Dierenleed kan worden afgewend d.m.v. een financiële steunregeling omdat daarmee dierentuinen in geldproblemen of faillissement grotendeels kan worden voorkomen.

De eerste twee steun- en herstelpakketten boden onvoldoende steun, omdat er geen rekening werd gehouden met de hoge vaste lasten voor dierverzorging (miljoenen per maand) waar dierentuinen mee te maken hebben. Daarom is er in het derde noodpakket speciaal voor dierentuinen extra geld beschikbaar gesteld voor de periode maart t/m september 2020. Door een nieuw maatregelenpakket van november 2020 t/m juni 2021 is opnieuw een steunpakket beschikbaar gesteld.

Om dierentuinen toekomstbestendiger te maken en te voorkomen dat ze bij een aanhoudende (corona)crisis alsnog over een tijd faillissement moeten aanvragen, wordt bij deelname aan de regeling gevraagd een transitieplan op te stellen. In dit plan moet duidelijk worden hoe ze beter bestand worden tegen een aanhoudende of nieuwe crisis. Dierentuinen die reeds een transitieplan hebben opgesteld met de deelname aan de eerste steunperiode hebben nog onvoldoende tijd gehad voor het (volledig) uitvoeren van het transitieplan. Daarom is het beschikbaar maken van financiële middelen als overheid de enige toereikende optie.

De evaluatie van de eerste periode van deze regeling wordt momenteel uitgevoerd. De conclusies van tussentijdse evaluaties en monitoring zijn meegenomen in de wijzigingen die met de tweede periode van deze regeling worden doorgevoerd. De status quo is dat in Nederland het dierenwelzijn in dierentuinen gewaarborgd is. Het doel van deze noodmaatregel is dat het dierenwelzijn niet onder druk komt te staan. Er zijn gedurende de uitvoering van de eerste periode van deze regeling metingen gedaan om bij te houden of het dierenwelzijn behouden is en dat is het geval. Ook met deze tweede periode zullen deze metingen gedurende de uitvoering worden gedaan. Dierentuinen zullen middels een vragenlijst worden bevraagd hoe en of de doelen zijn bereikt. Dit kunnen zij onder andere aantonen door omzetcijfers aan te leveren.

Direct bij de opzet van de regeling wordt een monitoringsschema opgesteld waar zowel kwantitatieve als kwalitatieve indicatoren meegenomen worden. Het is de intentie dat de data wordt opgehaald door RVO, die gedurende de uitvoer van de steunmaatregel de dierentuinen op verschillende momenten in het proces een vragenlijst zal sturen. In deze vragenlijst kunnen dierentuinen aangeven in hoeverre zij erin slagen om aan hun verplichtingen tegenover hun dieren te voldoen.

Bij de indicatoren kan gedacht worden aan het aantal dierentuinen dat faillissement heeft aangevraagd en in welke mate dierentuinen de diercollectie moeten aanpassen door financiële problemen.

Het is op duidelijk dat een groot deel van de bedrijven waarop deze regeling betrekking heeft te kampen heeft met de economische gevolgen van de crisis. Bovendien komen alleen bedrijven in aanmerking die minimaal 30% omzetverlies lijden. Omdat bedrijven die omzet nodig hebben om de vaste lasten te financieren, komen bedrijven daardoor in de knel. De ontvangen subsidie stelt de bedrijven in staat een deel van die vaste lasten te financieren.

Het is op voorhand heel moeilijk aan te geven in welke mate de regeling bijdraagt aan de overlevingskans van de bedrijven. Dit hangt met veel factoren samen, waaronder de financiële positie van de bedrijven zelf en de mate waarin met ketenpartners de lasten verdeeld kunnen worden.

De economische situatie is dermate uniek dat we de verwachte doeltreffendheid van de regeling niet kunnen afzetten tegen andere subsidie instrumenten.

Alleen bedrijven die tenminste 30% omzetverlies hebben in de referentieperiode én het maximale bedrag TVL-subsidie toegekend hebben gekregen komen in aanmerking voor deze regeling.

De hoogte van de subsidie wordt gebaseerd op de daadwerkelijke ongedekte vaste kosten. Ongedekte vaste kosten zijn die vaste kosten waarvoor, geen winst is gemaakt, geen subsidie en geen verzekeringsgeld is gegeven.

Daardoor zal er per bedrijf een controle nodig zijn van de feitelijke situatie in het bedrijf. Van de ongedekte vaste kosten zal 70% vergoed worden, het maximum dat onder het staatsteunkader 3.12 is toegestaan.

Voor de subsidie geldt dat het maximale bedrag dat landbouwondernemingen kunnen ontvangen aansluit bij de maximale bedragen zoals die gelden binnen de TVL voor niet-landbouw sectoren.

De evaluatie van deze regeling loopt mee in de bredere evaluatie van de corona steunmaatregelen. Er wordt nu geen specifieke evaluatie door LNV voorzien.

Leerervaringen uit de eerdere openstellingen zijn en worden meegenomen in het formuleren van de regeling voor Q4.