Memorie van toelichting
Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (XIII) voor het jaar 2023 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota)
Memorie van toelichting
Nummer: 2023D15946, datum: 2023-05-11, bijgewerkt: 2024-02-19 10:56, versie: 2
Directe link naar document (.pdf), link naar pagina op de Tweede Kamer site, officiële HTML versie (kst-36350-XIII-2).
Gerelateerde personen:- Eerste ondertekenaar: M.A.M. Adriaansens, minister van Economische Zaken en Klimaat
Onderdeel van kamerstukdossier 36350 XIII-2 Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (XIII) voor het jaar 2023 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota).
Onderdeel van zaak 2023Z06768:
- Indiener: M.A.M. Adriaansens, minister van Economische Zaken en Klimaat
- Voortouwcommissie: vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat (2017-2024)
- 2023-05-16 15:30: Regeling van werkzaamheden (Regeling van werkzaamheden), TK
- 2023-05-30 17:00: Procedurevergadering commissie EZK (Procedurevergadering), vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat (2017-2024)
- 2023-06-01 14:00: Wijziging van de begrotingsstaten van de ministeries van EZK , JenV en van BZK voor het jaar 2023 voor zover het onderwerpen betreft die zien op digitalisering (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota) (36350-XIII) (36350-VI) (36350-VII) (Inbreng feitelijke vragen), vaste commissie voor Digitale Zaken
- 2023-06-01 14:00: Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (XIII) voor het jaar 2023 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota) (Inbreng feitelijke vragen), vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat (2017-2024)
- 2023-06-15 17:00: Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (XIII) voor het jaar 2023 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota) (Wetgevingsoverleg), vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat (2017-2024)
- 2023-06-27 17:00: Procedurevergadering commissie EZK (Procedurevergadering), vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat (2017-2024)
- 2023-07-06 01:00: Einde vergadering: STEMMINGEN (over alle resterende onderwerpen) (Stemmingen), TK
Preview document (🔗 origineel)
| Tweede Kamer der Staten-Generaal | 2 |
| Vergaderjaar 2022‒2023 |
| 36 350XIII | Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (XIII) voor het jaar 2023 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota) |
| Nr. 2 |
|
A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL
Wetsartikelen 1 en 2
De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2023 wijzigingen aan te brengen in:
- de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat;
- de begrotingsstaat inzake de agentschappen van dit ministerie;
Vanwege de spoedeisende maatregelen zijn in de periode december 2022 tot en met 27 februari 2023 drie incidentele suppletoire begrotingen over het begrotingsjaar 2023 naar de Tweede Kamer verzonden. De behandeling van de tweede en de derde incidentele suppletoire begrotingen in de Staten-Generaal heeft nog niet plaatsgevonden. Om deze reden is de in de begrotingsstaat opgenomen stand nog niet door de beide Kamers bekrachtigd. Vanwege de snelle opeenvolging van begrotingswetsvoorstellen, om het budgetrecht van de Staten Generaal te waarborgen, bevat de kolom ‘vastgestelde begroting’ zowel de vastgestelde stand bij ontwerpbegroting als de mutaties die bij incidentele suppletoire begrotingen zijn opgenomen.
De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).
Mede namens de Minister voor Klimaat en Energie,
De Minister van Economische Zaken en Klimaat,
M.A.M.Adriaansens
B. BEGROTINGSTOELICHTING
1 Leeswijzer
Opbouw 1e suppletoire begroting 2023
Deze 1e suppletoire begroting geeft een geactualiseerd
beeld van de begrotingsuitvoering 2023. Onderdeel B, de
begrotingstoelichting, is als volgt opgebouwd:
- Leeswijzer met onder andere een overzicht van de coronamaatregelen die op de begroting van het Ministerie van EZK zijn opgenomen.
- Overzicht belangrijkste suppletoire uitgaven- en ontvangstenmutaties. De belangrijkste verplichtingenmutaties zijn toegelicht in de artikelen.
- De beleidsartikelen. Voor ieder beleidsartikel is de tabel “Budgettaire gevolgen van beleid” opgenomen. Hierin zijn de begrotingsmutaties voor de verplichtingen, uitgaven en ontvangsten weergegeven.
- De niet-beleidsartikelen. In de budgettaire tabellen zijn de begrotingsmutaties voor de verplichtingen, uitgaven en ontvangsten opgenomen.
- De agentschappen. In deze 1e suppletoire begroting zijn de aanpassingen in de agentschapsparagrafen van de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) en de Rijksinspectie Digitale Infrastructuur (RDI) opgenomen.
Ondergrenzen toelichtingen
Voor het toelichten van de begrotingsmutaties zijn in deze eerste suppletoire begroting de ondergrenzen gehanteerd zoals opgenomen in de onderstaande tabel.
| < 50 | 1 | 2 |
| => 50 en < 200 | 2 | 4 |
| => 200 < 1000 | 5 | 10 |
| => 1000 | 10 | 20 |
In sommige gevallen, waar politiek relevant, worden ook posten toegelicht beneden deze ondergrenzen.
Overzicht coronamaatregelen
Hieronder een overzicht van de coronamaatregelen met daarin de coronagerelateerde uitgaven vanuit de begroting van het Ministerie van EZK. Een uitgebreid overzicht is te vinden op Overheidsfinancien in coronatijd op Rijksfinancien.nl.
| 2 | Tegemoetkoming vaste lasten (TVL) | 143 | 293 | 200 | Kamerstuk 35 420, nr. 38, Kamerstuk 35 420, nr. 42, Kamerstuk 35 420, nr. 81, Kamerstuk 35 420, nr. 105, Kamerstuk 35 420, nr. 214, Kamerstuk 35 420, nr. 217, Kamerstuk 35 420, nr. 226, Kamerstuk 35 420, nr. 237, Kamerstuk 35 420, nr. 247, Kamerstuk 35 420, nr. 248, Kamerstuk 35 420, nr. 270, Kamerstuk 35 420, nr. 314, Kamerstuk 35 420, nr. 273, Kamerstuk 35 420, nr. 458, Kamerstuk 35 420, nr. 462, Kamerstuk 35 420, nr 466, Kamerstuk 35 420, nr. 479 |
| 2 | Tegemoetkoming vaste lasten starters | 2 | 4 | Kamerstuk 35 420, nr. 217, Kamerstuk 35 420, nr. 479 | |
| 2 | Herstructurering winkelgebieden en binnensteden | 39 | 10 | Kamerstuk 31 757, nr. 105 | |
| 2 | Subsidieregeling R&D mobiliteitssectoren | 34 | Kamerstuk 35 420, nr. 248 | ||
| 2 | Tijdelijke regeling subsidie evenementen COVID-19 (TRSEC) | 10 | 10 | Kamerstuk 35 420, nr. 217, Kamerstuk 35 420, nr. 354 | |
| 2 | Aanvullende tegemoetkoming evenementen | 1 | 1 | Kamerstuk 35 420, nr 454, Kamerstuk 35 420, nr 462 | |
| 2 | Voucherkredietfaciliteit/Leningsfaciliteiten reissector | 43 | Kamerstuk 35 420, nr. 72, Kamerstuk 35 420, nr. 105, Kamerstuk 35 420, nr. 252 | ||
| 2 | Qredits | 100 | Kamerstuk 35 420, nr. 2, Kamerstuk 35 420, nr. 16, Kamerstuk 35 420, nr. 105, Kamerstuk 35 420, nr. 217, Kamerstuk 35 420, nr. 277 | ||
| 2 | Garantie ondernemersfinanciering (GO-Corona) | 50 | Kamerstuk 35 420, nr. 2, Kamerstuk 35 420, nr. 16, Kamerstuk 35 420, nr. 462 | ||
| 2 | Bijdrage RVO.nl | 18 | 18 | Kamerstuk 35 420, nr. 2, Kamerstuk 35 420, nr. 38, Kamerstuk 35 420, nr. 105, Kamerstuk 35 420, nr. 217, Kamerstuk 35 420, nr. 248 | |
| 3 | Corona Overbruggingslening (COL) | 27 | Kamerstuk 35 420, nr. 16, Kamerstuk 35 420, nr. 38, Kamerstuk 35 420, nr. 42 | ||
| 3 | Dutch Future Fund | 11 | Kamerstuk 33 009, nr. 96 | ||
| 3 | Deep Tech Fund | 60 | Kamerstuk 33 009, nr. 96 | ||
| 3 | Fonds Alternatieve Financiering (Dutch Alternative Credit Instrument) | 22 | Kamerstuk 33 009, nr. 96 | ||
| Totaal | 212 | 612 | 270 |
2 Beleid
2.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties
Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2023
| Vastgestelde begroting 2023 na ISB's | 27.720.459 | 14.327.488 | 12.496.422 | 11.737.794 | 11.137.290 | |
| Belangrijkste suppletoire mutaties | ||||||
| Tegemoetkoming Energiekosten (TEK) | 2 | ‒ 900.000 | ‒ 300.000 | |||
| Brexit Adjustment Reserve (BAR) | 2 | ‒ 191.411 | ||||
| SDE | 4 | ‒ 365.000 | ‒ 379.000 | |||
| SDE+ | 4 | ‒ 1.495.230 | ‒ 2.669.146 | ‒ 681.142 | 21.193 | 31.052 |
| SDE++ | 4 | 62.375 | ‒ 26.426 | ‒ 44.044 | ‒ 66.066 | |
| Opschalingsinstrument waterstof | 4 | ‒ 191.320 | ‒ 57.160 | ‒ 44.160 | 17.840 | 82.000 |
| IPCEI waterstof | 4 | 64.038 | 24.815 | ‒ 2.284 | ‒ 118.729 | 16.515 |
| Tijdelijk prijsplafond energie kleinverbruikers 2023 | 4 | ‒ 6.118.735 | ||||
| Tegemoetkoming blokaansluitingen | 4 | 861.300 | ||||
| Subsidieregelingen bestuurlijke afspraken | 5 | 124.933 | ||||
| Schadeafhandeling | 5 | 39.283 | ‒ 13.524 | 87.353 | 98.476 | 239.122 |
| Versterkingsoperatie | 5 | 231.527 | 51.049 | 128.782 | 9.656 | ‒ 111.275 |
| Vergoeding Norg akkoord | 5 | ‒ 1.336.929 | 24.342 | |||
| Nationaal Programma Groningen | 5 | 84.749 | ||||
| Clustering en gebiedsfonds (bestuurlijke afspraken) | 5 | 135.922 | ||||
| Loon- en prijsbijstelling | 41 | 222.701 | 211.009 | 213.574 | 194320 | 191.688 |
| Beschermingsfonds economische veiligheid | 41 | 100.000 | 100.000 | |||
| Overige mutaties | 287.821 | ‒ 18.560 | ‒ 8.018 | 116.101 | 141.833 | |
| Stand 1e suppletoire begroting 2023 | 19.336.483 | 11.301.313 | 12.164.101 | 12.032.607 | 11.662.159 |
Toelichting
Tegemoetkoming Energiekosten (TEK)
Naar aanleiding van de CPB-raming (CEP) wordt met deze mutatie de TEK-budget naar beneden bijgesteld. De verwachte prijsontwikkelingen leiden tot lagere benodigde uitgaven voor compensatie van de energieprijs. Daarnaast betreft het een reguliere herziening van de uitvoeringskosten van RVO in lijn met de hoeveelheid verwachte aanvragen.
Brexit Adjustment Reserve (BAR)
De BAR betreft EU-middelen voor ondersteuning van bedrijven die negatieve gevolgen ondervinden van de Brexit. Door tegenvallende interesse in de BAR-regeling (m.n. het bedrijfslevenspoor) is er aanzienlijke onderuitputting op het verplichtingen- en kasbudget. Deze in 2022 niet-bestede middelen worden overgeheveld naar 2023. Het per saldo overschot aan middelen (€ 280 mln, zie daarvoor ook tabel belangrijkste ontvangstenmutaties) wordt overgeheveld naar het programma REPowerEU. Zie ook de brief «Nationaal Hervormingsprogramma 2023 en overheveling middelen Brexit Adjustment Reserve» (Kamerstuk 35 393, nr. 50).
SDE
De sterk gestegen energieprijzen hebben ertoe geleid dat er de komende jaren vrijewel geen subsidievoorschotten zullen worden verstrekt op de SDE, SDE+ en de SDE++regelingen. Hierdoor ontstaat er veel ruimte binnen de SDE-middelen. Deze wordt voor in totaal € 744 mln (waarvan € 365 mln in 2023) ingezet ter dekking van de kosten van de energiemaatregelen die het kabinet genomen heeft (onder andere het prijsplafond).
SDE+
Ook op de SDE+middelen is door de gestegen energieprijzen ruimte ontstaan. Deze middelen worden daarom over de periode 2023-2025 met in totaal € 4,8 mld verlaagd, waarvan € 1,5 mld betrekking heeft op 2023. Een deel van de verlaging (€ 4,3 mld, waarvan € 0,9 mld in 2023) wordt ingezet ter dekking van de kosten van de energiemaatregelen. € 500 mln wordt in 2023 overgeheveld naar het ministerie van Financiën om de kapitaalversterking van Stedin te financieren (Kamerstuk 32813, nr. 1147). Ook wordt in 2023 € 62,4 mln aan het SDE++budget toegevoegd ter dekking van het tekort op de financiering van de statistische overdracht aan Denemarken. Tenslotte wordt in totaal € 127 mln aan opbrengsten van de tenders Wind op Zee aan het budget toegevoegd.
SDE++
Het SDE++budget 2023 wordt met € 62,4 mln opgehoogd vanuit de SDE+middelen ter dekking van het tekort op de financiering van de statistische overdracht aan Denemarken.
Opschalingsinstrument waterstof
Op de middelen voor realisatie van de waterstofbackbone door GasUnie wordt een kasschuif doorgevoerd van 2023, 2024 en 2025 naar latere jaren, dit om de beschikbare middelen in lijn te brengen met de verwachte bevoorschotting aan GasUnie op basis van de ingediende subsidieaanvraag, het uitrolplan en daarbij geleverde meerjarenbegroting.
IPCEI waterstof
De in 2022 aan de EZK-begroting toegevoegde Klimaatfondsmiddelen voor de Important Projects of Common European Interest op het gebied van waterstof (IPCEI Waterstof) zijn voor een groot deel onbesteed gebleven. Via de eindejaarsmarge die voor het Klimaatfonds geldt worden deze onbesteed gebleven middelen nu toegevoegd aan de begroting 2023.
Tijdelijke prijsplafond energie kleinverbruikers 2023
Omdat de energieprijzen sinds het begin van 2023 een sterk dalende trend vertonen, is de verwachting dat de kosten gemoeid met het prijsplafond energie voor kleinverbruikers in 2023 sterk zullen dalen. Daarom wordt het (kas)budget met een bedrag van € 6.119 mln naar beneden bijgesteld.
Tegemoetkoming blokaansluitingen
Voor de tegemoetkoming aan circa 700.000 huishoudens met een blokaansluiting (huurders van woningbouwcorporaties of particuliere verhuurders, eigenaar-bewoners in een Vereniging van Eigenaren (VvE), cliënten van woonzorginitiatieven, studenten) is er € 861,3 mln aan de EZK-begroting toegevoegd.
Subsidieregelingen bestuurlijke afspraken
In het kader van de bestuurlijke afspraken uit 2020 zijn een aantal subsidie regelingen geïntroduceerd. Middelen die in 2022 niet tot besteding zijn gekomen (ca. € 125 mln) worden toegevoegd aan de begroting voor 2023.
Schadeafhandeling
De raming van de schadeafhandeling wordt ieder jaar geactualiseerd. Naar aanleiding daarvan wordt het in de EZK-begroting opgenomen bedrag voor de vergoedingen voor fysieke schade, immateriële schade en waardedaling en de uitvoeringskosten van het IMG bijgesteld.
Versterkingsoperatie
Ieder jaar wordt bij Voorjaarsnota de raming van de versterkingsoperatie geactualiseerd. Naar aanleiding van deze actualisatie worden de geraamde uitgaven en ontvangsten voor de gehele periode tot en met 2028 aangepast.
Vergoeding Norg akkoord
Conform de afspraken in het Norg akkoord betaalt de Staat een vergoeding aan NAM. De berekeningswijze van de vergoeding is vastgesteld in arbitrage, de hoogte van de vergoeding is afhankelijk van de gasprijs. Over de vergoeding moet btw worden betaald (Kamerstuk 33 529, nr. 997). De geraamde uitgaven voor het Norg akkoord worden bijgesteld als gevolg van de ontwikkeling van de gasprijs.
Nationaal Programma Groningen
Met het Nationaal Programma Groningen (NPG) wordt geïnvesteerd in de leefbaarheid, economische ontwikkeling en energietransitie in Groningen. Het NPG is een samenwerkingsverband van het Rijk, de provincie en gemeenten. In 2022 is € 84,7 mln van de beschikbare middelen niet tot besteding gekomen. Deze middelen worden toegevoegd aan de EZK-begroting voor 2023.
Clustering en gebiedsfonds (bestuurlijke afspraken)
In het kader van de bestuurlijke afspraken uit 2020 worden uitkeringen gedaan aan medeoverheden voor clustering en het gebiedsfonds (blokken B en D uit de bestuurlijke afspraken). Middelen die in 2022 niet tot besteding zijn gekomen, worden voor 2023 toegevoegd aan de EZK begroting.
Loon- en prijsbijstelling
Bij Voorjaarsnota 2023 is loon- en prijsbijstellingstranche 2023 voor EZK uitgedeeld. De loonbijstelling betreft de vergoeding voor de stijging van de contractloonontwikkeling en de stijging van de sociale lasten en pensioenpremies voor de overheidswerkgevers. De prijsbijstelling betreft de verwerking van de stijging van de diverse prijsindexen.
Beschermingsfonds economische veiligheid
Dit betreft een reservering van € 100 mln voor de nadere uitwerking van het Beschermingsfonds Economische Veiligheid, met Invest-NL als beoogd uitvoerder. Het fonds wordt bekostigd door een deel van de loon- en prijsbijstelling van het Nationaal Groeifonds. De Kamer wordt geïnformeerd over de uitwerking van het fonds. Na positieve besluitvorming hierover worden de middelen overgeheveld naar het juiste instrument op de begroting. Zie ook de bijbehorende toelichting op artikel 41.
Belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2023
| Vastgestelde begroting 2023 na ISB's | 17.086.825 | 8.714.385 | 4.980.990 | 4.017.508 | 3.857.568 | |
| Belangrijkste suppletoire mutaties | ||||||
| Tegemoetkoming Energiekosten (TEK) | 2 | 150.000 | ||||
| Brexit Adjustment Reserve (BAR) | 2 | ‒ 215.000 | ‒ 65.000 | |||
| ETS-ontvangsten | 4 | 150.000 | 250.000 | 350.000 | 250.000 | |
| Ontvangsten WOZ (elektriciteit) | 4 | 63.500 | ||||
| Heffing gasleveringszekerheid | 4 | 130.000 | 130.000 | 130.000 | ||
| Ontvangsten NAM fysieke schade | 5 | ‒ 97.203 | ‒ 53.429 | ‒ 23.092 | 108.361 | 208.438 |
| Ontvangsten NAM uitvoeringskosten schade | 5 | 3.916 | 16.682 | 44.449 | 73.054 | 64.060 |
| Dividenduitkering EBN | 5 | ‒ 2.774.500 | ‒ 1.085.500 | 711.000 | 575.000 | 350.000 |
| Ontvangsten Mijnbouwwet | 5 | ‒ 2.233.000 | ‒ 859.000 | 573.000 | 205.000 | 45.000 |
| Overige mutaties | 51.160 | ‒ 151.268 | 202.011 | 151.824 | 82.705 | |
| Stand 1e suppletoire begroting 2023 | 11.885.698 | 6.881.870 | 6.803.358 | 5.610.747 | 4.987.771 |
Toelichting
Tegemoetkoming Energiekosten (TEK)
Naar aanleiding van de CPB-raming (CEP) wordt met deze mutatie de TEK-budget naar beneden bijgesteld. De geraamde ontvangsten bestaan uit de terugvordering van naar verwachting teveel bevoorschotte compensatie.
Brexit Adjustment Reserve (BAR)
De BAR betreft EU-middelen voor ondersteuning van bedrijven die negatieve gevolgen ondervinden van de Brexit. Door tegenvallende interesse in de BAR-regeling (m.n. het bedrijfslevenspoor) is er aanzienlijke onderuitputting op het verplichtingen- en kasbudget. Daardoor zullen eerder geraamde EU-middelen niet ontvangen worden. Het per saldo overschot aan middelen (€280 mln) wordt overgeheveld naar het programma REPowerEU. Zie de brief «Nationaal Hervormingsprogramma 2023 en overheveling middelen Brexit Adjustment Reserve» (Kamerstuk 35 393, nr. 50).
ETS-ontvangsten
Door de fluctuaties in prijzen voor emissierechten wordt de raming van de ETS-ontvangsten vanaf 2024 opgehoogd.
Ontvangsten WOZ
Nadat in 2022 al een ontvangst van € 63,5 mln was gerealiseerd als tender opbrengst voor kavel 7 van het windpark Hollandse Kust (West) wordt in 2023 opnieuw € 63,5 aan tenderpobrengsten verwacht, dit keer voor kavel 6 van van Hollandse Kust (West). De totale opbrengst van € 127 mln wordt aan het SDE+budget toegevoegd.
Heffing gasleveringszekerheid
De kosten die zijn gemaakt voor het vullen van de gasopslagen worden gedragen door de baathebbenden, in dit geval de gebruikers van het gastransportnet. Hiervoor wordt gewerkt aan een heffing op geboekte capaciteit voor transport via het landelijk gastransportnet van GTS. Om de heffing gelijk te stellen aan de totale maximale kosten van het vullen van de berging wordt deze reeks opgehoogd met € 130 mln per jaar. Voor de vulopdracht aan EBN en de subsidie aan marktpartijen voor het gasjaar 2023/2024 is tezamen € 760,5 mln begroot.
Ontvangsten NAM fysieke schade
De uitgaven voor de schadeafhandeling worden via een heffing bij NAM in rekening gebracht. Als gevolg van de bijstelling van de uitgaven voor fysieke schade worden ook de ontvangsten van NAM bijgesteld.
Ontvangsten NAM uitvoeringskosten schade
De uitgaven voor uitvoeringskosten van de schadeafhandeling worden via een heffing bij NAM in rekening gebracht. Als gevolg van de bijstelling van de uitgaven worden ook de ontvangsten van NAM bijgesteld.
Dividenduitkering EBN
De geraamde ontvangsten aan Dividenduitkering EBN worden bijgesteld naar aanleiding van de ontwikkelingen in de gasprijs.
Ontvangsten Mijnbouwwet
De geraamde ontvangsten op basis van de Mijnbouwwet worden bijgesteld naar aanleiding van de ontwikkelingen in de gasprijs.
Ombuigingsmaatregelen op EZK-instrumentarium (hoofdstuk XIII)
| Ombuigen BMKB-uitgaven | 2 | 1.980 | 3.300 | 4.950 | ||
| Ombuigen bijdrage aan NBTC | 2 | 300 | 0 | 750 | ||
| Ombuigen PPS-toeslag | 2 | 900 | 1.500 | 2.250 | ||
| Ombuigen TO2 (bijdrage TNO) | 2 | 600 | 1.000 | 1.500 | ||
| Ombuigen SDE ++ | 4 | 26.426 | 44.044 | 66.066 | ||
| Ombuigen ICT-ontwikkelbudget | 40 | 2.040 | 3.400 | 5.100 | ||
| Ontvangsten | ||||||
| Ophogen ontvangstraming High Trust | 1 | 1.350 | 2.250 | 3.375 | ||
| Ophogen ontvangstraming Rijksoctrooiwet | 2 | 2.100 | 3.500 | 5.250 | ||
| Ophogen ontvangstraming Innovatiekrediet | 3 | 900 | 1.500 | 2.250 | ||
| Subtotaal | 0 | 0 | 36.596 | 60.494 | 91.491 |
Toelichting
Ombuigingsmaatregelen EZK-instrumentarium
Als bijdrage in de structurele rijksbrede dekkingsopgave zijn op diverse uitgaven van de EZK-begroting kortingen doorgevoerd en zijn enkele ontvangstenramingen verhoogd. De bijdrage vanuit de EZK-begroting bedraagt ruim € 120 mln p.j. vanaf 2028 en is in tabel 5 gespecificeerd. Daarnaast is ten behoeve van de rijksbrede dekkingsopgave gekort op de loon- en prijsbijstelling voor het Nationaal Groeifonds en op de loon- en prijsbijstelling voor de middelen die op de Aanvullende Post geraamd zijn voor het op Prinsjesdag in te stellen Klimaatfonds. Het gaat daarbij om een bedrag van € 43 mln in 2023, oplopend tot € 257 mln in 2027. Na 2028 loopt deze korting op de loon- en prijsbijstelling af tot nihil in 2033 omdat de middelen voor het Nationaal Groeifonds en het Klimaatfonds niet structureel zijn. Een korting op loon- en prijsbijstelling impliceert dat de beschikbare middelen nominaal in stand blijven, maar niet (volledig) gecompenseerd worden voor inflatie.
3 Beleidsartikelen
3.1 Beleidsartikel 1 Goed functionerende economie en markten
Budgettaire gevolgen van beleid
| Verplichtingen | 304.412 | 0 | 304.412 | 72.160 | 376.572 | 36.317 | 36.834 | ‒ 966 | 1.683 |
| Uitgaven | 340.794 | 0 | 340.794 | ‒ 12.010 | 328.784 | ‒ 19.144 | ‒ 4.625 | 10.254 | 46.887 |
| Subsidies (regelingen) | 66.272 | 0 | 66.272 | ‒ 16.240 | 50.032 | ‒ 23.411 | ‒ 6.859 | 7.720 | 45.204 |
| Cyber security | 534 | 534 | 534 | ||||||
| Subsidiemaatregel telecom Caribisch Nederland | 3.500 | 3.500 | 3.500 | ||||||
| EU-cofinanciering Digital Europe | 26.800 | 26.800 | ‒ 1.773 | 25.027 | |||||
| Beter aanbesteden | 0 | 306 | 306 | ||||||
| NGF - project AiNed | 29.800 | 29.800 | ‒ 14.773 | 15.027 | ‒ 23.411 | ‒ 6.859 | 7.720 | 45.204 | |
| NGF - project Nationaal Onderwijslab | 5.638 | 5.638 | 5.638 | ||||||
| Opdrachten | 32.898 | 0 | 32.898 | ‒ 6.097 | 26.801 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Onderzoek&opdrachten | 2.280 | 2.280 | 819 | 3.099 | 1.382 | 1.292 | 1.353 | 1.353 | |
| Beleidsvoorbereiding en evaluaties Veiligheid en Frequenties | 5.681 | 5.681 | ‒ 2.021 | 3.660 | ‒ 1.382 | ‒ 1.292 | ‒ 1.353 | ‒ 1.353 | |
| Digital trust centre | 3.941 | 3.941 | ‒ 141 | 3.800 | |||||
| Cyber security | 8.823 | 8.823 | ‒ 1.220 | 7.603 | |||||
| ICT beleid | 7.593 | 7.593 | ‒ 2.029 | 5.564 | |||||
| CSIRT - DSP | 1.040 | 1.040 | 1.040 | ||||||
| Nationaal Groeifonds | 2007 | 2.007 | 2.007 | ||||||
| Vervolgprogramma beter aanbesteden | 1.533 | 1.533 | ‒ 1.505 | 28 | |||||
| Bijdrage aan agentschappen | 54.734 | 0 | 54.734 | 7.345 | 62.079 | 164 | 164 | 0 | 0 |
| Bijdrage RVO.nl | 13.332 | 13.332 | 7.345 | 20.677 | 164 | 164 | |||
| Bijdrage RDI | 41.402 | 41.402 | 41.402 | ||||||
| Bijdrage aan ZBO's/RWT's | 182.702 | 0 | 182.702 | 2.546 | 185.248 | 4.103 | 2.070 | 2.534 | 1.683 |
| Bijdrage Metrologie | 11.565 | 11.565 | 11.565 | ||||||
| Raad voor de Accreditatie | 1.060 | 1.060 | 330 | 1.390 | 70 | ||||
| Bijdrage ACM | 802 | 802 | 802 | ||||||
| Bijdrage aan het CBS | 169.275 | 169.275 | 2.216 | 171.491 | 4.033 | 2.070 | 2.534 | 1.683 | |
| Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties | 4.188 | 0 | 4.188 | 436 | 4.624 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Bijdrage Nederlands Normalisatie Instituut | 1.239 | 1.239 | 1.239 | ||||||
| Bijdrage aan internationale organisaties | 2.949 | 2.949 | 436 | 3.385 | |||||
| Ontvangsten | 31.934 | 0 | 31.934 | 10.000 | 41.934 | 10.000 | 11.350 | 12.250 | 13.375 |
| Ontvangsten ACM | 162 | 162 | 162 | ||||||
| Ontvangsten High Trust | 30.200 | 30.200 | 10.000 | 40.200 | 10.000 | 11.350 | 12.250 | 13.375 | |
| Diverse ontvangsten | 1.572 | 1.572 | 1.572 |
| Verplichtingen | 304.412 | 0 | 304.412 | 72.160 | 376.572 | 36.317 | 36.834 | ‒ 966 | 1.683 |
| waarvan garantieverplichtingen | |||||||||
| waarvan overige verplichtingen | 304.412 | 304.412 | 72.160 | 376.572 | 36.317 | 36.834 | ‒ 966 | 1.683 |
Budgetflexibiliteit
Het percentage juridisch verplicht en bestuurlijk gebonden is 99%. Dit is ongeveer 1% hoger dan bij de ontwerpbegroting 2022. Dit heeft te maken met reeds aangegane verplichtingen bij onder andere de onderzoeksbudgetten.
Toelichting
Verplichtingen
De verhoging van het verplichtingbudget met € 72,2 mln wordt voornamelijk veroorzaakt door een verplichtingenschuif van € 10,5 mln bij de subsidiemaatregel Telecom Caribisch Nederland. In 2023 wordt de verplichting voor deze subsidie meerjarig aangegaan. Verder is de eindejaarsmarge voor NGF-project AiNed van in totaal € 131,9 mln opgevraagd waarvan € 58,3 mln wordt ingezet in 2023. Dit komt doordat het verplichtingenbudget van AiNed volledig op 2022 stond terwijl de verplichtingen over verschillende jaren aangegaan wordt.
Uitgaven
Subsidies
NGF-project AiNed
Bij het NGF-project AiNed is er sprake van een kasschuif waarbij het
budget in 2023 met € 14,7 mln wordt verlaagd. De uitgaven voor dit
project worden met name in latere jaren (t/m 2027) verwacht.
Bijdrage Baten-Lastendiensten
Bijdrage RVO.nl
Voor de opdracht aan RVO voor het jaar 2023 heeft er een overheveling van middelen plaatsgevonden voor onder meer de uitvoering van de subsidieregeling van het Nationaal Groeifonds, het EU-programma Digital Europe en de subsidieregeling Beter aanbesteden.
Ontvangsten
Ontvangsten High Trust
Op basis van een oplopende trend van de High Trust boete-ontvangsten wordt de raming met € 10 mln verhoogd.
3.2 Beleidsartikel 2 Bedrijvenbeleid: innovatie en ondernemerschap voor duurzame welvaartsgroei
Budgettaire gevolgen van beleid
| Verplichtingen | 3.876.152 | 1.856.794 | 5.732.946 | ‒ 68.429 | 5.664.517 | ‒ 270.859 | ‒ 6.983 | 16.052 | ‒ 78.242 |
| Uitgaven | 2.708.363 | 1.714.398 | 4.422.761 | ‒ 1.073.486 | 3.349.275 | ‒ 135.483 | ‒ 1.649 | 33.487 | ‒ 4.435 |
| Subsidies (regelingen) | 1.449.653 | 1.676.273 | 3.125.926 | ‒ 1.153.663 | 1.972.263 | ‒ 183.349 | ‒ 52.775 | 7.291 | ‒ 11.765 |
| MKB-Innovatiestimulering Topsectoren (MIT) | 22.251 | 22.251 | ‒ 17.282 | 4.969 | ‒ 9.868 | ‒ 9.868 | |||
| Eurostars | 21.252 | 21.252 | 21.252 | ||||||
| Bevorderen ondernemerschap | 21.401 | ‒ 575 | 20.826 | ‒ 5.880 | 14.946 | ‒ 168 | ‒ 835 | ‒ 721 | ‒ 721 |
| Cofinanciering EFRO | 26.477 | 26.477 | 26.477 | ||||||
| Bijdrage aan ROM's | 9.870 | 9.870 | 9.870 | ||||||
| Verduurzaming industrie | 66.609 | 66.609 | ‒ 7.704 | 58.905 | ‒ 12.602 | ‒ 5.685 | ‒ 5.368 | ‒ 1.775 | |
| Startup beleid | 13.333 | 13.333 | ‒ 753 | 12.580 | 6.350 | 4.900 | 2.100 | ||
| Urgendamaatregelen Industrie | 11.700 | 11.700 | ‒ 6.500 | 5.200 | ‒ 800 | ||||
| Invest-Nl | 11.090 | 11.090 | 11.090 | ||||||
| Tegemoetkoming vaste lasten | 300.000 | 300.000 | ‒ 8.880 | 291.120 | |||||
| Europees Defensie Fonds cofinanciering | 10.620 | 10.620 | ‒ 345 | 10.275 | |||||
| Tegemoetkoming vaste lasten Startersregeling | 0 | 4.000 | 4.000 | ||||||
| Infrastructuur duurzame industrie (PIDI) | 0 | 1.200 | 1.200 | ||||||
| Herstructurering winkelgebieden | 24.800 | 24.800 | ‒ 8.762 | 16.038 | ‒ 3.500 | ‒ 4.000 | ‒ 14.200 | 11.100 | |
| R&D mobiliteitssectoren | 37.500 | 37.500 | ‒ 3.652 | 33.848 | ‒ 4.400 | 15.400 | ‒ 2.300 | ||
| SEG | 0 | 9.592 | 9.592 | ||||||
| NGF - project Groenvermogen van de Nederlandse economie | 268.179 | 268.179 | 48.214 | 316.393 | 68.737 | ‒ 225 | ‒ 439 | ||
| NGF - project Health-RI | 12.000 | 12.000 | 12.000 | 12.000 | 11.000 | 11.000 | 8.000 | ||
| NGF - project RegMed XB | 9.783 | 9.783 | ‒ 2.672 | 7.111 | 4.015 | 4.016 | |||
| NGF - project QuantumDeltaNL | 80.900 | 80.900 | 24.607 | 105.507 | 20.518 | ‒ 25.387 | 20.072 | ‒ 17.865 | |
| NGF - project Oncode-PACT | 60.000 | 60.000 | 5.926 | 65.926 | ‒ 37 | ‒ 125 | |||
| NGF - project Circulaire Plastics | 48.970 | 48.970 | 30.320 | 79.290 | ‒ 11.990 | 1.170 | ‒ 15.000 | ‒ 5.000 | |
| NGF - project NXTGEN HIGH TECH | 150.000 | 150.000 | ‒ 7.452 | 142.548 | ‒ 9.780 | ‒ 8.289 | ‒ 6.853 | ‒ 5.504 | |
| NGF - project PhotonDelta | 84.948 | 84.948 | ‒ 9.829 | 75.119 | ‒ 17.824 | ‒ 34.847 | |||
| NGF - project Opschaling PPS beroepsonderwijs | 42.900 | 42.900 | ‒ 1.400 | 41.500 | |||||
| IPCEI Cloudinfrastructuur en services | 29.951 | 29.951 | ‒ 19.568 | 10.383 | 19.000 | ||||
| IPCEI Micro elektronica | 79.951 | 79.951 | ‒ 76.952 | 2.999 | 76.000 | ||||
| Aanvullende tegemoetkoming evenementen | 0 | 1.454 | 1.454 | ||||||
| Investeringen Verduurzaming Industrie - Klimaatfonds | 50.000 | 50.000 | ‒ 9.934 | 40.066 | |||||
| EuroHPC | 5.000 | 5.000 | 5.000 | ||||||
| EuroQCI | 5.000 | 5.000 | 5.000 | ||||||
| Tegemoetkoming Energiekosten | 1.400.000 | 1.400.000 | ‒ 900.000 | 500.000 | ‒ 300.000 | ||||
| Brexit Adjustment Reserve | 62.200 | 149.000 | 211.200 | ‒ 191.411 | 19.789 | ||||
| Overig | 10.816 | 10.816 | 10.816 | ||||||
| Leningen | 100.000 | 0 | 100.000 | 60.000 | 160.000 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Qredits | 100.000 | 100.000 | 100.000 | ||||||
| NGF project PhotonDelta leningen | 0 | 0 | 60.000 | 60.000 | |||||
| Garanties | 112.195 | 0 | 112.195 | 0 | 112.195 | 0 | ‒ 1.980 | ‒ 3.300 | ‒ 4.950 |
| BMKB | 40.328 | 40.328 | 40.328 | ‒ 1.980 | ‒ 3.300 | ‒ 4.950 | |||
| BMKB groen | 1.900 | 1.900 | 1.900 | ||||||
| Groeifaciliteit | 8.222 | 8.222 | 8.222 | ||||||
| Garantie Ondernemersfinanciering | 11.745 | 11.745 | 11.745 | ||||||
| Garantie Ondernemersfinanciering Corona | 50.000 | 50.000 | 50.000 | ||||||
| Opdrachten | 11.627 | 0 | 11.627 | 4.520 | 16.147 | 3.831 | 3.231 | 539 | 450 |
| Onderzoek en opdrachten | 4.138 | 4.138 | 1.798 | 5.936 | 800 | 200 | 214 | 125 | |
| Caribisch Nederland | 1.093 | 1.093 | ‒ 284 | 809 | |||||
| Regeldruk | 4.136 | 4.136 | 4.136 | ||||||
| Budget Samenwerking regio | 915 | 915 | ‒ 25 | 890 | |||||
| Small Business Innovation Research | 1.345 | 1.345 | 1.345 | ||||||
| Stikstofaanpask piekbelasters industrie | 0 | 0 | 3.031 | 3.031 | 3.031 | 3.031 | 325 | 325 | |
| Bijdrage aan agentschappen | 113.421 | 38.700 | 152.121 | 23.097 | 175.218 | 4.708 | 3.708 | 3.608 | 3.040 |
| Bijdrage RVO.nl | 112.716 | 38.700 | 151.416 | 23.097 | 174.513 | 4.708 | 3.708 | 3.608 | 3.040 |
| Bijdrage RDI | 705 | 705 | 705 | ||||||
| Bijdrage aan ZBO's/RWT's | 357.882 | 0 | 357.882 | 39.927 | 397.809 | 5.973 | 954 | ‒ 950 | ‒ 1.500 |
| Bijdrage aan TNO | 189.901 | 189.901 | 32.012 | 221.913 | 3.433 | ‒ 46 | ‒ 950 | ‒ 1.500 | |
| Kamer van Koophandel | 141.563 | 141.563 | 7.932 | 149.495 | 2.540 | 1.000 | |||
| Bijdrage aan NWO-TTW | 26.418 | 26.418 | ‒ 17 | 26.401 | |||||
| Bijdrage aan medeoverheden | 20.064 | 0 | 20.064 | 17.282 | 37.346 | 9.868 | 9.868 | 0 | 0 |
| MKB Innovatiestimulering Topsectoren (MIT) | 20.064 | 20.064 | 17.282 | 37.346 | 9.868 | 9.868 | |||
| Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties | 543.521 | ‒ 575 | 542.946 | ‒ 64.649 | 478.297 | 23.486 | 35.345 | 26.299 | 10.290 |
| Internationaal Innoveren | 60.646 | 60.646 | ‒ 289 | 60.357 | |||||
| PPS toeslag | 214.991 | 214.991 | 1.714 | 216.705 | ‒ 900 | ‒ 1.500 | ‒ 2.250 | ||
| TO2 (excl. TNO) | 57.008 | 57.008 | 956 | 57.964 | 250 | 250 | |||
| Topsectoren overig | 96.712 | 96.712 | ‒ 82.849 | 13.863 | ‒ 25.814 | ‒ 80.814 | ‒ 34.874 | ‒ 87.534 | |
| Ruimtevaart (ESA) | 75.922 | 75.922 | 3.000 | 78.922 | 2.000 | 2.500 | 2.500 | 0 | |
| Bijdrage NBTC | 9.525 | 9.525 | 270 | 9.795 | ‒ 300 | ‒ 750 | |||
| Overige bijdragen aan organisaties | 4.887 | 4.887 | 451 | 5.338 | |||||
| Economische ontwikkeling en technologie | 7.206 | ‒ 575 | 6.631 | ‒ 4.680 | 1.951 | ‒ 4.680 | ‒ 4.680 | ‒ 4.680 | ‒ 4.680 |
| EU-cofinanciering JTF | 16.624 | 16.624 | 2.376 | 19.000 | |||||
| Faciliteiten toegepast onderziek TO2 en RKI | 0 | 0 | 7.000 | 7.000 | 42.000 | 111.000 | 58.000 | 100.000 | |
| NGF project NXTGEN Ruimtevaart | 0 | 0 | 7.402 | 7.402 | 9.730 | 8.289 | 6.853 | 5.504 | |
| Ontvangsten | 576.949 | 0 | 576.949 | ‒ 215.000 | 361.949 | 150.000 | ‒ 62.900 | 3.500 | 5.250 |
| Luchtvaartkredietfaciliteit | 1.809 | 1.809 | 1.809 | ||||||
| Rijksoctrooiwet | 47.041 | 47.041 | 47.041 | 2.100 | 3.500 | 5.250 | |||
| Eurostars | 4.250 | 4.250 | 4.250 | ||||||
| F-35 | 10.576 | 10.576 | 10.576 | ||||||
| Diverse ontvangsten | 1.240 | 1.240 | 1.240 | ||||||
| Bedrijfssteun | 43.033 | 43.033 | 43.033 | ||||||
| Tegemoetkoming vaste lasten | 200.000 | 200.000 | 200.000 | ||||||
| BMKB | 28.000 | 28.000 | 28.000 | ||||||
| BMKB groen | 5.000 | 5.000 | 5.000 | ||||||
| Groeifaciliteit | 8.000 | 8.000 | 8.000 | ||||||
| Garantie Ondernemingsfinanciering | 13.000 | 13.000 | 13.000 | ||||||
| Tegemoetkoming Energiekosten | 0 | 0 | 0 | 150.000 | |||||
| Brexit Adjustment Reserve | 215.000 | 215.000 | ‒ 215.000 | 0 | ‒ 65.000 |
| Verplichtingen | 3.876.152 | 1.856.794 | 5.732.946 | ‒ 68.429 | 5.664.517 | ‒ 270.859 | ‒ 6.983 | 16.052 | ‒ 78.242 |
| waarvan garantieverplichtingen | 1.250.000 | 1.250.000 | 1.250.000 | ||||||
| waarvan overige verplichtingen | 2.626.152 | 1.856.794 | 4.482.946 | ‒ 68.429 | 4.414.517 | ‒ 270.859 | ‒ 6.983 | 16.052 | ‒ 78.242 |
Budgetflexibiliteit
Het percentage juridische verplichte deel is 53%. Dit is veel lager dan bij de ontwerpbegroting 2023 en heeft te maken met aanvullende budgetten die zijn toekend voor o.a. Tegemoetkoming Energiekosten en NGF-projecten waarvoor nog geen juridische verplichtingen zijn aangegaan.
Toelichting
Verplichtingen
Het verplichtingenbudget in 2023 is verlaagd met € 68,5 mln. Dit is het saldo van met name de volgende mutaties:
- Op initiatief van de Raad van de Europese Unie is tijdens de REPowerEU-onderhandelingen in de BAR-verordening de mogelijkheid opgenomen om BAR-middelen te kunnen overhevelen naar de Herstel- en Veerkracht Faciliteit (HVF). De Managementautoriteit (hierna: MA) heeft daarom – met instemming van de minister van Financiën - op 28 februari jl. de Europese Commissie formeel geïnformeerd over haar intentie € 280 mln van de middelen die via de BAR aan Nederland zijn gealloceerd, beschikbaar te stellen voor het REPowerEU-hoofdstuk van de Nederlandse HVF. De mutaties hebben betrekking op de overheveling van de niet-bestede BAR-middelen in 2022 naar 2023 en naar het programma REPowerEU.
- Verhoging van € 119,0 mln voor het NGF-project Groenvermogen van de Nederlandse economie. Conform besluitvorming van de Adviescommissie NGF in maart 2023 is een gedeelte van de eerdere reservering voor dit project omgezet naar een definitieve toekenning voor een bedrag van € 119,0 mln. Daarnaast worden de niet bestede middelen uit 2022 (€ 13,4 mln) weer ingezet voor 2023.
- Verhoging van € 69,4 voor IPCEI Cloudinfrastructuur en services. Vanwege vertraging in het Europese notificatie traject zijn de verplichtingen niet in 2022 aangegaan en wordt het budget weer beschibaar gesteld voor 2023.
- Verhoging van € 32,9 mln voor MKB-Innovatiestimulering Topsectoren (MIT) op bijdrage aan mede-overheden. Dit betreft de overheveling voor de MIT-middelen 2023 die via een SPUK zullen worden uitgekeerd aan de provincies. De dekking komt uit de subsidieregeling MIT.
- Verhoging van € 229,0 mln voor IPCEI Micro electronica. Vanwege vertraging in het Europese notificatietraject heeft beschikking van projecten niet in 2022 plaats kunnen vinden. De middelen zijn wel juridisch verplicht. De verwachting is dat de projecten in 2023 wel kunnen worden beschikt.
- Verlaging van € 900,0 mln van de kostenraming van de regeling Tegemoetkoming Energiekosten energie-intensief mkb (TEK). De verlaging van de kostenraming voor 2024 betreft € 300 mln.
- Verhoging van € 105,5 mln voor Ruimtevaart (ESA). Tijdens de ministeriële conferentie 2022 heeft EZK ingeschreven voor verschillende optionele programma’s. Om deze verplichtingen hiervoor aan te gaan is is extra verplichtingenbudget nodig. De middelen komen uit latere jaren binnen het ruimtevaartbudget en € 41,5 mln uit het NGF-project NXTGEN HIGHTECH (zie laatste bullit).
- € 140,0 mln voor Faciliteiten toegepast onderzoek TO2 en RKI betreft een verschuiving tussen instrumenten op dit beleidsartikel. Het budget staat sinds 2022 op het instrument Innovatie programma's algemeen, maar wordt nu overgeheveld en naar voren gehaald op het daarvoor bestemde instrument.
- € 60,0 mln voor het NGF-project PhotonDelta betreft een verschuiving van subsidies naar leningen i.v.m. een lening aan SMART Photonics. Dit is conform het kabinetsbesluit o.b.v. het advies van de Adviescommissie NGF.
- De verplichting aan de Kamer van Koophandel kon vanwege de eindejaarsdrukte niet vastgelegd worden in 2022. Het budget van € 137,4 mln wordt voor 2023 weer aan de begroting toegevoegd.
- Uit het NGF-project NXTGEN HIGHTECH wordt € 41,5 mln beschikbaar gesteld voor ruimtevaart onder Bijdragen aan internationale organisaties.
Uitgaven
Subsidies
MKB-Innovatiestimulering Topsectoren (MIT)
Deze mutatie betreft de overheveling van de kasmiddelen voor de MIT 2023 die via een specifieke uitkering (SPUK) zullen worden uitgekeerd aan de provincies voor de regionale MIT-regeling van in totaal € 32,9 mln. Deze middelen worden de komende drie jaar uitbetaald.
Verduurzaming Industrie
De verlaging van het uitgavenbudget van in totaal € 33,1 mln is voornamelijk het gevolg van overheveling van beleidsbudget en uitvoeringskosten voor de DEI+ regeling voor de industrie naar artikel 4 van de EZK-begroting en overheveling van uitvoeringsbudget voor beleids- en bedrijvenondersteuning en monitoring programma Verduurzaming Industrie en uitvoeringskosten.
Startup beleid
Dit betreft een vervolgsubsidie voor Techleap.nl voor de periode september 2023 tot september 2026, voor een totaal bedrag van € 15,0 mln. De dekking hiervoor is afkomstig van Q4C (artikel 3). Middels een kasschuif zijn de begrote middelen in het juiste kasritme gezet.
Tegemoetkoming Energielasten
Dit betreft actualisatie van de kostenraming van de regeling Tegemoetkoming energiekosten energie-intensief mkb (TEK) op basis van CPB-raming (CEP) van maart 2023. Het budget wordt in totaal met € 1,2 mld verlaagd.
IPCEI Cloudinfrastructuur en Services
Vanwege vertraging in het prenotificatietraject van de Europese commissie kunnen projecten pas dit jaar worden beschikt. Daardoor loopt de uitfinanciering ook vertraging op. Middels deze kasschuif (€ 19,0 mln van 2023 naar 2026) worden de begrote middelen in het juiste kasritme gezet.
IPCEI Micro electronica
Vanwege vertraging in het prenotificatietraject van de Europese commissie kunnen projecten pas dit jaar worden beschikt. Daardoor loopt de uitfinanciering ook vertraging op. Middels deze kasschuif (€ 76,0 mln van 2023 naar 2024) worden de begrote middelen in het juiste kasritme gezet.
Herstructurering winkelgebieden
Dit betreft actualisatie van het kasbudget vanwege aanpassing van de regeling. Deze aanpassing betreft verlening door middel van vier jaarlijkse tranches in plaats van verlening in ieder jaar van de regeling.
R&D mobiliteitssectoren
Dit betreft actualisatie van het kasbudget in de jaren 2023 tot en met 2026, op basis van actuele inzichten in het ritme van de uitbetalingen. Hierin is meegenomen een bedrag van € 5,1 mln dat in 2022 niet tot uitbetaling is gekomen.
NGF-project NXTGEN HIGH TECH
Een deel (in totaal € 41,6 mln) van dit NGF project zal via Netherlands Space Office worden uitgevoerd onder bijdrage aan organisaties.
NGF-project Health-RI
Dit betreft de toekenning van de 2e tranche NGF-middelen voor Health-RI. Het gaat om in totaal € 47,0 mln.
NGF-project Circulaire Plastics
Ten behoeve van het NGF-project Circulaire Plastics NL wordt het kasritme gewijzigd. Het consortium zal in 2023 ( € 30,3 mln) meer kasmiddelen besteden dan eerder begroot.
NGF project Groenvermogen van de Nederlandse economie
De ophoging van het kasbudget voor het NGF-project GroenvermogenNL (in totaal € 119,0) is te verklaren door de gedeeltelijke omzetting van een eerdere reservering voor dit project op de NGF begroting naar een toekenning op de EZK begroting. Daarnaast heeft een verrekening plaatsgevonden van een kleine overschrijding van het budget in 2022 met het beschikbare budget voor 2023.
NGF-project QuantumDeltaNL
Dit betreft actualisatie van het kasbudget in de jaren 2023 tot en met 2027, op basis van actuele inzichten in het ritme van de bestedingen. Hierbij is meegenomen het bedrag dat in 2022 niet is uitbetaald (€ 21,9 mln), dat voornamelijk betrekking heeft op vertraging in de ontwikkeling van HouseOfQuantum.
Brexit Adjustment Reserve
De EU heeft geld beschikbaar gesteld om bedrijven die op een negatieve manier zijn geraakt door de Brexit te ondersteunen door middel van de Brexit Adjustment Reserve (BAR). Door tegenvallende interesse heeft de BAR-regeling te maken gehad met forse onderuitputting, voornamelijk in het bedrijfslevenspoor. Hierdoor treedt er aanzienlijke onderuitputting op op het verplichtingen- en kasbudget. De mutatie betreft dan ook de overheveling van de in 2022 niet-bestede BAR-middelen naar 2023. Daarnaast is er € 280 mln van de BAR-middelen overgeheveld naar het programma REPowerEU.
Leningen
NGF-project Photondelta
Dit betreft € 60,0 mln als onderdeel van het NGF-project PhotonDelta dat wordt verstrekt als lening aan het bedrijf Smart Photonics, conform advies van de Adviescommissie NGF.
Bijdrage aan agentschappen
Bijdrage RVO.nl
Dit betreft verhoging van de bijdrage aan RVO in verband met de jaarlijkse opdracht van DG Bedrijfsleven & Innovatie aan RVO.
Bijdrage aan ZBO's/RWT's
Bijdrage aan TNO
Het budget voor TNO wordt verhoogd met € 32,0 mln in verband met diverse overboekingen van andere departementen voor door TNO uit te voeren projecten.
Bijdrage aan (inter)nationale organisaties
Topsectoren overig / Faciliteiten toegepast onderzoek TO2 en RKI
De mutatie betreft de overheveling van de middelen voor Faciliteiten toegepast onderzoek TO2 en RKI naar een eigen instrument. Deze middelen zijn afkomstig van OCW en zijn vorig jaar tijdelijk op «Topsectoren overig» gezet.
Toelichting op de Begrotingsreserves
De begrotingsreserves zijn bedoeld om inkomsten uit premies en uitgaven voor schades, die over de jaren kunnen fluctueren, te verevenen. De reserve dient als buffer voor uitgaven door EZK in geval bedrijven niet aan hun terugbetalingsverplichtingen kunnen voldoen inzake leningen bij financieringsinstellingen waarop EZK een borgstelling heeft afgegeven.
Er zijn begrotingsreserves voor de Borgstelling mkb-kredieten (BMKB, inclusief BMKB-C), de BMKB groen, de Garantie Ondernemingsfinanciering (GO, inclusief de GO-C), de Groeifaciliteit (GF), de Garantie MKB-financiering en Klein Krediet Corona (KKC). De GO, GF, KKC en Garanties MKB-financiering betreffen kostendekkende garanties, waarvan de te realiseren premieontvangsten naar verwachting toereikend zijn voor het afdekken van eventuele verliesdeclaraties. Ultimo begrotingsjaar wordt op basis van de gerealiseerde ontvangsten en uitgaven vastgesteld of een onttrekking of storting dient plaats te vinden.
| + Geraamde storting | |
| – Geraamde onttrekking | |
| Stand (raming) per 31/12/2023 | 218,8 |
De begrotingsreserve van de BMKB bestaat uit een begrotingsreserve voor de reguliere BMKB en de BMKB-C. Vooralsnog is geen storting in de reserve BMKB geraamd. Aan het eind van 2023 zal op basis van de gerealiseerde ontvangsten en de schadedeclaraties de storting of onttrekking aan de reserve BMKB worden vastgesteld.
| Stand 1/1/2023 | 16,2 |
| + Geraamde storting | |
| – Geraamde onttrekking | |
| Stand (raming) per 31/12/2023 | 16,2 |
De begrotingsreserve van de BMKB groen is in 2022 aangemaakt als aparte reserve voor het groene luik onder de BMKB. Vooralsnog is geen storting in de reserve BMKB groen geraamd. Aan het eind van 2023 zal op basis van de gerealiseerde ontvangsten en de schadedeclaraties de storting of onttrekking aan de reserve BMKB groen worden vastgesteld.
| + Geraamde storting | |
| – Geraamde onttrekking | |
| Stand (raming) per 31/12/2023 | 207,9 |
De begrotingsreserve van de GO bestaat uit een begrotingsreserve voor de reguliere GO en de GO-C. Vooralsnog is geen storting in de reserve GO geraamd. Aan het eind van 2023 zal op basis van de gerealiseerde ontvangsten en de schadedeclaraties de storting of onttrekking aan de reserve GO worden vastgesteld.
| + Geraamde storting | |
| – Geraamde onttrekking | |
| Stand (raming) per 31/12/2023 | 66,8 |
Vooralsnog is geen storting in de reserve Groeifaciliteit geraamd. Aan het eind van 2023 zal op basis van de gerealiseerde ontvangsten en de schadedeclaraties de storting of onttrekking aan de reserve Groeifaciliteit worden vastgesteld.
| + Geraamde storting | |
| – Geraamde onttrekking | |
| Stand (raming) per 31/12/2023 | 21,8 |
Vooralsnog is geen storting in de reserve Garantie MKB-financiering geraamd. Aan het eind van 2023 zal op basis van de gerealiseerde ontvangsten en de schadedeclaraties de storting of onttrekking aan de reserve Garantie MKB-financiering worden vastgesteld.
| + Geraamde storting | |
| – Geraamde onttrekking | |
| Stand (raming) per 31/12/2023 | 15,9 |
Vooralsnog is geen storting in de reserve Klein Krediet Corona (KKC) geraamd. Aan het eind van 2023 zal op basis van de gerealiseerde ontvangsten en de schadedeclaraties de storting of onttrekking aan de reserve KKC worden vastgesteld.
Ontvangsten
Tegemoetkoming Energiekosten
In 2024 is een raming van € 150 mln opgenomen voor terugontvangsten voor de regeling Tegemoetkoming Energiekosten energie-intensief mkb (TEK) in verband met vaststelling van de subsidie in 2024. De ontvangsten zijn geraamd op basis van het door het CPB geraamde niveau van de energieprijzen in 2023.
Brexit Adjustment Reserve
Op initiatief van de Raad van de Europese Unie is tijdens de REPowerEU-onderhandelingen in de BAR-verordening de mogelijkheid opgenomen om BAR-middelen te kunnen overhevelen naar de Herstel- en Veerkracht Faciliteit (HVF). De Managementautoriteit (hierna: MA) heeft daarom – met instemming van de minister van Financiën - op 28 februari jl. de Europese Commissie formeel geïnformeerd over haar intentie € 280 mln van de middelen die via de BAR aan Nederland zijn gealloceerd, beschikbaar te stellen voor het REPowerEU-hoofdstuk van de Nederlandse HVF. In het kader hiervan is er € 230 mln overgeheveld naar het programma REPowerEU. De overige € 50 mln stond op de Aanvullende Post. Het Ministerie van Financiën heeft dat bedrag overgeheveld naar REPowerEU. De ontvangstenraming op de EZK-begroting wordt in totaal met € 280 mln verlaagd omdat de EU-bijdrage voor Brexit niet ontvangen zal worden.
3.3 Beleidsartikel 3 Toekomstfonds
Budgettaire gevolgen van beleid
| Verplichtingen | 172.014 | ‒ 1.150 | 170.864 | 123.204 | 294.068 | 9.000 | 9.000 | 9.000 | 9.000 |
| Uitgaven | 228.337 | ‒ 1.150 | 227.187 | 257.638 | 484.825 | 9.000 | 9.000 | 9.000 | 9.000 |
| Subsidies (regelingen) | 3.136 | 0 | 3.136 | 5.203 | 8.339 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Smart Industry (subsidie) | 158 | 158 | 520 | 678 | |||||
| Thematisch Technology Transfer | 2.978 | 2.978 | 4.683 | 7.661 | |||||
| Leningen | 216.184 | ‒ 1.150 | 215.034 | 242.316 | 457.350 | 9.000 | 9.000 | 9.000 | 9.000 |
| Startups / MKB financiering | |||||||||
| Volledig revolverend | |||||||||
| Fund to Fund | 11.266 | 11.266 | 67.497 | 78.763 | |||||
| ROM's | 9.000 | 9.000 | 19.465 | 28.465 | |||||
| Dutch Future Fund | 7.000 | 7.000 | 3.917 | 10.917 | |||||
| Deep Tech Fund | 25.000 | 25.000 | 35.000 | 60.000 | |||||
| Fonds Alternatieve Financiering | 10.000 | 10.000 | 12.157 | 22.157 | |||||
| Deels revolverend | |||||||||
| Innovatiekrediet | 51.933 | 51.933 | 15.056 | 66.989 | |||||
| Risicokapitaal SEED | 41.257 | ‒ 575 | 40.682 | 39.465 | 80.147 | ||||
| Vroege fase / informal investors | 20.497 | 20.497 | 17.420 | 37.917 | 9.000 | 9.000 | 9.000 | 9.000 | |
| Start ups / MKB | 0 | 0 | |||||||
| Q4C | 25.000 | ‒ 575 | 24.425 | ‒ 15000 | 9.425 | ||||
| Investeringen in fundamenteel en toegepast onderzoek | |||||||||
| Met vermogensbehoud | 0 | 0 | |||||||
| Investeringen in fundamenteel en toegepast onderzoek | 5.071 | ||||||||
| Onco research | 1.170 | 1.170 | 20.775 | 21.945 | |||||
| Smart Industry (leningen) | 0 | 298 | 298 | ||||||
| Thematische Technology Transfer | 7.061 | 7.061 | 15.650 | 22.711 | |||||
| RegMed XB | 7.000 | 7.000 | 5.545 | 12.545 | |||||
| Bijdrage aan agentschappen | 9.017 | 0 | 9.017 | 10.119 | 19.136 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Bijdrage RVO.nl | 9.017 | 9.017 | 10.119 | 19.136 | |||||
| Ontvangsten | 80.200 | 0 | 80.200 | 46.866 | 127.066 | 0 | 900 | 1.500 | 2.250 |
| ROM's | 30.000 | 30.000 | ‒ 2.834 | 27.166 | |||||
| Fund to Fund | 17.900 | 17.900 | 47.650 | 65.550 | |||||
| DVI II | 2.000 | 2.000 | 2.050 | 4.050 | |||||
| Investeringen in fundamenteel en toegepast onderzoek | 0 | 0 | |||||||
| Thematische Technology Transfer | 0 | 0 | |||||||
| Innovatiekredieten | 20.000 | 20.000 | 20.000 | 900 | 1500 | 2250 | |||
| SEED | 10.300 | 10.300 | 10.300 | ||||||
| Ontvangsten VFF | 0 | 0 |
| Verplichtingen | 172.014 | ‒ 1.150 | 170.864 | 123.204 | 294.068 | 9.000 | 9.000 | 9.000 | 9.000 |
| waarvan garantieverplichtingen | |||||||||
| waarvan overige verplichtingen | 172.014 | ‒ 1.150 | 170.864 | 123.204 | 294.068 | 9.000 | 9.000 | 9000 | 9000 |
Budgetflexibiliteit
Het juridisch verplichte deel van de uitgaven betreft 85%. Van dit percentage is ca. 19% bestemd voor Fund to Fund. Ca. 23% is voor de Invest-NL fondsen Deep Tech Fund, Dutch Future Fund, en Fonds Alternatieve Financiering waar de komende jaren op basis van capital calls aanspraak op kan worden gedaan. Daarnaast beslaat zo'n 40% de SEED regeling, het Innovatiekrediet en de Regionale ontwikkelingsmaatschappijen (ROM's). Naast het juridisch verplichte deel is 11% van de uitgaven bestuurlijk gebonden. Hiervan is € 26,5 mln van de Vroege Fase Financiering, € 9,4 mln van Q4C en € 12,5 mln van REGMED.
Toelichting
Verplichtingen
Het verplichtingenbudget wordt met € 123,2 mln verhoogd. De 100% eindejaarsmarge van het Toekomstfonds maakt het mogelijk om de onderuitputting uit 2022 toe te voegen aan de begroting 2023. Dit betreft onder meer het Innovatiekrediet (€ 58,0 mln) vanwege onderuitputting en extra ontvangsten en RegMed XB (€ 12,5 mln) door vertraging in het ontwikkelen van de subsidiemodule. Daarnaast heeft de Seed Capital regeling ook onderuitputting en extra ontvangsten (€ 14,9 mln) en trad er bij de kapitaalverstrekking aan de Regionale Ontwikkelings Maatschappijen (€ 18,5 mln) ook onderuitputting op. Daarnaast is voor de verlenging van Techleap € 15,0 mln overgeboekt van Q4C naar artikel 2.
Uitgaven
Leningen
Fund to fund
Er is in totaal € 67,5 mln toegevoegd ten behoeve van DVI en DVI II als gevolg van minder capital calls dan geraamd. Deze middelen zijn via de eindejaarsmarge 2022 toegevoegd aan de 2023 begroting.
Deep Tech Fund
Voor het Deep Tech Fund is € 35,0 mln aan de begroting 2023 toegevoegd. Het gaat hierbij om middelen die in 2022 niet zijn besteed doordat er minder capital calls waren dan geraamd, deze middelen zijn doorgeschoven naar 2023.
Fonds Alternatieve Financiering
Voor het Fonds Alternatieve Financiering is € 12,2 mln aan de begroting 2023 toegevoegd. Het gaat hierbij om middelen die in 2022 niet zijn besteed doordat er minder capital calls waren dan geraamd, deze middelen zijn doorgeschoven naar 2023.
Innovatiekrediet
Op het budget van het Innovatiekrediet is € 15,1 mln eindejaarsmarge 2022 toegevoegd. Dit komt door extra ontvangsten op zowel de technische als de klinische projecten. Tevens waren er in 2022 meevallers op de uitgaven.
Onco Research
Op het budget van Onco research is € 20,8 mln eindejaarsmarge 2022
toegevoegd. De beschikkingen voor fase 2 worden pas vanaf 2023
uitgevoerd.
REGMED
Voor REGMED wordt via de eindejaarsmarge 2022 € 5,5 mln aan de begroting
van 2023 toegevoegd. Dit komt doordat de subsidiemodule pas in 2023
wordt opengesteld.
Seed Capital
Voor de regeling Seed Capital is € 39,5 mln minder kas uitgegeven dan geraamd, de verplichtingen zijn wel aangegaan. De middelen worden via de eindejaarsmarge 2022 aan de begroting 2023 toegevoegd.
Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen
Voor de regeling Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen (ROM) is € 19,5 mln minder uitgegeven dan geraamd, via de eindejaarsmarge 2022 zijn deze middelen aan de begroting 2023 toegevoegd.
Vroegefasefinanciering
Voor de regeling Vroegefasefinanciering is € 16,6 mln minder kas uitgeven dan geraamd, de verplichtingen zijn wel aangegaan. De middelen worden via de eindejaarsmarge 2022 aan de begroting 2023 toegevoegd. Daarnaast is deze regeling verlengd voor de periode 2023 t/m 2027 voor een totaalbedrag van € 38,3 mln. Dekking hiervoor wordt geleverd door Seed Capital en Innovatiekrediet.
Q4C
Uit het budget voor Q4C is € 15,0 mln beschikbaar gesteld voor de verlenging van Techleap (artikel 2) voor de periode september 2023 tot september 2026.
Thematische Technology Transfer
Voor de regeling Thematische Technology Transfer is € 15,7 mln eindejaarsmarge 2022 aan de begroting van 2023 toegevoegd. De lagere besteding in 2022 komt door uitgestelde betalingen aan projecten.
Investeringen in Fundamenteel en Toegepast Onderzoek
Voor investeringen in Fundamenteel en Toegepast Onderzoek is € 5,1 mln
eindejaarsmarge 2022 aan de begroting van 2023 toegevoegd.
Bijdrage aan RVO
Van de bijdrage aan RVO voor de uitvoering van regelingen is € 8,1 mln eindejaarsmarge 2022 aan de begroting 2023 toegevoegd.
Ontvangsten
Fund to Fund
Doordat de ontvangsten voor Dutch Venture Initiative (DVI, Fund To Fund) € 47,7 mln lager uitvielen dan geraamd worden deze geraamde ontvangsen doorgeschoven naar 2023. Daarnaast vielen ook de ontvangsten van DVI II lager uit met € 2 mln, deze ontvangstenraming wordt ook doorgeschoven naar 2023.
3.4 Beleidsartikel 4 Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering
Budgettaire gevolgen van beleid
| Verplichtingen | 13.736.744 | 1.015.944 | 14.752.688 | 11.483.395 | 26.236.083 | 86.532 | 64.746 | 36.421 | 15.444 |
| Uitgaven | 6.084.453 | 10.429.614 | 16.514.067 | ‒ 7.171.941 | 9.342.126 | ‒ 3.053.753 | ‒ 740.558 | ‒ 105.684 | 86.348 |
| Subsidies (regelingen) | 5.441.611 | 10.064.395 | 15.506.006 | ‒ 7.195.773 | 8.310.233 | ‒ 3.062.977 | ‒ 749.297 | ‒ 115.098 | 76.615 |
| Missiegedraven Onderzoek Ontwikkeling en Innovatie (MOOI) | 64.334 | ‒ 100 | 64.234 | ‒ 157 | 64.077 | 925 | 525 | ‒ 172 | ‒ 205 |
| Hernieuwbare Energietransitie (HER+) | 45.540 | ‒ 100 | 45.440 | 45.440 | |||||
| Energie-efficiency | 2.368 | 2.368 | 2.368 | ||||||
| Green Deals | 500 | 500 | 500 | ||||||
| Demonstratieregeling Klimaat- en Energie-innovatie (DEI+) | 93.188 | 93.188 | 614 | 93.802 | 14.010 | 7.290 | 6.390 | 2.580 | |
| Subsidieregeling Duurzame Scheepsbouw (SDS) | 5.296 | 2.300 | 7.596 | ‒ 4.872 | 2.724 | ||||
| Projecten Klimaat en Energieakkoord | 10.345 | 10.345 | 5.891 | 16.236 | 9.295 | 6.600 | 6.600 | 9000 | |
| SDE | 591.000 | 591.000 | ‒ 365.000 | 226.000 | ‒ 379.000 | ||||
| SDE+ | 2.851.461 | ‒ 234.500 | 2.616.961 | ‒ 1.495.230 | 1.121.731 | ‒ 2.669.146 | ‒ 681.142 | 21.193 | 31.052 |
| SDE++ | 52.600 | 52.600 | 62.375 | 114.975 | ‒ 26.426 | ‒ 44.044 | ‒ 66.066 | ||
| Aardwarmte | 17.500 | 17.500 | 17.500 | ||||||
| ISDE-regeling | 387.200 | 387.200 | ‒ 6.880 | 380.320 | |||||
| Carbon Capture Storage (CCS) | 4.580 | 4.580 | ‒ 1.410 | 3.170 | ‒ 1.716 | ‒ 1.600 | ‒ 267 | ||
| Hoge Flux Reactor | 6.401 | 6.401 | 6.401 | ||||||
| Caribisch Nederland | 10.644 | 12.000 | 22.644 | 1.300 | 23.944 | ||||
| Overige subsidies | 26.507 | 26.507 | 65 | 26.572 | |||||
| Opschalingsinstrument waterstof | 254.420 | 254.420 | ‒ 191.320 | 63.100 | ‒ 57.160 | ‒ 44.160 | 17.840 | 82.000 | |
| Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE) | 4.000 | 4.000 | ‒ 2.000 | 2.000 | ‒ 5.000 | ‒ 8.100 | ‒ 3.909 | 1.739 | |
| Subsidieondersteuning verduurzaming MKB | 0 | 15.800 | 15.800 | 15.800 | |||||
| IPCEI waterstof | 160.000 | 160.000 | 64.038 | 224.038 | 24.815 | ‒ 2.284 | ‒ 118.729 | 16.515 | |
| Vulmaatregelen gasopslag | 633.250 | 520.500 | 1.153.750 | 1.153.750 | |||||
| Infrastructuur Duurzame Industrie (PIDI) | 12.140 | 12.140 | ‒ 4.167 | 7.973 | |||||
| Schadeafhandeling mijnbouw Limburg | 3.337 | 3.337 | 3.337 | ||||||
| Maatschappelijke Investeringssubsidie Warmtenetten (MIW) | 130.000 | 130.000 | 130.000 | ||||||
| NGF-project NieuweWarmteNu! | 75.000 | 75.000 | ‒ 1.585 | 73.415 | |||||
| Tijdelijk prijsplafond energie kleinverbruikers 2023 | 0 | 9.748.495 | 9.748.495 | ‒ 6.118.735 | 3.629.760 | ||||
| Tegemoetkoming blokaansluitingen | 0 | 0 | 861.300 | 861.300 | |||||
| Leningen | 9.000 | 65.000 | 74.000 | 0 | 74.000 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Lening EBN | 9.000 | 9.000 | 9.000 | ||||||
| Lening InvestNL | 0 | 65.000 | 65.000 | 65.000 | |||||
| Garanties | 0 | 175.600 | 175.600 | 0 | 175.600 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Garantie CCS/Porthos | 0 | 175.600 | 175.600 | 175.600 | |||||
| Opdrachten | 63.500 | 18.200 | 81.700 | 3.631 | 85.331 | ‒ 2.974 | ‒ 2.859 | 181 | 0 |
| Onderzoek mijnbouwbodembeweging | 3.410 | 3.410 | ‒ 250 | 3.160 | ‒ 250 | ‒ 250 | |||
| SodM onderzoek | 2.500 | 2.500 | ‒ 583 | 1.917 | ‒ 309 | ‒ 194 | ‒ 19 | ||
| Uitvoeringsagenda klimaat | 473 | 473 | 473 | ||||||
| Klimaat mondiaal | 347 | 347 | 718 | 1.065 | |||||
| Onderzoek en opdrachten | 41.490 | 200 | 41.690 | 4.635 | 46.325 | ‒ 2.415 | ‒ 2.415 | 200 | |
| Programma Opwek Energie op Rijksvastgoed (OER) | 15.280 | 15.280 | ‒ 889 | 14.391 | |||||
| Energiehulp Oekraïne | 0 | 18.000 | 18.000 | 18.000 | |||||
| Bijdrage aan agentschappen | 115.371 | 2.523 | 117.894 | 24.551 | 142.445 | 8.933 | 9.033 | 9.233 | 9.733 |
| Bijdrage RVO.nl | 89.611 | 2.523 | 92.134 | 23.360 | 115.494 | 1.433 | 1.433 | 1.433 | 1.433 |
| Bijdrage Agentschap Telecom | 7.492 | 7.492 | ‒ 2.450 | 5.042 | |||||
| Bijdrage NEa | 13.030 | 13.030 | 4.210 | 17.240 | 7.500 | 7.600 | 7.800 | 8.300 | |
| Bijdrage KNMI | 1.430 | 1.430 | 115 | 1.545 | |||||
| Bijdrage NVWA | 914 | 914 | 914 | ||||||
| Bijdrage RIVM | 1.061 | 1.061 | ‒ 1.054 | 7 | |||||
| Bijdrage RWS | 1.833 | 1.833 | 370 | 2.203 | |||||
| Bijdrage aan ZBO's/RWT's | 146.393 | 0 | 146.393 | 6.114 | 152.507 | 3.265 | 2.565 | 0 | 0 |
| Doorsluis COVA-heffing | 111.000 | 111.000 | 111.000 | ||||||
| TNO kerndepartement | 33.602 | 33.602 | 6.114 | 39.716 | 3.265 | 2.565 | |||
| TNO SodM | 1.791 | 1.791 | 1.791 | ||||||
| Bijdrage aan medeoverheden | 295.804 | 103.896 | 399.700 | ‒ 11.852 | 387.848 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Uitkoopregeling | 0 | 0 | 500 | 500 | |||||
| Regeling toezicht energiebesparingsplicht | 13.200 | 13.200 | ‒ 352 | 12.848 | |||||
| Uitvoeringskosten klimaat medeoverheden | 282.604 | 103.896 | 386.500 | ‒ 12.000 | 374.500 | ||||
| Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties | 12.774 | 0 | 12.774 | 1.388 | 14.162 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Nuclear Research Group (NRG) | 7.930 | 7.930 | ‒ 160 | 7.770 | |||||
| Internationale contributies | 1.681 | 1.681 | 548 | 2.229 | |||||
| PBL Rekenmeesterfunctie | 2.156 | 2.156 | 2.156 | ||||||
| ILT handhaving F-gassen | 1.007 | 1.007 | 1000 | 2.007 | |||||
| Ontvangsten | 4.505.077 | 21.900 | 4.526.977 | 69.835 | 4.596.812 | 150.000 | 380.000 | 480.000 | 380.000 |
| Ontvangsten COVA | 111.000 | 111.000 | 111.000 | ||||||
| Opbrengst heffing ODE (SDE++) | 225.000 | 225.000 | 225.000 | ||||||
| Ontvangsten zoutwinning | 2.511 | 2.511 | 2.511 | ||||||
| Onttrekking reserve duurzame energie en klimaattransitie | 454.186 | 454.186 | 454.186 | ||||||
| ETS-ontvangsten | 1.400.000 | 1.400.000 | 1.400.000 | 150.000 | 250.000 | 350.000 | 250.000 | ||
| Diverse ontvangsten | 12.380 | 21.900 | 34.280 | 6.335 | 40.615 | ||||
| Ontvangsten WOZ | 0 | 0 | 63.500 | 63.500 | |||||
| Heffing gasleveringszekerheid | 0 | 0 | 0 | 130.000 | 130.000 | 130.000 | |||
| Ontvangsten lening EBN Bergermeer | 2.300.000 | 2.300.000 | 2.300.000 |
| Verplichtingen | 13.736.744 | 1.015.944 | 14.752.688 | 11.483.395 | 26.236.083 | 86.532 | 64.746 | 36.421 | 15.444 |
| waarvan garantieverplichtingen | 44.200 | 153.700 | 197.900 | 197.900 | |||||
| waarvan overige verplichtingen | 13.692.544 | 862.244 | 14.554.788 | 11.483.395 | 26.038.183 | 86.532 | 64.746 | 36.421 | 15.444 |
Budgetflexibiliteit
De oorspronkelijke budgetflexibiliteit in de Ontwerpbegroting 2023 was ongeveer 24%, ofwel 76% van het beschikbare kasbudget was al juridisch verplicht en het restant was bestuurlijk gebonden. Van het budget van € 9,34 mld dat resteert nadat alle wijzigingen van de ISB's en de 1e suppletoire begroting verwerkt zijn is naar schatting € 4,85 mld (52%) juridisch verplicht, het overige budget is bestuurlijk gebonden.
Na de Ontwerpbegroting is via Incidentele Suppletoire begrotingen in totaal ruim € 10,4 mld aan artikel 4 toegevoegd. Bij 1e suppletoire begroting wordt vervolgens het beschikbare kasbudget per saldo met € 7,2 mld verlaagd. Met name op de middelen die bij ISB toegevoegd zijn voor het Tijdelijk prijsplafond energie kleinverbruikers 2023 (€ 9,75 mld) vindt bij 1e suppletoire begroting een correctie plaats van € 6,12 mld: het restantbudget van € 3,63 mld is juridisch verplicht. Bij 1e suppletoire wet wordt het voor de SDE en de SDE+ beschikbare kasbudget met € 1,86 mld verlaagd: het restantbudget is vanwege de gestegen energieprijzen slechts voor een klein deel juridisch verplicht, het restant is bestuurlijk gebonden. Tegenover deze verlagingen staat een verhoging van het budget voor de regeling tegemoetkoming blokaansluitingen van € 0,86 mld: deze middelen zijn nog niet juridisch verplicht, maar wel bestuurlijk gebonden. Bij ISB is voor de vulmaatregelen gasopslag (seizoen 2023-2024) € 520,5 mln en voor de garantstelling voor het Porthos-project € 175,6 mln aan budget toegevoegd: ook deze budgetten zijn nog niet juridisch verplicht, maar wel bestuurlijk gebonden.
Toelichting
Verplichtingen
Het verplichtingenbudget 2023 wordt per saldo met € 11,5 mld opgehoogd. De belangrijkste ophogingen (groter dan € 10 mln) zijn de volgende:
- Voor het Tijdelijk prijsplafond energie kleinverbruikers 2023 zijn er in 2022 minder verplichtingen aangegaan dan oorspronkelijk werd verwacht. De verplichtingen schuiven daarmee door naar 2023: het verplichtingenbudget wordt hiervoor met € 6,7 mld opgehoogd.
- Het verplichtingenbudget van de SDE++-regeling wordt per saldo met € 2,5 mld verhoogd. € 3 mld wordt aan het SDE++-budget toegevoegd om de ophoging van het subsidieplafond voor 2023 van € 5 mld naar € 8 mld te financieren. Daartegenover staat een verlaging van € 500 mln die wordt overgeheveld naar het ministerie van Financiën om de kapitaalversterking van Stedin te financieren.
- Om ook huishoudens met een blokaansluiting in 2023 een passende tegemoetkoming te bieden in de door hen gemaakte energiekosten is de Tijdelijke Tegemoetkoming Blokaansluitingen (TTB) opengesteld. Hiervoor wordt € 861,3 mln aan de EZK-begroting toegevoegd. Zie voor een uitgebreide toelichting bij de Uitgaven.
- Omdat de subsidie aan Gasunie voor het aanleggen van de waterstofbackbone is uitgesteld naar 2023, wordt het niet-gebruikte verplichtingenbudget van 2022 (€ 750 mln) aan het budget voor 2023 toegevoegd.
- De in 2022 aan de EZK-begroting toegevoegde Klimaatfondsmiddelen (€ 600 mln) voor golf 3 van de Important Projects of Common European Interest op het gebied van waterstof (IPCEI Waterstof) zijn niet tot verplichting gekomen en worden daarom doorgeschoven en toegevoegd aan de begroting 2023.
- € 51,6 mln aan ongebruikte Klimaatfondsmiddelen 2022 (verplichtingenbudget) voor de Opwek Energie op Rijksvastgoed (OER) wordt doorgeschoven naar 2023.
- € 42,4 mln wordt toegevoegd aan het budget van de Demonstratieregeling Energie- en Klimaatinnovatie (DEI+). Vanuit artikel 2 is € 33,6 mln toegevoegd voor de openstelling van de DEI+-Industrie en vanuit de begroting van BZK is € 9 mln overgeheveld als bijdrage aan de DEI+-Aardgasloze wijken.
- € 23,4 mln wordt toegevoegd aan het RVO-uitvoeringsbudget ter financiering van de tekorten ontstaan door de intensievere inzet van RVO op het gebied van de uitvoering van klimaat- en energieregelingen. Zie voor een uitgebreide toelichting bij Uitgaven.
- € 12 mln wordt overgeheveld naar het Provinciefonds, het Gemeentefonds en het BTW-Compensatiefonds als ondersteuning van decentrale overheden bij het proces van het opstellen en uitvoeren van Regionale Energie Strategieën (RES'en) in 2023.
Uitgaven
Het uitgavenbudget wordt per saldo met € 7,2 mld verlaagd. Dit wordt voornamelijk verklaard door de volgende mutaties (groter dan € 10 mln).
Subsidies
Demonstratieregeling energie- en klimaatinnovatie (DEI+)
De verhoging van het DEI+-budget in de jaren 2024 tot en met 2027 hangt samen met de bovengenoemde bijdragen vanuit artikel 2 (DEI+-Industrie) en vanuit de begroting van het ministerie van BZK (DEI+-Aardgasloze wijken).
SDE
De sterk gestegen energieprijzen hebben ertoe geleid dat er de komende jaren vrijwel geen subsidievoorschotten zullen worden verstrekt op de SDE-, SDE+- en de SDE++-regelingen. Hierdoor ontstaat er veel ruimte binnen de SDE-middelen. Deze ruimte wordt voor in totaal € 744 mln (waarvan € 365 mln in 2023) ingezet ter dekking van de kosten van de energiemaatregelen die het kabinet genomen heeft (onder andere het prijsplafond).
SDE+
Ook op de SDE+-middelen is door de gestegen energieprijzen ruimte ontstaan. Deze middelen worden daarom over de periode 2023-2025 met in totaal € 4,8 mld verlaagd, waarvan € 1,5 mld betrekking heeft op 2023. Een deel van de verlaging (€ 4,3 mld, waarvan € 0,9 mld in 2023) wordt ingezet ter dekking van de kosten van de energiemaatregelen. € 500 mln wordt in 2023 overgeheveld naar het ministerie van Financiën om de kapitaalversterking van Stedin te financieren. Ook vindt er in 2023 een verschuiving van € 62,4 mln naar het SDE++-budget plaats ter dekking van het tekort op de financiering van de statistische overdracht aan Denemarken, dat is ontstaan doordat een betaling die was voorzien in 2022 is doorgeschoven naar 2023. Tenslotte wordt in totaal € 127 mln (waarvan € 63,5 mln al in 2022 gerealiseerd) aan opbrengsten van de tenders Wind op Zee voor de kavels 6 en 7 van windpark Hollandse Kust (West) aan het SDE+-budget toegevoegd: deze middelen worden voor het grootste deel naar de jaren 2024 e.v. geschoven, omdat de inpassingskosten gerelateerd aan de aanleg van nieuwe windparken op zee die de betrokken departementen moeten maken vooral in die latere jaren vallen.
SDE++
Het SDE++-budget 2023 wordt met € 62,4 mln opgehoogd vanuit de SDE+-middelen ter dekking van het tekort op de financiering van de statistische overdracht aan Denemarken.
Opschalingsinstrument waterstof
Op de middelen voor realisatie van de waterstofbackbone door GasUnie wordt een kasschuif doorgevoerd van 2023, 2024 en 2025 naar latere jaren, dit om de beschikbare middelen in lijn te brengen met de verwachte bevoorschotting aan GasUnie op basis van de ingediende subsidieaanvraag, het uitrolplan en daarbij geleverde meerjarenbegroting.
IPCEI Waterstof
Nu de beschikkingen voor IPCEI Waterstof golf 2 (waterstofproductie door elektrolyse) afgegeven zijn, is er meer zicht op de verwachte uitfinanciering van deze beschikkingen. Met een kasschuif wordt het benodigde kasbudget vanuit de jaren 2025 en 2026 in de jaren 2023, 2024, 2027 en 2028 geplaatst.
Tijdelijk prijsplafond energie kleinverbruikers 2023
Omdat de energieprijzen sinds het begin van 2023 een sterk dalende trend vertonen, is de verwachting dat de kosten gemoeid met het prijsplafond energie voor kleinverbruikers in 2023 sterk zullen dalen. Daarom wordt het (kas)budget met een bedrag van € 6.119 mln naar beneden bijgesteld.
Tegemoetkoming blokaansluitingen
De ongekende prijsstijgingen in de energiemarkt hebben ertoe geleid dat de betaalbaarheid van energie zwaar onder druk is komen te staan. Het kabinet heeft om deze reden voor 2023 een prijsplafond ingesteld voor individuele kleinverbruikersaansluitingen voor warmte, gas en elektriciteit. Maar dit prijsplafond geldt niet of in onvoldoende mate voor de circa 700.000 huishoudens met een blokaansluiting. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om huurders van woningbouwcorporaties of particuliere verhuurders, eigenaarbewoners in een Vereniging van Eigenaren (VvE), cliënten van woonzorginitiatieven en studenten. Om ook deze huishoudens in 2023 een passende tegemoetkoming te bieden in de door hen gemaakte energiekosten is de Tijdelijke Tegemoetkoming Blokaansluitingen (TTB) opgesteld. De TTB is een subsidieregeling die werkt met een forfaitaire tegemoetkoming voor zelfstandige en onzelfstandige wooneenheden achter een blokaansluiting voor elektriciteit of warmte. Om deze huishoudens tegemoet te komen is er € 861,3 mln. aan de EZK-begroting toegevoegd.
Bijdrage aan agentschappen
Bijdrage aan RVO.nl
Aan het uitvoeringsbudget van RVO.nl wordt in totaal € 23,4 mln toegevoegd. Dit aanvullende budget is afkomstig van verschillende bronnen:
- Om de hogere uitvoeringskosten gemoeid met de uitvoering van diverse subsidieregelingen (SDE+, SDE++, ISDE, Regeling toezicht energiebesparingsplicht) te dekken wordt € 8,7 mln vanuit de beleidsbudgetten toegevoegd.
- In totaal € 1,4 mln aan uitvoeringsbudgetten wordt vanuit artikel 2 en de begroting van het ministerie van BZK toegevoegd voor respectievelijk de uitvoering van de TSE-Industrie en de DEI+-Industrie (artikel 2) en de DEI+-Aardgasloze wijken en TSE-Gebouwde Omgeving (BZK).
- RVO.nl betaalt € 8,1 mln terug aan teveel betaalde bevoorschotting op de uitvoeringskosten 2022.
- Ook op de uitvoering door RVO.nl van Klimaatfondsbudgetten (Wind op Zee, Opwek Energie Rijksgronden) is sprake van een tekort (€ 1,5 mln) dat gedekt wordt uit de relevante Klimaatfonds-beleidsbudgetten.
- Daarnaast schuift het uitvoeringsbudget 2022 dat vanuit het Klimaatfonds gefinancierd was maar niet gebruikt is door naar 2023 (€ 2 mln).
- Tenslotte wordt € 1,6 mln aan door RVO.nl te maken uitvoeringskosten voor het NGF-project NieuweWarmteNu! gedekt uit het NGF-beleidsbudget.
Bijdrage aan medeoverheden
Uitvoeringskosten Klimaat medeoverheden
€ 12 mln wordt overgeheveld naar het Provinciefonds, het Gemeentefonds en het BTW-Compensatiefonds als ondersteuning van decentrale overheden bij het proces van het opstellen en uitvoeren van Regionale Energie Strategieën (RES'en) in 2023.
Ontvangsten
ETS-ontvangsten
De raming van de ETS-ontvangsten is gebaseerd op een inschatting van de handelprijs van CO2-rechten vermenigvuldigd met het aantal verhandelde rechten. Door de fluctuaties in prijzen voor emissierechten wordt de raming van de ETS-ontvangsten vanaf 2024 opgehoogd.
Ontvangsten WOZ
Nadat in 2022 al een ontvangst van € 63,5 mln was gerealiseerd als tenderopbrengst voor kavel 7 van het windpark Hollandse Kust (West) wordt in 2023 ook voor kavel 6 van van windpark Hollandse Kust (West) € 63,5 mln aan tenderopbrengsten verwacht. De totale opbrengst van € 127 mln wordt aan het SDE+-budget toegevoegd als dekking voor de inpassingskosten die de betrokken departementen moeten maken gerelateerd aan de aanleg van nieuwe windparken op zee.
Heffing gasleveringszekerheid
Voor de kosten van het vullen van de gasopslagen werkt het ministerie van EZK aan een heffing op geboekte capaciteit voor transport via het landelijk gastransportnet van Gasunie Transport Services (GTS) bovenop de tarieven voor gastransport. Deze heffing zal zodanig worden uitgewerkt dat de financiering van de subsidiemaatregel voor het vullen van de gasopslagen een vorm van voorfinanciering is waarvan de uiteindelijke kosten door de gebruikers van het gastransportnet worden opgebracht. Deze ophoging van de ontvangstenraming is naar aanleiding van de subsidie die aan EBN voor het vulseizoen 2023 voor het gasjaar 2023-2024 is verstrekt.
Toelichting op de Begrotingsreserves
| + Geraamde storting | |
| – Geraamde onttrekking | ‒ 454,2 |
| Stand (raming) per 31/12/2023 | 4.575,4 |
De begrotingsreserve voor duurzame energie en klimaattransitie is bestemd voor onbesteed gebleven middelen als gevolg van vertraging bij of het niet doorgaan van projecten waaraan subsidie is toegekend op basis van de MEP, de SDE, de SDE+, de SDE++, de HER+ of de ISDE. Via de reserve blijven deze middelen ook in de toekomst beschikbaar voor het stimuleren van hernieuwbare energieproductie of CO2-reductie. Bij de Startnota van het kabinet Rutte-III is besloten € 1.700 mln verspreid over meerdere jaren aan de reserve te onttrekken en toe te voegen aan het meerjarig voor de SDE++ beschikbare budget. Voor 2023 gaat het om een bedrag van € 450 mln. Daarnaast wordt € 4,2 mln onttrokken ter financiering van de kasgevolgen van het amendement-Sienot over de ophoging van de Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE) naar € 100 mln.
| + Geraamde storting | |
| – Geraamde onttrekking | ‒ 0,1 |
| Stand (raming) per 31/12/2023 | 18,0 |
De begrotingsreserve voor de garantieregeling Aardwarmte is bedoeld om het budget voor het mogelijk uitbetalen van verliesdeclaraties meerjarig in te kunnen zetten en een eventuele mismatch in de tijd tussen inkomsten (premies) en uitgaven (verliesdeclaraties) op te vangen. Om gebruik te kunnen maken van de garantieregeling Aardwarmte betalen marktpartijen een kostendekkende premie aan de uitvoerder van de regeling (RVO.nl) die wordt gestort in de begrotingsreserve. De uit te betalen verliesdeclaraties worden onttrokken aan de reserve.
| + Geraamde storting | |
| – Geraamde onttrekking | |
| Stand (raming) per 31/12/2023 | 6,6 |
De middelen in de begrotingsreserve risicopremie ECN/NRG zullen worden aangesproken als ECN – al dan niet tijdelijk – (gedeeltelijk) niet kan voldoen aan de terugbetalingsverplichtingen volgens de afgesloten leningsovereenkomst.
3.5 Beleidsartikel 5 Een veilig Groningen met perspectief
Budgettaire gevolgen van beleid
| Verplichtingen | 4.486.758 | 0 | 4.486.758 | ‒ 610.186 | 3.876.572 | 50.682 | 242.695 | ‒ 55.897 | ‒ 34.643 |
| Uitgaven | 4.490.008 | 0 | 4.490.008 | ‒ 591.653 | 3.898.355 | 61.867 | 216.135 | 108.132 | 130.637 |
| Subsidies (regelingen) | 392.657 | 0 | 392.657 | 179.784 | 572.441 | 4.930 | 4.930 | 0 | 0 |
| Waardevermeerderingsregeling | 73.000 | 73.000 | 32.984 | 105.984 | |||||
| Geestelijke bijstand | 550 | 550 | 510 | 1.060 | |||||
| Duurzaam herstel | 125.000 | 125.000 | 5.000 | 130.000 | |||||
| Woonbedrijf | 3.507 | 3.507 | 3.507 | ||||||
| Diverse subsidies versterken | 108.250 | 108.250 | 11.427 | 119.677 | |||||
| Subsidieregelingen bestuurlijke afspraken | 82.000 | 82.000 | 124.933 | 206.933 | |||||
| Huurderscompensatie | 350 | 350 | 350 | ||||||
| Nieuwbouwregeling | 0 | 0 | 4.930 | 4.930 | 4.930 | 4.930 | |||
| (Schade)vergoeding | 437.712 | 0 | 437.712 | 98.239 | 535.951 | ‒ 29.946 | 56.708 | 63.911 | 192.412 |
| Vergoeding fysieke schade | 329.926 | 329.926 | 20 | 329.946 | ‒ 70.746 | 46.408 | 58.411 | 188.412 | |
| Vergoeding waardedaling | 10.000 | 10.000 | 57.500 | 67.500 | 10.000 | ||||
| Vergoeding immateriële schade | 70.000 | 70.000 | 70.000 | 30.000 | 9.500 | 5.500 | 4.000 | ||
| Commissie Bijzondere Situaties | 3.000 | 3.000 | 2.040 | 5.040 | |||||
| Herbeoordeling waardedaling | 0 | 0 | 17.500 | 17.500 | |||||
| Vastgelopen dossiers | 12.500 | 12.500 | 15.851 | 28.351 | |||||
| Vergoeding zelf aangebrachte voorzieningen | 2.286 | 2.286 | 4.528 | 6.814 | |||||
| Vergoeding schade door versterkingsmaatregelen | 10.000 | 10.000 | 10.000 | ||||||
| Versterken industrie | 0 | 0 | 800 | 800 | 800 | 800 | |||
| Opdrachten | 3.259.922 | 0 | 3.259.922 | ‒ 1.081.146 | 2.178.776 | 69.661 | 123.052 | 9.656 | ‒ 111.275 |
| Werkbudgetten | 17.853 | 17.853 | 12.329 | 30.182 | |||||
| Versterkingsoperatie | 599.998 | 599.998 | 231.527 | 831.525 | 51.049 | 128.782 | 9.656 | ‒ 111.275 | |
| Knelpunten (bestuurlijke afspraken) | 22.500 | 22.500 | 17.657 | 40.157 | |||||
| Versterken industrie | 1.041 | 1.041 | ‒ 800 | 241 | ‒ 800 | ‒ 800 | |||
| Nieuwbouwregeling | 4.930 | 4.930 | ‒ 4.930 | 0 | ‒ 4.930 | ‒ 4.930 | |||
| Vergoeding Norg akkoord | 2.613.600 | 2.613.600 | ‒ 1.336.929 | 1.276.671 | 24.342 | ||||
| Vermogensverschaffing/-onttrekking | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 2.790 |
| Kapitaalinjectie EBN | 0 | 0 | 0 | 2.790 | |||||
| Bijdrage aan agentschappen | 213.106 | 0 | 213.106 | ‒ 18.237 | 194.869 | 17.222 | 31.445 | 34.565 | 46.710 |
| Bijdrage RVO.nl | 211.024 | 211.024 | ‒ 18.237 | 192.787 | 17.222 | 31.445 | 34.565 | 46.710 | |
| Bijdrage aan bestuur Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) | 2.082 | 2.082 | 2.082 | ||||||
| Bijdrage aan ZBO's/RWT's | 1.400 | 0 | 1.400 | 0 | 1.400 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| TNO publieke SDRA | 1.400 | 1.400 | 1.400 | ||||||
| Bijdrage aan medeoverheden | 179.113 | 0 | 179.113 | 227.902 | 407.015 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Mkb-programma (bestuurlijke afspraken | 2.200 | 2.200 | 2.200 | 4.400 | |||||
| Nationaal Programma Groningen | 50.500 | 50.500 | 84.749 | 135.249 | |||||
| Compensatie gemeenten en provincie (bestuurlijke afspraken) | 11.938 | 11.938 | 3.031 | 14.969 | |||||
| Clustering en gebiedsfonds (bestuurlijke afspraken) | 112.475 | 112.475 | 135.922 | 248.397 | |||||
| Sociaal-emotionele ondersteuning door gemeenten (bestuurlijke afspraken) | 2.000 | 2.000 | 2.000 | 4.000 | |||||
| Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties | 6.098 | 0 | 6.098 | 1.805 | 7.903 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Adviescollege Veiligheid Groningen (ACVG) | 3.098 | 3.098 | 3.098 | ||||||
| Raad voor Rechtspraak | 3.000 | 3.000 | 1.805 | 4.805 | |||||
| Ontvangsten | 11.735.415 | 0 | 11.735.415 | ‒ 5.128.659 | 6.606.756 | ‒ 2.098.115 | 1.475.218 | 1.071.789 | 696.728 |
| Ontvangsten Mijnbouwwet | 5.396.000 | 5.396.000 | ‒ 2.233.000 | 3.163.000 | ‒ 859.000 | 573.000 | 205.000 | 45.000 | |
| Dividenduitkering EBN | 5.074.500 | 5.074.500 | ‒ 2.774.500 | 2.300.000 | ‒ 1.085.500 | 711.000 | 575.000 | 350.000 | |
| Dividenduitkering GasTerra | 3.600 | 3.600 | 3.600 | ||||||
| Ontvangsten NAM fysieke schade | 365.803 | 365.803 | ‒ 97.203 | 268.600 | ‒ 53.429 | ‒ 23.092 | 108.361 | 208.438 | |
| Ontvangsten NAM uitvoeringskosten schade | 197.517 | 197.517 | 3.916 | 201.433 | 16.682 | 44.449 | 73.054 | 64.060 | |
| Ontvangsten NAM waardedaling | 32.500 | 32.500 | 5.700 | 38.200 | 65.000 | 10.000 | |||
| Ontvangsten NAM immateriële schade | 71.250 | 71.250 | ‒ 15.550 | 55.700 | 48.750 | 31.500 | 10.250 | 6.250 | |
| Ontvangsten NAM publieke SDRA | 1.400 | 1.400 | 1.427 | 2.827 | |||||
| Ontvangsten NAM versterken industrie | 1.430 | 1.430 | 1.413 | 2.843 | |||||
| Ontvangsten NAM versterkingsoperatie | 561.485 | 561.485 | ‒ 20.862 | 540.623 | ‒ 230.618 | 128.361 | 100.124 | 22.980 | |
| Nationaal Programma Groningen (bijdrage NAM) | 25.000 | 25.000 | 25.000 | ||||||
| Ontvangsten NAM Nieuwbouwregeling | 4.930 | 4.930 | 4.930 |
| Verplichtingen | 4.486.758 | 0 | 4.486.758 | ‒ 610.186 | 3.876.572 | 50.682 | 242.695 | ‒ 55.897 | ‒ 34.643 |
| waarvan garantieverplichtingen | |||||||||
| waarvan overige verplichtingen | 4.486.758 | 0 | 4.486.758 | ‒ 610.186 | 3.876.572 | 50.682 | 242.695 | ‒ 55.897 | ‒ 34.643 |
Budgetflexibiliteit
Van het totale uitgavenbudget op artikel 5 in 2023 is circa 97% juridisch verplicht of bestuurlijk gebonden en de overige 3% beleidsmatig gereserveerd. Dit is het geval omdat de meeste uitgaven op artikel 5 een verplichting zijn op basis van wettelijke of ministeriële regelingen of onderdeel zijn van de bestuurlijke afspraken uit november 2020. Daarbij is eveneens de grootste uitgavenpost in 2023, de vergoeding voor het Norg akkoord (ca. € 1,3 mld), juridisch verplicht.
Toelichting
Verplichtingen
Voor een toelichting op de verplichtingen wordt verwezen naar de toelichting op de uitgaven.
Uitgaven
Subsidies
Waardevermeerderingsregeling
Bewoners met € 1.000 schade of meer, kunnen met deze regeling maximaal € 4.000 subsidie ontvangen voor de verduurzaming van hun woning. De uitputting van deze regeling is niet verlopen conform het voor 2022 beschikbare budget. De middelen die in 2022 niet tot besteding zijn gekomen (€ 33 mln) worden aan het budget voor 2023 toegevoegd.
Diverse subsidies versterken
Er worden diverse subsidies verstrekt in het kader van de versterkingsoperatie. Deze middelen staan enkel in één begrotingsjaar en schuiven jaarlijks door naar het volgende begrotingsjaar. Volgens deze systematiek is € 11,4 mln toegevoegd aan de EZK-begroting voor 2023.
Subsidieregelingen bestuurlijke afspraken
In het kader van de bestuurlijke afspraken uit 2020 zijn een aantal subsidieregelingen geïntroduceerd. Middelen die in 2022 niet tot besteding zijn gekomen (€ 125 mln) worden toegevoegd aan de EZK-begroting voor 2023.
Schade(vergoedingen)
Vergoeding fysieke schade
De raming van de schadeafhandeling door het IMG wordt ieder jaar geactualiseerd. Naar aanleiding daarvan wordt het in de EZK-begroting opgenomen bedrag voor de fysieke schadebetalingen bijgesteld. In de actualisatie is nog geen rekening gehouden met de beleidsmatige ontwikkeling naar aanleiding van de kabinetsreactie op het rapport van de parlementaire enquêtecommissie.
Vergoeding waardedaling
De raming van de schadeafhandeling door het IMG wordt ieder jaar geactualiseerd. Naar aanleiding daarvan wordt het in de EZK-begroting opgenomen bedrag voor de vergoedingen voor waardedaling bijgesteld. In de actualisatie is nog geen rekening gehouden met de beleidsmatige ontwikkeling naar aanleiding van de kabinetsreactie op het rapport van de parlementaire enquêtecommissie.
Vergoeding immateriële schade
De raming van de schadeafhandeling door het IMG wordt ieder jaar geactualiseerd. Naar aanleiding daarvan wordt het in de EZK-begroting opgenomen bedrag voor de immateriële schadebetalingen bijgesteld. In de actualisatie is nog geen rekening gehouden met de beleidsmatige ontwikkeling naar aanleiding van de kabinetsreactie op het rapport van de parlementaire enquêtecommissie.
Herbeoordeling waardedaling
Groningers die een lagere schadevergoeding voor waardedaling hebben ontvangen van de NAM dan nu zou zijn toegekend door het IMG kunnen een tegemoetkoming ontvangen. De in 2022 nog niet tot besteding gekomen middelen (€ 17,5 mln) worden toegevoegd aan het budget voor 2023.
Vastgelopen dossiers
In het aardbevingsgebied doet zich een aantal schrijnende situaties voor waardoor het dossier voor de schadeafhandeling of versterkingsoperatie is vastgelopen. Middelen die in 2022 niet tot besteding zijn gekomen (€ 15,9 mln), worden toegevoegd aan de begroting voor 2023.
Opdrachten
Werkbudgetten
Dit betreffen de werkbudgetten van de beleidsdirecties die zich bij EZK met het Groningendossier bezighouden en het werkbudget van de NCG. Middelen die in 2022 niet tot besteding zijn gekomen, worden aan de werkbudgetten voor 2023 toegevoegd.
Versterkingsoperatie
Ieder jaar wordt bij Voorjaarsnota de raming van de versterkingsoperatie geactualiseerd. Naar aanleiding van deze actualisatie worden de geraamde uitgaven en ontvangsten voor de gehele periode tot en met 2028 aangepast.
Knelpunten (bestuurlijke afspraken)
In het kader van de bestuurlijke afspraken uit 2020 is budget gereserveerd voor het oplossen van knelpunten, zodat de NCG bijvoorbeeld individuele knelpunten in vormingsfase kan wegnemen om projecten te versnellen. Middelen die in 2022 niet tot besteding zijn gekomen (ca. € 17,7 mln), worden voor 2023 toegevoegd aan de EZK-begroting.
Vergoeding Norg akkoord
Conform de afspraken in het Norg akkoord betaalt de Staat een vergoeding aan NAM. De berekeningswijze van de vergoeding is vastgesteld in arbitrage, de hoogte van de vergoeding is afhankelijk van de gasprijs. Over de vergoeding moet btw worden betaald (Kamerstuk 33 529, nr. 997). De geraamde uitgaven voor het Norg akkoord worden bijgesteld als gevolg van de ontwikkeling van de gasprijs.
Vermogensverschaffing/-onttrekking
Kapitaalinjectie EBN
Momenteel is de bij EBN aanwezige voorziening voor de aardbevingskosten ontoereikend om het EBN-deel van de kosten voor schade en versterken volledig te kunnen voldoen. Daarom is een raming opgenomen voor een toekomstige kapitaalinjectie aan EBN. Deze raming wordt jaarlijks bijgesteld op basis van de nieuwe ramingen voor schade en versterken en de opbouw van de voorziening bij EBN.
Bijdrage aan agentschappen
Bijdrage aan RVO.nl
RVO levert het personeel en de ondersteuning voor het IMG. De raming van de schadeafhandeling door het IMG wordt ieder jaar geactualiseerd. Naar aanleiding daarvan wordt ook het in de EZK-begroting opgenomen bedrag voor de uitvoeringskosten van het IMG bijgesteld. In de actualisatie is nog geen rekening gehouden met de beleidsmatige ontwikkeling naar aanleiding van de kabinetsreactie op het rapport van de parlementaire enquêtecommissie.
Bijdrage aan medeoverheden
Nationaal Programma Groningen
Met het Nationaal Programma Groningen (NPG) wordt geïnvesteerd in de leefbaarheid, economische ontwikkeling en energietransitie in Groningen. Het NPG is een samenwerkingsverband van het Rijk, de provincie en gemeenten. NAM draagt € 500 mln bij aan het NPG en het Rijk meerjarig in totaal € 650 mln. In 2022 is € 84,8 mln niet tot besteding gekomen. Deze middelen worden toegevoegd aan de EZK-begroting voor 2023.
Clustering en gebiedsfonds (bestuurlijke afspraken)
In het kader van de bestuurlijke afspraken uit 2020 worden uitkeringen gedaan aan medeoverheden voor clustering en het gebiedsfonds (blokken B en D uit de bestuurlijke afspraken). Middelen die in 2022 niet tot besteding zijn gekomen, worden toegevoegd aan de EZK-begroting voor 2023.
Ontvangsten
Ontvangsten Mijnbouwwet
De geraamde ontvangsten op basis van de Mijnbouwwet worden bijgesteld naar aanleiding van de ontwikkelingen in de gasprijs.
Dividenduitkering EBN
De geraamde ontvangsten op basis van de Mijnbouwwet worden bijgesteld naar aanleiding van de ontwikkelingen in de gasprijs.
Ontvangsten NAM fysieke schade
De uitgaven voor de schadeafhandeling worden via een heffing bij NAM in rekening gebracht. Als gevolg van de bijstelling van de uitgaven voor fysieke schade worden ook de geraamde ontvangsten van NAM bijgesteld.
Ontvangsten NAM uitvoeringskosten schade
De uitgaven voor uitvoeringskosten van de schadeafhandeling worden via een heffing bij NAM in rekening gebracht. Als gevolg van de bijstelling van de uitgaven worden ook de geraamde ontvangsten van NAM bijgesteld.
Ontvangsten NAM waardedaling Groningen
De uitgaven voor de vergoeding voor waardedaling worden via een heffing bij NAM in rekening gebracht. Als gevolg van de bijstelling van de uitgaven worden ook de geraamde ontvangsten van NAM bijgesteld.
Ontvangsten NAM immateriële schade
De uitgaven voor de schadeafhandeling worden via een heffing bij NAM in rekening gebracht. Als gevolg van de bijstelling van de uitgaven voor fysieke schade worden ook de geraamde ontvangsten van NAM bijgesteld.
Ontvangsten NAM versterkingsoperatie
Jaarlijks worden de geraamde uitgaven voor de versterkingsoperatie bijgesteld. Dat leidt ook tot een bijstelling van de geraamde ontvangsten. Enkel bij de gerealiseerde ontvangsten over 2022, die in 2023 binnenkomen is rekening gehouden met de gedeeltelijke betaling van de factuur door NAM. Vanaf 1 juli 2023 wordt de Tijdelijke wet Groningen onderdeel versterken van kracht. Vanaf dat moment zal gewerkt worden met een heffing, die NAM enkel volledig kan betalen. De eerste heffing (over de tweede helft van 2023) wordt in 2024 opgelegd.
3.6 Beleidsartikel 6 Bijdrage Nationaal Groeifonds
Budgettaire gevolgen van beleid
| Verplichtingen | 8.574.169 | ‒ 871.298 | 7.702.871 | ‒ 442.967 | 7.259.904 | ‒ 75.332 | ‒ 21.108 | 51.663 | 17.130 |
| Uitgaven | 1.572.633 | ‒ 376.923 | 1.195.710 | ‒ 169.942 | 1.025.768 | ‒ 147.182 | ‒ 73.256 | ‒ 8.654 | 6.449 |
| Bijdrage aan andere begrotingshoofdstukken | 1.572.633 | ‒ 376.923 | 1.195.710 | ‒ 169.942 | 1.025.768 | ‒ 147.182 | ‒ 73.256 | ‒ 8.654 | 6.449 |
| Bijdrage aan het Nationaal Groeifonds | 1.572.633 | ‒ 376.923 | 1.195.710 | ‒ 169.942 | 1.025.768 | ‒ 147.182 | ‒ 73.256 | ‒ 8.654 | 6.449 |
| Ontvangsten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Verplichtingen | 8.574.169 | ‒ 871.298 | 7.702.871 | ‒ 442.967 | 7.259.904 | ‒ 75.332 | ‒ 21.108 | 51.663 | 17.130 |
| waarvan garantieverplichtingen | 0 | 0 | |||||||
| waarvan overige verplichtingen | 8.574.169 | ‒ 871.298 | 7.702.871 | ‒ 442.967 | 7.259.904 | ‒ 75.332 | ‒ 21.108 | 51.663 | 17.130 |
Budgetflexibiliteit
Toelichting
Zes omzettingen (Kamerstuk 36 200 L, nr. 9 en Kamerstuk 36 250 XIX, nr. 3) worden door middel van deze 1e suppletoire begroting verwerkt.
Project Toekomstbestendige Leefomgeving (BZK)
Een reservering van € 100,0 mln voor dit project uit de tweede ronde is omgezet in een toekenning van € 60,0 mln en een voorwaardelijke toekenning van € 40,0 mln.
Project Health-RI (EZK)
Een reservering van € 47,0 mln voor dit project uit de eerste ronde is omgezet in een toekenning.
Project NL2120, het groene verdienvermogen van Nederland (I&W)
Een reservering van € 110,0 mln voor dit project uit de tweede ronde is omgezet in een toekenning van € 70,0 mln en een voorwaardelijke toekenning van € 40,0 mln.
Project Groeiplan Watertechnologie (I&W)
Een reservering van € 135,0 mln voor dit project uit de tweede ronde is omgezet in een toekenning.
Project Dutch Metropolitan Innovations (voorheen bekend als Digitaal Ecosysteem Mobiliteit en Smart City) (I&W)
Een reservering van € 85,0 mln voor dit project uit de tweede ronde is omgezet in een toekenning.
Project GroenvermogenNL (EZK)
De projecten Groenvermogen van de Nederlandse economie uit de eerste ronde en het project Groenvermogen II uit de tweede ronde zijn samengevoegd tot GroenvermogenNL. Een reservering van € 265,0 mln voor het project uit de eerste ronde is omgezet in een toekenning van € 119,0 mln en een voorwaardelijke toekenning van € 146,0 mln.
Loon- en prijsbijstelling
Voor de periode 2023-2032 is in totaal € 908,7 mln uitgekeerd aan loon- en prijsbijstelling (LPB).
Ombuiging op loon- en prijsbijstelling
Van de uitgekeerde LPB voor de periode 2023-2032 is in totaal € 344,3 mln aangewend voor het EZK-aandeel in de structurele rijksbrede dekkingsopgave als gevolg van de stijgende rentelasten en asiel.
Beschermingsfonds Economische Veiligheid
Er is in totaal € 100,0 mln van de uitgekeerde LPB van het NGF aangewend voor het nader uit te werken Beschermingsfonds Economische Veiligheid.
4 Niet-beleidsartikelen
4.1 Artikel 40 Apparaat Kerndepartement
| Verplichtingen | 529.932 | 0 | 529.932 | 54.717 | 584.649 | 47.511 | 49.058 | 53.958 | 58.295 |
| Uitgaven | 529.932 | 0 | 529.932 | 54.717 | 584.649 | 47.511 | 49.058 | 53.958 | 58.295 |
| Personele uitgaven | |||||||||
| eigen personeel | 363.140 | 363.140 | 17.220 | 380.360 | 14.952 | 24.047 | 35.784 | 40.792 | |
| inhuur externen | 8.860 | 8.860 | 7.861 | 16.721 | 6.341 | 4.885 | 3.267 | 3.000 | |
| overige personele uitgaven | 18.036 | 18.036 | 4.578 | 22.614 | 6.019 | 7.115 | 7.354 | 9.350 | |
| Materiële uitgaven | |||||||||
| ICT | 28.957 | 28.957 | ‒ 1.274 | 27.683 | ‒ 1.311 | ‒ 3.385 | ‒ 4.758 | ‒ 6.458 | |
| bijdrage aan SSO's | 13.382 | 13.382 | 0 | 13.382 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| DICTU | 20.014 | 20.014 | ‒ 426 | 19.588 | ‒ 426 | 0 | 0 | 0 | |
| overige materiële uitgaven | 77.543 | 77.543 | 26.758 | 104.301 | 21.936 | 16.396 | 12.311 | 11.611 | |
| Ontvangsten | 135.350 | 0 | 135.350 | 15.831 | 151.181 | ‒ 44.400 | 17.800 | 24.200 | 32.600 |
| ACM | 18.149 | 18.149 | 18.149 | ||||||
| SoDM | 1.350 | 1.350 | 1.350 | ||||||
| CPB | 1.643 | 1.643 | 1.643 | ||||||
| kerndepartement | 1.954 | 1.954 | 17.731 | 19.685 | |||||
| NCG | 112.254 | 112.254 | ‒ 1.900 | 110.354 | ‒ 44.400 | 17.800 | 24.200 | 32.600 |
Toelichting op de verplichtingen en uitgaven
Personele uitgaven
Er is per saldo € 29,7 mln toegevoegd aan de personeelsbudgetten van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat. De toevoeging heeft voornamelijk te maken met versterking van de capaciteit bij het kerndepartement (€ 7,9 mln) en met de taken van het Centraal Planbureau en van de toezichthouders Autoriteit Consument en Markt en Staatstoezicht op de Mijnen (totaal € 12,4 mln).
Materiële uitgaven
Er is per saldo € 25,1 mln toegevoegd aan de materiële budgetten van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat. De toevoeging betreft voornamelijk bijstelling van de uitvoeringskosten van de Nationaal Coördinator Groningen (€ 9,4 mln), onderzoek door het Centraal Planbureau (€ 0,6 mln), taken van de Autoriteit Consument en Markt (€ 2,1 mln) en bijdragen in het eigen vermogen van agentschappen (€ 11,7 mln).
Ontvangsten
Aan de ontvangstbudgetten is per saldo € 15,8 mln toegevoegd. De toevoeging heeft voornamelijk te maken met de verplichte afromingen van het eigen vermogen van DICTU (€ 17,1 mln) en een bijstelling van de ontvangsten van de Nationaal Coördinator Groningen (- € 1,9 mln).
4.2 Artikel 41 Nog onverdeeld
| Verplichtingen | 0 | 0 | 0 | 322.701 | 322.701 | 211.009 | 213.574 | 194.320 | 191.688 |
| Uitgaven | 0 | 0 | 0 | 322.701 | 322.701 | 211.009 | 213.574 | 194.320 | 191.688 |
| Loonbijstelling | 0 | 0 | 0 | 95.339 | 95.339 | 100.753 | 114.435 | 110.783 | 112.054 |
| programma | 95.339 | 95.339 | 100.753 | 114.435 | 110.783 | 112.054 | |||
| apparaat | |||||||||
| Prijsbijstelling | 0 | 0 | 0 | 127.362 | 127.362 | 110.256 | 99.139 | 83.537 | 79.634 |
| programma | 127.362 | 127.362 | 110.256 | 99.139 | 83.537 | 79.634 | |||
| apparaat | |||||||||
| Beschermingsfonds economische veiligheid | 100.000 | 100.000 | |||||||
| Onvoorzien | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Ontvangsten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Toelichting op de verplichtingen en uitgaven
Loon- en prijsbijstelling
Bij Voorjaarsnota 2023 is de loon- en prijsbijstellingstranche 2023 uitgedeeld. De loonbijstelling betreft de vergoeding voor de stijging van de contractloonontwikkeling en de stijging van de sociale lasten voor de overheidswerkgever. De prijsbijstelling betreft de verwerking van de stijging van de diverse prijsindexen. De loon- en prijsbijstellingstranche 2023 zal bij de eerst volgende begrotingsronde uitgedeeld worden aan de relevante loon- en prijsgevoelige onderdelen.
Beschermingsfonds Economische Veiligheid
Dit betreft een reservering van € 100 mln voor de nadere uitwerking van
het Beschermingsfonds Economische Veiligheid. De geopolitieke
verhoudingen verschuiven, waarbij macht door statelijke actoren steeds
vaker wordt uitgeoefend door inzet van economische instrumenten,
controle over technologieën en risicovolle strategische afhankelijkheden
(zoals grondstoffen, energie). De verwachting is dat deze ontwikkeling
de komende jaren verder zal toenemen en dat daarom snelle financiële
interventie door het Rijk steeds vaker noodzakelijk zal zijn. Ter
bekostiging hiervan wordt een deel van de loon- en prijsbijstelling
ingezet van het Nationaal Groeifonds (NGF). De Kamer wordt nader
geïnformeerd over de uitwerking van het op te richten fonds. Wanneer
positieve besluitvorming hierover heeft plaatsgevonden, worden de
middelen na afstemming met het Ministerie van Financiën overgeheveld
naar het juiste instrument op de begroting.
5 Agentschappen
5.1 Nederlandse Emissieautoriteit (NEa)
| Baten | |||
| Omzet | 15.929 | 1.641 | 17.570 |
| waarvan omzet moederdepartement | 10.350 | 2.243 | 12.593 |
| waarvan omzet overige departementen | 5.579 | ‒ 602 | 4.977 |
| waarvan omzet derden | 0 | 0 | 0 |
| Rentebaten | 0 | 0 | 0 |
| Vrijval voorzieningen | 0 | 0 | 0 |
| Bijzondere baten | 0 | 0 | 0 |
| Totaal baten | 15.929 | 1.641 | 17.570 |
| Lasten | |||
| Apparaatskosten | 15.124 | 1.388 | 16.512 |
| Personele kosten | 11.609 | 1.080 | 12.689 |
| waarvan eigen personeel | 10.281 | 674 | 10.955 |
| waarvan inhuur externen | 812 | 280 | 1.092 |
| waarvan overige personele kosten | 516 | 126 | 642 |
| Materiële kosten | 3.515 | 308 | 3.823 |
| waarvan apparaat ICT | 797 | 1.002 | 1.799 |
| waarvan bijdrage aan SSO's | 1.312 | 243 | 1.555 |
| waarvan overige materiële kosten | 1.406 | ‒ 937 | 469 |
| Rentelasten | 34 | ‒ 5 | 29 |
| Afschrijvingskosten | 771 | 259 | 1.030 |
| Materieel | 0 | 0 | 0 |
| waarvan apparaat ICT | 0 | 0 | 0 |
| waarvan overige materiele afschrijvingskosten | 0 | 0 | 0 |
| Immaterieel | 771 | 259 | 1.030 |
| Overige lasten | 0 | 0 | 0 |
| waarvan dotaties voorzieningen | 0 | 0 | 0 |
| waarvan bijzondere lasten | 0 | 0 | 0 |
| Totaal lasten | 15.929 | 1.641 | 17.570 |
| Saldo van baten en lasten gewone bedrijfsuitoefening | 0 | 0 | 0 |
| Agentschapsdeel Vpb-lasten | 0 | 0 | 0 |
| Saldo van baten en lasten | 0 | 0 | 0 |
Toelichting op de baten
Omzet Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK)
De omzet EZK stijgt met € 2,2 mln ten opzichte van de ontwerpbegroting als gevolg van de nieuwe taken volgend uit Fitfor55 en CBAM. De omzet EZK is verder een vergoeding voor het leveren van producten en diensten betreffende wettelijke en niet-wettelijke taken vanuit ETS en werkzaamheden voortkomend uit de Richtlijnen voor hernieuwbare energie en brandstoffenkwaliteit. Daarnaast zijn in dit budget de werkzaamheden van de nieuwe taken vanuit het Regeerakkoord opgenomen, namelijk Bijstook Biomassa, CO2 -Minimumprijs, en het opleggen en het innen van de CO2-heffing.
Omzet Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW)
De omzet IenW daalt met € 0,6 mln ten opzichte van de ontwerpbegroting voor 2023. Deze verlaging komt door een geactualiseerde inschatting van de snelheid en noodzaak van de beoogde capaciteitsuitbreiding en door het wegvallen van de jaarverplichting voor binnenvaart.
De omzet betreft een vergoeding voor de wettelijke of daarmee sterk verbonden taken op het gebied van Energie voor Vervoer (EV). Voor 2023 is de opdracht in dit kader uitgebreid met beleidsvoorbereidende taken op het gebied van de RED3-implementatie voor vervoer. Hier was in de ontwerpbegroting 2023 al rekening mee gehouden.
Toelichting op de lasten
Personele kosten
Voor de uitvoering van de nieuwe taken wordt extra personeel aangenomen en wordt meer ingehuurd. Hierdoor stijgen de personele kosten. De overige personele kosten stijgen als gevolg van een toename van het aantal fte, maar ook door extra inspanningen op gebied van recruitement.
Materiële kosten
De begrote materiële kosten zijn met € 0,3 mln gestegen. Deze kosten bestaan uit ICT-kosten, kosten van SSO’s en overige materiële kosten.
De ICT-kosten zijn met met € 1 mln gestegen ten opzichte van de ontwerpbegroting. De kosten van beheer en onderhoud stijgen, doordat activa in gebruik zijn genomen. De ontwikkelkosten zijn bekostigd met de leenfaciliteit.
De kosten van SSO’s stijgen met € 0,2 mln door toename van het aantal fte en als gevolg van de inflatie.
De overige materiële kosten dalen met € 0,9 mln als gevolg van een geactualiseerde inschatting van de kosten.
Afschrijvingskosten
De afschrijvingskosten op immateriële activa zijn gebaseerd op de activering van kosten voor de bouw van het Emissiehandel portaal, het Register Energie voor Vervoer en het CO2 Heffingsregister. De afschrijvingskosten stijgen met € 0,3 mln omdat investeringen in 2022 hoger zijn uitgevallen.
| 1. | Rekening-courant RHB 1 januari 2023 + depositorekeningen | 2.639 | 586 | 3.225 |
| Totaal ontvangsten operationele kasstroom (+) | 15.929 | 1.641 | 17.570 | |
| Totaal uitgaven operationele kasstroom (-/-) | ‒ 15.158 | ‒ 1.383 | ‒ 16.541 | |
| 2. | Totaal operationele kasstroom | 771 | 259 | 1.030 |
| Totaal investeringen (-/-) | 0 | ‒ 1.414 | ‒ 1.414 | |
| Totaal boekwaarde desinvesteringen (+) | 0 | 0 | 0 | |
| 3. | Totaal investeringkasstroom | 0 | ‒ 1.414 | ‒ 1.414 |
| Eenmalige uitkering aan moederdepartement (-/-) | 0 | ‒ 2.821 | ‒ 2.821 | |
| Eenmalige storting door het moederdepartement (+) | 0 | 0 | 0 | |
| Aflossingen op leningen (-/-) | ‒ 180 | ‒ 663 | ‒ 843 | |
| Beroep op leenfaciliteit (+) | 500 | 914 | 1.414 | |
| 4. | Totaal financieringskasstroom | 320 | ‒ 2.570 | ‒ 2.250 |
| 5. | Rekening-courant RHB 31 december 2023 (=1+2+3+4) | 3.730 | ‒ 3.139 | 591 |
Toelichting op het kasstroomoverzicht
Operationele kasstroom
De operationele kasstroom bestaat uit het geraamde saldo van baten en lasten gecorrigeerd voor afschrijvingen en vooruit ontvangen en vooruit betaalde bedragen.
Investeringskasstroom
De investering betreft de doorontwikkeling van de Registers Emissiehandel en Energie voor Vervoer, de ontwikkeling van het Emissiehandelsportaal (EHP) en de ontwikkeling van het ETS Maritiem Portaal en het ETS 2 portaal.
Financieringskasstroom
Het beroep op de leenfaciliteit wordt gedaan voor hierboven vermelde investeringen.
5.2 Rijksinspectie Digitale Infrastructuur (RDI)
| Baten | |||
| Omzet | 69.597 | 10.594 | 80.191 |
| waarvan omzet moederdepartement | 39.568 | 7.962 | 47.530 |
| waarvan omzet overige departementen | 5.159 | 1.738 | 6.897 |
| waarvan omzet derden | 24.870 | 894 | 25.764 |
| Rentebaten | 0 | 0 | 0 |
| Vrijval voorzieningen | 0 | 0 | 0 |
| Bijzondere baten | 0 | 0 | 0 |
| Totaal baten | 69.597 | 10.594 | 80.191 |
| Lasten | |||
| Apparaatskosten | 65.422 | 16.302 | 81.724 |
| Personele kosten | 42.145 | 11.292 | 53.437 |
| waarvan eigen personeel | 32.495 | 6.584 | 39.079 |
| waarvan inhuur externen | 7.026 | 4.708 | 11.734 |
| waarvan overige personele kosten | 2.624 | 0 | 2.624 |
| Materiële kosten | 23.277 | 5.010 | 28.287 |
| waarvan apparaat ICT | 0 | 0 | 0 |
| waarvan bijdrage aan SSO's | 13.841 | 5.010 | 18.851 |
| waarvan overige materiële kosten | 9.436 | 0 | 9.436 |
| Rentelasten | 100 | 0 | 100 |
| Afschrijvingskosten | 4.000 | 0 | 4.000 |
| Materieel | 2.000 | 0 | 2.000 |
| waarvan apparaat ICT | 0 | 0 | 0 |
| waarvan overige materiele afschrijvingskosten | 2.000 | 0 | 2.000 |
| Immaterieel | 2.000 | 0 | 2.000 |
| Overige lasten | 75 | 0 | 75 |
| waarvan dotaties voorzieningen | 75 | 0 | 75 |
| waarvan bijzondere lasten | 0 | 0 | 0 |
| Totaal lasten | 69.597 | 16.302 | 85.899 |
| Saldo van baten en lasten gewone bedrijfsuitoefening | 0 | 0 | 0 |
| Agentschapsdeel Vpb-lasten | 0 | 0 | 0 |
| Saldo van baten en lasten | 0 | ‒ 5.708 | ‒ 5.708 |
| Mutatie Tii/Wau gelden | 0 | 5.708 | 5.708 |
| Saldo van baten en lasten na resultaatbestemming | 0 | 0 | 0 |
- Vanaf 1 januari 2023 is Agentschap Telecom Rijksinspectie Digitale Infrastructuur geworden.
Toelichting op de baten
Omzet moederdepartement
De uitvoeringsofferte en toezichtofferte vallen hoger uit dan begroot als gevolg van de toekenningen vanuit het coalitieakkoord (CA) en als gevolg van een hogere loon- en prijscompensatie (7,5% t.o.v. 2,9% in mei).
Dit houdt in dat er € 7,96 mln extra omzet is vastgesteld. Dit bestaat uit: € 0,9 mln richtlijn beveiliging van netwerk- en informatiesystemen / Critical entities resilience (NIS2/CER), € 1,0 mln voor Netcode, 4,6 mln Afbouw Salderingsregeling en € 1,5 mln voor hogere loon- en prijscompensatie.
Omzet overige departementen
In 2023 is de offerte (voorbereiding) Wet Digitale Overheid (Wdo) en Elektronische Toegangsdiensten (ETD) goedgekeurd door BZK als opdrachtgever. Opdracht ligt € 1 mln hoger dan begroot in mei 2022.
Van het ministerie van VWS is de opdracht ontvangen met betrekking tot de toegankelijkheidsvoorschriften voor producten en diensten (Toegankelijkheidsrichtlijn 2019/882) voor € 0,55 mln. Daarnaast is de omzet € 0,2 mln hoger door loon- en prijscompensatie.
Omzet derden
De hogere omzet van € 0,9 mln in 2023 is het gevolg van de loon- en prijscompensatie van 7,5% voor 2023.
Toelichting op de lasten
Personele kosten
De totale personele kosten zijn conform offertes en in lijn met de looncompensatie in de tarievennota 2023. De totale personele kosten bestaan uit ambtelijk personeel (78%) en extern personeel (22%).
Materiële kosten
De materiële kosten zijn één op één afgeleid van de offerte en de beoogde materiële lasten benodigd om de taak ten uitvoer te brengen.
Toelichting op het saldo van baten en lasten
Het saldo van baten en lasten laat een negatief saldo van € 5,7 mln als gevolg van de lasten voor Werk aan Uitvoering (WaU) en voor Transparantie in Informatie (Tii).De ontvangen bijdragen voor deze taken komen ten gunste van de bestemmingsreserve en zijn verwerkt in het kasstroomoverzicht als eenmalige storting door het moederdepartement
| 1. | Rekening-courant RHB 1 januari 2023 + depositorekeningen | 13.457 | 11.498 | 24.955 |
| Totaal ontvangsten operationele kasstroom (+) | 69.597 | 10.594 | 80.191 | |
| Totaal uitgaven operationele kasstroom (-/-) | ‒ 65.597 | ‒ 16.302 | ‒ 81.899 | |
| 2. | Totaal operationele kasstroom | 4.000 | ‒ 5.708 | ‒ 1.708 |
| Totaal investeringen (-/-) | ‒ 5.750 | 0 | ‒ 5.750 | |
| Totaal boekwaarde desinvesteringen (+) | 0 | 0 | 0 | |
| 3. | Totaal investeringkasstroom | ‒ 5.750 | 0 | ‒ 5.750 |
| Eenmalige uitkering aan moederdepartement (-/-) | 0 | 0 | 0 | |
| Eenmalige storting door het moederdepartement (+) | 0 | 5.708 | 5.708 | |
| Aflossingen op leningen (-/-) | ‒ 5.269 | 0 | ‒ 5.269 | |
| Beroep op leenfaciliteit (+) | 5.750 | 0 | 5.750 | |
| 4. | Totaal financieringskasstroom | 481 | 5.708 | 6.189 |
| 5. | Rekening-courant RHB 31 december 2023 (=1+2+3+4) | 12.187 | 11.498 | 23.685 |
Toelichting op het kasstroomoverzicht
De suppletoire begroting heeft geen effect op het saldo van het kasstroomoverzicht. De mutaties bevinden zich binnen de operationele en financieringskasstroom en met een saldo van nul.
De Eenmalige storting door het moederdepartement heeft betrekking op de ontvangsten voor Werk aan Uitvoering (Wau) en voor Transparantie in Informatie (Tii).