Memorie van toelichting
Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Financiën (IXB) en de begrotingsstaat van Nationale Schuld (IXA) voor het jaar 2021 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota)
Memorie van toelichting
Nummer: 2021D44184, datum: 2021-12-01, bijgewerkt: 2024-02-19 10:56, versie: 2
Directe link naar document (.pdf), link naar pagina op de Tweede Kamer site, officiële HTML versie (kst-35975-IX-2).
Gerelateerde personen:- Eerste ondertekenaar: W.B. Hoekstra, minister van Financiën (Ooit CDA kamerlid)
Onderdeel van kamerstukdossier 35975 IX-2 Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Financiën (IXB) en de begrotingsstaat van Nationale Schuld (IXA) voor het jaar 2021 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota).
Onderdeel van zaak 2021Z20485:
- Indiener: W.B. Hoekstra, minister van Financiën
- Voortouwcommissie: vaste commissie voor Financiën
- 2021-12-02 13:15: Regeling van werkzaamheden (Regeling van werkzaamheden), TK
- 2021-12-06 14:00: Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Financiën (IXB) en Nationale Schuld (IXA) voor het jaar 2021 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota) (Inbreng feitelijke vragen), vaste commissie voor Financiën
- 2021-12-15 11:00: Procedurevergadering Financiën (Hybride) (Procedurevergadering), vaste commissie voor Financiën
- 2021-12-16 22:15: EINDE VERGADERING: STEMMINGEN (over alle resterende onderwerpen) (Stemmingen), TK
Preview document (🔗 origineel)
| Tweede Kamer der Staten-Generaal | 2 |
| Vergaderjaar 2021‒2022 |
| 35 975IX | Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Financiën (IXB) en de begrotingsstaat van Nationale Schuld (IXA) voor het jaar 2021 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota) |
| Nr. 2 |
|
A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL
Wetsartikelen 1 en 2
De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2021 wijzigingen aan te brengen in:
- de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Financiën (IXB); en
- de begrotingsstaat van Nationale Schuld (IXA).
De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).
De Minister van Financiën,
W.B.Hoekstra
B. BEGROTINGSTOELICHTING
1 Leeswijzer
De voorliggende suppletoire begroting bevat de voorgestelde wijzigingen ten opzichte van de eerste suppletoire begroting 2021 inclusief de incidentele suppletoire begrotingen van het ministerie van Financiën (IXB) en Nationale schuld (IXA).
In hoofdstuk 2 zijn de overzichten opgenomen met de belangrijkste mutaties: in paragraaf 2.1 voor artikel 1 t/m 13 van IXB en in paragraaf 2.2 voor artikel 11 en 12 van IXA.
Hoofdstuk 3 en hoofdstuk 4 bevatten per beleidsartikel een budgettaire tabel. Conform de Rijksbegrotingsvoorschriften (RBV) worden per artikel de mutaties (van de Miljoenennota en overige mutaties tezamen) die groter of gelijk zijn aan de ondergrenzen in de onderstaande staffel (tabel 1) toegelicht. Vanwege de staffel kan de som van de toegelichte mutaties afwijken van de totale mutatie op het artikel.
| < 50 | 1 | 2 |
| => 50 en < 200 | 2 | 4 |
| => 200 en < 1000 | 5 | 10 |
| => 1000 | 10 | 20 |
Beleidsmatige mutaties zijn het gevolg van nieuw beleid. Technische mutaties zijn het gevolg van bestaand beleid (bijvoorbeeld overboekingen en ramingsbijstellingen).
De toelichting op de mutatie van de belastingontvangsten is in de Najaarsnota opgenomen.
2 Beleid
2.1 Overzicht belangrijkste uitgaven- en ontvangstenmutaties IXB
In onderstaande tabellen worden de belangrijkste suppletoire uitgaven- (tabel 2) en ontvangstenmutaties (tabel 3) weergegeven.
| Vastgestelde begroting 2021 | 10.851.155 | |
| Stand 1e suppletoire begroting 2021 | 12.225.263 | |
| Belangrijkste suppletoire mutaties | ||
| 1) Belasting- en invorderingsrente | 1 | 65.000 |
| 2) Externe inhuur | 1 | ‒ 67.710 |
| 3) Bijdrage aan SSO's | 1 | ‒ 33.172 |
| 4) Vergroten menselijke maat | 1,13 | 12.957 |
| 5) Kasschuif kapitaalinjectie Invest International | 3 | ‒ 117.000 |
| 6) Kasschuif kapitaalinjectie Invest NL | 3 | ‒ 130.000 |
| 7) Bijstelling raming verliezen EGF | 4 | ‒ 19.079 |
| 8) Schade-uitkering herverzekeringen leverancierskredieten | 5 | ‒ 945.000 |
| 9) Uitvoeringskosten herverzekeringen leverancierskredieten | 5 | 20.000 |
| 10) Schade-uitkering EKV | 5 | 75.000 |
| 11) Mutatie begrotingsreserve EKV | 5 | ‒ 92.244 |
| 12) Aanpassing btw-compensatiefonds | 6 | 148.641 |
| 13) Ramingsbijstelling nog onverdeeld | 10 | ‒ 98.295 |
| 14) Kasschuif kindregeling | 10 | ‒ 200.000 |
| 15) Kasschuif herstel toeslagen: brede hulp door gemeenten | 10 | ‒ 36.147 |
| 16) Overige mutaties | ‒ 25.649 | |
| Stand 2e suppletoire begroting 2021 | 10.782.565 |
Toelichting
Belasting- en invorderingsrente
De hoger dan geraamde te betalen rente van € 65 mln. is het effect van de definitieve verdeelsleutel over boetes en rente tussen de Sociale Fondsen en Financiën. Deze wordt gebaseerd op de daadwerkelijke verhouding tussen loon- en inkomstenbelasting en sociale premies. Aangezien de loon- en inkomstenbelasting hier een groter aandeel in heeft dan eerder ingeschat, wordt het aandeel van Financiën in te betalen rente groter.
Externe inhuur
De uitgaven aan externe inhuur van de Belastingdienst vallen naar verwachting € 68 mln. lager uit, omdat de geschatte aantallen op een aantal dossiers (onder andere registraties E-commerce en inzageverzoeken FSV) lager zijn dan eerder dit jaar verwacht. Hierdoor was het beroep op extra inhuur/uitzendkrachten fors lager. Zo is de omvang van de handmatige werkzaamheden in het noodspoor E-commerce significant lager uitgevallen dan voorzien. Dit komt doordat een lager aantal bedrijven deelneemt aan de regeling dan werd aangenomen. Bovendien is het gelukt de extra werkzaamheden op verschillende terreinen grotendeels met bestaande capaciteit te verrichten. Hierbij speelt ook een rol dat in 2021, vanwege langer aanhoudende coronamaatregelen, reguliere werkzaamheden als invordering en buitentoezicht op een lager niveau hebben plaatsgevonden en bestaande capaciteit ingezet kon worden voor extra werkzaamheden.
Bijdrage aan SSO's
Als gevolg van het thuiswerken vanwege corona, vallen de huisvestings- en facilitaire kosten ten behoeve van de uitbreiding van de Belastingdienst € 33 mln. lager uit. In 2021 was er vanwege de thuiswerkmaatregelen minder noodzaak om facilitaire aanpassingen te doen in de kantooromgeving, zijn er diverse meevallers op het terrein van bestellingen van kantoorartikelen en het niet doorgaan van opleidingsdagen. Ook werkt vertraging bij het Rijksvastgoedbedrijf door naar de facilitaire uitgaven van de Belastingdienst.
Vergroten menselijke maat
In de kabinetsreactie op het rapport «Ongekend Onrecht» van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag van 15 januari 2021 zijn lessen getrokken: de dienstverlening van de overheid moet sterk worden verbeterd en de menselijke maat moet het leidende principe worden bij het uitvoeren van wetten en regels. In de eerste suppletoire begroting is reeds een eerste tranche structurele middelen voor de Belastingdienst en Toeslagen verwerkt. Aanvullend wordt bij deze tweede suppletoire begroting de tweede tranche verwerkt. De Belastingdienst heeft budget ontvangen om invulling te geven aan de noodzakelijke verbeteringen die de kabinetsreactie benoemt. Het gaat om het uitbreiden van het huidige Stella-proces, het uitbreiden van mogelijkheden tot persoonlijk contact met de Belastingdienst en het versterken van de kwaliteit van de dienstverlening via de Belastingtelefoon. Bovendien wordt er een loket «rechtsstatelijkheid» ingericht waar medewerkers met signalen en meldingen terecht kunnen om te wijzen op mogelijke hardheid van regelgeving en werkwijzen die tot onwenselijke situaties voor burgers (en bedrijven) leiden. DG Toeslagen heeft budget ontvangen om de persoonsgerichte dienstverlening te versterken vanuit signalen en analyse, en het versterken van de regie op de burgerprocessen in de hele keten.
Kasschuif kapitaalinjectie Invest International
De begrotingsreeks voor de kapitaalinjectie Invest International wordt getemporiseerd door vertraging in de oprichting van Invest International per 1 oktober 2021. Het deel (€ 117 mln.) dat in 2021 niet nodig is, zal voor een deel worden doorgeschoven naar 2022 (€ 30 mln.), omdat de verwachting is dat er volgend jaar meer kapitaal nodig is dan tot nu toe was voorzien. Het overige deel (€ 87 mln.) wordt doorgeschoven naar 2026, het laatste jaar waarin kapitaal staat begroot voor Invest International. De omvang van de totale kapitaalinjectie verandert met deze kasschuif niet. Dit blijft € 833 mln.
Kasschuif kapitaalinjectie Invest NL
Voor het totale beschikbare kapitaal voor Invest-NL in 2021 zijn verplichtingen aangegaan. Doordat daadwerkelijke investeringen (kasuitgaven) door Invest-NL in bedrijven en fondsen echter op latere momenten en soms gefaseerd plaatsvindt, moet de kasreeks voor de kapitaalinjectie worden aangepast. Daarom wordt € 130 mln. kasbudget naar latere jaren verschoven.
Bijstelling raming verliezen EGF
De uitgaven voor het EIB pan-europees garantiefonds zijn met € 19,1 mln. naar beneden bijgesteld. De verwachte verliezen van het EGF zijn bijgesteld aan de hand van laatste ramingen van de EIB. De verwachting van € 260 mln. aan verliezen over de totale looptijd van het fonds blijft ongewijzigd. Het zwaartepunt in de verliezen wordt nu in 2022 en 2023 verwacht.
Schade-uitkering herverzekeringen leverancierskredieten
De schade-uitkering voor de herverzekering leverancierskredieten is met € 945 mln. naar beneden bijgesteld. De schade-uitkering is beperkt gebleven als gevolg van het beperkt aantal faillissementen. Daarnaast is de regeling per 1 juli 2021 beëindigd.
Uitvoeringskosten herverzekeringen leverancierskredieten
De uitvoeringskosten voor herverzekering leverancierskredieten zijn met € 20 mln. opgehoogd. De originele raming zag enkel toe op facturen van 2021. Begin 2021 zijn echter ook de laatste facturen gerelateerd aan 2020 betaald, welke over de jaargrens zijn heengeschoven. De kosten vallen hierdoor hoger uit dan initieel begroot.
Schade-uitkering EKV
In 2021 valt de schade-uitkering naar verwachting € 75 mln. hoger uit. Dit heeft grotendeels te maken met het getekende multilaterale akkoord voor de schuldenkwijtschelding van Sudan. Het kwijt te schelden bedrag voor Nederland bedraagt € 75 mln. en hier dient enkel nog een bilateraal akkoord voor gesloten te worden. Gezien de recente ontwikkelingen in Sudan, is het op dit moment echter onzeker of het bilateraal akkoord nog in 2021 wordt gesloten. Indien het bilaterale akkoord niet in 2021 wordt gesloten, valt de schade-uitkering niet hoger uit.
Mutatie begrotingsreserve EKV
De raming van de begrotingsreserve wordt met € 92,2 mln. naar beneden bijgesteld. De begrotingsreserve wordt gevoed door de premieontvangsten. Door een afname van de verwachte premieontvangsten daalt ook de verwachte storting in de begrotingsreserve. De onderliggende reden hiervoor is het uitblijven van grote transacties.
Aanpassing btw-compensatiefonds
Deze mutatie betreft een bijstelling van het btw-compensatiefonds (BCF). Als gevolg van overhevelingen van budget van ministeries naar decentrale overheden, wordt een bedrag zonder btw in het gemeente- of provinciefonds gestort. Het geraamde btw-deel wordt in het BCF gestort. Gemeentes en provincies kunnen de betaalde btw daarna weer terugvragen bij BCF (€ 148,6 mln.). Tegenover deze extra uitgaven staan gelijke ontvangsten.
Ramingsbijstelling nog onverdeeld
Niet alle resterende middelen op artikel 10 (Nog onverdeeld) zijn in 2021 benodigd of kunnen niet worden ingezet. Er valt daarom € 98 mln. aan nog onverdeelde middelen vrij. Hiervan is € 55 mln. al eerder vermeld in de verdiepingsbijlage van de Ontwerpbegroting IX 2022.
Kasschuif kindregeling
In de eerste incidentele suppletoire begroting inzake Herstel Toeslagen is budget beschikbaar gesteld voor uitvoering van de kindregeling van gedupeerden van de toeslagenaffaire. De uitvoering hiervan zal pas in 2022 starten en derhalve wordt € 200 mln. kasbudget naar 2022 geschoven.
Kasschuif herstel toeslagen: brede hulp door gemeenten
Gedupeerden van de toeslagenaffaire kunnen via hun gemeenten ondersteuning krijgen. Gemeenten worden hiervoor door Toeslagen gecompenseerd. Hiervoor wordt op korte termijn een tweede specifieke uitkering gepubliceerd, waarvan de verplichting naar verwachting wordt aangegaan in 20211. Hiervan wordt € 12 mln. in 2021 vooruit betaald. Dit budget wordt overgeboekt naar artikel 13 (Toeslagen) en een deel zal worden overgeboekt naar het BTW-compensatiefonds. De overige € 36 mln. wordt doorgeschoven naar 2022.
| Vastgestelde begroting 2021 | 156.109.288 | |
| Stand 1e suppletoire begroting 2021 | 167.615.733 | |
| Belangrijkste suppletoire mutaties | ||
| 1) Belastingontvangsten | 1 | ‒ 1.520.020 |
| 2) Verlenging coronamaatregelen | 1 | ‒ 60.000 |
| 3) Ontvangsten boetes en schikkingen | 1 | 45.000 |
| 4) Belasting- en invorderingsrente | 1 | 266.000 |
| 5) Dividenden staatsdeelnemingen | 3 | 848.000 |
| 6) Schaderestituties herverzekeringen leverancierskredieten | 5 | ‒ 190.000 |
| 7) Schaderestituties EKV | 5 | ‒ 120.376 |
| 8) Premies EKV | 5 | ‒ 92.244 |
| 9) Premies herverzekeringen leverancierskredieten | 5 | 50.000 |
| 10) Mutatie begrotingsreserve EKV | 5 | 95.000 |
| 11) Ontvangsten btw-compensatiefonds | 6 | 148.641 |
| 12) Overige mutaties | 10.176 | |
| Stand 2e suppletoire begroting 2021 | 167.095.910 |
Toelichting
Belastingontvangsten
Zie voor een toelichting van deze mutatie de Najaarsnota 2021.
Verlenging coronamaatregelen
Dit betreffen mutaties op de niet-belastingontvangsten n.a.v. steunmaatregelen. Het effect van steunmaatregelen op de belastingontvangsten wordt toegelicht in de Najaarsnota.
Naar aanleiding van de motie Aartsen heeft het kabinet eind juni 2021 besloten de mogelijkheid voor bedrijven voor uitstel van betaling van belastingen met 3 maanden te verlengen tot 1 oktober 2021. Dit werkt door in lagere verwachte ontvangsten van boetes en in lagere verwachte ontvangsten uit het doorbelasten van vervolgingskosten, omdat de Belastingdienst aan veel belastingplichtigen uitstel van betaling verleent en de invordering tot die tijd opschort.
In de op 26 november jl. aan uw Kamer verzonden brief inzake aanpassingen in het steunpakket is een aanvullende verlenging over het vierde kwartaal van 2021 opgenomen voor de ondernemers die nog openstaande belastingschulden hebben onder het bijzonder uitstel van betaling vanwege de coronacrisis. De verwachting is dat dit doorwerkt in lagere ontvangsten van verzuimboetes en het doorbelasten van vervolgingskosten in 2022. Deze wijziging wordt derhalve verwerkt in de eerste suppletoire begroting van Financiën 2022.
Ontvangsten boetes en schikkingen
De hogere boeteontvangsten van € 45 mln. is het effect van de definitieve verdeelsleutel over boetes en rente tussen de Sociale Fondsen en Financiën. Deze wordt gebaseerd op de daadwerkelijke verhouding tussen loon- en inkomstenbelasting en sociale premies. Aangezien de loon- en inkomstenbelasting hier een groter aandeel in heeft dan eerder ingeschat, wordt het aandeel van Financiën in te ontvangen boetes groter.
Belasting- en invorderingsrente
De hogere renteontvangsten van € 266 mln. zijn met name het effect van de definitieve verdeelsleutel over boetes en rente tussen de Sociale Fondsen en Financiën. Deze wordt gebaseerd op de daadwerkelijke verhouding tussen loon- en inkomstenbelasting en sociale premies. Aangezien de loon- en inkomstenbelasting hier een groter aandeel in heeft dan eerder ingeschat, wordt het aandeel van Financiën - welke dit jaar ver boven de 100% uitkomt - in te ontvangen rente groter. Momenteel werken de betrokken partijen aan een wijziging van de verdeelsleutelsystematiek vanaf 2022 om een meer stabiele en reële verdeling te bereiken.
Dividenden staatsdeelnemingen
Als gevolg van een wijziging in het ECB advies aan financiële instellingen om geen dividend uit te keren, is de dividendraming voor 2021 naar boven bijgesteld. Daarnaast is de onzekerheid in de dividendramingen als gevolg van de coronapandemie gedaald, wat eveneens tot hogere dividendontvangsten leidt.
Schaderestituties herverzekeringen leverancierskredieten
De schaderestituties herverzekering leverancierskredieten zijn met € 190 mln. naar beneden bijgesteld. Dit heeft met name te maken met het uitblijven van de, in de ontwerpbegroting verwachte, schades.
Schaderestituties EKV
De schaderestituties worden met € 120 mln. naar beneden bijgesteld. In de begroting was voor 2021 de laatste recuperatietranche op Argentinië van € 135 mln. opgenomen. Argentinië bevindt zich momenteel in betalingsproblemen en is in onderhandeling over herstructurering van haar schuld. Voor 2021 wordt verwacht dat € 15 mln. van de laatste recuperatietranche wordt ontvangen van de Argentijnse staat. Zodra een nieuw betalingsschema is overeengekomen zal dit worden verwerkt in de begroting.
Premies EKV
De premies voor de EKV worden met € 92,2 mln. naar beneden bijgesteld. De verwachte premies van de EKV over 2021 zijn aanzienlijk afgenomen, wat met name te maken heeft met het uitblijven van inkomsten gerelateerd aan een grote projectfinancieringstransactie.
Premies herverzekeringen leverancierskredieten
De premies voor herverzekering leverancierskredieten worden met € 50 mln. naar boven bijgesteld. De originele raming zag enkel toe op facturen van 2021. Begin 2021 zijn echter ook de laatste facturen gerelateerd aan 2020 betaald, welke over de jaargrens zijn heen geschoven. Derhalve valt het bedrag aan zowel premies als schades en uitvoeringskosten hoger uit dan initieel geraamd.
Mutatie begrotingsreserve EKV
Definitieve schades leiden tot een onttrekking uit de begrotingsreserve. Doordat de raming voor de definitieve schades toeneemt, neemt ook de raming voor de onttrekking uit de begrotingsreserve met € 95 mln. toe. Een aanzienlijk deel hiervan bestaat uit de schuldenkwijtschelding van Sudan, wat gezien de recente ontwikkelingen onzeker is.
Ontvangsten btw-compensatiefonds
Dit betreft de jaarlijkse bijstelling van de raming van het btw-compensatiefonds. Zie hiervoor toelichting bij tabel 2 belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2021.
2.2 Overzicht belangrijkste uitgaven- en ontvangstenmutaties IXA
In onderstaande tabellen worden de belangrijkste suppletoire uitgaven- (tabel 4) en ontvangstenmutaties (tabel 5) weergegeven.
| Vastgestelde begroting 2021 | 22.457.577 | |
| Stand 1e suppletoire begroting 2021 | 22.448.577 | |
| Belangrijkste suppletoire mutaties | ||
| 1) Rente vaste schuld | 11 | 57.000 |
| 2) Mutatie vlottende schuld | 11 | 3.569.000 |
| 3) Verstrekte leningen | 12 | 300.000 |
| 4) Overige mutaties | 4.000 | |
| Stand 2e suppletoire begroting 2021 | 26.378.577 |
Toelichting
Rente vaste schuld
De rentelasten vallen in 2021 naar verwachting € 57,0 mln. hoger uit dan eerder geraamd. Bij de uitgifte van nieuwe schuld worden de rentetarieven vastgelegd tegen het dan geldende rentetarief. Aangezien de rentetarieven nu hoger zijn dan eerder geraamd, levert dit een tegenvaller op.
Mutatie vlottende schuld
De mutatie vlottende schuld is vooral het gevolg van de aanpassing van de financieringsbehoefte. In eerdere ramingen werd nog uitgegaan van een veel grotere financieringsbehoefte door de verlenging van de coronamaatregelen, waardoor de uitgifte vaste schuld is verhoogd. Door de eerdere verhoging van de uitgifte vaste schuld wordt de nu verwachte financieringsbehoefte volledig opgevangen door de vaste schuld en wordt daarnaast nog een deel van de vlottende schuld afgelost (€ 3,6 mrd.).
Verstrekte leningen
Naar verwachting zullen er meer leningen worden verstrekt aan de deelnemers van het schatkistbankieren dan eerder werd geraamd.
| Vastgestelde begroting 2021 | 65.873.342 | |
| Stand 1e suppletoire begroting 2021 | 85.323.153 | |
| Belangrijkste suppletoire mutaties | ||
| 1) Rente vlottende schuld | 11 | ‒ 221.000 |
| 2) Rente derivaten lang | 11 | ‒ 43.000 |
| 3) Uitgifte vaste schuld | 11 | 5.000.000 |
| 4) Mutatie vlottende schuld | 11 | ‒ 17.597.000 |
| 5) Voortijdige beëindiging derivaten | 11 | 424.000 |
| 6) Ontvangen aflossingen | 12 | 41.414 |
| 7) Mutatie in rekening courant en deposito | 12 | 4.013.906 |
| 8) Overige mutaties | ‒ 364 | |
| Stand 2e suppletoire begroting 2021 | 76.941.109 |
Toelichting
Rente vlottende schuld
De rentebaten op de vlottende schuld vallen naar verwachting € 221 mln. lager uit, met name als gevolg van een lager beroep op de geldmarkt dan geraamd.
Rente derivaten lang
De rentebaten op de derivaten vallen lager uit doordat deze rentebaten nu bij het voortijdig beëindigen van rentederivaten worden gerealiseerd.
Uitgifte vaste schuld
De raming voor de uitgifte van schuld is in de maand mei 2021 opnieuw bijgesteld als gevolg van de op dat moment verwachte financieringsbehoefte door de verlenging van coronamaatregelen.
Mutatie vlottende schuld
De mutatie vlottende schuld is het gevolg van het aanpassen van de financieringsbehoefte. Doordat de financieringsbehoefte nu veel lager uitvalt dan eerder geraamd wordt de financieringsbehoefte volledig opgevangen door de uitgifte van vaste schuld.
Voortijdige beëindiging derivaten
Het voortijdig beëindigen van rentederivaten heeft geleid tot eenmalige ontvangsten van € 424 mln. Het betreft de contant gemaakte waarde van de rentebaten op derivaten die anders later dit jaar en voor het grootste deel in de komende jaren zouden zijn ontvangen. Deze rentebaten zijn nu in één keer ontvangen. Het voortijdig beëindigen van rentederivaten draagt bij aan het realiseren van de doelstellingen uit het beleidskader voor schuldfinanciering, namelijk het verlengen van de gemiddelde looptijd van de schuldportefeuille richting de 8 jaar en het beperken van het korte termijn renterisico (renterisicobedrag < 30%).
Ontvangen aflossingen
Op basis van actuele realisaties wordt verwacht dat de aflossingen op leningen, die door de Agentschappen en RWT’s zijn afgesloten, hoger zullen uitkomen dan eerder geraamd.
Mutatie in rekening courant en deposito
De wijziging in de geraamde mutatie van het saldo op de rekening-couranten en deposito’s van de deelnemers aan schatkistbankieren is het gevolg van het actualiseren van de geraamde uitgaven en inkomsten van de RWT’s, de sociale fondsen en de decentrale overheden.
2.3 Overzicht Coronamaatregelen
In onderstaande tabel worden de coronagerelateerde uitgaven- en ontvangsten weergegeven per begrotingsartikel. In onderstaande tabel zijn bijbehorende kamerstukken opgenomen voor verdere toelichting. Ook is een uitgebreid overzicht terug te vinden op de pagina Overheidsfinanciën in coronatijd op www.Rijksfinanciën.nl.
| 1 | Belasting- en invorderingsrente | ‒ 40,0 | ‒ 40,0 | ‒ 289,0 | Kamerstukken II 2020-2021, 35 420 nr. 348 |
| 1 | Boetes en schikkingen | 0,0 | 0,0 | ‒ 189,0 | Kamerstukken II 2020-2021, 35 420 nr. 348 |
| 1 | Kosten vervolging | 0,0 | 0,0 | ‒ 176,0 | Kamerstukken II 2020-2021, 35 420 nr. 348 |
| 3 | Steunmaatregelen KLM | 0,0 | 722,9 | 29,3 | Kamerstukken II 2020-2021, 29 232, nr. 41 |
| 4 | EIB pan-Europees Garantiefonds | 0,0 | 0,3 | 0,0 | Kamerstukken II 2019-2020, 35 492 nr. 1 |
| 4 | SURE | 62,5 | 0,0 | 0,0 | Kamerstukken II 2019-2020, 35 466, nr. 1 |
| 4 | NGEU | 472,4 | 0,0 | 0,0 | Kamerstukken II 2019-2020, 21 501-20, nr. 1575 |
3 Beleidsartikelen Ministerie van Financiën (IXB)
3.1 Artikel 1 Belastingen
Budgettaire gevolgen van beleid
| Verplichtingen | 3.003.483 | 3.127.404 | 240.377 | 204.249 | 3.572.030 |
| waarvan betalingsverplichtingen | 3.003.083 | 3.126.964 | 240.372 | 204.249 | 3.571.585 |
| waarvan garantieverplichtingen | 400 | 440 | 5 | 0 | 445 |
| Garantie procesrisico's | 400 | 440 | 5 | 0 | 445 |
| Uitgaven (1) + (2) | 3.124.936 | 3.248.857 | 74.450 | ‒ 37.553 | 3.285.754 |
| (1) Apparaatsuitgaven | 2.658.592 | 2.769.125 | 57.939 | ‒ 146.364 | 2.680.700 |
| waarvan Uitvoering fiscale wet- en regelgeving en douanetaken Caribisch Nederland | 14.000 | 14.000 | 0 | ‒ 500 | 13.500 |
| Personele uitgaven | 2.220.127 | 2.316.692 | 38.650 | ‒ 65.928 | 2.289.414 |
| Eigen personeel | 1.887.602 | 1.855.554 | 61.707 | 3.984 | 1.921.245 |
| Inhuur externen | 323.543 | 452.156 | ‒ 22.215 | ‒ 69.912 | 360.029 |
| Overig personeel | 8.982 | 8.982 | ‒ 842 | 0 | 8.140 |
| Materiële uitgaven | 438.465 | 452.433 | 19.289 | ‒ 80.436 | 391.286 |
| ICT | 25.928 | 39.573 | ‒ 1.049 | ‒ 12.513 | 26.011 |
| Bijdrage aan SSO's | 289.116 | 287.026 | 7.394 | ‒ 34.340 | 260.080 |
| Overig materieel | 123.421 | 125.834 | 12.944 | ‒ 33.583 | 105.195 |
| (2) Programma-uitgaven | 466.344 | 479.732 | 16.511 | 108.811 | 605.054 |
| waarvan juridisch verplicht | 83,6% | 96,0% | |||
| Bekostiging | 6.290 | 6.290 | ‒ 5.040 | 2.000 | 3.250 |
| Vergoeding proceskosten | 6.273 | 6.273 | ‒ 5.023 | 2.000 | 3.250 |
| Overige programma-uitgaven | 17 | 17 | ‒ 17 | 0 | 0 |
| Garanties | 245 | 285 | 5 | 0 | 290 |
| Garantie procesrisico's | 245 | 285 | 5 | 0 | 290 |
| Bijdrage aan ZBO's/RWT's | 15.780 | 15.780 | ‒ 3.691 | 1.968 | 14.057 |
| Waarderingskamer | 1.987 | 1.987 | 362 | 0 | 2.349 |
| Kadaster | 2.006 | 2.006 | 39 | 500 | 2.545 |
| Kamer van Koophandel | 4.345 | 4.345 | ‒ 3.915 | 0 | 430 |
| Overige bijdrage ZBO's/RWT's | 7.442 | 7.442 | ‒ 177 | 1.468 | 8.733 |
| Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties | 445 | 445 | 7508 | 0 | 7.953 |
| Internationale Douaneraad | 175 | 175 | 3 | 0 | 178 |
| Overige internationale organisaties | 270 | 270 | 7.505 | 0 | 7.775 |
| Opdrachten | 340.377 | 300.725 | 11.009 | 41.843 | 353.577 |
| ICT opdrachten | 288.654 | 249.002 | 10.796 | 21.843 | 281.641 |
| Overige opdrachten | 51.723 | 51.723 | 213 | 20.000 | 71.936 |
| Bijdrage aan agentschappen | 89.574 | 89.574 | 1.557 | 0 | 91.131 |
| Bijdrage Logius | 86.381 | 86.381 | 1.691 | 0 | 88.072 |
| Bijdrage CIBG | 193 | 193 | ‒ 193 | 0 | 0 |
| Bijdrage overige agentschappen | 3.000 | 3.000 | 59 | 0 | 3.059 |
| (Schade)vergoeding | 0 | 0 | 5163 | ‒ 2.000 | 3.163 |
| (Schade)vergoedingen | 0 | 0 | 5.163 | ‒ 2.000 | 3.163 |
| 0 | |||||
| Rente | 85.000 | 138.000 | 0 | 65.000 | 203.000 |
| Belasting- en invorderingsrente | 85.000 | 138.000 | 0 | 65.000 | 203.000 |
| Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken | ‒ 71.367 | ‒ 71.367 | 0 | 0 | ‒ 71.367 |
| Toerekening uitgaven aan Douane | ‒ 71.367 | ‒ 71.367 | 0 | 0 | ‒ 71.367 |
| Ontvangsten (3) + (4) | 150.892.819 | 162.500.329 | ‒ 3.030.146 | 1.773.126 | 161.243.309 |
| Programma-ontvangsten (3) | 150.836.388 | 162.420.125 | ‒ 3.030.146 | 1.761.126 | 161.151.105 |
| waarvan belastingontvangsten | 150.122.545 | 161.799.137 | ‒ 3.016.146 | 1.496.126 | 160.279.117 |
| Bekostiging | 172.471 | 64.644 | ‒ 30.000 | 0 | 34.644 |
| Doorbelasten kosten vervolging | 172.471 | 64.644 | ‒ 30.000 | 0 | 34.644 |
| Rente | 349.783 | 401.883 | 46.000 | 220.000 | 667.883 |
| Belasting- en invorderingsrente | 349.783 | 401.883 | 46.000 | 220.000 | 667.883 |
| Boetes en schikkingen | 191.589 | 154.461 | ‒ 30.000 | 45.000 | 169.461 |
| Ontvangsten boetes en schikkingen | 191.589 | 154.461 | ‒ 30.000 | 45.000 | 169.461 |
| Apparaatontvangsten (4) | 56.431 | 80.204 | 0 | 12.000 | 92.204 |
Toelichting
Verplichtingen
Verplichtingen
De verplichtingenraming wordt opgehoogd met € 445 mln:
- Ca. € 37 mln. hangt samen met hogere uitgaven, welke onder 'uitgaven' worden toegelicht. De verplichtingenmutaties die niet met hogere uitgaven in 2021 samenhangen worden onder "Verplichtingen" toegelicht.
- Het verplichtingenbudget van de organisatie Informatievoorziening (IV) van de Belastingdienst wordt met € 45 mln. opgehoogd ten behoeve van het afsluiten van inhuurcontracten dat nodig is voor de opdrachten in 2022. IV gaat daarbij in het jaar t-1 de verplichting aan voor het jaar t.
- De verplichtingenraming van ICT-opdrachten wordt met € 175 mln. opgehoogd. Het gaat hierbij om meerjarige contracten waarvan de verplichtingen in 2021 in zijn geheel worden vastgelegd, maar uitgaven in meerdere jaren plaatsvinden. Het gaat om enkele grote contracten (zoals videoconferencing en werkplek software).
- De Belastingdienst heeft naar aanleiding van de accountantscontrole 2020 de aangegane en openstaande verplichtingen op het instrument "overig materieel" in 2020 neerwaarts bijgesteld met € 120 mln. Dat betekent dat deze verplichtingen niet in 2020 vastgelegd hadden moeten worden. De verplichtingen worden vastgelegd in 2021.
- Verder is er een verschil tussen uitgaven en verplichtingen van € 24 mln. dat wordt verklaard doordat de verplichtingen dit jaar zijn aangegaan, maar de uitgaven vertraagd zijn naar 2022.
- Ook is er een verschil tussen kas en verplichtingen van € 46 mln. toegepast voor extra verplichtingen in 2021 die samenhangen met extra kasuitgaven in 2022 en latere jaren.
Uitgaven
Personele uitgaven
De personele uitgaven vallen naar verwachting per saldo € 27 mln. lager uit. De uitgaven aan eigen personeel zijn naar verwachting € 66 mln. hoger, voornamelijk doordat de lonen opwaarts zijn bijgesteld in verband met de stijgende cao en sociale premies. De uitgaven aan externe inhuur zijn € 92 mln. lager, voornamelijk omdat de geschatte aantallen op een aantal dossiers (bijv. aangiften, inzageverzoeken of bezwaren) lager zijn dan eerder dit jaar geraamd en dus minder externe inhuur benodigd is. Bovendien is het gelukt de werkzaamheden grotendeels met bestaande capaciteit te verrichten. Hierbij speelt ook een rol dat in 2021 vanwege corona reguliere werkzaamheden als invordering en buitentoezicht op een lager niveau hebben plaatsgevonden, en dus bestaande capaciteit ingezet kon worden.
Materiële uitgaven
De materiële uitgaven vallen naar verwachting € 61 mln. lager uit. Dit betreft deels een schuif naar het instrument "opdrachten", waar de uitgaven hoger zijn dan eerder geraamd. Daarnaast worden er door het thuiswerken minder uitgaven gedaan. Zo zijn de middelen die geraamd zijn voor de uitbreiding van kantoorruimte en facilitaire zaken voor de toenemende formatie bijvoorbeeld niet volledig benodigd in 2021.
Opdrachten
De uitgaven aan «opdrachten» worden € 53 mln. hoger geraamd. Dit heeft deels te maken met dat deze middelen eerder onder apparaatsuitgaven (materiële uitgaven) waren geraamd. Met deze schuif wordt ook de raming hiervoor gecorrigeerd. Daarnaast leiden contractonderhandelingen ertoe dat er meer budget benodigd is voor opdrachten.
Rente
De hoger dan geraamde te betalen belasting- en invorderingsrente van € 65 mln. is het effect van de definitieve verdeelsleutel over boetes en rente tussen de Sociale Fondsen en Financiën. Deze wordt gebaseerd op de daadwerkelijke verhouding tussen loon- en inkomstenbelasting en sociale premies. Aangezien de loon- en inkomstenbelasting hier een groter aandeel in heeft dan eerder ingeschat, wordt het aandeel van Financiën in te betalen rente groter.
Ontvangsten
Belastingontvangsten
In de Najaarsnota 2021 worden de mutaties van de Belastingontvangsten toegelicht. De aansluiting met de bedragen in de begrotingstoelichting (artikel 1 Belastingen, tabel budgettaire gevolgen van beleid) ziet er als volgt uit:
| Totaal belastingontvangsten | 189.445.960 | 201.723.376 | 203.379 | 201.926.755 |
| – /– Afdracht Gemeentefonds | 33.215.875 | 33.799.175 | 1.491.338 | 35.290.513 |
| – /– Afdracht Provinciefonds | 2.483.429 | 2.472.239 | 79.785 | 2.552.024 |
| – /– Afdracht BES-fonds | 47.401 | 54.938 | 3.635 | 58.573 |
| – /– Belastingontvangsten artikel 6 Btw-compensatiefonds | 3.576.710 | 3.597.887 | 148.641 | 3.746.528 |
| Belastingontvangsten artikel 1 Belastingen | 150.122.545 | 161.799.137 | ‒ 1.520.020 | 160.279.117 |
Rente
De hogere ontvangsten aan belasting- en invorderingsrente van € 266 mln. zijn met name het effect van de definitieve verdeelsleutel over boetes en rente tussen de Sociale Fondsen en Financiën. Deze wordt gebaseerd op de daadwerkelijke verhouding tussen loon- en inkomstenbelasting en sociale premies. Aangezien de loon- en inkomstenbelasting hier een groter aandeel in heeft dan eerder ingeschat, wordt het aandeel van Financiën - welke dit jaar ver boven de 100% uitkomt - in te ontvangen rente groter. Momenteel werken de betrokken partijen aan een wijziging van de verdeelsleutelsystematiek vanaf 2022 om een meer stabiele en reële verdeling te bereiken.
Bekostiging & Boetes en schikkingen
- Naar aanleiding van de motie Aartsen (Kamerstukken II, 2020/21, 35420-284) heeft het kabinet in de week van 21 juni 2021 besloten de mogelijkheid voor bedrijven voor uitstel van betaling van belastingen met 3 maanden te verlengen tot 1 oktober 2021. Dit werkt door in lagere verwachte ontvangsten van boetes (€ 30 mln.) en van het doorbelasten van vervolingskosten (€ 30 mln.). In de op 26 november jl. verzonden Kamerbrief inzake aanpassingen in het steunpakket is een aanvullende verlenging over het vierde kwartaal van 2021 opgenomen voor de ondernemers die nog openstaande belastingschulden hebben onder het bijzonder uitstel van betaling vanwege de coronacrisis. De verwachting is dat dit doorwerkt in lagere ontvangsten van verzuimboetes en het doorbelasten van vervolingskosten in 2022. Deze wijziging wordt derhalve verwerkt in de eerste suppletoire begroting van Financiën 2022.
- De hogere boeteontvangsten van € 45 mln. is het effect van de definitieve verdeelsleutel over boetes en rente tussen de Sociale Fondsen en Financiën. Deze wordt gebaseerd op de daadwerkelijke verhouding tussen loon- en inkomstenbelasting en sociale premies. Aangezien de loon- en inkomstenbelasting hier een groter aandeel in heeft dan eerder ingeschat, wordt het aandeel van Financiën in te ontvangen boetes groter.
Apparaatontvangsten
De prognose van de apparaatsontvangsten is € 12 mln. hoger dan de raming. De toename wordt veroorzaakt door een teruggave uit een verrekening van een voorschot met Logius ten opzichte van opdrachten uit 2020 (€ 6 mln.). Daarnaast worden meer ontvangsten verwacht van het UWV-loket dat werkgevers compenseert voor zwangerschapsverlof en langdurig afwezigheid door ziekte (€ 5 mln.).
3.2 Artikel 2 Financiële markten
Budgettaire gevolgen van beleid
| Verplichtingen | 26.053 | 33.965 | ‒ 1.388 | 419 | 32.996 |
| waarvan betalingsverplichtingen | 26.053 | 33.965 | ‒ 1.388 | 419 | 32.996 |
| Muntcirculatie | 5.500 | 2.301 | 455 | 0 | 2.756 |
| Vakbekwaamheid | 4.600 | 4.900 | 0 | ‒ 500 | 4.400 |
| Bijdrage DNB toezicht en DGS BES | 2.010 | 2.010 | 0 | ‒ 210 | 1.800 |
| Bijdrage FEC | 2.887 | 2.887 | 67 | 1.174 | 4.128 |
| Overige betalingsverplichtingen | 11.056 | 21.867 | ‒ 1.910 | ‒ 45 | 19.912 |
| Uitgaven | 26.053 | 33.965 | ‒ 1.388 | 419 | 32.996 |
| waarvan juridisch verplicht | 96,0% | 84,3% | |||
| Bekostiging | 7.240 | 6.534 | ‒ 1.862 | 0 | 4.672 |
| Accountantskamer | 1.350 | 1.350 | 76 | 0 | 1.426 |
| Muntcirculatie | 5.500 | 2.301 | 455 | 0 | 2.756 |
| IMVO convenanten | 50 | 50 | 0 | 0 | 50 |
| Overig | 340 | 2.833 | ‒ 2.393 | 0 | 440 |
| Storting/onttrekking begrotingsreserve | 1.875 | 1.625 | 0 | 0 | 1.625 |
| Dotatie begrotingsreserve DGS BES | 1.000 | 1.000 | 0 | 0 | 1.000 |
| Dotatie begrotingsreserve NHT | 875 | 625 | 0 | 0 | 625 |
| Opdrachten | 9.357 | 18.267 | 128 | ‒ 270 | 18.125 |
| Wijzer in geldzaken | 1.634 | 1.634 | 38 | 230 | 1.902 |
| Vakbekwaamheid | 4.600 | 4.900 | 0 | ‒ 500 | 4.400 |
| Uitvoeringskosten SRH | 0 | 1.650 | 0 | 0 | 1.650 |
| Schadeloosstelling SRH | 0 | 7.000 | 0 | 0 | 7.000 |
| Overig | 3.123 | 3.083 | 90 | 0 | 3.173 |
| Bijdrage aan ZBO's/RWT's | 7.057 | 6.975 | 346 | 699 | 8.020 |
| Bijdrage AFM BES-toezicht | 705 | 705 | 0 | ‒ 125 | 580 |
| Bijdrage DNB toezicht en DGS BES | 2.010 | 2.010 | 0 | ‒ 210 | 1.800 |
| Bijdrage toezicht en handhaving MIF | 260 | 10 | 0 | ‒ 10 | 0 |
| Bijdrage PSD II | 195 | 363 | 0 | 0 | 363 |
| Bijdrage FEC | 2.887 | 2.887 | 67 | 1.174 | 4.128 |
| Overig | 1.000 | 1.000 | 279 | ‒ 130 | 1.149 |
| Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties | 524 | 564 | 0 | ‒ 10 | 554 |
| IASB | 420 | 420 | 0 | 0 | 420 |
| (Caribean) Financial Action Task Force | 104 | 144 | 0 | ‒ 10 | 134 |
| Ontvangsten | 10.255 | 10.305 | 2.000 | ‒ 1.900 | 10.405 |
| Bekostiging | 2.000 | 2.000 | 0 | 0 | 2.000 |
| Ontvangsten muntwezen | 2.000 | 2.000 | 0 | 0 | 2.000 |
| Opdrachten | 1.455 | 1.455 | 0 | 0 | 1.455 |
| Wijzer in geldzaken | 1.455 | 1.455 | 0 | 0 | 1.455 |
| Overige ontvangsten | 6.800 | 6.850 | 2.000 | ‒ 1.900 | 6.950 |
Toelichting
Verplichtingen en uitgaven
Bekostiging
Overig
De lagere uitgaven bij bekostiging (€ 2,4 mln.) zijn het gevolg van de uitvoeringstoets behorend bij het wetsvoorstel plan van aanpak witwassen en het verbod op contante betalingen voor handelaren vanaf 3.000 euro. Uit de uitvoeringstoets blijkt dat extra middelen nodig zijn om het toezicht op te zetten en uit te voeren. Het verbod op contante betalingen vloeit voort uit het plan van aanpak witwassen dat het kabinet op 30 juni 2019 aan de Tweede Kamer heeft gezonden2. Het toezicht wordt uitgeoefend door Bureau Toezicht Wwft (Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme) van de Belastingdienst. Deze middelen worden overgemaakt naar de Belastingdienst.
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
Bijdrage FEC
Dit betreft de bijdrage aan het Financieel Expertise Centrum (FEC). De inspecteur van de Belastingdienst heeft ten aanzien van De Nederlandsche Bank (DNB) vastgesteld dat over het beschikbaar stellen van personeel aan het FEC 21% btw in rekening moet worden gebracht. Daarmee vallen de personeelskosten in 2021 hoger uit (€ 0,4 mln.). Daarnaast wordt er ook vanuit de ministeries van Justitie en Veiligheid, Buitenlandse Zaken, Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties en Sociale Zaken en Werkgelegenheid aan het FEC bijgedragen (€ 0,4 mln.).
3.3 Artikel 3 Financieringsactiviteiten publiek-private sector
Budgettaire gevolgen van beleid
| Verplichtingen | 692.928 | 689.948 | ‒ 61.100 | 8.360 | 637.208 |
| waarvan betalingsverplichtingen | 692.928 | 689.948 | ‒ 61.100 | 8.360 | 637.208 |
| Kapitaalinjectie Invest-NL | 330.000 | 330.000 | 55.600 | 0 | 385.600 |
| Kapitaalinjectie Invest International | 247.000 | 247.000 | ‒ 117.000 | 0 | 130.000 |
| Afdrachten Staatsloterij | 100.000 | 100.000 | 0 | 0 | 100.000 |
| Kapitaaluitbreiding TenneT | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Overige betalingsverplichtingen | 15.928 | 12.948 | 300 | 8.360 | 21.608 |
| Uitgaven | 692.928 | 1.412.865 | ‒ 116.700 | ‒ 121.640 | 1.174.525 |
| waarvan juridisch verplicht | 100,0% | 85,4% | |||
| Garanties | 20 | 20 | 0 | 0 | 20 |
| Regeling Bijzondere Financieringen | 20 | 20 | 0 | 0 | 20 |
| Leningen | 0 | 722.917 | 0 | 0 | 722.917 |
| Lening KLM | 0 | 722.917 | 0 | 0 | 722.917 |
| Opdrachten | 10.908 | 7.928 | 204 | 8.360 | 16.492 |
| Uitvoeringskosten staatsdeelnemingen | 3.908 | 3.679 | 77 | 3.656 | 7.412 |
| Opstart Invest-NL | 7.000 | 4.249 | ‒ 4.249 | 0 | 0 |
| Opstart Invest International | 0 | 0 | 4.376 | 4.704 | 9.080 |
| Vermogensverschaffing/-onttrekking | 677.000 | 677.000 | ‒ 117.000 | ‒ 130.000 | 430.000 |
| Kapitaalinjectie Invest International | 247.000 | 247.000 | ‒ 117.000 | 0 | 130.000 |
| Afdrachten Staatsloterij | 100.000 | 100.000 | 0 | 0 | 100.000 |
| Kapitaalinjectie Invest-NL | 330.000 | 330.000 | 0 | ‒ 130.000 | 200.000 |
| Bijdrage aan ZBO's/RWT's | 5.000 | 5.000 | 96 | 0 | 5.096 |
| NLFI | 5.000 | 5.000 | 96 | 0 | 5.096 |
| Ontvangsten | 815.850 | 632.518 | 5.000 | 841.074 | 1.478.592 |
| Garanties | 18.000 | 11.613 | 0 | 387 | 12.000 |
| Premieontvangsten garantie KLM | 18.000 | 11.613 | 0 | 387 | 12.000 |
| Leningen | 58.350 | 21.405 | 0 | ‒ 4.087 | 17.318 |
| Renteontvangsten lening KLM | 58.350 | 21.405 | 0 | ‒ 4.087 | 17.318 |
| Vermogensverschaffing/-onttrekking | 735.000 | 595.000 | 5.000 | 843.000 | 1.443.000 |
| Afdrachten Staatsloterij | 100.000 | 100.000 | 0 | 0 | 100.000 |
| Dividenden staatsdeelnemingen | 635.000 | 480.000 | 5.000 | 843.000 | 1.328.000 |
| Winstafdracht DNB | 0 | 15.000 | 0 | 0 | 15.000 |
| waarvan: Griekse inkomsten SMP | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| waarvan: rente-inkomsten ESM | 0 | 15.000 | 0 | 0 | 15.000 |
| Bijdrage aan ZBO's/RWT's | 4.500 | 4.500 | 0 | 1.774 | 6.274 |
| NLFI | 4.500 | 4.500 | 0 | 1.774 | 6.274 |
Toelichting
Verplichtingen
Kapitaalinjectie Invest-NL
Voor de kapitaalinjectie Invest-NL wordt een schuif van het verplichtingenbudget in 2025 naar 2021 (€ 55,6 mln.) toegepast, om het verplichtingenbudget aan te sluiten op het tempo waarop de staat de verplichtingen met Invest-NL aangaat voor het storten van kapitaal. De omvang van de totaal beoogde kapitaalinjectie en de kasreeks van de kapitaalinjectie wijzigen niet.
Kapitaalinjectie Invest-International
De begrotingsreeks voor de kapitaalinjectie Invest International wordt getemporiseerd door vertraging in de oprichting van Invest International, per 1 oktober 2021. Het deel (€ 117 mln.) dat in 2021 niet nodig is, zal voor een deel worden doorgeschoven naar 2022 (€ 30 mln.) en voor een deel worden doorgeschoven naar 2026 (€ 87 mln.). Zie ook de toelichting onder uitgaven.
Overige betalingsverplichtingen
De hogere verplichtingen hangen samen met hogere uitgaven (zie hiervoor de toelichting onder uitgaven - opdrachten).
Uitgaven
Opdrachten
Voor het opstarten van de nieuwe staatsdeelneming Invest International worden meer opstartkosten gemaakt (€ 4,7 mln.). De opstartkosten zijn hoger doordat de oprichting meer tijd in beslag heeft genomen dan eerder werd verondersteld, onder andere vanwege een parlementair traject dat langer duurde dan voorzien. Het ministerie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (BHOS) draagt de helft van deze kosten bij.
Door de coronacrisis hebben een aantal staatsdeelnemingen forse omzetverliezen gehad en is vanuit de overheid steun verleend. Dit heeft tot fors hogere uitvoeringsuitgaven geleid, met name door de inhuur van expertise (€ 3,3 mln.).
Vermogensverschaffing/onttrekking
Voor het totale beschikbare kapitaal voor Invest-NL in 2021 zijn verplichtingen aangegaan. Doordat daadwerkelijke investeringen (kasuitgaven) door Invest-NL in bedrijven en fondsen echter op latere momenten en soms gefaseerd plaatsvindt, moet de kasreeks voor de kapitaalinjectie worden aangepast. Daarom wordt € 130 mln. kasbudget naar latere jaren verschoven.
De begrotingsreeks voor de kapitaalinjectie Invest International wordt getemporiseerd door vertraging in de oprichting van Invest International, per 1 oktober 2021. Het deel (€ 117 mln.) dat in 2021 niet nodig is, zal voor een deel worden doorgeschoven naar 2022 (€ 30 mln.), omdat de verwachting is dat er volgend jaar meer kapitaal nodig is dan tot nu toe was voorzien. Het overige deel (€ 87 mln.) wordt doorgeschoven naar 2026, het laatste jaar waarin de staat kapitaal begroot voor Invest Interntional. De omvang van de totale kapitaalinjectie verandert met deze kasschuif niet, dit blijft € 833 mln.
Ontvangsten
Vermogensverschaffing/onttrekking
Als gevolg van een wijziging in het ECB advies aan financiële instellingen om geen dividend uit te keren3 is de dividendraming voor 2021 naar boven bijgesteld (€ 848 mln.). Daarnaast is de onzekerheid in de dividendramingen als gevolg van de coronapandemie gedaald, wat eveneens tot hogere dividendontvangsten leidt.
3.4 Artikel 4 Internationale financiële betrekkingen
Budgettaire gevolgen van beleid
| Verplichtingen | ‒ 2.082.075 | ‒ 3.180.500 | ‒ 11.010.490 | 0 | ‒ 14.190.990 |
| waarvan betalingsverplichtingen | 35.162 | 44.016 | 39 | 0 | 44.055 |
| Rentecompensatie ESM | 0 | 15.000 | 0 | 0 | 15.000 |
| Wereldbank | 0 | ‒ 6.063 | 0 | 0 | ‒ 6.063 |
| Teruggave winsten SMP/ANFA | 33.300 | 33.300 | 0 | 0 | 33.300 |
| Technische assistentie kiesgroeplanden | 1.779 | 1.779 | 39 | 0 | 1.818 |
| Overige betalingsverplichtingen | 83 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| waarvan garantieververplichtingen | ‒ 2.117.237 | ‒ 3.224.516 | ‒ 11.010.529 | 0 | ‒ 14.235.045 |
| Kredieten EU-betalingsbalanssteun | 0 | 0 | 64.000 | 0 | 64.000 |
| Garantie aan DNB inzake IMF | ‒ 2.050.187 | ‒ 3.219.904 | ‒ 11.612.191 | 0 | ‒ 14.832.095 |
| EFSM | 0 | 0 | 2.713 | 0 | 2.713 |
| AIIB | 0 | 6.618 | 0 | 0 | 6.618 |
| Wereldbank | 0 | 48.820 | 0 | 0 | 48.820 |
| ESM | ‒ 67.050 | ‒ 60.050 | 0 | 0 | ‒ 60.050 |
| SURE | 0 | 0 | 62.516 | 0 | 62.516 |
| NGEU | 0 | 0 | 472.433 | 0 | 472.433 |
| Uitgaven | 79.362 | 113.677 | ‒ 19.040 | 0 | 94.637 |
| waarvan juridisch verplicht | 99,2% | 99,2% | |||
| Garanties | 0 | 19.398 | ‒ 19.079 | 0 | 319 |
| EIB pan-Europees garantiefonds | 0 | 19.398 | ‒ 19.079 | 0 | 319 |
| Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties | 44.283 | 59.200 | 0 | 0 | 59.200 |
| Ontvangsten IFI's | 83 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Rentecompensatie ESM | 0 | 15.000 | 0 | 0 | 15.000 |
| Wereldbank | 44.200 | 44.200 | 0 | 0 | 44.200 |
| Leningen | 33.300 | 33.300 | 0 | 0 | 33.300 |
| Teruggave winsten | 33.300 | 33.300 | 0 | 0 | 33.300 |
| Opdrachten | 1.779 | 1.779 | 39 | 0 | 1.818 |
| Technische assistentie | 1.779 | 1.779 | 39 | 0 | 1.818 |
| Ontvangsten | 136.298 | 126.876 | 0 | 0 | 126.876 |
| Garanties | 7.750 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| ESM | 7.750 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties | 2.180 | 2.180 | 0 | 0 | 2.180 |
| Ontvangsten IFI's | 2.180 | 2.180 | 0 | 0 | 2.180 |
| Leningen | 126.368 | 124.696 | 0 | 0 | 124.696 |
| Aflossing lening Griekenland | 124.696 | 124.696 | 0 | 0 | 124.696 |
| Renteontvangsten lening Griekenland | 1.672 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Toelichting
Verplichtingen
Kredieten EU-betalingbalanssteun
De garantie voor de EU-betalingsbalanssteun is € 64 mln. hoger. De
Nederlandse garantie wordt bepaald door het Nederlandse aandeel in het
Europese BNI. Dit aandeel is in 2021 gestegen van 5,8% naar 5,9%,
waardoor ook de Nederlandse garantie toeneemt.
Garantie aan DNB inzake IMF
De garantie aan DNB inzake IMF is met € 11,6 mld. naar beneden bijgesteld, doordat besloten is het onderdeel van de DNB garantie inzake IMF met betrekking tot de gealloceerde speciale trekkingsrechten (SDR’s) te laten vervallen. DNB en de Nederlandse Staat hebben ingestemd met het laten vervallen van dit deel van de garantie na het uitvoeren van een gezamenlijke evaluatie.4 Deze garantie is gecorrigeerd op basis van de wisselkoers op 23 maart 2021.
SURE
De garantie voor SURE is per saldo € 63 mln. hoger. De garantie wordt
aangepast als er een wijziging plaatsvindt in het Nederlandse aandeel in
het Europese BNI of als er een wijziging optreedt in de uitstaande
schuld met bijbehorende renteverplichtingen. Het Nederlandse aandeel in
het Europese BNI in 2021 is gestegen van 5,8% naar tot 5,9%, wat leidt
tot een hogere garantie. Daarnaast heeft de Europese Commissie nieuwe
leningen uitgegeven tegen lagere rentes dan voorheen geraamd, wat leidt
tot een lagere garantie.
NGEU
De garantie voor Next Generation EU is € 472 mln. hoger. De Nederlandse
garantie wordt bepaald door het Nederlandse aandeel in het Europese BNI.
Dit aandeel is in 2021 gestegen van 5,8% naar 5,9%, waardoor ook de
Nederlandse garantie toeneemt.
Uitgaven
Garanties
EIB pan-Europees garantiefonds
De uitgaven voor het EIB pan-europees zijn met € 19,1 mln. naar beneden bijgesteld. De verwachte verliezen van het Europees garantiefonds zijn bijgesteld aan de hand van laatste ramingen van de EIB. De verwachting van € 260 mln. aan verliezen over de totale looptijd van het fonds blijft ongewijzigd. Het zwaartepunt in de verliezen wordt nu voor latere jaren verwacht.
3.5 Artikel 5 Exportkredietverzekeringen, -garanties en investeringsverzekeringen
Budgettaire gevolgen van beleid
| Verplichtingen | 10.133.378 | 10.201.436 | ‒ 11.907.120 | ‒ 2.072.244 | ‒ 3.777.928 |
| waarvan betalingsverplichtingen | 133.378 | 201.436 | 0 | ‒ 72.244 | 129.192 |
| Kostenvergoeding Atradius DSB | 17.987 | 18.900 | 0 | 0 | 18.900 |
| Uitvoeringskosten herverzekering leverancierskredieten | 45.000 | 45.000 | 0 | 20.000 | 65.000 |
| Storting begrotingsreserve EKV | 70.244 | 137.244 | 0 | ‒ 92.244 | 45.000 |
| Overige betalingsverplichtingen | 147 | 292 | 0 | 0 | 292 |
| waarvan garantieverplichtingen | 10.000.000 | 10.000.000 | ‒ 11.907.120 | ‒ 2.000.000 | ‒ 3.907.120 |
| Herverzekering leverancierskredieten | 0 | 0 | ‒ 11.907.120 | 0 | ‒ 11.907.120 |
| Exportkredietverzekeringen | 10.000.000 | 10.000.000 | 0 | ‒ 2.000.000 | 8.000.000 |
| waarvan: aangegane garantieverplichtingen | 10.000.000 | 10.000.000 | 0 | ‒ 2.000.000 | 8.000.000 |
| waarvan: vervallen garantieverplichtingen | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Uitgaven | 1.265.378 | 1.430.436 | ‒ 945.000 | 2.756 | 488.192 |
| waarvan juridisch verplicht | 100% | 100% | |||
| Opdrachten | 63.134 | 64.192 | 0 | 20.000 | 84.192 |
| Kostenvergoeding Atradius DSB | 17.987 | 18.900 | 0 | 0 | 18.900 |
| Uitvoeringskosten herverzekering leverancierskredieten | 45.000 | 45.000 | 0 | 20.000 | 65.000 |
| Overige uitgaven | 147 | 292 | 0 | 0 | 292 |
| Garanties | 1.132.000 | 1.229.000 | ‒ 945.000 | 75.000 | 359.000 |
| Schade-uitkering EKV | 142.000 | 239.000 | 0 | 75.000 | 314.000 |
| Schade-uitkering herverzekering leverancierskredieten | 990.000 | 990.000 | ‒ 945.000 | 0 | 45.000 |
| Storting/onttrekking begrotingsreserve | 70.244 | 137.244 | 0 | ‒ 92.244 | 45.000 |
| Mutatie begrotingsreserve EKV | 70.244 | 137.244 | 0 | ‒ 92.244 | 45.000 |
| Ontvangsten | 624.914 | 693.577 | ‒ 175.750 | ‒ 81.870 | 435.957 |
| Garanties | 521.870 | 589.620 | ‒ 175.750 | ‒ 176.870 | 237.000 |
| Premies EKV | 70.244 | 137.244 | 0 | ‒ 92.244 | 45.000 |
| Premies herverzekering leverancierskredieten | 90.000 | 90.000 | 0 | 50.000 | 140.000 |
| Schaderestituties EKV | 161.626 | 162.376 | 4.250 | ‒ 124.626 | 42.000 |
| Schaderestituties herverzekering leverancierskredieten | 200.000 | 200.000 | ‒ 180.000 | ‒ 10.000 | 10.000 |
| Storting/onttrekking begrotingsreserve | 103.044 | 103.957 | 0 | 95.000 | 198.957 |
| Mutatie begrotingsreserve EKV | 103.044 | 103.957 | 0 | 95.000 | 198.957 |
Toelichting
Verplichtingen
Uitvoeringskosten herverzekering leverancierskredieten
De uitvoeringskosten voor herverzekering leverancierskredieten zijn met € 20 mln. opgehoogd. De originele raming zag enkel toe op facturen van 2021. Begin 2021 zijn echter ook de laatste facturen gerelateerd aan 2020 betaald, welke over de jaargrens zijn heengeschoven. De kosten vallen hierdoor hoger uit dan initieel begroot.
Storting begrotingsreserve EKV
De raming van de begrotingsreserve wordt met € 92,2 mln. naar beneden bijgesteld. De begrotingsreserve wordt gevoed door de premieontvangsten. Door een afname van de verwachte premieontvangsten daalt ook de verwachte storting in de begrotingsreserve. De onderliggende reden hiervoor is het uitblijven van grote transacties.
Herverzekering leverancierskredieten
De herverzekering leverancierskredieten betreft een coronamaatregel waarbij de Staat voorkomt dat de verzekering van leverancierskredieten voor een belangrijk deel stilvalt. De regeling is per 1 juli 2021 beëindigd en daarmee wordt het resterende garantiebedrag voor de herverzekering leverancierskredieten met € 11,9 mld. afgeboekt.
Exportkredietverzekeringen
Het plafond van € 10 mld. aan maximaal in een jaar aan te gane verplichtingen zal naar alle waarschijnlijkheid niet volledig worden benut in 2021. Op dit moment is er voor € 5,8 mld. aan verplichtingen aangegaan en worden er geen grote transacties meer verwacht in 2021. Derhalve wordt reeds € 2,0 mld. aan verplichtingen afgeboekt.
Uitgaven
Opdrachten
Zie de toelichting onder 'verplichtingen', uitvoeringskosten herverzekering leverancierskredieten (€ 20,0 mln.).
Garanties
Schade-uitkering EKV
In 2021 valt de schade-uitkering naar verwachting € 75 mln. hoger uit. Dit heeft grotendeels te maken met het getekende multilaterale akkoord voor de schuldenkwijtschelding van Sudan. Het kwijt te schelden bedrag voor Nederland bedraagt € 75 mln. en hier dient enkel nog een bilateraal akkoord voor gesloten te worden. Op dit moment is het echter onzeker of het bilateraal akkoord nog in 2021 wordt gesloten, gezien de recente ontwikkelingen in Sudan. Indien het bilaterale akkoord niet in 2021 wordt gesloten, valt de schade-uitkering niet hoger uit.
Schade-uitkering herverzekering leverancierskredieten
De schade-uitkering voor de herverzekering leverancierskredieten is met € 945 mln. naar beneden bijgesteld. De schade-uitkering is beperkt gebleven als gevolg van minder faillissementen dan verwacht. Daarnaast is de regeling per 1 juli 2021 beëindigd.
Storting/onttrekking begrotingsreserve
De raming van de begrotingsreserve wordt met € 92,2 mln. naar beneden bijgesteld. De begrotingsreserve wordt gevoed door de premieontvangsten. Door een afname van de verwachte premieontvangsten daalt ook de verwachte storting in de begrotingsreserve. De onderliggende reden hiervoor is het uitblijven van grote transacties.
Ontvangsten
Garanties
Premies EKV
De premies voor de ekv worden met € 92,2 mln. naar beneden bijgesteld. De verwachte premies van de ekv over 2021 zijn aanzienlijk afgenomen, wat met name te maken heeft met het uitblijven van inkomsten gerelateerd aan een grote projectfinancieringstransactie.
Premies herverzekering leverancierskredieten
De premies voor herverzekering leverancierskredieten wordt met € 50 mln. naar boven bijgesteld. De originele raming zag enkel toe op facturen van 2021. Begin 2021 zijn echter ook de laatste facturen gerelateerd aan 2020 betaald, welke over de jaargrens zijn heen geschoven. Derhalve valt het bedrag aan zowel premies als schades en uitvoeringskosten hoger uit dan initieel geraamd.
Schaderestituties EKV
De schaderestituties worden met € 120 mln. naar beneden bijgesteld. In de begroting was voor 2021 de laatste recuperatietranche op Argentinië van € 135 mln. opgenomen. Argentinië bevindt zich momenteel in betalingsproblemen en is in onderhandeling over herstructurering van haar schuld. Voor 2021 wordt verwacht dat € 15 mln. van de totaal verwachte recuperaties van € 135 mln. wordt ontvangen van de Argentijnse staat. Zodra een nieuw betalingsschema is overeengekomen zal dit worden verwerkt in de begroting
Schaderestituties herverzekering leverancierskredieten
De schaderestituties herverzekering leverancierskredieten zijn met € 190 mln. naar beneden bijgesteld. Dit heeft met name te maken met het uitblijven van de, in de Ontwerpbegroting verwachte, schades. Zie ook de toelichting onder de post 'Schade-uitkering herverzekering leverancierskredieten'.
Storting/onttrekking begrotingsreserve
Definitieve schades, de kostenvergoeding Atradius en de overige kosten leiden tot een onttrekking uit de begrotingsreserve. Doordat de raming voor de definitieve schades toenemen, neemt ook de raming voor de onttrekking uit de begrotingsreserve met € 95 mln. toe. Een aanzienlijk deel hiervan bestaat uit de schuldenkwijtschelding van Sudan, wat gezien de recente ontwikkelingen in Sudan onzeker is. Zie ook de toelichting onder de post 'Schade-uitkering herverzekering leverancierskredieten'.
3.6 Artikel 6 Btw-compensatiefonds
Budgettaire gevolgen van beleid
| Verplichtingen | 3.576.710 | 3.597.887 | 64.142 | 84.499 | 3.746.528 |
| Uitgaven | 3.576.710 | 3.597.887 | 64.142 | 84.499 | 3.746.528 |
| waarvan juridisch verplicht | 100% | 100% | |||
| Bijdrage aan medeoverheden | 3.576.710 | 3.597.887 | 64.142 | 84.499 | 3.746.528 |
| Bijdragen aan gemeenten | 3.159.089 | 3.181.648 | 70.619 | 32.909 | 3.285.176 |
| Bijdragen aan provincies | 417.621 | 416.239 | ‒ 6.477 | 51.590 | 461.352 |
| Ontvangsten | 3.576.710 | 3.597.887 | 64.142 | 84.499 | 3.746.528 |
Toelichting
Verplichtingen, uitgaven en ontvangsten
Bijdrage aan medeoverheden
Deze mutatie betreft een bijstelling van het btw-compensatiefonds. Als gevolg van overhevelingen van budget van ministeries naar decentrale overheden, wordt een bedrag zonder btw in het gemeente- of provinciefonds gestort. Het geraamde btw-deel wordt in het BCF gestort. Gemeentes en provincies kunnen de betaalde btw daarna weer terugvragen bij BCF (€ 148,6 mln.). Tegenover deze extra uitgaven staan gelijke ontvangsten.
3.7 Artikel 9 Douane
Budgettaire gevolgen van beleid
| Verplichtingen | 540.248 | 520.983 | 8.529 | ‒ 3.526 | 525.986 |
| Uitgaven | 540.248 | 520.983 | 8.529 | ‒ 3.526 | 525.986 |
| (1) Apparaatsuitgaven | 437.863 | 419.098 | 11.559 | ‒ 1.373 | 429.284 |
| Personele uitgaven | 430.924 | 413.388 | 13.984 | ‒ 1.248 | 426.124 |
| Eigen personeel | 421.860 | 409.574 | 7.574 | ‒ 243 | 416.905 |
| Inhuur externen | 8.905 | 3.655 | 6.357 | ‒ 1.005 | 9.007 |
| Overig personeel | 159 | 159 | 53 | 0 | 212 |
| Materiële uitgaven | 6.939 | 5.710 | ‒ 2.425 | ‒ 125 | 3.160 |
| ICT | 5.413 | 5.413 | ‒ 3.923 | ‒ 525 | 965 |
| Bijdrage aan SSO's | 0 | 0 | 150 | 0 | 150 |
| Overig materieel | 1.526 | 297 | 1.348 | 400 | 2.045 |
| (2) Programma-uitgaven | 102.385 | 101.885 | ‒ 3.030 | ‒ 2.153 | 96.702 |
| waarvan juridisch verplicht | 92% | 100% | |||
| Bekostiging | 0 | 0 | 50 | 0 | 50 |
| Overige bekostiging | 0 | 0 | 50 | 0 | 50 |
| Bijdrage aan ZBO's/RWT's | 0 | 0 | 1.770 | 0 | 1.770 |
| Overige bijdrage ZBO's/RWT's | 0 | 0 | 1.770 | 0 | 1.770 |
| Opdrachten | 28.881 | 28.381 | ‒ 5.900 | ‒ 2.153 | 20.328 |
| ICT opdrachten | 3.840 | 3.340 | 460 | ‒ 2.173 | 1.627 |
| Overige opdrachten | 25.041 | 25.041 | ‒ 6.360 | 20 | 18.701 |
| Bijdrage aan agentschappen | 2.137 | 2.137 | 1.050 | 0 | 3.187 |
| Bijdrage overige agentschappen | 2.137 | 2.137 | 1.050 | 0 | 3.187 |
| Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken | 71.367 | 71.367 | 0 | 0 | 71.367 |
| Toegerekende uitgaven van Belastingen | 71.367 | 71.367 | 0 | 0 | 71.367 |
| Ontvangsten | 605 | 605 | 0 | 0 | 605 |
| Ontvangsten | 605 | 605 | 0 | 0 | 605 |
| Apparaatontvangsten | 605 | 605 | 0 | 0 | 605 |
Toelichting
Verplichtingen en uitgaven
Personele uitgaven
De Douane verwacht € 12,7 mln. meer personele uitgaven dan eerder geraamd (€ 7,3 mln. op eigen personeel en € 5,4 mln. op inhuur externen). Dit komt hoofdzakelijk door:
- Hogere loonkosten vanwege een stijging in de cao-lonen en een stijging van de sociale premies (ca. € 9,7 mln.), waarvoor bij Miljoenennota loonbijstelling is toegekend.
- Een herschikking binnen artikel 9 (Douane) (tussen opdrachten en personele uitgaven) van het budget voor Digitale Snelweg Douane (DSD) om de financiering door te belasten naar de juiste begrotingsposten (€ 4,4 mln.).
- Lagere personele uitgaven door onderbezetting (vertraging van de werving) en de verwachte in- en uitstroom (ca. € 1,5 mln.).
- Een overheveling van het budget voor eigen personeel naar artikel 1 (Belastingen) ten behoeve van het Multidisciplinair Interventieteam (MIT, ca. € 1,9 mln.).
Opdrachten
De uitgaven op opdrachten worden neerwaarts bijgesteld (€ 8,1 mln.). Dit komt grotendeels door:
- Een herschikking binnen artikel 9 (Douane) (tussen opdrachten en personele uitgaven) van het budget voor DSD om de financiering door te belasten naar de juiste begrotingsposten (€ 4,4 mln.).
- Een overheveling van het budget voor opdrachten naar artikel 1 (Belastingen) ten behoeve van Douane-specifieke opdrachten die door de IV-organisatie worden uitgevoerd (ca. € 2 mln.).
- Een vertraging in de uitgaven ten aanzien van Douane Wetboek van de Unie (DWU) die naar verwachting eerst in 2022 worden gedaan (ca. € 1,5 mln.).
3.8 Artikel 13 Toeslagen
Budgettaire gevolgen van beleid
| Verplichtingen | 747.934 | 1.103.215 | ‒ 435.942 | 1.002.889 | 1.670.162 |
| Uitgaven | 747.934 | 1.103.215 | 14.160 | 14.684 | 1.132.059 |
| (1) Apparaatsuitgaven | 167.600 | 203.652 | 20.399 | 2.917 | 226.968 |
| Personele uitgaven | 164.640 | 199.236 | 16.956 | ‒ 4.173 | 212.019 |
| Eigen personeel | 93.402 | 97.618 | 6.905 | ‒ 1.890 | 102.633 |
| Inhuur externen | 71.238 | 101.618 | 8.351 | ‒ 2.283 | 107.686 |
| Overig personeel | 0 | 0 | 1.700 | 0 | 1.700 |
| Materiële uitgaven | 2.960 | 4.416 | 3.443 | 7.090 | 14.949 |
| ICT | 0 | 211 | 1.200 | 0 | 1.411 |
| Bijdrage aan SSO's | 0 | 0 | 0 | 1.168 | 1.168 |
| Overige materiële uitgaven | 2.960 | 4.205 | 2.243 | 5.922 | 12.370 |
| (2) Programma-uitgaven | 580.334 | 899.563 | ‒ 6.239 | 11.767 | 905.091 |
| waarvan juridisch verplicht | 100% | 100% | |||
| Bijdrage aan ZBO's/RWT's | 100 | 100 | 2 | 0 | 102 |
| Bijdrage overige ZBO's/RWT's | 100 | 100 | 2 | 0 | 102 |
| Opdrachten | 25 | 10.625 | 601 | ‒ 5.900 | 5.326 |
| ICT opdrachten | 25 | 25 | 501 | 0 | 526 |
| Overige opdrachten | 0 | 10.600 | 100 | ‒ 5.900 | 4.800 |
| Bijdrage aan medeoverheden | 0 | 1.695 | 158 | 11.767 | 13.620 |
| Bijdrage aan medeoverheden | 0 | 1.695 | 158 | 11.767 | 13.620 |
| (Schade)vergoeding | 580.209 | 887.143 | ‒ 7.000 | 5.900 | 886.043 |
| Compensatie toeslagengedupeerden | 580.209 | 761.943 | ‒ 7.000 | 57.900 | 812.843 |
| Kwijtschelden private schulden | 0 | 125.200 | 0 | ‒ 52.000 | 73.200 |
| Ontvangsten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Toelichting
Verplichtingen
Het verplichtingenbudget wordt bijgesteld met € 566,9 mln. Dit heeft voor een groot deel verband met de reserveringen die in de Miljoenennota 2022 zijn opgenomen op de Aanvullende Post van de Rijksbegroting voor de actualisatie van ramingen en de financiering van aanvullende herstelregelingen.
- Er worden meer aanmeldingen voor compensatie en herstel verwacht dan initieel geraamd. Op de Aanvullende Post is hiervoor bij de Miljoenennota 2022 additioneel budget gereserveerd. De verplichting van € 178,6 mln. die voortkomt uit deze autonome groei wordt in 2021 aangegaan. Van deze verplichting komt € 96 mln. van de Aanvullende Post. Daarnaast wordt er in 2021 voor € 82,6 mln. verplichtingen aangegaan waarvoor reeds budget stond gereserveerd in 2022. Dit deel betreft een saldoneutrale bijstelling en het budget in 2022 wordt hiervoor gecorrigeerd.
- In de Kamerbrief over de nieuwe herstelregelingen5 wordt voorgesteld om kinderen van gedupeerden een financiële steun in de rug te geven. De steun in de rug varieert, afhankelijk van de leeftijd van het kind, van € 2.000 tot € 10.000. Op dit moment is de inschatting dat 95.000 kinderen binnen de doelgroep vallen. Voor de kindregeling wordt in 2021 € 630 mln. aan verplichtingenbudget gereserveerd. € 200 mln. wordt overgeheveld vanuit artikel 10 (Nog onverdeeld), en de resterende € 430 mln. vanaf de Aanvullende Post.
- Gedupeerde ex-partners krijgen bij de voorgestelde regeling o.a. € 10.000 forfaitair. Vooruitlopend op definitieve besluitvorming voorzien van een uitvoeringstoets wordt voor ca. 9.800 ex-partners € 98 mln. aan verplichtingenruimte gereserveerd. Uitsluitend bij de forfaitaire regeling wordt een verplichting aangegaan op een eerder moment dan dat de kasuitgaven plaatsvinden. Daarom wordt alleen dit gedeelte van de voorgestelde regeling meegenomen bij deze begrotingswijziging. Bij de Ontwerpbegroting is maximaal € 590 mln. op de Aanvullende Post gereserveerd voor ex-partners. Omdat het een schatting betreft gebaseerd op beperkte informatie kan de uiteindelijke regeling tot minder uitgaven leiden dan initieel geraamd. Additionele verplichtingenruimte wordt gereserveerd wanneer verdere verplichtingen aangegaan worden.
- Gedupeerden van andere toeslagen dan de kinderopvangtoeslag worden in de voorgestelde regeling ook gecompenseerd. Vooruitlopend op definitieve besluitvorming voorzien van een uitvoeringstoets wordt € 23,3 mln. aan verplichtingenruimte gereserveerd voor Opzet/Grove Schuld-gedupeerden in 2021. Bij de Voorjaarsnota is reeds cumulatief € 67 mln. vrijgemaakt voor andere toeslagen en bij de Ontwerpbegroting is additioneel € 90 mln. gereserveerd op de Aanvullende Post. Omdat het een schatting betreft gebaseerd op beperkte informatie kan de uiteindelijke regeling tot minder uitgaven dan geraamd leiden. Additionele verplichtingenruimte wordt gereserveerd wanneer verdere verplichtingen aangegaan worden.
- Gedupeerden kunnen via hun gemeente ondersteuning krijgen. Gemeenten worden hiervoor door Toeslagen gecompenseerd. Hiervoor wordt op korte termijn een tweede specifieke uitkering gepubliceerd, waarvan de verplichting aangegaan wordt in 2021 (ca. € 48 mln.).
- Gedupeerden kunnen gebruik maken van gesubsidieerde rechtsbijstand6. Het ministerie van Justitie en Veiligheid voert deze subsidieregeling uit. Voorzien wordt dat deze regeling op korte termijn wordt uitgebreid. In de eerste incidentele suppletoire begroting 2021 inzake herstel toeslagen7 was reeds budget gereserveerd voor € 19 mln. in 2022. Vooruitlopend op deze uitbreiding wordt nu additioneel € 11,5 mln. verplichtingenruimte gereserveerd. Indien deze uitbreiding nog in 2021 wordt gepubliceerd, zullen de additionele verplichtingen worden aangegaan in datzelfde jaar.
- In 2020 was er een overschrijding van het verplichtingenbudget van € 457,1 mln. vanwege de in 2020 aangegane verplichting voor de Catshuisregeling. Het budget was reeds beschikbaar gesteld in 2021, waardoor deze nu gecorrigeerd dient te worden (€ 457 mln.).
- De overige verplichtingen bijstellingen houden verband met onderstaande uitgaven.
Uitgaven
Personele uitgaven
In totaal worden de personele uitgaven met € 12,8 mln. naar boven bijgesteld. Hier heeft verschillende oorzaken. Als eerste heeft de ontvlechting van de Belastingdienst in drie afzonderlijke Directeuren-Generaal gevolgen gehad voor de daarvoor benodigde aansturing, kaderstelling en ondersteuning. Dit heeft personele consequenties bij zowel de te ontvlechten onderdelen en de bijbehorende ondersteunende functies binnen de Belastingdienst als het kerndepartement. In 2021 komt er budget over van de Belastingdienst en vanaf artikel 10 (Nog onverdeeld) ten behoeve van het verder inrichten van DG Toeslagen (€ 6,9 mln.). Ook wordt er eenmalig € 4 mln. beschikbaar gesteld voor DG Toeslagen, omdat er incidenteel extra ondersteuning nodig is vanwege de vertraagde werving van eigen personeel. Daarnaast is er in 2021 er onderuitputting bij DG Toeslagen. Hierdoor valt € 6,4 mln. vrij. Het resterende verschil bestaat uit kleinere herschikkingen en verrekeningen.
Materiële uitgaven
De materiële uitgaven worden met € 10,5 mln. omhoog bijgesteld. Dit komt onder andere door bovengenoemde ontvlechting van de Belastingdienst in drie afzonderlijke Directeuren-Generaal. In 2021 komt er budget over van van de Belastingdienst en vanaf artikel 10 (Nog onverdeeld) ten behoeve van het verder inrichten van DG Toeslagen (€ 2,3 mln.). Verder is er een herschikking tussen personele uitgaven en materiële uitgaven ten behoeve van opdrachten die door externe partijen worden uitgevoerd. Dit resulteert in € 5,9 mln. hogere materiële uitgaven. Het resterende verschil bestaat uit kleinere herschikkingen en verrekeningen.
Opdrachten
De kwijtschelding van private schulden start in 2021 later dan initieel verwacht, waardoor er in 2021 budget overblijft voor de opdrachten aan Sociale Banken Nederland (SBN). Anderzijds is er bij de compensatieregeling extra budget benodigd om compensatiebetalingen in 2021 te realiseren. Hierdoor worden middelen herschikt van Opdrachten naar Compensatie toeslagengedupeerden.
Bijdrage aan medeoverheden
Gedupeerden kunnen via hun gemeente ondersteuning krijgen. Gemeenten worden hiervoor door Toeslagen gecompenseerd8. Hiervoor wordt op korte termijn een tweede specifieke uitkering gepubliceerd ter waarde van ca. € 48 mln. Hiervan zal € 12 mln. in 2021 als voorschot worden overgemaakt naar de betrokken gemeenten. Van deze € 12 mln. wordt ca. € 0,2 mln. via het btw-compensatiefonds beschikbaar gesteld.
(Schade)vergoeding
Het budget voor (schade)vergoeding wordt omlaag bijgesteld met € 1,1 mln. Dit komt omdat de kwijtschelding van private schulden in 2021 later start dan initieel verwacht. Deze onderuitputting wordt herschikt van Opdrachten naar Compensatie toeslagengedupeerden (€ 5,9 mln.). Om diezelfde reden wordt er ook € 52 mln. herschikt van Kwijtschelden private schulden naar Compensatie toeslagengedupeerden. Daarnaast is in de eerste suppletoire begroting 2021 budget beschikbaar gesteld voor de verbreding van de compensatie van toeslagengedupeerden van de kinderopvangtoeslag (KOT) naar gedupeerden van ook andere toeslagen (niet-KOT). Het beleid zal pas in 2022 starten en daarom wordt het programmabudget van € 7 mln. doorgeschoven van 2021 naar 2022.
4 Beleidsartikelen Nationale Schuld (IXA)
4.1 Artikel 11 Financiering staatsschuld
Budgettaire gevolgen van beleid
| Verplichtingen | 20.926 | 20.917 | 33 | 3.593 | 24.543 |
| Uitgaven | 20.926 | 20.917 | 33 | 3.593 | 24.543 |
| waarvan juridisch verplicht | 99.92% | 99.92% | |||
| Opdrachten | 16 | 16 | 0 | 0 | 16 |
| Overige kosten | 16 | 16 | 0 | 0 | 16 |
| Rente | 4.366 | 4.358 | 33 | 24 | 4.415 |
| Rente vaste schuld | 4.366 | 4.358 | 33 | 24 | 4.415 |
| Leningen | 16.544 | 16.543 | 0 | 3.569 | 20.112 |
| Aflossing vaste schuld | 16.544 | 16.543 | 0 | 0 | 16.543 |
| Mutatie vlottende schuld | 0 | 0 | 0 | 3.569 | 3.569 |
| Ontvangsten | 56.731 | 73.997 | ‒ 1.998 | ‒ 10.439 | 61.560 |
| Rente | 2.045 | 1.400 | 172 | ‒ 12 | 1.560 |
| Voortijdige beëindiging derivaten | 0 | 0 | 386 | 38 | 424 |
| Rente vlottende schuld | 634 | 496 | ‒ 174 | ‒ 47 | 275 |
| Rente derivaten lang | 1.411 | 904 | ‒ 40 | ‒ 3 | 861 |
| Leningen | 54.686 | 72.597 | ‒ 2.170 | ‒ 10.427 | 60.000 |
| Uitgifte vaste schuld | 54.686 | 55.000 | 5.000 | 0 | 60.000 |
| Mutatie vlottende schuld | 0 | 17.597 | ‒ 7.170 | ‒ 10.427 | 0 |
Toelichting
Verplichtingen en uitgaven
Rente vaste schuld
De rentelasten vallen in 2021 naar verwachting hoger uit dan eerder geraamd (€ 57,0 mln.). Bij de uitgifte van nieuwe schuld worden de rentetarieven vastgelegd tegen het dan geldende rentetarief. Aangezien de rentetarieven nu hoger zijn dan eerder geraamd levert dit een tegenvaller op.
Mutatie vlottende schuld
De mutatie vlottende schuld is voornamelijk het gevolg van de aanpassing van de financieringsbehoefte. In eerdere ramingen werd uitgegaan van een veel grotere financieringsbehoefte door de verlenging van de coronamaatregelen, waardoor de uitgifte van de vaste schuld is verhoogd. Door de eerdere verhoging van de uitgifte vaste schuld, wordt de nu verwachte financieringsbehoefte volledig opgevangen door de vaste schuld en wordt daarnaast nog een deel van de vlottende schuld afgelost (€ 3,6 mld.).
Ontvangsten
Rente
Per saldo vallen de renteontvangsten naar verwachting € 160,0 mln. hoger uit. De belangrijkste verklaringen hierbij zijn:
Voortijdige beëindiging derivaten
Het voortijdig beëindigen van rentederivaten heeft geleid tot eenmalige ontvangsten van € 424,0 mln. Het betreft de contant gemaakte waarde van de rentebaten die anders later dit jaar en voor het grootste deel in de komende jaren zouden zijn ontvangen. Deze rentebaten zijn nu in één keer ontvangen. Het voortijdig beëindigen van rentederivaten draagt bij aan het realiseren van de doelstellingen uit het beleidskader voor schuldfinanciering, namelijk het verlengen van de gemiddelde looptijd van de schuldportefeuille richting de 8 jaar en het beperken van het korte termijn renterisico (renterisicobedrag < 30%).
Rente vlottende schuld
De rentebaten op de vlottende schuld vallen naar verwachting € 221,0 mln. lager uit, met name als gevolg van een lager beroep op de geldmarkt dan geraamd.
Rente derviaten lang
De rentebaten op de derivaten vallen € 43,0 mln. lager uit doordat deze rentebaten nu bij het voortijdig beëindigen van rentederivaten worden gerealiseerd.
Leningen
Per saldo zijn de leningen naar verwachting € 12,6 mld. lager. De belangrijkste verklaringen hierbij zijn:
Uitgifte vaste schuld
De raming voor de uitgifte van schuld is in de maand mei 2021 opnieuw bijgesteld als gevolg van de op dat moment verwachte financieringsbehoefte door de verlenging van coronamaatregelen (€ 5,0 mld.).
Mutatie vlottende schuld
De mutatie vlottende schuld is het gevolg van het aanpassen van de financieringsbehoefte. Doordat de financieringsbehoefte nu veel lager uitvalt dan eerder geraamd wordt de financieringsbehoefte volledig opgevangen door de uitgifte van vaste schuld.
4.2 Artikel 12 Kasbeheer
Budgettaire gevolgen van beleid
| Verplichtingen | 1.531 | 1.531 | 0 | 304 | 1.835 |
| Uitgaven | 1.531 | 1.531 | 0 | 304 | 1.835 |
| waarvan juridisch verplicht | 100% | 100% | |||
| Rente | 31 | 31 | 0 | 4 | 35 |
| Rente kasbeheer | 31 | 31 | 0 | 4 | 35 |
| Leningen | 1.500 | 1.500 | 0 | 300 | 1.800 |
| Verstrekte leningen | 1.500 | 1.500 | 0 | 300 | 1.800 |
| Ontvangsten | 9.142 | 11.326 | ‒ 1.618 | 5.673 | 15.381 |
| Rente | 92 | 96 | 0 | 0 | 95 |
| Rente kasbeheer | 92 | 96 | ‒ 1 | 0 | 95 |
| Voortijdige beëindiging binnen kasbeheer | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Leningen | 910 | 938 | 27 | 14 | 979 |
| Ontvangen aflossingen | 910 | 938 | 27 | 14 | 979 |
| Mutaties in rekening-courant en deposito's | 8.140 | 10.292 | ‒ 1.645 | 5.659 | 14.306 |
| Mutaties in rekening courant en deposito | 8.140 | 10.292 | ‒ 1.645 | 5.659 | 14.306 |
Toelichting
Verplichtingen en uitgaven
Leningen
Naar verwachting zullen er meer leningen worden verstrekt aan de deelnemers van het schatkistbankieren dan eerder werd geraamd (€ 300,0 mln.).
Ontvangsten
Ontvangen aflossingen
Op basis van actuele realisaties wordt verwacht dat de aflossingen op leningen, die door de Agentschappen en RWT’s zijn afgesloten, hoger zullen uitkomen dan eerder geraamd (€ 41,0 mln.).
Mutaties in rekening-courant en deposito's
De wijziging in de geraamde mutatie van het saldo op de rekening-couranten en deposito’s van de deelnemers aan schatkistbankieren is het gevolg van het actualiseren van de geraamde uitgaven en inkomsten van de RWT’s, de sociale fondsen en de decentrale overheden (€ 4,0 mld.). De mutaties in rekening-courant en deposito’s worden veroorzaakt door de uitgaven en ontvangsten van de deelnemers van het schatkistbankieren. Als een deelnemer een uitgave doet zal het aangehouden saldo op de rekening-courant dalen en dit betekent een uitgave op artikel 12 (Kasbeheer). Een ontvangst van een deelnemer wordt gestort op de rekening-courant en dit zorgt voor een ontvangst op artikel 12. Het Agentschap is uitsluitend beheerder van de rekeningen-courant van het schatkistbankieren.
5 Niet-beleidsartikelen
5.1 Artikel 8 Apparaat Kerndepartement
| Verplichtingen | 283.512 | 293.397 | 9.138 | ‒ 647 | 301.888 |
| Uitgaven | 283.512 | 293.397 | 9.138 | ‒ 647 | 301.888 |
| Personele uitgaven | 195.659 | 204.776 | 8.208 | ‒ 759 | 212.225 |
| Eigen personeel | 187.433 | 195.991 | 7.930 | ‒ 2.335 | 201.586 |
| Inhuur externen | 7.703 | 8.262 | 266 | 1.576 | 10.104 |
| Overig personeel | 523 | 523 | 12 | 0 | 535 |
| Materiële uitgaven | 87.853 | 88.621 | 930 | 112 | 89.663 |
| ICT | 13.951 | 16.834 | ‒ 1.632 | ‒ 876 | 14.326 |
| Bijdrage aan SSO's | 43.146 | 41.578 | 2.217 | ‒ 6.031 | 37.764 |
| Overig materieel | 30.756 | 30.209 | 345 | 7.019 | 37.573 |
| Ontvangsten | 51.837 | 53.636 | 2.641 | ‒ 2.639 | 53.638 |
Toelichting
Verplichtingen en uitgaven
Personele uitgaven
Binnen en tussen de subartikelen van artikel 8 vinden verschillende (kleine) budgetneutrale herschikkingen plaatst. Daarnaast hebben er enkele overboekingen van en naar andere departementen plaatsgevonden. De grootste mutaties zijn:
- De loonkosten van eigen personeel zijn hoger vanwege een stijging van de cao-lonen, de eenmalige uitkering inzake de nieuwe cao en de extra uitgaven als gevolg van de eenmalige thuiswerkvergoeding 2021 (ca. € 3,3 mln.).
- Ten behoeve van de transitie en versterking van het ministerie van Financiën als gevolg van de ontvlechting van de Belastingdienst, Douane en Toeslagen is extra capaciteit nodig bij diverse stafdirecties binnen het kerndepartement (ca. € 3,7 mln.).
5.2 Artikel 10 Nog onverdeeld
| Verplichtingen | 514.052 | 469.939 | ‒ 178.539 | ‒ 291.400 | 0 |
| Uitgaven | 514.094 | 469.981 | ‒ 414.686 | ‒ 55.295 | 0 |
| Nog te verdelen | 514.094 | 469.981 | ‒ 414.686 | ‒ 55.295 | 0 |
| Loonbijstelling-apparaat | 3.103 | 71.818 | ‒ 64.377 | ‒ 7.441 | 0 |
| Prijsbijstelling-apparaat | 9.713 | 34.938 | ‒ 23.834 | ‒ 11.104 | 0 |
| Onvoorzien-programma | 466.756 | 310.035 | ‒ 307.644 | ‒ 2.391 | 0 |
| Onvoorzien-apparaat | 34.522 | 53.190 | ‒ 18.831 | ‒ 34.359 | 0 |
| Ontvangsten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Toelichting
Verplichtingen
Het verplichtingenbudget van de nog te verdelen middelen wordt in totaal met € 469,9 mln. afgeboekt. Daarmee komt de begrotingsstand uit op nihil. Het bedrag van deze afboeking is nagenoeg gelijk aan de uitgavenmutatie en wordt toegelicht onder uitgaven. Hiervan is € 248,1 mln. overgeboekt naar artikel 13 (Toeslagen). Dit betreft verplichtingenbudget voor de kindregeling en de specifieke uitkering voor brede hulp bij gemeenten voor toeslagengedupeerden.
Uitgaven
Nog te verdelen
De nog te verdelen uitgaven worden met € 470,0 mln. afgeboekt en daarmee komt de begrotingsstand op 0. Hiervan wordt € 131 mln. overgeheveld naar de (beleids)artikelen, € 241 mln. wordt doorgeschoven naar met name 2022 en € 98 mln. van het uitgavenbudget valt vrij. De grootste mutaties (> € 5 mln.) worden hieronder toegelicht.
- De tranche 2021 van de loon- en prijsbijstelling van € 88 mln. is in de eerste suppletoire begroting toegevoegd aan artikel 10 (Nog onverdeeld). De loon- en prijsbijstelling wordt volledig en naar rato verdeeld over de (beleids)artikelen.
- In het kader van de ontvlechting wordt € 10 mln. van de eerder gereserveerde middelen voor de transitie, versterking en betere dienstverlening van de Belastingdienst, Kerndepartment, Douane en Toeslagen overgeheveld van artikel 10 (Nog onverdeeld) naar artikelen 1 (Belastingen), 8 (Apparaat kerndepartement), 9 (Douane) en 13 (Toeslagen).
- In de kabinetsreactie op het rapport «Ongekend Onrecht» van 15 januari 2021 heeft het kabinet maatregelen aangekondigd om de informatiehuishouding op orde te brengen, zowel intern als extern. De middelen bestemd voor het ministerie van Financiën werden gereserveerd op artikel 10 (Nog onverdeeld). Er wordt € 7 mln. overgeheveld naar artikel 1 (Belastingen) op basis van een actieplan om de informatiehuishouding binnen de Belastingdienst te verbeteren en de opgestelde ketenplannen voor de ketens Loonheffing, Omzetbelasting en Gegevens. Modernisering en vernieuwing van deze ketens is randvoorwaardelijk voor een goede dienstverlening en juiste informatievoorziening aan de burger.
- Voor diverse budgettaire knelpunten binnen de begroting IX, zoals het beheer van de UBO-registers en de bijbehorende handhavingskosten en de versterking van het evaluatiebeleid, wordt € 6 mln. van artikel 10 (Nog onverdeeld) overgeheveld naar de desbetreffende artikelen.
- Gedupeerden van de toeslagenaffaire kunnen via hun gemeenten ondersteuning krijgen. Gemeenten worden hiervoor door Toeslagen gecompenseerd. Hiervoor wordt op korte termijn een tweede specifieke uitkering gepubliceerd, waarvan de verplichting aangegaan wordt in 2021. Hiervan wordt € 12 mln. in 2021 vooruit betaald. Dit budget wordt overgeboekt naar artikel 13 (Toeslagen) en een deel zal worden overgeboekt naar artikel 6 (BTW-compensatiefonds). De overige € 36 mln. wordt doorgeschoven naar 2022.
- In de eerste incidentele suppletoire begroting 2021 inzake Herstel Toeslagen is budget beschikbaar gesteld voor de uitvoering van de kindregeling van gedupeerden van de toeslagenaffaire. De uitvoering hiervan zal pas in 2022 starten en derhalve wordt € 200 mln. kasbudget naar 2022 geschoven.
- Niet alle resterende middelen op artikel 10 (Nog onverdeeld) zijn in 2021 benodigd of kunnen niet worden ingezet. Er valt daarom € 98 mln. aan nog onverdeelde middelen vrij. Hiervan is € 55 mln. al eerder vermeld in de verdiepingsbijlage van de Ontwerpbegroting IX 2022.
__Kamerstukken II 2021-2022, 19 622↩︎
__Kamerstukken II 2018/19, 31477, nr. 41↩︎
__ECB decides not to extend dividend recommendation beyond September 2021 (europa.eu)↩︎
__Kamerstuk 26234, nr. 254↩︎
__Kamerstukken II 2021-2022, 31 066, nr. 912↩︎
__Kamerstukken II 2021-2022, 19 622↩︎
__Kamerstukken II 2021-2022, 35 704, nr. 1↩︎
__Kamerstukken II 2021-2022, 19 622↩︎