leden van de JA21-fractie vragen hoe ik garandeer dat het opsporen van Nederlandse kinderen in het buitenland niet bemoeilijkt gaat worden na het onderbrengen van de alertering bij Burgernet, aangezien het huidige internationale netwerk nauw samenhangt met de functionaliteit van AMBER Alert.

De Nederlandse politie bepaalt, net zoals zij dit doet bij het nationaal uitdoen van een vermist-kind-alertering, of het zinvol is een bericht ook internationaal te verspreiden. Een kindvermissingsbericht wordt in zo’n geval doorgegeven via de betreffende buitenlandse of internationale opsporingsinstanties, op basis van de geldende regels en verdragen, in de vorm van een rechtshulpverzoek. Deze instanties kunnen er vervolgens voor kiezen hiervoor een alerteringsbericht in te zetten via het in dat land beschikbare alerteringssysteem¹². Dit geldt beide kanten op: ook een vermist-kind-alertering uit het buitenland wordt indien nodig via de opsporingscontacten doorgegeven aan de Nederlandse politie en die beoordeelt of het zinvol is hiervoor een vermist-kind-alertering in Nederland uit te doen.

Het in de verschillende landen gebruikte alerteringssysteem staat dus los van het doorgeven van alerteringen aan het buitenland.

De leden van de D66-fractie vinden dat ik, door te stellen dat het doorgeven van alerteringen aan het buitenland los staat van het in Nederland gebruikte alerteringssysteem, voorbijga aan de bijdrage, in aanvulling op de politie inzet, die een vermissingsbericht gedeeld door o.a. commerciële partners in het buitenland heeft en of ik erken dat het direct kunnen delen van vermissingsberichten via partijen in het buitenland van meerwaarde kan zijn in het opsporen van een kind.

Het rechtstreeks delen van vermist-kind-berichten uit het ene land met/via commerciële partijen in het buitenland is niet wenselijk. De regie hierop hoort bij de betreffende opsporingsinstanties te liggen omdat die een zorgvuldige afweging maken over het wel of niet inzetten van een alerteringsbericht (soms kan het vanuit opsporingsbelang bijvoorbeeld beter zijn dit niet te doen), de internationale regels en verdragen volgen en de privacy-aspecten bewaken.

De Nederlandse politie is aangesloten bij het Europese netwerk van politiefunctionarissen die zich bezighouden met vermiste personen, waaronder kindvermissingen. Dit Europese netwerk heeft in 2001 als deskundigengroep reeds mandaat gekregen om de informatieuitwisseling inzake vermiste en niet geïdentificeerde personen te verbeteren, waarbij zo veel mogelijk gebruik wordt gemaakt maken van reeds bestaande communicatiemiddelen voor informatieuitwisseling (zoals het SIS en Interpol)¹³.

10. Netpresenter: contact, tevredenheid, samenwerkingsvorm

De leden van de VVD-fractie vragen op welke manier er sinds de mededeling dat de overeenkomst tussen de politie en de Netpresenter niet wordt verlengd contact is geweest met Netpresenter door mij of de politie.

Vanuit mijn ministerie is er tot op heden geen contact geweest met Netpresenter. Het betreft hier immers een contract tussen Netpresenter en de politie.

Vanuit de politie is er (per aangetekende post en via e-mail) contact geweest naar aanleiding van het gebruik door Netpresenter van o.a. Twitter-accounts en andere kanalen voor actievoering tegen (het besluit van) de politie terwijl het bedrijf die kanalen contractueel slechts mag gebruiken voor de verspreiding van vermist-kind-alerteringen namens de politie. De politie heeft Netpresenter schriftelijk gesommeerd dergelijke berichtgeving te beëindigen.

Op 4 mei jl. heeft Netpresenter per brief aan de politie bezwaar gemaakt op nader in te dienen gronden tegen de beslissing van de politie d.d. 31 maart 2021 om het contract niet te verlengen. Op 26 mei jl. heeft de politie geantwoord dat zij de bezwaargronden van Netpresenter tegemoetziet en zal behandelen. Uiteraard zal de politie in haar behandeling van de eventuele bezwaargronden van Netpresenter de heer Hoen de gelegenheid bieden daarover te worden gehoord. Verder zal de politie contact met Netpresenter onderhouden ten behoeve van een ongestoord verloop van de operatien en een professionele overgang per 23 juli 2021.

De leden van de VVD-fractie vragen wat de politie nodig heeft van Netpresenter om de taak goed onder te kunnen brengen bij Burgernet.

Ik spreek hierbij graag nogmaals de hoop uit dat Netpresenter (alsnog) correct en professioneel de overdracht zal afwikkelen richting de einddatum van het contract.

De leden van de SP-fractie vragen of ik tevreden ben over de huidige prestaties van AMBER Alert en zo ja, wat dan de reden is iets te wijzigen?

De keuze van de politie voor het niet verder verlengen van het contract met Netpresenter heb ik hierboven uitgebreid toegelicht.

De leden van de SP-fractie vragen of een model van samenwerking tussen het Burgernet- en het AMBER Alert-systeem overwogen is, of bijvoorbeeld een model waarin het AMBER Alert in de gebruikelijke politie-alertering wordt geïntegreerd met behoud van alle voordelen, zoals de naamsbekendheid. De leden van de SGP-fractie vragen of op alternatieve wijzen, anders dan via aanbesteding, is geprobeerd de kennis en het netwerk van Netpresenter bij de politie onder te brengen.

Naar aanleiding van het in 2017 aan Netpresenter meegedeelde voornemen tot aanbesteding hebben meerdere gesprekken tussen Netpresenter en de politie plaatsgevonden, waarin ook over alternatieven is gesproken. Deze gesprekken hebben niet geleid tot een alternatief waar beide partijen zich in konden vinden. Vervolgens heeft Netpresenter de eerdergenoemde juridische procedures aangespannen.

Voor wat betreft het netwerk en de kennis van Netpresenter verwijs ik naar mijn hierboven gegeven antwoorden.

11. Tien-punten-document van de heer Hoen

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen mij, naar aanleiding van de brief van de heer Hoen (directeur van Netpresenter B.V. en voorzitter van de Stichting AMBER Alert EuropE) aan uw Kamer met daarbij een tien-punten-document, om op ieder van de tien punten uit deze brief afzonderlijk in te gaan.

Hieronder ga ik in op de individuele punten uit het tien-punten-document. Daar waar het antwoord in het voorgaande al is gegeven in reactie op vragen van de fracties, volsta ik met een verwijzing daarnaar.

Punt 1: De heer Hoen stelt dat het huidige kwaliteitsniveau AMBER Alert NIET gewaarborgd is bij de integratie van de vermist-kind-alertering bij Burgernet.

Uitgangspunt bij de integratie van de vermist-kind-alertering bij Burgernet is, zoals ik eerder in deze beantwoording heb gemeld, dat de huidige kwaliteit en functionaliteit gehandhaafd blijven. Ik verwijs voor dit punt vooral naar mijn uitgebreide toelichting onder punt 4 (Handhaven kwaliteit en functionaliteit van de voorziening vermist-kind-alertering).

Punt 2: De heer Hoen stelt dat vermist-kind-berichten in de nieuwe situatie minder aandacht zullen krijgen omdat de urgentie minder duidelijk is.

De berichten zijn opvallend en onderscheidend vormgegeven, afwijkend van kleur en in een opvallend kader met daarbij een foto, zoals ik heb toegelicht onder punt 4 (Handhaven kwaliteit en functionaliteit van de voorziening vermist-kind-alertering). De urgentie is daarmee helder voor de ontvanger.

Verder verwijs ik naar mijn antwoord op de vragen van de leden Kathmann (PvdA) en Van Nispen (SP) ¹⁴waarin ik in het antwoord op vraag 5 een toelichting heb gegeven voor wat betreft de hoeveelheid «reguliere» berichten via Burgernet.

Punt 3: De heer Hoen stelt dat de overeenkomst tussen de politie en Netpresenter zeer waarschijnlijk een subsidie betreft.

Het betreft hier volgens de politie, hierin gesteund door de landsadvocaat, geen subsidie, maar een commercieel contract. Het feit dat Netpresenter activiteiten heeft ontplooid die niet onder de specificaties van het contract vallen, betekent niet dat het daarmee een subsidie betreft. Veel van deze «extra» activiteiten doet Netpresenter op eigen initiatief, niet namens of in opdracht van de politie en geregeld ook zonder afstemming met of instemming van de politie.

Punt 4: De heer Hoen stelt dat in 2017 gesproken werd over een verplichte aanbesteding, en vraagt zich af waarom nu in 2021 niet wordt aanbesteed.

De aanbestedingsaspecten heb ik uitgebreid toegelicht onder punt 6 (Aanbestedings- en financiële aspecten). Ik heb onder dat punt toegelicht dat de politie de huidige opdracht rechtmatig heeft verstrekt onder overeenkomsten die eerder zijn aanbesteed. Bovendien zullen – na expiratie van deze overeenkomsten – de voor Burgernet benodigde diensten ook gewoon worden aanbesteed voor zover de politie daarin niet zelf kan voorzien.

Punt 5: De heer Hoen stelt dat ik zou hebben gesuggereerd dat AMBER Alert zich beperkt tot een paar alerts per jaar.

Ik heb in mijn brieven geen suggesties gedaan. Het feit dat gemiddeld per jaar ongeveer 1 tot 3 AMBER Alerts en 8 tot 10 Vermist Kind Alerts worden verzonden, heb ik in mijn beantwoording van drie sets Kamervragen¹⁵ gemeld omdat dit informatie was waar uw Kamer om vroeg.

Punt 6: De heer Hoen stelt dat mijn weergave m.b.t. de uitkomst van de rechtszaak niet klopt.

In mijn brieven heb ik geen weergave van de uitkomst van de rechtszaak gegeven, maar slechts verwezen naar de uitspraak in hoger beroep in februari 2020¹⁶. Wat ik vervolgens heb gesteld is mijn standpunt dat er, na deze uitspraak in hoger beroep, voor de politie geen juridische belemmeringen meer resteren voor een andere invulling van de functionaliteit vermist-kind-alertering.

Punt 7: De heer Hoen stelt dat het stopzetten van de samenwerking met AMBER Alert zal leiden tot problemen met het opsporen van Nederlandse kinderen in het buitenland»

Ik heb uitgebreid toegelicht hoe de internationale samenwerking rondom vermissingen verloopt onder punt 9 (Internationale samenwerking en bereik). Ik heb daarbij toegelicht dat het in de verschillende landen gebruikte alerteringssysteem los staat van het doorgeven van alerteringen aan het buitenland.

Punt 8: De heer Hoen stelt dat er onwil bij de politie zou zijn om de zogenoemde AMBER Alert community over te nemen.

Er is geen sprake van onwil bij de politie. Ik heb in de feitelijke constatering gedaan dat Netpresenter zich tot dusver niet bereid heeft verklaard deze community beschikbaar te stellen. Dit standpunt van Netpresenter verklaart de heer Hoen in zijn tien-punten-notitie nader, met daarbij de voorwaarden waaronder het beschikbaar stellen van de community volgens Netpresenter wel mogelijk zou zijn. Dit zie ik als vooruitgang en het lijkt me een onderwerp voor het contact tussen de politie en Netpresenter over de afwikkeling en overdracht richting juli 2021.

Punt 9: De heer Hoen stelt dat de politie niet is ingegaan op pleiten door en suggesties van Netpresenter voor samenwerkingsvormen en dat effectiviteit en burgerparticipatie zullen afnemen.

De politie herkent zich niet in deze weergave. Het feit dat de politie zich niet kon vinden in voorstellen van Netpresenter is niet hetzelfde als dat de politie niet op voorstellen is ingegaan. Naar aanleiding van het in 2017 aan Netpresenter meegedeelde voornemen tot aanbesteding, hebben meerdere gesprekken tussen Netpresenter en de politie plaatsgevonden, waarin ook over alternatieven is gesproken. Deze gesprekken hebben niet geleid tot een alternatief waar beide partijen zich in konden vinden.

Een uitgebreide onderbouwing voor de inhoudelijke keuze om de functionaliteit vermist-kind-alertering onder te brengen in het Burgernet-systeem heb ik gegeven onder punt 3 (Nadere onderbouwing van de inhoudelijke keuze).

Voorts ben ik van mening dat de functionaliteit vermist-kind-alertering ook in de nieuwe invulling effectief zal zijn en dat burgerparticipatie niet zal afnemen.

Punt 10: De heer Hoen zet vraagtekens bij het feit dat de Minister de controversieel-verklaring van het dossier naast zich neerlegt.

Hierover heb ik verantwoording aan uw Kamer afgelegd onder punt 2 (Verzoek van uw Kamer). Zoals gezegd is het niet zetten van stappen op dit dossier geen optie. Als de politie geen enkele stap zet, bestaat per 23 juli 2021 de functionaliteit vermist-kind-alertering niet meer.

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen mij in gesprek te gaan met de heer Hoen over zijn tien-punten-document en aan de Kamer over dit gesprek te rapporteren.

Het contract voor de dienstverlening rondom het AMBER Alert is een contract tussen de politie en Netpresenter. Ik meng mij niet in de contacten tussen deze partijen over (het niet verlengen van) dit contract.

12. Concluderend

De leden van de JA21-fractie vragen of ik bereid ben alsnog recht te doen aan de wens van de meerderheid van de commissie geen onomkeerbare stappen te zetten inzake het AMBER Alert en de functionaliteit niet stop te zetten per 22 juli.

Zoals ik heb toegelicht is het niet zetten van stappen op dit dossier geen optie. Er is een contract dat van rechtswege eindigt en er moet een keuze gemaakt worden voor een vervolgstap. Onder punt 2 (Verzoek van uw Kamer) heb ik uitgebreid toegelicht waarom ik de huidige keuze de juiste vind. Ik benadruk nogmaals dat het besluit van de politie op zorgvuldige wijze tot stand gekomen is. Vermist-kind-alertering is van grote en blijvende waarde voor de samenleving. Ik ben ervan overtuigd dat de politie met de integratie van deze functionaliteit in het Burgernet-systeem een kwalitatief goede en toekomstbestendige voorziening creëert waarbij het belang van vermiste kinderen voorop blijft staan.

---

1. Kamerstuk 29 668, nr. 59 en Aanhangsel Handelingen II 2020/21, nrs. 1591, 1595 en 1596↩︎

2. Handelingen II 2017/18, nr. 33, item 2, p.1.↩︎

3. Zie o.a. Kamerstuk 29 628, nr. 755 en Kamerstuk 29 517, nr. 101.↩︎

4. Dit in tegenstelling tot onjuiste berichtgeving van Privacy First d.d. 18 mei 2021↩︎

5. O.a. Kamerstuk 29 628, nr. 755.↩︎

6. O.a. Kamerstuk 29 628, nr. 755.↩︎

7. Via een mail aan informatie@burgernet.nl.↩︎

8. I&O Research i.o.v. het WODC, Behoeftenonderzoek alertingssystemen, april 2013.↩︎

9. Aanhangsel Handelingen II 2020/21, nr. 2596↩︎

10. Kamerstuk 35 570 VI.↩︎

11. Kamerstuk 29 668, nr. 59.↩︎

12. Europese lidstaten gebruiken verschillende systemen om vermist-kind-alerteringen door te geven. Zo gebruikt bijvoorbeeld België het Child Alert, Duitsland het systeem van het Initiative Vermisste Kinder en Frankrijk het Alerte Enlèvement. Daarnaast bestaan zogenoemde Yellow Notices van Interpol voor o.a. kindontvoeringen.↩︎

13. Kamerstuk 27 400 VI, nr. 64.↩︎

14. Aanhangsel Handelingen II 2020/21, nr. 2595↩︎

15. Respectievelijk Aanhangsel Handelingen II 2020/21, nrs. 1591, 1595 en 1596↩︎

16. Kamerstuk 29 668, nr. 59.↩︎