In Bijlage II bij de brief van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties d.d. 22 januari 2016 betreffende het Nationaal Actieprogramma tegen discriminatie¹ werd specifieke aanpak van discriminatie op grond van afkomst, huidskleur, religie, seksuele gerichtheid, geslacht, leeftijd en handicap of chronische ziekte aangekondigd.

Onderschrijft u de in voormelde documenten vastgelegde beginselen en actiepunten?

In Bijlage II bij de brief van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties d.d. 22 januari 2016 betreffende het Nationaal Actieprogramma tegen discriminatie² wordt etnisch profileren ten principale afgewezen en wordt discriminatie op grond van etnische herkomst of huidskleur tot racisme gerekend.

Onderschrijft u al deze standpunten?

In diverse query’s, onder andere in 2014/10/BWA, in Handleidingen aan de poort, staat als vermoedelijke/mogelijke fraudepost:

Nationaliteiten met een opvallend patroon uitgaven (bijvoorbeeld: Hoge medicijnkosten door belastingplichtigen wier achternaam eindigt op ...IC);

Onderschrijft u dat hier sprake is van discriminatie als bedoeld in artikel 90quater van het Wetboek van Strafrecht, alsmede etnisch profileren, alsmede racisme, te weten discriminatie op grond van etnische herkomst?

In diverse query’s, onder andere in 2013/18, in Handleidingen aan de poort, staat als vermoedelijke/mogelijke fraudepost of risico moskeeën vermeld.

Onderschrijft u dat hier sprake is van discriminatie als bedoeld in artikel 90quater van het Wetboek van Strafrecht, meer met name discriminatie op grond van religie, alsmede etnisch profileren, alsmede racisme, te weten discriminatie op grond van etnische herkomst?

Onderschrijft u de door mr. drs. W.K. Hutten en mr. N. Mustafa in het Nederlands Juristenblad (NJB) 2021/1802 gehanteerde definitie van institutioneel racisme, te weten:

De term institutioneel racisme wordt gebruikt om aan te duiden dat ook binnen de instituties van de liberaaldemocratische rechtsstaat geschreven en ongeschreven processen en structuren kunnen bestaan die ongelijke kansen en uitkomsten creëren of in stand houden voor bepaalde groeperingen in de samenleving.

In diverse query’s, onder andere 2014/10/BWA, in Handleidingen aan de poort, staat als vermoedelijke/mogelijke fraudepost:

Nationaliteiten met een opvallend patroon uitgaven (bijvoorbeeld: Hoge medicijnkosten door belastingplichtigen wier achternaam eindigt op ...IC);

Onderschrijft u dat hier sprake is van institutionele discriminatie en institutioneel racisme?

In diverse query’s, onder andere 2013/18, in Handleidingen aan de poort, staat als vermoedelijke/mogelijke fraudepost of risico moskeeën vermeld.

Onderschrijft u dat hier sprake is van institutionele discriminatie en institutioneel racisme?

Onderschrijft u, dat in de gevallen waarin bij de Belastingdienst sprake is (geweest) van discriminatie, racisme, institutionele discriminatie en/of institutioneel racisme, dit een misdrijf als bedoeld in art. 137g lid 1 van het Wetboek van Strafrecht vormt?

In de brief van de Minister van Justitie en Veiligheid d.d. 12 december 2019 ter zake van de aanpak van etnisch profileren is vermeld:

Om etnisch profileren te voorkomen, wordt er met name ingezet op bewustwording omtrent persoonlijke vooroordelen, bejegening en handelen.

Op welke wijze werd hier de afgelopen twee jaar bij medewerkers van de Belastingdienst en met name van de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) aandacht aan besteed?

In diverse query’s, onder andere 2014/10/BWA, in Handleidingen aan de poort, staat als vermoedelijke/mogelijke fraudepost:

Nationaliteiten met een opvallend patroon uitgaven (bijvoorbeeld: Hoge medicijnkosten door belastingplichtigen wier achternaam eindigt op ...IC);

De toevoeging «bijvoorbeeld» duidt erop dat er meer specifieke dan wel gedetailleerde instructies of voorbeelden beschikbaar waren. Hebben deze instructies of voorbeelden bestaan? Kunt u een kopie van de volledige lijst hiervan verstrekken?

Is het u bekend dat de Belastingdienst weigert de aan toekenning of herziening ten grondslag liggende (systeem)beschikkingen ter inzage te verschaffen aan advocaten van gedupeerden?

Is het u bekend dat Persoonlijk Zaak Behandelaars van de Belastingdienst instructie hebben gekregen deze beschikkingen en overige op de zaak betrekking hebbende stukken niet aan advocaten van gedupeerden ter beschikking te stellen?

Kunt u er op toezien dat de Belastingdienst haar medewerkers instrueert deze stukken wel aan advocaten van gedupeerden ter beschikking te stellen?

Uit onder andere het rapport Big Data voor Fraudebestrijding (WRR 2016), beantwoording van Kamervragen en WOB dossiers, blijkt dat jarenlang, vanaf 2004 en geïntensiveerd vanaf 2013, diverse teams binnen de Belastingdienst hebben gewerkt aan risicomodellen en profilering. Onder andere zijn hierbij betrokken de Broedkamer, Team Toeslagen, EH&I (Expertise en Handhaving Intelligence), Manifestgroep, LSI (Convenant Interventieteams), Green Lane, Expertisecentrum Fraude en BI&A (afdeling Business Intelligence & Analytics).

Welke binnen of ten behoeve van de Belastingdienst ontwikkelde of gehanteerde risicomodellen en/of profielen bevatten criteria of elementen gebaseerd op nationaliteit, etniciteit, afkomst, herkomst, opleidingsniveau, religie, soort naam, bijzondere persoonsgegevens, relaties met derden en/of anderszins discriminatoir van aard?

Welke door de Belastingdienst gehanteerde risicomodellen en/of profielen leiden tot uitkomsten die informatie of elementen gerelateerd aan nationaliteit, etniciteit, afkomst, herkomst, opleidingsniveau, religie, soort naam, bijzondere persoonsgegevens, relaties met derden en/of anderszins discriminatoir van aard bevatten?

Kunt u deze risicomodellen en/of profielen ter beschikking stellen?

Er is aangegeven, dat de Handleidingen aan de poort niet zijn voorgelegd of goedgekeurd door het management of vaktechniek.

Hoe kan het gebeuren, dat er uitvoering is gegeven aan handleidingen, voorschriften en instructies die niet zijn goedgekeurd of voorgelegd aan het management?

Onder wiens leiding zijn deze handleidingen, voorschriften en instructies dan wel uitgevoerd?

Indien risico informatie en/of risicomodellen door de Belastingdienst zijn gedeeld met RIEC’s, hoeveel burgers of ondernemingen zijn daarbij in totaal dan betrokken geweest? Bij hoeveel van deze burgers of ondernemingen zijn aanslagen of toeslagen gecorrigeerd?

Aan hoeveel van deze burgers of ondernemingen zijn boetes opgelegd?

Hoeveel van deze burgers of bedrijven zijn strafrechtelijk vervolgd?

Bestaan er instructies over de Green en Red lane?

Worden deze instructies nog gehanteerd?

Indien deze instructies bestaan, kunt u deze ter beschikking stellen?

In de beantwoording van de vragen³ is bij vraag 22, 23 en 24 gesteld dat bij Query’s aan de Poort geen sprake is van een applicatie.

Bij de beantwoording van vraag 5 is evenwel geantwoord:

PwC heeft namelijk getracht de bestanden met de door de query’s geselecteerde aangiften (de «output») te vergelijken met de (gereconstrueerde) output van de handmatige doorselectie door de analisten aan de poort.

alsmede:

Het opnieuw draaien van de query’s om de output te reconstrueren is niet mogelijk.

In het PWC rapport Query’s aan de Poort staat vermeld:

De query’s bevatten zoekopdrachten en selectieregels die aangiften die afwijken ten opzichte van een vooraf gedefinieerd criterium, zoals hoge aftrekposten, uitwerpen voor nadere handmatige analyse.

Op pagina 16 van de Handleidingen aan de poort 1 deel 1–2, Memo LTO 15 april 2015, staat vermeld:

De Poort heeft in de 1e helft van februari 2015 koortsachtig gewerkt om de query-opdrachten BWA met de daarbij behorende rekenregels te ontwikkelen. De querybouwers zijn vervolgens gestart met het bouwen van de query’s.

Alle geciteerde passages wijzen erop dat query’s softwarematige bewerkingen verrichtten.

Klopt het dat query’s softwarematige bewerkingen verrichtten?

In welke applicaties of systemen zijn deze query’s gebruikt?

Bestaat de software waarin de query’s zijn opgenomen nog en zo ja waar bevindt deze software zich?

In een presentatie voor de i-NUP Buzz tour op 23 april 2014 van de Manifestgroep/Belastingdienst wordt vermeld dat het doel van de samenwerking binnen de Manifestgroep onder andere was:

a. Ontstaan van een overheidsbreed «early warning»-systeem. Bijvoorbeeld 24/7 bereikbaarheid Logius-Belastingdienst.

Is dit beoogde systeem gerealiseerd?

Indien het beoogde systeem is gerealiseerd, bestaat het dan nog en hoe wordt het genoemd, wie beheert het systeem, wie heeft er toegang toe en welke gegevens worden erin verwerkt?

In voormelde presentatie van de Manifestgroep/Belastingdienst staat onder andere vermeld als doel van de samenwerking binnen de Manifestgroep:

b. kennis over fraudes en fraudebestrijding (o.a. tools, profielen, privacy, invordering) wordt verspreid en afgestemd. Is ook raadpleegbaar.

Op welke wijze is hieraan vormgegeven?

Welke profielen zijn gedeeld binnen de Manifestgroep?

Bestond/bestaat er een systeem waarin de sub b. van de presentatie vermelde informatie raadpleegbaar is? Zo ja welk systeem betreft dat en wie beheert het systeem, alsmede welke gegevens worden erin verwerkt?

In voormelde presentatie van de Manifestgroep/Belastingdienst staat onder andere als anti-fraude project vermeld:

Monitoring en analyse inkomend webverkeer.

Welk project betrof dit?

Welk webverkeer is gemonitord?

Op welke wijze vond monitoring van webverkeer plaats?

Welke criteria, risicomodellen of profielen werden daarbij gehanteerd?

Tot welke uitkomsten leidde het monitoren van webverkeer?

Hoeveel mensen zijn binnen dit project gemonitord?

Heeft het project tot herziening van aanslagen of strafrechtelijke vervolging geleid?

Zo ja, in hoeveel gevallen?

Heeft er voor dit project een privacy impact assessment of GEB plaatsgevonden? Zo ja, kunt u die ter beschikking stellen?

In voormelde presentatie van de Manifestgroep/Belastingdienst staat vermeld, dat er een schema bestaat van gegevensuitwisseling door en met de Belastingdienst en derden, die «de gegevenskaart» wordt genoemd.

Kunt u de gegevenskaart – en alle versies daarvan – ter inzage verstrekken?

In voormelde presentatie van de Manifestgroep/Belastingdienst staat ter zake van de drempels geheimhoudingsplicht BD, privacywetgeving en de komende EU-verordening:

Toch niet stoppen, maar oplossingen bedenken. Gebruik bijv. «interne guidelines»

alsmede:

Beschrijf fraudeprofielen en daarna «fraudeurs»-profielen met daderkenmerken. Pas die toe, valideer en wissel het resultaat daarvan uit.

Kunt u de beschreven fraudeprofielen ter inzage verstrekken?

Kunt u de fraudeurs-profielen en daderkenmerken ter inzage verstrekken?

Welke resultaten zijn met wie uitgewisseld?

Hoeveel «fraudeurs» zijn op deze wijze ontdekt?

In voormelde presentatie van de Manifestgroep/Belastingdienst staat ter zake van het Expertise-centrum fraude Utrecht, dat er workshops worden georganiseerd ter zake van privacyregelgeving.

Kunt u het workshop materiaal dat over deze workshops ter beschikking is gesteld aan deelnemer ter inzage ter beschikking stellen?

In de uitzending van Nieuwsuur 30 mei 2022 heeft u gezegd dat een groep van ongeveer twintig medewerkers van de Belastingdienst zich aan discriminatie schuldig heeft gemaakt. Is bekend wie deze medewerkers zijn?

Welke maatregelen worden tegen deze medewerkers genomen?

Hoeveel van deze medewerkers zijn op dit moment werkzaam bij de Belastingdienst (of het Ministerie van Financien, de Belastingdienst, Toeslagen, FIOD, Douane of andere organisaties die onder het Ministerie van Financiën vallen)?

Is er een repository bij de Belastingdienst, waarin alle applicaties en (actieve) applicaties staan?

Waar is de match van deze lijst met de repository? Kunt u die alsnog beschikbaar maken?

Zijn alle applicaties die in 2020 niet langer actief waren, meegenomen in het onderzoek, bijvoorbeeld alle applicaties die in 2018, 2019 of 2020 buiten werking gesteld zijn (net als FSV zelf)?

Indien die applicaties niet zijn meegenomen wilt u ze dan alsnog meenemen in het onderzoek en hierover aan de Kamer rapporteren?

Hoeveel ambtenaren van de Belastingdienst (of directe familieleden) stonden op de FSV-lijsten?

Indien u niet mag matchen van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP), wilt u dan intern kijken hoeveel mensen zich gemeld hebben?

Hoe komt het dat de Belastingdienst nog altijd de op de zaak betrekking hebbende stukken niet verschaft indien een burger daarom verzoekt?

Heeft u kennis genomen van de vernietigende uitspraak tegen de Belastingdienst/Toeslagen⁵?

Hoe gaat u ervoor zorgen dat de Belastingdienst/Toeslagen hier niet meer voor veroordeeld wordt en zich eindelijk wel zelf aan de wet gaat houden?

¹ Kamerstuk 30 950, nr. 84.

² Kamerstuk 30 950, nr. 84.

³ Kamerstuk 31 066, nr. 992.

⁴ Kamerstuk 31 066, nr. 608, bijlage Onderzoeksrapport. Toeslaggerelateerde CAF-zaken (2020D10251).

⁵ https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBNHO:2022:4461.