De gevraagde informatie is door de Rekenkamer op 6 oktober gepubliceerd op haar website:

Aanbevelingen onderzoek 2015–2020 JenV | Publicatie | Algemene Rekenkamer.

(https://www.rekenkamer.nl/onderwerpen/voortgangsmeter/documenten/publicaties/2021/09/30/aanbevelingen-jenv).

In de begroting 2019 was er nog een restant taakstelling vermeld voor de jaren 2020 t/m 2023 ad 96 miljoen euro per jaar en met ingang van 2024 structureel 49,1 miljoen euro. Deze taakstelling was opgenomen omdat de begroting van JenV bij Slotwet werd geconfronteerd met onderuitputting op de kasbudgetten en op positieve resultaten bij de baten-lastendiensten. Het structurele deel in de taakstelling was in verband met beleidsmatige verlaging van de verwachte gasopbrengsten.

In de jaren 2019 en 2020 is deze taakstelling deels met onderuitputting maar ook met diverse maatregelen ingevuld. De laatste invullingstranche heeft plaatsgevonden in de begroting 2021 (september 2020). In de bijlage wordt dit aan u toegelicht in een tabel¹.

In 2020 zijn er 2.800 vertrekken met onbekende bestemming geregistreerd door het COA van vreemdelingen afkomstig uit een veilig land van herkomst. In 2021 tot en met september zijn dat er 1.900. In deze cijfers is er rekening mee gehouden dat landen kunnen wijzigen van status van veilig naar niet veilig of andersom.

Of de vreemdelingen daadwerkelijk in spoor 2 zaten op het moment van vertrek is niet te herleiden uit de systemen. Het COA registreert namelijk niet in welk spoor vreemdelingen zitten op welk moment, maar wel uit welk land zij afkomstig zijn.

De lijst met veilige landen van herkomst is hier gepubliceerd: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/asielbeleid/vraag-en-antwoord/lijst-van-veilige-landen-van-herkomst

(Bron: Ministerie van Justitie, KMI+, cijfers afgerond op tientallen).

De motie ziet niet op de begroting, maar op de bijdrage van nieuw beleid aan SDG’s. In de beleidsvoorbereiding krijgt dit een plaats in het Integraal afwegingskader (IAK). Sinds begin 2019 is het IAK uitgebreid met de verplichte kwaliteitseis «effecten op gendergelijkheid» en met de verplichte kwaliteitseis «effecten op ontwikkelingslanden». De andere SDG’s vielen al onder het bereik van de andere kwaliteitseisen en de IAK-vragen (zie Sustainable Development Goals (SDG’s) | Kenniscentrum Wetgeving en Juridische zaken (kcwj.nl) en 4 Wat is het doel? | Kenniscentrum Wetgeving en Juridische zaken (kcwj.nl)). Momenteel wordt het IAK herzien. Er wordt gewerkt aan het bevorderen van het meer zichtbaar en tijdig toepassen van het IAK.

Daarnaast heeft het Ministerie van JenV samen met de Ministeries van BZ, Defensie en OCW, en het maatschappelijk middenveld, het afgelopen jaar bijgedragen aan het beleidsinitiatief het nieuwe Nationaal Actieplan 1325 over de betrokkenheid van vrouwen bij vrede en veiligheid. In de Vijfde Nationale SDG Rapportage «Nederland Ontwikkelt Duurzaam» (19 mei 2021) wordt dit beleidsinitiatief aangewezen als goed voorbeeld dat bijdraagt aan het behalen van de SDG’s.

(https://www.kcwj.nl/kennisbank/integraal-afwegingskader-beleid-en-regelgeving/4-wat-het-doel/sustainable-development-goals-sdg%E2%80%99s)

(https://www.kcwj.nl/kennisbank/integraal-afwegingskader-beleid-en-regelgeving/4-wat-het-doel)

Zoals gemeld in de Kamerbrief van 21 mei 2021(1) kreeg de NCTb destijds de taak om de samenwerking op gebied van terrorismebestrijding te verbeteren, om dreigingsinformatie op hoofdlijnen bijeen te brengen en het beleid en de uitvoering daarvan te coördineren. Om de coördinerende taak goed te kunnen uitvoeren, is het noodzakelijk om continu een actueel beeld te hebben van de dreiging. Vandaar dat de NCTb, tegenwoordig de NCTV, van meet af aan heeft gefungeerd als centraal punt waar alle dreigingsinformatie die bij de verschillende partners bekend is op hoofdlijnen wordt geïntegreerd en wordt verrijkt met eigen expertise en informatie uit open bronnen in periodieke dreigingsbeelden. Ten behoeve van het onderkennen van dreigingen en het vormen van een actueel beeld van de reeds onderkende dreigingen maakte de NCTV sinds 2006 gebruik van internetmonitoring. De Tweede Kamer is hierover bij verschillende gelegenheden geïnformeerd.

Zoals in de verschillende Kamerbrieven(2) gemeld, richt internetmonitoring zich uitsluitend op voor eenieder toegankelijke openbare internetbronnen en is niet gericht op onderzoek naar een persoon, maar om een fenomeen te kunnen duiden. Voorop staat dat de NCTV geen taak heeft om gericht onderzoek te doen naar personen of organisaties die mogelijk een dreiging kunnen vormen voor de nationale veiligheid. De NCTV zet ook geen bijzondere inlichtingenmiddelen in; dit is voorbehouden aan de AIVD en MIVD en aan politie en OM waar het gaat om opsporingsbevoegdheden. De NCTV mag zich eveneens geen toegang verschaffen tot besloten internetfora of chatgroepen. De NCTV richt zich fenomeenmatig op het dreigingsbeeld als geheel. Internetmonitoring houdt in dat medewerkers van de NCTV openbare uitingen van trends en fenomenen, acties en reacties monitoren wanneer die in potentie de stabiliteit van Nederland kunnen ontwrichten. Om het maatschappelijk debat te volgen en fenomenen te kunnen duiden kan het voorkomen dat ook gekeken moet worden naar uitlatingen van relevante spelers (organisaties en/of personen) bij die fenomenen. Het zijn immers mensen zelf die de fenomenen vormgeven. Bij deze taak hoort daarmee dat bepaalde informatie werd verwerkt, in sommige gevallen ook persoonsgegevens, maar alleen voor zover die noodzakelijk waren voor het maken van de fenomeenanalyse en ook alleen daarvoor gebruikt werden. Tijdens internetmonitoring werd nooit deelgenomen aan conversaties met andere gebruikers.

In de beantwoording van Kamervragen van het lid Van Nispen(3) is toegelicht dat de uitkomsten van het project Taken en Grondslagen er toe hebben geleid dat specifieke werkzaamheden waarbij de verwerking van persoonsgegevens het meest vérstrekkend werd geacht per 31 maart 2021 werden opgeschort en op dit moment ook niet meer worden uitgeoefend: het verstrekken van duidingen over individuele personen ten behoeve van zowel de Taskforce Problematisch Gedrag en Ongewenste Buitenlandse Financiering, alsmede op verzoek van lokale overheden.

Zoals gemeld in de Kamerbrief van 2 november 2021(4) heeft de Autoriteit Persoonsgegevens zich bij brief van 8 juli 2021 op het standpunt gesteld dat het Organisatiebesluit JenV niet als grondslag voor de verwerking van persoonsgegevens kan dienen. In juli 2021 is besloten om voorlopig nog meer werkzaamheden van de NCTV op te schorten in afwachting van de inwerkingtreding van de Wet verwerking persoonsgegevens coördinatie en analyse terrorismebestrijding en nationale veiligheid.

In de kamerbrief van 2 november 2021(5) is ook toegelicht dat die verdere opschorting van werkzaamheden concreet betekent dat de NCTV voorlopig geen online openbare uitingen meer duidt om te beoordelen of deze passen binnen een bepaalde trend of fenomeen die in potentie de stabiliteit van Nederland kan ontwrichten en of er in dat kader maatregelen ter verhoging van de weerbaarheid moeten worden bevorderd. Het moge duidelijk zijn dat dit het belang van de nationale veiligheid niet ten goede komt. Om die reden hecht het kabinet veel waarde aan de voortgang van het voorstel voor een Wet verwerking persoonsgegevens coördinatie en analyse terrorismebestrijding en nationale veiligheid.

(1) Kamerstukken II 2020–2021, 30 821/29 754, nr. 131.

(2) Kamerstukken II 2020–2021, 32 761/30 821, nr. 180, Kamerstukken II 2020–2021, 30 821/29 754, nr. 131, Kamerstukken II 2020–2021, 32 761, nr. 200.

(3) Kamerstukken II 2020–2021, D41125.

(4) Kamerstukken II 2020–2021, 32 761, nr. 200.

(5) Kamerstukken II 2020–2021, 32 761, nr. 200.

De compliancy van de highrisk applicaties aan Privacy & Security by Design (PSbD) wordt uitgedrukt in de volwassenheidsniveaus 0 tot en met 3:

• Niveau 0: Er is geen specifieke aandacht voor PSbD op basis van het (politie)beleid.

• Niveau 1: Er is wel specifieke aandacht op het gebied van PSbD, maar die is niet toereikend om te voldoen aan de wet (Wpg).

• Niveau 2 (Wpg compliant): Er is wel specifieke aandacht op het gebied van PSbD en dit is afdoende om te voldoen aan de wet (Wpg), maar niet toereikend voor het (politie)beleid.

• Niveau 3 (PSbD compliant): De aandacht op het gebied van PSbD voldoet aan de wet en het vastgestelde (politie)beleid.

Bij alle applicaties is nu minimaal specifieke aandacht voor PSbD (niveau 1). Tijdens de 0-meting zaten drie applicaties nog op niveau 0. Elf applicaties zijn nu Wpg-compliant (niveau 2). Ter vergelijking: dat waren er bij de 0-meting nog vier. Dertien applicaties met volwassenheidsniveau 1 worden de komende jaren vervangen. In deze oude applicaties wordt nog maar marginaal in geïnvesteerd. Alle nieuwe applicaties worden conform PSbD ontwikkeld.

Het type verbeteringen dat nodig is ten aanzien van PSbD in de applicaties loopt sterk uiteen. In generieke zin wordt veel verbeterd op de onderdelen autorisatie en logging. Steeds meer applicaties worden aangesloten op de generieke voorziening IAM (Identity & Access Management) voor autorisaties. En steeds meer applicaties leggen een audittrail vast.

Daarnaast wordt er in algemene zin geïnvesteerd in privacy, integriteit en informatiebeveiliging. Dit draagt bij aan PSbD voor alle applicaties.

We ondersteunen en stimuleren inzet van bewezen effectieve gedragsinterventies voor kinderen van 8 jaar tot jongvolwassenen. Het gaat hierbij om interventies gericht op jeugdigen en jongvolwassene met risicofactoren en/of risicogedrag die kunnen leiden tot (herhaald) crimineel gedrag.

De belangrijkste voorbeelden van programma’s en projecten die voor verschillende doelgroepen en leeftijden ingezet worden zijn:

• Voor kinderen op de basisschool en in de onderbouw van het voortgezet onderwijs kunnen verschillende gedragsinterventies worden ingezet, zoals Basta!, Alles Kidzzz en PIT. De interventies zorgen ervoor dat de juiste hulp wordt ingezet en dat ouders en leerkrachten ondersteund worden.

• Voor kwetsbare jongeren van 12–18 is er Alleen jij bepaalt wie je bent (AJB). Door middel van gestructureerde vrijetijdsbesteding in de vorm van sport en persoonlijke coaching op gedrag worden jongeren begeleid.

• De Integrale Persoonsgerichte Toeleiding naar Arbeid (IPTA) is een integrale persoonsgerichte aanpak die risicojongeren (16–27 jaar) begeleidt naar school of werk en is een intensief maatwerk traject.

• De Re-integratie officier (RIO) richt zich op jongvolwassenen. Het gaat hierbij om de doelgroep (ex-)gedetineerde geweldplegers (18–27 jaar) met hardnekkige multiproblematiek. Deze doelgroep is doorgaans lastig te motiveren, kent een hoog recidive gehalte en heeft daardoor intensieve langdurige begeleiding op de vijf basisvoorwaarden nodig. Doel van de RIO is toeleiding naar werk, opleiding of dagbesteding.

• Voor de aanpak van overlastgevende of criminele groepen (ook meisjesgroepen) is er de jeugdgroepen aanpak. De aanpak gaat uit van een gestructureerd systeem van 7 stappen die door alle gemeenten ingezet kan worden variërend van manieren van gedragsbeïnvloeding tot handelingsperspectief op belangrijke thema’s als multiprobleemhuishoudens, kwetsbare gezinnen en Licht Verstandelijke Beperking (LVB).

• OM-lesprogramma «Wie grijpt in?» Het lesprogramma waarin officieren van justitie en studenten rechten met leerlingen in gesprek gaan over hun eigen rol in een veilige samenleving. «Wie Grijpt In?» is een lesprogramma voor alle niveaus van het middelbaar onderwijs en het mbo.

Zie ook het antwoord op vraag 129.

In totaal is 91 miljoen. structureel gereserveerd voor 700 fte (digitale) agenten in de wijk. Van deze 700 fte is in de raming rekening gehouden met 350 fte in 2024 en 350 fte vanaf 2025. Op dat moment is er weer ruimte bij de PA om deze extra aspiranten op te leiden. Uw Kamer wordt spoedig geïnformeerd over de invulling van de incidentele ruimte die hierdoor ontstaat. Naast de 91 miljoen. voor capaciteit is ook 13 miljoen. structureel gereserveerd voor het Politieonderwijs. Deze investering is bedoeld om de komende jaren voldoende aspiranten goed te kunnen opleiden en huisvesten.

Besluitvorming over de verdeling over de regionale eenheden van de 700 extra agenten voor de wijk zal plaatsvinden in de context van het Landelijk Overleg Veiligheid en Politie (LOVP), dus in nauwe samenspraak tussen de MJenV, de korpschef, de Regioburgemeesters en de voorzitter van het College van Procureurs-generaal.

De overschrijding van de redelijke termijn door de rechtbanken en gerechtshoven wordt niet geregistreerd in de datasystemen.

Bij de Hoge Raad wordt onderscheid gemaakt tussen overschrijdingen van de redelijke termijn die tot korting van de straf hebben geleid en overschrijdingen waarbij dat niet het geval is geweest. In 2020 zijn er ruim 90 zaken geregistreerd waarbij overschrijding tot korting van de straf heeft geleid en ruim 20 overschrijdingen zonder korting van de straf. In 2021 (tot en met oktober) ongeveer 90 zaken met korting van de straf en 10 zonder.

De voorraad bestuursrechtelijke zaken bij de rechtbanken die wachten op (verdere) behandeling bedraagt in oktober 2021 ongeveer 70.000.

In oktober 2021 bedraagt de voorraad op zitting te plannen zaken bij de Afdeling bestuursrechtspraak circa 870 zaken. Dit betreft de zaken waarin het vooronderzoek is afgerond. Dat wil zeggen dat de dossiers in deze zaken gevormd zijn en dat de Afdeling beschikt over alle stukken die nodig zijn om het geschil te kunnen behandelen op zitting.

Politie

80% van de zedenzaken (m.u.v. kinderpornozaken) moet binnen 6 maanden na aangifte door de politie naar het OM zijn gestuurd. Onderstaande gegevens geven weer in hoeveel van deze zaken deze norm werd gehaald:

– van 1 januari 2019 tot 1 oktober 2019: 59%

– van 1 januari 2020 tot 1 oktober 2020: 53%

– van 1 januari 2021 tot 1 oktober 2021: 51%

Openbaar Ministerie

Uitgangspunt voor het OM is dat 80 procent van de zaken betreffende seksuele misdrijven* binnen zes maanden na ontvangst op zitting worden behandeld. In voorgaande jaren is dit streefcijfer niet gehaald. In 2020 is het in 37 procent van de zaken gelukt om de zaak binnen een half jaar op de zitting te behandelen. Voor het jaar 2021 is gebruik gemaakt van de cijfers tot en met de maand september; uit die cijfers blijkt dat 34 procent van de zaken binnen een half jaar op de zitting werd behandeld. In 2021 is tot dusver dus geen sprake van een verkorting van de doorlooptijden. Op dit moment wordt door het OM hard gewerkt, via verschillende initiatieven, om de doorlooptijden te verbeteren.

*Onder zedenmisdrijven worden de delicten verstaan die zijn strafbaar gesteld in artikel 240 t/m 248f, 249 t/m 250 en 254 t/m 254a Wetboek van Strafrecht.

Rechtspraak

De norm voor de doorlooptijd gemeten vanaf de datum van de eerste zitting bij de rechtbank tot aan de datum van het eindvonnis door de rechtbank, is dat 80 procent van de zaken binnen 3 maanden wordt afgedaan. In de periode januari t/m september 2021 laat de doorlooptijd van zedenzaken voor wat betreft het traject van datum eerste zitting bij de rechtbank tot datum van het eindvonnis door de rechtbank een lichte verbetering zien in vergelijking met 2020. In de eerste 9 maanden van 2021 werd 72 procent van de zaken binnen 3 maanden afgedaan, tegenover 67 procent van de zedenzaken in 2020. In 2019 ging het om 74 procent en in 2018 om 70 procent.

In 2021 is er tot en met 15 oktober in totaal 1.734 keer contrabande onderschept in de PI’s. Hiervan is 1.106 keer contrabande aangetroffen bij gedetineerden en 628 keer contrabande aangetroffen die niet te relateren valt aan individuele gedetineerden. Hierbij valt te denken aan contrabande die wordt aangetroffen op de luchtplaats of op het dak.

In dezelfde periode zijn 1.759 beschikkingen opgemaakt naar aanleiding van het bezit of gebruik van drugs of het bezit van overige contrabande waarbij een straf of maatregel is opgelegd. Er kan hierbij geen onderscheid gemaakt worden tussen bezit en gebruik van drugs, dus zijn beide categorieën meegeteld. De cijfers van eerder genoemde aantallen bij gedetineerden aangetroffen contrabande en opgelegde beschikkingen zijn daarom per definitie verschillend. In een beschikking kunnen meerdere aanleidingen voor een straf of maatregel zijn geregistreerd, daarom kan niet automatisch worden aangenomen dat de disciplinaire straf een direct gevolg is van de aanleiding constatering contrabande. Wel is het zo dat bezit of gebruik van contrabande in principe altijd leidt tot een disciplinaire maatregel.

Deze cijfers betreffen het aantal beschikkingen (rapporten) zoals geregistreerd in het informatiesysteem waarin binnen het gevangeniswezen informatie over het verblijf van justitiabelen wordt vastgelegd. Een beschikking is een soort proces-verbaal dat wordt opgemaakt na een misdraging van een gedetineerde. Hierin registreert een medewerker van een penitentiaire inrichting deze misdragingen als feiten die hebben plaatsgevonden. Een beschikking vormt daarmee de basis voor een straf of maatregel die de gedetineerde krijgt.

In 2021 zijn er tot en met 15 oktober in totaal 16 MBV’s (Melding Bijzonder Voorval) opgemaakt met betrekking tot het aantreffen van contrabande bij tbs-klinieken. In totaal zijn er 18 contrabanden aangetroffen (bijvoorbeeld drugs en een telefoon). Hierbij waren 14 individuele tbs-gestelden betrokken en zijn 8 disciplinaire straffen dan wel maatregelen getroffen jegens deze tbs-gestelden.

Daarnaast zijn andere maatregelen getroffen zoals het doen van aangifte, terugplaatsing naar een kliniek, vergoeden van schade en intrekken verlof.

Voor de tbs-klinieken (FPC’s) geldt dat de cijfers zijn gebaseerd op de bijzondere vondsten van contrabande die aan DJI worden gemeld conform de Melding Bijzonder Voorval.

In het kader van de regeling vervroegd uittreden zijn de volgende aannames gehanteerd ten aanzien van de keuze om vroeger of later uit te treden:

• van de groep die 5 jaar vooraf AOW zou gaan, gaat 40% 2 jaar later (3 jaar voor AOW)

• van de groep die 4 jaar vooraf AOW zou gaan, gaat 100% 1 jaar eerder (3 jaar voor AOW)

• van de groep die 3 jaar vooraf AOW zou gaan, gaat 100% nog steeds op 3 jaar voor AOW

• van de groep die 2 jaar vooraf AOW zou gaan, gaat 100% nog steeds op 2 jaar voor AOW

• van de groep die 1 jaar vooraf AOW zou gaan, gaat 75% 1 jaar eerder (2 jaar voor AOW) en 25% gaat nog steeds op 1 jaar voor AOW

• van de groep die op AOW datum zou gaan, gaat 25% 2 jaar eerder (2 jaar voor AOW), 65% 1 jaar eerder en 10% nog steeds op AOW.

De gemiddelde deelnamelengte is daarmee berekend op ongeveer 20 maanden, het deelname percentage is 89%.

De overschrijding van de redelijke termijn door de rechtbanken en gerechtshoven wordt niet geregistreerd in de datasystemen.

Bij de Hoge Raad worden zaken waarin de overschrijding van de redelijke termijn is geconstateerd evenmin afzonderlijk geregistreerd; de genoemde aantallen zijn daarom indicatief. Na onderzoek in de database van uitspraken kan worden geconstateerd dat er in civiele zaken geen uitspraken zijn geweest waarin overschrijding van de redelijke termijn is geconstateerd. Bij strafzaken zijn in 2019 bijna 200 uitspraken gevonden waarin sprake was van overschrijding van de redelijke termijn, in 2020 waren dat er ruim 100 en in 2021 (tot en met oktober) iets meer dan 100 zaken. Voor fiscale zaken zijn op dit moment geen cijfers beschikbaar.

Voor de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State geldt dat de redelijke termijn voor de fase van hoger beroep in beginsel is bepaald op twee jaar. In 2019 hebben 187 zaken van de 13.525 zaken die dat jaar door de Afdeling bestuursrechtspraak zijn afgedaan er langer over gedaan dan twee jaar. In 2020 ging dat om 55 zaken op een totaal aantal afgedane zaken van 9.393. In 2021 heeft de Afdeling bestuursrechtspraak tot nu toe ruim 7.200 zaken afgedaan. Daarvan kenden 77 zaken een behandelduur langer dan twee jaar.

Tijdens de coronacrisis is door de politie de campagne «GameChangers» gestart die zich richt op jongeren tussen de 12 en 18 jaar. Via een platform met verschillende online uitdagingen en games kunnen jongeren hun digitale vaardigheden testen en ontwikkelen. Zo wordt hen geleerd cybercrime te herkennen en wordt hen een legaal alternatief geboden wat daderschap kan voorkomen. Bovendien wordt voorlichting gegeven over de strafbaarheid van cybercrime.

Het platform en de online uitdagingen van GameChangers zijn momenteel nog steeds beschikbaar voor jongeren. Bij het tegengaan van cybercrime is daderpreventie belangrijk. Er wordt bezien hoe de campagne en de uitkomsten daarvan gebruikt kunnen worden bij toekomstige initiatieven gericht op daderpreventie.

Het project HackShield en de campagne GameChangers zijn twee aparte projecten, met verschillende doelstellingen en doelgroepen. HackShield is een project dat zich richt op kinderen tussen de 8 en 12 jaar. Via een educatieve game kunnen zij hun cybervaardigheden verbeteren. Op deze manier wordt de cyberweerbaarheid van kinderen verbeterd en kunnen ze dit inzetten om ook oudere generaties weerbaarder te maken. Het project wordt uitgevoerd door gemeenten en valt onder de CityDeal Lokale Weerbaarheid Cybercrime.

Gedurende de coronacrisis is begin 2020 door de politie de landelijke campagne «GameChangers» uitgevoerd. De campagne richt zich op jongeren tussen de 12 en 18 jaar en ziet op het voorkomen van daderschap. De deelnemers leren cybercrime te herkennen, krijgen voorlichting over de strafbaarheid van cybercrime en er wordt hen een legaal alternatief geboden. Voor meer informatie over GameChangers wordt u verwezen naar de beantwoording op vraag 34.

Sinds 2015 zijn er drie edities van de nationale cross-sectorale cyberoefening ISIDOOR georganiseerd. In juni van dit jaar is de derde editie – en tevens grootste editie ooit – georganiseerd. Uw Kamer is hierover geïnformeerd op 14 september jl. (Kamerstukken II, 2021/22, 26 643, nr. 781). ISIDOOR is georganiseerd door het NCSC en de NCTV en maakt onderdeel uit van de inzet op oefenen door dit kabinet. Voor de voortgang hierop verwijst MJenV u naar de NCSA voortgangsbrief als bijlage bij de beleidsreactie op het Cybersecuritybeeld Nederland 2021 (Kamerstukken II, 2020/21, 26 643, nr. 767).

Zoals aangegeven in antwoord op Kamervragen van het lid Rajkowski op 6 juli jl., adviseert MJenV het volgende kabinet om te kijken naar een passende frequentie van deze oefening. Het is aan hen om te bezien of 2022 daar het juiste tijdspad voor is. Daarbij wordt de kanttekening geplaatst dat ISIDOOR een zeer complexe oefening is waarvoor meerjarig veel capaciteit en voorbereidingstijd nodig is, maar het belang om te oefenen om goed voorbereid te zijn indien er toch iets mis gaat is evident. In de tussentijd zet het kabinet via de eerdergenoemde oefensporen daarom in op oefenen. In dat kader zal het NCSC ook komende tijd betrokken zijn bij diverse oefeningen in verschillende sectoren, zowel in nationaal als internationaal verband.

• Alleen het gerechtshof Den Haag heeft een specifieke cyberkamer. Het streven is om in elk gerecht een «cybercluster» te vormen. Dit is reeds gerealiseerd in de Rechtbanken Limburg, Rotterdam, Zeeland-West-Brabant, Oost-Brabant en Overijssel.

• Alle gerechten kunnen cybercrimezaken behandelen. Indien strafrechters behoefte hebben aan specifieke kennis op dit gebied, kunnen ze een beroep doen op het kenniscentrum cybercrime van het gerechtshof Den Haag.

• In de jaren 2017, 2018, 2019, 2020 en 2021 (t/m augustus) zijn er in eerste aanleg in totaal 437 zaken geweest met een al dan niet onherroepelijke veroordeling voor een cybercrimefeit. Niet geregistreerd wordt of cybercrimezaken behandeld worden door een specifieke kamer of een «cluster».

Hack Right is een interventie gericht op daders van cybercrime in de leeftijd van 12 tot 30 jaar met als doel om hiermee hun recidive te voorkomen. Deze interventie kan worden ingezet in het kader van een Halt-afdoening, (jeugd)reclasseringsbegeleiding of als taakstraf. Het heeft op dit moment de status van een project en de komende 3 jaar wordt bekeken of het kan worden opgenomen in het reguliere pakket aan interventies. Het programma van Hack Right is beschreven en wetenschappelijk onderbouwd in een handleiding die naar verwachting in het 3e kwartaal van 2022 wordt voorgelegd aan de Erkenningscommissie Justitiële Interventies. Hack Right is tot nu toe ingezet voor 14 jongeren in de leeftijd van 16 tot 18 jaar, 8 in de leeftijd van 18 tot 23 jaar en 4 in de leeftijd van 23 tot 30 jaar.

Om meer zicht te krijgen op de in- en doorstroom van cyberdaders in de strafrechtketen en eventuele knelpunten daarbij, wordt op dit moment onderzoek uitgevoerd. Dit onderzoek is naar verwachting medio 2022 gereed.

Jaarlijks publiceert de NCTV meerdere dreigingsbeelden op het gebied van:

• de digitale dreiging, de belangen die daardoor worden aangetast en de weerbaarheid in relatie tot de nationale veiligheid (Cybersecuritybeeld Nederland, CSBN)

• radicalisering, extremisme en de nationale en internationale terroristische dreiging tegen Nederland (Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland, DTN)

• statelijke dreiging (in samenspraak met de AIVD en MIVD, het Dreigingsbeeld Statelijke Actoren, DBSA).

Het jaarlijkse Cybersecuritybeeld Nederland (CSBN) gaat in op de digitale dreiging, de belangen die daardoor worden aangetast en de weerbaarheid in relatie tot de nationale veiligheid. In de weerbaarheidscyclus die door het verantwoordelijke vakdepartement doorlopen wordt voor een vitaal proces worden belangen, dreigingen en weerbaarheid van (aanbieders van) het vitale proces specifieker in kaart gebracht om vervolgens op basis daarvan te bepalen welke acties uitgevoerd moeten worden om de weerbaarheid te verhogen. Daarnaast voeren de departementen samen met vitale aanbieders periodiek een self-assessment uit om de intersectorale afhankelijkheden tussen de vitale processen in kaart te brengen.

Als onderdeel van de versterkte aanpak vitaal wordt het instrumentarium uit de weerbaarheidscyclus doorontwikkeld. Zo worden onder andere technologische ontwikkelingen en geopolitieke veranderingen meegewogen in het beoordelen van risico’s en het nemen van weerbaarheid verhogende maatregelen.

In opdracht van de NCTV wordt periodiek een geïntegreerde risicoanalyse ten behoeve van de nationale veiligheid opgesteld. Het doel van deze geïntegreerde risicoanalyse is om de grootste risico’s voor de nationale en internationale veiligheid in de komende vijf tot tien jaar met elkaar te verbinden en voor alle betrokkenen binnen en buiten de overheid inzichtelijk te maken. In het kader van de Rijksbrede Veiligheidsstrategie, die momenteel in ontwikkeling is en die naar verwachting eind 2022 wordt opgeleverd, wordt deze geïntegreerde risicoanalyse opnieuw uitgevoerd.

Deze stelling klopt ons inziens niet. Jaarlijks stelt JenV in het kader van de begrotingsvoorbereiding in een zorgvuldig proces de ramingen op voor de beleidsartikelen, waarbij gebruik gemaakt wordt van de laatste, dan beschikbare cijfers. Het begrotingsproces kent echter een lange doorlooptijd. Zie ten aanzien van de doorlooptijd van dit proces het antwoord op vraag 1.

De ARK beschrijft in haar rapport[1] dat in de begrotingsvoorbereiding 2011 de PMJ-raming voor civiel niet onverkort is gevolgd. Reden daarvoor was dat vanaf 2011 een trendbreuk bleek op te treden in het Prognosemodel Justitiële Ketens (PMJ) op het terrein van civiel. Een trendbreuk die moeilijke voorspelbaar was. De periode daarvoor werd gekenmerkt door een gestage stijging van de instroom in de rechtspraak. In 2011 tekende zich een daling af van de instroom, die moeilijk voorspelbaar is in een econometrisch model. Zoals aan uw Kamer gemeld is de PMJ gebaseerd op de extrapolatie van historische trends. De trendbreuk in 2011 is reden geweest om naast de PMJ ook andere informatie te gebruiken voor de bepaling van de instroomverwachting in het begrotingsproces.[2] De data en de verbanden in het econometrische model worden ieder jaar geactualiseerd. Daarnaast vinden verfijningen van of uitbreidingen aan het model plaats, zoals aangegeven bij de aanbieding van de meest recente PMJ-ramingen aan uw Kamer op 17 juni jl.[3] Derhalve is «de trendbreuk» inmiddels verwerkt in het model. Hier is geen verbetering nodig.

Voor de lange termijn is een uitgebreid traject gestart om de mogelijkheden voor het verbeteren van de ramingen (in algemene zin) te onderzoeken.[4] Het model functioneert in technisch opzicht naar behoren, en er wordt inhoudelijk gekeken om dit verder te ontwikkelen. Zodra dit traject is afgerond zal uw Kamer hierover worden geïnformeerd.

[1] Algemene Rekenkamer (juni 2021), Ruimte in de ramingen? Meerjarenramingen onderzocht.

[2] Kamerstukken II 29 279, nr. 421.

[3] Kamerstukken II, 2020–2021, 24 587 nr. 802.

[4] Kamerstukken II, 2019–2020, 24 587 nr. 769.

Het Instituut Fysieke Veiligheid publiceert maandelijks de incidenten en (uitgesplitste) opkomsttijden op schaal van de veiligheidsregio en niet van gemeenten. Deze informatie is openbaar beschikbaar op het online dashboard.[1] Het halen van vastgestelde opkomsttijden is een zwaarwegende kwestie. Het is van groot belang dat de Veiligheidsregio’s hierin verantwoordelijkheid nemen en realistische opkomsttijden vaststellen. De opkomsttijden worden door de Veiligheidsregio’s vastgesteld conform het Besluit veiligheidsregio’s (Bvr). Omdat de besturen van de veiligheidsregio’s gemotiveerd kunnen afwijken van de gestelde normtijden zoals vastgelegd in het Bvr (Art. 3.2.1) is een vergelijking op schaal van de gemeenten moeilijk te maken. Aan de hand van de vastgestelde en de gerealiseerde opkomsttijden legt het bestuur tenminste jaarlijks verantwoording af aan de gemeenteraden binnen de regio. Hierbij is halen van vastgestelde opkomsttijden geen vrijblijvende kwestie.

[1] Kerncijfers Veiligheidsregio’s (ifv.nl).

Verzoeken om geslachtsnaamswijziging worden behandeld door Justis. Verzoeken om voornaamswijziging worden behandeld door de rechtbank.

Geslachtsnaamswijziging

In de tabel «verzoek in type aanvragen» als opgenomen in de bijlage treft u aan de aantallen verzoeken geslachtsnaamswijziging en de grond waarop deze verzoeken zijn gedaan in de afgelopen drie jaren.

In de tabel «Afdoening van verzoeken om geslachtsnaamswijziging» als opgenomen in de bijlage treft u aan de gegevens over de afdoening van verzoeken om geslachtsnaamswijziging zoals die door Justis de afgelopen drie jaar zijn behandeld¹.

Voor alle aantallen geldt: marginale afwijkingen voorbehouden.

Tevens verdient opmerking dat het aantal afgehandelde verzoeken in een jaar niet gelijk is aan het totale aantal verzoeken in dat jaar. Dit, omdat een verzoek in het ene kalenderjaar kan worden gedaan en in het volgende afgehandeld.

Voornaamswijziging

De gegevens over verzoeken om voornaamswijziging die door de rechtbank zijn behandeld treft u aan in de tabel «Verzoeken om voornaamswijziging» als opgenomen in de bijlage.

Cijfers over verzoeken die niet ontvankelijk zijn verklaard, zijn niet beschikbaar. Evenmin zijn gegevens beschikbaar over de gronden waarop voornaamswijziging wordt verzocht.

De politie wordt gefinancierd door middel van een algemene bijdrage (lumpsum) en bijzondere bijdragen. De algemene bijdrage betekent dat politie middelen ontvangt voor het geheel van werkzaamheden dat wettelijk tot de taak van de politie behoort. De bijzondere bijdragen worden gegeven voor de realisatie van een bepaald doel. Voor de bijzondere bijdragen is het mogelijk om bestedingsdoelen te volgen. Zo is bijvoorbeeld voor de middelen uit de motie-Klaver uit 2019 een bijzondere bijdrage voor zeden ingesteld. In begroting en beheerplan politie 2022–2026 is een overzicht van deze doelen opgenomen.

Voor de algemene bijdrage geldt dat de politiebegroting een onderscheid kent naar kostensoorten (zoals bijvoorbeeld personeelskosten, rente, opleiding/vorming, huisvesting, vervoer, verbinding/automatisering, geweldsmiddelen/uitrusting, operationeel en beheer). In de bijlage is een tabel opgenomen van deze uitsplitsing. Uit de algemene bijdrage worden de o.a. de personeelskosten betaalt¹. Op basis van het besluit verdeling en sterkte wordt de operationele sterkte over de eenheden verdeeld. In begroting en beheerplan politie 2022–2026 is deze verdeling opgenomen. In de basisteams wordt gewerkt aan verschillende werkzaamheden, afhankelijk van de behoefte van het gezag.

Met Politie voor Iedereen (PvI) is door de politie een programma opgezet waarlangs de aanpak van discriminatie, inclusief het tegengaan van etnisch profileren, wordt uitgevoerd. De MJenV heeft uw Kamer via het laatste halfjaarbericht politie van juni jl. geïnformeerd over het realisatieprogramma. De volgende maatregelen zijn genomen om etnisch profileren tegen te gaan:

1. Het handelingskader proactief controleren is opgesteld en breed binnen de politieorganisatie uitgerold, waarin de professionele norm van objectiviteit wordt beschreven die de politie hanteert en ook de wijze waarop zij met burgers wil omgaan. Het handelingskader maakt onderdeel uit van de Integrale Beroepsvaardigheden Trainingen (IBT).

2. De versterking van het vakmanschap door opleiding en training in de basisteams.

3. In eenheden zijn ambassadeurs voor professioneel controleren aangesteld. Deze ambassadeurs lopen ook daadwerkelijk mee met collega’s op straat om direct kennis over te dragen in de praktijk.

4. De proactieve controle kan worden uitgevoerd met gebruikmaking van de digitale toepassing Mobiel Effectief op Straat (MEOS). Aan MEOS is een extra functionaliteit toegevoegd ter ondersteuning bij professionele controllers (de ProCo-functionaliteit). Via deze functionaliteit ziet elke gebruiker van MEOS die informatie over een kenteken of een ID opvraagt hoe vaak en hoe recent deze bevraging eerder is gedaan. Deze informatie kan helpen om af te wegen of een controle wordt doorgezet of niet. Uw Kamer is hierover recent geïnformeerd in de beantwoording op vragen van D66.

De aanpak die de politie heeft ontwikkeld voor professioneel controleren wordt in de komende periode verder geïmplementeerd en waar nodig aangescherpt. De aanpak wordt geëvalueerd via extern onderzoek naar onder andere het gebruik en de bijdrage van de ProCo-functionaliteit in MEOS en de effecten van de training met Virtual Reality simulaties. De politieorganisatie beschikt daarnaast over een eigen Netwerk Divers Vakmanschap waarin kennis over de leefstijlen, aandachtgebieden en culturen in onze samenleving toegankelijk wordt gemaakt.

De urenregistraties van de politie zijn niet geschikt om de tijdsbesteding van wijkagenten inzichtelijk te maken. Dit heeft te maken met de wijze van registreren en het doeleinde waarvoor de uren geregistreerd worden. Wel kan de urenregistratie trendmatig gebruikt worden. Uit een in 2020 uitgevoerde analyse van de urenregistraties van wijkagenten blijkt dat er in 2019 meer uren aan de wijk werden besteed dan in 2017 (zie ook Kamerstukken II, 2020/21, 2999628, nr. 1015).

Verder geeft de Inspectie JenV in haar rapport over de incidentafhandeling door de politie aan dat de mate waarin wijkagenten voor noodhulpdiensten worden ingezet sterk verschilt per basisteam en per wijkagent. Het onderzoek bevestigt het beeld dat wijkagenten in sommige basisteams een deel van hun tijd worden ingezet voor noodhulp.

Zie ook het antwoord op vragen 288 en 296.

De Nederlandse politie staat internationaal bekend om haar stevige maatschappelijke verankering en oriëntatie op de wijken. Die verankering kent een lange historie en wordt geborgd binnen de 167 basisteams. Om blijvend verbinding te kunnen maken met de samenleving is het noodzakelijk dat het gebiedsgebonden politiewerk (GGP) met de tijd meegaat en inspeelt op actuele ontwikkelingen. Met de Ontwikkelagenda GGP wordt in belangrijke mate richting gegeven aan de benodigde doorontwikkeling binnen de basisteams.

Het aannamebeleid sluit in zijn algemeenheid aan bij de strategische agenda van de politie. Hierin is het herkenbaar zijn voor alle inwoners van Nederland een belangrijk thema, met daarbij de focus op divers samengestelde teams die aansluiten bij de samenleving.

De vraag hoeveel van het budget van 2022 is bedoeld voor het verder professionaliseren van de klachtenprocedure van de politie is niet goed te beantwoorden omdat hiervoor geen afzonderlijke begrotingspost bestaat en de kosten gaan zitten in tal van initiatieven en activiteiten die zijn gericht op de professionalisering van de klachtenprocedure. Het gaat daarbij onder meer om:

• de themadagen van de klachtencoördinatoren waarin het onderwerp professionalisering van de klachtenprocedure vast op de agenda staat,

• een themadag voor alle klachtbehandelaars,

• een workshop van de Nationale ombudsman voor alle klachtbehandelaars en

• opleidingen zoals de opleiding mediationvaardigheden, de opleiding schrijven en de verdiepingsopleiding klachtbehandeling.

De voorraad op zitting te plannen strafzaken is te vinden in het antwoord op vraag 21.

Voor de strafzaken die in de periode januari t/m eind oktober 2021 voor het eerst op een rechtbankzitting zijn gekomen, geldt de volgende gemiddelde doorlooptijd voor het traject van datum beslissing afdoening OM tot datum eerste zitting rechtbank: strafzaken enkelvoudige kamer 222 dagen, strafzaken meervoudige kamer 197 dagen en kanton-strafzaken: 327 dagen.

Voor de strafzaken die in de periode januari t/m eind oktober 2021 voor het eerst op een zitting bij een gerechtshof zijn gekomen, gelden de volgende gemiddelde doorlooptijden voor het traject van datum ontvangst dossier van rechtbank tot datum acceptatie dossier door het resortsparket: strafzaken enkelvoudige kamer 104 dagen, strafzaken meervoudige kamer 144 dagen en kanton-strafzaken 71 dagen. Voor het traject van acceptatie dossier door het resortsparket tot datum eerste zitting hof gelden de volgende gemiddelde doorlooptijden: strafzaken enkelvoudige kamer 156 dagen, strafzaken meervoudige kamer 227 dagen en kanton-strafzaken 198 dagen.

In de ProCo functionaliteit bij MEOS wordt bijgehouden welke politiemedewerker welke bevraging heeft gedaan ten behoeve van een controle, ten aanzien van wie/wat en op welk moment. Onderzocht wordt of de geanonimiseerde data kunnen worden samengebracht met gegevensbronnen van het CBS om inzicht te krijgen in het bevragingsgedrag en in de controles die zijn uitgevoerd. Dit onderzoek bevindt zich in een voorbereidend stadium. De verwachting is dat er medio 2022 meer duidelijkheid is of de gegevensbronnen in samenhang dat inzicht kunnen geven. Overeenkomstig de motie Azarkan[1] zal MJenV uw Kamer halfjaarlijks rapporteren over de analyse van de door de Proco-app verzamelde gegevens ten aanzien van professioneel controleren.

[1] Kamerstukken II, 2021–2022, 29 628, nr. 1036.

De afgelopen jaren is veel energie gestoken in het aannemen en opleiden van rechters. Vanwege diverse factoren, zoals vergrijzing, het complexer worden van zaken en het toenemen van de behandeltijd van zaken, heeft deze toenemende zittingscapaciteit niet altijd ertoe geleid dat extra zaken kunnen worden afgedaan.

De voorraden bij de individuele gerechten kunnen wat fluctueren ten opzichte van de landelijke stand van zaken, maar daarin zitten geen grote verschillen. Voor de totale voorraad op zitting te plannen zaken wordt verwezen naar de antwoorden op vragen 21 (strafzaken), 22 (civiele zaken) en 23 (bestuursrechtelijke zaken).

Het bespoedigen van doorlooptijden vindt plaats door het programma Tijdige Rechtspraak voor (onder meer) de strafkantonzaken (inloopkamers strafrecht) en ten aanzien van de misdrijfzaken is een aantal maatregelen genomen in het kader van corona, zoals bijvoorbeeld het afdoen van misdrijfzaken door één in plaats van drie rechters en de tijdelijke avondopenstellingen van gerechten.

In de beantwoording van de vragen van uw Kamer over de begrotingsstaten van het Ministerie van Justitie en Veiligheid voor het jaar 2021 (35 570-VI, nr.19) is hierover eerder opgemerkt dat op het Rijks ICT-dashboard de grote ICT-projecten van het Rijk worden verantwoord. Onderdeel hiervan zijn grote ICT-projecten op het domein Rechtspleging en Rechtshandhaving. Volgens de richtlijnen van het Rijk worden de gegevens over de stand van zaken periodiek bijgewerkt. Op dit moment zijn de volgende voor de beantwoording van de vraag relevante grote ICT-projecten op het Rijks ICT-dashboard opgenomen: Consolidatie Document Management, Digitale Toegankelijkheid, Transitie Kantoorautomatisering, en WJSG – GPS.

Er is geen overzicht van kleinere ICT-projecten die worden uitgevoerd door organisaties op het gebied van de rechtspleging. Het uitvoeren van ICT-projecten past ook bij de normale taakuitvoering van deze organisaties.

In 2022 loopt in samenwerking tussen politie, OM en NFI ten behoeve van de keten-ICT het programma «Effectieve IV keten forensisch onderzoek» (EIVKFO). De totale begroting voor dit programma bedraagt in 2022 ca. 8,6 miljoen euro en zal door de ketenpartners gezamenlijk gefinancierd moeten worden. Een deel van de kosten van het programma (ca. 1,7 miljoen euro) is voorlopig toegekend vanuit JenV door het Programma Digitalisering Strafrechtketen (PDSK). Het resterende bedrag zal vanuit de organisaties gefinancierd moeten worden. Hierover vindt naar verwachting in het eerste kwartaal van 2022 besluitvorming plaats in het reguliere portfolioproces binnen de organisaties.

Daarnaast lopen er binnen de afzonderlijke organisaties ICT-projecten die relevant zijn voor de forensische keten.

Hieronder treft u de voorraadcijfers aan van december 2017 en maart 2020. U wordt apart per brief nog voor de begrotingsbehandeling geïnformeerd over de ontwikkeling van de voorraden sinds maart 2020.

Voorraadcijfers december 2017

Politie – voorraad politie (voorraad en in behandeling) misdrijfzaken 76.085

OM – voorraad OM te plannen OM-horen misdrijfzaken 1.820

OM – voorraad OM gepland OM-horen misdrijfzaken 4.060

OM/ZM – voorraad 1e aanleg op zitting te plannen misdrijfzaken 22.295

OM/ZM – voorraad 1e aanleg op zitting geplande misdrijfzaken 19.596

OM/ZM – voorraad 1e aanleg op zitting te plannen kantonzaken 35.144

OM/ZM – voorraad 1e aanleg op zitting geplande overtredingen 13.062

Hoger Beroep – voorraad 2e aanleg op zitting te plannen nb*

Hoger Beroep – voorraad 2e aanleg op zitting gepland nb*

3RO – caseload taakstraf OM en ZM 21.866

Rvdk – werkvoorraad taakstraffen (op wachtlijst/in behandeling) 2.920

DJI/AICE – voorraad zelfmelders 494

Politie/AICE – voorraad arrestanten (zaken) potentieel nog in te stromen bij DJI 43.799

Voorraadcijfers maart 2020

Politie – voorraad politie (voorraad en in behandeling) misdrijfzaken 73.508

OM – voorraad OM te plannen OM-horen misdrijfzaken 4.462

OM – voorraad OM gepland OM-horen misdrijfzaken 4.247

OM/ZM – voorraad 1e aanleg op zitting te plannen misdrijfzaken 31.429

OM/ZM – voorraad 1e aanleg op zitting geplande misdrijfzaken 24.312

OM/ZM – voorraad 1e aanleg op zitting te plannen kantonzaken 35.533

OM/ZM – voorraad 1e aanleg op zitting geplande overtredingen 19.200

Hoger Beroep – voorraad 2e aanleg op zitting te plannen 12.035

Hoger Beroep – voorraad 2e aanleg op zitting gepland 5.134

3RO – caseload taakstraf OM en ZM 17.907

Rvdk – werkvoorraad taakstraffen (op wachtlijst/in behandeling) 2.286

DJI/AICE – voorraad zelfmelders 1.600

Politie/AICE – voorraad arrestanten (zaken) potentieel nog in te stromen bij DJI 42.150

*niet beschikbaar, historische standen niet bewaard.

De absolute hoogte van de voorraad wordt uiteraard mede beïnvloed door de omvang van de volumestromen.

Gelijk aan antwoord 107.

Het toezicht op algoritmen is geen op zichzelf staande taak van de verschillende toezichthouders, maar is onderdeel van de respectievelijke toezichtstaak. Aan het toezicht op algoritmes door toezichthouders valt derhalve geen aantal fte te relateren. Voor de AP is toezicht op AI en algoritmen momenteel een van de drie belangrijkste focusgebieden.

Zie de tabel in de bijlage¹. De percentages in bijgevoegde tabel zijn berekend op basis van de gemiddelde sterkte van het desbetreffende jaar. Hierom zijn de percentages voor 2019 en 2020 gebaseerd op gerealiseerde aantallen en de percentages voor 2021 en 2022 op de begrootte aantallen.

Bron: Begroting en beheerplan 2022–2026.

In de brief aan uw Kamer van 17 november 2020 (TK 2020–2021, 29 279, nr. 628) over het actieplan strafrechtketen hebben MJenV en MRb uiteengezet hoe, met inachtneming van de eigen verantwoordelijkheid van de betrokken ketenpartners en meer in het bijzonder met de rechtsstatelijke positie van het OM en de onafhankelijkheid van de Rechtspraak, gewerkt wordt aan het realiseren van de gewenste verbeteringen in de (samenwerking binnen) de strafrechtketen.

In de brief van 29 juni jl. (TK 2020–2011, 29 279, nr. 662) bent u over de voortgang geïnformeerd.

Uit deze brief blijkt dat er veel acties in gang zijn gezet waarbij er geen sprake is van budgettaire consequenties. De acties zijn gericht op verbeterde samenwerking en afstemming binnen de strafrechtketen. Daar waar sprake is van mogelijke budgettaire consequenties is in voorgenoemde brieven ook aangegeven dat het aan het nieuwe Kabinet is om hiermee aan de slag te gaan. Hierover wordt u nader geïnformeerd.

Dat wil niet zeggen dat de strafrechtketen niet is versterkt in budgettaire zin: zo zijn er bijvoorbeeld voor de bestrijding van ondermijnende criminaliteit substantiële bedragen beschikbaar gesteld voor de organisaties in de strafrechtketen. Voorts zijn naar aanleiding van de motie Hermans bedragen beschikbaar gesteld voor de politie, de opsporings- en vervolgingscapaciteit bij het OM en de rechtspraak en de gevolgen voor de keten van het wetsvoorstel seksuele misdrijven.

Een precieze afbakening van de capaciteit en het budget dat beschikbaar is voor de anticipatie op nieuwe technologieën is niet te geven. Er is continu en structureel aandacht voor de cybersecurityvraagstukken en kansen die opkomen bij aanstaande ontwikkelingen in het digitale domein. De NCTV, het NCSC en de AIVD kijken daarbij gezamenlijk en vanuit de eigen taakstellingen naar innovaties en toepassingen die mogelijke implicaties kunnen hebben voor de nationale veiligheid, zowel op strategisch vlak als in de praktische toepassing. Daarnaast werkt de politie continu aan de verbetering van geavanceerde data-analyse voor de opsporing. De mogelijkheden van artificiële intelligentie maken hier deel van uit.

Het NCSC en de AIVD werken structureel samen met kennisinstellingen en universiteiten en hebben afdelingen die zich richten op cybersecurityonderzoek. De onderzoeksinspanning resulteert in verschillende publicaties en adviesproducten voor de rijksoverheid en vitale infrastructuur. Voorbeelden zijn de NCSC onderzoeksresultaten, de NCSC-publicatie over postkwantum-cryptografie (2017) en de onlangs verschenen publicatie van de AIVD inzake voorbereiding op de dreiging van kwantum computers (2021).

Binnen JenV is verder een AI-beleidsteam actief dat in de breedte werkt aan de verantwoorde inbedding van artificiële intelligentie in het JenV-domein en de samenleving als geheel.

Zoals de MRb uw Kamer in de brief van 19 november 2020 (31 753, nr. 221) heeft geïnformeerd is na overleg met de Nederlandse Orde van Advocaten en de ketenpartners besloten om aan al deze verdachten een standaard consult met een advocaat aan te bieden. In dit gesprek informeert de advocaat de verdachte over de OM-strafbeschikking en de gevolgen daarvan. Ook krijgt de verdachte van de advocaat informatie over de mogelijkheden van gesubsidieerde rechtsbijstand bij de OM-strafbeschikking (afdoeningsbijstand). Dit standaard consult met een advocaat is voor alle misdrijfverdachten kosteloos, dus ook voor de verdachten wier zaak als gevolg van de coronacrisis middels een OM-strafbeschikking wordt afgedaan. Hiervoor gelden geen inkomenseis en eigen bijdrage.

Met ingang van 1 april 2021 krijgen alle misdrijfverdachten die voorafgaand aan het opleggen van een strafbeschikking door het OM worden gehoord dit standaard consult aangeboden.

Het CJIB is momenteel druk bezig om een systeemaanpassing door te voeren die noodzakelijk is om het standaard consult voor misdrijfverdachten ook bij OM-strafbeschikkingen met een kale geldboete aan te bieden. De verwachting is dat in het eerste kwartaal van 2022 ook in deze zaken het standaard consult aangeboden kan worden.

Antwoorden vragen 128 en 129:

Er is budget en capaciteit om in te zetten op preventie jeugdcriminaliteit, goede voorlichting is hier onderdeel van. Zowel vanuit de fenomenenaanpak, aanpak jeugdcriminaliteit als de ondermijningsaanpak zijn kwetsbare jeugdigen en jeugdigen met risicogedrag een aandachtsgroep. Hier zetten we gericht op in met preventieve maatregelen en daar waar nodig met voorlichting.

Er is onlangs structureel 82 miljoen euro toegezegd om jonge aanwas van georganiseerde criminaliteit te voorkomen en te investeren in justitiële functies in de wijk (zie Kamerbrief over extra investeringen tegen ondermijnende criminaliteit d.d. 4 oktober jl.[1]). De verdeling van al deze middelen worden de komende maanden uitgewerkt in nauwe samenspraak met het Strategisch Beraad Ondermijning (SBO) en de daarbij aangesloten partners.

[1] brief d.d. 4 oktober, 2021D36593.

De KNVB heeft in 2020 vijf meldingen ontvangen van discriminatie in het betaalde voetbal. In 2021 betreft het één melding. Alle meldingen zijn in behandeling genomen door de aanklager betaald voetbal.

Er zijn twee boetes en één waarschuwing opgelegd. Drie zaken zijn door de KNVB geseponeerd omdat de betaald voetbalorganisatie voor, tijdens en na de wanordelijkheden voldoende maatregelen heeft getroffen (o.a. opleggen stadionverboden).

Deze cijfers liggen relatief laag omdat het seizoen 2019/2020 in maart 2020 in verband met de coronamaatregelen voortijdig is afgebroken.

Het volgende seizoen (2020/2021) is nagenoeg geheel zonder publiek gespeeld. Het seizoen 2021/2022 is voor een groot deel met een beperkt deel van het publiek gespeeld.

Het Openbaar Ministerie acteert op basis van aangiften en maakt geen onderscheid tussen betaald(e) en onbetaald(e) voetbal/sport. In 2020 zijn zeven feiten op of rond de sportvelden gepleegd die door het OM in behandeling zijn genomen en die strafbaar kunnen zijn op grond van een van de artikelen uit het Wetboek van Strafrecht die specifiek gaan over discriminatie. Het betrof vijf specifieke discriminatiefeiten (alle antisemitische uitlatingen rond voetbalwedstrijden) en twee zogenoemde codisfeiten: strafbare feiten (zoals eenvoudige belediging, bedreiging of mishandeling) waarbij een discriminatieaspect heeft meegespeeld.

De coronapandemie en de maatregelen die daarop volgden hebben volgens het OM een terugval laten zien van het aantal geregistreerde discriminatie feiten in het voetbal.

In het plan «Ons voetbal is van iedereen; samen zetten we racisme en discriminatie buitenspel» staan de maatregelen beschreven waarmee de KNVB en het Rijk racisme en discriminatie in het voetbal willen voorkomen en uitbannen.

Bij een melding wordt een zaak aan de speciaal aanklager discriminatie voorgelegd om te beoordelen of er een (tucht)zaak gestart kan worden of een vooronderzoek daartoe.

De onafhankelijke, speciaal aanklager discriminatie van de KNVB onderzoekt de rol van de club in kwestie. De aanklager kan betaald voetbalorganisaties (bvo’s) bestraffen indien zij nalatig zijn geweest in het nemen van maatregelen (voor, tijdens en na de incidenten). Het gaat hierbij in eerste instantie om boetes vanuit de KNVB, maar bij herhaling kunnen ook vakken worden gesloten.

De KNVB en bvo’s treden op door stadionverboden (10 jaar) en boetes (vanuit de KNVB van 450 euro) op te leggen. Eventueel is voor first offenders een alternatief traject mogelijk waarbij specifiek aandacht is voor antisemitisme en racisme. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het bezoeken van een concentratiekamp of het Spreekkorenproject van de Anne Frank stichting. Dit project zet in op bewustwording van het kwetsende effect van antisemitische en racistische uitingen.

Aan daders kan een meldplicht worden opgelegd. Ook is een persoonsgerichte aanpak mogelijk waarbij gemeente, politie, OM en de betaald voetbalorganisatie samen bekijken welk traject het beste aansluit bij daders die zich discriminatoir hebben uitgelaten.

In 2020 zijn 13.670 eerste asielaanvragen ingediend en werden 8.470 vergunningen verleend vanuit een eerste asielaanvraag.

In 2021 tot en met september zijn 14.830 eerste asielaanvragen ingediend en werden 7.860 vergunningen verleend vanuit een eerste asielaanvraag.

Bij het aantal inwilligingen is gekeken naar wanneer een asielzaak wordt afgesloten. Dit betekent dat voor de zaken die in 2021 zijn afgesloten met een inwilliging dit niet betekent dat in deze zaken altijd een asielaanvraag in 2021 is ingediend. Het kan ook zijn dat in 2020 asiel is aangevraagd en dat in 2021 de asielvergunning is verleend.

De IND draagt na afwijzing van een asielaanvraag het dossier over aan de DT&V. In 2020 hebben 1.720 vreemdelingen, waarvan de IND het dossier heeft overgedragen aan de DT&V, Nederland aantoonbaar verlaten. Hiervan zijn 660 vreemdelingen teruggekeerd naar het land van herkomst. In 2021 tot en met september hebben 940 vreemdelingen, waarvan de IND het dossier heeft overgedragen aan de DT&V, Nederland aantoonbaar verlaten. Hiervan zijn 350 vreemdelingen teruggekeerd naar het land van herkomst.

Naast het aantoonbaar vertrek naar het land van herkomst, vertrekt een aanzienlijk deel van de vreemdelingen aantoonbaar naar een ander Europees land onder de Dublinverordening en een kleiner deel aantoonbaar naar een ander land. Daarnaast betreft een deel van de uitstroom uit de caseload van DT&V zelfstandig vertrek zonder toezicht en vindt ook uitstroom zonder vertrek plaats (zie ook de Staat van Migratie 2021, figuur 101).

Als gevolg van de corona-crisis doen zich bij het realiseren van vertrek veel beperkingen voor (zoals vluchtbeletselen en testvereisten), waardoor in 2020 en een deel van 2021 minder vreemdelingen Nederland daadwerkelijk hebben verlaten.

Bronnen:

De Staat van Migratie 2021 (Kamerstukken II 2020–21, 30 573, nr. 185).

IND/Metis/standdatum 2021; cijfers afgerond op tientallen.

Op peildatum 1 november 2021 loopt 90% van de asielaanvragen binnen de wettelijke termijn en 10% buiten de wettelijk termijn.

Tijdigheid voorraad openstaande eerste asielaanvragen

In de tabel als opgenomen in de bijlage ziet u een overzicht van de tijdigheid van de voorraad van alle openstaande eerste asielaanvragen met een wettelijke beslistermijn. Dat betekent ook eerste asielaanvragen, ingediend vóór 1 april 2020, die door de Taskforce werden behandeld.

Wordt een asielaanvraag geclaimd op grond van de Dublin-verordening, dan is er geen wettelijke beslistermijn¹. Deze asielaanvragen zijn dan ook niet opgenomen in het overzicht. Op 1 november 2021 waren er 1.610 asielaanvragen zonder wettelijke beslistermijn.

Samenstelling voorraad van invloed op tijdigheidspercentage

Wanneer oude aanvragen worden afgehandeld en meer nieuwe aanvragen worden ingediend, is het percentage aanvragen binnen de wettelijke beslistermijn hoger. Doordat de Taskforce in 2020 gericht was op het afdoen van de oude asielaanvragen, loopt het tijdigheidspercentage vanaf juni 2020 op in de tabel. [1]

Toelichting bij tabel

• Op 1 april 2020 bestond de voorraad eerste asielaanvragen, inclusief de aanvragen die de Taskforce behandelde, uit 12.980 asielaanvragen met een wettelijke beslistermijn. Hiervan was 43% binnen de wettelijke beslistermijn.

• Op 1 november 2021 waren 11.570 asielaanvragen nog in behandeling. Hiervan was 90% binnen de wettelijke beslistermijn.

• De aantallen zijn afgerond op tientallen. Om die reden kan de optelling van het aantal onbeslist binnen de wettelijke beslistermijn + het aantal onbeslist buiten de wettelijke beslistermijn, afwijken van het totaal. De percentages zijn afgerond op hele percentages.

[1] bron: https://ind.nl/paginas/overzicht-in-cijfers.aspx.

In 2020 zijn 140 asielvergunningen voor bepaalde tijd ingetrokken. In 2020 zijn 20 asielvergunningen voor onbepaalde tijd ingetrokken.

In 2021 (t/m september) zijn 120 asielvergunningen voor bepaalde tijd ingetrokken. In 2021 (t/m september) zijn 30 asielvergunningen voor onbepaalde tijd ingetrokken.

Een asielvergunning kan worden ingetrokken indien de vreemdeling onjuiste gegevens heeft verstrekt of gegevens heeft achtergehouden, de vreemdeling een gevaar voor de openbare orde of nationale veiligheid is en als de vreemdeling zijn hoofdverblijf heeft verplaatst. Een asielvergunning voor bepaalde tijd kan daarnaast nog worden ingetrokken als de grond voor verlening is komen te vervallen.

Zoals vermeld in het incidentenoverzicht 2020, zijn in 2020 circa 40 asielvergunningen ingetrokken op grond van openbare orde. Als een vergunning om deze reden wordt ingetrokken, betekent dat dat de vreemdeling een «ernstig misdrijf» of een «bijzonder ernstig misdrijf» heeft gepleegd, afhankelijk van de vergunning die hij had. Kort gezegd is in beginsel sprake van een «ernstig misdrijf» als de rechter zes maanden gevangenisstraf of meer heeft opgelegd en van een «bijzonder ernstig misdrijf» bij tien maanden of meer.

Voor de overige gronden is het aantal intrekkingen niet uit de geautomatiseerde gegevenssystemen van de IND op te maken.

Bronnen:

– IND, cijfers afgerond op tientallen

– Incidentenoverzicht 2020 (Kamerstukken II 2020–21, 30 573, nr. 185).

In het hoge segment van het domein Bewaken en Beveiligen verzorgt de Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging de persoonsbeveiliging. De DKDB heeft een formatie van 392 fte.

In het middensegment beschikt de politie over de Bewakingseenheid (BE). Dit zijn medewerkers basispolitiezorg (BPZ) die als neventaak werkzaamheden uitvoeren voor de BE. De BE heeft een formatie van 448 medewerkers. Formatief zijn deze medewerkers werkzaam in de BPZ. Omdat dit een neventaak is wordt niet exact bijgehouden hoeveel procent van hun tijd wordt besteed aan BE-taken. Dit is afhankelijk van de aard van de opdrachten en varieert sterk. Eind 2020 werd veel BE-capaciteit ingezet voor beveiliging van bedreigde (familie van) kroongetuigen, bestuurders en journalisten. Zie voorts het antwoord op vraag 145.

Er zijn binnen de operationele bezetting 3.377 personen langdurig ziek. Dit betreft 2.036,4 FTE

Bron: Cognos (Beaufort). Langdurig ziek betekent in dit geval volgens de politie dat de medewerker langer dan 6 weken ziek is (vanaf 43 dagen).

Het ziekteverzuimpercentage, gespecificeerd naar de operationele en niet-operationele medewerkers is als volgt:

• Niet-operationeel 4,5%

• Operationeel 5,4%

• Totaal 5,3%

Het betreft een 12-maandsgemiddelde over de periode 1-9-2020 t/m 31-8-2021.

Bron: politie (peildatum: 26-10-2021).

Uit de ondermijningsgelden van 434 miljoen. structureel is voor de politie is 60 miljoen euro. beschikbaar voor een toekomstgerichte versterking van de opsporing, daar wordt onder andere ingezet op kunstmatige intelligentie en interceptietechnieken.

De politie maakt gebruik van «moderne» technologieën ten behoeve van de taakuitvoering. Deze toepassingen vinden plaats binnen de kaders van de rechtstaat. Zo wordt er gebruik gemaakt van o.a. sensortechnologieën, applicaties om grote volumes data te doorgronden en verschillende vormen van beeldherkenning (niet real-time).

Daarnaast wordt onderzoek gedaan naar hoe nieuwe technologie gebruikt kan worden om de effectiviteit van politieoptreden verder te vergroten en worden nieuwe technologieën bezien op de functionaliteit voor de taakuitvoering. Denk aan onderzoek naar de vraag of met behulp van AI gesproken tekst door computers omgezet kan worden naar getypte tekst. Dat zou van enorme betekenis kunnen zijn voor het verminderen van het bureauwerk van politiemedewerkers (bijvoorbeeld een mutatie van een agent kan dan wordt ingesproken en hoeft vervolgens enkel te worden gecontroleerd op juistheid).

Voor nieuwe technologieën geldt dat zij, zoals eerder gemeld aan uw Kamer, telkens met voldoende ethische en juridische waarborgen omkleed moeten zijn voordat zij toegepast kunnen worden in de taakuitvoering door de politie. De politie beschikt over en investeert in ethische deskundigheid om de inzet van technieken niet alleen rechtmatig maar ook op ethisch verantwoorde wijze te doen. Ook heeft zij een Ethische Klankbordgroep Politie in het leven geroepen met externe deskundigen om ethische vraagstukken te toetsen.

Nee, er wordt niet specifiek een budget gereserveerd voor de voorgenomen inzet van technieken door de politie. Het toezicht op de politie is niet technologie specifiek ingericht. De Autoriteit Persoonsgegevens houdt toezicht op de verwerking (en verstrekking) van persoonsgegevens door de politie. Daarnaast houdt de Inspectie van Justitie en Veiligheid toezicht op de taakuitvoering van de politie. Voor zover daarvoor (moderne) technologieën worden gebruikt kan dit worden meegenomen in het onderzoek van de Inspectie JenV.

Naast het externe toezicht is er ook intern controle op de gegevensverwerking door de politie. De politie heeft intern toezicht en controle uit hoofde van WPG en AVG ingericht in de vorm van privacyfunctionarissen en heeft ook twee functionarissen Gegevensbescherming die toezicht houden op de rechtmatige gegevensverwerking. Ook worden door de afdeling Concernaudit audits uitgevoerd. Verder beschikt de politie over en investeert in ethische deskundigheid om de inzet van technieken niet alleen rechtmatig maar ook op ethisch verantwoorde wijze te doen. Ook heeft zij een Ethische Klankbordgroep Politie in het leven geroepen met externe deskundigen om ethische vraagstukken te toetsen.

Voor zover de verdeling op dit moment gespecificeerd kan worden, is dit opgenomen in de brief die 4 oktober jl. naar uw Kamer is verstuurd (brief d.d. 4 oktober, 2021D36593). Daarin heeft MJenV ook toegelicht aan welke thema’s de extra middelen worden besteed, zoals aan het voorkomen van jonge aanwas, het tegengaan van criminele geldstromen en het weerbaar maken van logistieke knooppunten. De nadere verdeling wordt de komende maanden langs de in die brief genoemde thematische lijnen uitgewerkt. Daarbij worden de middelen ingezet waar ze het meeste verschil kunnen maken, zodat de brede ondermijningsaanpak een krachtige gezamenlijke focus kent en versnippering wordt voorkomen. Zo wordt er bijvoorbeeld bij de preventieve aanpak gekozen voor een investering die gericht is op de meest kwetsbare wijken. De nadere uitwerking wordt in nauwe samenspraak met de betrokken organisaties en met het Strategisch Beraad Ondermijning (SBO) en de daarbij aangesloten partners gedaan.[1] Van deze uitwerking en voortgang zal MJenV uw Kamer op de hoogte houden.

[1] In het SBO zijn de volgende partijen vertegenwoordigd: de politie, het Openbaar Ministerie, de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), de G4, de G40, de Regioburgemeesters, de Koninklijke Marechaussee, de Raad voor de Rechtspraak, het Platform Bijzondere Opsporingsdiensten, de Belastingdienst, de Douane, het Landelijk Informatie- en Expertisecentrum (LIEC), en de Ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW).

Op 3 december 2020 is het rapport van de evaluatiecommissie Wet veiligheidsregio’s aan uw Kamer aangeboden. Het kabinet zal, zoals aangegeven in zijn standpunt d.d. 3 februari 2021 (TK 2020/21, 29 517, nr. 198), dit evaluatierapport gebruiken voor de totstandkoming van een nieuw integraal wettelijk kader dat betrekking heeft op de crisisbeheersing en de brandweerzorg. De precieze vormgeving van dit kader zal nog nader worden bepaald. Het zal vermoedelijk bestaan uit een samenstel van wetgeving in formele zin en lagere regelgeving, aangevuld met heldere duidingen en afspraken. Het kabinet zal de crisispartners betrekken bij de totstandkoming. In overleg met de Minister van BZK zullen de voorgestelde aanpassingen en het wettelijk kader worden ingepast binnen ons bestuurlijk bestel.

Het wettelijk kader vormt de juridische grondslag voor een samenhangend stelsel waarbinnen overheden slagvaardig onderling en met (private) crisispartners, maatschappelijke organisaties en burgers samenwerken om een grote verscheidenheid aan typen van incidenten en crises te kunnen beheersen. Binnen het stelsel wordt de regie op centraal niveau belegd bij de MJenV en op decentraal niveau bij de besturen en voorzitters van de veiligheidsregio’s en de burgemeesters. Het stelsel moet ook zijn toegerust op grensoverschrijdende, moderne risico’s en crises, de dreigingen van morgen en «ongekende» crises.

De verdere uitwerking van eerdergenoemd kabinetsstandpunt en de vormgeving van het stelsel zijn onderdeel van een nieuwe, brede en strategische Agenda Crisisbeheersing (als opvolger van de Agenda risico- en Crisisbeheersing, zie hiervoor Slotbrief d.d. 30 april 2021, TK 2020/21, 30 821, nr. 129) voor de komende kabinetsperiode.

De beleidsmatige voorbereiding van een nieuw gegevensregime voor het politie- en justitiedomein vordert gestaag. Aan de uitgangspunten voor dat nieuwe regime en aan de uitwerking van de belangrijkste thema’s wordt gewerkt. Dit brengt onder meer mee dat gesprekken worden gevoerd met de partijen uit de strafrechtsketen, de Autoriteit Persoonsgegevens, een aantal maatschappelijke organisaties en met partijen die een nauwe werkrelatie hebben met de strafrechtsketen.

In deze beleidsvormingsfase wordt ook gestart met het in kaart brengen van de financiële consequenties en de implementatiegevolgen.

Een en ander zal leiden tot een nota waarin de contouren van het toekomstig wettelijk kader zullen worden geschetst. Deze contourennota kan naar verwachting door het nieuwe kabinet in de loop van 2022 naar de Tweede Kamer worden gestuurd.

Op het moment dat de beleidsuitgangspunten uitgekristalliseerd zijn en aan de vereiste randvoorwaarden kan worden voldaan, waaronder ook de benodigde financiële dekking, wordt gestart met het wetgevingstraject.

Voor de strafzaken die in de periode januari t/m 22 oktober 2021 voor het eerst op een rechtbankzitting zijn gekomen, geldt de volgende gemiddelde doorlooptijd voor het traject van datum beslissing afdoening OM tot datum eerste zitting rechtbank: EK-strafzaken 222 dagen, MK-strafzaken 197 dagen en kanton-strafzaken: 327 dagen.

Voor de strafzaken waarin in de periode januari t/m 22 oktober 2021 door de rechter een einduitspraak is gedaan, geldt de volgende gemiddelde doorlooptijd voor het traject van datum eerste zitting rechtbank tot datum einduitspraak rechtbank: EK-strafzaken 11 dagen, MK-strafzaken 165 dagen en kanton-strafzaken 11 dagen.

In de periode dat er als gevolg van de coronapandemie vrijwel geen zittingen plaatsvonden, is bij de rechtbanken een achterstand ontstaan van ongeveer 13.600 misdrijfzaken die op een zitting gepland moesten worden. Eind september 2021 was deze corona-achterstand ingelopen tot ongeveer 1.300 zaken. De corona-achterstand betrof eind september 2021 alleen politierechterzaken; de corona-achterstand van de meervoudige kamer en jeugdzaken was reeds ingelopen.

De voorraad op zitting te plannen overtredingszaken bij de rechtbanken was eind september 2021 ongeveer 28.800 zaken groter dan bij aanvang van de lockdown in maart 2020. De afbouw van de corona-achterstand is vertraagd, doordat later dan voorzien gestart is met de inloopkamer strafrecht (vanuit het Programma Tijdige Rechtspraak). Nu in oktober 2021 daadwerkelijk is gestart met deze inloopkamer, zal de voorraad overtredingszaken naar verwachting in 2022 terug gaan lopen.

Ook bij de gerechtshoven is een achterstand ontstaan doordat als gevolg van de coronapandemie vrijwel geen zittingen plaatsvonden: bijna 2.800 misdrijfzaken en 250 kantonzaken extra in de voorraad op zitting te plannen zaken. Deze achterstand is voor zowel misdrijfzaken als overtredingszaken weggewerkt. Eind september 2021 was de voorraad op een zitting te plannen misdrijfzaken 1.400 zaken lager dan bij aanvang van de eerste lockdown en de voorraad overtredingszaken was 700 zaken lager.

Het Ministerie van Justitie en Veiligheid (Bestuursdepartement, COA, IND, DTenV, Justid, NFI, CJIB, DJI, Justis, RvdK en NCTV) heeft in de afgelopen vijf jaar de onderstaande aantallen datalekken gemeld aan het AP:

– 36 datalekken in 2016;

– 41 datalekken in 2017;

– 96 datalekken in 2018;

– 143 datalekken in 2019;

– 139 datalekken in 2020.

De rode lijn in deze datalekken zijn fouten van medewerkers in individuele zaken. Het betreft het vermelden van verkeerde adressen voor fysieke post alsmede die bij digitale post, en onvolledig anonimiseren van documenten.

Begin 2020 is het ministerie begonnen met het project Weerbaar JenV. Dat houdt in dat vanaf begin 2021 jaarlijks de medewerkers van nagenoeg alle onderdelen een e-learning cursus over veilig werken met informatie moeten volgen. Dit is voor interne medewerkers ook verplicht gesteld in het Personeelsreglement.

Ten aanzien van de doorlooptijden wordt verwezen naar het antwoord op vraag 97.

Ten aanzien van de belangen van slachtoffers wordt verwezen naar het antwoord op vraag 181.

In de prijsafspraken die met de Raad voor de rechtspraak zijn gemaakt voor de periode 2020 – 2022 is overeengekomen dat de Rechtspraak concrete maatregelen treft om de doorlooptijden te verbeteren. Afgesproken is dat in deze prijsperiode alle achterstanden worden weggewerkt, uitgezonderd fiscale zaken waar de beschikbaarheid van specialistische capaciteit een belemmering is. Er zijn daarbij geen specifieke doelstellingen voor 2021 geformuleerd.

Naar aanleiding van de opgelopen corona-achterstanden is voor het jaar 2021 ten aanzien van het strafrecht afgesproken dat eind 2021 de werkvoorraad minimaal is teruggebracht naar de stand van voor de lockdown begin 2020. Dit doel is nog niet behaald.

Voor een overzicht van de huidige achterstanden wordt verwezen naar het antwoord op vraag 178. Samengevat zijn de achterstanden van misdrijfzaken inmiddels vrijwel geheel ingelopen. De achterstanden bij de overtredingen zijn nog steeds substantieel. De verwachting is dat deze achterstanden in 2022 door het in gebruik nemen van de inloopkamer zullen teruglopen.

Ten aanzien van de doorlooptijden wordt verwezen naar het antwoord op vraag 97.

Ten aanzien van de belangen van slachtoffers wordt verwezen naar het antwoord op vraag 181.

De aanpak van geweld tegen iemand op grond van geslacht, genderidentiteit, seksuele oriëntatie of genderexpressie, in andere woorden gendergerelateerd geweld, wordt samen met VWS, OCW, BZ en SZW opgepakt. Hierbij gaat JenV over de civielrechtelijke, bestuursrechtelijke en de strafrechtelijke aanpak.

Om de (strafrechtelijke) aanpak van geweld tegen LHBTI-personen, en daarmee genderidentiteit, seksuele oriëntatie of genderexpressie, te versterken is in samenwerking met OCW en de G4 in 2018 het Actieplan Veiligheid LHBTI opgesteld.[1] De maatregelen uit dit actieplan worden op dit moment ten uitvoering gebracht, waaronder de verhoging van het strafmaximum voor haatzaaien, het opstellen van een handelingskader politie mannenontmoetingsplaatsen en de invoering werkwijze individuele beoordeling van de kwetsbaarheid van slachtoffers bij de politie. Daarnaast is nav de motie Paternotte c.s. [2] de politie in 2021 een pilot gestart met gespecialiseerde discriminatierechercheurs. Zij maken onderdeel uit van het Expertise Centrum Aanpak Discriminatie – Politie Het expertisecentrum zal politiemensen beter in staat stellen om discriminatievraagstukken te herkennen, op te pakken en af te handelen.

Ook binnen de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling bestaat oog voor gender, zoals dat ook van Nederland wordt vereist in het Verdrag van Istanbul. Vrouwen zijn onevenredig vaak slachtoffer van huiselijk geweld.[3] Momenteel onderzoekt Regioplan in opdracht van de Staatssecretaris van VWS of op basis van deze cijfers en op basis van wetenschappelijke literatuur inzichtelijk gemaakt kan worden of en in hoeverre dit geweld gendergerelateerd is. Over de uitkomsten van dit onderzoek, dat enige vertraging heeft opgelopen, hoopt de MRb u begin volgend jaar te informeren. Daarnaast wordt in de versterking van de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling sinds 2018 samen met VWS en de VNG geïnvesteerd met het programma Geweld hoort nergens thuis (GHNT). Dit programma zal nog worden voortgezet in 2022. In dit kader wordt onder meer ingezet op het versterken van de multidisciplinaire aanpak in de meest complexe zaken (MDA++), het verbeteren van de veiligheidsexpertise in lokale (wijk)teams of het beter herkennen en aanpakken van intieme terreur of dwingende controle. Binnen het programma zijn instrumenten voor gendersensitief beleid voor gemeenten en professionals ontwikkeld. Uw Kamer wordt hierover geïnformeerd in de zevende voortgangsrapportage van het programma GHNT die in december 2021 wordt verstuurd.

Op 18 februari 2020 is samen met VWS de actieagenda schadelijke praktijken aangeboden aan de Tweede Kamer. Schadelijke praktijken zijn vaak cultureel bepaald. Onder collectieve druk worden vrouwen en mannen gedwongen tot het verrichten van bepaalde handelingen of het vertonen van gewenst gedrag. Hier liggen vaak strikte traditionele opvattingen over mannelijkheid en vrouwelijkheid aan ten grondslag. De uitvoering van veel maatregelen uit deze actieagenda is gestart, waaronder het ontwikkelen van voorlichtingsmateriaal van huwelijkse gevangenschap en het onderzoek naar het zwaarder straffen van eergerelateerd geweld. Over de voortgang van de diverse maatregelen is uw Kamer op 18 maart 2021[4] en 30 april 2021[5] geïnformeerd. Via de voortgangsrapportage GHNT wordt uw Kamer geïnformeerd over de laatste ontwikkelingen.

[1] Kamerstukken II 2018/19, 30 420, nr. 303.

[2] Kamerstukken II, 2019/20, 35 164, nr 9.

[3] CBS (2020) moord en doodslag, Prevalentiemonitor huiselijk geweld en seksueel geweld (2020).

[4] Kamerstukken II, 2020/21, 32 175, nr.70.

[5] Kamervragen 2020/2021, nr. 2571.

De bescherming van slachtoffers is de afgelopen jaren op een hoger plan gebracht door invoering van de werkwijze Individuele Beoordeling waarbij de kwetsbaarheid van slachtoffers systematisch en structureel wordt beoordeeld. Op basis van deze beoordeling worden slachtoffers vervolgens beschermd door het treffen van beschermingsmaatregelen zoals bijv. een contactverbod. Deze werkwijze is per 1 juni 2018 landelijk ingevoerd voor slachtoffers die fysiek aangifte komen doen. De werkwijze wordt de komende periode verder uitgebreid naar medewerkers van de regionale servicecentra en de opsporing van de politie. Hiertoe wordt de politie voorzien van extra middelen a 5 miljoen euro. structureel. De werkwijze is er specifiek op gericht de veiligheid van slachtoffers te vergroten en voor hen de drempel te verlagen om in voorkomende gevallen melding te maken van strafbare feiten. Recent heeft de Inspectie Justitie en Veiligheid onderzoek verricht naar de wijze waarop de Individuele Beoordeling van slachtoffers uitgevoerd wordt door de politie. Uit het rapport blijkt dat nog niet alle politiemedewerkers op de hoogte zijn van de werkwijze van de individuele beoordeling waardoor niet alle slachtoffers worden beoordeeld op kwetsbaarheid. Daarmee krijgen zij niet de bescherming die ze nodig hebben. De politie komt in het voorjaar 2022 met een verbeterplan over hoe opvolging gegeven gaat worden aan de aanbevelingen van de inspectie. De Kamer is hier op 27 september 2021 over geïnformeerd.[1]

[1] Kamerstukken II 2021/22, 29 628, nr. 86.

In 2020 is in 14 zaken betaalde seks met een slachtoffer van 16 of 17 jaar (ex artikel 248b Sr) bewezen verklaard door de rechter. In 2021 (t/m augustus) geldt dit voor 8 zaken.

In 8 van de in totaal 22 zaken werd een gevangenisstraf van maximaal 3 dagen opgelegd gecombineerd met een taakstraf. In deze zaken werden geen andere feiten door de rechter bewezen verklaard. In de resterende 14 zaken is sprake van een hogere vrijheidsstraf, al dan niet gecombineerd met een taakstraf. In een aantal van die zaken werden naast betaalde seks met een slachtoffer van 16 of 17 jaar, ook nog andere feiten bewezen verklaard.

Op basis van de datasystemen van de RvdR kan niet worden afgeleid of hier sprake was van slachtoffers die meerdere klanten hadden en of zij ook slachtoffer waren van mensenhandel.

Voor deze vraag geldt dat informatie hierover niet (geautomatiseerd) uit het informatiesystemen van het OM en de Rechtspraak kan worden afgeleid. Voor de beantwoording van deze vraag is dossieronderzoek nodig.

Het OM registreert op wetsartikel. Echter, de classificaties waarmee uitbuitingsvormen kunnen worden onderscheiden betreffen seksuele uitbuiting, arbeidsuitbuiting en «mensenhandel overig». Onder deze laatste classificatie valt naast criminele uitbuiting ook gedwongen bedelarij en orgaanverwijdering. Gelet op de aangegeven classificaties binnen de registratie kan geen zuiver antwoord worden gegeven op de vraag in relatie tot criminele uitbuiting. Ook is niet te achterhalen in hoeverre deze zaken druggerelateerd waren. Tevens vindt bij het OM en de RvdR geen registratie plaats van het aantal slachtoffers dat aanspraak maakt op het non-punishment beginsel.

Tech-bedrijven worden betrokken bij de aanpak van misbruik en uitbuiting in het project dat samen met het Centrum tegen Kinderhandel en Mensenhandel (hierna: CKM) door JenV is opgezet: Het voorkomen en beschermen van (mogelijke) slachtoffers van seksuele uitbuiting tussen de 12 en 23 jaar in de digitale wereld. Jongeren zijn online in toenemende mate kwetsbaar. Om hen te kunnen beschermen is meer inzicht nodig in de rol van technologie bij de uitbuiting van jongeren. Zoals aangekondigd in de brief van 1 juli jl. werd voorgenomen om in het kader van dit project drie expertsessies te organiseren [TK 2020/21, 28 638, nr. 200].

Op dit moment hebben twee van de in totaal drie sessies plaatsgevonden, waarbij politie, OM, een gemeente, zorgverleners, techbedrijven en online platforms waaronder Facebook deel hebben genomen. Begin komend jaar moeten deze sessies, aangevuld met informatie die is opgehaald bij slachtoffers, ervaringsdeskundigen, en die naar voren is gekomen uit onderzoek en literatuurstudies leiden tot een breed gedragen nationaal actieplan. Hiermee wordt nadere invulling gegeven aan de overgenomen aanbeveling van de NRM, zoals gecommuniceerd in de beleidsreactie op de Slachtoffermonitor mensenhandel 2015–2019 van 11 januari 2021 [TK 2020/21, 31 015, nr. 221].

Onder de classificatie (Iemand bewegen of ertoe brengen tot het verrichten van seksuele handelingen met of voor een derde tegen betaling) zijn in 2020 428 misdrijven geregistreerd met 403 slachtoffers, waarvan er 73 minderjarig waren.

In 2020 zijn er vanuit politie in totaal 187 verdachten ingezonden naar het OM, waarvan 161 verdachten van seksuele uitbuiting. Van de 161 verdachten OM-verdachten waren 2 minderjarig.

Aanvragen van asielzoekers uit veilige landen zijn in de regel kansarm. Deze groep asielzoekers doet een groot beroep op alle partijen in de keten, mede vanwege de overlast en criminaliteit die een relatief groot deel van deze asielzoekers veroorzaakt. Zo betrof in 2020 het aandeel verdachte vreemdelingen met een nationaliteit uit een veilig land van herkomst 62% van het aantal verdachte vreemdelingen (bron: incidentenoverzicht 2020; Tabel 4.6). Dat is mede reden geweest voor invulling van het concept veilig land van herkomst. Asielzoekers uit die landen doorlopen daarmee een verkorte procedure en krijgen doorgaans bij afwijzing geen vertrektermijn. Een sobere opvang past bij deze verkorte procedure en geeft een helder signaal af.

Dat neemt niet weg dat het individuele relaas van een asielzoeker uit een veilig land nog altijd wordt onderzocht met alle gebruikelijke waarborgen en rechterlijke toets. Daarnaast worden asielzoekers uit veilige landen in een extra kwetsbare positie, zoals gezinnen met minderjarige kinderen tot 16 jaar, alleenstaande vrouwen en LHBTI+ (voor zover bij COA en/of ketenpartners bekend) niet in de versoberde opvang opgevangen.

Door de grote krapte op de woningmarkt is het zeer moeilijk gebleken om voor vergunninghouders geschikte en betaalbare woningen te vinden. Mede als gevolg van deze voortdurende situatie stagneert de uitstroom naar huisvesting in gemeenten.

Soms komt het voor dat het COA, aan gemeenten, te weinig statushouders toewijst waardoor deze gemeenten achterlopen in de realisatie van de taakstelling. De reden hiervoor is voornamelijk gelegen in het nareisproces. Nareizigers zijn op het moment van een positief besluit op de nareisaanvraag nog niet in Nederland. Deze nareizigers gaan, na aankomst in Nederland, meetellen voor de taakstelling in de gemeente waar de referent gehuisvest wordt of al gehuisvest is. Om tot een evenwichtige verdeling van de taakstelling over alle gemeenten te komen, wordt met hun komst rekening gehouden in de taakstelling. Om die reden kan het voorkomen dat gemeenten tijdelijk geen nieuwe statushouders gekoppeld krijgen, in afwachting van de komst van deze nareizigers.

Voorbeeld:

Een referent heeft een nareisaanvraag ingediend voor zijn familie. Het besluit hierop is positief. De 3 familieleden van de referent mogen naar Nederland komen en worden opgenomen in de taakstelling voor de gemeente waar de referent is gehuisvest.

De taakstelling van deze (kleinere) gemeente is 30. Het COA heeft al 27 vergunninghouders gekoppeld en de gemeente heeft voor de meeste vergunninghouders een woning gevonden. Het COA kan de overige 3 statushouders (conform de taakstelling) echter niet koppelen aangezien de nareizigers nog niet in Nederland zijn aangekomen. Hierdoor lijkt het dat een gemeente achterloopt in de realisatie van de taakstelling.

Ook komt het voor dat een referent gehuisvest is of gekoppeld wordt aan een gemeente die al voldoende koppelingen heeft, dan wel voldoende statushouders heeft gehuisvest.

Nareizigers worden altijd gehuisvest bij de referent. Hierdoor kan het voorkomen dat tijdelijk onvoldoende vergunninghouders overblijven om te koppelen aan een andere gemeente. Op dit moment komt dit echter niet voor.

Daarnaast kan in individuele gevallen in overleg met gemeente en provincie besloten worden om terughoudend vergunninghouders toe te wijzen aan een gemeente omdat de woningmarkt niet voorziet in invulling van de huisvesting. In deze gevallen worden statushouders op afroep van de gemeente toegewezen.

Om gemeenten te faciliteren in hun huisvestingstaak heeft de rijksoverheid, samen met de provinciale tafels, verschillende initiatieven opgezet. Zo ondersteunt het Ministerie van JenV gemeenten met het huisvesten van grote gezinnen vergunninghouders. Daarnaast is een hotel en accommodatieregeling gestart, om vergunninghouders voor wie er nog geen huisvesting is georganiseerd, tijdelijk onderdak te bieden in de gemeente. Daar kunnen zij ook starten met integratie en participatie. Verder investeert het Ministerie van BZK in het uitbreiden van de woningvoorraad en het creëren van gemeentelijke tussenvoorzieningen. Hiervoor heeft het Ministerie van BZK 50 miljoen euro beschikbaar gesteld. Met deze en andere instrumenten wordt gestreefd om gemeenten te helpen om de achterstand op de realisatie van de taakstelling in te lopen.

Voor de uitvoering van de huisvestingstaakstelling houdt het provinciebestuur toezicht op de gemeente. Dit is geregeld in de Wet revitalisering generiek toezicht. Ter uitvoering van deze toezichthoudende taak is het Algemeen beleidskader indeplaatsstelling bij taakverwaarlozing opgesteld. In dit beleidskader is de «bestuurlijke interventieladder» opgenomen, met mogelijkheden om de gemeente te manen (alsnog) aan haar taak te voldoen. In het uiterste geval kan de provincie overgaan tot indeplaatstelling.

Meer in het algemeen is sprake van een tekort aan geschikte en betaalbare woningen. Daardoor stagneert de uitstroom naar huisvesting in gemeenten. Om gemeenten te faciliteren in hun huisvestingstaak heeft de rijksoverheid, samen met de provinciale tafels, verschillende initiatieven opgezet. Zo ondersteunt het Ministerie van JenV gemeenten met het huisvesten van grote gezinnen vergunninghouders. Daarnaast is een hotel en accommodatieregeling gestart, om vergunninghouders voor wie er nog geen huisvesting is georganiseerd, tijdelijk onderdak te bieden in de gemeente. Daar kunnen zij ook starten met integratie en participatie. Verder investeert het Ministerie van BZK in het uitbreiden van de woningvoorraad en het creëren van gemeentelijke tussenvoorzieningen. Hiervoor heeft het Ministerie van BZK 50 miljoen euro beschikbaar gesteld. Met deze en andere instrumenten wordt gestreefd om gemeenten te helpen om de achterstand op de realisatie van de taakstelling in te lopen.

Nee, dat klopt niet. De rechter heeft – in deze individuele zaak – geoordeeld dat het COA zich onvoldoende rekenschap heeft gegeven van de belangen van het kind. Op grond van artikel 3 IVRK is het COA gehouden zich rekenschap te geven van de belangen van kinderen aldus in de betrokken rechterlijke uitspraak door de voorzieningenrechter is overwogen. Tegen het vonnis heeft het COA hoger beroep ingesteld. De verwachting is dat het (civielrechtelijke) hoger beroep nog enkele maanden tot een jaar kan duren.

Hangende deze procedure zal het COA het beleid niet aanpassen. De rechter heeft uitspraak gedaan in een individuele zaak, waarbij de rechter in dit individuele geval heeft gekeken of het COA de procedure zorgvuldig heeft doorlopen. De rechter heeft zich echter niet uitgesproken over de vraag of het beleid en de plaatsingscriteria van het COA onredelijk zijn. De rechter heeft enkel geoordeeld dat het COA bij de besluitvorming in deze zaak het belang van het kind moet betrekken.

Direct na vergunningverlening voert het COA met de vergunninghouder het zo te noemen huisvestingsgesprek. In dit gesprek informeert het COA de vergunninghouder over de huisvesting in een gemeente en de verantwoordelijkheden van de vergunninghouder. In het gesprek komt aan de orde dat de vergunninghouder slechts eenmaal een woning aangeboden krijgt en de consequentie van het beëindigen van de opvang bij weigering van de aangeboden woning. Tijdens het gesprek spreekt het COA met de vergunninghouder ook over de uitplaatsingscriteria waarmee rekening moet worden gehouden bij huisvesting in een gemeente, zoals uitplaatsing in een bepaalde regio of specifieke voorzieningen in een woning. Indien een plaatsingscriterium van toepassing is op de vergunninghouder houdt het COA hiermee rekening bij de koppeling aan een gemeente.

Na de koppeling aan een gemeente vindt met de vergunninghouder het vergunninghoudersgesprek plaats. In dit gesprek wordt onder andere teruggekeken op het huisvestingsgesprek en gaat het COA na of de vergunninghouder het huisvestingsgesprek begrepen heeft, of dat er onderwerpen zijn die nader toegelicht moeten worden.

In de Regeling verstrekkingen asielzoekers en andere categorieën vreemdelingen is bepaald dat de opvang eindigt indien de vergunninghouder passende huisvesting weigert. Op het moment dat een vergunninghouder onterecht een woning weigert, start het COA een civielrechtelijke ontruimingsprocedure. Deze procedure is nodig om van de rechter een ontruimingstitel te verkrijgen. Zonder deze titel is het COA niet bevoegd de vergunninghouder van de opvanglocatie te doen verwijderen. De uitkomst van deze rechterlijke procedure mag de vergunninghouder afwachten op de opvanglocatie. Het COA zet dus geen vergunninghouders op straat zonder verkregen rechterlijke titel.

In 2020 zijn in totaal 520 naturalisatie aanvragen van houders van een asielvergunning afgewezen.

Een naturalisatie aanvraag kan op meerdere gronden worden afgewezen[1]. Gelet hierop en de wijze waarop dit wordt geregistreerd, is niet inzichtelijk hoeveel van die aanvragen zijn afgewezen door het enkel niet voldoen aan het inburgeringsvereiste. Wel is van de 520 afgewezen naturalisatieverzoeken inzichtelijk wat het geslacht is, of de aanvragers jonger dan wel ouder dan 18 jaar zijn en de nationaliteit¹.

[1] Naast het niet voldoen aan het inburgeringsvereiste zijn de redenen van afwijzing van een naturalisatieverzoek onder andere vanwege een gevaar voor de openbare orde of nationale veiligheid, het niet aantonen van de identiteit en nationaliteit of het niet 5 jaar of langer onafgebroken verblijf gehad hebben. Zie de artikelen 7, 8 en 9 Handleiding Rijkswet op het Nederlanderschap 2003 als ook informatie op de IND website: Naturalisatie (IND.nl).

Zoals eerder op respectievelijk 2 juli 2020 en 5 maart 2021 aan uw Kamer meegedeeld in reactie op de aanbevelingen van de ACVZ in het rapport Weten en Wegen[1], heeft de IND een aantal maatregelen genomen om de transparantie, herleidbaarheid en de eenduidigheid met betrekking tot de gebruikte landeninformatie beter te borgen. Zo is besloten om de IND landenrapporten in beginsel openbaar te maken. Inmiddels heeft de IND drie rapporten uitgebracht, die zijn gepubliceerd op de site van de IND en op de EASO portal.

Verder heeft de IND op 7 april 2021 een digitale bijeenkomst over landeninformatie in het asielproces gehouden om feedback op de IND landenberichten te organiseren. Aan de bijeenkomst namen als deelnemer of toehoorder een groot aantal (NGO) organisaties, academici en ook zusterdiensten uit andere lidstaten deel

Tevens heeft de IND op 24 november 2020 een instructie (WI 2020/17, «Het gebruik van bronnen en landeninformatie binnen het asielproces») gepubliceerd. Hiermee wordt de IND beslispraktijk geïnstrueerd om gebruikte landeninformatie op een meer eenduidige en systematische wijze te vermelden in besluitvorming.

[1] Advies: Weten en wegen | Advies | Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken

De IND monitort de kwaliteit van zijn beslissingen op verschillende manieren. Enerzijds wordt er gekeken naar het aantal beroepen dat standhoudt in (hoger) beroep. De norm daarvoor is 85% voor asiel (realisatie tot en met september 2021 85%) en 80% voor regulier (realisatie tot en met september 2021 83%). Daarnaast zijn er de interne kwaliteitsmetingen. Wekelijks wordt steekproefsgewijs de kwaliteit van beslissingen, maar ook andere aspecten van de afhandeling van de zaak, zoals datakwaliteit, gemeten.

Daarnaast draagt ook een aantal andere instrumenten bij aan het zicht op de kwaliteit van beslissingen. Hierbij kan gedacht worden aan collegiale toetsing maar ook verplichte controle door een ervaren medewerker bij de beoordeling van beslissingen op de aanvragen door nieuwe medewerkers en bij specifieke onderwerpen zoals LHBTI en bekeerlingen.

Het monitoren van de kwaliteit van beslissingen wordt gezien als integraal onderdeel van het werk van de IND en komt dus ook niet apart terug in de capaciteit en begroting van de IND.

Zie ook antwoord op vraag 221. Ten aanzien van het gebruik van landeninformatie in individuele zaken zijn de aanbevelingen die de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken (ACVZ) heeft gedaan in het rapport «Weten en Wegen» van mei 2020 overgenomen en geïmplementeerd (zie ook brief aan uw Kamer van 2 juli 2020). Er wordt op transparante wijze onderbouwd op welke wijze de landeninformatie is meegewogen.

Hoewel het niet mogelijk is om te kwantificeren wat de capacitaire impact is van deze specifieke inhoudelijke wijziging, kan in zijn algemeenheid wel worden gesteld dat de inhoudelijke beoordeling in de afgelopen jaren complexer en daarmee arbeidsintensiever is geworden. Er wordt jaarlijks een kostprijsonderzoek gehouden om de effecten van deze en andere inhoudelijke wijzigingen op de capaciteit inzichtelijk te kunnen maken.

Mede als gevolg van de vergrijzing van de Nederlandse bevolking zullen er naar verwachting tekorten op de Nederlandse arbeidsmarkt ontstaan. In een groot aantal onderzoeken (Verkenning bevolking 2050 in beeld van CBS en NIDI, Op weg naar 2030 van de ACVZ, Samenleven in verscheidenheid van de WRR) wordt hierop gewezen.

Deze onderzoeken geven, zoals ook is aangegeven in de begroting, aan dat migratie een deeloplossing zou kunnen zijn om tekorten op de Nederlandse arbeidsmarkt op te lossen. Andere oplossingen die worden genoemd zijn een verhoging van de arbeidsparticipatie van met name vrouwen, bepaalde groepen met een migratieachtergrond en ouderen. Daarnaast is verhoging van de arbeidsproductiviteit een middel om de vraag naar arbeid te verminderen. Innovatie is daarbij belangrijk en de ACVZ wijst, ook verwijzend naar het WRR-onderzoek «Innovatie vernieuwd. Opening in viervoud», op het belang dat hooggekwalificeerde migranten daarbij kunnen spelen.[1]

Hoewel arbeidsmigratie een deeloplossing kan zijn voor tekorten die kunnen ontstaan als gevolg van vergrijzing, moet ook rekening worden gehouden met het effect van migratie op andere beleidsterreinen. Meer migratie leidt tot meer bevolkingsgroei en dus een hoger beroep op schaarse (collectieve) voorzieningen waaronder sociale voorzieningen en huisvesting. Meer migratie leidt bovendien tot meer diversiteit en daardoor mogelijk minder sociale cohesie, zoals ook beschreven door de WRR. Het kabinet onderschrijft dan ook het standpunt van de WRR dat migratie structureel en integraal benaderd moet worden en niet los mag worden gezien van vraagstukken rond sociale cohesie, maatschappelijk draagvlak, bevolkingsgroei, economie, arbeidsmarkt, onderwijs en huisvesting. In de kabinetsappreciatie op het genoemde NIDI-rapport zal nader worden ingegaan op deze vraagstukken.

[1] ACVZ, Op weg naar 2030, pag. 30.

Het komt vrijwel nooit voor dat een vreemdeling aan de grens van het land van herkomst wordt geweigerd. DT&V houdt hier geen registratie van bij.

Voor zover is bedoeld hoe vaak landen van herkomst niet meewerken aan afgifte van vervangende reisdocumenten voor niet rechtmatig in Nederland verblijvende vreemdelingen wordt verwezen naar het antwoord op vraag 513.

Verder maakt het Ministerie van Justitie en Veiligheid per land de maandelijkse cijfers openbaar wat betreft het aantal ingediende LP-verzoeken en T&O-verzoeken, de hierop ontvangen antwoorden van landen van herkomst alsmede het aantal afgegeven vervangende reisdocumenten. Deze cijfers zijn gepubliceerd vanaf 2016 en zijn tevens voorzien van een nadere duiding.

Zie voor het aantal ingediende LP-verzoeken en T&O-verzoeken:

https://data.overheid.nl/dataset/migratieketen-vertrek-dt-v-identiteitsvaststelling-en-reisdocumenten-verzoeken1

Zie voor het aantal ontvangen antwoorden op LP-verzoeken en T&O-verzoeken:

https://data.overheid.nl/dataset/migratieketen-vertrek-dt-v-identiteitsvaststelling-en-vervangende-reisdocumenten-antwoorden1

Zie voor het aantal ontvangen reisdocumenten naar aanleiding van ingediende LP-verzoeken en T&O-verzoeken:

https://data.overheid.nl/dataset/migratieketen-vertrek-dt-v-identiteitsvaststelling-en-reisdocumenten-reisdocumenten

In 2020 zijn minder dan 5 Afghanen gedwongen teruggekeerd naar Afghanistan. Het betrof hier geen minderjarige vreemdelingen.

In 2021 (tot en met september 2021) zijn er geen Afghanen gedwongen teruggekeerd naar Afghanistan.

Op dit moment werkt Nederland aan de verdere ontwikkeling van de automatische grenspassage en aan de implementatie van het Europese slimme grenzen pakket (EES/ETIAS). Het Entry- en Exit System (EES) is een informatiesysteem waarbij in- en uitreis bewegingen, alfanumerieke identiteitsgegevens en biometrische kenmerken van derdelanders digitaal worden geregistreerd. Met als doel het beheer van de buitengrenzen te verbeteren, irreguliere immigratie te voorkomen en het beheer van de migratiestromen te vereenvoudigen. Het EES zal de in- en uitreisstempel in het paspoort vervangen.

Met het European Travel Information and Authorisation System (ETIAS) worden bezoekers beoordeeld voordat zij bij de doorlaatposten aan de buitengrenzen aankomen. Hiermee moet ETIAS bijdragen aan een hoog veiligheidsniveau, het voorkomen van illegale immigratie en het beschermen van de volksgezondheid. Naast de implementatie van de EU-verordeningen zijn er andere digitaliseringsinitiatieven zoals: Self Service Passport Control (SSPC) oftewel geautomatiseerde grenspassage en het Registered Traveller Program (RTP-NL). Het RTP-programma biedt onderdanen van derde landen de mogelijkheid gebruik te maken van automatische grenscontroles voor een vlottere toegang tot het Schengengebied. Voor vooraf geregistreerde en gescreende reizigers wordt het op die manier mogelijk gemaakt om versneld de grens te passeren door middel van automatische grenspassage (TK 22 112 nr. 1591).

Door de digitalisering aan de grens kan de KMar meer informatie gestuurd optreden en haar capaciteit effectiever en efficiënter inzetten. De grenswachter wordt ondersteund door moderne technologie en heeft hierdoor eerder en meer informatie. De menselijke toets blijft van doorslaggevend belang.

Het kabinet is van mening dat beheer van de EU-buitengrenzen te allen tijde dient plaats te vinden binnen de geldende Europese en internationale kaders. De afgelopen periode heeft de SJenV actief en op basis van verschillende moties van uw Kamer, aangedrongen op de naleving van de fundamentele rechten aan de buitengrenzen. Dat is gedaan in zowel de relevante Europese gremia (zoals tijdens de JBZ-Raad van 7-8 oktober jl.), in de bilaterale contacten met de betreffende lidstaten alsook in de contacten met de Europese Commissie. De Commissie ziet, als hoeder van de verdragen, toe op de naleving van het EU-recht door de lidstaten. Middels de verslagen van de afgelopen JBZ-raden, maar ook het verslag van het bezoek van de SJenV aan Griekenland is uw Kamer geïnformeerd over de uitvoering van deze moties, waaronder de motie Van Dijk en Podt[1] en de motie Kuik en Van der Werf[2].

[1] Kamerstuk II, vergaderjaar 2020–2021, 32 317, nr. 711

[2] Kamerstuk II, vergaderjaar 2020–2021, 32 317, nr. 692

De primaire verantwoordelijkheid van de bewaking van de grenzen blijft bij de EU-lidstaten. Iedere EU-lidstaat is daarbij gehouden aan het EU-acquis ten aanzien van Europees grens- en asielbeleid. De Commissie ziet als hoeder van de verdragen toe op de naleving daarvan. Zo heeft de Commissie geassisteerd bij het opzetten van onafhankelijke monitoringsmechanismen in Griekenland en Kroatië.

Naast de nationale controle- en kwaliteitsmechanismen in de lidstaten, zijn er binnen de Frontex activiteiten monitoringsmechanismen die hierop toezien. Een voorbeeld hiervan is de inzet van de grondrechtenfunctionaris en grondrechtenmonitors in het operationele gebied. Tevens vinden er periodiek, een keer in de vijf jaar, in alle lidstaten evaluaties plaats conform de Verordening voor het Schengenevaluatie- en monitoringsmechanisme. Aanvullend kunnen deze evaluaties ook onaangekondigd plaatsvinden, naast de periodieke evaluaties. Indien er tekortkomingen worden geconstateerd tijdens de Schengenevaluatie, volgen er aanbevelingen van de Commissie. Daarna dient door de lidstaat een actieplan te worden opgesteld welke deze tekortkomingen adresseert.

In het recente voorstel tot herziening van deze Verordening wordt het onderdeel met betrekking tot grondrechten versterkt. Hierbij is ook een rol voor het Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten (FRA) voorzien. Het kabinet steunt het voorstel om de evaluatie van grondrechten in het Schengenaquis te versterken.

In 2021 tot en met september verbleven ca. 150 vreemdelingen in grensdetentie. Ca. 140 hiervan zijn uitgestroomd. Een deel van de vreemdelingen is teruggekeerd, een ander deel is alsnog toegang tot Nederland verleend bijvoorbeeld vanwege vergunningverlening. Op 30 september zaten er ca. 10 vreemdelingen in grensdetentie. De gemiddelde duur van de detentie van de uitgestroomde vreemdelingen was 26 dagen.

Bron: DJI, cijfers afgerond op tientallen.

Bij de Meerjaren Productie Prognose (MPP) wordt een analyse gemaakt van zowel de huidige alsook de te verwachte ontwikkelingen rondom een groot aantal factoren die de komende jaren de instroom van asielzoekers kunnen bepalen. Vervolgens worden in de MPP verwachtingen omtrent de productiecapaciteit van de verschillende ketenpartners in het migratieproces doorgerekend.

De prognoses voor het COA en de IND worden op de gebruikelijke momenten in de Rijksbegroting (te weten, de najaarsnota en de voorjaarsnota) bijgesteld op basis van de inzichten, onzekerheden en aannames die op dat moment van toepassing zijn. Bij de najaarsnota wordt de prognose voor het lopende jaar (2021) bijgesteld op basis van het beeld dat op dat moment van toepassing is.

De instroomraming zoals opgenomen in tabel 31 van de begroting vertoont geen dalende trend, maar eerder een stabilisatie¹. De «overige instroom» in de tabel betreft de zogeheten zij-instroom, oftewel de aanvragen om een verblijfsvergunning asiel die opnieuw in behandeling zijn genomen na een besluit.

Bron: Ministerie van Justitie en Veiligheid, begroting 2022, tabel 31 Kengetallen vreemdelingenketen.

In 2019 zijn 11.970 uitgaande claims verzonden. In 2020 zijn 7.450 uitgaande claims verzonden. In 2021 zijn tot en met september 5.620 uitgaande claims verzonden. Deze cijfers zien op het aantal verzonden claims, niet het aantal personen. Het kan zijn dat in sommige zaken een heroverwegingsverzoek (second opinion) is ingediend.

Op het aantal verzonden claims zijn in 2019 8.450 akkoorden ontvangen. In 2020 zijn 4.670 akkoorden ontvangen en in 2021 zijn tot en met september 3.330 akkoorden ontvangen.

Op het aantal ontvangen akkoorden zijn in 2019 2.760 overdrachten geëffectueerd. In 2020 zijn 1.350 overdrachten geëffectueerd en in 2021 zijn tot en met september 460 overdrachten geëffectueerd.

Dit betreft een cohortanalyse. Er zit verschil in het aantal verzonden claims, het aantal ontvangen claimakkoorden en het aantal geëffectueerde overdrachten. Dit kan gelegen zijn in het vertrek met onbekende bestemming van de vreemdeling, reisbeperkingen in verband met COVID-19 of om beleidsmatige of juridische redenen. Bijvoorbeeld naar aanleiding van een uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak Raad van State of het Europees Hof van Justitie kan worden besloten om niet over te dragen. De overdrachtstermijn is in beginsel zes maanden en kan in een aantal situaties worden verlengd tot maximaal anderhalf jaar. Het kan daarom zo zijn dat de overdracht nog op een later moment geëffectueerd wordt en nog niet in deze cijfers terug te zien is.

Bron: IND, cijfers afgerond op tientallen.

Door de afrondingen kan een ogenschijnlijk verschil ontstaan tussen de eindtotalen en de optelsommen van de verschillende deelcijfers. Voor de vermelde cijfers geldt dat cijfers over eenzelfde periode in vorige of toekomstige rapportages kunnen afwijken van de thans verstrekte informatie. Reden hiervoor is dat een klein deel van de registraties van een bepaalde rapportageperiode pas na het verstrijken van die periode plaatsvindt. Hierdoor kunnen verschillen ontstaan tussen rapportages en/of edities. Aantallen bevatten zowel vreemdelingen die een asielverzoek in Nederland hebben ingediend als vreemdelingen die hier te lande illegaal zijn aangetroffen.

Er kan voorts een verschil zijn in cijfers van DT&V en IND, bijvoorbeeld vanwege verschil in peildatum, afronding van cijfers en verschil in definities. Zo kan het voorkomen dat vreemdelingen niet in de vertrekcijfers van de DT&V voorkomen, omdat zij zich uit eigen beweging, zonder de DT&V in te lichten, begeven naar de verantwoordelijke lidstaat. De lidstaat meldt vervolgens aan Nederland dat de vreemdeling zich aldaar heeft gemeld, waarna in de IND systemen de overdracht als geëffectueerd wordt aangemerkt en de claimzaak wordt afgesloten.

Dublinclaimanten hebben in principe recht op opvang vanaf de start van de procedure bij de IND tot het moment van de overdracht aan de andere lidstaat. De duur van het verblijf in de opvang is divers en hangt onder andere af van de reactietermijn van de andere lidstaat, de benodigde onderzoeken, eventuele beroepsprocedures door de vreemdeling en de reisbeperkingen gerelateerd aan COVID-19. Hoewel exacte gegevens van de duur van de opvang niet beschikbaar zijn, is er wel informatie beschikbaar over de doorlooptijden van de IND en DT&V.

Tabel 1 in bijlage: Gemiddelde doorlooptijd IND, spoor 1¹

Tabel 2 in bijlage: Gemiddelde duur in caseload DT&V tot overdracht aan andere staat, spoor 1

Bron: IND (ind.nl/Paginas/Doorlooptijden-asielprocedure.aspx) en DT&V

In 2020 zijn 1.000 eerste asielaanvragen van vreemdelingen afkomstig uit een veilig land van herkomst in spoor 2 afgedaan. In 2021 zijn tot en met september 490 eerste asielaanvragen van vreemdelingen afkomstig uit een veilig land van herkomst in spoor 2 afgedaan.

Van de spoor 2-zaken die vanuit de caseload IND zijn ingestroomd in de caseload van DT&V zijn in 2020 circa 1.010 vreemdelingen uit veilige landen van herkomst zelfstandig vertrokken zonder toezicht en circa 150 vreemdelingen aantoonbaar vertrokken naar het land van herkomst. De gemiddelde doorlooptijd in spoor 2-zaken in september 2021 is 6 weken.

In 2021 tot en met september zijn, van de spoor 2-zaken die vanuit de caseload IND zijn ingestroomd in de caseload van DT&V, circa 350 vreemdelingen uit veilige landen van herkomst zelfstandig vertrokken zonder toezicht en circa 70 vreemdelingen aantoonbaar vertrokken naar het land van herkomst.

In het antwoord zijn de vreemdelingen met een verblijfsstatus elders in de EU (van wie de asielaanvraag ook in spoor 2 wordt afgedaan) buiten beschouwing gelaten.

Bron: IND, cijfers afgerond op tientallen.

De investering van 154 miljoen euro is onderdeel van de ondermijningsgelden die met Prinsjesdag beschikbaar zijn gekomen (524 miljoen euro in 2022, waarvan 434 miljoen structureel). Hiermee wordt geïnvesteerd in maatregelen voor een weerbare samenleving en economie (waaronder preventiemaatregelen), versterking van de integrale handhaving en veiligheids- en weerbaarheidsmaatregelen. Voor een voorlopige verdeling van die gelden en verdere toelichting, zie de brief van 4 oktober jl. (2021D36593). De aanpak van ondermijnende criminaliteit enerzijds betekent dat de mensen die nu in de frontlinie staan in de aanpak zich beschermd en veilig voelen tegen de huidige georganiseerde criminaliteit. Anderzijds willen we voorkomen dat er nieuwe (jonge) aanwas van criminelen komt, geldstromen verstoren en het verdienmodel ontregelen. Criminaliteit in zijn algemeenheid daalt weliswaar, maar dit geldt niet voor de (excessen van) georganiseerde criminaliteit.

Overigens is in de penitentiaire inrichtingen geen sprake van leegstand, maar van een beperkte onderbezetting als gevolg van de effecten van de maatregelen in verband met corona in de strafrechtsketen en het voorkómen van onderlinge besmetting in de penitentiaire inrichtingen. De instroom in het gevangeniswezen is sinds het begin van dit jaar gestaag toegenomen.

In 2022 is de bijdrage van het moederdepartement aan DJI 2.584.221 (x 1.000 euro). Zie ook de agentschapsparagraaf van DJI (vanaf blz. 104 in de begroting, 35 925 VI, nr. 2).

In de tabellen budgettaire gevolgen van beleid van artikel 34 en artikel 37 worden de bijdragen voor het gevangeniswezen, forensische zorg, jeugd en vreemdelingenbewaring inzichtelijk.

Zie onderstaande (x 1.000 euro):

DJI – Gevangeniswezen 1.196.617

DJI – Forensische zorg 1.104.427

DJI – Jeugd 174.546

DJI – Vreemdelingenbewaring 72.395

Niet-juridisch verplichte uitgaven voor de lokale aanpak jihadisme betreft de zogenoemde versterkingsgelden. Deze versterkingsgelden worden jaarlijks beschikbaar gesteld door de Ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Justitie en Veiligheid welke specifiek zijn bedoeld voor versterking van de lokale integrale aanpak van radicalisering, extremisme en terrorisme.

Voor 2022 gaat het om een bedrag van maximaal 7 miljoen euro. In 2021 is een bedrag ad. 6,1 miljoen euro aan gemeenten uitgekeerd. Bij de beoordeling van de aanvragen en de toekenning als eenmalige specifieke uitkering voor gemeenten wordt rekening gehouden met de mate waarin de activiteiten bijdragen aan het bestrijden en verzwakken van extremistische bewegingen in Nederland en voorkomen van aanwas en het tegengaan van radicalisering. Uitkering aan gemeenten wordt uitsluitend verstrekt als sprake is van een van de volgende activiteiten:

a. de analyse van de lokale problematiek met betrekking tot radicalisering en extremisme en de evaluatie van de aanpak van radicalisering en extremisme;

b. persoonsgerichte aanpak van geradicaliseerde personen;

c. het opbouwen, behouden en faciliteren van een netwerk van personen en organisaties die betrokken zijn bij de preventie van radicalisering;

d. deskundigheidsbevordering en voorlichting van personen en organisaties die betrokken zijn bij de preventie van radicalisering;

e. preventie-activiteiten gericht op specifieke kwetsbare doelgroepen;

f. het evalueren van de activiteiten die zijn verricht in het kader van het tegengaan van radicalisering, extremisme en terrorisme.

De gemeenten zelf zijn verantwoordelijk voor de besteding van de gelden conform geldende wet- en regelgeving. Hier zal voor de aankomende toekenning ook nadrukkelijk op gewezen worden. Voorts is de beoordeling voor de aanvragen 2022 aangescherpt. De komende periode zal samen met gemeenten worden verkend hoe binnen de kaders van de geldende wet en regelgeving gemeenten kunnen worden ondersteund bij het versterken van hun kennis en inzicht in lokale netwerken (Voetnoot brief: Kamerstukken II, 2020–2021, 30 821, nr. 155).

De onder deze post vermelde uitgaven hebben betrekking op

1. de kosten voor opleiding, training en oefening met betrekking tot nationale crisisbeheersing voor alle departementen.

2. de kosten voor de voor de crisisbeheersing noodzakelijke telefoon- en ICT-systemen, waaronder het Landelijk Crisismanagementsysteem (LCMS), de website crisis.nl en het landelijk informatienummer 0800–1351.

3. de kosten voor de uitwijklocatie van het Nationaal Crisiscentrum (NCC) dat beschikt over dezelfde vergaderaccommodatie, telefoon- en ICT-apparatuur om de nationale crisisstructuur te kunnen faciliteren in geval de hoofdlocatie om welke reden dan ook, niet kan worden gebruikt.

4. de kosten voor de corporate communicatie van de NCTV, waaronder de website van de NCTV en de kosten voor het Nationaal Kernteam Crisiscommunicatie (NKC).

Aangenomen wordt dat de tolken worden bedoeld die geregistreerd zijn bij Bureau Wbtv en daarmee in het register beëdigde tolken en vertalers (hierna: rbtv) zijn geregistreerd. Bij het BFT zijn geen tolken aangesloten.

Met de stelselherziening is marktwerking beoogd. Hiermee dienen de tolken en vertalers naar eigen inzicht te onderhandelen met de door de overheid gecontracteerde intermediairs. In dit stelsel kunnen de tarieven met elkaar overeengekomen worden aan de hand van vraag en aanbod en de gewenste expertise. Ter bescherming van de individuele tolk of vertaler is een absolute ondergrens bepaald door middel van een minimumtarief in het Btis. Op dit moment zijn nog niet alle aanbestedingen uitgezet, deze contracten moeten vervolgens nog geïmplementeerd worden. Op dit moment is een enkel contract geïmplementeerd.

Hierdoor komt de marktwerking op de tarieven geleidelijk tot stand. Gedurende deze transitieperiode gelden voor de organisaties waarvoor nog geen aanbesteding is gegund en het contract nog niet is geïmplementeerd dezelfde tarieven als voor de aanpassing van het Btis betaald worden. Dit is onder andere van toepassing bij het OM en de rechtspraak, zij betalen nu tarieven oplopend van 43,98 euro tot 54,00 euro per uur.

De daling in het budget dat is opgenomen in artikel 31 van de JenV-begroting ten behoeve van de politie wordt vooral veroorzaakt door technische wijzigingen met betrekking tot «inkoop max». Dit is een vordering van de politie op JenV. In 2021 heeft er een kasschuif plaatsgevonden in de JenV-begroting van 132 miljoen euro van 2025 naar 2022 ten behoeve van «inkoop max». Hierdoor is het budget in 2022 hoger dan in 2023. Deze vordering heeft geen effect op de bijdrage aan politie.

In de begroting en het beheerplan 2022 van politie is ook te zien dat deze technische mutatie zich niet uit in de bijdrage aan de politie. Deze is in 2022 geraamd op 6.431 miljoen euro en in 2023 op 6.420 miljoen euro. Het verschil tussen deze bedragen wordt bijvoorbeeld veroorzaakt door het aflopen van incidentele budgetten.

De loonruimte van overheidswerkgevers in cao-onderhandelingen met de bonden wordt onder andere bepaald door de bijdrage die het kabinet hiervoor beschikbaar stelt. Deze kabinetsbijdrage wordt jaarlijks vastgesteld en uitgekeerd met behulp van het zogenoemde referentiemodel. Uitgangspunt van dit model is dat de overheid de markt kan volgen; de kabinetsbijdrage wordt afgeleid van de contractloonontwikkeling en de mutaties in de sociale lasten zoals die in de markt worden verwacht. Hierbij wordt gebruik gemaakt van cijfers van het CPB. Daarnaast is ruimte voor een beleidsmatige afweging.

De feitelijke loonontwikkeling vindt uiteindelijk zijn beslag in cao-onderhandelingen. Met de loonbijstelling van 113 miljoen euro is de politie volledig gecompenseerd voor de afspraken over de loonontwikkeling zoals opgenomen in de cao politie 2021 en de ontwikkeling van de premies voor pensioenen en sociale zekerheid per 1 januari 2021.

In het kader van de aanpak van duurzaamheid voor vervoer heeft de politie de routekaart «Verduurzamen vervoer» uitgewerkt. De politie geeft in deze routekaart aan te streven naar een halvering van de milieubelasting van de reiskilometers in 2030 en reductie van de CO₂-uitstoot ten opzichte van 1990. Voor de niet-operationele voertuigen streeft de politie 100% emissieloos na en voor de operationele voertuigen 50%. Ook streeft de politie na dat 75% van de panden elektrisch rijden faciliteert. Om deze ambitie te verwezenlijken is een doorrekening voor de voertuigen gemaakt die uitgaat van een groei naar ruim 5.000 emissieloze voertuigen in 2025 en ruim 10.000 in 2030.

Op dit moment zijn er 79 emissieloze voertuigen in gebruik bij de politie. Een deel daarvan wordt herkenbaar ingezet op de basisteams om ervaringen op te doen voor de toekomstige elektrische politievoertuigen. De verwachting is dat er op korte termijn zo’n 300 emissieloze voertuigen bij zullen komen. De business case van elektrificatie van het wagenpark bij de politie is positief, echter gaan de kosten nadrukkelijk voor de baten uit. De laadpaalinfrastructuur vereist grote investeringen. Daar zit op dit moment het grootste knelpunt ten aanzien van het al dan niet kunnen realiseren van de ambitie.

De teruglopende beheerkosten voor huisvesting komen voort uit de SHP-(Strategisch Huisvestingsplan) afspraken bij de start van de Nationale Politie. Als onderdeel van het SHP is afgesproken dat er richting 2025 een besparing van 76,5 miljoen euro in de exploitatie op huisvesting zal worden gerealiseerd. Deze besparing is opgenomen in de meerjarenbegroting en dat zorgt ervoor dat de beheerskosten jaarlijks teruglopen.

Bij een stijging van het aantal agenten zal ook de financiële component (in personeelskosten en materieelkosten) meebewegen en verwerkt worden in de beheerskosten. Indien dit meerjarige, structurele kosten betreft zullen de beheerskosten dan ook relatief hoger zijn, maar t.o.v. het SHP 2025 laat de lijn in beheerskosten nog steeds een teruglopende lijn zien.

De bijzondere bijdrage digitalisering en cybercrime (13,8 miljoen.) dient bij te dragen aan de verdere professionalisering van het alledaagse politiewerk in een gedigitaliseerde wereld. Specifiek gaat het daarbij om de volgende drie werkterreinen:

• verbetering van de bewustwording en toerusting van medewerkers dat digitale aspecten normaal en integraal deel uitmaken van het politiewerk.

• versterken van operationele processen met een sterke «digitale component» t.b.v. alle hoofdprocessen binnen de Nationale Politie waarbij het toepasbaar maken en inzetten van informatietechnologie een sterke rol speelt.

• intensivering van de adequate en effectieve bestrijding van cybercrime.

Projecten kunnen niet structureel, maar wel meerjarig gefinancierd worden uit de bijzondere bijdrage totdat deze in de staande organisatie worden ondergebracht. Op dit moment worden o.a. de volgende projecten uit deze middelen bekostigd:

• Ontwikkeling Nationaal Politie lab AI (kunstmatige intelligentie)

• Digitale opsporing

• Versterking aanpak van cybercrime, waaronder kennisontwikkeling, PPS en dader preventie

Aspiranten maken sinds 2009 volledig deel uit van de operationele formatie en bezetting. Destijds is besloten om aspiranten volledig mee te tellen om een betere koppeling te maken tussen fte’s en budget.

Een deel van de aspiranten is al uit de formatie van de eenheden gehaald. Formatieplekken voor aspiranten zijn in de eenheden ingewisseld voor formatieplekken voor opgeleid personeel, waarbij gelijktijdig de formatieplekken voor de aspiranten zijn ondergebracht bij het Politiedienstencentrum. Door aspiranten uit de formatie van de eenheden te halen is duidelijker over hoeveel werkelijk inzetbare capaciteit een eenheid beschikt. Let wel, ook aspiranten ondergebracht bij het PDC maken nog deel uit van de totale operationele formatie en bezetting van de politie.

Als aspiranten volledig uit de operationele formatie zouden worden gehaald, dan zou de totale operationele formatie dalen met ongeveer 4.680 fte. Aspiranten maken onderdeel uit van de operationele formatie (Inrichtingsplan 2012: 9,32%). Wanneer aspiranten geen onderdeel meer zouden uitmaken van de operationele formatie zou dit betekenen dat deze operationele formatie neerwaarts met een getal van ongeveer 4.680 fte moet worden bijgesteld.

Een overzicht van de uitgeschreven tolken is opgenomen in de bijlage¹. Uit deze tabel blijkt dat er op het C1-niveau sinds januari 2018 een stijging zichtbaar is voor het aantal in het register beëdigde tolken en vertalers (hierna: Rbtv) ingeschreven tolken. Voor de vertalers is een stabilisatie van de inschrijvingen zichtbaar sinds mei 2019.

Tolken op B2-niveau kunnen zich pas met ingang van 1 juli 2020 inschrijven in het register. Sinds deze mogelijkheid zijn er nog geen B2 tolken op eigen verzoek uitgeschreven uit het register. Wel hebben 9 tolken in de tussenliggende periode kunnen aantonen inmiddels aan de voorwaarden voor inschrijving op C1 niveau te beschikken waardoor ze doorgegroeid zijn naar een inschrijving in het Rbtv op het C1 niveau voor de betreffende talencombinatie.

Iedere vijf jaar is een grote verlengingsronde zichtbaar (een inschrijving heeft op grond van de wet een duur van vijf jaar) waarbij ook te zien is dat dan een stijging is in het aantal verlopen inschrijvingen. Dit was in 2014 en 2019 en is te verwachten voor 2024. Een verlopen inschrijving is een tolk of vertaler die er voor kiest zijn inschrijving voor het einde van de inschrijfperiode niet te verlengen. Dan verloopt de inschrijving op grond van de wet van rechtswege. De keuze om de inschrijving te laten verlopen wordt onder andere gemaakt vanwege het bereiken van de AOW-leeftijd.

Het aantal personen dat de afgelopen vijf jaar onherroepelijk is veroordeeld voor terrorisme kan niet (geautomatiseerd) uit de informatiesystemen van de Rechtspraak en het Openbaar Ministerie worden afgeleid. Het is tevens niet bekend hoeveel van hen een dubbele nationaliteit hadden omdat sinds enkele jaren de informatie over dubbele nationaliteiten niet meer actief wordt bijgehouden in de Basisregistratie Personen (BRP).

Wel geldt dat, als bij de IND bekend is dat een persoon onherroepelijk is veroordeeld en mogelijk een dubbele nationaliteit heeft, de IND nader onderzoekt of de betreffende persoon in het bezit is van een of meer andere nationaliteiten. Indien uit onderzoek van de IND blijkt dat betrokkene een tweede nationaliteit heeft, dan start de IND altijd een intrekkingsprocedure op. In circa 30 onderzochte zaken was hier sprake van en kon de IND een intrekkingsprocedure opstarten. Het Nederlanderschap is in de afgelopen 5 jaar bij circa 20 personen ingetrokken, waarvan 2 intrekkingen definitief zijn. Nog niet alle intrekkingsprocedures zijn afgerond. In de afgelopen vijf jaar zijn circa 10 vanwege terrorisme veroordeelde personen uit de caseload van DT&V aantoonbaar vertrokken. Daarbij ging het in circa 5 gevallen om een persoon van wie de Nederlandse nationaliteit is ingetrokken.

Het aantal teruggekeerde vrouwen uit ISIS-gebied dat is berecht voor terroristische misdrijven sinds 2015 kan niet (geautomatiseerd) uit de informatiesystemen van de Rechtspraak en het Openbaar Ministerie worden afgeleid. Er wordt daarnaast in de registratie van verdachten en veroordeelden van terroristische misdrijven geen onderscheid gemaakt op basis van geslacht.

Momenteel zitten er zeven vrouwen op de Terroristenafdeling (peildatum 19 oktober 2021). Dit kunnen zowel verdachten als veroordeelden zijn. Het precieze aantal invrijheidstellingen van deze groep is lastig te noemen, aangezien dit onder meer afhankelijk is van ontwikkelingen in de individuele strafprocessen en het voldoen aan voorwaarden. Naar huidig inzicht komt binnen een jaar (peildatum 19 oktober 2021) ten minste één vrouw vrij die onherroepelijk is veroordeeld voor een terroristisch misdrijf.

Het aantal personen dat sinds 2015 is berecht voor terroristische misdrijven kan niet (geautomatiseerd) uit de informatiesystemen van de Rechtspraak en het Openbaar Ministerie worden afgeleid.

Momenteel zitten er 48 personen op de Terroristenafdeling (peildatum 19 oktober 2021). Dit betreft naast terrorismeveroordeelden ook -verdachten. Daarnaast bevinden zich 10 terrorismeveroordeelden buiten de Terroristenafdeling in detentie.

Naar huidig inzicht komen er op, peildatum 19 oktober 2021, binnen een jaar drie personen vrij die onherroepelijk zijn veroordeeld voor een terroristisch misdrijf. Het precieze aantal invrijheidstellingen is lastig te noemen, aangezien dit onder meer afhankelijk is van ontwikkelingen in de individuele strafprocessen en het voldoen aan voorwaarden. Het aantal (onherroepelijk) veroordeelden van terroristische misdrijven dat in 2022 vrij komt is daarmee afhankelijk van deze uitkomsten.

In 2019, 2020 en 2021 zijn er respectievelijk 94, 51 en 58 (tot en met september 2021) verdachten van terroristische misdrijven ingeschreven in het systeem van het OM.

Op de vraag hoeveel van hen daadwerkelijk berecht zijn, kan op dit moment geen antwoord worden gegeven. Enerzijds omdat informatie hierover niet (geautomatiseerd) uit de informatiesystemen van de Rechtspraak en het Openbaar Ministerie kan worden afgeleid. Anderzijds vereist een berechting een onherroepelijke veroordeling en zijn de strafrechtelijke procedures die gestart zijn in deze jaren (nog) niet allemaal afgerond. Immers, de termijnen voor hoger beroep en cassatie dienen in acht te worden genomen voor onherroepelijke berechting. Derhalve kunnen de cijfers over het aantal berechtingen in deze jaren niet direct worden vergeleken met de cijfers van het aantal verdachten uit deze jaren. Dit geldt eveneens voor het precieze aantal invrijheidstellingen van de verdachten uit 2019, 2020 en 2021 die daadwerkelijk zijn berecht. Wel kan worden gesteld dat er in de jaren 2019, 2020, 2021 (tot en met 15 oktober 2021) respectievelijk 12, 7 en 13 personen van een Terroristenafdeling zijn uitgestroomd.

In 2020 zijn er 605 veroordeelden met een principale vrijheidsstraf opgespoord, opgepakt en in de gevangenis gezet.[1] Dit jaar zijn er tot en met 17 oktober 2021 in totaal 440 veroordeelden met een principale vrijheidsstraf opgespoord, opgepakt en in de gevangenis gezet.

[1] Dit cijfer verschilt van het eerder gegeven cijfer over opgepakte veroordeelden in 2020 in het kader van vragen over het jaarverslag JenV 2020 (Kamerstuk 35 830-VI, nr. 7). Toen is uitgegaan van 521 opgepakte veroordeelden. Echter, in dit totaal waren o.a. alleen veroordeelden die al langere tijd (meer dan 6 maanden) als onvindbaar waren geregistreerd meegenomen. In voorliggende beantwoording is dit aangepast.

In 2017 is het programma Onvindbare Veroordeelden gestart. In het kader van dit programma zijn sindsdien alle dossiers met openstaande vrijheidsstraffen doorgenomen. De afgelopen jaren zijn bovendien meerdere maatregelen genomen om te voorkomen dat veroordeelden zich aan hun straf onttrekken en deze groep effectiever op te sporen. Bijvoorbeeld door het ontwikkelen van een risicotaxatie-instrument in samenspraak met OM, Rechtspraak en CJIB en onderzoek naar het verbeteren van registratie van adresgegevens van veroordeelden.

Het afgelopen jaar is ingezet op borging van de aanpak binnen de taakorganisaties. Uw Kamer wordt binnenkort separaat geïnformeerd over de opbrengen van het gehele programma. Daarbij wordt ook ingegaan op de vraag hoe de zoektocht naar onvindbare veroordeelden structureel zal worden voortgezet.

De rechtspraak maakt gebruik van de Oriëntatiepunten voor Straftoemeting. Dit is een openbaar document, zie Oriëntatiepunten voor straftoemeting | Rechtspraak, https://www.rechtspraak.nl/Voor-advocaten-en-juristen/Reglementen-procedures-en-formulieren/Strafrecht/Paginas/Orientatiepunten-voor-straftoemeting.aspx.

Voor de delicten die niet in dit document staan genoemd is geen oriëntatiepunt.

In 2020 verbleven er 2.101 jeugdigen in een Justitiële Jeugdinrichting (inclusief Kleinschalige Voorzieningen). In de periode januari t/m september 2021 verbleven er 1.573 jeugdigen in een Justitiële Jeugdinrichting en/of een Kleinschalige Voorziening. Er vindt in het registratiesysteem van de Justitiële Jeugdinrichtingen geen landelijke registratie naar migratie-achtergrond plaats.[1]

[1] Bron: Jeugd Volg Systeem (JVS).

2019

In het jaar 2019 zijn er 77 zaken geregistreerd waarin een PIJ-maatregel aan een jeugdige is opgelegd.[1]

2020

In het jaar 2020 zijn er 89 zaken geregistreerd waarin een PIJ-maatregel aan een jeugdige is opgelegd.[2]

2021

In het jaar 2021 zijn er tot nu toe (peildatum 19 oktober 2021) bij het CJIB 79 zaken geregistreerd waarin een PIJ-maatregel aan een jeugdige is opgelegd.

Daarnaast zijn er in 2021 tot nu toe (peildatum 19.10.2021) 10 zaken geregistreerd waarin de voorwaardelijke PIJ-maatregel is omgezet in een onvoorwaardelijke PIJ-maatregel.[3]

[1] Dit is een ander getal dan bij eerdere beantwoording van vragen over het jaarverslag JenV 2020 (Kamerstuk 35 830-VI, nr. 7) is gecommuniceerd. Dit verschil zit hem in de na-ijleffecten in de registratie.

[2] Dit is een ander getal dan bij eerdere beantwoording van vragen over het jaarverslag JenV 2020 (Kamerstuk 35 830-VI, nr. 7) is gecommuniceerd. Dit verschil zit hem in de na-ijleffecten in de registratie.

[3] Het CJIB/AICE ontvangt sinds de invoering van de wet USB op 1/1/20 strafrechtelijke beslissingen van het OM en verstrekt uitvoeringsopdrachten aan ketenpartners. In dat kader worden vonnissen/arresten – ook die waarin een PIJ-maatregel is opgelegd – nadat deze onherroepelijk zijn geworden geregistreerd en gerouteerd. Daarbij geldt dat er altijd enige vertraging zit tussen het moment van onherroepelijk worden en registratie bij het CJIB. Daarom levert het CJIB gegevens vanaf 2021. Tot 2020 worden de cijfers aangeleverd door de Raad voor de Rechtspraak.

Er zijn geen omzettingen naar volwassen-tbs in 2018, 2019 en 2020. De mogelijkheid tot omzetting van een PIJ-maatregel naar een tbs-dwangmaatregel is in 2014 opgenomen in de wet. Deze omzetting geldt voor strafzaken die na april 2014 zijn afgedaan. De PIJ-maatregel duurt maximaal zes jaar en wordt daarna aangevuld met een jaar verplichte nazorg. Na deze zes jaar kan de PIJ-maatregel al worden omgezet in volwassenen-tbs als de veiligheid van anderen in gevaar is en er sprake is van een onverminderd hoog recidiverisico.

In 2021 is er tot nu toe (peildatum 18 oktober 2021) één PIJ-veroordeling omgezet naar TBS.[1]

[1] Bron: CJIB.

De tabel in de bijlage heeft betrekking op jeugdigen die in 2009 (dit is het meest recente cohort om 5-jarige en 10-jarige recidivecijfers te kunnen rapporteren) na een veroordeling tot een jeugddetentie zijn uitgestroomd uit een JJI¹. Recidive betreft een nieuw feit (ongeacht ernst of type) dat heeft geleid tot een afdoening door het OM of een veroordeling door de rechter. Het type delict in de tabel heeft betrekking op het delict waarvoor men jeugddetentie kreeg opgelegd.

Conform de werkwijze van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) bij de Recidivemonitor en het CBS, worden omwille van de privacy statistieken niet getoond als het aantal kleiner is dan 15 personen.

De tabel in de bijlage heeft betrekking op jeugdigen die in 2009 (dit is het meest recente cohort om 5-jarige en 10-jarige recidivecijfers te kunnen rapporteren) na een PIJ-maatregel zijn uitgestroomd uit een JJI¹. Recidive betreft een nieuw delict dat heeft geleid tot een afdoening door het OM of een veroordeling door de rechter.

Conform de werkwijze van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) bij de Recidivemonitor en het CBS, worden omwille van de privacy statistieken niet getoond als het aantal kleiner is dan 15 personen.

In totaal zijn er in de periode 2019 tot en met augustus 2021 ongeveer 930 zaken bij de Raad voor de Rechtspraak geregistreerd met een minderjarige als verdachte (12 t/m 17 jaar), waarbij een (vuur)wapenmisdrijf ten laste is gelegd in eerste aanleg. In ongeveer 670 zaken in deze periode is een minderjarige veroordeeld voor een (vuur)wapenmisdrijf in eerste aanleg.

De vraag is beantwoord voor alle wapenmisdrijven en niet alleen vuurwapenmisdrijven. In de datasystemen is het niet goed mogelijk onderscheid te maken tussen vuurwapenmisdrijven en andere wapenmisdrijven.

Hierbij is een (vuur)wapenmisdrijf gedefinieerd als een misdrijf waarbij een artikel uit de Wet wapens en munitie (WWM) ten laste is gelegd of bewezen verklaard.[1]

[1] Bron: Raad voor de Rechtspraak.

In totaal zijn er in de periode 2019 t/m augustus 2021 ongeveer 2600 zaken bij de Raad voor de rechtspraak geregistreerd met een jongere in de leeftijd van 18 t/m 25 jaar als verdachte, waarbij een (vuur)wapenmisdrijf ten laste is gelegd in eerste aanleg. In ongeveer 2100 zaken in deze periode is een jongere in de leeftijd van 18 t/m 25 jaar veroordeeld voor een (vuur)wapenmisdrijf in eerste aanleg.

De vraag is beantwoord voor alle wapenmisdrijven en niet alleen vuurwapenmisdrijven. In de datasystemen is het niet goed mogelijk onderscheid te maken tussen vuurwapenmisdrijven en andere wapenmisdrijven.

Hierbij is een (vuur)wapenmisdrijf gedefinieerd als een misdrijf waarbij een artikel uit de Wet wapens en munitie (WWM) ten laste is gelegd of bewezen verklaard (bron: Raad voor de rechtspraak).

In totaal zijn er in de periode 2019 tot en met augustus 2021 ongeveer 680 zaken bij de Raad voor de Rechtspraak geregistreerd met een minderjarige als verdachte (12 t/m 17 jaar), waarbij een drugsmisdrijf ten laste is gelegd in eerste aanleg. In ongeveer 480 zaken is in deze periode een minderjarige veroordeeld voor een drugsmisdrijf in eerste aanleg.

Hierbij is een drugsmisdrijf gedefinieerd als een misdrijf waarbij een artikel uit de Opiumwet ten laste is gelegd of bewezen verklaard.[1]

[1] Bron: Raad voor de Rechtspraak.

In totaal zijn er in de periode 2019 t/m augustus 2021 ongeveer 5300 zaken bij de Raad voor de rechtspraak geregistreerd met een jongere in de leeftijd van 18 t/m 25 jaar als verdachte, waarbij een drugsmisdrijf ten laste is gelegd in eerste aanleg. In ongeveer 4.100 zaken in deze periode is een jongere in de leeftijd van 18 t/m 25 jaar veroordeeld voor een drugsmisdrijf in eerste aanleg.

Hierbij is een drugsmisdrijf gedefinieerd als een misdrijf waarbij een artikel uit de Opiumwet ten laste is gelegd of bewezen verklaard (bron: Raad voor de rechtspraak).

In 2019 is door de rechtbank vier keer een levenslange gevangenisstraf opgelegd, deze zijn alle vier nog niet onherroepelijk.

In 2020 is door de rechtbank eveneens vier keer een levenslange gevangenisstraf opgelegd, hiervan is één onherroepelijk.

In 2021 (t/m september) is door de rechtbank geen levenslange gevangenisstraf opgelegd.

In twee recente WODC-rapporten over dit thema, «Recidive na tbs, ISD en overige forensische zorg»[1] en «Recidive na forensische zorgtrajecten met uitstroom 2013–2015»[2] wordt geconstateerd dat het percentage personen dat binnen twee jaar na uitstroom recidiveert verhoudingsgewijs laag is voor de tbs met dwangverpleging, te weten 4% in zeer ernstige delicten en 19% in totaal.

[1] Kamerstukken II 2018/19, 33 628, nr. 42.

[2] Kamerstukken II 2019/20, 33 628, nr. 76.

De uitgaven in 2019 voor rechtsbijstand op het rechtsgebied asiel bedroegen in totaal 45,7 miljoen euro. Dit bedrag bestaat uit 27,8 miljoen euro voor asieltoevoegingen en 17,9 miljoen euro voor overige uitgaven zoals voor tolken en vertalers. De totale uitgaven in 2019 aan het stelsel voor gesubsidieerde rechtsbijstand bedroegen 418 miljoen euro.

In 2020 is er op het gebied van rechtsbijstand 44,5 miljoen uitgegeven aan asielprocedures. Dit bedrag bestaat voor 27,2 miljoen euro uit kosten van toevoegingen en 17,3 miljoen euro voor tolk- en vertaalwerkzaamheden en overige kosten. De totale uitgaven in 2020 aan het stelsel voor gesubsidieerde rechtsbijstand bedroegen 455 miljoen euro.

De uitgaven voor het lopende jaar 2021 voor rechtsbijstand in asielzaken zijn nog niet bekend.

De gemiddelde kosten in 2022 bedragen 307 euro per persoon per dag.[1]

[1] Tabel 25, regel «strafrechtelijke sanctiecapaciteit», en tabel 51 in de begroting van JenV 2022.

In 2019 zijn 56 unieke personen gedetineerd geweest op een terroristenafdeling in het gevangeniswezen. In 2020 waren dat er 57 en in 2021 tot en met 30 september 63.

Deze informatie komt uit het centrale DJI-registratiesysteem Tulp. Hierin vindt geen registratie naar migratieachtergrond plaats.

Uw Kamer is op 26 oktober jl. geïnformeerd over een onderzoek naar de recidivepercentages van de ruim 180 gedetineerden die tussen 2006 en 2020 op enig moment zijn uitgestroomd van de TA.[1] Het terrorismegerelateerde recidive betrof 5%. Het totale recidivepercentage onder TA-gedetineerden die op enig moment zijn gerecidiveerd voor een misdrijf in de onderzoeksperiode betrof 25,3%. Het WODC zal daarnaast het recidivecijfer van TA-gedetineerden periodiek gaan meten. De eerste meting wordt dit najaar verwacht.

[1] Zie hiervoor Kamerstukken II, 2022/22, «Aanbieding onderzoeken naar interventies, re-integratie en recidive met betrekking tot de Terroristenafdeling», met bijgevoegd de twee onderzoeken.

In 2020 zijn 1.780 unieke gedetineerde personen aanwezig geweest in een PPC. In 2021 tot en met 30 september waren dat er 1.537.[1]

[1] Bron: Tulp.

Recidive na uitstroom uit de PPC’s komt, gelet op de bestaansduur van de PPC’s, pas voor vanaf 2010. Het aantal gedetineerden dat alleen in een PPC heeft verbleven, is zodanig klein dat een uitsplitsing alleen naar verblijf in een PPC niet mogelijk is. Een verblijf in een PPC staat vrijwel nooit op zichzelf, maar wordt veelal in combinatie doorlopen met voorafgaand dan wel aansluitend een periode in een penitentiaire inrichting of een doorplaatsing naar forensische zorg buiten het gevangeniswezen. Het WODC heeft er daarom voor gekozen om deze uitstroom met andere «zorgmodaliteiten» samen te nemen (zoals vanuit forensische verslavingsklinieken en de ISD extramurale fase) in de categorie «Traject met detentie». De algemene recidive binnen twee jaar na uitstroom (cohort 2013–2015) is voor deze categorie weergegeven in de tabel in de bijlage¹.[1] Recidivecijfers na 5 en 10 jaar zijn voor deze categorie niet beschikbaar.

[1] Kamerstukken II 2019/20, 33 628, nr. 76, p. 11.

Zie de tabel in de bijlage¹. Er is gebruik gemaakt van (ruwe) data uit de politieregistratie, er heeft dus nog geen nadere analyse op plaatsgevonden. De interne definitie van de politie is gehanteerd: het aantal ophelderingen uit een periode, gedeeld door het aantal geregistreerde misdrijven uit diezelfde periode. Deze definitief wijkt af van de definitie gehanteerd door het CBS: het aantal in dat jaar geregistreerde, opgehelderde misdrijven in procenten van het aantal in het verslagjaar geregistreerde misdrijven. Ophelderingen worden door het CBS dus meegeteld in het jaar dat ze gepleegd zijn, waar ze bij de politie betrekking kunnen hebben op misdrijven die gepleegd zijn in een ander jaar. Percentages kunnen daardoor ook na het verstrijken van het jaar nog toenemen, omdat misdrijven alsnog opgehelderd worden.

De aantallen uit het overzicht zijn voorlopig en kunnen afwijken van eerder of later gepresenteerde aantallen vanwege een na-ijleffect. Misdrijven kunnen immers ook na het verstrijken van het jaar nog opgehelderd worden. De vergelijking tussen de jaren is hierdoor minder makkelijk te maken omdat er misdrijven nog deels in behandeling zijn.

De misdrijfvormen «deelname aan een terroristische organisatie», «opruiing» en «openbare orde misdrijven,» waar tevens om verzocht wordt, sluiten niet aan op de maatschappelijke klassen (MK) van misdrijven die door de politie worden gehanteerd. Deze misdrijfvormen hebben geen eigen MK en worden niet als zodanig geregistreerd.

In de tabel in de bijlage zijn de laagst opgelegde vrijheidsstraffen voor de genoemde delicten opgenomen¹.

De Rechtspraak heeft voor het opzoeken van de laagste, hoogste en gemiddelde vrijheidsstraffen de zaken meegenomen waarin één feit (het betreffende delict) bewezen is verklaard. Dit omdat andere bewezenverklaarde feiten in een zaak de straf beïnvloeden: een straf wordt voor een gehele zaak opgelegd, voor alle bewezen feiten tezamen. Bij veel van de delicten zijn in de meerderheid van de zaken waar het delict bewezen is verklaard, ook een of meer andere feiten bewezen verklaard. De opgelegde vrijheidsstraffen in deze zaken zijn dus niet meegenomen in bijgevoegde tabellen.

De lengte van de vrijheidsstraf betreft de totale vrijheidsstraf, dus het voorwaardelijke en/of het onvoorwaardelijke deel van de straf tezamen. Pogingen tot een bepaald delict zijn niet meegenomen.

De delicten zijn als volgt gedefinieerd:

• verkrachting, art. 242 Sr

• moord, art. 289 Sr

• doodslag, art. 287 Sr en art, 288, 288a Sr (gekwalificeerd, dus met strafverzwarende omstandigheden)

• deelname aan een terroristische organisatie, art. 140a Sr

• bedreiging, art 285 Sr

• diefstal met geweld, art. 312 lid 1 Sr

• vernieling en beschadiging, art. 350 Sr

• opruiing, art. 131 Sr

• openlijke geweldpleging, art 141 Sr

• brandstichting, 157 Sr (dit artikel is iets breder dan alleen brandstichting en bevat ook overstromingen en ontploffingen)

• openbare orde misdrijven, art. 131 t/m art. 151c Sr

• mishandeling, art 300 t/m 306 Sr

• stalking, art. 285b Sr

• drugsmisdrijven, alle misdrijven met een artikel uit de Opiumwet

• vuurwapenmisdrijven, alle misdrijven met een artikel uit de WWM (dit is iets breder dan alleen vuurwapenmisdrijven en bevat ook andere wapenmisdrijven)

In de datasystemen van de Rechtspraak kan worden gezocht op wetsartikel. Voor diefstal van een personenauto’s, straatroof en winkeldiefstal zijn geen aparte wetsartikelen. De vragen naar straffen bij deze delicten zijn daarom niet beantwoord. Voor diefstal/inbraak uit woning geldt dat op artikel 311 lid 1 sub 3 van het Wetboek van strafrecht vóór 1 januari 2020 alleen de woninginbraken in de nachtelijke uren vielen. De hoeveelheid woninginbraken (in andere uren) is echter vele malen groter. Over dit delict kunnen daarom conclusie geen betrouwbare cijfers te geven zijn.

Voor sommige delicten zijn de gemiddelden vrijheidsstraffen op lage aantallen gebaseerd. De vrijheidsstraffen voor deelname aan een terroristische organisatie en voor opruiing in 2019 zijn bijvoorbeeld gebaseerd op minder dan 5 zaken per jaar waarin een vrijheidsstraf is opgelegd en die voor verkrachting, moord, dood, opruiing in 2021 op minder dan 50 opgelegde vrijheidsstraffen per jaar. Er worden vaak wel meer vrijheidsstraffen opgelegd voor deze delicten, maar in combinatie met andere feiten in de zaak die bewezen zijn verklaard waardoor deze vrijheidsstraffen voor deze vraag niet meegenomen.

In de tabel in de bijlage zijn de hoogst opgelegde vrijheidsstraffen voor de genoemde delicten opgenomen¹.

Voor een toelichting op de wijze van beantwoording verwijzen wij naar het antwoord op vraag 345.

In de tabel in de bijlage zijn de gemiddelde vrijheidsstraffen voor de genoemde delicten opgenomen¹.

Voor een toelichting op de wijze van beantwoording verwijzen wij naar het antwoord op vraag 345.

Het aantal verloven in dit antwoord is gebaseerd op het aantal toegekende verlofmachtigingen in één jaar. Het betreft dan de machtigingen voor begeleid verlof, onbegeleid verlof, transmuraal verlof en proefverlof. Het aantal verlofmachtigingen is iets anders dan het aantal verlofbewegingen dat er per jaar plaatsvindt. Binnen een verlofmachtiging vinden meerdere verlofbewegingen plaats.

Het totaal aantal verlofbewegingen in 2020 is tussen de 45.000–47.000 (schatting, bron TBS-Nederland en infographic TBS).

In verband met COVID-19 werd het verlof van tbs-gestelden met een machtiging begeleid verlof of onbegeleid verlof in de periode half maart tot eind juni 2020 opgeschort. Daarna werden deze verloven, onder voorwaarden, weer opgepakt.

In de tabel in de bijlage wordt verder ingegaan op het aantal toegekende verlofmachtigingen (het jaar 2021 loopt tot en met 30 september)¹.

Het totaal is opgebouwd uit het aantal tbs-gestelden dat op 1 januari over een verlofmachtiging beschikte en het aantal tbs-gestelden dat in het lopende jaar een verlofmachtiging kreeg. Uitgangspunt is het aantal unieke personen; een tbs-gestelde die op 1 januari een machtiging begeleid verlof had en later in het jaar een machtiging onbegeleid verlof toegekend kreeg, telt slechts één keer mee in dat betreffende jaar.

Deze informatie is als zodanig niet beschikbaar. Het gemiddeld aantal verlofmachtigingen is bekend. Het betreft dan de machtigingen voor begeleid verlof, onbegeleid verlof, transmuraal verlof en proefverlof. Het aantal verlofmachtigingen is iets anders dan het aantal verlofbewegingen dat per jaar plaatsvindt. Binnen een machtiging kunnen vele bewegingen plaatsvinden, afhankelijk van de machtiging en de individuele situatie van een tbs-gestelde. Derhalve is geen gemiddelde per tbs-gestelde weer te geven.

De onderstaande cijfers betreffen derhalve het gemiddelde aantal verlofmachtigingen. Het gemiddelde is gebaseerd op het gemiddelde van de twaalf ultimo maandstanden van de tbs-gestelden die in het bezit zijn van een verlofmachtiging. Voor het jaar 2021 zijn dit negen maanden.

2019: 889

2020: 896

2021: 968

Het aantal tbs-gestelden dat helemaal niet op verlof is geweest, is gebaseerd op het aantal verlofmachtigingen en niet op het aantal verlofbewegingen in één jaar. In theorie is het mogelijk dat een tbs-gestelde met een verlofmachtiging hier gedurende het jaar geen gebruik van heeft kunnen of mogen maken. Met het oog op de COVID-19 pandemie is het laatste niet uitgesloten. Dit kan echter niet uit het bronsysteem MITS worden gehaald.

In 2019 heeft 26% van de tbs-gestelden die op 1 januari aanwezig waren geen verlofmachtiging gehad in het betreffende jaar. In de jaren hierna liep dit percentage iets op naar 28% in 2020 en 29% in 2021 (tot en met 30 september).

Het aantal onttrekkingen in 2019 bedroeg 45, waarvan 1 ontvluchting en 44 overige onttrekkingen. In 2020 hebben 32 tbs-gestelden zich onttrokken, waarvan 2 ontvluchtingen en 30 overige onttrekkingen. In 2021 hebben zich, tot en met 15 oktober, 19 tbs-gestelden onttrokken, waarvan 19 overige onttrekkingen. Hierbij gaat het om 18 unieke personen. Alle tbs’ers die zich hebben onttrokken zijn nadien weer ingesloten.

Bij het beantwoorden van deze vraag zijn onderstaande definities gehanteerd:

• Ontvluchting uit een kliniek vanuit het beveiligde gebouw of vanaf het beveiligde terrein, te weten het terrein binnen de ringmuur en/of het (penitentiaire) hekwerk.

• Overige onttrekking aan toezicht vanaf het terrein buiten de externe beveiligingsring (ringmuur en/of penitentiair hekwerk). Ook overige onttrekkingen aan toezicht tijdens verblijf buiten de kliniek en het niet terugkeren van toegestaan tijdelijk verblijf buiten de kliniek zijn vormen van overige onttrekkingen aan de maatregel.

In 2020 is 98 keer aangifte gedaan van een vermeend strafbaar feit door een tbs-gestelde binnen de kliniek. In 2021 (tot en met 15 oktober) is 72 keer melding gedaan van een vermeend strafbaar feit binnen de kliniek. Deze zijn geselecteerd vanuit meldingen bijzonder voorval (MBV), waarin de klinieken aangiftes van vermeende strafbare feiten en politiecontacten registreren. Deze cijfers zijn niet beschikbaar voor het jaar 2019, vanaf 2020 zijn deze standaard in een monitor vastgelegd.

Het is nog niet mogelijk om een betrouwbare en complete vaststelling te geven van de mate waarin de aangiftes uit 2020 en 2021 tot daadwerkelijke strafbare feiten hebben geleid. Dat hangt onder meer af van de afdoening door Openbaar Ministerie en rechterlijke macht. In sommige gevallen kan er lang overheen gaan totdat er sprake is van een «definitief» strafbaar feit, mede onder invloed van beroepsmogelijkheden van de verdachte.

DJI is in overleg met de ketenpartners (onder meer OM, reclassering en zorgaanbieders) om de registratie van strafbare feiten door tbs-gestelden te verbeteren.

In 2020 is negen keer melding gedaan van een vermeend strafbaar feit door een tbs-gestelde tijdens verlof. In 2021 (tot en met 15 oktober) is elf keer melding gedaan van een vermeend strafbaar feit tijdens verlof. Deze aangiftes zijn geselecteerd vanuit meldingen bijzonder voorval (MBV), waarin de klinieken aangiftes van vermeende strafbare feiten en politiecontacten registreren. Deze cijfers zijn niet beschikbaar voor het jaar 2019, vanaf 2020 zijn deze standaard in een monitor vastgelegd.

Voor de definitie van verlof hebben we de tbs-gestelden aangehouden die in het kader van hun programma onbegeleide vrijheden hebben.

Het is nog niet mogelijk om een betrouwbare en complete vaststelling te geven van de mate waarin deze aangiftes uit 2020 en 2021 tot daadwerkelijke strafbare feiten hebben geleid. Dat hangt onder meer af van de afdoening door Openbaar Ministerie en rechterlijke macht. In sommige gevallen kan er lang overheen gaan totdat er sprake is van een «definitief» strafbaar feit, mede onder invloed van beroepsmogelijkheden van de verdachte.

DJI is in overleg met de ketenpartners (onder meer OM, reclassering en zorgaanbieders) om de registratie van strafbare feiten door tbs-gestelden te verbeteren.

Incidenten vanuit de TBS klinieken worden op verschillende niveaus gemeld, oplopend in de mate van ernst. Incidenten worden aan de directeur van de kliniek gemeld, ernstigere incidenten worden vervat in een melding bijzonder voorval (MBV) aan de MRb.

Het aantal incidenten in Forensische Psychiatrische Centra, gemeld middels een MBV, bedroeg 194 meldingen in 2019, 197 meldingen in 2020 en 133 meldingen in 2021 (t/m 15 oktober).

De gemiddelde bezetting van de longstayafdeling bedraagt:

• 2019: 95

• 2020: 97

• 2021: 98 (tot en met 30 september):

Het gemiddelde is gebaseerd op de bezetting aan het eind van iedere maand.

In 2019 zijn er 11 personen uitgestroomd uit de longstayafdeling. De redenen van uitstroom zijn:

– Overlijden: 3

– Interne overplaatsing naar longcarevoorziening Pompekliniek: 3

– Externe overplaatsing naar intramurale verblijfsafdeling andere tbs-kliniek: 4

– Externe overplaatsing naar transmurale verblijfsafdeling andere tbs-kliniek: 1

In 2020 zijn er 5 personen uitgestroomd uit de longstayafdeling. De redenen van uitstroom zijn:

– Overlijden: 2

– Voorwaardelijke beëindiging tbs-maatregel: 1

– Externe overplaatsing naar intramurale verblijfsafdeling andere tbs-kliniek: 1

– Externe overplaatsing naar transmurale verblijfsafdeling andere tbs-kliniek: 1

In 2021 zijn er (tot en met 5 oktober) 3 personen uitgestroomd uit de longstayafdeling. De redenen van uitstroom zijn:

– Overlijden: 1

– Interne overplaatsing naar transmurale verblijfsafdeling Pompekliniek: 1

– Externe overplaatsing naar intramurale verblijfsafdeling andere tbs-kliniek: 1

Ingestroomde tbs-gestelden op de longstayafdeling:

• 2019: 9

• 2020: 6

• 2021 (tot en met 5 oktober): 5

In 2019 waren 33.678 unieke personen gedetineerd, inclusief personen op een extramuraal verblijf. In 2020 waren dat er 27.261 en in 2021 tot en met 30 september 24.557.

Deze informatie komt uit het centrale DJI-registratiesysteem Tulp. Hierin vindt geen registratie naar migratieachtergrond plaats. Tevens wordt dit niet op een andere manier geregistreerd.

In 2019 zijn er in 2.608 keren contrabande aangetroffen bij gedetineerden in penitentiaire inrichtingen. In 2019 zijn verder 1.959 keren contrabande aangetroffen die niet te relateren valt aan individuele gedetineerden. Hierbij valt te denken aan contrabande die wordt aangetroffen op de luchtplaats of op het dak.

In 2020 zijn er in 2.059 keren contrabande aangetroffen bij gedetineerden in penitentiaire inrichtingen. In 2020 zijn verder 1.889 keren contrabande aangetroffen die niet te relateren valt aan individuele gedetineerden.

In 2021 zijn, tot en met 15 oktober, 1.106 keren contrabande aangetroffen bij gedetineerden verblijvend in een gevangenis. In 2021 zijn verder tot en met 15 oktober 628 keren contrabande aangetroffen die niet te relateren valt aan individuele gedetineerden.

In 2019 zijn er in totaal 30 keren contrabande aangetroffen bij tbs-gestelden. 26 individuele tbs-gestelden waren voor deze 30 keren verantwoordelijk.

In 2020 zijn 23 MBV’s (Melding Bijzonder Voorval) opgemaakt met betrekking tot het aantreffen van contrabande bij tbs-klinieken. In totaal zijn er 32 contrabanden aangetroffen (bijvoorbeeld drugs en een telefoon). Hierbij waren 19 individuele tbs-gestelden betrokken.

In 2021 zijn er, tot en met 15 oktober, 16 MBV’s opgemaakt met betrekking tot het aantreffen van contrabande bij tbs-klinieken. In totaal zijn er 18 contrabanden aangetroffen (bijvoorbeeld drugs en een telefoon). Hierbij waren 14 individuele tbs-gestelden betrokken.

De Forensisch Psychiatrische Centra (FPC’s) registreren contrabande d.m.v een Melding Bijzonder Voorval (MBV). Een MBV voor contrabande wordt opgesteld indien er een vuurwapen, steekwapen, grote hoeveelheden (hard)drugs, communicatiemiddelen of geld worden aangetroffen.

De tabel in de bijlage bevat de prevalentie van algemene recidive onder tbs-gestelden met dwangverpleging die zijn uitgestroomd in 2004–2008, uitgesplitst naar het type delict op grond waarvan zij tbs opgelegd hebben gekregen¹.[1] Deze cijfers betreffen het meest recent onderzochte uitstroomcohort dat voldoende lang geleden is uitgestroomd om uitspraken te kunnen doen over hun recidive na respectievelijk twee, vijf en tien jaar.[2]

[1] De percentages hebben betrekking op enig delict en derhalve niet op het delict waarvoor iemand is veroordeeld.

[2] Kamerstukken II 2019/20, 33 628, nr. 76.

Onder «Poging tot ontvluchting» wordt verstaan dat een justitiabele op of buiten het inrichtingsterrein direct door het inrichtingspersoneel wordt staande gehouden en teruggeleid naar de inrichting, zonder dat tevens «derden» hebben ingegrepen.

Als meerdere justitiabelen gelijktijdig hebben geprobeerd te ontvluchten wordt dat als meerdere pogingen tot ontvluchten geregistreerd.

In 2018 zijn er in totaal elf pogingen tot ontvluchting gedaan vanuit justitiële inrichtingen. Het gaat hier om twee pogingen binnen penitentiaire inrichtingen (PI’s), waarbij bij één poging twee justitiabelen betrokken waren. Daarnaast waren er drie pogingen binnen de justitiële jeugdinrichtingen (JJI’s), waarbij bij één poging drie jongeren betrokken waren. Tenslotte waren er drie pogingen in tbs-klinieken.

In 2019 zijn er in totaal vier pogingen gedaan tot ontvluchting vanuit justitiële inrichtingen. Het gaat om één poging vanuit een PI, twee pogingen vanuit een JJI jeugd en één poging vanuit een tbs-kliniek.

In 2020 zijn er in totaal acht pogingen gedaan tot ontvluchting vanuit justitiële inrichtingen. Het gaat hier om twee pogingen vanuit PI’s, vijf pogingen vanuit JJI’s en één poging vanuit een Tbs-kliniek.

In 2021 zijn er tot en met 15 oktober in totaal acht pogingen gedaan tot ontvluchting vanuit justitiële inrichtingen. Het gaat hier om twee pogingen bij de JJI’s waarvan bij één poging vier jongeren betrokken waren, één poging binnen vreemdelingenbewaring waarbij twee vreemdelingen betrokken waren en één poging vanuit een tbs-kliniek.

De stelselvernieuwing zorgt voor een daling van het beroep op rechtsbijstand door het eerder oplossen van zaken als gevolg van de versterking van de eerste lijn en een meer burgergerichte overheid. In de bijlage bij de derde voortgangsrapportage (Kamerstukken II 2019/20, 31 753, nr. 216) over de actualisatie van de doorrekeningen is uiteengezet wat de aannames en uitgangspunten zijn bij de doorrekeningen van de stelselvernieuwing, ook in welke mate het eerder oplossen zal leiden tot een lager beroep op rechtsbijstand.

Als de maatregelen van de stelselvernieuwing ten volle renderen, zal dit ertoe leiden dat met ingang van 2025 nog een bedrag van 64 miljoen euro structureel per jaar benodigd is voor vergoedingen die liggen op het niveau van scenario 1 van de commissie-Van der Meer. Voor een deel gaat het om maatregelen die leiden tot een afname van het beroep op rechtsbijstand, voor een deel gaat het om maatregelen die zien op lagere kosten, zoals een andere eigenbijdragesystematiek. De doorrekeningen worden momenteel geactualiseerd om de laatste inzichten en uitgangspunten ten aanzien van de stelselvernieuwing daarin te verwerken.

Zie de bijlage voor het aantal toevoegingen (inclusief mediation en lichte adviestoevoegingen (LAT)) naar rechtsgebied in 2021¹.

Voor de verwachtingen van het aantal toevoegingen voor 2022 wordt verwezen naar tabel 15 op pagina 54 en 55 van de JenV-begroting 2022.

De kosten voor gerechtstolken en -vertalers zijn onderdeel van de gerechtskostenbudgetten.

Het gerechtskostenbudget voor de strafsector wordt door het Openbaar Ministerie beheerd en verantwoord (zie artikelonderdeel 33.3) en het gerechtskostenbudget voor de civiele- en bestuurssector wordt door de Rechtspraak beheerd en verantwoord en zit in de bijdrage aan de Rechtspraak (artikelonderdeel 32.3).

Voor een verhoging van het tarief voor gerechtstolken en -vertalers naar minimaal 85 euro per uur moet ongeveer 23 miljoen euro worden toegevoegd ten behoeve van de uitgaven aan tolken en vertalers binnen de gerechtskostenbudgetten bij het OM en de Raad voor de rechtspraak en rekening houdend met de uitgaven aan tolken en vertalers bij de IND.

Bovenstaande bedragen hebben alleen betrekking op de wijziging ten opzichte van de tarieven in het Besluit tarieven in ambtshandelingen (Btis). In de vernieuwde systematiek wordt uitgegaan van marktwerking, waardoor het werkelijk te betalen tarief voor het ministerie in de aanbestedingen tot stand komt. Het ophogen van de minimumtarieven zou uiteraard van grote invloed zijn op de uiteindelijke prijs die tot stand komt. Vanuit het Programma Tolken in de Toekomst is eerder de afweging gemaakt dat ophogen van de minimumtarieven onwenselijk is in het kader van de totstandkoming van marktwerking.

Daarnaast kan het ophogen van tarieven voor een bepaalde doelgroep niet op zichzelf en los gezien worden van andere doelgroepen of andere ministeries. De vernieuwde systematiek gaat ervan uit dat de prijzen in markt tot stand komen door onder andere vraag en aanbod in bepaalde expertises. Het aandeel van de totale inkoop aan tolkdiensten bedraagt voor het OM en Rechtspraak slechts 10% van het geheel.

De gevolgen van het aanpassen van een (beperkte) doelgroep raakt het hele stelsel. Andere ministeries en onderdelen daarvan zetten ook tolken en vertalers in, denk hierbij aan alle bijzondere opsporingsdiensten die verdeeld zijn over 4 ministeries. Maar ook de aan de overheid verbonden uitvoeringsprocessen zoals reclassering, VWN en Nidos. Daarbij komt dat er reeds overeenkomsten zijn afgesloten op basis van de vernieuwde systematiek.

Het aantal transacties van zowel het OM als de rechtspraak zijn te specificeren in tolk- en vertaaldiensten volgens bijgevoegde tabel. In de tabel zijn de afgeronde gegevens tot en met 2017 opgenomen. Oudere gegevens zijn namelijk niet reproduceerbaar in verband met wijzigingen van systemen.

OM en Rechtspraak Jaar en aantallen:

2020 – 30.000 tolkopdrachten 26.000 vertaalopdrachten

2019 – 33.000, 27.000,,

2018 – 33.000, 26.000,,

2017 – 35.000, 23.000,,

Zoals eerder in de brief d.d. 18 september 2020 is aangegeven kan MJenV naar verwachting de Kamer in de eerste helft 2022 informeren over de eerste uitkomsten van het monitoringsmechanisme. Op dit moment kan er nog geen volledig beeld gegeven worden, omdat het noodzakelijk is dat data uit meerdere contracten verkregen wordt. Daardoor kunnen in 2022 de eerste inzichten gegeven worden op basis van de dan lopende contracten. Later kan er een volledig beeld gegeven worden wanneer alle contracten geïmplementeerd zijn.

Gelijktijdig met de motie van de leden Groothuizen en Van Dam is een motie Van Dam c.s. aangenomen (Kamerstuk 29 936, nr. 54) om de monitoring samen met de beroepsorganisaties tot stand te brengen. Daarom heeft in september een overleg plaatsgevonden waarbij de eerste gefragmenteerde inzichten met een toelichting zijn gedeeld met de acht organisaties die deze sector in totaal kent. De beroepsorganisaties hebben een uitnodiging ontvangen voor een volgend overleg in december.

Ja, dat klopt. De reeks loopt af van 154 miljoen euro in 2022 naar structureel 64 miljoen euro per jaar vanaf 2025.

Voor 2022 wordt 154 miljoen euro beschikbaar gesteld voor vergoedingen die liggen op het niveau van scenario 1 van de commissie-Van der Meer. Als de maatregelen van de stelselvernieuwing ten volle renderen, is hiervoor met ingang van 2025 nog een structureel bedrag van 64 miljoen euro per jaar benodigd. Voor een deel gaat het om maatregelen die leiden tot een afname van het beroep op rechtsbijstand, zoals de versterking van de eerste lijn en een meer burgergerichte overheid. Voor een deel gaat het om maatregelen die zien op lagere kosten, zoals goedkopere rechtshulppakketten, doelmatigheidswinst en een andere eigenbijdragesystematiek. De doorrekeningen worden momenteel geactualiseerd om de laatste inzichten en uitgangspunten ten aanzien van de stelselvernieuwing daarin te verwerken.

Het aantal klantcontacten van het Juridisch Loket (hierna: het Loket) daalde in 2020 naar 584.110. Dat is 19% minder dan in 2019. Deze daling wordt veroorzaakt door de beperking van de openstellingsmogelijkheden vanwege de coronapandemie.

De tijd die het Juridisch Loket aan klanten en dienstverlening besteedde, daalde met 12% ten opzichte van 2019 tot 182.339 uren. De meeste klanten bereikten het Loket via de telefoon. Het aantal telefooncontacten daalde naar 348.235. Dit is een daling van 10% ten opzichte van 2019. Deze lichte daling is te wijten aan het feit dat het Loket in het begin van de coronapandemie telefonisch tijdelijk minder goed bereikbaar was. Klanten wachtten gemiddeld 5,4 minuten voordat ze hun vraag konden stellen. De gemiddelde duur van een telefoongesprek steeg in het verslagjaar licht van 10,4 minuten naar 11,4 minuten. Deze stijging werd veroorzaakt door het feit dat klanten met meer complexe vragen nu aan de telefoon werden geholpen in plaats van naar een spreekuur-afspraak konden komen. Het aantal contacten aan de balie daalde in 2020 naar 25.390. Ten opzichte van 2019 is dit een forse daling van 76%. In 2020 hielp het Loket 9.729 klanten tijdens een spreekuur. Dit is een daling van 74% ten opzichte van 2019. Deze dalingen werden veroorzaakt door de noodgedwongen sluiting van de vestigingen vanwege de coronamaatregelen. Het Loket heeft ondanks de uitdagende omstandigheden steeds getracht het contact met de rechtzoekende zo goed mogelijk op peil te houden. Dit mag ook blijken uit het aantal contacten via e-mail, dat in 2020 met 55% toenam naar 105.579 contacten. Sinds 22 maart 2021 is de fysieke dienstverlening weer geopend voor niet tot nauwelijks zelfredzame klanten die op afspraak bij een vestiging terecht konden. Vanaf 18 oktober jl. zijn de vestigingen van het Loket weer geopend voor vrije inloop van (alle) rechtzoekenden.

Uit cijfers van de Raad voor Rechtsbijstand blijkt dat het bereik van het stelsel voor gesubsidieerde rechtsbijstand 38,2% was in 2016, 38,1% in 2017, 37,2% in 2018 en 36,4% in 2019. Voor 2020 is het bereik nog niet bekend. Vóór 2016 werd een andere rekenmethode gebruikt, waardoor de cijfers van eerdere jaren niet vergelijkbaar zijn met de jaren vanaf 2016.

Voor rechtsbijstandverzekeringen heeft IPSOS voor een aantal jaar in beeld gebracht hoeveel procent van de huishoudens in Nederland een rechtsbijstandverzekering heeft. In 2010 was dat 52% van de huishoudens, in 2012 54%, in 2014 54%, in 2016 53%, in 2018 52% en in 2020 ging het om 48% van de huishoudens.

Het is onbekend welk deel van de bevolking gebruik heeft gemaakt van een commerciële advocaat.

Hoeveel boetes in 2022 opgelegd zullen worden, is niet op voorhand door de Kansspelautoriteit (Ksa) aan te geven.

In het handhavingsbeleid van de Ksa staat centraal dat consumenten veilig kunnen spelen. Om dit te bereiken staan de kansspelautoriteit een aantal instrumenten ter beschikking waaronder boetes.

De Ksa geeft aan dat de aandacht niet alleen gericht zal zijn op het opleggen van boetes. Zij verwacht meer en sneller effect van andere handhavingsmiddelen, zoals de last onder dwangsom en het geven van een bindende aanwijzing aan betaaldiensten die voor illegale aanbieders diensten verlenen (artikel 34n Wet op de kansspelen).

Bij het Functioneel Parket werken om en nabij de 50 fte, onderverdeeld naar officieren van justitie en secretarissen, aan de bestrijding van milieucriminaliteit (de grotere zaken).

Die zaken komen in beginsel terecht bij de vier concentratierechtbanken (Amsterdam, Rotterdam, Zwolle en Den Bosch). Daar is milieucriminaliteit telkens in een van de teams ondergebracht, maar de rechtbanken werken niet met geoormerkte kamers of rechters. Precieze aantal fte’s is niet aan te geven.

De afgelopen jaren zijn meerdere subsidies verstrekt voor het tegengaan, of inzicht verkrijgen in, cybercrime. Het tegengaan van cybercrime kan op verschillende manieren, bijvoorbeeld via de verbetering van cybersecurity, het vergroten van het bewustzijn van burgers en bedrijven over digitale dreigingen, preventie van digitale criminaliteit en het concreet testen van systemen op zwakheden. Subsidies die in dit kader worden vergeven kunnen als neveneffect hebben dat ook cybercrime wordt voorkomen. Een volledig overzicht is daarom lastig te geven.

De subsidies die worden weergegeven in dit antwoord hadden specifiek als doel het tegengaan van cybercrime in enge zin [TK Kamerstukken 2020–2021, 26 643, nr. 715]. In dit kader zijn vanuit het Ministerie van Justitie en Veiligheid in ieder geval de afgelopen vijf jaar de volgende subsidies verstrekt. Een nadere uitsplitsing van deze subsidiebedragen vanuit JenV en desbetreffende organisaties is weergegeven in de bijgevoegde tabel¹.

Bij de integrale aanpak cybercrime wordt samengewerkt met het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Voor subsidies die de alleen door EZK zijn verstrekt op het gebied van cybersecurity wordt u verwezen naar de Minister van EZK.

De verlaging van het budget van SHN met 6 miljoen euro van 2021 naar 2022 wordt veroorzaakt doordat er incidentele middelen zijn toegevoegd. Voor een aantal projecten, waaronder «Mens als Maat» en «Namens de familie», is er 2,4 miljoen euro in 2021 toegevoegd aan het budgettair kader van SHN. Deze worden voor projecten van andere begrotingsartikelen overgeboekt naar het begrotingsartikel van SHN. Daarnaast zijn er in 2021 middelen beschikbaar gesteld voor corona gerelateerde uitgaven. Hiervoor heeft SHN een bedrag van 3,5 miljoen euro toegevoegd gekregen.

Wanneer er aan SHN extra incidentele bedragen worden toegekend, bijvoorbeeld om een specifiek project of specifieke pilot te bekostigen, vindt altijd overleg plaats over de voorwaarden die aan die financiering verbonden zijn. Daarvan maakt ook deel uit, dat SHN wordt geïnformeerd over het structurele of incidentele karakter van de financiering.

Uit het voorgaande volgt, dat de wijziging van het budget in de ontwerpbegroting van 2022 niet van invloed is op de omvang van de wettelijke taken van SHN. SHN zal zich onverminderd kunnen blijven inzetten voor het bieden van emotionele, praktische en juridische ondersteuning van slachtoffers van strafbare feiten. Mede in het kader van de reguliere planning- en control cyclus is er voortdurend aandacht voor en overleg met SHN over de middelen die de organisatie nodig heeft voor het goed kunnen uitvoeren van haar wettelijke taak.

Het budgettair kader voor Perspectief Herstelbemiddeling (PH) is in de JenV begroting 2022 lager dan het kader voor 2021.

Deze daling was reeds opgenomen in de meerjarencijfers van de begroting 2021. In de jaren 2020 en 2021 is het budget eenmalig verhoogd met 300.000 euro o.b.v. de toenmalige PMJ. Hierdoor is er sprake van een daling in 2022 ten opzichte van 2021. Mede op basis van de nieuwe PMJ-ramingen die opgesteld gaan worden voor de jaren 2023 en verder, zal worden bezien of de verwachte productie in 2022 past in het actuele budget.

Mede in het kader van de reguliere planning- en control cyclus is er voortdurend aandacht voor en overleg met PH over de middelen die de organisatie nodig heeft voor het goed kunnen uitvoeren van haar wettelijke taak. Hierbij wordt rekening gehouden met actuele ontwikkelingen.

De daling van 2022 ten opzichte van 2020 volgt uit de uitkomsten van het Prognosemodel Justitiële Ketens (PMJ) 2021 waarin een lagere behoefte aan SGM-producten voor 2022 werd geraamd dan in 2020 beschikbaar was.

In 2021 zijn incidentele middelen toegevoegd aan het budgettair kader van het SGM voor de uitvoering van de regeling De Winter. Deze maken geen deel uit van het kader 2022, waardoor dat lager ligt dan het kader van 2021.

Er worden vanuit het Ministerie van Justitie en Veiligheid diverse programma’s en projecten gefinancierd die gericht zijn op het voorkomen van radicalisering en deradicalisering. Deze inzet vindt onder meer plaats via de Versterkingsgelden. Deze versterkingsgelden worden jaarlijks beschikbaar gesteld door de Ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Justitie en Veiligheid welke specifiek zijn bedoeld voor versterking van de integrale aanpak van radicalisering, extremisme en terrorisme en ondersteuning van lokale, nationale en internationale partners.

Aanvankelijk gebeurde dit vanuit het Actieprogramma Integrale Aanpak Jihadisme en later vanuit de Integrale Aanpak Terrorisme. Deze financiering wordt niet onderverdeeld naar vormen van radicalisering, zoals ook aangegeven in de Kamerbrief van d.d. 26 oktober jl. (Kamerstukken II, 2020–2021, 30 821, nr. 155).

In totaal bedragen de Versterkingsgelden circa 11 miljoen euro. Gemeenten kunnen Versterkingsgelden aanvragen om de aanpak in het tegengaan van radicalisering en (gewelddadig) extremisme en terrorisme verder vorm te geven en te versterken. De onderdelen waarop de gemeenten deze Versterkingsgelden kunnen aanvragen zijn verder uitgelicht in het antwoord op vraag 255. Jaarlijks wordt maximaal 7miljoen euro ingezet ten behoeve van de lokale aanpak van radicalisering en (gewelddadig) extremisme en terrorisme. Ruim 4miljoen euro wordt besteed aan landelijke faciliteiten zoals het Rijksopleidingsinstituut tegengaan Radicalisering (ROR; 1 miljoen euro), Landelijk Steunpunt Extremisme (LSE; 2,225 miljoen euro) en het fonds ZOZ (750.000 euro).

Daarnaast zijn bij het Regeerakkoord in 2017 in totaal 13 miljoen euro aan CT-gelden beschikbaar gesteld. Hieruit wordt jaarlijks circa 2 miljoen euro structureel geïnvesteerd in het gespecialiseerde team Terrorisme, Extremisme en Radicalisering van Reclassering Nederland en in het Programma Aanpak Radicalisering en Extremisme van DJI om de inzet op re-integratie en deradicalisering te intensiveren.

Overzicht budget NCSC (x1.000 euro)

2019 2020 2021 2022

Programmageld (art. 36) 8.731 8.730 8.907 8.907

Apparaatsgeld (art. 91) 16.136 16.789 17.253 17.143

Totaal beschikbaar budget 24.867 25.519 26.160 26.050

Bij het kabinet zijn geen statistieken bekend over het budget en omvang van Computer Security Incident Response Teams (CSIRTs) binnen de EU. Een vergelijking met CSIRTs in andere lidstaten is lastig te maken, omdat het budget en aantal fte onder andere afhankelijk zijn van de taakstelling van een CSIRT. Zo bedient het NCSC primair de rijksoverheid en vitale aanbieders. Andere CSIRTs in andere lidstaten kunnen een andere doelgroep of takenpakket hebben.

In het in vraag 444 genoemde advies van de Cyber Security Raad «Integrale Aanpak Cyberweerbaarheid» is een benchmarkonderzoek opgenomen met een internationale vergelijking naar de investeringen van verschillende landen in cybersecurity. In dit rapport wordt gesteld dat Nederland significant minder investeert in cyberweerbaarheid dan andere landen, waaronder Denemarken en het Verenigd Koninkrijk.

In Europees verband wordt met andere lidstaten gesproken over het verbeteren van grenstoezicht. Uw Kamer is hierover geïnformeerd over nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven inzake het grenstoezicht (Kamerstukken II 2020/21, 22 112 nr. 3162). Dat betreft o.a. de gesprekken die gevoerd worden inzake de Schengen Strategie, de Verordening voor het Schengenevaluatie- en monitoringsmechanisme (Kamerstukken II 2020/21, 32 317, nr. 70 en Kamerstukken II 2020/21, 22 112 nr. 3163) en de Nederlandse inzet ten behoeve van de operaties van het Europese Grens- en Kustwacht agentschap (hierna: Frontex) in 2021 (Kamerstukken II 2020/21, 32 317 nr. 700).

In de verschillende Brusselse gremia, onder andere het Schengenforum wordt over het versterken van het grenstoezicht in de EU-lidstaten gesproken (TK 32 317). Daarnaast is het Schengenevaluatiemechanisme een belangrijk instrument. Dat mechanisme bestaat om te controleren in hoeverre lidstaten het Schengenacquis juist toepassen, het vertrouwen tussen lidstaten te versterken en om na te gaan of aan de voorwaarden voor toepassing van alle onderdelen van het Schengenacquis is voldaan in lidstaten die (nog) geen onderdeel zijn van Schengen. Ook worden op dit moment door Nederland gesprekken gevoerd voor mogelijke aanpassingen van de Schengengrenscode, onder andere voor opname van een link tussen secundaire migratie en Schengen via de herziening van de Schengengrenscode. Een voorstel voor wijziging van de Schengengrenscode wordt begin december 2021 verwacht.

Zoals eerder aan de TK gecommuniceerd (TK 22 112, 3162), vergt het migratievraagstuk, waar het grenstoezicht onderdeel van uitmaakt, een actieve en integrale aanpak, zowel nationaal als internationaal. Centraal daarbij staan beheersbaarheid, rechtvaardigheid en uitvoerbaarheid van de migratieagenda in het algemeen en het grenstoezicht in het bijzonder. Mogelijke aanpassingen in EU wet- en regelgeving kunnen mogelijk effect hebben op zowel beleid als uitvoering in het nationaal grenstoezicht.

De Europese Commissie heeft bijvoorbeeld begin juni 2021 een Schengenstrategie gepresenteerd. Voorts komt de Commissie naar verwachting in 2022 met een wetsvoorstel om het gebruik van Advance Passenger Information (API) uit te breiden tot intra-Schengen vluchten om grenscontroles bij internationale luchthavens en maritieme grensposten te vergemakkelijken. Ook verwijst de Commissie naar de rol van kunstmatige intelligentie en stelt zij voor om meer gebruik te maken van technologie voor grensoverschrijdende politiesamenwerking. Tot slot benoemt zij het belang van voortgang op voorstellen uit het migratie- en asielpact, om te komen tot een grensprocedure en een structureel solidariteitsmechanisme. De verwijzing van de Commissie naar beter gebruik van technologie bij zowel buitengrenstoezicht als binnengrenstoezicht, acht het kabinet positief. Hierbij moet vanzelfsprekend wel oog zijn voor een gebalanceerde inzet: de verwerking van persoonsgegevens die hieruit voortvloeit dient plaats te vinden in lijn met de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Dit geldt ook voor een eventuele uitbreiding van het API-systeem, naar onder andere intra-Schengen vluchten. Het kabinet staat hier in beginsel positief tegenover omdat het de veiligheid kan vergroten en meer inzicht kan geven in migratiestromen binnen het Schengengebied, zonder reisbewegingen te verstoren. Hierbij dient echter het doelbindingsbeginsel voor ogen te worden gehouden.

Uw Kamer wordt vanzelfsprekend nader geïnformeerd over bovenstaande ontwikkelingen.

Op 4 december 2019 is de huidige Europese grens- en kustwachtverordening (2019/1896) in werking getreden. Hierdoor is Frontex, middels de totstandkoming van het permanente korps, uitgerust met meer operationele capaciteit. De capaciteit per lidstaat, en dus ook voor Nederland, is vastgelegd in de verordening en zal de aankomende jaren trapsgewijs in capaciteit toenemen. Nederland draagt hierdoor elk jaar meer bij met personeel aan de Frontex operaties.

De Frontex operaties worden onder verantwoordelijkheid van een lidstaat uitgevoerd conform de geldende Europese en internationale wet- en regelgeving. Verder zijn er vanuit de Europese grens- en kustwacht verordening (2019/1896) verschillende mechanismen om ervoor te zorgen dat de grondrechten worden gewaarborgd in Frontex operaties, zoals een onafhankelijke grondrechtenfunctionaris, een adviesforum, toezichthouders voor de grondrechten en klachten- en rapportagemechanismen. De Nederlanders die worden ingezet voor Frontex operaties werken binnen de kaders en mandaat van een operationeel plan. Deze kaders komen overeen met het internationaal en Europees recht.

De IND heeft een veelheid aan verschillende procedures. Wanneer alle lopende procedures bij elkaar worden opgeteld gaat het om 126.140 procedures die op 1 oktober 2021 open staan. Van dit aantal lopen 9.810 zaken buiten de wettelijke beslistermijn. Bij deze aantallen zijn de zaken die bij de rechtbanken lopen ((hoger)beroepen en aanvragen voor voorlopige voorziening[1]) niet meegenomen.

Voor het beeld worden enkele werksoorten uitgelicht:

• Asiel eerste aanleg: 10.020 in procedure waarvan 1.430 buiten de wettelijke termijn. (zie voor verdere toelichting vraag 136)

• Regulier eerste aanleg (MVV, VVR EU en VVR zonder MVV): 15.260 in procedure waarvan 1.770 buiten de wettelijke termijn.

• Bezwaarzaken (regulier + nareis): 7.110 in procedure waarvan 2.040 buiten de wettelijke termijn.

• Verzoeken om naturalisatie: 36.320 in procedure waarvan 100 buiten de wettelijke termijn.

Andere procedures die niet apart zijn opgenomen betreffen onder meer: intrekkingen, erkenning referent, omwisseling van document en Brexit procedures.

De wettelijke beslistermijn bij een aanvraag voor een verblijfsvergunning verschilt per type verblijfsaanvraag van 15 dagen tot 1 jaar, met de mogelijkheid tot verlenging. Zo is bij asiel de wettelijke beslistermijn in de regel zes maanden, bij regulier negentig dagen en bij verzoeken tot naturalisatie een jaar. Voor een overzicht van de beslistermijnen per type verblijfsaanvraag zie de website van de IND: www.ind.nl/Paginas/Beslistermijnen.aspx. De wettelijke beslistermijn kan in bepaalde omstandigheden worden verlengd, zoals vanwege aanvullend onderzoek of omdat de vreemdeling nog stukken moet aanleveren. Ook kan een zaak buiten de wettelijke beslistermijn lopen omdat er een fraudeonderzoek loopt of openbare orde aspecten spelen. De redenen voor het verlengen van de wettelijke beslistermijnen zijn eveneens te vinden op de voornoemde pagina op de website van de IND.

[1] Zie: https://ind.nl/Paginas/Bezwaar-en-beroep.aspx

Dit jaar worden tussen de 17.500 en 25.500 eerste asielaanvragen verwacht. Naast asielzoekers die een eerste asielaanvraag hebben ingediend, verblijven ook andere groepen in de COA-opvang zoals nareizigers die in het kader van gezinshereniging naar Nederland komen en vergunninghouders die wachten om in gemeenten te worden gehuisvest.

De opvangcapaciteit was eind augustus ruim 29.000 opvangplekken. Door de inzet van onder andere defensielocaties en noodlocaties is deze capaciteit de afgelopen periode fors uitgebreid. Het uitgangspunt hierbij is dat het aantal opvangplekken toeneemt als het moet en afneemt als dat kan. Hierdoor is er niet te spreken over een absolute maximale opvangcapaciteit.

In de caseload van de DT&V zaten op 30 september 2021 9.280 vreemdelingen. Van deze caseload zijn er 4.060 vreemdelingen juridisch verwijderbaar, wat inhoudt dat er geen juridische procedures meer lopen. Dit zijn niet allemaal asielzoekers. De caseload bestaat uit:

• Vreemdelingen die zijn aangehouden in het kader van het binnenlands (mobiel) vreemdelingentoezicht.

• Vreemdelingen aan wie de toegang is geweigerd in het kader van de grensbewaking.

• Vreemdelingen van wie de verblijfsvergunning is ingetrokken.

• Afgewezen asielzoekers die het land moeten verlaten.

• DT&V houdt geen registratie bij van het aantal afgewezen asielzoekers in de caseload.

Het totaal aantal vreemdelingen dat zich zonder verblijfsrecht in Nederland bevindt, is niet uit de systemen van de migratieketen te genereren. In het meest recente onderzoek van het WODC wordt dit aantal in de periode van medio 2017 tot medio 2018 ingeschat op tussen de ca. 23.000 en ca. 58.000 vreemdelingen.[1] Inzet van de overheid is dat deze vreemdelingen terugkeren. Als de vreemdeling geen gebruik maakt van de mogelijkheden voor zelfstandig vertrek, kan daarbij worden ingezet op gedwongen vertrek.

[1] https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2020/12/16/bijlage-schattingen-onrechtmatig-in-nederland-verblijvende-vreemdelingen-2017-2018.

De IND werkt samen met de KMar en andere ketenpartners om te controleren of vreemdelingen met een asielvergunning naar hun herkomstland zijn gereisd. Als wordt geconstateerd dat vreemdelingen met een asielvergunning voor bepaalde tijd hun herkomstland hebben bezocht, dan start de IND in de regel een intrekkingsprocedure. Terugkeer naar het land van herkomst wordt als onderdeel van de intrekkings/niet-verlengingsgronden onder artikel 32, eerste lid, onder c, Vreemdelingenwet niet apart geregistreerd in het registratiesysteem van de IND. Het is derhalve niet mogelijk om cijfers te geven over het aantal herbeoordelingsonderzoeken en intrekkingen op grond van het bezoeken van het herkomstland.

In 2020 zijn 140 asielvergunningen voor bepaalde tijd ingetrokken. In 2020 zijn 20 asielvergunningen voor onbepaalde tijd ingetrokken.

In 2021 (t/m september) zijn 120 asielvergunningen voor bepaalde tijd ingetrokken. In 2021 (t/m september) zijn 30 asielvergunningen voor onbepaalde tijd ingetrokken.

Een asielvergunning kan worden ingetrokken indien de vreemdeling onjuiste gegevens heeft verstrekt of gegevens heeft achtergehouden, de vreemdeling een gevaar voor de openbare orde of nationale veiligheid is en als de vreemdeling zijn hoofdverblijf heeft verplaatst. Een asielvergunning voor bepaalde tijd kan daarnaast nog worden ingetrokken als de grond voor verlening is komen te vervallen.

Voor de beantwoording van deze vraag is alleen gekeken naar verblijfsvergunningen asiel. Het is ook mogelijk dat Syriërs op andere gronden een verblijfsvergunning in Nederland hebben verkregen. In bijgevoegde tabel staat hoeveel eerste asielaanvragen van Syriërs zijn ingewilligd en hoeveel Syriërs een afgeleide asielvergunning op grond van nareis hebben gekregen¹. Het betreft de periode van januari 2015 t/m september 2021.

Bron: IND, 2015 – 2021 t/m september op basis van jaarstanden, aantallen afgerond op tientallen

Volgens de IND-registratie bevonden zich op 1 oktober 2021 41.040 Syriërs met een verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd in Nederland. Van deze personen verloopt in 2021 in 3.470 gevallen de geldigheidsduur van de verblijfsvergunning. In 2022 verloopt van 11.370 van deze personen de geldigheid van de verblijfsvergunning. Dit aantal is exclusief de afgeleide asielvergunningen in het kader van nareis.

Bron: IND, cijfers afgerond op tientallen

Van de Syriërs die in of na 2015 een verblijfsvergunning hebben aangevraagd, zijn op peildatum 1 oktober 2021 23.510 personen genaturaliseerd tot Nederlander. Dat aantal is inclusief sinds 2015 in Nederland geboren kinderen.

Bron: IND, cijfers afgerond op tientallen

Van 1 januari 2015 tot 30 september 2021 heeft de politie circa 45.830 ID-onderzoeken uitgevoerd naar aanleiding van een asielaanvraag door een vreemdeling die aangegeven hebben de Syrische nationaliteit te hebben. Van deze groep heeft ca. 22.290 vreemdelingen geldige identiteitsdocumenten overgelegd, dat is 49%.[1]

Indien een vreemdeling een asielaanvraag indient, wordt altijd naar originele reis- of identiteitsdocumenten gevraagd. Als deze worden overgelegd dan wel aangetroffen maakt de politie kopieën/scans en geeft de documenten retour. Bij twijfel over de echtheid van het reis- of identiteitsdocument onderzoekt de KMAR of de documenten echt zijn. Als dit een vals document is, wordt dit in beslag genomen. Bij de beoordeling van een asielverzoek wordt rekening gehouden met de relevante feiten en omstandigheden, waaronder ook de documenten (of het ontbreken daarvan).

Bron: Nationale Politie; cijfers afgerond op tientallen.

[1] Cijfers zijn op basis van de politie registratie waarbij de aanleiding van het opgestarte ID-onderzoek een aanvraag asiel is. Dit kan afwijken van het aantal eerste asielaanvragen dat door de IND wordt geregistreerd.

Van 2007 tot 1 oktober 2021 is in totaal aan 46 personen met de Syrische nationaliteit 1F tegengeworpen. Tussen 2007 en heden heeft er geen gedwongen vertrek van personen met de Syrische nationaliteit aan wie 1F is tegengeworpen plaatsgevonden, en zijn er minder dan 5 personen zelfstandig vertrokken.

Vreemdelingen met een 1F status hebben geen rechtmatig verblijf en dienen Nederland in beginsel te verlaten. Het kan echter zo zijn dat de terugkeer van een vreemdeling met een 1F-status naar het land van herkomst ernstig gevaar voor die persoon oplevert (strijdig met artikel 3 van het EVRM). Dit houdt in dat de betreffende persoon niet gedwongen naar het land van herkomst wordt uitgezet. Op deze vreemdeling rust echter nog wel de verplichting Nederland te verlaten. Daarbij wordt bezien of vertrek naar een ander land mogelijk is. Ook wordt de situatie in het land van herkomst gemonitord om te bezien of (gedwongen) vertrek op termijn mogelijk is.

IND stuurt ieder 1F-dossier aan het Landelijk Parket ter beoordeling van een mogelijke strafrechtelijke procedure tegen de vreemdeling. Deze dossiers worden door het LP geanalyseerd en op strafrechtelijke aanknopingspunten beoordeeld.

Er heeft de afgelopen jaren vanuit Nederland geen gedwongen vertrek van Syriërs naar Syrië plaatsgevonden. Dit gelet op de ernstige mensenrechtensituatie in Syrië en het risico dat Syriërs bij terugkeer lopen. Nederland onderhoudt geen diplomatieke contacten met de Syrische autoriteiten. Ook de DT&V onderhoudt geen contacten gericht op gedwongen vertrek waardoor vertrek naar Syrië in de praktijk alleen op vrijwillige basis plaatsvindt. Indien een Syrische migrant de wens heeft om terug te keren naar Syrië kan de DT&V hierin ondersteunen middels het boeken van een vlucht.

In 2019, 2020 en 2021 tot en met september zijn per jaar ca. 10 Syrische migranten met behulp van de DT&V teruggekeerd.

Voor wat betreft terugkeer vanuit andere landen meldt het meest recente ambtsbericht inzake Syrië dat nog altijd sprake is van grootschalige binnen- en buitenlandse ontheemding. Vrijwillige terugkeer wordt door de Verenigde Naties niet gefaciliteerd omdat de drempelvoorwaarden voor veilige en waardige terugkeer niet worden gehaald. UNHCR registreerde over de periode 2016–2020 dat 267.170 personen op zelfgeorganiseerde wijze vrijwillig vanuit buurlanden naar Syrië zijn teruggekeerd. Dit is minder dan vijf procent van het totaal aantal vluchtelingen in de regio. Het totaal aantal teruggekeerden vanuit de regio kan wezenlijk hoger zijn. Deze aantallen betreffen namelijk alleen de door UNHCR geregistreerde en gemonitorde terugkeer.

Bronnen:

DT&V, cijfers afgerond op tientallen;

Ministerie van Buitenlandse Zaken, Algemeen Ambtsbericht Syrië, juni 2021.

In 2021 t/m september zijn 1.920 eerste asielaanvragen door Afghanen in Nederland ingediend. Dit is inclusief de asielaanvragen die hier te lande zijn ingediend door Afghaanse evacués. In 2021 t/m september zijn 750 eerste asielaanvragen van Afghaanse vreemdelingen ingewilligd. Bij dit cijfer zitten ook veel gezinnen (echtgenoten, minder en meerderjarige kinderen, etc,).

In 2021 t/m september 70 nareizigers met de Afghaanse nationaliteit ingereisd.

Zie vraag 494 voor het gemiddeld aantal partners en gezinsleden dat een in Nederland verblijvende vreemdeling gedurende zijn leven gemiddeld naar Nederland laat komen. Dit aantal kan niet zonder meer worden doorgetrokken naar de recente Afghaanse asielinstroom. Deze asielinstroom bestaat grotendeels uit geëvacueerde gezinnen. Naar verwachting zal het aantal nareizigers bij deze groep lager zijn dan gebruikelijk.

Bron: IND, cijfers afgerond op tientallen. Er is bij de cijfers géén cohortbenadering toegepast. Het aantal ingediende aanvragen en het aantal ingewilligde aanvragen kan dan ook niet met elkaar in verband worden gebracht.

Het vaststellen van de identiteit van een verdachte wordt in het kader van het strafrecht uitgevoerd en valt daarmee onder verantwoordelijkheid van het Openbaar Ministerie. Dit geschiedt op basis van identiteitsdocumenten, documenten die daarmee verband houden en/of naam-, adres- en woonplaatsgegevens. Om zicht te krijgen op welke personen betrokken zijn bij criminele activiteiten is de verblijfsstatus irrelevant. Om die reden is er voor de politie geen grondslag voor het registreren van de juridische verblijfsstatus van verdachten.

In het jaarlijkse incidentenoverzicht wordt een overzicht geven van het aantal geregistreerde misdrijven waarvan vreemdelingen die verblijven op een COA-locatie, worden verdacht. Voorts wordt uw Kamer jaarlijks geïnformeerd over de stand van zaken in de aanpak van internationale misdrijven via de jaarlijkse rapportagebrief.

Zie ook het antwoord op vraag 299.

Bronnen:

– Incidentenoverzicht 2020 (Kamerstukken II 2020–21, 30 573, nr. 185)

– Kamerbrief «Nederlandse aanpak van internationale misdrijven in 2020» d.d. 27 oktober 2020.

Bij de buitengrenzen van het Schengengebied binnen Nederland voeren de Koninklijke Marechaussee (KMar) en Zeehavenpolitie (ZHP) de grensbewaking uit. Bij grensdoorlaatposten ondergaan personen de nodige controles, deze controles worden door de ZHP uitgevoerd in het Rotterdamse havengebied en door de KMar aan de overige buitengrenzen. Indien een vreemdeling bij aankomst aangeeft een asielaanvraag in te willen dienen dan draagt de KMar/ZHP de vreemdeling over aan de IND.

In totaal zijn er in 2020 ca. 13.670 eerste asielaanvragen ingediend. In 2019 waren dat er 22.530¹.

Zoals vermeld in de Staat van Migratie 2021 zijn in 2020 ongeveer 550 vreemdelingen aangetroffen door de KMar of ZHP die bij aantreffen een asielaanvraag hebben ingediend. Het gaat hierbij om registraties bij de grote lucht- en zeehavens. In 2019 ging het om 920 vreemdelingen met een asielaanvraag.

Van de vreemdelingen die een asielaanvraag ingediend hebben in Ter Apel en die niet zijn aangetroffen op een van de buitengrenzen zal het overgrote deel binnengekomen zijn via land.

Bron: Ministerie van Justitie en Veiligheid, De Staat van Migratie 2021 (Kamerstukken II 2020–21, 30 573, nr. 185).

Alle asielzoekers (van 15 jaar en ouder) wordt gevraagd naar hun reisroute naar Nederland. De gevolgde reisroute is een van de elementen die bij de beoordeling van de asielaanvraag wordt betrokken; enerzijds om te bepalen of de vreemdeling aan een ander land kan worden overgedragen en anderzijds om te kunnen achterhalen of er sprake is van mensensmokkel. De reisroute wordt in een rapport van gehoor vastgelegd, maar deze wordt niet op een zodanige wijze geregistreerd in het IND-systeem, dat er kwantitatieve informatie over kan worden gegenereerd. Er zijn daarom geen cijfers beschikbaar over het aantal asielzoekers dat geen duidelijkheid geeft over de gevolgde reisroute.

Wanneer de IND van mening is dat de asielzoeker bewust geen duidelijkheid geeft over de reisroute of deze anderszins foutieve informatie over de reisroute verschaft, kan artikel 30b, eerste lid onder c van de Vreemdelingenwet worden toegepast: Een aanvraag tot het verlenen van een verblijfsvergunning voor bepaalde tijd als bedoeld in artikel 28 kan worden afgewezen als kennelijk ongegrond in de zin van artikel 32, tweede lid, van de Procedurerichtlijn, indien de vreemdeling Onze Minister heeft misleid door omtrent zijn identiteit of nationaliteit valse informatie of documenten te verstrekken of door relevante informatie of documenten die een negatieve invloed op de beslissing hadden kunnen hebben, achter te houden.

In 2020 heeft de politie circa 10.360 ID-onderzoeken uitgevoerd met aanleiding aanvraag asiel door een vreemdeling. Bij circa 6.340 registraties (61%) kon de vreemdeling geen geldige reis- en identiteitsdocumenten overleggen. In circa 4.030 gevallen kon de vreemdeling dat wel (39%).

In 2021 (tot en met september) heeft de politie circa 11.470 ID-onderzoeken uitgevoerd met aanleiding aanvraag asiel door een vreemdeling. Bij circa 8.340 registraties (73%) kon de vreemdeling geen geldige reis- en identiteitsdocumenten overleggen. In circa 3.120 gevallen kon de vreemdeling dat wel (27%). [1]

Indien een vreemdeling een asielaanvraag indient, wordt altijd naar originele reis- of identiteitsdocumenten gevraagd. Als deze worden overgelegd dan wel aangetroffen maakt de politie kopieën/scans en geeft de documenten retour. Bij twijfel over de echtheid van het reis- of identiteitsdocument onderzoekt de KMar of de documenten echt zijn. Als dit een vals document is, wordt dit in beslag genomen. Bij de beoordeling van een asielverzoek wordt rekening gehouden met de relevante feiten en omstandigheden, waaronder ook de documenten – of het ontbreken daarvan.

[1]: Cijfers zijn op basis van de politie registratie waarbij de aanleiding van het opgestarte ID-onderzoek een aanvraag asiel is. Dit kan afwijken van het aantal eerste asielaanvragen dat door de IND wordt geregistreerd. De KMar voert ook ID-onderzoeken uit, met name op Schiphol.

Bron: Nationale Politie; cijfers afgerond op tientallen.

Alle meest recente en beschikbare cijfers met betrekking tot misdrijven zijn te vinden in het incidentenoverzicht 2020, dat eerder dit jaar aan uw Kamer werd toegezonden. Hierin wordt bijgehouden hoeveel vreemdelingen die in COA-opvang zitten verdacht zijn van overlast of misdrijven.

In 2020 zijn er in totaal 2.272 vreemdelingen die dat jaar in COA opvang verbleven verdacht van een misdrijf. In 2019 waren dat er 2.805. Let wel dat een verdenking niet betekent dat de misdaad daadwerkelijk is begaan door de betreffende vreemdeling. In het incidentenoverzicht staan de gepleegde misdrijven uitgesplitst naar type.

Een afwijzing of intrekking op grond van openbare orde kan slechts geschieden wanneer de vreemdeling (onherroepelijk) is veroordeeld voor een (bijzonder) ernstig misdrijf en er een minimale straf van zes maanden bij een subsidiaire beschermingsstatus en tien maanden bij een vluchtelingenstatus is opgelegd (art. 3.86, Vreemdelingenbesluit). Dat is mogelijk als het misdrijf in Nederland is gepleegd of in een ander land. Dit wordt echter niet afzonderlijk geregistreerd. Wel kan het totaal aantal afgewezen asielvergunningen op grond van openbare orde aspecten worden genoemd. In 2019 ca. 30 asielzaken afgewezen op grond van de openbare orde, in 2020 waren dit ook ca. 30 zaken. In 2019 zijn ca. 30 asielvergunningen ingetrokken op grond van openbare orde, in 2020 waren dat er ca. 40.

Het incidentenoverzicht 2021 zal op verzoek van de SJenV in 2022 worden samengesteld door het WODC.

Bron: Incidentenoverzicht 2020 (Kamerstukken II 2020–21, 30 573, nr. 185)

Indien een vreemdeling een asielaanvraag indient, wordt altijd naar originele reis- of identiteitsdocumenten gevraagd. Als deze worden overgelegd dan wel aangetroffen maakt de politie of de KMar kopieën/scans en geeft de documenten retour. Bij twijfel over de echtheid van het reis- of identiteitsdocument onderzoekt de KMar of de documenten echt zijn. Als dit een vals document is, wordt dit in beslag genomen. Bij de beoordeling van een asielverzoek wordt rekening gehouden met de relevante feiten en omstandigheden, waaronder ook de documenten – of het ontbreken daarvan.

Daarnaast hebben de IND-loketmedewerkers een training documentenherkenning gevolgd om de echtheid van documenten te beoordelen indien de vreemdeling een reguliere aanvraag indient. Het aantreffen van vervalste of onjuiste documenten wordt niet apart geregistreerd door de IND.

In de periode januari 2020 t/m september 2021 is door de KMar 1.170 keer geregistreerd dat een document naar aanleiding van een asielaanvraag is gecontroleerd op echtheid. In 90 gevallen was sprake van een vervalst of onjuist document.

Zie het antwoord op vraag 135 voor een overzicht van alle opvanglocaties in Nederland.

In de bijlage een overzicht van het geslacht en de leeftijd van de asielzoekers die op dit moment in de opvang van het COA verblijven en een overzicht van de landen van herkomst van asielzoekers die bij het COA verblijven¹. In volgorde van omvang. Peildatum 21 oktober 2021.

De Meerjaren Productie Prognose ligt ten grondslag aan de verwachting van de opvangcapaciteit die in de begroting van 2022 is weergegeven. Daarvoor zijn de volgende bedragen (x 1.000 euro) begroot¹.

Zie voor verdere toelichting het antwoord op vraag 11.

In de tabel als opgenomen in de bijlage staan de inwilligingspercentages per EU-land volgens de definities van Eurostat ¹. Eén van de verschillen met de nationale definities is dat Dublin afdoeningen niet in de Eurostat cijfers zijn opgenomen. Daarmee is het totaal aantal afdoeningen in bijgevoegde tabel lager, waardoor de inwilligingspercentages hoger uitvallen dan wanneer wordt vergeleken met rapportages volgens gebruikelijke Nederlandse definities. Zie voor verdere toelichting en de Nederlandse inwilligingscijfers paragraaf 4.3.5 van de Staat van Migratie.

Bron: Eurostat, tabel MIGR_ASYDCFSTA, afgerond op vijftallen.

Het aandeel mannen in de Nederlandse instroom van eerste asielaanvragen was in 2020 77%. Het aandeel mannen in de Europese instroom van eerste asielaanvragen over dezelfde periode was 54%.

Het aandeel alleenstaande minderjarige vreemdelingen in de Nederlandse instroom van eerste asielaanvragen was in 2020 7%. Het aandeel alleenstaande minderjarige vreemdelingen in de Europese instroom van asielaanvragen over dezelfde periode was 3%.

Bronnen:

Eurostat, tabel MIGR_ASYAPPCTZA, betreft EU-27

Eurostat, tabel MIGR_ASYUNAA, betreft EU-27

Het gemiddeld aantal ingediende nareisaanvragen per toegelaten asielzoeker is als volgt¹[1]:

Voor een nareisaanvraag geldt dat deze door de asielzoeker moet worden ingediend binnen drie maanden na verlening van diens verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd. Daarna komt het recht op nareis te vervallen.

Wel kan de toegelaten asielzoeker later nog een reguliere procedure voor gezinshereniging of gezinsvorming starten.[2] Dit kan ook na enige jaren nog plaatsvinden nadat een asielzoeker een status voor onbepaalde tijd heeft gekregen of de Nederlandse nationaliteit. Vanwege de complexiteit kunnen hierover op dit moment geen betrouwbare cijfers worden geleverd. Wel kan een gemiddelde geleverd worden voor alle niet-Nederlandse referenten, ongeacht verblijfsdoel: dit is gemiddeld 1,64. Zie hiervoor het antwoord op vraag 494.

Er zijn geen cijfers bekend over het gemiddeld aantal gezinsleden dat asielzoekers in andere EU-lidstaten hebben laten overkomen.

Bron: IND/Metis, standdatum september 2021.

[1] Het gaat hier om het aantal ingediende nareisaanvragen en dus niet om het aantal ingewilligde aanvragen. Het aantal aangevraagde mvv nareis per jaar is gedeeld door aantal ingewilligde eerste asielaanvragen in dat jaar. Er is dus geen sprake van een cohortcijfer.

[2] In de vraagstelling staat twee maal het woord gezinshereniging. Dit is geïnterpreteerd als gezinshereniging en gezinsvorming.

Het gemiddeld aantal ingediende nareisaanvragen per toegelaten asielzoeker is opgenomen in de tabel in de bijlage¹[1]

Voor een nareisaanvraag geldt dat deze door de asielzoeker moet worden ingediend binnen drie maanden na verlening van diens verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd. Daarna komt het recht op nareis te vervallen.

Wel kan de toegelaten asielzoeker later nog een reguliere procedure voor gezinshereniging of gezinsvorming starten. Dit kan ook na enige jaren nog plaatsvinden nadat een asielzoeker een status voor onbepaalde tijd heeft gekregen of de Nederlandse nationaliteit. Vanwege de complexiteit kunnen hierover op dit moment geen betrouwbare cijfers worden geleverd. Wel kan een gemiddelde geleverd worden voor alle niet-Nederlandse referenten, ongeacht verblijfsdoel: dit is gemiddeld 1,64.

Bron: IND/Metis, standdatum september 2021

[1] Het gaat hier om het aantal ingediende nareisaanvragen en dus niet om het aantal ingewilligde aanvragen. Het aantal aangevraagde mvv nareis per jaar is gedeeld door aantal ingewilligde eerste asielaanvragen in dat jaar. Er is dus geen sprake van een cohortcijfer.

In de periode van 2016 tot en met 2020 zijn 144.990 aanvragen om een verblijfsvergunning regulier voor bepaalde tijd voor verblijf als familie- of gezinslid in eerste aanleg ingewilligd. Daarnaast zijn in de periode van 2016 tot en met 2020 40.080 verblijfsvergunningen asiel voor bepaalde tijd op grond van nareis ingewilligd.

Bron: IND, cijfers afgerond op tientallen.

De Hoofddirecteur van de IND is met ingang van 1 mei 2019 gemandateerd met de bevoegdheid om tijdens de eerste aanvraagprocedure ambtshalve een verblijfsvergunning regulier op schrijnende omstandigheden te verlenen. Dit is vastgelegd in artikel 3.6ba, eerste lid, Vreemdelingenbesluit.

In de periode van 1 mei 2019 tot 1 oktober 2020 heeft de hoofddirecteur IND in zeven zaken besloten een vergunning te verlenen op grond van een schrijnende situatie op grond van deze bevoegdheid. In de periode 1 oktober 2020 tot 1 oktober 2021 zijn geen verblijfsvergunningen verleend op grond van een schrijnende situatie in de zin van artikel 3.6ba eerst lid van het Vreemdelingenbesluit.

In de periode van januari 2018 tot en met september 2021 zijn 7.210 reguliere aanvragen ingediend door vreemdelingen die eerder een asielaanvraag hebben ingediend. In dezelfde periode zijn 397.460 reguliere aanvragen ingediend door vreemdelingen die geen asielaanvraag hebben ingediend.

Bron: IND, cijfers afgerond op tientallen.

Zoals eerder aan de Tweede Kamer is geantwoord, hanteren het CBS en de migratieketen geen lijst van «islamitische landen».[1] Voor de beantwoording van eerdere Kamervragen in het kader van de JenV-begroting omtrent migratie uit «islamitische landen» is gebruik gemaakt van een lijst van landen waarvan de meerderheid van de inwoners zich tot het islamitische geloof rekent. Deze lijst is uitsluitend aangemaakt voor het beantwoorden van deze vragen en heeft zowel voor het CBS als voor de migratieketen geen inhoudelijke betekenis en is als zodanig ook niet geactualiseerd.

Op basis van de eerder gehanteerde lijst van migranten uit deze landen zijn in 2020 11.210 aanvragen om een eerste asielvergunning ingewilligd (inclusief nareis) en 16.990 aanvragen om een reguliere verblijfsvergunning ingewilligd (bron: IND).

Ten aanzien van deze aantallen wordt opgemerkt dat personen met de nationaliteit van een «islamitisch land» niet noodzakelijk zelf moslim zijn; terwijl immigranten uit een «niet-islamitisch land» het islamitisch geloof kunnen aanhangen. Op basis van het aantal immigranten uit een «islamitisch land» kunnen dus geen sluitende conclusies worden getrokken over het aantal moslims dat zich in Nederland vestigt. De zeggingskracht van de vorenstaande getallen is dus beperkt.

[1] TK, vergaderjaar 2017–2018, Aanhangsel, nr. 1715.

Over het verantwoordingsjaar 2020 zijn in totaal 13.650 aanvragen voor een reguliere verblijfsvergunning zonder MVV van MVV-plichtige vreemdelingen afgehandeld. Daarvan zijn 11.010 aanvragen ingewilligd. Dit betekent dat in deze 11.010 ingewilligde aanvragen de vreemdeling is vrijgesteld van het MVV-vereiste.

Deze vrijstelling kan op diverse gronden worden verleend, bijvoorbeeld wanneer een vreemdeling in Nederland is geboren en ook de ouders in het bezit zijn van een geldige verblijfsvergunning. Ook vreemdelingen die in het bezit zijn van een geldige verblijfsvergunning van een ander Schengenland zijn onder voorwaarden vrijgesteld van het MVV-vereiste. Een volledig overzicht van vrijstellingsgronden is te vinden op www.ind.nl/paginas/mvv-vrijstellingscategorieën.aspx. Het merendeel van deze gronden was aan de orde in het afgelopen jaar.

In 2020 is er in totaal voor 13.440 vreemdelingen een verblijfsvergunning voor kennismigratie aangevraagd, en 13.170 vreemdelingen hebben een verblijfsvergunning voor kennismigratie gekregen.[1]

Het verblijfsrecht van kennismigranten is in 2020 in 130 gevallen geweigerd en in 2.060 gevallen ingetrokken, omdat niet (meer) aan één of meer voorwaarden van de betreffende regeling is voldaan.[2] Te denken hierbij valt aan het niet (langer) voldoen aan het looncriterium, voortijdige beëindiging van het dienstverband/overplaatsing, of het verstrekken van onjuiste gegevens dan wel achterhouden van gegevens. Doordat er meerdere afdoeningsgronden mogelijk zijn, is op grond van bestaande registratie niet te genereren hoe vaak het verblijfsrecht van kennismigranten is geweigerd of ingetrokken specifiek wegens fraude.

Bron: IND, cijfers afgerond op tientallen.

[1] Dit aantal is het totaal aantal ingewilligde aanvragen voor de nationale kennismigrantenregeling, Europese Blauwe kaart en de ingewilligde aanvragen voor «overplaatsing binnen een onderneming (inclusief de ingewilligde aanvragen wijziging beperking naar deze verblijfsdoelen). Het verblijfsdoel «overplaatsing binnen een onderneming» vloeit voort uit de per 29 november 2016 geïmplementeerde Europese Richtlijn 2014/66 voor Intra Corporate Transferees (ICT).

[2] De gronden tot afwijzing van de aanvraag zijn opgenomen in artikel 16 Vreemdelingenwet. Voor de specifieke voorwaarden voor de nationale kennismigrantenregeling, Europese Blauwe Kaart en ICT wordt verwezen naar respectievelijk de artikelen 3.30a, 3.30 b en 3.30 d, Vreemdelingenbesluit.

In 2020 is in 1.540 zaken het verblijf van een EU-burger beëindigd. In 240 zaken is het verblijf beëindigd en is vervolgens tot ongewenstverklaring overgegaan. In de overige 1.300 zaken is het verblijf beëindigd, omdat aan niet een of meerdere voorwaarden uit de Richtlijn vrij verkeer van personen is voldaan. De redenen voor verblijfsbeëindiging zijn een beroep op de algemene middelen, openbare orde en veiligheid, volksgezondheid of vanwege rechtsmisbruik en fraude. Doordat meerdere afdoeningsgronden mogelijk zijn, is het op basis van bestaande registraties niet te bepalen op welke grond de intrekking heeft plaatsgevonden. In 2020 zijn 390 EU-burgers aantoonbaar uit Nederland vertrokken, waarvan via 350 gedwongen vertrek. Over de intrekkingen in omliggende landen zijn geen gegevens bekend.

Bronnen: IND en DT&V, cijfers afgerond op tientallen

In 2020 zijn in Nederland 5.590 aanvragen ingediend voor een EU-document door niet EU-onderdanen.

In 2020 zijn in Nederland 4.300 aanvragen door partners en familieleden van EU-onderdanen die zelf geen EU-nationaliteit hadden ingewilligd.

De aanvragen en de afgehandelde aanvragen betreffen niet noodzakelijkerwijs dezelfde procedures. Een aanvraag en de afhandeling daarvan hoeven niet in dezelfde periode te geschieden.

Bron: IND, cijfers afgerond op tientallen.

Arbeidsmigranten uit Midden en Oost Europa zijn EU burgers en zij hoeven zich dus niet te laten registreren bij de IND. Ze worden alleen als ingezetene geregistreerd in de Basisregistratie Persoonsgegevens (BRP) wanneer ze zich kunnen inschrijven als inwoner van een gemeente. Het is daarom niet exact aan te geven hoeveel arbeidsmigranten uit Midden- en Oost Europese landen in totaal momenteel in Nederland verblijven.

Ook kunnen zij voorkomen in het RNI (register niet ingezetenen), als zij niet langer dan vier maanden in Nederland verblijven, waaraan overigens geen recht op reguliere huisvesting is verbonden.

Op 1 september 2021 stonden er 310.041 personen van de eerste generatie met een Midden- en Oost- Europese nationaliteit ingeschreven in de BRP als inwoner van Nederland. Het is niet mogelijk te specificeren waar deze personen verblijven en dus ook niet of zij in een sociale huurwoning verblijven.

Bron: CBS, voorlopige cijfers; zie https://opendata.cbs.nl/#/CBS/nl/dataset/83482NED/table?dl=5A587

In 2020 zijn circa 6.340 aanvragen ontvangen voor het vervangen van het vreemdelingendocument vanwege verlies of diefstal. Het aantal geldige verblijfsdocumenten kan niet uit de IND-systemen worden gegenereerd.

In 2020 zijn 33.211 paspoorten en 96.570 identiteitskaarten als vermist/gestolen opgegeven. Het aantal personen dat op 1 april 2021 een paspoort in bezit had was 9.539.549 en het aantal identiteitskaarten betreft 7.294.233. Hierbij wordt opgemerkt dat een persoon zowel een paspoort als identiteitskaart in bezit kan hebben.

Bronnen:

– IND, cijfers afgerond op tientallen

– Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (RvIG)

In 2020 zijn 13.780 reguliere en 170 asielvergunningen ingetrokken.

In 2021 zijn tot en met oktober 2021 7.950 reguliere en 150 asielvergunningen ingetrokken.

De IND trekt een verblijfsvergunning in om verschillende redenen. Dit kan onder andere zijn omdat iemand een beroep op bijstand doet, iemand niet meer voldoet aan de voorwaarden voor het verblijfsdoel of dat iemand bijvoorbeeld uit Nederland is vertrokken voordat diens verblijfsvergunning is verlopen. Dit laatste betreft het merendeel van de intrekkingen.

Een asielvergunning kan worden ingetrokken indien de vreemdeling onjuiste gegevens heeft verstrekt of gegevens heeft achtergehouden, de vreemdeling een gevaar voor de openbare orde of nationale veiligheid is en als de vreemdeling zijn hoofdverblijf heeft verplaatst. Een asielvergunning voor bepaalde tijd kan daarnaast nog worden ingetrokken als de grond voor verlening is komen te vervallen.

Zoals vermeld in het incidentenoverzicht 2020, zijn in 2020 circa 40 asielvergunningen ingetrokken op grond van openbare orde. Als een vergunning om deze reden wordt ingetrokken, betekent dat dat de vreemdeling een «ernstig misdrijf» of een «bijzonder ernstig misdrijf» heeft gepleegd, afhankelijk van de vergunning die hij had. Kort gezegd is in beginsel sprake van een «ernstig misdrijf» als de rechter zes maanden gevangenisstraf of meer heeft opgelegd en van een «bijzonder ernstig misdrijf» bij tien maanden of meer.

Voor de overige gronden is het aantal intrekkingen niet uit de geautomatiseerde gegevenssystemen van de IND op te maken.

Bronnen:

– IND, cijfers afgerond op tientallen

– Incidentenoverzicht 2020 (Kamerstukken II 2020–21, 30 573, nr. 185).

Een verblijfsvergunning kan worden afgewezen op grond van strijd met de openbare orde. Dat is mogelijk als het misdrijf in Nederland is gepleegd of in een ander land. Dit wordt echter niet afzonderlijk geregistreerd. Wel kan het totaal aantal afgewezen asielvergunningen op grond van openbare orde aspecten worden genoemd. In 2019 zijn ca. 30 asielzaken afgewezen op grond van de openbare orde, in 2020 waren dit ook ca. 30 zaken. In 2019 zijn ca. 30 asielvergunningen ingetrokken op grond van openbare orde, in 2020 waren dat er ca. 40. Cijfers zijn afgerond op tientallen. [1] Deze aantallen zijn exclusief vreemdelingen met een 1F status. Zie hiervoor de Rapportagebrief Internationale Misdrijven 2020 [2] en begrotingsvraag 522.

[1] https://www.eerstekamer.nl/overig/20210707/incidentenoverzicht_2020_2/document.

[2] Tweede Kamer, vergaderjaar 2021–2022; nummering 35 925-VI-17.

Er bestaan verschillende instrumenten om na te gaan of vergunninghouders nog voldoen aan de voorwaarden voor hun verblijf in Nederland. Naast de door de IND uitgevoerde administratieve controles in de systemen, voert de politie in het kader van het binnenlands vreemdelingentoezicht persoonsgerichte controles uit om na te gaan of vergunninghouders nog voldoen aan de vereisten voor vergunningverlening. De politie voert deze controles onder meer uit op verzoek van de IND wanneer sprake is van indicaties van fraude of misbruik of van het niet naleven van de aan de afgegeven vergunning gestelde vereisten bij gezinsmigratie.

De tabel in de bijlage geeft het totaal aantal persoonsgerichte controles weer vanuit de politie in de periode 2015 tot en met 2020, uitgevoerd in het kader van het binnenlands vreemdelingentoezicht¹. Uit de geautomatiseerde data systemen van de migratieketen is niet op te maken in hoeveel gevallen het hierbij een persoonsgerichte controle bij een vergunninghouder betreft.

De afname van het aantal controles in de periode 2015 tot en met 2017 is veroorzaakt door een combinatie van factoren, waaronder de toegenomen prioriteit voor de bestrijding van mensenhandel en -smokkel, de hoge instroom van asielzoekers in 2015 en 2016 en de extra aandacht en capaciteit voor nationale veiligheid in de migratieketen. In 2018 was een herstel zichtbaar en was het aantal persoonsgerichte controles weer gestegen. Vanwege de COVID-19-pandemie zijn er minder controles uitgevoerd in 2020, omdat er tijdelijk geen controles aan huis werden gedaan, vanwege de toen geldende veiligheidsoverwegingen in relatie tot COVID-19. Later dat jaar zijn die controles wel weer opgepakt, met de nodige beschermingsmiddelen. Zie tabel in de bijlage voor de Persoonsgerichte controles van 2015 t/m 2020.

Van de 34.720 afgehandelde aanvragen voor een verblijfsvergunning asiel voor onbepaalde tijd c.q. voor verlenging van de geldigheidsduur van de verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd die in 2020 door de IND zijn beoordeeld, zijn er 300 afgewezen en 2.040 niet inhoudelijk afgedaan (bijvoorbeeld verkeerd of te vroeg ingediend, dubbele aanvraag).

Volledigheidshalve wordt opgemerkt dat vreemdelingen die in het bezit zijn van een asielvergunning voor bepaalde tijd in sommige gevallen om hen moverende redenen geen aanvraag doen voor verlenging of omzetting naar een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd, bijvoorbeeld omdat zij reeds genaturaliseerd zijn of niet meer in Nederland woonachtig zijn. Deze zaken zijn niet in voornoemde aantallen opgenomen.

Bron: IND, cijfers afgerond op tientallen.

Bij brief van juli 2020 is aan uw Kamer als uitvoering van de Uitvoering motie Becker cs. over uitvoering van de regeerakkoordafspraken over migratieovereenkomsten, (Tweede Kamer, vergaderjaar 2019–2020, 19 637, nr. 2675) bericht over de stand van de ingezette maatregelen tot dat moment. De inzet op terugkeersamenwerking is in de periode na de zomer 2020 tot op heden overschaduwd door de maatregelen die door regeringen wereldwijd zijn getroffen in de strijd tegen de verspreiding van het COVID-19 virus. De inspanningen waren in de afgelopen tijd vooral gericht op de normalisatie van het reizigersverkeer, waarbij nieuwe varianten van het virus herhaaldelijk opspelen en (tijdelijke) uitzettingsbeletselen opwerpen.

Voor zover de omstandigheden dat toelaten wordt wel ingezet op de verbetering van de terugkeersamenwerking, idealiter eerst via het voeren van een constructieve dialoog. Een recent voorbeeld hiervan is de intentieverklaring die het kabinet heeft gesloten met Egypte om de migratiesamenwerking te verbeteren. Terugkeersamenwerking is daar een belangrijk onderdeel voor Nederland, maar de migratiesamenwerking ziet ook op samenwerking op het terrein van aanpak van mensensmokkel, opvang in de regio, grondoorzaken van migratie, het tegengaan van irreguliere migratie en informatie-uitwisseling over bestaande legale migratiemogelijkheden.

Bij het verbeteren van de migratiesamenwerking met derde landen, trekt Nederland bij voorkeur op in EU-verband. In februari dit jaar heeft de Europese Commissie in het kader van artikel 25bis van de Visumcode het vertrouwelijke rapport met de beoordeling van de EU-brede terugkeersamenwerking met derde landen onder de EU-lidstaten verspreid. Op basis van deze beoordeling heeft de Commissie in juli jl. voorstellen gedaan voor visummaatregelen voor Gambia, Bangladesh en Irak. De Raad heeft recent negatieve visummaatregelen voor Gambia aangenomen, voor het onvoldoende meewerken aan terugkeer. De voorstellen voor Bangladesh en Irak worden nog besproken in de Raad. Specifiek gaat het om de tijdelijke opschorting van: vrijstelling om ondersteunende documenten aan te leveren voor bepaalde categorieën aanvragers (bonafide reizigers); de vrijstelling van betaling van visumleges voor diplomatieke paspoorthouders; de maximale behandeltermijn van 15 dagen; en de afgifte van meervoudige visa. Deze maatregelen zijn per 1 november jl. in werking getreden. Binnen 6 maanden nadat de maatregelen in werking zijn getreden, moet de Commissie rapporteren aan het Europees Parlement en de Raad over de bereikte voortgang. De Commissie mag dan voorstellen doen om de maatregelen aan te passen of terug te trekken. In geval dat de huidige maatregelen ineffectief zijn gebleken, mag de Commissie als aanvullende maatregel verhoging van de visumleges voorstellen.

Het kabinet acht de maatregelen tegen Gambia een bescheiden eerste stap, maar deze stap laat wel zien dat het instrument ingezet wordt. Zoals eerder aan uw Kamer gecommuniceerd, acht het kabinet artikel 25bis van de Visumcode als een belangrijk instrument om terugkeersamenwerking te verbeteren en zal het zich hiervoor blijven inzetten. Daarbij is het kabinet voorstander van een op maat gemaakte aanpak per land, waarbij ook de samenhang met de bredere externe betrekkingen in acht worden genomen. Verwachte effectiviteit dient daarbij als criterium voorop te staan. Ook moet volgens het kabinet rekening worden gehouden met de verwachte impact op andere doelstellingen en belangen. Uiteindelijk gaat het om het realiseren van verbeterde samenwerking. Alleen al door het proces en de dialoog wordt met dit instrument gedragsverandering bewerkstelligd.

Begin 2022 wordt er wederom een vertrouwelijk rapport door de Commissie verspreid. Ditmaal gaat het over de terugkeersamenwerking met derde landen in het jaar 2020 en zal in de Raad wederom het proces van start gaan om potentiële visummaatregelen in te stellen. Het kabinet zal zich daarbij maximaal inzetten voor een geloofwaardige lijst van landen die aansluit bij de Nederlandse prioriteiten. Het kabinet hecht groot belang aan dit nieuwe instrument aangezien de gehele EU meer gewicht in de schaal legt dan een enkele lidstaat. Dit laat onverlet dat in geval van derde landen waarmee (nog) niet op EU-niveau over terugkeer wordt onderhandeld, dit zo nodig bilateraal of in Benelux-verband gebeurt.

In 2020 zijn circa 140 Marokkanen gedwongen vertrokken. Hiervan zijn circa 110 Marokkanen uitgezet vanuit vreemdelingenbewaring en 20 Marokkanen vanuit strafrechtelijke detentie. In de meeste gevallen (circa 110) betrof het gedwongen overdrachten op basis van een Dublinclaim. Ongeveer 10 Marokkanen zijn gedwongen teruggekeerd naar Marokko. In 2020 zijn circa 220 Marokkanen met onbekende bestemming vertrokken na opheffing van de vreemdelingenbewaring.

In 2021 t/m september zijn circa 90 Marokkanen gedwongen uitgezet. Hiervan zijn circa 80 Marokkanen uitgezet vanuit vreemdelingenbewaring, en 10 Marokkanen vanuit strafrechtelijke detentie. In de meeste gevallen (circa 80) betrof het gedwongen overdrachten op basis van een Dublinclaim. Ongeveer 10 Marokkanen zijn gedwongen teruggekeerd naar Marokko. In 2021 zijn tot en met september circa 160 Marokkanen met onbekende bestemming vertrokken na opheffing van de vreemdelingenbewaring.

In algemene zin doen zich als gevolg van de coronapandemie bij het realiseren van vertrek veel beperkingen voor (zoals vluchtbeletselen en de weigering van vreemdelingen om medewerking te verlenen aan een PCR-test), waardoor vanaf 2020 minder vreemdelingen Nederland aantoonbaar verlaten. Dit geldt ook voor terugkeer naar Marokko.

De relatie met Marokko is daarnaast complex. Zoals bekend is Marokko een belangrijk land voor samenwerking op migratie, waaronder terugkeer. Bij uitspraak van 2 april 2021 heeft de Afdelings bestuursrechtspraak van de Raad van State echter geoordeeld dat er geen zicht op uitzetting naar Marokko bestaat indien de vreemdeling niet beschikt over geldige reisdocumenten, en er een vervangend reisdocument (laissez-passer) moet worden aangevraagd.[1] Als gevolg van deze uitspraak is het niet langer mogelijk om Marokkaanse vreemdelingen zonder geldige reisdocumenten ter fine van uitzetting in bewaring te stellen.

De terugkeersamenwerking met Marokko is een speerpunt van het kabinet. Er is bilateraal contact op verschillende niveaus met Marokko over een breed aantal onderwerpen. Daarbij wordt ook de intentie voor versterkte dialoog op het gebied van migratie en terugkeer onder de aandacht gebracht. Hierbij heeft het Ministerie van Buitenlandse Zaken het voortouw om de brede relatie te verbeteren.

[1] Zie: AbRS d.d. 2 april 2021 (ECLI:NL:RVS:2021:698).

In 2021 tot en met september zijn ca. 2.275 vreemdelingen in bewaring gesteld. Van de vreemdelingen van wie in die periode de bewaring werd opgeheven hebben ca. 1.120 vreemdelingen Nederland aantoonbaar verlaten.

Bron: DT&V, cijfers afgerond op vijftallen.

In 2020 hebben ca. 2.560 unieke vreemdelingen in vreemdelingenbewaring gezeten. Onder hen bevinden zich 110 vreemdelingen die in 2020 meer dan één keer in vreemdelingenbewaring hebben verbleven.

In 2021 tot en met september hebben circa 2.130 unieke vreemdelingen in vreemdelingenbewaring gezeten. Onder hen bevinden zich circa 130 vreemdelingen die in 2021 meer dan één keer in vreemdelingenbewaring hebben verbleven.

Bron: DJI, afgerond op tientallen.

De tabel in de bijlage geeft een overzicht van de uitstroom bij de DT&V over de afgelopen vijf jaar¹. Deze cijfers zijn eerder gepubliceerd in de jaarlijkse Rapportages Vreemdelingenketen (2015–2020) en de Staat van Migratie 2021.

Als gevolg van de coronapandemie doen zich bij het realiseren van vertrek veel beperkingen voor (zoals vluchtbeletselen en de weigering van vreemdelingen om medewerking te verlenen aan een PCR-test), waardoor vanaf 2020 minder vreemdelingen Nederland aantoonbaar verlaten.

Vanuit de gezinslocaties zijn in 2021 (tot en met september) ca. 20 vreemdelingen behorend tot een gezin zelfstandig teruggekeerd naar het land van herkomst. Er zijn daarnaast minder dan 10 personen behorend tot een gezin uitgezet naar het land van herkomst vanuit vreemdelingenbewaring aansluitend op het verblijf in een gezinslocatie.

In 2020 zijn ca. 70 vreemdelingen behorend tot een gezin zelfstandig teruggekeerd naar het land van herkomst. Daarnaast zijn er ca. 10 personen behorend tot een gezin uitgezet naar het land van herkomst vanuit vreemdelingenbewaring aansluitend op het verblijf in een gezinslocatie.

In 2019 zijn ca. 85 vreemdelingen behorend tot een gezin zelfstandig teruggekeerd naar het land van herkomst. Ook zijn er ca. 20 personen behorend tot een gezin uitgezet naar het land van herkomst vanuit vreemdelingenbewaring aansluitend op het verblijf in een gezinslocatie.

In 2018 zijn ca. 75 vreemdelingen behorend tot een gezin zelfstandig teruggekeerd naar het land van herkomst. Er zijn ca. 55 personen behorend tot een gezin uitgezet naar het land van herkomst vanuit vreemdelingenbewaring aansluitend op het verblijf in een gezinslocatie.

Inzet van de overheid is dat vreemdelingen, die niet (langer) in Nederland mogen blijven, terugkeren. Wanneer van de mogelijkheid tot zelfstandig vertrek geen gebruik is gemaakt, kan worden ingezet op gedwongen terugkeer. Bij een deel van de vreemdelingen is sprake van niet-aantoonbaar vertrek. Zij onttrekken zich aan het zicht van de overheid. Er is dan niet te zeggen waar zij verblijven. Mogelijk vertrekt een deel van deze groep alsnog uit Nederland. De migratieketen heeft hier niet rechtstreeks zicht op.

Het WODC heeft een inschatting gemaakt van het aantal in Nederland onrechtmatig verblijvende vreemdelingen in de periode van medio 2017 tot medio 2018. Uit dit onderzoek, dat in oktober 2020 is afgerond, blijkt dat de omvang van de populatie onrechtmatig in Nederland verblijvende vreemdelingen in de periode van medio 2017 tot medio 2018 waarschijnlijk tussen de circa 23.000 en circa 58.000 vreemdelingen ligt.

Over het aantal onrechtmatig verblijvende vreemdelingen in andere EU-lidstaten zijn geen gegevens beschikbaar.

Bron: Kamerstukken II 2020/21, 19 637 nr. 2688.

Voor vreemdelingen met een 1F-status wordt door DT&V bijgehouden indien deze op grond van artikel 3 EVRM niet kunnen worden uitgezet. Artikel 3 EVRM is een absoluut verbod op uitzetting naar een land waar een persoon een reëel risico loopt op foltering of onmenselijke of vernederende behandeling of bestraffing. Echter, op de vreemdeling rust dan nog steeds de verplichting Nederland te verlaten. In die gevallen wordt bezien of vertrek naar een ander land mogelijk is. Ook kan het zijn dat het 3 EVRM-beletsel na verloop van tijd vanwege gewijzigde omstandigheden niet langer van toepassing is. Hiervan kan bijvoorbeeld sprake zijn als de veiligheidssituatie in het land van herkomst verbetert.

Het aantal vreemdelingen met een 1F-status in de werkvoorraad van de DT&V bedroeg eind 2020 circa 110. Bij circa 70 van deze dossiers is ook sprake van niet-verwijderbaarheid vanwege artikel 3 EVRM. In de rapportagebrief internationale misdrijven 2020[1] is ten onrechte vermeld dat er 18 1F-ers aantoonbaar Nederland hebben verlaten. Dit aantal behoeft bijstelling: het aantal 1F-ers dat Nederland aantoonbaar heeft verlaten is 3, daarnaast zijn 15 1F-ers zelfstandig vertrokken zonder toezicht. In de rapportagebrief internationale misdrijven 2020 zijn deze cijfers per abuis bij elkaar opgeteld. Dit zal in de eerstvolgende rapportagebrief worden hersteld.

Ten aanzien van de overige categorieën vreemdelingen in de werkvoorraad van DT&V kan niet uit de systemen gegenereerd worden of er sprake is van een 3 EVRM-beletsel. Dit kan gaan om een beperkte groep personen die vanwege gepleegde strafbare feiten geen asielstatus (meer) hebben.

Het totaal aantal vreemdelingen dat zich zonder verblijfsrecht in Nederland bevindt en op grond van artikel 3 EVRM niet naar het land van herkomst kan worden uitgezet, is niet als zodanig uit de systemen van de migratieketen te genereren. De Nederlandse overheid heeft immers geen zicht op vreemdelingen die weliswaar in Nederland zijn, maar zich aan het vreemdelingentoezicht onttrekken.

[1] Kamerstukken II 2021–22, 35 925-VI, nr. 17.

De overheid heeft geen zicht op alle vreemdelingen die zich illegaal in Nederland bevinden. Dit is inherent aan illegaal verblijf.

Conform de afspraken in de ketenprocesbeschrijving Vreemdelingen in de Strafrechtketen[1] draagt de strafrechtketen echter vreemdelingen met een strafrechtelijke achtergrond over aan DT&V. Op 30 september 2021 had de DT&V ca. 740 zogeheten VRIS-ers in de caseload. Nagenoeg alle VRIS-ers bevonden zich op een DJI-locatie, de meesten voor het uitzitten van een (preventieve) straf of maatregel en circa 10 VRIS-ers zaten in vreemdelingenbewaring.

In beginsel wordt in al deze zaken gewerkt aan terugkeer. In 2021 tot en met september zijn ca. 740 VRIS-vreemdelingen uit de caseload van de DT&V vertrokken, waarvan ca. 510 (69%) aantoonbaar en ca. 230 (31%) zelfstandig zonder toezicht. In heel 2020 lag het percentage aantoonbaar vertrek van VRIS-ers op 67%.

Het slagen van uitzetting is afhankelijk van meerdere factoren, waaronder het beschikbaar zijn van reisdocumenten, informatie over identiteit en nationaliteit en de mate van medewerking door landen van herkomst. Daarnaast doen zich als gevolg van de coronapandemie bij het realiseren van vertrek veel beperkingen voor (zoals vluchtbeletselen en de weigering van vreemdelingen om medewerking te verlenen aan een PCR-test), waardoor vanaf 2020 minder vreemdelingen Nederland aantoonbaar verlaten.

[1] Zie https://www.dienstterugkeerenvertrek.nl/documenten/publicaties/2020/03/27/ketenprocesbeschrijving-vris

In 2020 zijn ca. 14.680 dossiers overgedragen aan de DT&V. In 2021 tot en met september zijn ca. 10.780 dossiers overgedragen aan de DT&V. In de registratie van de DT&V wordt geen onderscheid gemaakt naar de verblijfsrechtelijke achtergrond van een vreemdeling omdat dit niet relevant is in het kader van terugkeer. Het gaat bij terugkeer enkel om het feit dat vreemdelingen niet (langer) in Nederland mogen blijven.

Bron: DT&V, cijfers afgerond op tientallen.

In 2020 hebben in de detentiecentra voor vreemdelingenbewaring in Rotterdam, Zeist en Schiphol ca. 90 geweldsincidenten plaatsgevonden. In 2021 tot en met augustus ging het om ca. 60 geweldsincidenten. Hierbij wordt opgemerkt dat de gemiddelde bezetting in 2020 met ca. 300 ongeveer 50 hoger lag dan de gemiddelde bezetting in 2021 tot en met augustus (ca. 250).

In 2020 ging het in ca. 62% van de gevallen om fysiek geweld tussen ingeslotenen onderling en in ca. 38% van de gevallen om fysiek geweld tegen personeel. In drie gevallen werd een waarschuwing (voorwaardelijke straf) gegeven. In alle andere gevallen werden de geweldplegers in afzondering geplaatst, waarvan in ca 26% van de gevallen op eigen cel.

Ook in 2021 tot en met augustus ging het in ca. 62% van de gevallen om fysiek geweld tussen ingeslotenen onderling en in ca. 38% van de gevallen om fysiek geweld tegen personeel. In alle gevallen werden de geweldplegers in afzondering geplaatst, waarvan in ca. 19% van de gevallen op eigen cel.

Alle vreemdelingen in detentiecentra verblijven daar ter fine van uitzetting. Het gedwongen vertrek hoeft dus niet direct gerelateerd te zijn aan het geweldsincident waarbij de vreemdeling is betrokken. Het is op dit moment niet mogelijk om binnen de gestelde termijn te bepalen hoeveel van de vreemdelingen die een geweldsincident in een detentiecentrum hebben veroorzaakt, uiteindelijk uit Nederland zijn vertrokken. Hiervoor is een koppeling van cijfers van DJI en DT&V noodzakelijk. Een dergelijke koppeling is niet eenvoudig en vereist een privacy impact analyse.

Bron: DJI, cijfers afgerond op tientallen.

Op 10 oktober 2021 woonden ca 5.480 personen in Nederland op een adres dat op dat moment in onderzoek was door gemeenten. Het betreft hier alle personen, ongeacht nationaliteit. Ca 1.880 personen hiervan hebben een niet-Nederlandse nationaliteit (al deze cijfers zijn afgerond op tientallen). Het feit dat een adres in onderzoek is, betekent niet per definitie dat een gemeente eraan twijfelt of de betrokkene op het adres woont. Wel dat de gemeente in deze gevallen twijfelt aan de correctheid van een of meer gegevens in het opgegeven adres. Dat kan bijvoorbeeld ook de schrijfwijze van de straatnaam zijn of een eventuele toevoeging bij het huisnummer. Het zal echter in veruit de meeste gevallen gaan over twijfel over wie er op dat adres woont. Het CBS kan niet aangeven van welk deel van deze groep de verblijfsvergunning is ingetrokken.

Bron: CBS

Vanuit de rijksoverheid wordt de begeleiding van vreemdelingen naar het land van herkomst georganiseerd door, of in afstemming met de Dienst Terugkeer & Vertrek. Het budget van de DT&V is in 2021 96 miljoen euro. Ook worden er verschillende projecten gefinancierd met middelen van het Ministerie van JenV en het Ministerie van BZ. Op dit moment worden, naast de begeleiding van de DT&V, projecten uitgevoerd op het terrein van terugkeer van vreemdelingen naar landen van herkomst door de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM), VluchtelingenWerk Nederland, Barka Nederland, Goedwerk Foundation, Stichting Rotterdams Ongedocumenteerden Steunpunt (ROS), Solid Road en Stichting Wereldwijd. Daarnaast is het mogelijk dat er andere organisaties actief zijn op dit gebied, op lokaal niveau bijvoorbeeld in samenwerking met gemeenten, waar de rijksoverheid niet bij betrokken is. Het is in de eerste plaats de verantwoordelijkheid van de vreemdeling om Nederland te verlaten wanneer er geen recht op verblijf is. De vreemdeling is daarbij vrij om gebruik te maken van iedere mogelijke ondersteuning.

In de tabel zoals opgenomen in de bijlage een specificatie van de begrote uitgaven en terugkeerders in 2022¹.

In de landelijke vreemdelingenvoorzieningen (LVV’s) worden vreemdelingen zonder recht op verblijf of Rijksopvang opgevangen. Ook vangen sommige gemeenten vreemdelingen op in Bed, Bad en Broodvoorzieningen (BBB’s).

In het programma LVV participeren vijf gemeenten met pilot-LVV’s: Amsterdam, Eindhoven, Groningen, Rotterdam en Utrecht. Voor het programma LVV heeft het Ministerie van justitie en veiligheid met de VNG bestuurlijke samenwerkingsafspraken gemaakt over de opvang en begeleiding van vreemdelingen zonder recht op verblijf of Rijksopvang met als doel het bereiken van meer bestendige oplossingen, dit hoeven niet altijd uitgeprocedeerde vreemdelingen te zijn. Onder bestendige oplossingen worden terugkeer, doormigratie of, indien aan de orde, legalisering van verblijf verstaan. Onderdeel van deze samenwerkingsafspraak is een programmafinanciering waaraan zowel Rijk als gemeenten bijdragen.

De bijdrage van het Rijk aan het programma LVV en de transitie van BBB’s naar LVV’s bedroeg 12 miljoen euro in 2021. Dit werd aangevuld met 1,5 miljoen euro aan Europese subsidies (6,5 miljoen euro voor de periode 2019–2021) en een bijdrage uit het gemeentefonds van 4,4 miljoen euro. In totaal bedroeg in 2021 de totale kostenraming van het programma LVV en de transitie van BBB’s naar LVV’s 17,9 miljoen euro. Van deze 17,9 miljoen euro werd er in 2021 1,6 miljoen euro besteed aan een transitievergoeding voor gemeenten. Hiernaast was er een aanvullende bijdrage van het Rijk voor de personele inzet in de migratieketen in 2021 van 2,4 miljoen euro. In de brief van het Ministerie van Justitie en Veiligheid aan uw Kamer van 28 juni 2021 is uw Kamer geïnformeerd over de verlenging van de convenanten en de bijbehorende financiering tot 1 juli 2022.[1] Hierbij is uitgegaan van hetzelfde financieringsniveau dat voor 2021 geldt. De bijdrage vanuit het Rijk voor het programma tot 1 juli 2022 bedraagt dan ook 6 miljoen euro. De transitievergoeding aan gemeenten bedraagt 0,8 miljoen euro in 2022 voor de periode tot 1 juli 2022. Later in dit antwoord wordt deze transitievergoeding verder toegelicht.

Vanuit het LVV-programmabureau wordt een driemaandelijkse monitor bijgehouden. De cijfers hiervoor worden aangeleverd door de LVV-gemeenten in afstemming met de IND, DT&V en Politie (AVIM). De cijfers die worden genoemd zijn afkomstig uit de monitor van 1 augustus 2021. Deze cijfers worden bijgehouden per gemeente. Binnen een gemeente kunnen er meerdere fysieke locaties zijn waar de LVV doelgroep wordt opgevangen.

Het aantal personen uit de LVV dat aantoonbaar is vertrokken[2] tot 1 augustus 2021 is opgenomen in de tabel als opgenomen in de bijlage¹.

In de monitor wordt er geen uitsplitsing gemaakt tussen het aantal personen dat is vertrokken naar het land van herkomst en het aantal personen dat is vertrokken naar een ander land (doormigratie). De vertrekcijfers zijn negatief beïnvloed door de gevolgen van corona.

In de lokale samenwerkingsoverleggen (LSO’s) stellen de betrokken partijen samen een begeleidingsscenario vast voor iedere individuele vreemdeling. Dit begeleidingsscenario kan op vertrek of verblijf zien. Soms zijn meerdere besprekingen noodzakelijk om een scenario vast te kunnen stellen.

Het aantal personen in de LVV van wie het begeleidingsscenario op vertrek is gericht op 1 augustus 2021 is opgenomen in de tabel in de bijlage¹.

Tevens zijn er gemeenten met Bed, Bad en Broodvoorzieningen (BBB). Deze gemeenten ontvangen een transitievergoeding die is bedoeld om tijdens de overgang naar de LVV’s tegemoet te komen aan de kosten die de gemeenten maken. Voor deze gemeenten is in de meicirculaire van 2019 een lijst opgenomen met de respectievelijke decentralisatie-uitkeringen voor de periode 2019–2021. Het totaalbedrag voor deze gemeenten is sterk gedaald sinds 2018. In 2018 bedroeg dit 12 miljoen euro, in 2019 4,8 miljoen euro, in 2020 2,9 miljoen euro en in 2021 1,6 miljoen euro. Voor de verlenging van de convenanten is uitgegaan van hetzelfde financieringsniveau als voor 2021. Voor de eerste helft van 2022 bedraagt de transitievergoeding dan ook 0,8 miljoen euro. Over de exacte verdeling van dit bedrag voor de eerste helft van 2022 tussen de verschillende gemeenten met een BBB worden met de VNG nog afspraken gemaakt.

Het Rijk beschikt niet over een sluitend overzicht van het aantoonbaar vertrek vanuit BBB-locaties.

[1] Kamerstukken II 2020–21, 19 637, nr. 2749.

[2] Hieronder wordt aantoonbaar vertrek naar het land van herkomst of doormigratie verstaan, inclusief gedwongen vertrek na vreemdelingenbewaring.

Qatar, Saudi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) zijn geen partij bij het

Vluchtelingenverdrag van de Verenigde Naties. Vluchtelingen worden dan ook niet als zodanig geregistreerd door deze landen. Het is dan ook niet vast te stellen hoeveel vluchtelingen zich exact in deze landen bevinden.

Volgens UNHCR is in 2020 aan 32 personen een asielvergunning verleend in Saudi-Arabië; 121 in de VAE en 40 in Koeweit.

Bron: UNHCR, Refugee Data Finder (geraadpleegd op 26 oktober 2021).

In 2020 zijn, zoals ook uit de Staat van Migratie 2021 blijkt, vanuit de caseload van de DT&V 1.280 vreemdelingen aantoonbaar vertrokken (zelfstandig of gedwongen) naar een andere EU-lidstaat in het kader van de Dublinverordening.

In 2020 zijn 4.760 vreemdelingen met een Dublinclaim ingestroomd in de caseload van DT&V.

De uitstroomcijfers zijn niet rechtstreeks te relateren aan de instroomcijfers. Een Dublinclaimant kan bijvoorbeeld eind 2020 de caseload van DT&V instromen, en pas in 2021 de caseload van DT&V uitstromen.

Bron: DT&V, cijfers afgerond op tientallen.

533(a) Hoeveel Dublinclaims heeft Nederland de afgelopen vijf jaar ingediend en bij welke EU landen?

Zie voor de beantwoording de bijgevoegde tabel 533(a)¹.

533(b) Wat is het inwilligingspercentage van deze take charge claims (= overname claims) van de betreffende landen?

Zie voor de beantwoording de bijgevoegde tabel 533(b)¹.

533(c) Hoe vaak worden deze claims geweigerd, graag uitgesplitst per land.

Zie voor de beantwoording de bijgevoegde tabel 533(c)¹.

Welke kosten moet Nederland maken als gevolg van geweigerde Dublinclaims door andere EU landen?

Bij de gevraagde kostenberekening kan o.a. worden gedacht aan personeels- en huisvestingkosten in de keten omdat vreemdelingen deels opnieuw geclaimd zullen worden en deels opgenomen moeten worden in de nationale asielprocedure. Deze personeels- en huisvestingskosten worden niet geregistreerd en slaan neer bij verschillende organisaties binnen en buiten JenV. Hierbij dient te worden opgemerkt dat niet iedere afwijzing van een claim leidt tot een opname in de nationale procedure en daarmee tot kosten. De gevraagde kostenberekening kan derhalve niet worden gegenereerd uit de geautomatiseerde informatie- en registratiesystemen van JenV.

Voor de geleverde cijfers geldt:

Alle cijfers (zowel de totalen als de verschillende deelcijfers) zijn afgerond op tientallen. Cijfers tussen 0–9 worden aangegeven met < 10, een leeg veld is gelijk aan 0. Door de afrondingen kan een ogenschijnlijk verschil ontstaan tussen de eindtotalen en de optelsommen van de verschillende deelcijfers. Voor de vermelde cijfers geldt dat cijfers over eenzelfde periode in vorige of toekomstige rapportages kunnen afwijken van de thans verstrekte informatie. Reden hiervoor is dat een klein deel van de registraties van een bepaalde rapportageperiode pas na het verstrijken van die periode plaatsvindt. Hierdoor kunnen verschillen ontstaan tussen rapportages en/of edities.

De verleningsgrond van de asielvergunning vervalt wanneer de vreemdeling niet langer de bescherming van Nederland behoeft tegen de situatie in het land van herkomst vanwege individuele of algemene omstandigheden. In het algemeen geldt dat een beleidswijziging ten grondslag ligt aan de herbeoordeling van asielvergunningen voor bepaalde tijd vanwege een veranderde veiligheidssituatie in het land van herkomst. Er dient dan namelijk – conform artikel 3.37g VV, artikel 11, tweede lid, en artikel 16, tweede lid, van de EU kwalificatierichtlijn – door de Staassecretaris te zijn vastgesteld dat de wijziging van de situatie in het land van herkomst een voldoende ingrijpend en niet voorbijgaand karakter heeft. Een dergelijke wijziging van de situatie heeft zich (nog) niet voorgedaan in Syrië waardoor er geen aanleiding bestond om het beleid te wijzigen.

Naast een gewijzigde veiligheidssituatie in het land van herkomst zijn er ook andere aanwijzingen voor het vervallen van de verleningsgrond, zoals terugreis door de vreemdeling naar het land van herkomst, een amnestieregeling in het land van herkomst en/of ander bewijs dat de feitelijke machthebbers de vreemdeling niet langer vervolgen zoals een rechterlijke uitspraak of de verplaatsing van het hoofdverblijf.

Indien de IND dergelijke meldingen ontvangt, wordt aan de hand van het geldende beleid en regelgeving individueel getoetst of de vreemdeling in het bezit kan blijven van een verblijfsvergunning dan wel of de verblijfsvergunning ingetrokken moet worden. Er is in deze zaken dan sprake van een volledige herbeoordeling.

Met betrekking tot de totale intrekkingen van verblijfsvergunningen asiel kan worden vermeld dat in 2020 170 asielvergunningen zijn ingetrokken. In 2021 zijn tot 1 oktober 2021 150 asielvergunningen ingetrokken.

Voor een inzicht in het procedeergedrag van vreemdelingen verwijst SJenV u naar het rapport van de onderzoekscommissie Langdurig verblijvende vreemdelingen zonder bestendig verblijfsrecht dat in juni 2019 aan uw Kamer is toegezonden (Tweede Kamer, vergaderjaar 2018–2019, 19 637, nr. 2501). In bijlage C, vanaf pagina 118 treft u onder meer een cijfermatige analyse van de afwikkeling van de in 2017 en 2018 ingediende eerste asielverzoeken, en aanvullende informatie over tweede en volgende asielprocedures.

Het door de jaren heen vergelijken van het gemiddeld aantal verblijfsprocedures dat een vreemdeling doorloopt na afwijzing van een eerste verblijfsaanvraag kan een vertekend beeld en incomplete informatie opleveren. Om inzicht te geven in het procedeergedrag over tijd is meer nodig dan het genereren van het gemiddeld aantal procedures per jaar. Een dergelijk soort onderzoek kan niet binnen de gestelde termijn uitgevoerd worden.

Elke alleenstaande minderjarige vreemdeling die asiel aanvraagt en zijn identiteit niet met documenten kan aantonen, wordt na binnenkomst in Nederland geschouwd door AVIM (of KMar) en de IND. Wanneer de uitkomst hiervan is dat er twijfel bestaat over de gestelde leeftijd, wordt nader onderzoek gedaan. Dit kan bestaan uit een Dublin-onderzoek of een medisch leeftijdsonderzoek. In 2020 heeft NFI 24 medische leeftijdsonderzoeken uitgevoerd. In het merendeel van deze zaken was de uitkomst dat de vreemdeling niet bewezen meerderjarig is. Omdat deze informatie in het individuele dossier van de vreemdeling wordt vastgelegd kunnen de hier gevraagde cijfers niet worden gegenereerd uit de geautomatiseerde informatie- en registratiesystemen van de IND.

Alleen als door middel van deze onderzoeken naar de leeftijd bewezen wordt dat de vreemdeling meerderjarig is, wordt de leeftijd van de vreemdeling aangepast en wordt hij gedurende de verdere procedure als volwassene behandeld. Het verstrekken van onjuiste informatie over de identiteit, wordt als fraude indicator betrokken in de integrale geloofwaardigheidsbeoordeling.

Op 1 oktober 2021 hebben 54.770 kennismigranten een geldige verblijfsvergunning in Nederland. Hiervan zijn er 48.900 kennismigranten met een verblijfsvergunning op grond van de nationale kennismigrantenregeling die hier hooggekwalificeerde arbeid verrichten. Op basis van een EU-Richtlijn zoals de Europese blauwe kaart (2009/50/EG) en intra-corporate transferee (2014/66/EU) zijn er respectievelijk 610 en 5.260 kennismigranten in Nederland. Zie voor cijfers over 2020 ook hoofdstuk 2.2.2.3 van de Staat van Migratie 2021.

Voor de nationale kennismigrantenregeling en voor leidinggevenden en specialisten in het kader van de intra-corporate transferee regeling geldt een opleidingseis niet als voorwaarde om in aanmerking te komen voor een verblijfsvergunning. Kennismigranten onder de nationale regeling en blauwe kaart houders moeten voldoen aan het looncriterium. Voor vreemdelingen die naar Nederland komen via de intra-corporate transferee regeling geldt het vereiste dat het salaris marktconform moet zijn. Dit geeft een indicatie dat de vreemdeling hooggekwalificeerde arbeid gaat verrichten en een bijdrage zal leveren aan de Nederlandse kenniseconomie. De IND kan een aanvraag afwijzen of een vergunning intrekken indien het loon niet voldoet aan het geldende looncriterium of niet marktconform is.

Er geldt wel een opleidingseis voor Europese blauwe kaart aanvragen. De vreemdeling moet voor het uitoefenen van dat beroep of de desbetreffende sector beschikken over een diploma van hoger onderwijs. De opleiding, die daarvoor gevolgd moet worden, moet ten minste een studieduur hebben van drie jaar. Tevens moeten trainee-werknemers die in het kader van de intra-corporate transferee toelatingsregeling naar Nederland komen beschikken over een masterdiploma.

Zie het antwoord op vraag 11.

De bijdrage aan IND en COA daalt als gevolg van de Meerjaren Productie Prognose (MPP) die gebruikt is voor de begroting 2022. In de MPP werd rekening gehouden met een dalende instroom in combinatie met een uitstroom conform de taakstelling huisvesting vergunninghouders. De MPP is niet meerjarig verwerkt omdat de onzekerheid groter wordt naarmate de jaren verder weg liggen. Het actuele beeld laat een hogere instroom en een lagere uitstroom zien, dan waarmee werd gerekend tijdens het opstellen van de begroting. Dit beeld wordt continu bijgesteld en betrokken bij de reguliere momenten in de Rijksbegrotingscyclus. De MPP wordt twee maal per jaar bijgesteld in september en februari. De bijstelling in februari wordt tevens gebruikt als input voor de voorjaarsnota. Bij de komende begrotingsmomenten zal het kabinet op basis van de actuele raming bezien of aanvullende (financiële) middelen noodzakelijk zijn.

Zie het antwoord op vraag 11.

De bijdrage aan IND en COA daalt als gevolg van de Meerjaren Productie Prognose (MPP) die gebruikt is voor de begroting 2022. In de MPP werd rekening gehouden met een dalende instroom in combinatie met een uitstroom conform de taakstelling huisvesting vergunninghouders. De MPP is niet meerjarig verwerkt omdat de onzekerheid groter wordt naarmate de jaren verder weg liggen. Het actuele beeld laat een hogere instroom en een lagere uitstroom zien, dan waarmee werd gerekend tijdens het opstellen van de begroting. Dit beeld wordt continu bijgesteld en betrokken bij de reguliere momenten in de Rijksbegrotingscyclus. De MPP wordt twee maal per jaar bijgesteld in september en februari. De bijstelling in februari wordt tevens gebruikt als input voor de voorjaarsnota. Bij de komende begrotingsmomenten zal het kabinet op basis van de actuele raming bezien of aanvullende (financiële) middelen noodzakelijk zijn.

Bij de IND is sprake van een continue werving- en selectieprocedure. Van alle mensen die zich hebben ingespannen voor de Taskforce (TF) is een deel al opgenomen in de 2021 formatie van de IND. Meer specifiek zijn in de zomer van 2021 reeds 87 medewerkers van de Taskforce in vaste dienst genomen bij de IND. Naast deze reeds in vaste dienst genomen medewerkers, verwacht de IND dat eind 2021 nog 80 uitzendkrachten in dienst zijn die werkzaamheden hebben verricht voor de TF. Zij kunnen, bij geschiktheid, in aanmerking komen voor een structurele IND aanstelling.

De middelloonsom voor 2022 voor de directie Asiel & Bescherming is 71.530 euro per FTE. Daarmee kost behoud van deze FTE’s 5,7 miljoen euro. Dit zijn enkel personele kosten. Aanvullend zijn er onder andere kosten voor de uitvoering van het werk, zoals bureaukosten en het opleiden tot een beslissingsbevoegde medewerker.

De IND wordt voor de primaire processen op basis van kostprijzen gefinancierd. Daarbij wordt op basis van de meerjarige productie prognose (MPP) aantallen een berekening gemaakt van het aantal benodigde fte. Bij een verschil tussen benodigde (begrote) capaciteit en beschikbare capaciteit wordt er geworven c.q. afgeschaald.

Namens de Minister van SZW kan SJenV zeggen dat het kabinet momenteel de aanbevelingen van het Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten (Commissie-Roemer) aan het implementeren is. Dat betreft ongeveer 50 aanbevelingen die door verschillende departementen, lagere overheden en sociale partners moeten worden uitgevoerd. Daarmee wordt geïnvesteerd in het tegengaan en oplossen van misstanden rondom arbeidsmigranten.

Veel van de aanbevelingen omvatten kleine budgettaire consequenties die binnen de bestaande begrotingen worden opgelost. Sommige aanbevelingen hebben ook grotere budgettaire en/of politieke consequenties, zoals aanbevelingen die vragen om additionele middelen voor de Inspectie SZW, het openstellen van integratietrajecten en/of het instellen van een certificeringsstelsel voor uitzendbureaus.

Op 28 september 2021 heeft uw Kamer de motie-Van Kent c.s. aangenomen, die het kabinet verzoekt zo snel mogelijk over te gaan tot uitvoering van de aanbevelingen van het Aanjaagteam, en daar waar nodig aan te geven waar budgettaire vraagstukken liggen en politieke keuzes nodig zijn in de nadere uitwerking, zodat de Kamer zich daarover kan uitspreken.[1] Het kabinet voert deze motie momenteel uit. Uw Kamer zal voor het eind van het jaar geïnformeerd worden over de voortgang van de implementatie van de aanbevelingen en waar nodig worden politieke en budgettaire vraagstukken aan u voorgelegd.

[1] Kamerstukken II 2021/22, 29 861, nr. 71.

Herziening van de Richtlijn Europese blauwe kaart

In het verslag van de bijeenkomst van de Raad Justitie en Binnenlandse Zaken van 7-8 oktober jl. is uw Kamer geïnformeerd dat de Raad Justitie en Binnenlandse Zaken haar formele goedkeuring heeft gegeven op 7 oktober jl., waarmee de herziening van de Richtlijn Europese blauwe kaart is vastgesteld. Na publicatie in het Publicatieblad van de EU en een inwerkingtredingsperiode start de implementatietermijn.

Verblijfsregelingen voor kennismigranten

Voor kennismigranten worden er verblijfsvergunningen afgegeven op basis van de twee volgende regelingen: de nationale kennismigranten regeling of de Richtlijn Europese blauwe kaart. Om in aanmerking te komen voor een verblijfsvergunning als kennismigrant gelden een aantal algemene voorwaarden voor beide regelingen, zoals een een arbeidsovereenkomst met een werkgever in Nederland en het loon voldoet aan het geldende marktconforme salariscriterium. Voor beide vergunningen geldt een uitzondering op de plicht om in het bezit te zijn van een tewerkstellingsvergunning.

De nationale kennismigrantenregeling hanteert in beginsel twee salariscriteria: voor kennismigranten jonger dan 30 jaar en voor kennismigranten die 30 jaar of ouder zijn. Voor de Europese blauwe kaart ligt het salariscriterium ruimschoots hoger. De herziene Richtlijn biedt echter de mogelijkheid tot het hanteren van een gunstiger salariscriterium.

Aanvragen tot het verkrijgen van een verblijfsvergunning op grond van de nationale kennismigrantenregeling worden doorgaans sneller afgehandeld dan aanvragen voor de Europese blauwe kaart. De reden hiervoor is dat de kennismigrantenregeling vereist dat de aanvrager (i.e. de werkgever) de status van erkend referent bezit. De IND streeft ernaar deze aanvragen binnen 2 weken te behandelen en te beslissen. Daartegenover hanteert de Richtlijn de verplichting tot erkend referent niet, maar met de herziene Richtlijn zal er voor erkende werkgevers een versimpelde procedure gaan gelden. Ook hanteert de herziene Richtlijn een opleidingseis, en andere aanvullende controles, hetgeen niet voor de nationale kennismigrantenregeling geldt.

Intra EU mobiliteit en status EU-langdurig ingezetene

Voor de houder van een Europese blauwe kaart is het makkelijker om voor korte of lange termijn in een andere EU-lidstaat te werken dan voor een kennismigrant die op grond van de nationale kennismigranten regeling in het bezit is van een verblijfsvergunning.

Ten slotte kunnen houders van een Europese blauwe kaart voorts onder de herziene richtlijn makkelijker de status van EU-langdurig ingezetene verwerven mits zij direct voorafgaande aan de aanvraag minimaal twee jaar als houder van een Europese blauwe kaart hebben verbleven in de lidstaat waar deze status wordt aangevraagd.

De afnan de bijdrage aan de IND gaat met name ten koste van het personeel. Op basis van de MPP was destijds een lagere productie voor de IND voorzien, voor de lagere productie is minder personeel benodigd.

In de MPP werd rekening gehouden met een dalende instroom. De MPP is niet meerjarig verwerkt omdat de onzekerheid groter wordt naarmate de jaren verder weg liggen. Het actuele beeld laat een hogere instroom zien, dan waarmee werd gerekend tijdens het opstellen van de begroting. Dit beeld wordt continu bijgesteld en betrokken bij de reguliere momenten in de Rijksbegrotingscyclus. De MPP wordt twee maal per jaar bijgesteld in september en februari. De bijstelling in februari wordt tevens gebruikt als input voor de voorjaarsnota. Bij de komende begrotingsmomenten zal het kabinet op basis van de actuele raming bezien of aanvullende (financiële) middelen noodzakelijk zijn. Tevens wordt In het kader van de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag en Werk aan Uitvoering gekeken naar een stabiele werkomgeving voor uitvoeringsorganisaties, inclusief het uitrusten met de passende en financiële kaders.

De begrote bijdragen aan de IND en het COA zijn bestuurlijk verplicht evenals een groot gedeelte van de opdrachten die voortvloeien uit het programma van de keteninformatisering en de uitgaven voor de vervoersbewegingen van de vreemdelingen vanwege een meerjarig convenant.

Daarnaast wordt budget besteed aan Nidos (een rechtspersoon met een wettelijke taak) en subsidieverlening aan Stichting Vluchtelingenwerk Nederland en overige subsidies-ontvangers. Er is hier ook sprake van bestuurlijke meerjarige verplichting omdat deze voor meerdere jaren worden vastgelegd.

1% van de begrote bedragen is niet juridisch verplicht. Deze reservering is om onverwachte verplichtingen te kunnen dekken alsook om diverse (kleinere) opdrachten, die niet bestuurlijk zijn verplicht, te financieren met als doel ontwikkelingen en verbeteringen in de vreemdelingenketen te bewerkstelligen.

Het juridisch verplichte gedeelte kan alleen worden verlaagd wanneer de verstrekte subsidies en/of opdrachten aan de vreemdelingenketen lager zijn dan het beschikbare kader. Het beschikbare kader is de reeks die in de Rijksbegroting is opgenomen. Juridische verplichtingen hebben vaak een lange termijn karakter vanwege meerjarige afspraken.

Het grootste deel van de uitgaven van migratie worden besteed aan de grote organisaties in de vreemdelingeketen; COA, IND, Nidos, DTenV en DJI (Vreemdelingenbewaring). Deze uitgaven in de begroting zijn gebaseerd op de verwachtingen met betrekking tot de asielinstroom. Daardoor is er weinig vrije (niet juridisch verplichte) ruimte.

Om het verplichte gedeelte van het budget te verlagen zijn afbouwtrajecten noodzakelijk. Bijvoorbeeld om personeel en gebouwen (COA) af te vloeien of contracten af te kopen.

De kengetallen vreemdelingenketen (begroting van het Ministerie van Justitie en Veiligheid 2022, tabel 31) zijn als volgt tot stand gekomen.

De realisatie 2020 betreft de feitelijke instroom in 2020. De prognoses zijn voornamelijk gebaseerd op de Meerjaren Productie Prognoses (MPP) van de Vreemdelingenketen Zie het antwoord op vraag 236 voor een toelichting op de totstandkoming van de MPP.

Zie de tabellen in de bijlage¹. De genoemde absolute aantallen en percentages zien op alle in het betreffende jaar besliste aanvragen. Aanvragen kunnen in een eerder jaar zijn ingediend dan waarin erop is beslist. Absolute aantallen zijn afgerond op tientallen. Cijfers tussen 0–9 worden daarbij aangegeven met <10.

* Dit betreft de absolute aantallen inwilligingen en de inwilligingspercentages van de in het betreffende jaar in de sporen 1, 2 en 4 afgehandelde eerste en opvolgende asielaanvragen.

** Alle cijfers zien op de in het betreffende jaar afgehandelde eerste en opvolgende asielaanvragen die opnieuw door de IND zijn beoordeeld naar aanleiding van een gegrond (hoger) beroep. Afgewezen asielaanvragen die in (hoger) beroep door de rechter in stand zijn gelaten, leiden niet tot een nieuw besluit door de IND en zijn dus niet in de berekeningen meegenomen.

Voor de gemiddelde bezetting in de opvang is onder andere de Meerjaren Productie Prognose (MPP) als bron gebruikt. Zie het antwoord op vraag 236 voor een algemene toelichting op de totstandkoming van de MPP.

Ten aanzien van de uitstroom uit de opvang van het COA vindt er een doorrekening plaats. Dit gebeurt op basis van de te verwachte asielinstroom bij de IND, de verwachte uitstroom (inwilligingen/afwijzingen) en de verwachte doorstroom naar gemeenten van vergunninghouders.

Er vielen in totaal 15.350 zaken onder de taskforce van de IND. Dit betrof alle asielzaken die ingediend waren voor 1 april 2020. Op 1 oktober 2021 zijn in totaal 14.850 zaken afgehandeld en staan nog 500 zaken open. Circa 150 openstaande zaken zijn zaken met een niet- of beperkt beïnvloedbare langdurige beslisbelemmering. Daarmee heeft de taskforce een wezenlijke bijdrage geleverd aan het wegwerken van de oudere zaken uit de caseload. Zoals in de kamerbrief van 12 juli 2021 is gemeld, is de taskforce inmiddels opgeheven en worden de zaken die nog afgehandeld moeten worden gedaan door directie Asiel en Bescherming van de IND.[1]

Zie ook het antwoord op begrotingsvraag 699.

[1] Kamerstukken II 2020–21, 19 637, nr. 2763.

De IND heeft vorig jaar en het afgelopen jaar enorme inspanningen geleverd om de asielachterstanden terug te dringen. De oude voorraad die per 1 april 2020 aan de Taskforce was toebedeeld is nagenoeg weggewerkt. Bij brief van 12 juli 2021 over de stand van zaken en afronding Taskforce is aan de Tweede Kamer meegedeeld dat alle inzet nu is gericht op het binnen de wettelijke termijn beslissen van de zaken van na 1 april 2020. Nadien hebben zich diverse ontwikkelingen voorgedaan die van invloed zijn op de inzet van de behandelcapaciteit van de IND.

Door de hogere dan verwachte asielinstroom in combinatie met de crisis in Afghanistan blijft de druk binnen de IND onverminderd hoog. Voor het eerste kwartaal 2022 is het de verwachting dat de IND ca. 6.400 aanvragen moet beslissen en afronden om niet buiten de wettelijke termijn te lopen. Dit is een majeure opgave waarbij het noodzakelijk is dat aanvullende maatregelen genomen worden. De ervaring die is opgedaan en de lessen die geleerd zijn bij de Taskforce op het gebied van schriftelijk horen en telehoren zullen hier zeker in meegenomen worden. Daarnaast is een deel van de capaciteit van de Taskforce in vaste dienst genomen bij de IND om kennis en kunde niet te verliezen en ook in 2022 het werkaanbod het hoofd te bieden. Risico’s op vertraging door de gevolgen van nieuwe COVID-19-maatregelen, krapte op de arbeidsmarkt en mogelijk hogere instroom worden nauwlettend in de gaten gehouden.

De voorraad eerste aanleg nareiszaken was op 1 oktober 2021 ongeveer 7.740 zaken. In 1.110 zaken hiervan is de wettelijke beslistermijn reeds verstreken.

De voorraad bezwaar nareiszaken was op 1 oktober 2021 ongeveer 1.320 zaken. In 530 zaken hiervan is de wettelijke beslistermijn reeds verstreken.

Bron: IND, cijfers afgerond op tientallen (standdatum: 1 oktober 2021)

De gemiddelde doorlooptijd voor nareiszaken op 1 oktober 2021 was voor eerste aanleg ongeveer 27 weken, en voor bezwaar ongeveer 55 weken.

Bron: IND, stand 1 oktober 2021, afgerond op hele weken.

Zie de tabel als opgenomen in de bijlage¹.

Bron: IND, standdatum september 2021.

In 2020 zijn in totaal 18.900 personen genaturaliseerd tot Nederlander, met een voorgaande verblijfsvergunning asiel voor onbepaalde tijd. In 2021 tot en met september zijn in totaal 15.760 personen genaturaliseerd tot Nederlander met een voorgaande verblijfsvergunning asiel voor onbepaalde tijd.

Bron: IND, cijfers zijn afgerond op tientallen.

In de tabel in de bijlage staat aangegeven hoeveel verblijfsvergunningen regulier bepaalde tijd er zijn verstrekt aan verzoekers van wie eerder een aanvraag voor een verblijfsvergunning asiel bepaalde tijd is afgewezen¹. Of vergunninghouders meetellen voor de taakstelling is afhankelijk van de omstandigheden. Vergunninghouders die in Nederland een verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd hebben aangevraagd en als gevolg daarvan een verblijfsvergunning hebben ontvangen,[1] tellen mee voor de taakstelling. Dit volgt uit de Huisvestingswet 2014.

Vreemdelingen die in het kader van gezinshereniging naar Nederland komen zijn niet altijd inburgeringsplichtig; dit is afhankelijk van de aard van de verblijfsvergunning (tijdelijk of niet-tijdelijk) van het familielid waarbij men zich voegt. Of een vreemdeling met een discretionaire vergunning inburgeringsplichtig is, is eveneens afhankelijk van het feit of een tijdelijke of niet-tijdelijke vergunning is verleend door de IND. Bij een tijdelijke verblijfsvergunning op basis van de in de bijgevoegde tabel onder B8 genoemde beperkingen is men niet inburgeringsplichtig. Bij de overgang naar een vergunning van niet-tijdelijke aard ontstaat wél een inburgeringsplicht. Of een vreemdeling daadwerkelijk inburgeringsplichtig is, hangt verder ook nog af van onder andere diens leeftijd en een eventuele vrijstellingsgrond.

Bron: METIS/INDiGO op basis van jaarstanden (voor 2021 geldt stand per 1/10/2021); aantallen afgerond op tientallen.

[1] Zoals bedoeld in artikel 8, onderdeel a, b, c, of d, van de Vreemdelingenwet 2000.

[2] Categorie B9 in de tabel is inclusief verleende vergunningen discretionair aan voormalig asielzoekers (<10).

De IND heeft vorig jaar en het afgelopen jaar grote inspanningen geleverd om de asielachterstanden terug te dringen. De oude voorraad die per 1 april 2020 aan de Taskforce was toebedeeld is nagenoeg weggewerkt. Bij brief van 12 juli 2021 over de stand van zaken en afronding Taskforce is aan de Tweede Kamer meegedeeld dat alle inzet nu is gericht op het binnen de wettelijke termijn beslissen van de zaken van na 1 april 2020. Nadien hebben zich diverse ontwikkelingen voorgedaan die van invloed zijn op de inzet van de behandelcapaciteit van de IND.

Door de hogere dan verwachte asielinstroom in combinatie met de crisis in Afghanistan blijft de druk binnen de IND onverminderd hoog. Voor het eerste kwartaal 2022 is het de verwachting dat de IND ca. 6.400 aanvragen moet beslissen en afronden om niet buiten de wettelijke termijn te lopen. Dit is een majeure opgave waarbij het noodzakelijk is dat aanvullende maatregelen genomen worden. De ervaring die is opgedaan en de lessen die geleerd zijn bij de Taskforce op het gebied van schriftelijk horen en telehoren zullen hier zeker in meegenomen worden. Daarnaast is een deel van de capaciteit van de Taskforce in vaste dienst worden genomen bij de IND om kennis en kunde niet te verliezen en ook in 2022 het werkaanbod het hoofd te bieden. Risico’s op vertraging door de gevolgen van nieuwe COVID-19-maatregelen, krapte op de arbeidsmarkt en mogelijk hogere instroom zijn reële factoren om mee te wegen. De ontwikkelingen worden nauwlettend in de gaten gehouden.

De benodigde middelen voor de IND zijn op basis van de Meerjaren Productie Prognose (MPP) voor twee jaar toegekend in de begroting. In deze middelen zaten in de jaren 2020 en 2021 ook extra middelen, bovenop de reguliere productie, voor het wegwerken van achterstanden. Deze achterstanden zijn inmiddels nagenoeg weggewerkt. De bijdrage aan de IND daalt als gevolg van de MPP voor 2022. In de MPP werd rekening gehouden met een dalende instroom in combinatie met een uitstroom conform de taakstelling huisvesting vergunninghouders. De MPP is niet meerjarig verwerkt omdat de onzekerheid groter wordt naarmate de jaren verder weg liggen. Het actuele beeld laat een hogere instroom en een lagere uitstroom zien, dan waarmee werd gerekend tijdens het opstellen van de begroting. Dit beeld wordt continu bijgesteld en betrokken bij de reguliere momenten in de Rijksbegrotingscyclus. De MPP wordt twee maal per jaar bijgesteld in september en februari. De bijstelling in februari wordt tevens gebruikt als input voor de voorjaarsnota. Bij de komende begrotingsmomenten zal het kabinet op basis van de actuele raming bezien of aanvullende (financiële) middelen noodzakelijk zijn.

Het blijft de inspanning van de IND om binnen de wettelijke termijnen te beslissen. Hiervoor blijft de IND zich onverkort inspannen. Hierbij is het streven dat de voorraad bij de IND voor 90% binnen de wettelijke termijn is.

Op dit moment verblijven ruim 11.000 vergunninghouders in de opvang die door gemeenten moeten worden gehuisvest. Hiervan wacht meer dan de helft langer dan de afgesproken 14 weken op huisvesting.

Om de uitstroom van vergunninghouders naar gemeenten te versnellen zijn de afgelopen periode verschillende maatregelen genomen door COA, het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Rijksvastgoedbedrijf en het Ministerie van Justitie en Veiligheid.

Het Ministerie van Justitie en Veiligheid heeft sinds juli 2021 een regeling opengesteld voor het stimuleren van versnelde huisvesting en begeleiding van grote gezinnen vergunninghouders. Daarnaast heeft het ministerie een hotel- en accommodatieregeling opgesteld wat het mogelijk maakt om vergunninghouders zes maanden in een hotel of andersoortige accommodatie op te vangen onder begeleiding door een gemeente. Na afloop van deze periode is het aan gemeenten om voor (tijdelijke) huisvesting te zorgen van de vergunninghouder.

Daarnaast zijn door het COA en het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) locaties in eigendom geïnventariseerd die met spoed gereed kunnen worden gemaakt voor tijdelijke bewoning door vergunninghouders. Het gaat concreet om de inzet van zogeheten tussenvoorzieningen, waarbij het Rijk verantwoordelijkheid neemt voor de grond en de bebouwing met tijdelijke units. Ook is door het COA, het RVB, het Ministerie van Defensie, Aedes, de branchevereniging van woningcorporaties, en commerciële partijen, zoals de Koninklijke Horeca Nederland en bouwbedrijven, in bredere zin bestaand vastgoed geïnventariseerd dat eenvoudig geschikt kan worden gemaakt voor tijdelijke bewoning, in eerste instantie ten behoeve van de huisvesting van vergunninghouders. In de praktijk blijkt dat het enige tijd duurt om de benodigde verbouwingen te doen alvorens locaties gereed zijn voor (tijdelijke) bewoning.

Het COA vindt het belangrijk dat alle bewoners veilig zijn en zich veilig voelen op de asielzoekerscentra en dat de asielzoekerscentra leefbaar zijn. Daarbij is er extra aandacht voor de veiligheid en het welbevinden van kwetsbare personen (bijv. kinderen, slachtoffers van mensenhandel, slachtoffers van huiselijk geweld, LHBTI, bekeerlingen, medisch kwetsbaren, kindbruiden).

Het COA zet ook in op het tegengaan van de overlast door een kleine groep bewoners om daarmee de leefomstandigheden van de overige bewoners te verbeteren.

Tevens bouwt het COA gestaag verder aan het verder verbeteren van de (methodische) begeleiding en voorlichting. Hiermee wil het COA bereiken dat bewoners de regie en verantwoordelijkheid (kunnen) nemen op het asielzoekerscentrum en voor hun toekomst.

Het COA biedt voor vergunninghouders integratie en participatie aan, gekoppeld aan het nieuwe inburgeringsstelsel, en voor bewoners die niet in Nederland mogen blijven begeleiding gericht op terugkeer.

De IND heeft in 2020 21.850 aanvragen om een verblijfsvergunning asiel voor onbepaalde tijd ingewilligd en in 2021 (t/m september) 17.380.

Bron: IND, cijfers afgerond op tientallen

De IND heeft in 2020 van 8.520 verblijfsvergunningen asiel voor bepaalde tijd de geldigheidsduur na 5 jaar verlengd en in 2021 t/m september bedroeg het aantal verlengingen van de geldigheidsduur van verblijfsvergunningen asiel voor bepaalde tijd na 5 jaar 5.290.

Dit kan zowel een verlenging op verzoek van de vreemdeling betreffen als een ambtshalve verlenging. Een ambtshalve verlenging vindt plaats als de aanvraag van een verblijfsvergunning asiel onbepaalde tijd wordt afgewezen – bijvoorbeeld omdat nog niet is voldaan aan het inburgeringsvereiste – maar wel voldaan wordt aan de voorwaarden voor verlenging.

Bron: IND, cijfers afgerond op tientallen.

Kinderen onder de 18 zijn leerplichtig. Aandacht voor het inhalen van taalachterstanden vindt plaats in het onderwijs, bijvoorbeeld omdat kinderen vaak worden geplaatst in een schakelklas waar leerlingen extra les krijgen in taal, lezen en het opdoen van een nieuwe woordenschat. De bekostiging hiervan loopt via de OCW begroting. Vanuit de JenV begroting zijn hier geen specifieke aanvullingen op.

Wel wordt op diverse locaties door vrijwilligers aandacht besteedt aan het leren van de Nederlandse taal, bijvoorbeeld in aanvulling op voorschoolse educatie en in speelzalen.

Voor kinderen van 15 jaar en ouder die met hun gezin asiel aanvragen geldt dat zij altijd zelfstandig worden gehoord. Namens kinderen jonger dan 15 behorend tot gezinnen dienen in principe de ouder(s) de asielaanvraag in. Deze kinderen worden alleen gehoord indien zij tussen de 12 en 15 zijn en er aanleiding toe is of indien zij er zelf om vragen. De gezinnen worden over deze mogelijkheid geïnformeerd.

Alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv’s) worden gehoord vanaf 6 jaar. Kinderen tussen de 6 en 12 worden gehoord in een speciale kindvriendelijke ruimte, door speciaal opgeleide hoormedewerkers. Kinderen vanaf 12 jaar worden in principe in reguliere hoorruimtes gehoord. Alle hoormedewerkers die amv’s horen hebben de EASO-training «Interviewing Children» gevolgd en houden rekening met de omstandigheden zoals de leeftijd, de sociale, emotionele en intellectuele ontwikkeling, opleiding en culturele achtergrond van de kinderen.

Zowel gezinnen als amv’s worden tijdens de asielprocedure bijgestaan door een advocaat. Daarnaast krijgen amv’s een jeugdbeschermer van Nidos toegewezen. Zij kunnen de gehoren bijwonen.

Het asielproces brengt verplaatsingen met zich mee voor de betrokken vreemdelingen. Dit geldt ook voor (gezinnen met) kinderen. Verhuizingen vinden plaats, bijvoorbeeld vanwege een volgende stap in het asielproces, het sluiten van een locatie, op eigen verzoek van de vreemdeling of voor het borgen van de veiligheid op locatie. Het beleid van het COA, zoals ook vastgelegd in de meerjarenstrategie van het COA, is erop gericht om het aantal verhuisbewegingen, zeker voor kinderen, zoveel mogelijk te minimaliseren. Dit doet het COA onder andere door kinderen zoveel mogelijk te plaatsen op een azc met een langdurige bestuursovereenkomst. Wanneer een verhuizing noodzakelijk is wordt gebruik gemaakt van een «verhuischecklist» voor het maken van afwegingen en vindt een goede voorbereiding en gedegen afstemming met alle betrokken partners plaats. Indien nodig gaat het COA daarbij ook in gesprek met ouders over bewustwording van de impact bij het kind bij verhuizen. De daadwerkelijke verhuizing vindt, indien deze het gevolg is van het sluiten van een locatie, zoveel mogelijk plaats in de schoolvakantie om de overgang minder abrupt te laten zijn.

De huidige situatie omtrent de druk op de opvangcapaciteit zorgt er wel voor dat het aantal verhuizingen tijdelijk toeneemt. Iedere plek is nodig en het tijdelijke karakter van sommige locaties voor noodopvang maakt een verhuizing onvermijdelijk.

Het aantal verhuisbewegingen van kinderen wordt ook gemonitord. De laatste cijfers, van 2020, zijn te vinden in de met uw kamer gedeelde Staat van Migratie.

Het aantal afgedane zaken bij de IND in totaal en het deel daarvan waarbij de vreemdeling een besluit kreeg langer dan een half jaar na van indiening van de aanvraag, in 2020 en in 2021 t/m september is opgenomen in de tabel in de bijlage¹.

Ter verduidelijking is het goed te vermelden dat de wettelijke beslistermijn die geldt voor een aanvraag voor een verblijfsvergunning verschilt per type verblijfsaanvraag van 15 dagen tot 1 jaar, met daarbij de mogelijkheid tot verlenging. Zo is bij asiel de wettelijke beslistermijn in de regel zes maanden, bij regulier negentig dagen en bij verzoeken tot naturalisatie een jaar. Voor een overzicht van de beslistermijnen per type verblijfsaanvraag zie de website van de IND: www.ind.nl/Paginas/Beslistermijnen.aspx. De wettelijke beslistermijn kan in bepaalde omstandigheden worden verlengd, zoals vanwege aanvullend onderzoek of omdat de vreemdeling nog stukken moet aanleveren. De redenen voor het verlengen van de wettelijke beslistermijnen zijn eveneens te vinden op de voornoemde pagina op de website van de IND. Ook kan een zaak buiten de wettelijke beslistermijn lopen omdat er een fraudeonderzoek loopt of openbare orde aspecten spelen. Dat de uiteindelijke termijn waarbinnen een zaak is afgedaan langer heeft geduurd dan zes maanden wil dus niet in alle gevallen zeggen dat de zaak buiten de wettelijke beslistermijn is afgedaan.

Zie het antwoord op vraag 457 voor de openstaande aanvragen van de IND.

De IND publiceert maandelijks de gemiddelde doorlooptijden van de afgedane zaken over de laatste 4 maanden op de website:

https://ind.nl/Paginas/Doorlooptijden-asielprocedure.aspx.

In de tabel als opgenomen in de bijlage staan de gemiddelde doorlooptijden (over de laatste 4 maanden) van de afgehandelde zaken in spoor 4 uitgesplitst naar AA en VA¹.

Dit jaar is volop ingezet op het beslissen op oudere zaken van voor 1 april 2020 waarin de beslistermijn al was verstreken (Taskforcezaken). Deze zaken hadden op het moment van uitstroom een hoge doorlooptijd en trokken het gemiddelde omhoog. Nu deze zaken grotendeels zijn afgedaan wordt de gemiddelde doorlooptijd weer lager.

De eerste asielaanvragen van Syriërs, Afghanen, Irakezen, Iraniërs, Turken, Jemenieten en Eritreeërs die momenteel nog open staan zijn opgenomen in de tabel in de bijlage¹.

In de tabel staat hoeveel eerste asielaanvragen door Syriërs, Afghanen, Irakezen, Iraniërs, Turken, Jemenieten en Eritreeërs vanaf 2017 in totaal zijn ingediend en welk percentage daarvan nog niet is afgedaan.

Bron: IND, cijfers afgerond op tientallen.

De voorraad van spoor 4 was op 1 oktober 2021 staat opgenomen in de tabel in de bijlage¹.

Dit betreffen allemaal eerste aanleg zaken. Onder AA vallen zowel de zaken die in afwachting zijn om het AA-proces in te stromen, als de zaken die in het AA-proces zitten.

In totaal is in 1480 van deze zaken de wettelijke beslistermijn verlopen. In bijgevoegde tabel staat hoe lang deze zaken inmiddels in de voorraad zitten.

Bron: INDiGO/METiS, afgerond op tientallen. Omdat de tabellen afgeronde cijfers bevatten kan het lijken dat de aantallen niet correct optellen.

De huidige prognose van de IND van het aantal asielzoekers in de algemene procedure (AA) en in de verlengde asielprocedure (VA) per 1 januari 2022, is als volgt:

1. 1ste verzoeken Spoor 4 – AA: 10.500

2. 1ste verzoeken Spoor 4 – VA: 1.300

Deze prognose omvat alleen het aantal asielzoekers in spoor 4 (AA en VA). Deze prognose omvat derhalve niet het aantal asielzoekers in de andere sporen.

Benadrukt wordt dat het een prognose betreft op basis van een berekening aan de hand van een aantal uitganspunten. De daadwerkelijke stand op 1 januari 2022 kan uiteindelijk van deze cijfers afwijken. De cijfers zijn afgerond op honderdtallen.

Voor 2020 bedragen de gemiddelde doorlooptijden in weken per spoor:

Spoor 1: 14 weken

Spoor 2: 8 weken

Spoor 4 AA: 39 weken

Spoor 4 VA: 60 weken

Voor 2021 tot en met september bedragen de gemiddelde doorlooptijden in weken per spoor:

Spoor 1: 13 weken

Spoor 2: 7 weken

Spoor 4 AA: 46 weken

Spoor 4 VA: 68 weken

De doorlooptijden worden berekend op basis van de gemiddelde doorlooptijd van uitgestroomde zaken. De doorlooptijd van een individuele zaak kan variëren en dus korter of langer zijn dan gemiddelde doorlooptijd.

De IND publiceert maandelijks de gemiddelde doorlooptijden van de afgedane zaken over de laatste 4 maanden op de website: https://ind.nl/Paginas/Doorlooptijden-asielprocedure.aspx.

De gemiddelde doorlooptijden per spoor in beroep en hoger beroepszaken zijn opgenomen in de Staat van Migratie 2021¹.

De onderstaande doorlooptijden voor de rechtbanken en de Raad van State naar sporen zijn gegenereerd met behulp van gegevens van de IND omdat de rechtspraak geen registratie van doorlooptijden naar sporen kent. Hier zijn ook de doorlooptijden per spoor bij de Raad van State opgenomen. De werkwijze van berekenen wordt nog aangescherpt, maar deze gemiddelde doorlooptijden geven een eerste beeld. In de berekening van deze doorlooptijden zijn de Voorlopige Voorzieningen en «Beroep niet tijdig beslissen» niet meegenomen.

Bron: Ministerie van Justitie en Veiligheid, De Staat van Migratie 2021 (Tweede Kamer, vergaderjaar 2020–2021, 30 573, nr. 185)

Van eerste asielaanvragen die in 2021 t/m september zijn afgedaan is; 17% in spoor 1 afgedaan, 6% in spoor 2 afgedaan en 76% in spoor 4 afgedaan.

De verdeling over de sporen in aantallen en percentages van de eerste asielaanvragen die in 2021 t/m september zijn afgedaan staan in de tabel als opgenomen in de bijlage¹.

Tussentijdse spoorwisselingen worden in de geautomatiseerde gegevenssystemen van de IND niet bijgehouden. Het is enkel mogelijk om het spoor weer te geven waarin een zaak zich op dit moment bevindt, dan wel het spoor waarin de zaak zich op het moment van de beslissing op de aanvraag bevond.

Het is wel mogelijk om aan te geven hoeveel asielzoekers uit veilige landen van herkomst die normaal gesproken instromen in spoor 2[1] zijn uitgestroomd uit spoor 4 (AA/VA)[2]. Uit cijfers blijkt dat er in 2020 ongeveer 110 en in 2021 t/m september ongeveer 130 asielaanvragen van vreemdelingen uit veilige landen van herkomst op inhoudelijke gronden in spoor 4 zijn afgehandeld.

Ter vergelijking; in spoor 2 stroomden in 2020 ongeveer 1.010 en in 2021 t/m september ongeveer 470 asielaanvragen van vreemdelingen uit veilige landen van herkomst uit in spoor 2.

[1] De lijst van veilige landen van herkomst is aan verandering onderhevig. Het kan zijn dat bepaalde nationaliteiten die in de cijfers zijn meegenomen thans niet (meer) als veilig land van herkomst aangemerkt (kunnen) worden. Ook kan het zijn dat het land nog in het traject van herbeoordeling zit dat naar aanleiding van de Afdelingsuitspraak van 7 april 2021 is gestart (zie Kamerstukken II, 2020/21, 19 637, nr. 2726).

[2] In spoor 2 worden ook asielaanvragen behandeld van asielzoekers die elders in de EU asielbescherming genieten. Het is niet mogelijk om aan te geven hoeveel asielzoekers die elders in de EU bescherming genieten uiteindelijk zijn uitgestroomd in spoor 4. Aanvragen van alleenstaande minderjarige kinderen (AMV) uit veilige landen worden niet in spoor 2 behandeld maar worden sowieso in spoor 4 afgedaan.

Asielprocedures in spoor 1 en spoor 2 worden in principe niet ingewilligd, omdat de vreemdeling een Dublin indicatie heeft of uit een veilig land komt (of al ergens anders bescherming geniet). Als blijkt dat een asielaanvraag toch een grond heeft om ingewilligd te worden dan wordt deze niet in spoor 1 of 2, maar in spoor 4 afgedaan. Het inwilligingspercentage in spoor 1 en 2 van eerste asielaanvragen in 2020 en 2021 t/m september was daarom 0%.

In de tabel als opgenomen in de bijlage staan de inwilligingspercentages in 2020 en in 2021 t/m september van eerste asielaanvragen in spoor 4 voor de top 10 landen van herkomst¹.

Bron: IND. De percentages zijn afgerond en tellen daardoor soms niet op tot 100%.

Asielzoekers uit veilige landen of met een Dublinclaim worden niet ingeschreven in de BRP.

Het percentrage asielzoekers in spoor 4 dat langer dan 6 maanden in Nederland verblijft en is ingeschreven in de BRP was op 1 november 2021 72%.

Er kan geen uitputtend overzicht worden gegeven van alle non-gouvernementele organisaties (NGO’s) die zich met terugkeeractiviteiten bezighouden, aangezien er ook terugkeeractiviteiten worden gefinancierd door andere overheidsorganen, zoals gemeenten. Wel kan er een overzicht worden gegeven van de lopende terugkeerprojecten van NGO’s die vanuit het Ministerie van Justitie en Veiligheid via de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) gesubsidieerd worden. Deze subsidiëring gebeurt op grond van het Return and Emigration Assistance from the Netherlands (REAN) programma, via de Subsidieregeling ondersteuning zelfstandig vertrek (2019) en via incidentele subsidies.

De volgende organisaties worden momenteel gesubsidieerd: de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM), Stichting Barka, Stichting ROS, Stichting Solid Road, Stichting WereldWijd, Stichting Goedwerk en VluchtelingenWerk Nederland. Ten overvloede wil SJenV hierbij opmerken dat IOM geen NGO is, maar een intergouvernementele organisatie. IOM voert het REAN-programma uit, dit is het grootste Nederlandse terugkeerprogramma. Het project van Stichting Barka richt zich op het vertrek van gemeenschapsonderdanen die zich sociaal en maatschappelijk niet in Nederland kunnen handhaven. De overige projecten richten zich op het vertrek en de herintegratie van vertrekplichtige vreemdelingen.

In 2019 zijn 1.830 aanvragen van asielzoekers afkomstig uit veilige landen van herkomst afgedaan in spoor 2. In 2020 zijn 1.000 aanvragen afgedaan en in 2021 zijn tot en met september 490 aanvragen afgedaan. Asielzoekers afkomstig uit een veilig land van herkomst of die al in een andere EU-lidstaat bescherming hebben worden in de meeste gevallen afgedaan in Spoor 2. In 2020 stroomde 11% van de ingediende eerste asielaanvragen in via Spoor 2. Zie hiervoor hoofdstuk 4.3.1 van de Staat van Migratie.

Cijfers betreffen een afronding op tientallen.

Vanuit de caseload van de DT&V zijn in 2020 225 vreemdelingen afkomstig uit veilige landen van herkomst die vanuit de IND bij de DT&V zijn ingestroomd aantoonbaar (zelfstandig of gedwongen) teruggekeerd naar het land van herkomst. Hiervan is in 150 zaken een asielaanvraag afgehandeld in spoor 2.

Vanuit de caseload van de DT&V zijn in 2021 (tot en met september) 130 vreemdelingen afkomstig uit veilige landen van herkomst die vanuit de IND bij de DT&V zijn ingestroomd aantoonbaar (zelfstandig of gedwongen) teruggekeerd naar het land van herkomst. Hiervan is in 70 zaken een asielaanvraag afgehandeld in spoor 2.

Zie ook het antwoord op vraag 240.

Zie de tabel zoals opgenomen in de bijlage¹.

Deze cijfers zien op het aantal verzonden claims, niet het aantal personen. Er kunnen meerdere claimverzoeken ten aanzien van dezelfde vreemdeling zijn verzonden.[1] Er zit verschil tussen het aantal verzonden claims, het aantal ontvangen claimakkoorden en het aantal geëffectueerde overdrachten. Dit kan gelegen zijn in het vertrek met onbekende bestemming van de vreemdeling, reisbeperkingen in verband met COVID of om beleidsmatige of juridische redenen.

[1] De lijst van veilige landen van herkomst is aan verandering onderhevig. Het kan zijn dat bepaalde nationaliteiten van landen die in de cijfers zijn meegenomen thans niet (meer) als veilig land van herkomst aangemerkt (kunnen) worden.

In 2019 zijn 330 vreemdelingen afkomstig uit veilige landen – die vanuit de IND bij de DT&V zijn ingestroomd – aantoonbaar overgedragen naar een andere lidstaat op grond van de Dublinverordening. In 2019 zijn 1.060 vreemdelingen afkomstig uit veilige landen – die vanuit de IND bij de DT&V zijn ingestroomd, en voor wie een Dublinclaim is opgevoerd – met onbekende bestemming vertrokken.

In 2020 zijn 200 vreemdelingen afkomstig uit veilige landen – die vanuit de IND bij de DT&V zijn ingestroomd – aantoonbaar overgedragen naar een andere lidstaat op grond van de Dublinverordening.In 2020 zijn 610 vreemdelingen afkomstig uit veilige landen – die vanuit de IND bij de DT&V zijn ingestroomd, en voor wie een Dublinclaim is opgevoerd – met onbekende bestemming vertrokken.

In 2021 t/m september zijn 120 vreemdelingen afkomstig uit veilige landen – die vanuit de IND bij de DT&V zijn ingestroomd – aantoonbaar overgedragen naar een andere lidstaat op grond van de Dublinverordening. In 2021 zijn 480 vreemdelingen afkomstig uit veilige landen – die vanuit de IND bij de DT&V zijn ingestroomd, en voor wie een Dublinclaim is opgevoerd – met onbekende bestemming vertrokken.

Zie het antwoord op vraag 238 ten aanzien van de beschikbare gegevens. Asielzoekers van wie het asielverzoek wordt behandeld in spoor 2, worden ondergebracht in een separate sobere opvangvorm. Daarvan zijn kwetsbare groepen uitgezonderd. De verblijfsduur in de sobere opvanglocaties in Ter Apel en Budel-Cranendonck over de periode van oktober 2020 t/m augustus 2021 was gemiddeld 38,5 dagen.

Bron: COA, peildatum 16 oktober 2021

[1] In spoor 2 worden zaken van vreemdelingen afkomstig uit een veilig land van herkomst[2] afgedaan, maar ook zaken van vreemdelingen die een status (internationale bescherming) in een EU lidstaat bezitten en aanvragen van vreemdelingen met een nationaliteit van een EU lidstaat. De beroepszaken in 2021 relateren aan eerste asielaanvragen die in 2021, 2020 of 2019 zijn ingediend.

Ter vergelijking: in 2021 zijn tot en met september 880 eerste asielaanvragen in spoor 2 om inhoudelijke redenen afgewezen. Dit kunnen ook eerste asielaanvragen zijn die zijn ingediend voor 2021.

Het aantal gegrond verklaarde beroepen in 2021 zijn uitspraken in beroepszaken waar een eerste asielaanvraag in 2021, 2020 of 2019 aan ten grondslag ligt¹. Een gegrond beroep betekent niet dat aan de vreemdeling een verblijfsvergunning asiel wordt verstrekt, bijvoorbeeld kan het zijn dat een vastgesteld motiveringsgebrek door de IND wordt hersteld.

[1] Voor beantwoording van de vraag is er gekeken naar zaken die inhoudelijk zijn afgedaan. Een klein aantal beroepszakenzaken van procedures die niet inhoudelijk afgedaan zijn wordt niet meegeteld. Dit zijn bijvoorbeeld procedures die buiten behandeling zijn gesteld.

[2] De lijst van veilige landen van herkomst is aan verandering onderhevig. Het kan zijn dat bepaalde nationaliteiten die in de cijfers zijn meegenomen thans niet (meer) als veilig land van herkomst aangemerkt (kunnen) worden. Ook kan het zijn dat het land nog in het traject van herbeoordeling zit dat naar aanleiding van de Afdelingsuitspraak van 7 april 2021 is gestart (zie Kamerstukken II, 2020/21, 19 637, nr. 2726).

De doelgroep van de JJI’s is een andere dan die van Stichting Halt. Fluctuaties in ramingen kunnen daarmee niet met elkaar in verband gebracht worden.

De PMJ-raming voor Stichting Halt laat zelfstandig ook een stijging zien. De bijdrage aan stichting Halt is geënt op de groei die de PMJ laat zien tot 2023.

De meest recente PMJ-raming heeft geen gevolgen voor het strategisch personeelsplan (SPP) van DJI. Het SPP is een strategische analyse om tot keuzes te kunnen komen op het gebied van HRM, en beschrijft initiatieven die DJI op dat gebied wil en zal nemen om de komende periode zijn maatschappelijke opdracht goed te blijven vervullen.

Op basis van het SPP is vastgesteld dat werving en behoud van (nieuwe) medewerkers de hoogste urgentie heeft.

De meest recente PMJ-raming geeft geen aanleiding om tot een andere prioritering te komen.

De benodigde middelen voor de IND zijn, o.b.v. de Meerjaren Productie Prognose (MPP), voor twee jaar toegekend in de begroting. In deze middelen zaten in de jaren 2020 en 2021 ook extra middelen, bovenop de reguliere productie, voor het wegwerken van achterstanden. Deze achterstanden zijn inmiddels nagenoeg weggewerkt. Op basis van een geactualiseerde Productieplanning zal de capaciteit (evenals de daarvoor benodigde financiën) worden bepaald.

In de MPP werd rekening gehouden met een dalende instroom. De MPP is niet meerjarig verwerkt omdat de onzekerheid groter wordt naarmate de jaren verder weg liggen. Het actuele beeld laat een hogere instroom, dan waarmee werd gerekend tijdens het opstellen van de begroting. Dit beeld wordt continu bijgesteld en betrokken bij de reguliere momenten in de Rijksbegrotingscyclus. De MPP wordt twee maal per jaar bijgesteld in september en februari. De bijstelling in februari wordt tevens gebruikt als input voor de voorjaarsnota. Bij de komende begrotingsmomenten zal het kabinet op basis van de actuele raming bezien of aanvullende (financiële) middelen noodzakelijk zijn.

De IND heeft vorig jaar en het afgelopen jaar grote inspanningen geleverd om de asielachterstanden terug te dringen. De oude voorraad die per 1 april aan de Taskforce was toebedeeld is nagenoeg weggewerkt. Bij brief van 12 juli 2021 over de stand van zaken en afronding Taskforce is aan de Tweede Kamer meegedeeld dat alle inzet nu is gericht op het binnen de wettelijke termijn beslissen van de zaken van na 1 april 2020. Nadien hebben zich twee ontwikkelingen voorgedaan die van invloed zijn op de inzet van de behandelcapaciteit van de IND. Zo is de instroom van asielzoekers de laatste maanden sterk toegenomen waardoor extra behandelcapaciteit is ingezet op het afnemen van aanmeldgehoren. Ook zijn er tot nu toe ca 2.000 Afghaanse evacués naar Nederland gekomen en ingestroomd in het asielproces. Deze ontwikkelingen hebben impact op de behandeling van asielaanvragen van na 1 april 2020. Desondanks blijft de inspanning van de IND erop gericht om zo snel mogelijk weer binnen de wettelijke termijnen te beslissen. Hiervoor blijft de IND zich onverkort inspannen, daarbij is het streven dat de voorraad asielaanvragen bij de IND eind 2021 voor in elk geval 90% binnen de wettelijke termijn is.

Alle medewerkers die starten als beslis- en hoormedewerker bij Directie Asiel en Bescherming van de IND doorlopen een uitgebreid en centraal opleidingstraject (de basisopleiding asiel) waarin zij leren om zelfstandig te horen en te beslissen. Momenteel is het huidig opleidingstraject ongeveer 11 maanden met een begeleiding van 1 op 3. Hierbij worden nieuwe medewerkers begeleid door ervaren collega’s. Nadat de medewerkers deze opleiding met goed gevolg hebben doorlopen, worden de medewerkers door hun locaties begeleid in het afrondende traject tot tekenbevoegdheid. De snelheid waarmee een nieuwe medewerker het gehele opleidings- en begeleidingstraject doorloopt en tekenbevoegd is op het horen en beslissen na de centrale basisopleiding, wisselt uiteindelijk per medewerker. Met het verder professionaliseren van de IND Academie is het de ambitie van IND om de basisopleiding asiel nu terug te brengen naar de duur van 9 maanden en een begeleiding in te regelen van 1 ervaren medewerker op 5 minder ervaren medewerkers. De kwaliteit van de opleiding blijft hierbij te allen tijde centraal staan.

Na het afronden van het opleidings- en begeleidingstraject vindt regelmatig bijscholing plaats, voor alle medewerkers, net als intercollegiale afstemming.

Uitzendkrachten die werkzaam zijn op de locatie Utrecht (bij de Directie Asiel en bescherming) hebben een korter traject gevolgd om opgeleid te worden, want zij zijn slechts op één onderdeel ingewerkt: óf het horen óf het nemen van (concept) beslissingen. Definitieve beslissingen worden genomen door ervaren IND-medewerkers. Er wordt gemonitord in welke fase van ontwikkeling deze uitzendkrachten zijn en of zij zelfstandig kunnen worden ingezet binnen de fase van ontwikkeling. Alle andere zaken doen zij onder begeleiding van ervaren IND medewerkers. Ondertussen krijgen zij scholing en begeleiding om hen verder te brengen in hun opleidingstraject.

In 2020 had de IND 791 uitzendkrachten ingehuurd en in 2021 (t/m september) waren dat er 749. Dit aantal betreft het aantal uitzendkrachten voor de gehele IND.

Een product van de IND betreft een afgeronde aanvraag of beslissing die de IND realiseert. De IND ontvangt per gerealiseerd product een vergoeding op basis van de vooraf vastgestelde (gemiddelde) kostprijs van het product.

Zie ook het antwoord op vraag 635

Voor zover de verdeling van de extra middelen voor de ondermijningsaanpak op dit moment gespecificeerd kan worden, is dit opgenomen in de brief die 4 oktober jl. naar uw Kamer is verstuurd (kenmerk 2021D36593). Hierin is opgenomen dat het NFI structureel geld zal ontvangen voor:

1) investeringen in de forensische opsporing in het kader van de versterking van integrale handhaving, opsporing, vervolging en berechting. Deze middelen worden ingezet voor meer en beter drugsonderzoek, meer DNA-onderzoek, meer en beter digitaal onderzoek en het optimaliseren van samenwerking in de keten. Hiervoor is in totaal 30 miljoen voor de betrokken partners beschikbaar.

2) de bijdrage aan de uitvoering van het verbod op Nieuwe Psychoactieve Stoffen (NPS), in het kader van de handhaving lachgas en NPS, en interventies drugsgebruik;

3) uitbreiding van de capaciteit van het NFI uit het budget dat beschikbaar is voor een aantal bijzondere opsporingsdiensten en toezichthouders, eveneens in het kader van de versterking van de integrale handhaving. Hiervoor is in totaal 40 miljoen voor de betrokken organisaties beschikbaar.

De nadere verdeling van deze middelen werkt MJenV in de komende maanden langs de in die brief genoemde thematische lijnen zorgvuldig uit, zodat de gelden optimaal besteed worden en zodat maximaal effect gesorteerd wordt in de brede ondermijningsaanpak. Deze nadere uitwerking wordt gedaan in nauwe samenspraak met de betrokken organisaties. Van deze uitwerking en voortgang zal uw Kamer op de hoogte worden gehouden.

Desgevraagd heeft de politie laten weten dat op peildatum 27 oktober 2021 21.779 unieke natuurlijke personen in het toestemmingensysteem van politie geregistreerd staan als beveiliger. De politie heeft geen cijfers van het aantal geregistreerde particuliere beveiligers in 2011 omdat alle persoonsgegevens vier jaar na de laatste verwerking automatisch worden gewist in het kader van de privacywetgeving.

De Nederlandse Veiligheidsbranche geeft in hun branchescan uit mei 2021 aan dat in 2020 in totaal 25.855 personen werkzaam waren in de particuliere beveiligingsbranche. In dezelfde branchescan blijkt dat in 2011 31.364 personen werkzaam waren in de particuliere beveiligingsbranche. De cijfers betreffen alleen werknemers in de beveiligingsbranche die werkzaam zijn in een zogenaamd directe functie. Zij zijn de medewerkers in het veld die de daadwerkelijke beveiligingswerkzaamheden uitvoeren.

De Nederlandse Veiligheidsbranche verwacht voor 2021 wel weer een stijging door het opengaan van de samenleving en de aantrekkende economie.

De afgelopen 10 jaar zijn de volgende aantallen gerechtelijke uitspraken door de Raad voor de rechtspraak online gepubliceerd op Rechtspraak.nl (zie de bijlage)¹.

Uit de aantallen blijkt dat er een gestage groei is van gepubliceerde uitspraken. Deze uitspraken worden handmatig gepseudonimiseerd, hetgeen een zeer arbeidsintensief proces is.

Zoals ook in antwoord op vragen van het lid Groothuizen (D66) van uw Kamer toegelicht (vergaderjaar 2019–2020, nr. 2031), was in het kader van het prijsakkoord 2020–2022 afgesproken dat het percentage van het aantal gerechtelijke uitspraken in Nederland dat online wordt gepubliceerd zou stijgen naar 5%. In 2020 is 7,2% van alle uitspraken gepubliceerd.

De Raad voor de rechtspraak heeft laten weten dat de rechtspraak het streven heeft om op termijn 75% van de gerechtelijke uitspraken online te gaan publiceren. Dit dient te gebeuren op een manier die rekening houdt met de belangen van alle bij zaken betrokken partijen. Om dit op zorgvuldige wijze vorm te geven, heeft de Raad voor de rechtspraak laten weten de komende tien jaar hieraan uitvoering te geven in de vorm van het programma «Meer en verantwoord publiceren».

Voor de huidige achterstanden in het strafrecht wordt verwezen naar het antwoord op vraag 178.

De achterstand binnen bestuursrecht bedroeg eind oktober 2021 41.750 zaken.

De achterstand in civiele handelszaken bedroeg eind oktober 2021 8.250 zaken.

De achterstand in kanton handelszaken bedroeg eind oktober 2021 12.000 zaken.

De Rechtspraak is nog niet gereed met het inrichten van de managementinformatie op het gebied van familierecht, waardoor het aantal zaken waarbij sprake is van een achterstand op dit moment niet bekend is.

Met het overnemen van de aanbevelingen van de commissie worden de puntenaantallen weer in lijn gebracht met de gemiddelde tijdsbesteding in zaken op verschillende rechtsgebieden. Dat betekent dat gemiddeld gezien één punt gelijk staat aan ongeveer een tijdsbesteding van één uur.

Voor de invoering van scenario 1 van de commissie wordt uitgegaan van het punttarief van 113,85 euro exclusief btw. Dit betreft het door de commissie gehanteerde punttarief uit 2016, verhoogd met het bedrag van de jaarlijkse indexering sindsdien. Dit tarief wordt conform artikel 3, tweede lid, Besluit vergoedingen rechtsbijstand («Bvr») per 1 januari 2022 en hierna jaarlijks geïndexeerd. Verder zullen de puntenaantallen voor door rechtsbijstandverleners behandelde zaken, conform onder andere bijlage 8 van het rapport van de commissie, worden aangepast en opgenomen in de bijlage bij het Bvr. Op de meeste rechtsgebieden gaan de puntenvergoedingen omhoog, maar op enkele rechtsgebieden gaan conform het advies van de commissie-Van der Meer de puntenvergoedingen ook omlaag. Bij brief van d.d. 2 november 2021 is uw Kamer hier uitgebreid over geïnformeerd.

Voor de ondermijningsaanpak is thematisch geld toegekend. De 29 miljoen euro die in de brief over de ondermijningsgelden (brief d.d. 4 oktober, 2021D36593) genoemd wordt voor de keteneffecten voor OM, rechtspraak, DJI en reclassering wordt de komende maanden nader met de betrokken partners zorgvuldig uitgewerkt zodat de gelden optimaal besteed worden en maximaal effect gesorteerd wordt in de brede ondermijningsaanpak.

Bij de berekening van keteneffecten wordt vaak uitgegaan van een algemene rekenregel die ook gehanteerd is in het Pact voor de Rechtsstaat en Het Pact Beprijsd: als de politie 100 miljoen euro krijgt, moeten het Openbaar Ministerie 10 miljoen euro en de rechtspraak 5 miljoen euro krijgen voor de keteneffecten. Die rekenregel houdt er echter geen rekening mee dat het OM en de rechtspraak ook te maken kunnen hebben met keteneffecten van andere opsporingsdiensten, zoals de FIOD. Daarnaast zijn de keteneffecten hoger naarmate de complexiteit van zaken toeneemt. Zaken met een link met georganiseerde criminaliteit zijn vaak omvangrijk en complex, waardoor de keteneffecten voor de rechtspraak groter kunnen zijn dan bij «normale» zaken.

Bij de voorlopige verdeling van ondermijningsgelden is daarom van die algemene rekenregel afgeweken en zijn de keteneffecten voor met name de rechtspraak hoger ingeschat. Daarnaast is op specifieke deelopgaven ingeschat wat de uitvoeringskosten voor het OM en de rechtspraak zijn. Zo zijn voor handhaving drugs uitvoeringskosten voor het OM opgenomen voor de implementatie van het verbod op Nieuwe Psychoactieve Stoffen[1].

Ten aanzien van de aan politie toebedeelde middelen van de 200 miljoen euro n.a.v. de motie-Hermans is op basis van de algemene rekenregel gekomen tot een andere verdeling waarin recht wordt gedaan aan de intensivering «agenten in de wijk». Dit betekent dat binnen de bassipolitiezorg veel taken die door de politie worden verricht niet tot opvolging door het OM leiden.

[1] Zowel het OM als de rechtspraak worden bij het maken van nieuwe wetgeving gevraagd om een inschatting van de impact op hun organisatie door middel van een uitvoeringstoets

Lachgas is op dit moment eenvoudig en goedkoop verkrijgbaar en de risico’s van gebruik als recreatief roesmiddel worden door gebruikers laag ingeschat (zie 13.8 in de Nationale Drugsmonitor van het Trimbos Instituut en het WODC) Een plaatsing op lijst II van de Opiumwet betekent dat onder andere bezit van en handel in lachgas strafbaar worden (met uitzondering van enkele eigenlijke toepassingen, zoals in de voedingsmiddelenindustrie en bij verbrandingsmotoren). Dat beperkt de legale beschikbaarheid en geeft het signaal dat het niet om een onschuldige stof gaat. De Staatssecretaris van VWS en de MJenV zetten daarnaast in op preventie. De verwachting is dat met een verbod op lachgas het aanbod, en daarmee ook het gebruik zal verminderen.

De NPS-markt is dynamisch en verandert voortdurend. Met de invoering van het NPS-verbod ondervangen we de mogelijkheid dat criminelen snel nieuwe varianten van stoffen – die al op lijst I van de Opiumwet staan – op de markt brengen, waarvan de verwachting is dat zij vergelijkbare gezondheidsrisico’s opleveren. Dit beperkt de (tijdelijk legale) beschikbaarheid van deze stoffen en geeft een waarschuwing af over de negatieve gezondheidseffecten van gebruik van deze stoffen. De verwachting is dus ook hier dat een verbod het gebruik van NPS zal verminderen.

Hoe een plaatsing op een van de lijsten van de Opiumwet kan bijdragen aan de vermindering van het gebruik, blijkt bijvoorbeeld uit de gevolgen van de plaatsing van 4-FA op lijst I van de Opiumwet. In dat geval bleek dat de waarschuwing over de risico’s van de stof naar aanleiding van ernstige incidenten vermoedelijk in belangrijke mate heeft bijgedragen aan de daling van het gebruik sindsdien. Dit is ook af te leiden uit het aantal 4-FA monsters dat destijds werd aangeleverd bij het Drugs Informatie en Monitoring Systeem. De risicobeoordeling van het Coördinatiepunt Assessment en Monitoring nieuwe drugs (CAM) over 4-FA en het daaropvolgende verbod in mei 2017 hebben deze dalende trend vermoedelijk versterkt (zie ook brief d.d. 1 juni jl., 2021D21031).

De kosten voor de strafrechtketen van drugscriminaliteit en daaraan gerelateerde ondermijning worden in onderzoek, dat op 21 september jl. naar uw Kamer is verstuurd, geschat tussen de 1,7 miljard euro en 2,8 miljard euro (Kamerstukken II, vergaderjaar 2021–2022, 24 077, nr. 483). 1,1 miljard euro – 1,6 miljard euro daarvan zijn kosten voor de politie.

We beschikken niet over deze cijfers voor Portugal en Canada.

De wet- en regelgeving met betrekking tot de productie, het gebruik en de verkoop van drugs volgt in bijna alle landen de drie VN-verdragen over verdovende middelen en psychotrope stoffen. Volgens de verdragen moeten de productie, vervaardiging, in- en uitvoer, de afgifte van, de handel in, het gebruik en het bezit van verdovende middelen uitsluitend tot geneeskundige en wetenschappelijke doeleinden worden beperkt.

Een aantal landen wijkt van deze afspraken af door het gebruik van cannabis voor medicinale en/of recreatieve doeleinden te decriminaliseren, en soms zelfs te legaliseren. Dat laatste is het geval in Uruguay, Canada en steeds meer staten in de VS; daar zijn onder bepaalde, per land verschillende, voorwaarden binnenlandse productie, verkoop en gebruik van cannabis toegestaan. Enkele andere landen overwegen regulering. Legalisering van cannabis voor medicinale doeleinden heeft in meer landen plaatsgevonden of wordt overwogen.

Daarnaast is in een aantal landen het bezit van kleine hoeveelheden drugs voor persoonlijk gebruik gedecriminaliseerd. Dit geldt onder andere voor Uruguay, Mexico, Costa Rica, Portugal en de Amerikaanse staat Oregon. In Nederland wordt het bezit van kleine hoeveelheden voor persoonlijk gebruik in principe niet vervolgd.

Overigens zijn niet alle drugs in alle landen verboden, zoals qat of cocabladeren die om traditionele redenen gekauwd worden. Om de strafbaarheid van dat laatste te kunnen opheffen heeft Bolivia in 2012 het Enkelvoudige Verdrag van 1961 opgezegd om vervolgens weer toe treden met een voorbehoud met betrekking tot cocabladeren.

Het is mogelijk dat bij verschillende soorten criminaliteit, geld en handel dezelfde routes volgen. Voor ondermijnende drugscriminaliteit en georganiseerde milieucriminaliteit kan op dit moment niet worden aangegeven in hoeverre dat overlapt. Hier is geen onderzoek naar gedaan.

Met de bouw en oprichting van het MIT komt er meer inzicht in routes en stromen. Het MIT heeft namelijk als doel het blootleggen en duurzaam verstoren van criminele structuren, bedrijfsprocessen en verdienmodellen, die verweven zijn met of misbruik maken van legale structuren en de legale economie (zie Kamerbrief Kamerstukken II, 2020–2021, 29 911, nr. 327). Het MIT is daarbij onderdeel van een heel netwerk aan diensten en organisaties die zich richten op de integrale aanpak van de georganiseerde criminaliteit. Het MIT richt zich vooral op die vormen van de (inter)nationale georganiseerde, ondermijnende criminaliteit die een bedreiging vormen voor de democratische rechtsorde en de nationale veiligheid. Door deling van informatie, kennis en expertise zal meer inzicht, coördinatie en overzicht zijn, waardoor betere keuzes voor interventies gemaakt kunnen worden die meer effect hebben. Daarbij zal ook meer inzicht ontstaan tussen eventuele overlap van de (legale) geld- en handelsroutes en de criminele activiteiten die daarin plaatsvinden. Met dit inzicht kunnen de deelnemende organisaties van het MIT en andere relevante partijen criminele systemen gerichter verstoren en onze samenleving weerbaarder te maken tegen dreiging vanuit criminele netwerken. Tevens kan dit inzicht worden aangewend voor nader onderzoek, bijvoorbeeld vanuit het Strategisch Kenniscentrum ondermijning.

Deze motie is door MRb meegenomen in de brief van 5 februari jl., waarin het juridisch kader voor het gebruik van biometrische gegevens, zoals gezichtsherkenningstechnologie in «horizontale relaties» uiteen is gezet.

Bij brief van 18 oktober jl. aan uw Kamer (Kabinetsreactie op het bericht in de Volkskrant over de EDPB/EDPS Opinie betreffende de AI-verordening) is MRb nader ingegaan op het juridisch kader inzake het verwerken van biometrische gegevens en andere systemen die grootschalige inbreuken op de persoonlijke levenssfeer van burgers kunnen veroorzaken.

De conclusie is dat gezichtsherkenningstechnologie tussen burgers onderling of tussen burgers en bedrijven alleen in zeer uitzonderlijke gevallen mag worden toegepast. Die ruimte is er slechts in die gevallen waarin onomwonden toestemming wordt verleend of wanneer er redenen van zwaarwegend algemeen belang zijn om gezichtsherkenning toe te passen voor authenticatie of beveiligingsdoeleinden. Hierbij kan worden gedacht aan het beveiligen van vitale processen of de volksgezondheid. Dit wordt nader verduidelijkt in de het wetsvoorstel Verzamelwet gegevensbescherming, dat MRb aan het einde van dit jaar naar de Raad van State verwacht te zenden.

Sinds het aannemen van de motie hebben er geen structurele investeringen in de capaciteit en/of expertise bij de politie voor de aanpak van cybercrime plaatsgevonden. Wanneer dit plaatsvindt zal aan de motie uitvoering gegeven worden.

Daarbij hechten we er wel aan te vermelden dat in het begrotingsproces rekening wordt gehouden met de keteneffecten van dergelijke intensiveringen bij één van de organisaties op de strafrechtketen (bijvoorbeeld via het Prognosemodel Justitiële ketens voor wat betreft het aantal strafzaken) [TK 2019–2020, nr. 28 844, nr. 199].

Om opvolging te geven aan deze motie en aanbevelingen van de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Misbruik van Kinderen, is een aantal acties in gang gezet.

Allereerst is samen met stakeholders zoals gemeenten, opvanginstellingen, jeugdzorginstellingen, het OM en maatschappelijk middenveld uitgewerkt wat de exacte focus van het plan van aanpak zou moeten zijn. Op basis van deze gesprekken is gekomen tot de volgende afbakening. Het plan richt zich op het bestrijden en voorkomen van slachtoffer- en daderschap van seksuele uitbuiting onder Nederlandse jongeren tot en met 23 jaar. De komende maanden zullen de Ministeries van VWS en JenV samen met stakeholders dit plan nader uitwerken en aanvullen met concrete actievoorstellen. Deze actievoorstellen zullen zowel gericht zijn op de betrokken jongeren, als op het verbeteren van de kennispositie van de betrokken professionals, en vrienden en ouders die een rol spelen in het leven van de jongere.

De motie Kuik en van der Graaf roept ook op om te bezien welke rol anonieme chatfuncties kunnen spelen bij de ondersteuning van jongeren. De Ministeries van VWS en JenV zijn voornemens om, samen met de VNG, een groot onderzoek uit te laten voeren dat betrekking zal hebben op deze hulp-, advies- en meldpunten. Het onderzoek zal zich met name richten op de vraag hoe het huidige aanbod aansluit bij de behoeften van mogelijke slachtoffers. Naar verwachting start het onderzoek begin 2022 en heeft dit een looptijd van circa 6 maanden. Uw Kamer zal nader worden geïnformeerd over de uitkomsten van dit onderzoek.

De ARK heeft verschillende aanbevelingen gedaan. Op 15 juni 2021 is de Kamer door JenV middels een Kamerbrief geïnformeerd over de status van de opvolging van ARK aanbevelingen. Sindsdien hebben verschillende relevante ontwikkelingen plaatsgevonden. Hieronder volgt een kort overzicht van de laatste stand van zaken.

Het klopt dat de implementatie van verschillende aanbevelingen aanzienlijk vertraagd is. Dit geldt primair voor de ARK aanbeveling om de goedkeuringsprocedure van het Self Service Passport control Systeem (SSPC) te doorlopen. In de vermelde Kamerbrief is aangegeven dat het in lijn der verwachting lag om in Q2/Q3 van 2022 de goedkeuringsprocedure aan te vragen. De huidige verwachting is dat deze goedkeuring pas vanaf 2024 aangevraagd kan worden. Dit is primair het gevolg van de aanzienlijke doorlooptijd van het autorisatieproces «Algemene Beveiligingseisen voor Defensie opdrachten (ABDO)» ten behoeve van Schiphol. In de tussentijd wordt gewerkt aan het verkrijgen van een Interim Approval To Operate (IATO) om de periode tot het afronden van de goedkeuringsprocedure te overbruggen.

Een andere ARK aanbeveling is de aansluiting van het SSPC op een Security Operation Centre (SOC). Momenteel wordt de aansluiting van het SSPC op het SOC van Schiphol voorbereid. De huidige verwachting is om de aansluiting in Q2 2022 te realiseren.

Ook heeft de ARK aanbevolen om de voorgenomen overdracht van het eigenaarschap van het SSPC te overdenken in relatie tot de waarborging van de cybersecurity. Het kabinet kiest ervoor in te zetten op de voorziene eigenaarsconstructie, zoals ook aan de Kamer gecommuniceerd. De overdracht wordt door JenV, Defensie en Schiphol nader gezamenlijk uitgewerkt. Hierbij wordt zorg gedragen dat de cybersecurity effectief gewaarborgd wordt conform aanbeveling ARK. De aanbeveling om gezamenlijk een cybersecurity-crisisoefening uit te voeren voor het SSPC, heeft op 17 september jl. heeft plaatsgevonden. Er wordt nu onderzocht hoe de inzichten uit de oefening opgevolgd kunnen worden. Voor de aanbeveling om jaarlijkse beveiligingstesten uit te voeren geldt dat momenteel verkend wordt of het mogelijk is om de beveiliging van SSPC vanaf Q3 2022 periodiek te testen.

JenV en betrokken stakeholders zijn en blijven gecommitteerd om de aanbevelingen zo spoedig te implementeren en de beveiliging van het SSPC te verbeteren.

Onder het brede offensief scharen we allereerst de investeringen zoals in 2020 aangekondigd als het breed offensief (zie Kamerstukken II, vergaderjaar 2019–2020, 29911–281). Hoofdthema’s daarbij waren bewaken & beveiligen, de oprichting van het Multidisciplinair Interventieteam (MIT) en de preventieve en regionale aanpak. De jaarlijkse voortgangsbrief over de aanpak van ondermijning wordt nog voor de begrotingsbehandeling JenV aan uw Kamer gestuurd.

Met de investeringen in de aanpak van ondermijning, zoals aangekondigd in de brief van 4 oktober jl. (brief d.d. 4 oktober, 2021D36593) wordt het offensief verbreed, verstevigd en structureel geborgd. Het breed offensief is een samenhangende aanpak van preventie én repressie, op lokaal, regionaal. Nationaal én internationaal niveau, volgens het devies van voorkomen, oprollen, afpakken.

Op 29 oktober 2021 hebben MJenV en MVWS uw Kamer per brief geïnformeerd [TK 24 077, nr. 484] over de stand van zaken in het wietexperiment en de voortgang.

Met MVWS is MJenV vergevorderd in het aanwijzen van de telers en de voorbereidingen voor de start van het experiment.

Het streven is in de loop van de tweede helft van 2022 te starten met de overgangsfase.

Er vielen in totaal 15.350 zaken onder de Taskforce. Op 10 november 2021 zijn 15.110 zaken afgehandeld. Van de afgehandelde zaken zijn er 4.670 aanvragen afgewezen, 9.920 ingewilligd en 530 zijn op een andere wijze afgedaan, bijvoorbeeld doordat de klant de aanvraag heeft ingetrokken of is overleden.[1] Zoals bij Kamerbrief van 12 juli jl. is gemeld is de Taskforce inmiddels opgeheven en worden de zaken die nog afgehandeld moeten worden gedaan door Directie asiel en bescherming van de IND.[2]

Er zijn op peildatum 10 november 2021 nog 240 zaken uit de oude-Taskforce voorraad in behandeling bij de IND waarin nog beslist moet worden, waarvan[3]:

• 40 kinderen;

• 140 zaken waarin een voornemen is uitgebracht;

• 50 zaken met een niet- beïnvloedbare beslisbelemmering.

[1] Bron: IND, peildatum 10 november 2021. Afgerond op tientallen. Door de afrondingen kan een ogenschijnlijk verschil ontstaan tussen de eindtotalen en de optelsommen van de verschillende deelcijfers.

[2] Kamerstukken II 2020/21, 19 637, nr. 2763 (Kamerbrief)

[3] Bron: IND, peildatum 10 november 2021. Afgerond op tientallen. Door de afrondingen kan een ogenschijnlijk verschil ontstaan tussen de eindtotalen en de optelsommen van de verschillende deelcijfers.