Memorie van toelichting
Jaarverslag en slotwet Gemeentefonds 2022
Memorie van toelichting
Nummer: 2023D17839, datum: 2023-05-17, bijgewerkt: 2024-02-19 10:56, versie: 2
Directe link naar document (.pdf), link naar pagina op de Tweede Kamer site, officiële HTML versie (kst-36360-B-4).
Gerelateerde personen:- Eerste ondertekenaar: H.G.J. Bruins Slot, minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (Ooit CDA kamerlid)
- Mede ondertekenaar: M.L.A. van Rij, staatssecretaris van Financiën
Onderdeel van kamerstukdossier 36360 B-4 Jaarverslag en slotwet Gemeentefonds 2022.
Onderdeel van zaak 2023Z07581:
- Indiener: H.G.J. Bruins Slot, minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
- Medeindiener: M.L.A. van Rij, staatssecretaris van Financiën
- Volgcommissie: vaste commissie voor Financiën
- Voortouwcommissie: vaste commissie voor Binnenlandse Zaken
- 2023-05-23 15:45: Regeling van werkzaamheden (Regeling van werkzaamheden), TK
- 2023-05-24 14:00: Slotwet Gemeentefonds 2022 (36360-B) (Inbreng feitelijke vragen), vaste commissie voor Binnenlandse Zaken
- 2023-06-01 11:30: Procedurevergadering commissie Binnenlandse Zaken (Procedurevergadering), vaste commissie voor Binnenlandse Zaken
- 2023-06-12 10:00: Jaarverslagen en slotwetten over het jaar 2022 Hfst. VII het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, B het Gemeentefonds en C het Provinciefonds (Wetgevingsoverleg), vaste commissie voor Binnenlandse Zaken
- 2023-07-06 14:45: Aanvang middagvergadering: STEMMINGEN (over alle onderwerpen tot en met 5 juli 2023) (Stemmingen), TK
Preview document (🔗 origineel)
| Tweede Kamer der Staten-Generaal | 2 |
| Vergaderjaar 2022–2023 |
| 36 360B | Jaarverslag en slotwet gemeentefonds 2022 |
| Nr. 4 |
|
A Artikelgewijze toelichting bij het wetsvoorstel
Wetsartikel 1 (verplichtingen, uitgaven en ontvangsten)
De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 afzonderlijk bij wet vastgesteld en ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2022 wijzigingen aan te brengen in de begrotingsstaat van het gemeentefonds.
Het in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikel wordt in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.
Wetsartikel 3 (verplichtingenbedrag als bedoeld in artikel 5 van de Fvw)
Ingevolge artikel 5, eerste lid, van de Financiële-verhoudingswet hebben gemeenten gezamenlijk recht op het bedrag dat in de begroting als verplichting voor het totaal van de algemene uitkering en de aanvullende uitkeringen is opgenomen. Ingevolge artikel 5, tweede lid, van de Financiële-verhoudingswet hebben de gemeenten gezamenlijk recht op de bedragen die in de begroting als verplichting voor het totaal van de integratie-uitkeringen en het totaal van de decentralisatie-uitkeringen zijn opgenomen.
De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
H.G.J. Bruins Slot
De Staatssecretaris van Financiën,
M.L.A. van Rij
B Artikelgewijze toelichting bij de begrotingsartikelen (slotverschillen)
Artikel 1 Gemeentefonds
Uitgaven
In onderstaande tabel wordt een nadere uitsplitsing gegeven van de totstandkoming van het uitgavenbedrag van het gemeentefonds. Ten opzichte van de 2e suppletoire begroting 2022 is het uitgavenbedrag van het gemeentefonds met € 656,9 mln. verlaagd. De in tabel 1 weergegeven mutaties worden onder de tabel nader verklaard.
| Stand uitgavenbedrag eerste suppletoire begroting 20222 | 39.880.718 | |
| Stand uitgavenbedrag tweede suppletoire begroting 2022 | 40.638.361 | |
| Voorgestelde mutaties bij slotwet 2022 | ||
| 1) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingswet opdrachten | 76 | |
| 2) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingswet bijdragen | ‒ 508 | |
| 3) Wijziging betalingsverloop algemene uitkering 2022 | ‒ 655.985 | |
| 4) Afboeken oude verplichting IU participatie 2019 | ‒ 1 | |
| 5) Wijziging betalingsverloop integratie-uitkeringen overig 2022 | ‒ 2 | |
| 6) Afboeken oude verplichting decentralisatie-uitkeringen 2019 | ‒ 64 | |
| 7) Wijziging betalingsverloop decentralisatie-uitkeringen 2022 | ‒ 440 | |
| Totaal mutaties bij slotwet | ‒ 656.924 | |
| Stand uitgavenbedrag slotwet 2022 | 39.981.438 | |
| Waarvan uitgavenbedrag Algemene uitkering | 33.721.227 | |
| Waarvan uitgavenbedrag Decentralisatie-uitkeringen | 1.967.441 | |
| Waarvan uitgavenbedrag Integratie-uitkering Voogdij 18+ | 742.059 | |
| Waarvan uitgavenbedrag Integratie-uitkering Beschermd wonen | 1.498.275 | |
| Waarvan uitgavenbedrag Integratie-uitkering Participatie | 1.965.262 | |
| Waarvan uitgavenbedrag Integratie-uitkeringen Overig | 85.796 | |
| Waarvan uitgavenbedrag Kosten Financiële-verhoudingswet opdrachten | 476 | |
| Waarvan uitgavenbedrag Kosten Financiële-verhoudingswet bijdragen | 902 |
- In deze stand zijn de mutaties van de eerste Incidentele Suppletoire Begroting opgenomen.
- In deze stand zijn de mutaties van de tweede Incidentele Siuppletoire Begroting opgenomen
De wijziging van het uitgavenbedrag is het saldo van een aantal mutaties:
1 en 2) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingwet opdrachten en bijdragen
Het gerealiseerde bedrag komt per saldo € 0,432 mln. lager uit dan bij 2e suppletoire begroting 2022 werd geraamd. Het budget voor 2022 is daarmee niet volledig tot besteding gekomen. Deze uitgaven zullen in 2023 alsnog worden gedaan. Daarom zullen de uitgaven «Kosten financiële-verhoudingswet» bij Voorjaarsnota 2023 opwaarts worden bijgesteld, conform de bestaande afspraken hierover met het Ministerie van Financiën.
3) Wijziging betalingsverloop algemene uitkering 2022
De uitbetalingen aan gemeenten in 2022 blijken lager te zijn dan het beschikbare uitgavenbudget bij 2e suppletoire begroting 2022. Het gaat hierbij om een verschil van € 656 mln. De belangrijkste reden voor het verschil ligt in het feit dat er in een laat stadium van het besluitvormingsproces nog extra middelen beschikbaar zijn gekomen voor de algemene uitkering gemeentefonds. Daardoor kon de laatste betaaltermijn in 2022 niet meer gehaald worden. Het betreft onder meer € 500 mln. in verband met de energietoelage voor huishoudens met een laag inkomen. De desbetreffende bedragen zijn in januari 2023 alsnog uitbetaald. Het uitgavenbudget voor de algemene uitkering zal bij Voorjaarsnota 2023 met dit bedrag opwaarts worden bijgesteld.
4) Afboeken oude verplichting integratie-uitkering participtie 2019
Deze boeking hangt samen met het afboeken van een oude verplichting samenhangend met de integratie-uitkering participatie uit 2019.
5) Wijziging betalingsverloop integratie-uitkeringen overig 2022
De uitbetalingen aan gemeenten in 2022 blijken lager te zijn dan het beschikbare uitgavenbudget bij 2e suppletoire begroting 2022. Het gaat hierbij om een verschil van € 2.000. Het uitgavenbudget voor de integratie-uitkeringen zal bij Voorjaarsnota 2023 met dit bedrag opwaarts worden bijgesteld.
6) Afboeken oude verplichtingen Decentralisatie-uitkeringen 2019
Deze boeking hangt samen met het afboeken van een oude verplichting samenhangend met decentralisatie-uitkeringen uit 2019.
7) Wijziging betalingsverloop decentralisatie-uitkeringen 2022
De uitbetalingen aan gemeenten in 2022 blijken lager te zijn dan het beschikbare uitgavenbudget bij 2e suppletoire begroting 2022. Het gaat hierbij om een verschil van € 0,44 mln. Een specificatie van dit bedrag is opgenomen in de bijlage bij deze slotwet. Het uitgavenbudget voor de decentralisatie-uitkeringen zal bij Voorjaarsnota 2023 met dit bedrag opwaarts worden bijgesteld.
Verplichtingen
In tabel 2 wordt ter toelichting een nadere uitsplitsing gegeven van de totstandkoming van het verplichtingenbedrag van het gemeentefonds. Ten opzichte van de 2e suppletoire begroting 2022 is het verplichtingenbedrag met € 0,852 mln. verlaagd.
| Stand verplichtingenbedrag eerste suppletoire begroting 20222 | 39.619.270 | |
| Stand verplichtingenbedrag tweede suppletoire begroting 2022 | 40.376.913 | |
| Voorgestelde mutaties bij slotwet 2022 | ||
| 1) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingswet opdrachten | ‒ 176 | |
| 2) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingswet bijdragen | ‒ 611 | |
| 3) Afboeken oude verplichting decentralisatie-uitkeringen 2019 | ‒ 64 | |
| 4) Afboeken oude verplichting IU Participatie 2019 | ‒ 1 | |
| Totaal mutaties bij slotwet | ‒ 852 | |
| Stand verplichtingenbedrag slotwet 2022 | 40.376.061 | |
| Waarvan verplichtingenbedrag Algemene uitkering | 34.126.138 | |
| Waarvan verplichtingenbedrag Decentralisatie-uitkeringen | 1.957.508 | |
| Waarvan verplichtingenbedrag Integratie-uitkering Voogdij 18+ | 742.059 | |
| Waarvan verplichtingenbedrag Integratie-uitkering Beschermd wonen | 1.498.275 | |
| Waarvan verplichtingenbedrag Integratie-uitkering Participatie | 1.965.261 | |
| Waarvan verplichtingenbedrag Integratie-uitkeringen Overig | 85.797 | |
| Waarvan verplichtingenbedrag Kosten Financiële-verhoudingswet opdrachten | 224 | |
| Waarvan verplichtingenbedrag Kosten Financiële-verhoudingswet bijdragen | 799 |
- In deze stand zijn de mutaties van de eerste Incidentele Suppletoire Begroting opgenomen.
- In deze stand zijn de mutaties van de tweede Incidentele Siuppletoire Begroting opgenomen.
De wijziging van het verplichtingenbedrag is als volgt te verklaren:
1) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingwet opdrachten
Het gerealiseerde bedrag komt totaal € 0,176 mln. lager uit dan bij 2e suppletoire begroting 2022 werd geraamd. Dit is veroorzaakt doordat in 2022 minder opdrachten zijn aangegaan dan vooraf geraamd.
2) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingwet bijdragen
Het gerealiseerde bedrag komt totaal € 0,611 mln. lager uit dan bij 2e suppletoire begroting 2022 werd geraamd. Dit is veroorzaakt doordat in 2022 minder opdrachten zijn aangegaan dan vooraf geraamd.
3) Afboeken oude verplichtingen Decentralisatie-uitkeringen 2019
Deze boeking hangt samen met het afboeken van een oude verplichting samenhangend met decentralisatie-uitkeringen uit 2019.
4) Afboeken oude verplichtingen integratie-uitkering participatie 2019
Deze boeking hangt samen met het afboeken van een oude verplichting samenhangend met de integratie-uitkering participatie uit 2019.
Ontvangsten
Sinds de invoering van de Financiële-verhoudingswet zijn de uitgaven en de inkomsten op grond van artikel 4 van die wet over ieder uitkeringsjaar aan elkaar gelijk. Ten opzichte van de 2e suppletoire begroting 2022 worden de ontvangsten met € 656,9 mln. verlaagd.
Bijlage Specificatie integratie- en decentralisatie-uitkeringen
| Integratie-uitkeringen | |||||
| Voogdij 18+ | 742.059 | 742.059 | 742.059 | 0 | |
| Beschermd wonen | 1.498.275 | 1.498.275 | 1.498.275 | 0 | |
| Participatie | 1.965.262 | 1.965.262 | 1.965.262 | 0 | |
| Verhoging raadsledenvergoeding kleine gemeenten | 9.776 | 9.776 | 9.775 | ‒ 1 | |
| Uitvoeringskosten inburgering | 76.021 | 76.021 | 76.021 | 0 | |
| Wijziging betalingsverloop 2021 | 2 | ‒ 1 | 1 | 0 | ‒ 1 |
| SUBTOTAAL IU | 4.291.395 | ‒ 1 | 4.291.394 | 4.291.392 | ‒ 2 |
| Decentralisatie-uitkeringen | |||||
| Aanpak laaggeletterdheid | 6.050 | 6.050 | 6.050 | 0 | |
| Aanpak lerarentekort G4 | 4.000 | 4.000 | 4.000 | 0 | |
| Bed, Bad en Brood | 1.600 | 1.600 | 1.600 | 0 | |
| Beeldende kunst en vormgeving | 13.500 | 13.500 | 13.500 | 0 | |
| Bijzondere bijstand studenten | 35.000 | 35.000 | 35.000 | 0 | |
| Bodembescherming | 8.583 | 8.583 | 8.583 | 0 | |
| Brede aanpak Dak- en thuisloosheid | 61.900 | 61.900 | 61.900 | 0 | |
| BRP centralisering inschrijving vergunninghouders | 4.731 | 4.731 | 4.731 | 0 | |
| Buurtsportcoaches | 75.005 | 75.005 | 75.004 | ‒ 1 | |
| Correctie Waterschapswegen (Knelpunten verdeelproblematiek) | 3.867 | 3.867 | 3.867 | 0 | |
| Crisisdienstverlening (Jeugdwerkloosheid) | 33.110 | 33.110 | 33.100 | ‒ 10 | |
| Dichterbij dan je denkt | 25.112 | 25.112 | 25.112 | 0 | |
| Duurzame polder | 250 | 250 | 250 | 0 | |
| Einde lening inburgeringsplichtig | 2.625 | 2.625 | 2.625 | 0 | |
| Erfgoed deal | 2.965 | 2.965 | 2.965 | 0 | |
| Experiment centrale stemopneming | 535 | 535 | 535 | 0 | |
| Experiment gesloten coffeeshopketen | 1.378 | 1.378 | 1.378 | ‒ 1 | |
| Extra capaciteit BOA's | 13.000 | 13.000 | 13.000 | 0 | |
| Faciliteitenbesluit opvangcentra | 9.876 | 9.876 | 9.876 | 0 | |
| Gemeengteraadsverkiezingen 2022 | 30.380 | 30.380 | 30.380 | 0 | |
| Gezond in de stad | 34.626 | 34.626 | 34.622 | ‒ 4 | |
| Handhaving quarantaineplicht | 1.357 | 1.357 | 1.357 | 0 | |
| Informele scholing | 243 | 243 | 243 | 0 | |
| Inkomstenderving gemeenten 2020 | 151.794 | 151.794 | 151.794 | 0 | |
| Inkomstenderving gemeenten 2021 | 152.447 | 152.447 | 152.044 | ‒ 403 | |
| Invoeringskosten omgevingswet | 150.938 | 150.938 | 150.938 | 0 | |
| Jeugd | 21.700 | 21.700 | 21.700 | 0 | |
| Jeugdcontributie Bibliotheek | 312 | 312 | 312 | 0 | |
| Jeugdhulp aan kinderen in een AZC | 5.100 | 5.100 | 5.100 | 0 | |
| Kansen voor alle kinderen | 85.000 | 85.000 | 85.000 | 0 | |
| Leerlingenvervoer Oekraine | 22.000 | 22.000 | 22.000 | 0 | |
| LHBTI beleid regenboogsteden | 1.473 | 1.473 | 1.473 | 0 | |
| Maatschappelijke begeleiding | 34.988 | 34.988 | 34.988 | 0 | |
| Maatschappelijke opvang | 418.387 | 418.387 | 418.387 | 0 | |
| Mantelzorgbeleid | 1.500 | 1.500 | 1.500 | 0 | |
| Meerkosten Oekraine sociaal domein | 25.500 | 25.500 | 25.500 | 0 | |
| Ondersteuning RES proces | 8.803 | 8.803 | 8.803 | 0 | |
| Onderzoek Almere integratie | 27 | 27 | 27 | 0 | |
| Online weerbaarheid | 317 | 317 | 316 | ‒ 1 | |
| Parkstad conferentie | 10 | 10 | 10 | 0 | |
| Samenwerkingskader Scherpenzeel | 78 | 78 | 78 | 0 | |
| Slavernijverleden | 958 | 958 | 958 | 0 | |
| Stedelijk vernieuwingsgebieden | 2.000 | 2.000 | 2.000 | 0 | |
| Uitstapprogramma prostituees | 4.000 | 4.000 | 4.000 | 0 | |
| Uitvoeringskosten klimaatakkoord | 112.591 | 112.591 | 112.581 | ‒ 10 | |
| Veilige steden | 520 | 520 | 520 | 0 | |
| Veiligheidshuizen | 7.699 | 7.699 | 7.699 | 0 | |
| Versterken sociale basis | 11.000 | 11.000 | 11.000 | 0 | |
| Versterking arbeidsmarktregio's | 14.541 | 14.541 | 14.541 | 0 | |
| Versterking dienstverlening gemeenten: personen met verward gedrag | 10.000 | 10.000 | 10.000 | 0 | |
| Versterking dienstverlening gemeenten: systeemleren | 5.000 | 5.000 | 5.000 | 0 | |
| Versterking omgevingsveiligheidsdiensten | 3.825 | 3.825 | 3.825 | 0 | |
| VN Decennium | 61 | 61 | 61 | 0 | |
| Voorkomen discriminatie naar herkomst | 172 | 172 | 172 | 0 | |
| Voorschoolse voorziening peuters | 30.200 | 30.200 | 30.200 | 0 | |
| Vrouwenopvang | 231.651 | 231.651 | 231.651 | 0 | |
| VTH-taken | 46.700 | 46.700 | 46.700 | 0 | |
| Werktoegeleiding jongeren | 42 | 42 | 42 | 0 | |
| Wet kwaliteitsborging bouwen | 24.755 | 24.755 | 24.755 | 0 | |
| Windpark N33 | 1.790 | 1.790 | 1.790 | 0 | |
| Wijziging betalingsverloop decentralisatie uitkeringen | 10.373 | ‒ 64 | 10.309 | 10.300 | ‒ 9 |
| SUBTOTAAL DU | 1.967.945 | ‒ 64 | 1.967.881 | 1.967.441 | ‒ 440 |
| TOTAAL IU en DU | 6.259.340 | ‒ 65 | 6.259.275 | 6.258.833 | ‒ 442 |