Memorie van toelichting
Jaarverslag en slotwet Gemeentefonds 2021
Memorie van toelichting
Nummer: 2022D17536, datum: 2022-05-18, bijgewerkt: 2024-02-19 10:56, versie: 2
Directe link naar document (.pdf), link naar pagina op de Tweede Kamer site, officiële HTML versie (kst-36100-B-4).
Gerelateerde personen:- Eerste ondertekenaar: H.G.J. Bruins Slot, minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (Ooit CDA kamerlid)
- Mede ondertekenaar: M.L.A. van Rij, staatssecretaris van Financiën
Onderdeel van kamerstukdossier 36100 B-4 Jaarverslag en slotwet Gemeentefonds 2021.
Onderdeel van zaak 2022Z08645:
- Indiener: H.G.J. Bruins Slot, minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
- Medeindiener: M.L.A. van Rij, staatssecretaris van Financiën
- Voortouwcommissie: vaste commissie voor Binnenlandse Zaken
- 2022-05-19 13:20: Regeling van werkzaamheden (Regeling van werkzaamheden), TK
- 2022-05-25 14:00: Slotwet Gemeentefonds 2021 (36100-B) (Inbreng feitelijke vragen), vaste commissie voor Binnenlandse Zaken
- 2022-06-02 11:30: Procedurevergadering commissie Binnenlandse Zaken (Procedurevergadering), vaste commissie voor Binnenlandse Zaken
- 2022-06-16 11:30: Procedurevergadering commissie Binnenlandse Zaken (Procedurevergadering), vaste commissie voor Binnenlandse Zaken
- 2022-06-22 10:00: Jaarverslagen en Slotwetten over het jaar 2021 Hfst. VII het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, B het Gemeentefonds en C het Provinciefonds [ANNULERING, WORDT OMGEZET IN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG] (Wetgevingsoverleg), vaste commissie voor Binnenlandse Zaken
- 2022-07-07 22:30: EINDE VERGADERING: STEMMINGEN (over alle resterende onderwerpen) (Stemmingen), TK
Preview document (🔗 origineel)
| Tweede Kamer der Staten-Generaal | 2 |
| Vergaderjaar 2021–2022 |
| 36 100B | Jaarverslag en slotwet gemeentefonds 2021 |
| Nr. 4 |
|
A Artikelgewijze toelichting bij het wetsvoorstel
Wetsartikel 1 (verplichtingen, uitgaven en ontvangsten)
De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 afzonderlijk bij wet vastgesteld en ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2021 wijzigingen aan te brengen in de begrotingsstaat van het gemeentefonds.
Het in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikel wordt in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.
Wetsartikel 3 (verplichtingenbedrag als bedoeld in artikel 5 van de Fvw)
Ingevolge artikel 5, eerste lid, van de Financiële-verhoudingswet hebben gemeenten gezamenlijk recht op het bedrag dat in de begroting als verplichting voor het totaal van de algemene uitkering en de aanvullende uitkeringen is opgenomen. Ingevolge artikel 5, tweede lid, van de Financiële-verhoudingswet hebben de gemeenten gezamenlijk recht op de bedragen die in de begroting als verplichting voor het totaal van de integratie-uitkeringen en het totaal van de decentralisatie-uitkeringen zijn opgenomen.
De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
H.G.J. Bruins Slot
De Staatssecretaris van Financiën,
M.L.A. van Rij
B Artikelgewijze toelichting bij de begrotingsartikelen (slotverschillen)
Artikel 1 Gemeentefonds
Uitgaven
In onderstaande tabel wordt een nadere uitsplitsing gegeven van de totstandkoming van het uitgavenbedrag van het gemeentefonds. Ten opzichte van de 2e suppletoire begroting 2021 is het uitgavenbedrag van het gemeentefonds met € 262,4 mln. verlaagd. De in de tabel weergegeven mutaties worden onder de tabel nader verklaard.
| Stand uitgavenbedrag eerste suppletoire begroting 2021 | 34.388.197 | |
| Stand uitgavenbedrag tweede suppletoire begroting 2021 | 35.290.513 | |
| Voorgestelde mutaties bij slotwet 2021 | ||
| 1) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingswet opdrachten | ‒ 396 | |
| 2) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingswet bijdragen | 97 | |
| 3) Wijziging betalingsverloop algemene uitkering 2021 | ‒ 251.073 | |
| 4) Wijziging betalingsverloop integratie-uitkering participatie 2021 | ‒ 1 | |
| 5) Wijziging betalingsverloop integratie-uitkeringen overig 2021 | ‒ 1 | |
| 6) Afboeken oude verplichting decentralisatie-uitkeringen 2018 | ‒ 643 | |
| 7) Wijziging betalingsverloop decentralisatie-uitkeringen 2021 | ‒ 10.373 | |
| Totaal mutaties bij slotwet | ‒ 262.390 | |
| Stand uitgavenbedrag slotwet 2021 | 35.028.123 | |
| Waarvan uitgavenbedrag Algemene uitkering | 29.139.098 | |
| Waarvan uitgavenbedrag Decentralisatie-uitkeringen | 1.645.290 | |
| Waarvan uitgavenbedrag Integratie-uitkering Voogdij 18+ | 731.492 | |
| Waarvan uitgavenbedrag Integratie-uitkering Beschermd wonen | 1.488.899 | |
| Waarvan uitgavenbedrag Integratie-uitkering Participatie | 1.982.603 | |
| Waarvan uitgavenbedrag Integratie-uitkeringen Overig | 39.588 | |
| Waarvan uitgavenbedrag Kosten Financiële-verhoudingswet opdrachten | 456 | |
| Waarvan uitgavenbedrag Kosten Financiële-verhoudingswet bijdragen | 697 |
- Inclusief ISB's: Kamerstukken II 2020/21, 35679, nr. 1, Kamerstukken II 2020/21, 35731, nr. 1 en Kamerstukken II 2020/21, 35767, nr. 1
De wijziging van het uitgavenbedrag is het saldo van een aantal mutaties:
1) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingwet opdrachten
Het gerealiseerde bedrag komt totaal € 0,4 mln. lager uit dan bij 2e suppletoire begroting 2021 werd geraamd. Het budget voor 2021 is daarmee niet volledig tot besteding gekomen. Deze uitgaven zullen in 2022 alsnog worden gedaan. Daarom zullen de uitgaven «Kosten financiële-verhou dingswet» bij Voorjaarsnota 2022 opwaarts worden bijgesteld, conform de bestaande afspraken hierover met het Ministerie van Financiën.
2) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingwet bijdragen
Het gerealiseerde bedrag komt totaal € 0,1 mln. hoger uit dan bij 2e suppletoire begroting 2021 werd geraamd.
3) Wijziging betalingsverloop algemene uitkering 2021
De uitbetalingen aan gemeenten in 2021 blijken lager te zijn dan het beschikbare uitgavenbudget bij 2e suppletoire begroting 2021. Het gaat hierbij om een verschil van € 251 mln. De belangrijkste reden voor het verschil ligt in het feit dat er in een laat stadium van het besluitvormingsproces nog extra middelen beschikbaar zijn gekomen voor de algemene uitkering gemeentefonds. Daardoor kon de laatste betaaltermijn in 2021 niet meer gehaald worden. Het uitgavenbudget voor de algemene uitkering zal bij Voorjaarsnota 2022 met dit bedrag opwaarts worden bijgesteld.
4) Wijziging betalingsverloop integratie-uitkering participtie 2021
De uitbetalingen aan gemeenten in 2021 blijken lager te zijn dan het beschikbare uitgavenbudget bij 2e suppletoire begroting 2021. Het gaat hierbij om een verschil van € 1.000. Het uitgavenbudget voor de integratie-uitkeringen zal bij Voorjaarsnota 2022 met dit bedrag opwaarts worden bijgesteld.
5) Wijziging betalingsverloop integratie-uitkeringen overig 2021
De uitbetalingen aan gemeenten in 2021 blijken lager te zijn dan het beschikbare uitgavenbudget bij 2e suppletoire begroting 2021. Het gaat hierbij om een verschil van € 1.000. Het uitgavenbudget voor de integratie-uitkeringen zal bij Voorjaarsnota 2022 met dit bedrag opwaarts worden bijgesteld.
6) Afboeken oude verplichtingen Decentralisatie-uitkeringen 2018
Deze boeking hangt samen met het afboeken van een oude verplichting samenhangend met decentralisatie-uitkeringen uit 2018.
7) Wijziging betalingsverloop decentralisatie-uitkeringen 2021
De uitbetalingen aan gemeenten in 2021 blijken lager te zijn dan het beschikbare uitgavenbudget bij 2e suppletoire begroting 2021. Het gaat hierbij om een verschil van € 10,4 mln. Een specificatie van dit bedrag is opgenomen in de bijlage bij deze slotwet. Het uitgavenbudget voor de decentralisatie-uitkeringen zal bij Voorjaarsnota 2022 met dit bedrag opwaarts worden bijgesteld.
Verplichtingen
In de volgende tabel wordt ter toelichting een nadere uitsplitsing gegeven van de totstandkoming van het verplichtingenbedrag van het gemeentefonds. Ten opzichte van de 2e suppletoire begroting 2021 is het verplichtingenbedrag met € 0,5 mln. verlaagd.
| Stand verplichtingenbedrag eerste suppletoire begroting 2021 | 34.226.513 | |
| Stand verplichtingenbedrag tweede suppletoire begroting 2021 | 35.128.829 | |
| Voorgestelde mutaties bij slotwet 2021 | ||
| 1) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingswet opdrachten | ‒ 362 | |
| 2) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingswet bijdragen | 543 | |
| 3) Afboeken oude verplichting decentralisatie-uitkeringen 2018 | ‒ 643 | |
| Totaal mutaties bij slotwet | ‒ 462 | |
| Stand verplichtingenbedrag slotwet 2021 | 35.128.367 | |
| Waarvan verplichtingenbedrag Algemene uitkering | 29.238.583 | |
| Waarvan verplichtingenbedrag Decentralisatie-uitkeringen | 1.645.569 | |
| Waarvan verplichtingenbedrag Integratie-uitkering Voogdij 18+ | 731.492 | |
| Waarvan verplichtingenbedrag Integratie-uitkering Beschermd wonen | 1.488.899 | |
| Waarvan verplichtingenbedrag Integratie-uitkering Participatie | 1.982.603 | |
| Waarvan verplichtingenbedrag Integratie-uitkeringen Overig | 39.588 | |
| Waarvan verplichtingenbedrag Kosten Financiële-verhoudingswet opdrachten | 490 | |
| Waarvan verplichtingenbedrag Kosten Financiële-verhoudingswet bijdragen | 1.143 |
- Inclusief ISB's: Kamerstukken II 2020/21, 35679, nr. 1, Kamerstukken II 2020/21, 35731, nr. 1 en Kamerstukken II 2020/21, 35767, nr. 1
De wijziging van het verplichtingenbedrag is als volgt te verklaren:
1) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingwet opdrachten
Het gerealiseerde bedrag komt totaal € 0,4 mln. lager uit dan bij 2e suppletoire begroting 2021 werd geraamd. Dit is veroorzaakt doordat in 2021 minder opdrachten zijn aangegaan dan vooraf geraamd.
2) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingwet bijdragen
Het gerealiseerde bedrag komt totaal € 0,5 mln. hoger uit dan bij 2e suppletoire begroting 2021 werd geraamd. Dit is veroorzaakt doordat in 2021 meer bijdragen zijn verleend dan vooraf geraamd.
3) Afboeken oude verplichtingen Decentralisatie-uitkeringen 2018
Deze boeking hangt samen met het afboeken van een oude verplichting samenhangend met decentralisatie-uitkeringen uit 2018.
Ontvangsten
Sinds de invoering van de Financiële-verhoudingswet zijn de uitgaven en de inkomsten op grond van artikel 4 van die wet over ieder uitkeringsjaar aan elkaar gelijk. Ten opzichte van de 2e suppletoire begrotig 2021 worden de ontvangsten met € 262,4 mln. verlaagd.
Bijlage Specificatie integratie- en decentralisatie-uitkeringen
| Integratie-uitkeringen | |||||
| Voogdij 18+ | 731.492 | 731.492 | 731.492 | 0 | |
| Beschermd wonen | 1.488.899 | 1.488.899 | 1.488.899 | 0 | |
| Participatie | 1.982.603 | 1.982.603 | 1.982.603 | 0 | |
| Verhoging raadsledenvergoeding kleine gemeenten | 10.067 | 10.067 | 10.067 | 0 | |
| Uitvoeringskosten inburgering | 29.521 | 29.521 | 29.521 | 0 | |
| Wijziging betalingsverloop integratie-uitkeringen | 2 | 2 | 0 | ‒ 2 | |
| SUBTOTAAL IU | 4.242.584 | 0 | 4.242.584 | 4.242.582 | ‒ 2 |
| Decentralisatie-uitkeringen | |||||
| Aanpak discriminatie en bevorderen samenleven | 219 | 219 | 218 | ‒ 1 | |
| Aanpak laaggeletterdheid | 5.500 | 5.500 | 5.500 | 0 | |
| Aanpak lerarentekort G4 | 4.000 | 4.000 | 4.000 | 0 | |
| Actieprogramma Dak- en thuisloze jongeren | 256 | 256 | 256 | 0 | |
| Beeldende kunst en vormgeving | 13.500 | 13.500 | 13.501 | 1 | |
| Bevolkingsdaling | 11.245 | 11.245 | 11.245 | ‒ 1 | |
| Bibliotheekmiddelen | 1.000 | 1.000 | 1.000 | 0 | |
| Bodembescherming | 16.765 | 16.765 | 16.765 | 0 | |
| Brede aanpak dak- en thuisloosheid | 123.000 | 123.000 | 123.000 | 0 | |
| BRP centralisering inschrijving vergunninghouders | 4.731 | 4.731 | 4.731 | 0 | |
| Buurtsportcoaches | 75.005 | 75.005 | 75.004 | ‒ 1 | |
| Centrale stemopneming | 650 | 650 | 650 | 0 | |
| City deal | 25 | 25 | 25 | 0 | |
| Correctie Waterschapswegen (Knelpunten verdeelproblematiek) | 3.780 | 3.780 | 3.780 | 0 | |
| Crisisdienstverlening | 48.460 | 48.460 | 48.460 | 0 | |
| Duurzaam ergoed | 500 | 500 | 500 | 0 | |
| Einde lening inburgeringsplichtig | 3.428 | 3.428 | 3.427 | ‒ 1 | |
| Erfgoed Deal | 5.200 | 5.200 | 5.200 | 0 | |
| Experiment gesloten coffeshopketen | 1.378 | 1.378 | 1.378 | ‒ 1 | |
| Faciliteitenbesluit opvangcentra | 8.084 | 8.084 | 8.084 | 0 | |
| Geweld hoort nergens thuis | 3.600 | 3.600 | 3.600 | 0 | |
| Gezond in de stad | 24.042 | 24.042 | 24.042 | 0 | |
| Handhaving quarantaine (covid-19) | 3.000 | 3.000 | 3.000 | 0 | |
| Herindelingsverkiezingen | 700 | 700 | 699 | ‒ 1 | |
| Herorientatie zelfstandigen | 6.387 | 6.387 | 6.387 | 0 | |
| Inkomstenderving gemeenten 2020 (covid-19) | 84.381 | 84.381 | 84.381 | 0 | |
| Jeugd | 21.700 | 21.700 | 21.700 | 0 | |
| Jeugd aan zet | 3.090 | 3.090 | 3.090 | 0 | |
| Jeugdhulp aan kinderen in een AZC | 5.100 | 5.100 | 5.100 | 0 | |
| Kansen voor alle kinderen | 85.000 | 85.000 | 85.000 | 0 | |
| Kerkenvisies | 2.800 | 2.800 | 2.500 | ‒ 300 | |
| Koplopergemeenten clientondersteuning | 4.628 | 4.628 | 4.628 | 0 | |
| Landelijke voorziening vreemdelingen | 16.400 | 16.400 | 16.400 | 0 | |
| LHBTI beleid regenboogsteden | 1.393 | 1.393 | 1.393 | 0 | |
| Maatschappelijke begeleiding | 20.830 | 20.830 | 20.830 | 0 | |
| Maatschappelijke opvang | 475.857 | 475.857 | 475.857 | 0 | |
| Mantelzorgbeleid | 2.000 | 2.000 | 2.000 | 0 | |
| Museale voorzieningen slavernijverleden | 958 | 958 | 958 | 0 | |
| Ondersteunen lokale culturele infrastructuur | 149.700 | 149.700 | 149.700 | 0 | |
| Ongeadresseerde briefstembiljetenveloppen | 42 | 42 | 42 | 0 | |
| Personen met verward gedrag (VDG) | 10.000 | 10.000 | 10.000 | 0 | |
| Pilots Roma en Sinti | 239 | 239 | 239 | 0 | |
| Programmabureau Sociaal domein | 200 | 200 | 200 | 0 | |
| Regionale Energie Strategieën (RES) | 3.098 | 3.098 | 3.098 | 0 | |
| Regionale opgaven | 25.500 | 25.500 | 25.500 | 0 | |
| Stedelijke vernieuwingsgebieden | 1.600 | 1.600 | 1.600 | 0 | |
| Systeemleren (VDG) | 5.000 | 5.000 | 5.000 | 0 | |
| Uitstapprogramma prostituees | 4.000 | 4.000 | 4.000 | 0 | |
| Veilige steden | 391 | 391 | 391 | 0 | |
| Veiligheidshuizen | 7.699 | 7.699 | 7.699 | 0 | |
| Verdiepingstraject onderwijssegregatie | 150 | 150 | 150 | 0 | |
| Verkiezingeen 2021 | 22.035 | 22.035 | 22.035 | 0 | |
| Versterken aanbod dementie | 1.700 | 1.700 | 1.700 | 0 | |
| Versterken lokale werkgelegenheid Groningen | 1.130 | 1.130 | 1.130 | 0 | |
| Versterking arbeidsmarktregio's | 13.756 | 13.756 | 13.756 | 0 | |
| Versterking omgevingsveiligheidsdiensten | 3.825 | 3.825 | 3.825 | 0 | |
| Voorschoolse voorziening peuters | 35.100 | 35.100 | 35.100 | 0 | |
| Voortzetting pleegzorg AMV's | 10.000 | 10.000 | 0 | ‒ 10.000 | |
| Vrouwenopvang | 215.755 | 215.755 | 215.754 | ‒ 1 | |
| VTH-taken | 46.700 | 46.700 | 46.700 | 0 | |
| Wijziging betalingsverloop decentralisatie-uitkeringen | 10.094 | ‒ 643 | 9.451 | 9.383 | ‒ 68 |
| TOTAAL DU | 1.656.306 | ‒ 643 | 1.655.663 | 1.645.290 | ‒ 10.373 |
| TOTAAL IU en DU | 5.898.890 | ‒ 643 | 5.898.247 | 5.887.872 | ‒ 10.375 |