Preview document (🔗 origineel)

---

Tweede Kamer der Staten-Generaal	2
Vergaderjaar 2021-2022

25 124 Nieuwe infrastructuur mobiele communicatie (C2000)

29 517 Veiligheidsregio’s

Nr. 111 BRIEF VAN DE MINISTER VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 5 juli 2022

In de brief van 23 september 2021¹ heeft mijn ambtsvoorganger toegezegd de Kamer halfjaarlijks te informeren over de ontwikkelingen in het meldkamerdomein en rondom missiekritische communicatie² van onze hulpdiensten. Middels deze brief geef ik u inzicht in de laatste stand van zaken betreffende deze ontwikkelingen.

De komende jaren liggen er belangrijke opgaven voor het verder ontwikkelen van de meldkamerfuncties en de bijbehorende informatiesystemen waaronder de vervanging, vernieuwing en verbetering van het C2000-spraaksysteem. Tegelijkertijd kijken we ook – samen met de partners uit het veiligheidsdomein – vooruit. De wens en de noodzaak is er om verder te ontwikkelen en daarbij staan de veiligheid van de burgers en hulpverleners, de ondersteuning van de inzet van de hulpdiensten en de kwaliteit, continuïteit en robuustheid van de voorzieningen en systemen centraal.

Ontwikkeling meldkamerdomein

Het meldkamerveld heeft sinds de laatste brief³ uit het najaar 2021 en mijn brief⁴ waarin ik uw Kamer het onderzoeksrapport «Stand van zaken multi-governance meldkamers» heb aangeboden goede voortgang gemaakt. Ik neem uw Kamer graag mee met de laatste ontwikkelingen die zijn ingezet en waar de prioriteit ligt de komende periode.

Eén beheerorganisatie voor meldkamers

In de brief van 23 september 2021 heeft mijn ambtsvoorganger een doorkijk gegeven van de ontwikkelingen inzake de Landelijke Meldkamer Samenwerking en de opgaven waar zij voor staat de komende periode. Daarbij staat voorop de met de meldkamerpartijen afgesproken meerjarige opgave om in 2025, een netwerk van tien samengevoegde meldkamers te hebben, die op één landelijke ICT-infrastructuur werken en die indien nodig elkaars taken kunnen overnemen.

In de eerder genoemde brief is gemeld dat binnen de politieorganisatie een organisatieonderdeel is opgericht dat als kerntaak heeft om het beheer voor meldkamers uit te voeren en te faciliteren. De inrichting en inbedding van de Landelijke Meldkamer Samenwerking als onderdeel binnen de politieorganisatie specifiek voor deze taak, is bijna voltooid en zal begin 2023 formeel worden afgerond. De komende periode vindt hier besluitvorming over plaats hoe dit definitief vorm krijgt.

Landelijke ICT-voorzieningen

Er wordt op dit moment toegewerkt naar één landelijke IV-ICT-infrastructuur voor de meldkamers waar alle meldkamers in de toekomst mee zullen gaan werken. In 2022 wordt in aansluiting hierop door de disciplines en de Landelijke Meldkamer Samenwerking gewerkt aan een gezamenlijke informatie-architectuur die richting zal geven aan applicaties en techniek en verbonden is aan de meldkamerfuncties van de disciplines en aan de opdracht van Landelijke Meldkamer Samenwerking. Dit is zoals aangegeven noodzakelijk om alle ICT-voorzieningen toekomstbestendig te houden. De komende periode zullen samen met alle partijen in het meldkamerveld verdere stappen gezet worden om te komen tot meer integratie en eenduidigheid binnen de ICT-voorzieningen, de onderliggende techniek en de werkprocessen. Het opstellen van een strategisch kader informatiebeveiliging voor de ICT-voorzieningen maakt hier eveneens een ander belangrijk onderdeel van uit.

In de tussentijd is het verbetertraject naar aanleiding van een aantal verstoringen op de meldkamers waarover uw Kamer eerder is geïnformeerd⁵, in december 2021 afgerond. Doel van dit verbetertraject was om de oorzaken van de verstoringen weg te nemen en maatregelen te treffen voor een stabiele IV-ICT-voorzieningen voor meldkamers in de toekomst. Immers zonder een stabiele IV-ICT-voorziening wordt het werk voor de centralisten op de meldkamer onmogelijk gemaakt. Ik ben blij te kunnen melden dat hier de afgelopen periode goede stappen in zijn gezet en dat er breed vertrouwen in het meldkamerveld bestaat om weer nieuwe meldkamers aan te kunnen sluiten op de landelijk beheerde ICT-infrastructuur vanuit de Landelijke Meldkamer Samenwerking. De meldkamer Noord-Nederland is in mei 2022 aangesloten, de meldkamer Limburg op 21 juni jl. Dan zijn zes van de beoogde tien meldkamers aangesloten op de landelijke ICT-infrastructuur. Hiertoe kan verder toegewerkt worden naar het stelsel van tien verbonden meldkamers verspreid over Nederland.

Risico- en continuïteitsmanagement

Inzicht in het risico- en continuïteitsmanagement van de meldkamers is onontbeerlijk voor een goed functioneren van de gehele meldkamerketen. Het bestaande risico- en continuïteitsmanagement is nu nog versnipperd en toont op dit moment nog onvoldoende samenhang om via de bestaande monitor echt een goed beeld te genereren over de continuïteit van alle meldkamers ondanks alle inspanningen van de Landelijke Meldkamer Samenwerking en meldkamerpartijen tot nu toe. In aansluiting op de constatering van de Inspectie Justitie en Veiligheid en het Agentschap Telecom⁶ over het ontbreken van een proces van integraal risicomanagement voor de meldkamers heeft het Bestuurlijk Meldkamer Beraad – waar alle bestuurlijke partijen zitting in hebben – daarom opdracht gegeven om met aandacht voor ieders verantwoordelijkheden in 2022 een gedegen proces van risico- en continuïteitsmanagement vorm te geven, om hiermee de continuïteit van de meldkamers zoveel mogelijk te waarborgen.

Multi-governance meldkamers

In mijn brief van 16 maart jl. heb ik uw Kamer geïnformeerd over het onderzoeksrapport «Stand van zaken multi-governance meldkamers». Daarin heb ik aangegeven dat – onder regie van het Bestuurlijk Meldkamer Beraad – wordt gekeken hoe de aanbevelingen voor de multi-governance sturing opvolging kunnen krijgen. Hierover is inmiddels gesproken met alle bestuurlijke partijen en is in vervolg hierop besloten om in het najaar 2022 met alle partijen een aantal werksessies te houden om over de inhoud van het rapport, de aanbevelingen en de opvolging nader te spreken met elkaar. In mijn volgende halfjaarlijkse voortgangsbrief over de ontwikkelingen in het meldkamerdomein en missiekritische communicatie zal ik u informeren over de uitkomsten van deze werksessies en wat dit betekent voor de opvolging van de aanbevelingen.

Robuustheid 112

Op 24 juni 2019 raakten alarmnummer 112 en het servicenummer van de politie 0900–8844 gedurende een aantal uren onbereikbaar wegens een technische storing bij KPN. Er zijn indertijd direct de nodige aanpassingen aan de technische infrastructuur gedaan om herhaling te voorkomen. Daarnaast is een grondig onderzoek gestart naar wat er aanvullend gedaan kan worden om de relatief grote afhankelijkheid van één aanbieder te verminderen en daarmee het aanleveren van de oproepen aan de landelijke aannamecentrale van 112 robuuster in te richten.

Na het uitkomen van het gezamenlijk rapport van de toezichthouders naar de oorzaken en gevolgen van de storing⁷, leek het aansluiten van meerdere providers (dan KPN alleen) op de landelijke aannamecentrale in Driebergen een geschikte oplossingsrichting. Deze oplossingsrichting is de afgelopen periode op technische, financiële en juridische haalbaarheid getoetst. In samenwerking met providers, politie en het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat bestudeer ik de uitkomsten van de toetsing en werk ik de komende periode verder aan een gedegen implementatie van deze zogenaamde «multi-operator-oplossing». De verwachting is dat de onderlinge afstemming tussen alle partijen en de uiteindelijke implementatie nog enige tijd in beslag zullen nemen, aangezien dit met de grootst mogelijke zorgvuldigheid dient te gebeuren. Over de voortgang van dit project wordt uw Kamer eind dit jaar verder geïnformeerd.

Ontwikkeling missiekritische communicatie hulpdiensten

C2000 is het netwerk waarmee meer dan 80.000 hulpverleners 24/7 communiceren met de meldkamer en met elkaar. Zij gebruiken dit communicatiesysteem tijdens het dagelijks werk, maar ook bij grote incidenten en rampen. Met C2000 kunnen hulpverleners snel mondeling informatie met elkaar delen. Het is een gesloten (versleuteld) systeem, dat ook bij zware belasting operationeel blijft.

Onderzoek onder gebruikers C2000

Dit voorjaar is een tevredenheidsonderzoek uitgevoerd onder de gebruikers van C2000. De gebruikers, met in het bijzonder de gebruikers van de politieorganisatie, hebben hierbij een aantal kritische punten meegegeven. Zo wordt C2000 ervaren als een makkelijk te gebruiken systeem dat het werk ondersteunt, maar ervaren de gebruikers regelmatig verbindingsproblemen met C2000. Met name de problemen rondom stabiliteit en betrouwbaarheid van het systeem hebben invloed op het functioneren van de gebruikers in de operationele praktijk en daarom hun tevredenheid over C2000.

De in het onderzoek genoemde kritiekpunten zijn mij bekend en neem ik zeer serieus. Er wordt door mijzelf, het programma Implementatie Vernieuwing C2000 van mijn ministerie en de beheerorganisatie Landelijke Meldkamer Samenwerking gewerkt om deze knelpunten (waar mogelijk) aan te pakken om zo de werking en daarmee de tevredenheid onder de gebruikers te vergroten. Het gebruikersonderzoek is het startpunt om deze inzet ook in de komende periode goed te kunnen monitoren. Deze inzet omvat drie sporen: verbetering van het bestaande netwerk, pilots naar de mogelijkheden van de Push-To-Talk-app en de vervanging van C2000 door een nieuwe missiekritische communicatievoorziening. Dit laatste is onvermijdelijk als we de wensen en eisen van de gebruiker centraal zetten.

1. Verbetering van het bestaande netwerk

Het C2000-netwerk is ontworpen en ingericht op buitendekking en wordt daarop ook beoordeeld. Het netwerk kent een dekkingsgraad van meer dan 97%. De wens en verwachting van de gebruikers is om idealiter altijd en overal dekking en verbinding te hebben, ook in gebouwen en voertuigen. Ik begrijp deze wens, maar het C2000 systeem is niet bedoeld en toegerust voor binnenhuisdekking. Waar binnenhuisdekking wenselijk is kan een object als special coverage location worden aangewezen. Een belangrijk voorbeeld hiervan is Schiphol.

Een aantal zaken heeft invloed op de buitendekking. Als gevolg van veranderingen in het landschap, de bebouwde omgeving en storende radiobronnen kunnen plekken ontstaan waar de dekking minder goed is of ontbreekt. Daarnaast kunnen verkeerd geïnstalleerde en ondeugdelijke zonnepaneelinstallaties interfereren met het C2000 netwerk. Deze problematiek, die samenhangt met het intensief gebruik van (een steeds beperktere ruimte van) radiofrequenties, neemt naar verwachting de komende jaren verder toe en heeft mijn volle aandacht. Ik begrijp volledig dat gebruikers in het tevredenheidsonderzoek aangeven gefrustreerd te zijn als zij in een gebied geen of minder dekking ervaren. Hier is dan ook veel aandacht voor. Indien mogelijk wordt de aanpak van deze gebieden geprioriteerd aan de hand van de dekkingsissues prioriteringsprocedure, waarbij ook rekening wordt gehouden met de ervaringen van gebruikers. Deze problematiek laat daarentegen ook zien dat een nieuwe missiekritische communicatievoorziening noodzakelijk is om deze problemen te verhelpen.

Voor de gebieden met dekkingsproblemen is afgesproken dat hier nieuwe opstelpunten worden gebouwd, zodat de dekking wordt vergroot. Dit betreffen 21 dekkingslocaties. Hierbij wordt jaarlijks herijkt welke gebieden de meeste problemen ervaren en met prioriteit dienen te worden aangepakt. De bouw van nieuwe opstelpunten kost tijd (de gemiddelde doorlooptijd is meer dan één jaar) en geld. Het eerste opstelpunt is inmiddels opgeleverd, en daarnaast is op vier andere plaatsen de bouw van de masten bijna afgerond.

De afgelopen maanden heeft bovendien een succesvolle proef plaatsgevonden met een Advanced Outdoor Basestation. Dit is een oplossing waarin de radioapparatuur, die normaliter wordt geplaatst in de technische ruimte bij een opstelpunt, is opgenomen in een compacte telecom-kast. Een Advanced Outdoor Basestation kan hierdoor gebruik maken van een bestaande telecommast of een hoog gebouw. Hoewel het bereik van een Advanced Outdoor Basestation kleiner is dan een regulier opstelpunt, kan het wel binnen vier maanden gerealiseerd worden.

Er is door de Landelijke Meldkamer Samenwerking in samenwerking met het programma Implementatie Vernieuwing C2000 een afwegingskader opgesteld om te bepalen in welke situaties een gebied met dekkingsproblemen in aanmerking komt voor een nieuw, conventioneel opstelpunt en in welke situaties een Advanced Outdoor Basestation een oplossing biedt. De hulpdiensten worden betrokken bij die afweging zodat de nieuwe oplossing voorziet in dekking op die plekken waar dat operationeel gezien het meest nodig is in geval het volledige gebied niet optimaal wordt afgedekt.

In 2021 zijn circa 80% van de aanbevelingen van TNO (gericht tot optimalisatie van het netwerk)⁸ geïmplementeerd, de overige aanbevelingen worden dit jaar opgevolgd. In de brief van 23 september 2021 bent u meegenomen in de maatregelen die na ingebruikname van het vernieuwde netwerk (in januari 2020) zijn genomen.

Als afsluiting van de vernieuwing van het C2000-netwerk dient het radiobediensysteem op de meldkamers te worden vervangen zodat de komende jaren de continuïteit van het gebruik van het netwerk gewaarborgd wordt. De planning was om de migratie van het radiobediensysteem in het voorjaar van 2022 te laten plaatsvinden. Eind 2021 hebben de testen van de leverancier echter uitgewezen dat het systeem hier nog niet klaar voor was. De migratie van het radiobediensysteem is in overleg met de hulpdiensten daarom gepland in het eerste kwartaal van 2023.

2. Inzet Push-To-Talk-App

Een van de aanbevelingen van TNO betrof de ingebruikname van een Push-To-Talk-app als fall-back-voorziening voor het geval de missiekritische basisvoorziening C2000 niet of niet goed functioneert. Deze app kan groepscommunicatie verzorgen en maakt gebruik van het reguliere providernetwerk via een smartphone en is daarvan afhankelijk. De Europese aanbesteding om tot een permanente keuze van een leverancier te komen voor de komende jaren is afgerond. De Landelijke Meldkamer Samenwerking is samen met de disciplines en leverancier gestart met de implementatie. Hierdoor kunnen de gebruikers ook altijd terugvallen op deze applicatie mochten zij hinder ervaren op het C2000 netwerk.

De eerste ervaringen met het gebruik van deze app zijn zeer positief. Ik heb de Landelijke Meldkamer Samenwerking gevraagd een aantal operationele praktijkproeven te organiseren waaruit zal moeten blijken of de app op een veilige en adequate manier voor de dagelijkse inzet van onze hulpdiensten kan worden gebruikt en onder welke omstandigheden. De Push-To-Talk-App kan op die manier een opmaat vormen voor de toepassing op het nog te ontwikkelingen missiekritische platform (zie hierover meer in de volgende paragraaf). Ik zal de Tweede Kamer in het najaar informeren over de actuele stand van zaken.

3. Nieuwe missiekritische voorziening, vervanging van C2000

De vervanging van C2000 is onvermijdelijk en urgent. De gebruikers van C2000 hebben een groeiende behoefte aan diensten waarmee data via moderne technieken verstuurd kan worden, zoals real-time locatiebepaling en de inzet van drones. Het huidige C2000 dat gebaseerd is op TETRA-radiotechnologie (Terrestrial Trunked Radio) kan niet aan deze behoeften voldoen. Daarnaast volg ik het advies van de Algemene Inlichtingen en Veiligheidsdienst uit 2019 om de afhankelijkheid van ICT-systemen uit landen waarvan is vastgesteld dat ze een offensief cyberprogramma voeren tegen Nederlandse belangen te verkleinen. Ten slotte loopt het contract van huidige C2000 netwerk tot mei 2025, met een verlengingsoptie tot maximaal mei 2027. Dit betekent dat de aanbestedingsprocedure voor een nieuwe voorziening op korte termijn dient te starten, wil er voor het einde van de looptijd van het contract een nieuwe missiekritische voorziening in gebruik zijn.

Mijn ambtsvoorganger heeft in 2019 de opdracht gegeven voor een verkenning naar een mogelijke opvolger voor het huidige C2000-netwerk. De Kamer is hier in eerdere brieven over geïnformeerd. Mijn ministerie heeft de afgelopen periode – samen met een multidisciplinair projectteam – gewerkt aan een programmaplan. In dit programmaplan is de scope van het programma NOOVA⁹ benoemd, zijn de uitgangspunten en randvoorwaarden voor de nieuwe voorziening beschreven, is de governance (programmastructuur, zeggenschap en verantwoordelijkheden) voor het programma neergezet en is een voorlopige planning opgemaakt. Over deze onderdelen is instemming bereikt met de Chief Information Officers van de vier hoofdgebruikers van het C2000-netwerk (Politie, Veiligheidsregio’s, Ambulancezorg en Defensie) en is de richting en het vervolg van het traject verder afgestemd.

Stapsgewijze migratie naar een nieuwe voorziening

Het akkoord van de Chief Information Officers van de hoofdgebruikers is een belangrijke mijlpaal en het startsein van het gezamenlijke, multidisciplinaire programma richting de ontwikkeling en realisatie van een communicatie- en informatievoorziening op basis van mobiel breedband. Daarbij zijn drie belangrijke uitgangspunten van belang.

Als eerste uitgangspunt geldt dat de gebruiker in de nieuwe voorziening centraal zal staan. Het succes van een communicatiesysteem valt of staat met het gebruiksgemak voor de gebruikers. In elke fase van het ontwerp en realisatie van de nieuwe voorziening zal er dan ook aandacht zijn voor de behoeften en wensen van de gebruikers.

Ten tweede is het van belang dat we werken met een gefaseerde aanpak, waarbij het programma zich richt op het realiseren van een missiekritische basisvoorziening. In de eerste twee plateaus worden hiervoor de belangrijkste randvoorwaarden gerealiseerd (onder andere beschikbaarheid, prioriteit, beveiliging en dekking). Hierna richt het programma zich in eerste instantie op de missiekritische spraakfunctionaliteit, dit betreft de vervanging van C2000. In de daaropvolgende stappen wordt toegewerkt naar de missiekritische toepassingen als data, video, geo-informatie en wat op dat moment voor de gebruikers belangrijk is.

Als derde uitgangspunt geldt dat de migratie stapsgewijs plaatsvindt. Dit betekent dat de hoofdgebruikers voldoende tijd hebben om te migreren naar de nieuwe voorziening. Met deze aanpak kan optimaal worden ingespeeld op de actuele inzichten en (technische) ontwikkelingen in de markt en de voortdurend veranderende informatiebehoefte van de gebruikers. Dit betekent ook dat de huidige voorzieningen en de nieuwe voorziening enige tijd naast elkaar operationeel zijn.

Vervolgstappen

Het akkoord op het programmaplan betekent ook de start van de programmaorganisatie die deze belangrijke opgave gaat realiseren. De komende maanden worden gebruikt voor de bouw van deze organisatie. Dit betekent onder andere dat mensen met de benodigde kennis en expertise worden geworven voor ofwel het leiden van een specifiek project of voor deelname aan een project.

Daarnaast wordt al druk gewerkt aan inhoudelijke (technische) vraagstukken die moeten worden uitgewerkt voor de start van de aanbesteding. Hierbij houden we zoveel mogelijk contact met de marktpartijen om meer te weten te komen over lopende ontwikkelingen en mogelijkheden. Deze zomer verwacht ik dan ook met een tweede marktverkenning hieromtrent te starten.

Internationale samenwerking

Zoals in de vorige verzamelbrief van september 2021 is aangegeven volgen we de ontwikkeling in het buitenland met betrekking tot missiekritische systemen op de voet. Het overgrote deel van de landen dat voor de vervangingsopgave van hun verouderde TETRA-systemen¹⁰ staat kiest voor een overstap naar mobiel breedband.

In Europa maakt Nederland zich sterk voor samenwerking tussen de verschillende landen, de uitwisseling van kennis en het creëren van een gezamenlijk ecosysteem voor apparatuur en applicaties. Om dit te bewerkstelligen is het belangrijk afspraken te maken over het gebruik van standaarden. Ik word hierin gesteund door een conclusie van de JBZ-raad van juni 2021¹¹, waarin het belang van interoperabiliteit wordt benadrukt. Dit komt ten goede aan grensoverschrijdende inzet van hulpverleners en het veilig kunnen uitwisselen van gegevens tussen organisaties. Via het Europese programma Broadway dragen we bij aan het realiseren van concrete technologische oplossingen met als einddoel een pan-Europees systeem van interoperabele missiekritische netwerken voor de hulpdiensten.

De komende periode ben ik voornemens een kopgroep van Europese landen te vormen waarmee we het uitgangspunt van interoperabiliteit concreter gaan uitwerken en afspraken maken hoe we als landen bij kunnen dragen aan de informatieveiligheid van missiekritische netwerken. Bijzondere aandacht heb ik daarbij voor de samenwerking met onze directe buurlanden België en Duitsland. Ik zet mij intensief in om de ontwikkeling van de missiekritisch systemen van deze landen aan te laten sluiten bij NOOVA.

Financiën

Voor het programma NOOVA is een driedeling gemaakt in de te maken kosten. Dit betreft de programmakosten, migratiekosten en kosten voor het beheer/gebruik/onderhoud van de toekomstige communicatievoorziening. De publieke businesscase die in 2021 is uitgevoerd laat zien dat er een incidentele investering nodig is om de nieuwe voorziening te realiseren en dat de totale kosten voor beheer/gebruik/onderhoud waarschijnlijk gelijk zullen blijven. Daarnaast zullen, in dit proces van stapsgewijze implementatie, het nieuwe NOOVA en C2000 tegelijkertijd naast elkaar moeten draaien en worden beheerd. Daarmee zal er in deze periode voor het beheer van beide voorzieningen kosten moeten worden gerekend, totdat C2000 volledig is uitgefaseerd. Op basis van de tweede marktverkenning zal de businesscase worden geactualiseerd om te zien of de inschattingen nog steeds kloppen.

Voor de kosten van NOOVA is in 2022 en 2023 budget beschikbaar gesteld. De kosten voor het beheer/gebruik/onderhoud van de toekomstige communicatievoorziening zal onderwerp van gesprek zijn met de hoofdgebruikers wanneer de verwachte kosten vanuit de aanbesteding bekend zullen zijn.

Tot slot

In deze brief heb ik uw Kamer meegenomen in de laatste ontwikkelingen binnen het meldkamerdomein en rondom de missiekritische communicatie. Er gebeurt veel en daarom doe ik uw Kamer hierbij dan ook het aanbod voor ofwel een werkbezoek ofwel een technische briefing om de leden van de Tweede Kamer nader te informeren en de gelegenheid te geven vragen te stellen. Naar verwachting zal ik uw Kamer rond het einde van dit jaar schriftelijk informeren over de laatste ontwikkelingen en voortgang op bovenstaande onderwerpen.

De Minister van Justitie en Veiligheid,
D. Yesilgöz-Zegerius

---

1. Kamerstukken 25 124 en 29 517, nr. 108.↩︎

2. Missiekritische communicatie is een essentiële en onmisbare vorm van communicatie voor de OOV-organisaties. Missiekritische communicatie moet het daarom altijd doen, ongeacht de omstandigheden.↩︎

3. Kamerstukken 25 124 en 29 517, nr. 108.↩︎

4. Kamerstukken 25 124 en 29 517, nr. 110.↩︎

5. Kamerstukken 25 124 en 29 517, nr. 108.↩︎

6. Kamerstukken 25 124 en 29 517, nr. 108.↩︎

7. Kamerstuk 29 517, nr. 193.↩︎

8. Kamerstuk 25 124, nr. 107.↩︎

9. NOOVA staat voor Nieuwe Openbare Orde en Veiligheid Architectuur en is de werktitel voor de opvolger van het huidige C2000-netwerk.↩︎

10. Het huidige C2000 is gebaseerd op TETRA-radiotechnologie (Terrestrial Trunked Radio).↩︎

11. https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-9545-2021-INIT/en/pdf.↩︎