Preview document (🔗 origineel)

---

2022Z22747 Extra JBZ-Raad op 25 november 2022

Nr. INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

Vastgesteld …

De vaste commissie voor Justitie en Veiligheid heeft een aantal vragen en opmerkingen voorgelegd aan de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid over Geannoteerde agenda JBZ-Raad 25 november 2022 te Brussel (voorlopig: 2022Z22747).

Bij brief van … heeft de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid de vragen en gemaakte opmerkingen beantwoord. Vragen en antwoorden zijn hierna afgedrukt.

Voorzitter van de commissie,

Van Meenen

Adjunct-griffer van de commissie,

Meijer

Inhoudsopgave

I Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

Vragen en opmerkingen van de leden van de VVD-fractie 2

Vragen en opmerkingen van de leden van de D66-fractie 3

Vragen en opmerkingen van de leden van de PVV-fractie 4

Vragen en opmerkingen van de leden van de SP-fractie 4

Vragen en opmerkingen van de leden van de PvdA- en GroenLinks-fractie 5

Vragen en opmerkingen van de leden van de SGP-fractie 6

Vragen en opmerkingen van de leden van de Volt-fractie 7

II Reactie van de bewindspersoon

I Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

Vragen en opmerkingen van de leden van de VVD-fractie

De leden van de VVD-fractie hebben met interesse kennisgenomen van de geannoteerde agenda voor de JBZ-Raad van 25 november 2022 te Brussel (hierna: de geannoteerde agenda). Zij hebben hierover nog de volgende vragen en opmerkingen.

De leden van de VVD-fractie zien het als positief dat er op Europees niveau gesproken wordt over de toegenomen irreguliere migratiedruk. Deze leden maken zich grote zorgen over de hoge instroom. Een effectieve aanpak om de instroom te beperken is zeer urgent. Deze leden hebben dan ook met veel interesse kennisgenomen van het EU-Actieplan voor de Centraal-Mediterrane Route (CMR). Hoe apprecieert de staatssecretaris dit actieplan van de EU? Deze leden lezen dat er een Team Europe Initiative gelanceerd zal worden. Kan de staatssecretaris aangeven wat de voordelen van dit initiatief zijn ten opzichte van huidige initiatieven? Welke aanvullende instrumenten zullen ingezet worden? Het is belangrijk dat de EU haar volledige (markt-)macht inzet richting herkomst- en doorreislanden om de instroom te verminderen. Deelt de staatssecretaris deze mening? Denkt hij dat dit met dit actieplan voldoende in actie gezet wordt?

De leden van de VVD-fractie willen benadrukken dat maatregelen op de CMR de hoogste urgentie hebben, maar dat actie nodig is op álle migratieroutes naar de EU. Zij delen de zorgen van de staatssecretaris over de instroom die ook op andere routes toegenomen is. In hoeverre verwacht de staatssecretaris dat het actieplan verbreed kan worden naar andere migratieroutes? Is hij bereid zich daarvoor in te zetten?

De leden van de VVD-fractie ondersteunen het standpunt van de staatssecretaris dat er gepleit moet worden voor brede EU-partnerschappen met doorreis- en herkomstlanden, het effectief inzetten van visa, handel- en ontwikkelingssamenwerking (OS)-partnerschappen en het versterken van de EU-agentschappen. Deelt de staatssecretaris de mening dat bij de discussie over welke instrumenten ingezet worden om de instroom te verminderen, er geen taboes mogen zijn? Voor welke maatregelen zal de staatssecretaris pleiten? Is hij bereid hiertoe gezamenlijk druk uit te oefenen met gelijkgezinde landen?

De leden van de VVD-fractie vragen of de staatssecretaris bereid is om te pleiten voor strengere grensbewaking en directe terugkeer. Het is daarbij niet alleen van belang om de EU-buitengrenzen strenger te bewaken, maar ook de binnengrenzen. Verschillende EU-lidstaten hebben de bewaking van de binnengrenzen al geïntensiveerd. Op welke manier is de staatssecretaris voornemens te pleiten voor een gezamenlijke aanpak voor intensievere bewaking van de binnengrenzen samen met gelijkgezinde EU-lidstaten, naar aanleiding van motie-Brekelmans (Kamerstuk 36200-VI, nr. 23)?

De leden van de VVD-fractie delen de mening van de staatssecretaris dat er gewerkt moet worden aan betere registratie aan de buitengrenzen en het herstellen van de naleving van de Dublin-verordening. Deze leden maken zich grote zorgen om de implementatie van het asiel-acquis en Europese rechterlijke uitspraken. Welke mogelijkheden ziet de staatssecretaris om de druk te verhogen op EU-lidstaten om het asiel-acquis na te leven? Op dit moment monitort de EC deze implementatie niet en rapporteert zij hier ook niet over. Hoe is de staatssecretaris voornemens hier op aan te dringen tijdens deze vergadering, naar aanleiding van de motie van het lid Brekelmans (Kamerstuk 36200-VI, nr. 24)?

Wat betreft solidariteit zijn de leden van de VVD-fractie heel helder. Er kan pas sprake zijn van solidariteit als lidstaten de EU-asielafspraken nakomen (met name Dublin) en de secundaire migratie richting Nederland zichtbaar afneemt. Deelt de staatssecretaris deze mening? Is hij bereid deze boodschap over te brengen in de JBZ-raad?

Vragen en opmerkingen van de leden van de D66-fractie

De leden van de D66-fractie hebben kennisgenomen van de geannoteerde agenda en willen de staatssecretaris nog enkele vragen stellen.

De leden van de D66-fractie lezen in de geannoteerde agenda dat de staatssecretaris in gesprek zal gaan over de bredere discussie over de aanpak van uitdagingen op de migratieroutes naar de EU. De EC stelt onder andere capaciteitsversterking van Libië en samenwerking tussen Libië en Frontex voor, in lijn met internationale mensenrechten. Is de staatssecretaris van mening dat steun aan Libië gericht op grensbewaking en terugkeer en het respecteren van mensenrechten samengaat? Waarom wel of niet? Kan de staatssecretaris toezeggen er bij de EC voor te pleiten dat extra investeringen richting Libië eerst moeten worden gericht op het verbeteren van deze situatie in Libische detentiekampen voordat het geld wordt uitgegeven aan het tegenhouden van migranten? Is hij het met deze leden eens dat steun niet zou moeten worden gegeven als naleving van mensenrechten niet kan worden gegarandeerd? Wil hij dit ook uitdragen in Brussel?

Voorts zien de leden van de D66-fractie plannen over humanitaire corridors en legale migratie. Deze leden juichen dit toe, aangezien legale migratie de enige manier is om het verdienmodel van mensensmokkelaars af te laten nemen, zoals we nu ook zien bij Oekraïense vluchtelingen. Kan de staatssecretaris meer duiding geven over deze plannen en toezeggen dat Nederland een voortrekkersrol op zich zal nemen in het ontwikkelen van dergelijke initiatieven? Wat wordt de inzet op punt 13 uit het voorstel betreffende het versnellen van de Talent Partnerships? Wat is er volgens de staatssecretaris nog nodig om met overtuiging achter dit initiatief te kunnen staan?

De leden van de D66-fractie lezen in het voorstel van de EC een hoop plannen over het coördineren van search and rescue-operaties. Volgens deze leden is echter niet het gebrek aan coördinatie, maar het gebrek aan veilige havens het probleem. Het kabinet heeft opgeroepen tot duidelijke kaders met betrekking tot ontscheping in veilige havens. Deze kaders moeten dienen om verdrinking te voorkomen. Is de staatssecretaris bereid om lidstaten die zich niet aan dergelijke kaders houden, bijvoorbeeld door het niet laten aanmeren van schepen, hierop aan te spreken? Is de staatssecretaris van mening dat de EC op dit moment hard genoeg optreedt tegen lidstaten die zich niet aan gestelde afspraken houden? Wat kan de staatssecretaris doen om te voorkomen dat reders zich genoodzaakt voelen drenkelingen af te zetten in onveilige havens, wanneer EU-lidstaten ontscheping tegenwerken? Kan hij toezeggen de mogelijkheid te bespreken om enkele veilige havens aan te wijzen en te werken naar een mechanisme waarbij kansrijke asielzoekers die hier worden ontscheept worden verdeeld over de lidstaten?

Tot slot stelt de EC voor om de "European Contact Group on Search and Rescue" nieuw leven in te inblazen. Kan de staatssecretaris toezeggen ervoor te pleiten dat ook niet-gouvernementele organisaties (NGO’s) en private reders hiervoor worden uitgenodigd?

Vragen en opmerkingen van de leden van de PVV-fractie

Is de staatssecretaris het met de leden van de PVV-fractie eens dat dit zoveelste actieplan van de Europese Commissie (EC) de duizenden asielzoekers die maandelijks naar Nederland komen niet tegen gaat houden? Is de staatssecretaris bereid om het heft in eigen handen te nemen en per direct een asielstop in te voeren? Zo nee, waarom niet?

Vragen en opmerkingen van de leden van de SP-fractie

De leden van de SP-fractie vragen of het klopt dat het aantal mensen dat de Middellandse Zee probeert over te steken dit jaar met 50 procent is gestegen. Is het juist dat het om 90.000 mensen gaat? Hoe verklaart de staatssecretaris deze stijging? Hoeveel van deze mensen komen in aanmerking voor asiel?

De leden van de SP-fractie vragen daarnaast of de regering verwacht dat het actieplan van de EC met twintig maatregelen een oplossing gaat bieden. Deelt de staatssecretaris de mening dat migratie richting Europa pas werkelijk zal afnemen als men wat aan de oorzaken gaat doen, zoals armoede, oorlog en gebrek aan perspectief? Is de staatssecretaris het eens met deze leden dat er vervolgens korte asielprocedures aan de randen van Europa zouden moeten komen? In hoeverre staan deze zaken op de agenda?

De leden van de SP-fractie stellen dat de affaire met de Ocean Viking andermaal onderstreept dat het EU-asielbeleid moeizaam functioneert. Hoe staat het met het EU-migratiepact? Welke landen zijn bereid hieraan mee te werken en welke niet? Is het een optie om een pact te sluiten met welwillende landen? Daarnaast vragen deze leden of de passagiers van de Ocean Viking in Frankrijk geregistreerd zijn. Zo nee, wat is er dan mee gebeurd? Hoeveel personen van dit schip hebben inmiddels in Nederland asiel aangevraagd? Gaat het om Eritrese kinderen, zoals in de media te lezen viel? Welke organisaties zijn op dit moment actief in de Middellandse Zee? Zijn er ook Nederlandse NGO’s actief in het redden van migranten op zee? Zo ja, welke NGO’s zijn dat?

Actieplan Centrale Mediterrane Route

De leden van de SP-fractie vragen hoe groot de kans is dat betrokken transitlanden (Tunesië, Libië, Egypte) medewerking verlenen aan het actieplan van de EC. Wat heeft de EU deze landen te bieden? Wat zijn de kosten (zowel diplomatiek als financieel)? Kan met een verscheurd land als Libië überhaupt afspraken worden gemaakt? In de geannoteerde agenda wordt gesteld dat migratiesamenwerking met landen van herkomst voor Nederland een prioriteit is. Welke landen betreft het? Wat doet de staatssecretaris concreet om dit te bereiken?

De leden van de SP-fractie vragen of de Raad het actieplan naar verwachting gaat aannemen. Hoe liggen de verhoudingen? Hoe kijkt de staatssecretaris naar het migratiebeleid van de nieuwe Italiaanse regering? Wat onderneemt de staatssecretaris als vrijdag geen besluiten worden genomen? Wat is plan B?

Vragen en opmerkingen van de leden van de PvdA- en GroenLinks-fractie

De leden van de PvdA- en GroenLinks-fractie hebben kennisgenomen de geannoteerde agenda. Aanleiding, zo begrijpen deze leden, is de ontscheping van de Ocean Viking en de toenemende irreguliere migratiedruk op de Europese Unie. Daarnaast zal gesproken worden over de Commissievoorstellen om de actuele situatie in de Mediterrane regio het hoofd te bieden.

De leden van de PvdA- en GroenLinks-fractie vinden dat onder alle omstandigheden de veiligheid en het welzijn van mensen voorop moet staan. Aan boord van de Ocean Viking zaten 200 migranten die door hoogoplopende ruzies tussen de Italiaanse en de Franse autoriteiten ernstige risico’s hebben gelopen. Aangezien in het verleden vaker wekenlang mensen op reddingsschepen hebben vastgezeten is er binnen het Migratiepact een voorstel gedaan voor een solidariteitsmechanisme na reddingsoperaties. In hoeverre heeft Nederland in het afgelopen jaar concreet bijgedragen aan dit solidariteitsmechanisme na reddingsoperaties? Is de staatssecretaris van plan om, samen met andere landen, verantwoordelijkheid te nemen om migranten menswaardige opvang te bieden in ons land? Is de staatssecretaris bereid om tijdens de komende JBZ-Raad het allesoverheersende belang van adequate humanitaire hulpverlening te benadrukken?

De leden van de PvdA- en GroenLinks-fractie hebben verder kennisgenomen van maatregelen die door de Italiaanse overheid zijn genomen om havens ook in de toekomst te kunnen sluiten voor reddingsschepen van verschillende NGO’s.¹ De achterliggende reden zou zijn dat een aanzuigende werking zou optreden indien search and rescue-operaties plaatsvinden op de Middellandse Zee. Is de staatssecretaris het ermee eens dat het onacceptabel is dat havens worden gesloten voor mensen die dringend behoefte hebben aan humanitaire hulpverlening? Is de staatssecretaris het daarnaast eens met de stelling dat de Italiaanse praktijk van het sluiten van havens in strijd is met maritiem recht dat voorschrijft dat je alle mensen die op zee uit nood zijn gered, naar een veilige plaats moet brengen? Zo ja, is de staatssecretaris bereid dit standpunt in te brengen tijdens de JBZ-Raad? Wat is de reactie van de staatssecretaris op het feit dat experts hebben aangegeven dat er geen causaal verband is te vinden tussen de aanwezigheid van search and rescue-operaties en de pogingen van migranten om naar Europa te geraken, en er derhalve geen sprake is van een aanzuigende werking door het werk van NGO’s op zee?

De leden van de PvdA- en GroenLinks-fractie hebben kennisgenomen van de wens van de staatssecretaris om de rol van Frontex in derde landen te versterken. Deze leden vinden echter dat een belangrijke voorwaarde voor een versterkte inzet is dat er binnen Frontex eerst orde op zaken wordt gesteld. Zo heeft het recente rapport van European Anti-Fraud Office (OLAF) duidelijk laten zien dat Frontex medeplichtig is aan illegale pushbacks en dat toezichthouders op mensenrechten binnen de organisatie vanaf het hoogste managementniveau zijn tegengewerkt. Wat is de reactie van de staatssecretaris op het rapport van OLAF? Is de staatssecretaris het eens met de stelling dat er eerst serieuze en structurele hervormingen en effectiever toezicht moeten komen voordat er van een hogere inzet sprake kan zijn? Zo nee, waarom denkt de staatssecretaris dat een verhoogde inzet toch op een verantwoordelijke wijze kan plaatsvinden?

De leden van de PvdA- en GroenLinks-fractie vinden dat de migratiedruk waar de EU mee kampt het belang aantoont om snel tot een akkoord te komen over de voorstellen onder het Migratiepact. Deze leden zijn het ermee eens dat beter functioneren van asielsystemen (waaronder beter registratie aan de buitengrenzen) in bijvoorbeeld Italië en Griekenland essentieel is voor een Europees asielsysteem. Deze leden vinden echter dat een goede implementatie van het solidariteitsmechanisme, waaronder de bereidheid van landen om vluchtelingen te reloceren, ook van groot belang is voor een werkend systeem. Gaat Nederland zich in deze kabinetsperiode nog voegen bij de kopgroep van landen die bereid zijn vluchtelingen binnen Europa te herverdelen? Is de staatssecretaris het eens met de stelling dat een dergelijke opstelling van Nederland ook zal helpen om landen aan de zuidelijke buitengrenzen, die al jaren kampen met een grote instroom, aan hun afspraken te laten houden en dat dit een akkoord over het Migratiepact dichterbij brengt? Hoe verklaart de staatssecretaris dat de onderhandelingen over het Pact al twee jaar zo moeizaam lopen?

Vragen en opmerkingen van de leden van de SGP-fractie

De leden van de SGP-fractie zijn van mening dat op de kortst mogelijke termijn de Dublinakkoorden weer moeten functioneren zoals ze zijn bedoeld. Gaat de staatssecretaris erop aandringen dat andere lidstaten migranten terugnemen die hier niet horen te zijn, omdat ze in een ander land als eerste zijn aangekomen?

De leden van de SGP-fractie vragen naar de stand van zaken ten aanzien van de onderhandelingen over het Asiel- en Migratiepact. Wat is de stand van zaken op dit moment? Op welke termijn zijn echt concrete uitkomsten te verwachten? Hoe verhoudt dit zich tot de toegenomen migratiedruk op de migratieroutes naar en binnen de EU? Welke concrete voorstellen gaat de staatssecretaris doen om de migratiestromen fors in te perken?

De leden van de SGP-fractie lezen dat de EC wil inzetten op de overkomst van arbeidsmigranten naar Europa, en dat legale migratie mogelijk kan worden ingezet als ruilmiddel bij akkoorden met de herkomstlanden. Eerder heeft de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aangegeven geen arbeidsmigranten uit Afrika hierheen te willen halen. De Kamer heeft door middel van de motie van het lidEl Yassini c.s. (Kamerstuk 29861, nr. 82) de regering verzocht niet mee te werken aan dit plan. Gaat de staatssecretaris zich uitspreken tegen de plannen van de EC voor het over laten komen van arbeidsmigranten uit Afrika naar de EU? Is de staatssecretaris het ermee eens dat we genoeg werklozen op ons continent hebben die eerst aan de slag kunnen worden geholpen, alvorens überhaupt te denken aan het over laten komen en inzetten van migranten? Hoe liggen de verhoudingen ten aanzien van het voorstel van de EC over het over laten komen van arbeidsmigranten? Is de staatssecretaris bereid op zoek te gaan naar draagvlak voor het Nederlandse standpunt, zodat er geen sprake is van massale overkomst van arbeidsmigranten uit Afrika naar de Europese Unie én zodat de afspraken over arbeidsmigratie niet worden gekoppeld aan deals met herkomstlanden over het terugnemen van migranten?

Vragen en opmerkingen van de leden van de Volt-fractie

De leden van de Volt-fractie hebben kennisgenomen van de geannoteerde agenda en zien de noodzaak voor een extra JBZ-Raad, maar hebben ook zorgen over de oplossingsbereidheid van lidstaten, gezien de grote uiteenlopende belangen en standpunten die in de Raad op dit onderwerp uitgedragen worden. Deze leden hebben daarom nog de volgende vragen.

De leden van de Volt-fractie lezen dat de staatssecretaris in zijn brief stelt dat het versterken van de migratiesamenwerking met herkomst- en transitlanden om de instroom te beperken en terugkeer te bevorderen een prioriteit is. Over de andere voorstellen in het actieplan van de EC stelt de staatssecretaris niet hetzelfde. Betekent dit dat Nederland voornamelijk zal inzetten op instroombeperking en terugkeerbevordering door migratiesamenwerking met herkomst- en transitlanden? Zo ja, hoe verhoudt dit zich tot het gebrek aan doorbraken in de onderhandelingen op andere onderdelen van het Asiel- en Migratiepact? Waarom geeft de staatssecretaris hier geen prioriteit aan, bijvoorbeeld als het aankomt op herverdeling?

De leden van de Volt-fractie hebben grote zorgen dat migratiesamenwerking in alle partnerschappen een vereiste wordt om zaken te doen en daarmee ongelijke partnerschappen in de hand werkt. Hoe wil de staatssecretaris de partnerschappen met derde landen vormgeven en daarbij gelijkwaardige relaties en partnerschappen te garanderen? Welke voordelen zullen bijvoorbeeld beloofd worden aan derde landen? Wordt hiervoor ook uitvraag gedaan bij deze landen zelf?

Verder lezen de leden van de Volt-fractie dat de staatssecretaris aangeeft dat deze partnerschappen ook op korte termijn belangrijker zullen worden in de Westelijke Balkan. Gezien het feit dat deze landen een andere status hebben dan partnerlanden in de Zuidelijke route, hoe wil de staatssecretaris deze partnerschappen vormgeven? Zal dit een invloed hebben op het traject van toetreding?

De leden van de Volt-fractie lezen dat de staatssecretaris in zijn brief schrijft dat Nederland actief bijdraagt aan de EU-partnerschappen. Dit is positief, omdat al meermaals duidelijk geworden is dat bilaterale partnerschappen met herkomst- en transitlanden juist een negatief effect kunnen hebben. Hoe zal Nederland zich in Raadsverband inzetten voor een Europese onderhandelingspositie met herkomst- en transitlanden? Wat zijn hierop de verwachtingen wat betreft het krachtenveld in de Raad?

Daarnaast geeft de staatssecretaris aan dat Nederland voorstander is van het versterken van de inzet van Frontex, zo lezen de leden van de Volt-fractie. Recentelijk kwam echter opnieuw aan het licht dat Frontex-medewerkers betrokken waren bij mensenrechtenschendingen en pushbacks aan de Europese buitengrenzen. Daarop keurde het Europees Parlement (EP) de begroting van Frontex af. Kan de staatssecretaris daarom aangeven of hij ondanks het feit dat Frontex betrokken is bij mensenrechtenschendingen aan de buitengrenzen en daar tot nu toe nog geen maatregelen voor getroffen zijn om te garanderen dat dit niet opnieuw gebeurt, alsnog bereid is om de inzet van Frontex aan de Europese buitengrenzen te versterken? Hoe zal Nederland ervoor zorgen dat mensenrechtenschendingen door Frontex niet langer plaatsvinden? Verwacht de staatssecretaris op EU-niveau nieuwe wet- en regelgeving om mensenrechtenschendingen binnen Frontex aan te pakken? Zo ja, op welke termijn?

Wat betreft het tweede deel van het Actieplan, gepresenteerd door de EC, zien de leden van de Volt-fractie dat de staatssecretaris voornamelijk focust op de opbouw van goed werkende kustwachten en normalisatie van de ontschepingspraktijk op de Middellandse Zee. Kan de staatssecretaris uitweiden over wat hij verstaat onder een “goed werkende kustwacht” en de “normalisatie van de ontschepingspraktijk op de Middellandse Zee”? Wat valt volgens Nederland onder het takenpakket van een goed werkende kustwacht? De EC verwijst hierbij specifiek naar het organiseren van reddingsoperaties. Kan de staatssecretaris bevestigen dat Nederland zich positief zal uitspreken over het organiseren van reddingsmissies? Zal Nederland zich ook positief opstellen ten opzichte van het voorstel om richtlijnen voro boten die specifiek gericht zijn op zoek- en reddingsoperaties op te stellen?

Ten slotte lezen de leden van de Volt-fractie dat Nederland zich in Europees verband in eerste instantie gaat inzetten voor de naleving van de Dublin-verordening ten koste van voortgang op het Asiel- en Migratiepact. Gebruikt Nederland dit standpunt in de onderhandelingen als inzet om voortgang te maken op het Asiel- en Migratiepact? Erkent de staatssecretaris dat voortgang op het Asiel- en Migratiepact prioriteit zou moeten hebben, gezien het feit dat in 2015 al geconstateerd werd dat de Dublin-verordening grotendeels onuitvoerbaar is en onevenredige druk legt op de Zuidelijke lidstaten en het Asiel- en Migratiepact een oplossing biedt voor het niet-functionerende Dublin-systeem? Is de staatssecretaris het eens met deze leden dat alleen een akkoord op het Asiel- en Migratiepact een duurzame lange-termijn oplossing biedt voor het niet-functionerende asiel- en migratiesysteem in de Europese Unie? Erkent de staatssecretaris daarbij ook dat de tijd voor een akkoord op dit dossier begint te dringen, gezien het feit dat vanaf juli 2024 Hongarije, Polen en Denemarken achtereenvolgens het voorzitterschap zullen hebben?

De leden van de Volt-fractie zijn van mening dat niet alleen vrijwillige (zoals voorgesteld door de EC in het Actieplan), maar zelfs verplichte herverdeling (zoals voorgesteld in het Asiel- en Migratiepact) een oplossing zal bieden voor de onevenredige druk op Zuidelijke lidstaten. Erkent de staatssecretaris de noodzaak van solidariteit in het asielsysteem? Kan de staatssecretaris uitweiden over de Nederlandse positie ten opzichte van de derde pilaar van het Actieplan voorgesteld door de EC? Zal Nederland haar verantwoordelijkheid nemen wat betreft solidariteit en daarmee de druk op Zuidelijke lidstaten verlichten en daarmee mogelijk ook goodwill creëren om voortgang te maken op de onderhandelingen betreffende het Asiel- en Migratiepact?

II Reactie van de bewindspersoon

---

1. Euractiv, 8 november 2022, NGO boats are not responsible for migrant relocation, experts tell Italy (https://www.euractiv.com/section/justice-home-affairs/news/ngo-boats-are-not-responsible-for-migrant-relocation-experts-tell-italy/); AP News, 5 november 2022, New Italian government closes ports to NGO ships (https://apnews.com/article/europe-france-germany-migration-italy-0093a5514cb2de4f26810c8996b53ca0).↩︎