Memorie van toelichting
Vaststelling van de begrotingsstaat van het Mobiliteitsfonds voor het jaar 2024
Memorie van toelichting
Nummer: 2023D35157, datum: 2023-09-19, bijgewerkt: 2024-02-19 10:56, versie: 2
Directe link naar document (.pdf), link naar pagina op de Tweede Kamer site, officiële HTML versie (kst-36410-A-2).
Gerelateerde personen:- Eerste ondertekenaar: M.G.J. Harbers, minister van Infrastructuur en Waterstaat (Ooit VVD kamerlid)
Onderdeel van kamerstukdossier 36410 A-2 Vaststelling van de begrotingsstaat van het Mobiliteitsfonds voor het jaar 2024.
Onderdeel van zaak 2023Z14447:
- Indiener: M.G.J. Harbers, minister van Infrastructuur en Waterstaat
- Voortouwcommissie: vaste commissie voor Infrastructuur en Waterstaat
- 2023-09-20 14:30: Aanvang middagvergadering: Regeling van werkzaamheden (Regeling van werkzaamheden), TK
- 2023-09-27 10:15: Procedurevergadering IenW (Procedurevergadering), vaste commissie voor Infrastructuur en Waterstaat
- 2023-12-20 10:15: Procedurevergadering IenW (Procedurevergadering), vaste commissie voor Infrastructuur en Waterstaat
- 2023-12-20 12:00: Vaststelling van de begrotingsstaat van het Mobiliteitsfonds voor het jaar 2024 (Inbreng feitelijke vragen), vaste commissie voor Infrastructuur en Waterstaat
- 2024-01-23 16:15: Begroting Infrastructuur en Waterstaat (36410-XII) 1TK (Plenair debat (wetgeving)), TK
- 2024-01-25 10:15: Begroting Infrastructuur en Waterstaat (36410-XII) antwoord 1e TK + rest (Plenair debat (wetgeving)), TK
- 2024-02-15 14:01: Aanvang middagvergadering: STEMMINGEN (over alle resterende begrotingen en over de Incidentele suppletoire begroting inzake Oekraïne Faciliteit (36499) en over moties ingediend bij het Tweeminutendebat Raad Buitenlandse Zaken Handel) (Stemmingen), TK
Preview document (🔗 origineel)
| Tweede Kamer der Staten-Generaal | 2 |
| Vergaderjaar 2023–2024 |
| 36 410 A | Vaststelling van de begrotingsstaat van het Mobiliteitsfonds voor het jaar 2024 |
| Nr. 2 |
|
Geraamde uitgaven en ontvangsten
Figuur 1 Geraamde uitgaven verdeeld over productartikelen en niet-beleidsartikelen (bedragen x € 1 mln). Totaal € 10.245.581.000
Figuur 2 Geraamde ontvangsten verdeeld over productartikelen en niet-beleidsartikelen (bedragen x € 1 mln). Totaal € 10.245.581.000
Figuur 3 Gemiddelde jaarlijkse ontvangsten en uitgaven per productartikel in de periode 2023–2037 (bedragen x € 1 mln). Totaal gemiddeld € 9.631 miljoen.
A. Artikelsgewijze toelichting bij het begrotingswetsvoorstel
Wetsartikel 1
De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld.
Het wetsvoorstel strekt ertoe om de onderhavige begrotingsstaat voor het aangegeven jaar vast te stellen.
Alle voor dit jaar vastgestelde begrotingswetten tezamen vormen de Rijksbegroting voor dat jaar. Een toelichting bij de Rijksbegroting als geheel is opgenomen in de Miljoenennota.
Met de vaststelling van dit wetsartikel worden de uitgaven, verplichtingen en de ontvangsten vastgesteld. De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zogenoemde begrotingstoelichting).
De Minister van Infrastructuur en Waterstaat
M.G.J. Harbers
B. Artikelsgewijze toelichting bij de begrotingsartikelen
1. Leeswijzer
Structuur
De opzet en structuur van de begroting voor het Mobiliteitsfonds zijn gebaseerd op de rijksbegrotingsvoorschriften van het Ministerie van Financiën. De begrotingstoelichting kent een opbouw waarbij afhankelijk van de informatievraag- en behoefte verder kan worden ingezoomd.
- Allereerst is de begroting(wet)staat voor het Mobiliteitsfonds voor het jaar 2023 opgenomen. Deze dient ter autorisatie van de budgetten die op artikelniveau in de verplichtingen-, uitgaven- en ontvangstenramingen worden voorgesteld;
- In de Uitvoeringsagenda Mobiliteit is vervolgens inzichtelijk gemaakt welke projecten in 2024 worden opgeleverd en bij welke projecten de uitvoering in 2024 begint;
- Het laatste onderdeel van de agenda, Begroting op hoofdlijnen, verstrekt inzicht in de belangrijkste budgettaire voorstellen die leiden tot wijziging van de begroting. Hiermee kan snel een indruk worden verkregen van de inhoud van dit wetsvoorstel;
- In de artikelgewijze toelichting bij dit wetsvoorstel zijn de MIRT-tabellen met de realisatieprojecten alsmede de verkenningen en planuitwerkingprogramma’s opgenomen waarin de begrotingsmutaties op projectniveau zichtbaar zijn gemaakt. Deze MIRT-tabellen zijn in ieder geval voorzien van toelichtingen indien sprake is: 1) van een wijziging (anders dan door de verwerking van loon- en prijsbijstelling ) in het taakstellend projectbudget groter dan 10% of meer dan € 10 miljoen; 2) van een wijziging groter dan 1 jaar in de oplevering van het project. De stand vorig betreft de stand in de eerste suppletoire begroting 2023. Meer gedetailleerde informatie over de projecten die zich thans in de fase van verkenning, planuitwerking en realisatie bevinden, kunt u vinden in de individuele projectbladen van het MIRT Overzicht 2024. Voor de projecten in de MIRT tabellen is waar mogelijk een digitale verwijzing opgenomen naar het projectblad van dat project in het MIRT Overzicht;
- In de verdiepingsbijlage is door middel van een meerjarige mutatietabel op artikelonderdeelniveau de aansluiting gemaakt tussen de vorige stand van de begroting en de nu voorgestelde stand, voor de volledige looptijd van het fonds;
- De overige bijlagen geven voor enkele specifieke onderwerpen inhoudelijk meer toelichting of betreffen overzichtsconstructies.
Mede naar aanleiding van overleg met de Tweede Kamer zijn in aanvulling op de rijksbegrotingsvoorschriften de onderstaande punten in deze begroting verwerkt:
- Naar aanleiding van de motie van de leden Van Helvert en Van Veldhoven (Kamerstukken II 2015–2016, 34 475 XII, nr. 12) worden bij alle begrotingsartikelen op het Mobiliteitsfonds en Deltafonds groter dan € 1 miljard de begrotingsmutaties boven de € 5 miljoen toegelicht. Dit heeft als praktische uitwerking dat bij de artikelen tussen de € 200 miljoen en € 1 miljard de ondergrens voor technische mutaties ook neerwaarts is bijgesteld. Voor beleidsmatige mutaties was er bij de artikelen van deze omvang reeds sprake van een ondergrens van € 5 miljoen. De norm voor het toelichten van de begrotingsmutaties op het niveau van artikelonderdeel is hiermee als volgt:
| Omvang begrotingsartikel (stand Ontwerpbegroting in € miljoen) | Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen) | Technische mutaties (ondergrens in € miljoen) |
| < 50 | 1 | 2 |
| ≥ 50 en < 200 | 2 | 4 |
| ≥ 200 < 1000 | 5 | 5 |
| ≥ 1000 | 5 | 5 |
- In bijlage 1 wordt de voeding van het Mobiliteitsfonds weergegeven. Daarbij is het verschil met artikel 26 Bijdrage Investeringsfondsen van de begroting Hoofdstuk XII uitgewerkt. Dit verschil betreft de overige ontvangsten van het fonds.
- Op de productartikelen worden onder de desbetreffende tabel «budgettaire gevolgen van de uitvoering» na de begrotingsperiode extracomptabel de budgetten op het niveau van artikelonderdeel weergegeven voor de looptijd tot en met 2037.
- Significante kasschuiven en begrotingsmutaties op de beschikbare budgetten worden in de verdiepingsbijlage op hetzelfde detailniveau (artikelonderdeel) tot en met 2037 toegelicht. Dit rekening houdend met de norm zoals hierboven is aangegeven.
- Voor beheer, onderhoud en vervanging is een aparte bijlage opgenomen. Specifiek voor Spoorwegen (artikelonderdeel 13.02) geldt dat een meer uitgebreide inhoudelijke toelichting is opgenomen op de aanwending van de bijdrage aan ProRail. In deze begroting is een specificatie van de uitgaven opgenomen, conform de specificatie zoals opgenomen in het beheerplan en de jaarrekening van ProRail.
In het Wetgevingsoverleg begrotingsonderzoek van 12 oktober 2016 is uitgebreid met de Kamer gesproken over kasschuiven op de fondsbegrotingen. In het kader van de informatievoorziening wordt hieronder aangegeven waarom deze kasschuiven worden doorgevoerd op de fondsbegrotingen en op welke plek de in de begroting 2023 doorgevoerde kasschuiven worden toegelicht.
Op de begrotingen van het Mobiliteitsfonds en het Deltafonds vinden jaarlijks kasschuiven plaats. Middels kasschuiven wordt ervoor gezorgd dat de beschikbare kas per jaar en per modaliteit blijft aansluiten op de geactualiseerde programmering. Kasschuiven zijn altijd budgetneutraal, hetgeen betekent dat de hoeveelheid middelen die meerjarig beschikbaar is niet wijzigt als gevolg van de kasschuif. In de verdiepingsbijlage van de begrotingen van het Mobiliteitsfonds en Deltafonds zijn de significante kasschuiven in de begroting 2024 over de gehele looptijd van de begroting inzichtelijk gemaakt en toegelicht. Indien sprake is van politiek relevante kasschuiven dan worden deze tevens opgenomen en toegelicht in de begroting op hoofdlijnen. De begroting op hoofdlijnen treft u aan in hoofdstuk Uitvoeringsagenda Mobiliteit.
2. Uitvoeringsagenda Mobiliteit
2.1 Mijlpalen en resultaten
Hieronder wordt ingegaan op de mijlpalen in het lopende programma. Hiermee wordt inzichtelijk gemaakt, welke projecten in 2024 worden opgeleverd en bij welke projecten de uitvoering in 2024 start.
Exploitatie, onderhoud en vernieuwing
In 2024 gaat IenW onder meer de volgende activiteiten in het kader van exploitatie, onderhoud en vernieuwing uitvoeren.
| Hoofdwegen | ‒ | Verkeersmanagement waaronder inzet weginspecteurs bij incidenten, het op alle bemeten wegvakken inwinnen van betrouwbare route- en reisinformatie. Deze informatie tijdig aan de NDW te leveren, het realiseren van benuttingsmaatregelen en connecting mobility. |
| ‒ | Beheer en onderhoud waaronder verhardingsonderhoud, onderhoud aan kunstwerken en onderhoud aan Dynamisch Verkeersmanagement (DVM) systemen. | |
| ‒ | Uitvoering van het programma vervangingen en renovaties waaronder het programma Stalen Bruggen. | |
| Spoorwegen | ‒ | Regulier beheer en onderhoud, waaronder het inspecteren en schouwen van de infrastructuur, functieherstel bij verstoringen, het saneren van geluidsschermen en het onderhouden en schoonmaken van stations. |
| ‒ | Groot onderhoud, waaronder het slijpen van spoorstaven en het seizoenbestendig houden van de sporen. | |
| ‒ | Het vervangen van spoorstaven, dwarsliggers en wissels en de vervanging van andere systemen, zoals energie, transfer en treinbeveiliging en treinbeheersing. | |
| Hoofdvaarwegen | ‒ | Verkeersmanagement waaronder activiteiten in het kader van verkeersbegeleiding, bediening van objecten en vaarwegmarkering. |
| ‒ | Uitvoering van het programma vervangingen en renovaties en afronding «NoMo AOV» achterstallig onderhoud vaarwegen programma. | |
| ‒ | Beheer en onderhoud maatregelen om de breedte en diepte van de vaarweg te handhaven en maatregelen om de kunstwerken (sluizen en bruggen) en verkeersvoorzieningen te kunnen laten functioneren. |
Voor een nadere toelichting op de stand van zaken van beheer, onderhoud en vervanging wordt verwezen naar de toelichting op de productartikelen en naar het MIRT Projectenoverzicht 2024.
Ontwikkeling
Hieronder zijn de mijlpalen voor 2024 per modaliteit opgenomen.
| Openstelling | ‒ | A24 Blankenburgverbinding |
| ‒ | Rijnlandroute |
| Indienststelling | ‒ | Diverse deelprojecten bij de landelijke programma’s (o.a. fietsparkeren Toegankelijkheid stations, Kleine functiewijzigingen, Overwegenaanpak en Meerjarenprogramma geluidsanering Spoor) |
| ‒ | Programma suïcide preventie | |
| ‒ | ERTMS: Diverse deelprojecten | |
| Goederen: Emplacementen op orde (diverse deelprojecten) | ||
| PHS: Ede | ||
| PHS: Tilburg | ||
| ‒ | PHS: Rijswijk – Rotterdam | |
| Start aanleg | ‒ | Diverse deelprojecten bij landelijke programma’s (o.a. Fietsparkeren, Toegankelijkheid Stations, Kleine Functiewijzigingen, Overwegenaanpak en Meerjarenprogramma Geluidsanering Spoor) |
| ‒ | Programma Hoogfrequent Spoorvervoer, diverse deelprojecten | |
| Goederen: emplacementen op orde (diverse deelprojecten) | ||
| ‒ | PHS Nijmegen | |
| ‒ | ERTMS, diverse deelprojecten |
| Openstelling | ‒ | Nieuwe Sluis Terneuzen |
| ‒ | Toekomst visie Waal: Overnachtingshaven Lobith (locatie Spijk) | |
| Start aanleg | ‒ |
In deze begroting is de herprioritering op het Mobiliteitsfonds verwerkt. Een aantal projecten is gepauzeerd om middelen vrij te maken voor instandhouding en voor risico's en tegenvallers op lopende aanlegprojecten. Hierover is de Tweede Kamer op 23 juni ingelicht via de MIRT-brief (Kamerstuk 36200-A-78). De opgave op het MF was ruim € 4 miljard. Daarnaast is er sprake geweest van een Rijksbredeopgave van € 2 miljard. De herprioritering wordt nader toegelicht bij onderdeel 2.2 begroting op hoofdlijnen, in de artikelgewijze toelichting en de verdiepingsbijlage.
2.2 Begroting op Hoofdlijnen
| Stand ontwerpbegroting 2023 | 8.696.104 | 17.843.714 | 9.753.142 | 8.796.980 | 8.355.126 | 8.751.754 | 56.493.395 | |||
| Mutaties 1e suppletoire begroting 2023 | 462.059 | ‒ 50.041 | ‒ 25.146 | 657.574 | 629.448 | 699.074 | 7.643.486 | |||
| Stand na 1e suppletoire begroting 2023 | 9.158.163 | 17.793.673 | 9.727.996 | 9.454.554 | 8.984.574 | 9.450.828 | 64.136.881 | |||
| Belangrijkste mutaties Mobiliteitsfonds | ‒ 443.001 | ‒ 7.548.092 | 9.597.130 | 534.585 | 747.282 | ‒ 265.825 | 4.925.070 | 8.204.939 | ||
| Kaderrelevante mutaties hoofdstuk MF | ||||||||||
| 1 | Bijdragen derden | 46.696 | 34.594 | 46.091 | 45.867 | 40.984 | 39.044 | 323.150 | 28.752 | |
| - Hoofdwegen | 332 | 22.191 | 43.083 | 43.106 | 37.523 | 35.712 | 307.864 | 28.752 | ||
| - Spoorwegen | 4.026 | |||||||||
| - Vaarwegen | 40.173 | 10.000 | ||||||||
| - Megaprojecten | 2.165 | 2.403 | 3.008 | 2.761 | 3.461 | 3.332 | 15.286 | |||
| 2 | Extrapolatie | 7.745.591 | ||||||||
| - Bijdrage aan MF | 7.459.927 | |||||||||
| - Ontvangsten derden | 285.664 | |||||||||
| 3 | Loon- en prijsbijstelling | 416.714 | 459.714 | 469.885 | 422.663 | 401.311 | 422.670 | 3.381.360 | 422.670 | |
| 4 | Toevoeging middelen N33 en Nedersaksenlijn | 250.000 | ||||||||
| 5 | Middelen schoon en emissieloos bouwen | 12.500 | 17.500 | 34.000 | 62.500 | 55.000 | 68.750 | |||
| 6 | Kaderaanpassing MF | ‒ 850.000 | 300.000 | 250.000 | 200.000 | ‒ 800.000 | 900.000 | |||
| 7 | Omvorming ProRail | ‒ 8.278.000 | 8.845.000 | |||||||
| 8 | Overboekingen HXII | ‒ 36.695 | ‒ 60.942 | ‒ 67.055 | 5.566 | 9.398 | 9.366 | 74.928 | 9.366 | |
| 9 | Overboeking DF | ‒ 250 | ‒ 750 | ‒ 750 | ‒ 250 | |||||
| 10 | Overboekingen ministeries | ‒ 19.395 | 2.099 | 9.274 | 18.533 | ‒ 1.280 | ‒ 10.240 | ‒ 1.280 | ||
| 11 | Ontvangstenschuif Tol | ‒ 15.548 | 34.520 | 18.125 | 14.966 | 9.535 | ‒ 61.598 | |||
| 12 | Overig | ‒ 321 | ‒ 160 | ‒ 160 | ‒ 160 | ‒ 160 | ‒ 160 | ‒ 1.280 | ‒ 160 | |
| Stand ontwerpbegroting 2024 | 8.715.162 | 10.245.581 | 19.325.126 | 9.989.139 | 9.731.856 | 9.185.003 | 69.061.951 | 8.204.939 | ||
| Mutatie onder kader MF | ||||||||||
| 1 | Toevoeging CA middelen instandhouding | 11 | ‒ 664.759 | ‒ 937.564 | ‒ 871.195 | ‒ 1.637.601 | ||||
| 12 | 423.429 | 606.424 | 570.417 | 1.046.336 | ||||||
| 15 | 241.330 | 331.140 | 300.778 | 591.265 | ||||||
| 2 | Herprioritering: aanleg voor instandhouding | |||||||||
| Opgave | 11.04 | ‒ 150.367 | ‒ 133.217 | ‒ 116.067 | ‒ 754.041 | |||||
| 12 | 103.518 | 91.868 | 80.218 | 498.168 | ||||||
| 15 | 46.849 | 41.349 | 35.849 | 255.873 | ||||||
| Dekking | 11.04 | 137 | 17.920 | 49.188 | 102.622 | 204.923 | 778.902 | |||
| 12 | ‒ 137 | ‒ 17.920 | ‒ 49.188 | ‒ 102.622 | ‒ 204.923 | ‒ 398.982 | ||||
| 15 | ‒ 379.920 | |||||||||
| 3 | Capaciteit RWS | 11 | ‒ 73.685 | ‒ 77.129 | ‒ 49.810 | ‒ 755.786 | ‒ 116.867 | |||
| 12 | 47.921 | 55.624 | 36.800 | 497.146 | 75.662 | |||||
| 15 | 25.764 | 21.505 | 13.010 | 258.640 | 41.205 | |||||
| 4 | Herprioritering: aanleg voor aanleg | |||||||||
| Opgave | 11.04 | ‒ 74.162 | ‒ 133.654 | ‒ 53.367 | 4.850 | ‒ 31.369 | ‒ 32.330 | ‒ 2.359.113 | ||
| 11.04 | 8.631 | 18.388 | 19.837 | ‒ 21.150 | 4.069 | 32.330 | 1.806.232 | |||
| 12 | 2.554 | 20.800 | 27.500 | 10.300 | 27.300 | 529.781 | ||||
| 13 | 40.000 | 92.000 | 6.000 | 6.000 | ||||||
| 14 | 23.100 | |||||||||
| 15 | 22.977 | 2.466 | 30 | |||||||
| Dekking | ||||||||||
| 11.04 | 56.900 | 96.878 | 13.693 | 37.450 | 23.231 | 32.330 | 2.418.663 | |||
| 11.01 | ‒ 56.900 | ‒ 93.400 | ‒ 7.300 | ‒ 37.450 | ‒ 23.231 | ‒ 32.330 | ‒ 1.322.143 | |||
| 12 | ‒ 989.480 | |||||||||
| 15 | ‒ 3.478 | ‒ 6.393 | ‒ 107.040 | |||||||
| 5 | Invulling rijksbrede opgave | 11.01 | ‒ 1.587.378 | |||||||
| 11.04 | ‒ 400.000 | |||||||||
| 11.04 | 1.587.378 | 400.000 | ||||||||
| 6 | Overboeking middelen woningbouw | 11 | 7.758 | 1.363 | 49.588 | 38.055 | 69.504 | 90.471 | 116.103 | |
| 12 | ‒ 943.926 | ‒ 850.518 | ‒ 342.074 | ‒ 180.629 | ‒ 106.197 | ‒ 106.197 | ‒ 466.248 | |||
| 14 | 936.168 | 849.155 | 292.486 | 142.574 | 36.693 | 15.726 | 350.145 |
Toelichting
Mutaties kaderrelevant:
- Bijdragen derden: Dit betreft de wijziging van diverse bijdragen van derden op het Mobiliteitsfonds. In de artikelgewijze toelichting en verdiepingsbijlage wordt dit nader toegelicht;
- Extrapolatie: Bij de begroting 2024 wordt de looptijd van het Mobiliteitsfonds met een jaar verlengd tot en met 2037. Het niveau van extrapolatie is gelijk aan het jaar 2036 in de begroting 2023 na verwerking van structurele begrotingsmutaties. Daarnaast zijn de structurele bijdragen van derden doorgetrokken. Met de verlenging tot en met 2037 komt in totaal – inclusief structurele ontvangsten – een ruimte van circa € 7,7 miljard beschikbaar op het Mobiliteitsfonds. Deze ruimte wordt met voorrang ingezet voor het dekken van de doorlopende verplichtingen, zoals de uitgaven die benodigd zijn voor de instandhouding van het huidige areaal en het opvangen van risico's en tegenvallers. Hiervoor is in 2037 alle ruimte nodig. Er resteert geen vrije investeringsruimte in 2037;
- Loon- en prijsbijstelling 2023: Dit betreft de verwerking van de loon- en prijsbijstelling voor het jaar 2023. De middelen die bij de eerste suppletoire begroting 2023 voor de loon- en prijsbijstelling aan de begroting Hoofdstuk XII zijn toegevoegd, worden toebedeeld naar diverse artikelen op de begroting Hoofdstuk XII en de investeringsfondsen;
- Toevoeging middelen N33 en Nedersaksenlijn: In het kader van PEGA (Parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning Groningen) is € 480 miljoen euro toegekend aan N33 en Nedersaksenlijn, hiervan wordt er tot en met 2036, € 250 miljoen gereserveerd, voor de N33 Noord inclusief oeververbinding, N33 Midden en voor de Nedersaksenlijn;
- Middelen schoon en emissieloos bouwen: Voor het programma schoon en emissieloos bouwen zijn middelen toegevoegd aan het MF. Het programma Schoon en Emmissieloos Bouwen is opgericht om in samenspraak met de bouwsector en medeoverheden te komen tot een eenduidige invulling van de maatregelen die nodig zijn om de doelen en ambities te halen die gesteld zijn met betrekking tot de reductie van stikstof, CO2 en fijnstofemissies die samen hangen met het bouwen;
- Kaderaanpassing MF: als gevolg van de actualisering van de projectramingen is een kaderaanpassing doorgevoerd op artikel 12 en 14. Met de kaderaanpassing op artikel 12 worden de uitgavenkaders op het MF weer in balans gebracht met de programmering. Het gaat om een kaderaanpassing die over de jaren budgetneutraal is en het gevolg is van de herprioritering en actualisering van de projectramingen. Op artikel 14 is de kaderaanpassing doorgevoerd op de korte termijn woningbouw middelen. Verwachting is dat niet alle aanvragen die voor 2023 voorzien zijn ook betaald kunnen worden. Zie onderdeel 2.5 overprogrammering voor een nadere toelichting over de kaderaanpassing en de overprogrammering op het MF;
- Omvorming ProRail: De begroting 2023 was gebaseerd op het voornemen om ProRail met ingang van 1 januari 2024 om te vormen tot een publiekrechtelijk zelfstandig bestuursorgaan (zbo). Dit is niet langer haalbaar, omdat het wetsvoorstel nog door de Kamer behandeld moet worden en ProRail erna nog een aanlopfase nodig heeft voor de implementatie hiervan. Op dit moment wordt uitgegaan van een omvorming per 1 januari 2025. De budgettaire verwerking blijft uiteraard mede afhankelijk van de parlementaire behandeling van het wetsvoorstel. Deze effecten worden budgettair neutraal in de Rijksbegroting opgenomen. In de Rijksbegroting worden de inkomsten- en uitgavenramingen opgehoogd: eenmalig hogere belastinginkomsten en eenmalig hogere uitgaven op de begroting van het Ministerie van IenW. Deze bedragen zijn gelijk aan elkaar, waardoor deze correctie budgettair neutraal uitpakt voor de Rijksbegroting;
- Overboekingen HXII: Voor de uitvoering van verschillende programma's is in totaal € 116,1 miljoen overgeboekt naar Hoofdstuk XII van de Rijksbegroting, de beleidsbegroting van IenW. In de artikelgewijze toelichting en verdiepingsbijlage wordt dit nader toegelicht;
- Overboeking Deltafonds: voor een opdracht op het gebied van Schoon en Emmissieloos Bouwen is € 2 miljoen overgeboekt naar het Deltafonds;
- Overboekingen ministeries: Dit betreft de overboekingen van en naar andere begrotingshoofdstukken binnen de Rijksbegroting (€ 13,2 miljoen). In de artikelgewijze toelichting en verdiepingsbijlage wordt dit nader toegelicht;
- Ontvangstenschuif tol: de raming van de tolontvangsten is geactualiseerd. Deze schuif op de ontvangsten is ook doorgevoerd op de uitgaven om meerjarig de kaders gelijk te houden;
- Overig: er is bij eerste suppletoire teveel nacalculatie loon- en prijsbijstelling ontvangen. Dit is gecorrigeerd.
Mutaties binnen kader MF
- Toevoeging CA-middelen instandhouding: De middelen voor RWS zijn vanuit de centrale reservering instandhouding op 11.03.03 overgeboekt naar de artikelen 12 en 15;
- Herprioritering aanleg voor instandhouding: Er wordt op het MF in totaal € 1,2 miljard toegevoegd aan instandhouding RWS aanvullend op de CA-middelen. Het gaat om € 573 miljoen voor VenR en € 580 miljoen BenO. Bovendien wordt er € 94 miljoen toegevoegd vanuit aanleg voor capaciteit RWS. Deze middelen worden gedekt door te herprioriteren op aanlegprojecten die worden geraakt door stikstof (€ 368 miljoen vaarwegen en € 1.131 miljoen wegen). De schuif van aanleg naar instandhouding RWS is verlaagd met een efficiëntiedoelstelling (. Deze middelen worden toegevoegd onder voorbehoud van het opstellen van nieuwe sturingsafspraken waar de doelmatigheidswinst en inlopen uitgesteld onderhoud een plek krijgen. Bovendien worden uit de herprioritering middelen gereserveerd voor capaciteit RWS, zodat de opgave op instandhouding uitvoerbaar wordt. Bij de artikelen 11, 12, 13 en 15 wordt de herprioritering nader toegelicht;
- Capaciteit RWS: De capaciteit RWS is structureel gedekt op een niveau van circa 9400 fte en t/m 2030 op een niveau van oplopend 9.665 fte (zie ook agentschapsparagraaf RWS bij de begroting van HXII). Hiermee kan de maakbare opgave op instandhouding opgevangen worden binnen RWS. Een deel is gedekt uit de herprioritering (€ 94 miljoen). Het overige deel komt uit een risicoreservering op artikel 11.04 (€ 1 miljard);
- Herprioritering aanleg voor aanleg: Om de risico’s en tegenvallers op het aanlegprogramma op het MF van € 2.679 miljoen op te vangen - die naar verwachting deze kabinetsperiode een besluit vragen - wordt geherprioriteerd. De tekorten op aanlegprojecten worden gedekt door de gepauzeerde projecten op het aanlegprogramma wegen (€ 2.236 miljoen). Bij spoor wordt de dekking voor aanlegprojecten gevonden in de OV-verbinding Amsterdam-Haarlemmermeer (doortrekken NZ-lijn) (€ 313 miljoen). Bij vaarwegen wordt de dekking gevonden in het pauzeren van planflexibele projecten (€ 129 miljoen). Een deel van de opgave wordt binnen 11.04 gereserveerd en met die reden niet inzichtelijk in de overzichtstabel. Bij de artikelen 11, 12, 13 en 15 wordt de herprioritering nader toegelicht;
- Invulling rijksbrede dekkingsopgave: Om de Rijksfinanciën te beheersen heeft het Kabinet dit voorjaar besloten tot een Rijksbrede dekkingsopgave. Het Mobiliteitsfonds draagt t/m 2036 voor een bedrag van € 2 miljard euro bij aan de invulling van deze Rijksbrede dekkingsopgave. Het kabinet heeft in dit verband besloten tot een verlaging van de reservering voor het project OV Verbinding Amsterdam - Haarlemmermeer (€ 1.350 miljoen), de schuif van aanleg naar instandhouding is aangepast tot het bedrag dat nodig is voor het Basiskwaliteitsniveau RWS en daarbovenop is de beoogde doelmatigheidswinst van het BKN RWS ingezet (€ 237,4 miljoen) voor invulling van de rijksbrede opgave. De verlaging voor het project OV Verbinding Amsterdam - Haarlemmermeer komt hiermee samen met de dekking van € 313 miljoen (zoals toegelicht onder punt 4) in totaal neer op € 1.663 miljoen. Tot slot is een deel van de extrapolatie die IenW voor het jaar 2037 ontvangt reeds ingezet (€ 400 miljoen) ter dekking. Vanaf 2037 en verder wordt € 150 miljoen structureel ingepast in de generieke investeringsruimte (11.04);
- Overboeking middelen woningbouw. Deze middelen voor de ontsluiting en bereikbaarheid van de woningbouwopgaven worden overboekt van artikel 12 naar artikel 11 en 14 . Het gaat onder andere om de middelen voor de SPUK mobiliteitspakketten, SPUK bovenlandse infrastructuur en risico beheersingskosten.
2.3 Overzicht Coalitieakkoordmiddelen Rutte IV
In het Coalitieakkoord kabinet Rutte IV zijn middelen gereserveerd voor verschillende doelen van het Mobiliteitsfonds. Bij 1e suppletoire begroting 2023 is er in totaal € 10 miljard toegevoegd aan het Mobiliteitsfonds. Met dit wetsvoorstel wordt € 250 miljoen toegevoegd aan het Mobiliteitsfonds.
| Schoon en Emissieloos Bouwen | 12.500 | 17.500 | 34.000 | 62.500 | 55.000 | 43.750 | 25.000 | |
| 2031 | 2032 | 2033 | 2034 | 2035 | 2036 | 2037 | totaal | |
| Schoon en Emissieloos Bouwen | 250.250 |
Schoon en Emissieloos Bouwen
Het programma Schoon en Emmissieloos Bouwen is opgericht om in samenspraak met de bouwsector en medeoverheden te komen tot een eenduidige invulling van de maatregelen die nodig zijn om de doelen en ambities te halen die gesteld zijn met betrekking tot de reductie van stikstof, CO2 en fijnstofemissies die samen hangen met het bouwen.
2.4 Overzicht middelen Ontsluiting Woningbouw
In het coalitieakkoord van december 2021 is € 7,5 miljard vrijgemaakt voor de ontsluiting en het bereikbaar maken van nieuwe woningen. Hierover zijn afspraken gemaakt in het BO Leefomgeving van 2022 (kamerstuk 35925-A-76) en BO MIRT van 2022 (kamerstuk 36200-A-9). De middelen zijn toegevoegd aan het Mobiliteitsfonds en worden beheerd en verantwoord vanuit het interdepartementale programma Woningbouw en Mobiliteit.
Aangezien er diverse typen investeringen voor verschillende modaliteiten worden gedaan vanuit de € 7,5 miljard zijn de middelen ondergebracht onder diverse artikelen. Daarnaast staan middelen voor apparaatskosten op Hoofdstuk XII. Deze tabel geeft een overzicht van de € 7,5 miljard. Inmiddels is loon- en prijsbijstelling toegevoegd over deze middelen. Dit wordt nader toegelicht bij de projecten in de artikelgewijze toelichting.
| Artikel- nummers | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | 2030 | |
| Artikel 11 Verkenningen, reserveringen en investeringsruimte | |||||||||
| RegioExpress | 11.03.01 | 80.000 | |||||||
| EurregioRail | 11.03.01 | 30.000 | |||||||
| CID Binckhorst | 11.03.01 | 1.000 | 7.000 | 10.000 | 16.000 | 19.000 | 30.000 | 40.000 | 40.000 |
| Oeververbinding Rotterdam | 11.03.01 | 2.000 | 3.000 | 5.000 | 5.000 | 10.000 | 30.000 | 50.000 | 80.000 |
| Station Groningen Suiker | 11.03.01 | 40.000 | 48.600 | ||||||
| Ontsluiting Groot Merwede | 11.01 | 5.000 | 5.000 | 5.000 | 10.000 | 10.000 | 100.000 | 125.000 | |
| Hub Den Bosch | 11.02 | 1.000 | 1.000 | 1.000 | 2.000 | 2.000 | 5.000 | 15.000 | 20.000 |
| Oude Lijn* | 11.03.03 | 5.000 | 13.000 | 66.000 | 79.000 | 118.000 | 161.000 | 208.000 | 30.000 |
| Brainport Eindhoven | 11.03.01 | 2.000 | 4.000 | 10.000 | 10.000 | 25.000 | 50.000 | 80.000 | 100.000 |
| Res. Bereikbaarheid WOMO HWN | 11.03.02 | 1.796 | 1.490 | 1.855 | 60.000 | 60.000 | |||
| A16 Van Brienenoordcorridor** | 11.01 | 13.750 | 13.750 | ||||||
| Programmabeheersing*** | 11.03.03 | 7.400 | 1.300 | 1.300 | 1.300 | 1.300 | 1.300 | 5.000 | 5.000 |
| Overige reserveringen | 11.03.03 | ||||||||
| Rijnbrug | 11.03.03 | 40.000 | |||||||
| MIRT onderzoek Westflank Groningen | 11.03.03 | 2.000 | 3.000 | 10.000 | 30.000 | 30.000 | 7.000 | ||
| HOV4 Eindhoven | 11.03.03 | 2.000 | 30.000 | 30.000 | 30.000 | 40.000 | |||
| HOV lijn Almere Pampus en/of Oosterwold | 11.03.03 | 2.000 | 2.000 | 25.000 | 25.000 | ||||
| Artikel 12 Hoofdwegennet | |||||||||
| Mobiliteitsmaatregelen Ring Eindhoven | 12.03.03 | 46.250 | 3.750 | ||||||
| Mobiliteitsmaatregelen Ringen MRA | 12.03.03 | 10.000 | 10.000 | 10.000 | 10.000 | 10.000 | |||
| Infra-Optimalisatie Ringen MRA | 12.03.03 | 10.000 | 10.000 | 10.000 | 10.000 | 10.000 | |||
| Infra-Optimalisatie A12 Zone - Ring Utrecht | 12.03.03 | 10.000 | 10.000 | 10.000 | 10.000 | 10.000 | |||
| Mobiliteitsmaatregelen Ringen MRU-UNED | 12.03.03 | 10.000 | 10.000 | 10.000 | 10.000 | 10.000 | |||
| Mobiliteitsmaatregelen Ringen MRDH | 12.03.03 | 10.000 | 10.000 | 10.000 | 10.000 | 10.000 | |||
| A7-A8 Amsterdam Hoorn** | 12.03.02 | ||||||||
| A6 Almere Oostvaarders-Lelystad** | 12.03.02 | 10.000 | 10.000 | 10.000 | |||||
| A4 N14 Burgerveen** | 12.03.02 | ||||||||
| InnovA58 E-T** | 12.03.02 | 31.500 | 31.500 | 31.500 | |||||
| Artikel 13 Spoorwegen | |||||||||
| Toekomstvast Spoor Zuid Oost Ned. ** | 13.03.04 | 1.000 | 1.000 | 1.000 | 2.000 | 2.000 | 5.000 | 10.000 | 15.000 |
| Spoorcapaciteit 2030** | 13.03.01 | 20.000 | 50.000 | 80.000 | 110.000 | 110.000 | 110.000 | 80.000 | 25.000 |
| Artikel 14 Regionale infrastructuur en bereikbaarheidsprogramma's | |||||||||
| Woningbouw op korte termijn door bovenplanse infrastructuur | 14.03.04 | 543.000 | 710.000 | 114.000 | 69.000 | ||||
| Mobiliteitspakketten | 14.03.05 | 341.000 | 275.000 | 66.000 | 35.000 | 15.000 | 30.000 | 93.000 | |
| Hoofdstuk XII | HXII | 3.364 | 4.464 | 4.464 | 4.464 | 4.464 | 3.700 | ||
| BZK apparaatskosten | BZK-begroting | 2.166 | 2.166 | 2.166 | 2.166 | 2.166 | |||
| Vervolgreeks | Artikel-nummers | 2031 | 2032 | 2033 | 2034 | 2035 | 2036 | 2037 | Totaal |
| Artikel 11 Verkenningen, reserveringen en investeringsruimte | |||||||||
| RegioExpress | 11.03.01 | 80.000 | |||||||
| EurregioRail | 11.03.01 | 30.000 | |||||||
| CID Binckhorst | 11.03.01 | 30.000 | 20.000 | 213.000 | |||||
| Oeververbinding Rotterdam | 11.03.01 | 100.000 | 109.000 | 100.000 | 70.000 | 50.000 | 20.000 | 634.000 | |
| Station Groningen Suiker | 11.03.01 | 88.600 | |||||||
| Ontsluiting Groot Merwede | 11.01 | 125.000 | 100.000 | 80.000 | 35.000 | 600.000 | |||
| Hub Den Bosch | 11.02 | 10.000 | 3.000 | 60.000 | |||||
| Oude Lijn* | 11.03.03 | 680.000 | |||||||
| Brainport Eindhoven | 11.03.01 | 100.000 | 50.000 | 38.000 | 469.000 | ||||
| Res. Bereikbaarheid WOMO HWN | 11.03.02 | 60.000 | 60.000 | 60.000 | 54.859 | 360.000 | |||
| A16 Van Brienenoordcorridor** | 11.01 | 13.750 | 13.750 | 55.000 | |||||
| Programmabeheersing*** | 11.03.03 | 5.000 | 28.900 | ||||||
| Overige reserveringen | 11.03.03 | 9.750 | 9.750 | ||||||
| Rijnbrug | 11.03.03 | 40.000 | |||||||
| MIRT onderzoek Westflank Groningen | 11.03.03 | 82.000 | |||||||
| HOV4 Eindhoven | 11.03.03 | 132.000 | |||||||
| HOV lijn Almere Pampus en/of Oosterwold | 11.03.03 | 54.000 | |||||||
| Artikel 12 Hoofdwegennet | |||||||||
| Mobiliteitsmaatregelen Ring Eindhoven | 12.03.03 | 50.000 | |||||||
| Mobiliteitsmaatregelen Ringen MRA | 12.03.03 | 50.000 | |||||||
| Infra-Optimalisatie Ringen MRA | 12.03.03 | 50.000 | |||||||
| Infra-Optimalisatie A12 Zone - Ring Utrecht | 12.03.03 | 50.000 | |||||||
| Mobiliteitsmaatregelen Ringen MRU-UNED | 12.03.03 | 50.000 | |||||||
| Mobiliteitsmaatregelen Ringen MRDH | 12.03.03 | 50.000 | |||||||
| A7-A8 Amsterdam Hoorn** | 12.03.02 | 50.000 | 50.000 | 50.000 | 150.000 | ||||
| A6 Almere Oostvaarders-Lelystad** | 12.03.02 | 30.000 | |||||||
| A4 Burgerveen-N14 ** | 12.03.02 | 20.000 | 20.000 | 20.000 | 20.000 | 80.000 | |||
| InnovA58 Eindhoven-Tilburg ** | 12.03.02 | 31.500 | 126.000 | ||||||
| Artikel 13 Spoorwegen | |||||||||
| Toekomstvast Spoor Zuid Oost Ned. ** | 13.03.04 | 15.000 | 15.000 | 8.000 | 75.000 | ||||
| Spoorcapaciteit 2030** | 13.03.01 | 585.000 | |||||||
| Artikel 14 Regionale infrastructuur en bereikbaarheidsprogramma's | |||||||||
| Woningbouw op korte termijn door bovenplanse infrastructuur | 14.03.04 | 1.436.000 | |||||||
| Mobiliteitspakketten | 14.03.05 | 102.000 | 109.000 | 1.066.000 | |||||
| Hoofdstuk XII | HXII | 24.920 | |||||||
| BZK apparaatskosten | BZK-begroting | 10.830 | |||||||
| Totaal | 7.500.000 |
* Inmiddels is de startbeslissing voor de Oude Lijn genomen en is het totaal overgeboekt naar verkenning Oude Lijn.
** Middelen voor ontsluiting woningbouw zijn toegevoegd aan reeds bestaande projecten en verkenningen. De uitputting van deze bedragen kunnen daarom niet separaat worden gevolgd.
*** Een deel van de middelen voor risicobeheersing en onderzoek zijn overgeboekt naar HXII.
2.5 Overprogrammering
Het kabinet Rutte IV heeft een nieuw investeringsplafond geïntroduceerd voor investeringsmiddelen. Het Deltafonds en het Mobiliteitsfonds vallen onder dit plafond. Beheersing van het totaalbedrag en het behalen van concrete resultaten staan hierin centraal. De kasuitputting per jaar is minder relevant. Onder het investeringsplafond kan eenvoudig budget naar achteren in de tijd worden geschoven als er vertragingen optreden in de programmering/uitvoering, om budget en programmering weer in balans te brengen. Doordat vertragingen eenvoudig verwerkt kunnen worden, wordt de kans op niet-bestede middelen in enig jaar kleiner.
De programmering van projecten wordt doorlopend geactualiseerd op basis van de laatst beschikbare informatie. De kasramingen van de projecten in de begroting worden hier op de reguliere begrotingsmomenten op aangepast. De afgelopen jaren heeft bijvoorbeeld de stikstofproblematiek bij meerdere projecten geleid tot (kas)vertraging. De kasramingen in de begroting zijn hier vervolgens op aangepast.
Onderuitputting ontstaat als in enig jaar alsnog (kas)vertraging in de programmering optreedt. Het instrument overprogrammering wordt ingezet om te voorkomen dat dergelijke vertragingen direct tot onderuitputting leiden en de beschikbare budgetten voor het investeringsprogramma zo veel mogelijk tot besteding komen in de jaren waarin deze beschikbaar zijn gesteld. Hiermee wordt geanticipeerd op een voorspelbare mate van vertraging, die zich altijd voordoet. Overprogrammering houdt in dat de programmering in de eerste jaren hoger is dan het beschikbaar budget. Over de planperiode zijn beiden in evenwicht. Ook zal de komende tijd – zoals het IBO Publieke investeringen aanbeveelt –worden onderzocht hoe het gebruik van de instrumenten overprogrammering en het nieuwe investeringsplafond in de praktijk nog meer bij dragen aan realistische planningen, effectief doelbereik en transparante en heldere communicatie aan het parlement.
Overprogrammering kan alleen worden ingezet voor beheersing van reguliere ramingsonzekerheden. Onzekerheden van exogene aard, bijv. juridische ontwikkelingen of krapte op de arbeidsmarkt, kunnen hiermee niet (volledig) opgevangen worden. De hoogte van de overprogrammering wisselt van jaar op jaar binnen een bepaalde marge en hangt af van bijv. het risicobeeld van de onderliggende programmering. Over de maximale hoogte hebben IenW en het Ministerie van Financiën afspraken.
| 12 Hoofdwegennet | 199 | 207 | 375 | 96 | 101 | 303 | 1.281 | ‒ 1.281 |
| - Aanleg | 142 | 153 | 210 | ‒ 142 | ‒ 153 | ‒ 210 | 0 | 0 |
| - Planning en studies | 58 | 53 | 165 | 237 | 255 | 514 | 1.281 | ‒ 1.281 |
| 13 Spoorwegen | 88 | 111 | 101 | 110 | 107 | 116 | 634 | ‒ 634 |
| - Aanleg | 65 | 73 | 73 | 77 | 66 | 54 | 408 | ‒ 408 |
| - Planning en studies | 24 | 38 | 29 | 33 | 40 | 62 | 226 | ‒ 226 |
| 15 Hoofvaarwegennet | 65 | 80 | 109 | 198 | 130 | 87 | 669 | ‒ 669 |
| - Aanleg | 59 | 25 | 29 | ‒ 59 | ‒ 25 | ‒ 29 | 0 | 0 |
| - Planning en studies | 6 | 55 | 80 | 257 | 155 | 116 | 669 | ‒ 669 |
| 17 Megaprojecten | 59 | 102 | 69 | 272 | 297 | 126 | 925 | ‒ 925 |
| - Aanleg | 59 | 102 | 69 | 272 | 297 | 126 | 925 | ‒ 925 |
| Totale overprogrammering | 411 | 500 | 654 | 676 | 634 | 632 | 3.509 | ‒ 3.509 |
Toelichting
De voorliggende begroting 2024 voor het Mobiliteitsfonds laat het volgende beeld zien:
- Bij eerste suppletoire begroting 2023 is de programmering op het MF meerjarig geactualiseerd. Dit heeft geresulteerd in een schuif naar achteren op de programmering verdeeld over alle netwerken. Vooral op planuitwerkingsprojecten en verkenningen op het hoofdwegennet is de planning vertraagd als gevolg van stikstof. In het uitvoeringsjaar 2023 zijn vooral op aanlegprojecten kasmiddelen doorgeschoven naar lagere jaren als gevolg van een actuele planning.
- In de voorliggende begroting is de herprioriteringsopgave en de taakstelling naar aanleiding van de Rijksbrede opgave verwerkt. De herprioritering heeft effect gehad op de programmering, aangezien een deel van de programmering alternatief is ingezet. De taakstelling heeft vooral effect gehad op de kaders, omdat er in totaal t/m 2036 € 2 miljard uitgavenkader is ingezet voor de Rijksbrede opgave, terwijl de aangewezen dekking hiervoor vooral in latere jaren op het MF was geraamd.
- Bovengenoemde verschuivingen hebben geleid tot het beeld dat er in het uitvoeringsjaar 2023 een kasoverschot is van € 500 miljoen. Dit wordt doorgeschoven naar latere jaren. Er resteert een overprogrammering van € 411 miljoen, waarmee kasvertragingen in de laatste maanden van het jaar opgevangen kunnen worden.
Figuur 4
In de bovenstaande grafiek wordt het investeringsprogramma over 15 jaar weergegeven, onderverdeeld naar de MIRT-categorieën. De categorieën geïntegreerd (DBFM-contracten), planning en studies en aanleg vallen onder de budgetten voor ontwikkeling. De categorie vernieuwing valt onder de budgetten voor exploitaite, onderhoud en vernieuwing. Deze categorieën vormen het investeringsprogramma binnen het Mobiliteitsfonds. De onderliggende projecten komen middels het kas-verplichtingenstelsel tot betaling. Het instrument overprogrammering wordt toegepast op het investeringsprogramma, omdat er sprake kan zijn van kasversnellingen en kasvertragingen als gevolg van geactualiseerde projectramingen. Op het onderhoudsprogramma vindt geen overprogrammering plaats, omdat kasversnellingen en –vertragingen hierop worden opgevangen binnen de begroting van de uitvoeringsorganisaties.
De zwarte lijn geeft het totale beschikbare budget weer en geldt als het vastgestelde budgettaire uitgavenkader onder het investeringsplafond. De grafiek laat zien dat het investeringsprogramma in de eerste jaren hoger ligt dan het beschikbare budget; er is sprake van overprogrammering. Vanaf 2031 is sprake van de omgekeerde situatie en ligt het beschikbare budget hoger dan het investeringsprogramma; er is sprake van onderprogrammering. Het totale programma en budget over de looptijd van het fonds zijn hiermee aan elkaar gelijk, zodat het investeringsprogramma volledig budgettair gedekt is.
2.6 Flexnorm
In de begroting 2018 is de flexnorm geïntroduceerd, waarmee het inzicht in de meerjarige hardheid van de bestuurlijke afspraken is aangescherpt. De flexnorm is een percentage dat aangeeft welk aandeel van de aanlegbudgetten (inclusief investeringsruimte) naar mening van het kabinet flexibel is om bij nieuwe planvorming te betrekken. Het betreft de ruimte binnen de begroting waar nog geen definitieve oplossing is bepaald en gekozen kan worden voor een alternatieve aanwending of oplossing. Overigens geldt ook dat waar wél bestuurlijke afspraken zijn gemaakt, maar er nog geen juridische verplichtingen zijn aangegaan, de budgetten nog altijd onverminderd door de Tweede Kamer te amenderen zijn.
In onderstaande tabel is weergegeven welke budgetten in de begroting 2024 conform hierboven geschetste flexnorm flexibel zijn om bij nieuwe planvorming te betrekken. Voor nadere duiding over de generieke investeringsruimte wordt verwezen naar de toelichting in artikel 11.
| 11.01 | Verkenningen | 4.689 |
| 11.02 | Korte termijn mobiliteitsmaatregelen | |
| 11.03 | Reserveringen | 12.385 |
| 11.04 | Generieke investeringsruimte | 6.097 |
| Totaal | ||
| Als percentage van de budgetten (inclusief investeringsruimte) | 19,1% |
3. Productartikelen
3.1 Artikel 11 Verkenningen, reserveringen en investeringsruimte
A. Omschrijving van de samenhang in het beleid
Met het artikel 11 Verkenningen, reserveringen en investeringsruimte wordt invulling gegeven aan een meer flexibele planning van infrastructuur zoals toegezegd in de kabinetsreactie op IBO Flexibiliteit in infrastructurele planning (Kamerstukken II 2016-2017, 34 550 A, nr. 5).
Het artikel bevat alle (plan)flexibele budgetten die gereserveerd zijn voor het verbeteren van de bereikbaarheid en gerelateerd aan de beleidsdoel stellingen zoals beschreven in de begroting Hoofdstuk XII, Hoofdlijnennotitie Mobiliteitsvisie 2050 en de Nationale Omgevingsvisie (NOVI). De planflexibele budgetten zijn de budgetten die naar mening van het kabinet flexibel zijn om bij (nieuwe) planvorming te betrekken. Het gaat om de (beschikbare) investeringsruimte, reserveringen die worden aangehouden en om budgetten voor projecten in de verkenningsfase. Over deze budgetten zijn nog geen (definitieve) bestuurlijke afspraken gemaakt en ze zijn niet-juridisch verplicht. Door deze budgetten te plaatsen op één artikel zijn alle flexibele budgetten overzichtelijk gepresenteerd. Na besluitvorming, zoals een voorkeursbeslissing, wordt budget overgeheveld naar het desbetreffende productartikel. Het gaat om algemene reserveringen, de investeringsruimte, verkenningen naar bereikbaarheidsopgaven en reserveringen voor korte termijn mobiliteitsmaatregelen. De budgetten op artikel 11 zijn de basis voor het berekenen van de flexnorm in de uitvoeringsagenda mobiliteit.
In dit artikel staan ook de brede verkenningen nieuwe stijl. Kenmerkend aan deze verkenningen is dat ze – indien mogelijk - modaliteitsneutraal zijn, een niet-infrastructurele oplossing wordt meegenomen en dat ze niet automatisch doorgaan naar de planuitwerking, maar dat een expliciete afweging (tussen verkenningen) plaatsvindt. Dit is vastgelegd in de MIRT- werkwijze. In deze werkwijze staat het opgavengericht werken voorop. Samen met bestuurlijke partners wordt steeds bezien welke maatregel op welk schaalniveau, op de korte en op de lange termijn het meest bijdraagt aan de opgave bereikbaarheid. Zo ontstaat een mix van maatregelen die samen met andere partners over een langere periode worden uitgevoerd.
B. Budgettaire gevolgen van uitvoering
| Verplichtingen | 238.397 | 787.927 | 1.010.308 | 758.636 | 1.320.036 | 1.700.354 | |
| Uitgaven | 156.165 | 501.419 | 770.361 | 951.187 | 1.027.833 | 1.130.609 | |
| 11.01 Verkenningen | 4.000 | 23.594 | 167.267 | 181.429 | 214.962 | 412.146 | |
| 11.02 Korte termijn mobiliteitsmaatregelen | |||||||
| 11.03 Reserveringen | 142.183 | 172.915 | 296.480 | 390.838 | 323.408 | 381.586 | |
| 11.03.01 Programma's | 5.001 | 22.874 | 40.874 | 209.493 | 123.807 | 135.000 | |
| 11.03.02 Overige reserveringen | 126.515 | 145.892 | 114.606 | 142.776 | 129.280 | 155.063 | |
| 11.03.03 Reserveringen Coalitieakkoord | 10.667 | 4.149 | 141.000 | 38.569 | 70.321 | 91.523 | |
| 11.04 Generieke investeringsruimte | 9.982 | 304.910 | 306.614 | 378.920 | 489.463 | 336.877 | |
| Ontvangsten | |||||||
| 11.09 Ontvangsten |
Geschatte Budgetflexibiliteit
De budgetten zijn in 2024 niet juridisch verplicht op de peildatum 1 januari 2024. De verkenningen zijn bestuurlijk gebonden, de reserveringen en de risicoreserveringen binnen de generieke investeringsruimte zijn in 2024 beleidsmatig gereserveerd.
| Juridisch verplicht | |
| Bestuurlijk gebonden | 5% |
| Beleidsmatig gereserveerd | 95% |
| Nog niet ingevuld/vrij te besteden |
C. Toelichting
11.01 Verkenningen
Motivering
In dit artikel staan de brede verkenningen nieuwe stijl. Kenmerkend aan de verkenningen nieuwe stijl is dat ze - indien mogelijk - modaliteitsneutraal zijn, een niet-infrastructurele oplossing wordt meegenomen en dat ze niet automatisch doorgaan naar de planuitwerking maar een expliciete afweging (tussen verkenningen) plaatsvindt. De verkenningen op dit artikel dragen bij aan de bereikbaarheidsdoelstellingen uit de Hoofdlijnennotitie Mobiliteitsvisie 2050 en de Nationale Omgevingsvisie (NOVI).
Producten
Belangrijkste (budgettaire) aanpassingen
- A9 Rottepolderplein: In het kader van de herprioritering Mobiliteitsfonds is dit project gepauzeerd en zijn de middelen alternatief ingezet;
- OV-verbinding Amsterdam-Haarlemmermeer: In het kader van de herprioritering is er vanuit het gereserveerde budget OV Amsterdam – Haarlemmermeer € 313 miljoen overgeheveld naar de opgave aanleg spoor. Tevens is een deel van de taakstelling voor € 1,35 miljard ten laste gebracht van dit project. De totale verlaging van de reservering voor dit project betreft zodoende € 1,663 miljoen;
- Verkenning Oude Lijn: In het BO MIRT 2022 is de startbeslissing Oude Lijn genomen. Het budget is vanuit het Nationaal Groeifonds (11.03) overgeboekt naar Verkenning Oude Lijn (11.01);
- A27 Zeewolde-Eemnes: In het kader van de herprioritering Mobiliteitsfonds is dit project gepauzeerd en zijn de middelen alternatief ingezet;
- A15 Papendrecht-Gorinchem:In het kader van de herprioritering Mobiliteitsfonds is dit project gepauzeerd en zijn de middelen alternatief ingezet;
- A2 Deil-Den Bosch/Vught: In het kader van de herprioritering Mobiliteitsfonds is dit project gepauzeerd en zijn de middelen alternatief ingezet;
- A58 Breda-Tilburg: In het kader van de herprioritering Mobiliteitsfonds is dit project gepauzeerd en zijn de middelen alternatief ingezet;
- N35 Wijthmen-Nijverdal: In het kader van de herprioritering Mobiliteitsfonds is dit project gepauzeerd en zijn de middelen alternatief ingezet;
De aanlegprojecten in de verkenningenfase zijn geïndexeerd naar prijspeil 2023.
| Projecten Noordwest-Nederland | ||||
| A9 Rottepolderplein | 5 | 34 | 2021 | 1 |
| Amsterdam Zuid 3e perron | 390 | 372 | ||
| OV en Wonen in en rond Utrecht | 809 | 765 | ||
| OV-verbinding Amsterdam-Haarlemmermeer | 902 | 2439 | 2 | |
| Verkenning Oude Lijn | 1789 | 0 | 3 | |
| A27 Zeewolde-Eemnes | 3 | 23 | nnb | 4 |
| Projecten Zuidwest-Nederland | ||||
| A15 Papendrecht-Gorinchem | 134 | 778 | 2021 | 5 |
| Oeververbinding Rotterdam | 282 | 268 | Regio | |
| Projecten Zuid-Nederland | ||||
| A2 Deil-Den Bosch/Vught | 122 | 891 | 2021 | 6 |
| A58 Tilburg-Breda | 24 | 59 | 2021 | 7 |
| Verkenning HUB Den Bosch | 138 | 130 | ||
| Projecten Oost-Nederland | ||||
| A50 Bankhoef-Paalgraven | 78 | 75 | nnb | |
| N35 Wijthmen-Nijverdal | 15 | 109 | nnb | 8 |
| Totaal verkenningsprogramma | ||||
| Begroting (MF 11.01) | 4.691 | 5.943 |
11.02 Korte termijn mobiliteitsmaatregelen
Motivering
Op dit artikelonderdeel zijn middelen gereserveerd voor korte termijn mobiliteitsmaatregelen. Met het programma Beter Benutten is de afgelopen jaren veel ervaring opgedaan door met kleine en/of slimme maatregelen mobiliteitsvraagstukken aan te pakken. De gereserveerde middelen op dit artikel zijn nog niet specifiek toegewezen aan decentrale overheden of specifieke uitvoeringsmaatregelen. Daarmee zijn deze budgetten planflexibel.
Producten
Er zijn geen middelen gereserveerd voor aanvullende mobiliteitsmaatregelen na het programma Beter Benutten.
Belangrijkste (budgettaire) aanpassingen
Het beperkte restbudget is overgeboekt naar Planning en Studies van artikel 12.03.02 om in te zetten voor file-aanpak.
| Projecten Nationaal | |||
| Kortetermijnaanpak files | 0 | 1 | |
| Totaal kortetermijnmaatregelen | 0 | 1 | |
| Begroting (MF 11.02) | 0 | 1 |
11.03 Reserveringen
Motivering
Op dit artikelonderdeel zijn middelen gereserveerd voor beleidsprioriteiten of voorziene omstandigheden waarbij nog geen sprake is van een formele verkenning of gedragen uitwerking. Deze middelen zijn bestemd voor specifieke toekomstige opgaven. Dit zijn bijvoorbeeld de gebiedsgerichte bereikbaarheidsprogramma’s. In deze gebiedsgerichte bereikbaarheidsprogramma’s wordt de bereikbaarheidsopgave in deze gebieden adaptief en integraal opgepakt. Daarbij wordt samengewerkt met de verschillende decentrale overheden. Wanneer duidelijk is hoe en wanneer de opgaven worden aangepakt, bijvoorbeeld met een verkenning of ander soortige (korte termijn) maatregelen worden de gereserveerde middelen overgeboekt naar het betreffende productartikel of artikelonderdeel op artikel 11.
De middelen die vanuit het Coalitieakkoord Rutte IV aan het Mobiliteitsfonds zijn toegevoegd zijn gereserveerd op artikel 11.03. Zodra tot het aangaan van verplichtingen of uitgaven wordt overgegaan, worden de middelen naar het betreffende productartikel overgeheveld. De stand van zaken rond de CA-middelen is toegelicht in onderdeel 2.3 van deze begroting.
Producten
Belangrijkste (budgettaire) aanpassingen
- Reservering Westerscheldetunnel: De Kamer vraagt met de motie van het lid Van der Staaij c.s. (Kamerstuk 36 200, nr. 42) om de Westerscheldetunnel uiterlijk per 2025 tolvrij te maken voor personenauto’s en motoren. Voor dekking van de gederfde tolgelden zijn middelen beschikbaar gesteld vanuit het Nationaal Groeifonds;
- N33 en Nedersaksenlijn: In het kader van PEGA (Parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning Groningen) is € 480 miljoen euro toegekend aan N33 en Nedersaksenlijn, hiervan wordt er € 250 miljoen apart gereserveerd voor de N33 Noord inclusief oeververbinding, € 145 miljoen voor N33 Midden en € 85 miljoen voor de Nedersaksenlijn;
- BenO infrastructuur Caribisch Nederland: Het extrapolatiejaar 2037 is toegevoegd aan de reservering en betreft ook de toebedeling van de loon-prijsbijstelling 2023;
- Reservering ERTMS: Het programmabudget is verhoogd met € 127,2 miljoen vanuit de gereserveerde middelen voor de landelijke uitrol (11.03) ten behoeve van het beproeven en testen van ERTMS op het proefbaanvak Hanzelijn. Per abuis is bij 1e suppletoire begroting de onjuiste omvang van de reservering ERTMS opgenomen. Deze bedroeg bij eerste suppletoire begroting € 583 miljoen.
- Strategisch Plan Verkeersveiligheid: Ten behoeve van de derde tranche van het Strategisch Plan Verkeersveiligheid wordt € 78 miljoen beschikbaar gesteld, waardoor er € 119 miloen budget resteert;
- Schoon Emissieloos Bouwen: Van de initiële € 135 miljoen is nog € 100 miljoen beschikbaar om de rijksdiensten Rijkswaterstaat en ProRail in staat te stellen om als aanbestedende dienst de transitie naar schoon emissieloos bouwen te faciliteren;
- Reservering Stikstof: Dit budget is opgesplitst in twee componenten, namelijk Schoon Emissieloos Bouwen (zie hierboven) en reservering stikstof MIRT-projecten uit de vrijval van de subsidieregeling sanering varkenshouders (€ 13 miljoen);
- Modaliteitspecifieke reservering: Om specifieke afwegingen binnen modaliteiten te kunnen maken is € 47 miljoen beschikbaar, evenredig verdeeld over de modaliteiten;
- Ontsluiting Woningbouw: Er wordt € 41 miljoen van de Woningbouwmiddelen overgeboekt van artikel 12 naar artikel 14, ten behoeve van de specifieke uitkering mobiliteitspakketten, bovenplanse infrastructuur en risicobeheersingskosten;
- Reservering instandhouding: Per abuis is de stand vorig niet correct. Bij eerste suppletoire bedroeg de reservering instandhouding € 10.961 miljoen. Bij deze begroting is er € 4.379 miljoen vanuit de reservering toegevoegd aan de budgetten instandhouding van Rijkswaterstaat t/m 2030. Hierover wordt in bijlage 4 Instandhouding nader op ingegaan. Bovendien is het extrapolatiejaar toegevoegd aan de reservering in 2037.
Voorzover hierboven niet toegelicht zijn de getroffen reserveringen geïndexeerd naar prijspeil 2023.
| Projecten Noordwest-Nederland | ||||
| Gebiedsprogramma Amsterdam | nnb | |||
| Programma Samen Bouwen aan Bereikbaarheid | 8 | 7 | nnb | |
| Projecten Zuidwest-Nederland | ||||
| Stedelijk Openbaar Vervoer Den Haag-Rotterdam | 336 | 313 | ||
| Reservering Westerscheldetunnel | 147 | 1 | ||
| Reserveringen | ||||
| N33 en Nedersaksenlijn | 480 | 2 | ||
| Onderhoud en Exploitatie infrastructuur Caribisch Nederland | 73 | 64 | nvt | 3 |
| Spoorgoederenvervoer | 7 | 6 | ||
| ERTMS | 591 | 695 | 4 | |
| Slimme en duurzame mobiliteit | 146 | 140 | nvt | |
| Schone Lucht Akkoord | 6 | nvt | ||
| Strategisch Plan Verkeersveiligheid | 119 | 196 | nvt | 5 |
| Klimaatneutrale netwerken | ||||
| Pakket Zeeland | 55 | 59 | ||
| Schoon Emissieloos Bouwen (rijksdiensten) | 174 | 6 | ||
| Reservering Bereikbaarheid WoMo HWN | 376 | 355 | ||
| Knooppuntontwikkeling OV | 44 | 47 | ||
| Robuuste Hoofdvaarwegen | ||||
| Goederenvervoercorridors | 40 | |||
| Reservering Stikstof | 13 | 134 | 7 | |
| Modaliteitspecifieke reservering | 47 | 22 | 8 | |
| Reservering SCM | 3 | |||
| Overige reserveringen | ||||
| Reserveringen Coalitieakkoord | ||||
| Lelylijn | 5 | 6 | ||
| RegioExpress | 85 | 80 | ||
| EurregioRail | 32 | 30 | ||
| Oostflank Rotterdam | 672 | 625 | ||
| Station Groningen Suiker | 94 | 89 | ||
| Brainport Eindhoven | 497 | 469 | ||
| Projecten Nationaal Groeifonds | ||||
| Ontsluiting woningbouw | 41 | 88 | 9 | |
| Reservering Instandhouding | 7.767 | 988 | 10 | |
| Totaal reserveringen | 11.812 | 4.459 | ||
| Begroting (MF 11.03) | 11.812 | 4.459 |
11.04 Generieke investeringsruimte
Motivering
Op dit artikelonderdeel is de generieke investeringsruimte tot en met 2037 begroot. Dit betreft de investeringsruimte waarvoor nog geen bestemming is aangegeven, en ook niet specifiek is toebedeeld aan een beleidsreservering, (gebieds)programma, verkenning of een modaliteit.
Deze generieke investeringsruimte is onder meer beschikbaar voor het kunnen opvangen van (toekomstige) risico’s en nieuwe beleidswensen onder andere op basis van de NOVI, toekomstbeelden en de IMA (Integrale Mobiliteitsanalyse). Deze investeringsruimte wordt jaarlijks gevoed door de verlenging van het fonds. Na bestuurlijke overleggen MIRT informeert het kabinet de Tweede Kamer over de voorstellen om de voor het huidig kabinet beschikbare investeringsruimte in te zetten.
De beschikbare investeringsruimte in de ontwerpbegroting 2023 bedroeg € 5,7 miljard, waarvan € 3,5 miljard gereserveerd voor risicoreserveringen. Door de aanpassingen doorgevoerd bij de 1e suppletoire begroting 2023 en de aanpassingen zoals hieronder vermeld bedraagt de omvang van de investeringsruimte in de begroting 2024 € 6,1 miljard tot en met 2037. De investeringsruimte is volledig voor risicoreserveringen en tegenvallers gereserveerd. Naar aanleiding van een toezegging aan de Tweede Kamer zijn de risicoreserveringen nader gespecificeerd in onderstaand meerjarig beeld.
Producten
Belangrijkste (budgettaire) aanpassingen
- Invulling rijksbrede dekkingsopgave: Om de Rijksfinanciën weer te beheersen heeft het Kabinet dit voorjaar besloten tot een Rijksbrede dekkingsopgave. Het Mobiliteitsfonds draagt t/m 2036 voor een bedrag van € 2 miljard euro bij aan de invulling van deze Rijksbrede dekkingsopgave. Er is besloten tot een verlaging van de reservering voor het project OV-verbinding Amsterdam-Haarlemmermeer (doortrekken NZ-lijn) (€ 1.350 miljoen), de schuif van aanleg naar instandhouding is aangepast tot het bedrag dat nodig is voor het Basiskwaliteitsniveau RWS en daarbovenop is de beoogde doelmatigheidswinst van het BKN RWS ingezet (€ 237,4 miljoen) voor invulling van de rijksbrede opgave. Tot slot is een deel van de extrapolatie die IenW voor het jaar 2037 ontvangt reeds ingezet (€ 400 miljoen) ter dekking. Vanaf 2037 en verder wordt € 150 miljoen structureel ingepast in de generieke investeringsruimte (11.04);
- Herprioritering aanleg voor aanleg: Om de risico’s en tegenvallers op het aanlegprogramma op het MF van € 2.679 miljoen op te vangen - die naar verwachting deze kabinetsperiode een besluit vragen - wordt geherprioriteerd. De tekorten op aanlegprojecten worden gedekt door de gepauzeerde projecten op het aanlegprogramma wegen (€ 2.236 miljoen). Bij spoor wordt de dekking voor aanlegprojecten gevonden in de OV-verbinding Amsterdam-Haarlemmermeer (doortrekken NZ-lijn) (€ 313 miljoen). Bij vaarwegen wordt de dekking gevonden in het pauzeren van planflexibele projecten (€ 129 miljoen). Een deel van de opgave van € 2,7 miljard wordt binnen 11.04 gereserveerd in een risicoreservering;
- De loon- en prijsbijstelling is toegevoegd aan 11.04 en verdeeld over de verschillende projecten en reserveringen op het MF;
- Voor excessieve prijsstijgingen op een aantal projecten zijn middelen uit 11.04 toegevoegd aan de projecten. Het gaat om een tekort op 13.04 Infraspeed (€ 102,1 miljoen), diverse DBFM-projecten (€ 108 miljoen), A24 Blankenburgverbinding (€ 18 miljoen), A16 Rotterdam (€ 6 miljoen), A7 Zuidelijke Ringweg Groningen (€ 6 miljoen);
- Voor de vervroegde terugsluis naar de sector voor de verduurzaming van de vervoersector (vrachtwagenheffing) is € 110 miljoen overgeboekt naar Hoofdstuk XII;
- De minregel voor vrachtwagenheffing is met € 300 miljoen toegenomen tot € 700 miljoen om de verplichtingen op de contracten in de exploitatiefase vast te leggen begin 2024. Zodra de vrachtwagenheffing binnenkomt, zullen deze middelen gecompenseerd worden.
| Vrije investeringsruimte | ||||||||
| Risicoreserveringen | 9.982 | 304.910 | 306.614 | 378.920 | 489.463 | 336.877 | 1.020.433 | 708.406 |
| Voorfinanciering vrachtwagenheffing | ‒ 175.000 | |||||||
| Totaal | 9.982 | 304.910 | 306.614 | 378.920 | 489.463 | 336.877 | 1.020.433 | 533.406 |
| Vrije investeringsruimte | 0 | |||||||
| Risicoreserveringen | 592.401 | 413.839 | 166.010 | 123.441 | 584.667 | 337.557 | 1.023.057 | 6.796.577 |
| Voorfinanciering vrachtwagenheffing | ‒ 175.000 | ‒ 175.000 | ‒ 175.000 | ‒ 700.000 | ||||
| Totaal | 417.401 | 238.839 | ‒ 8.990 | 123.441 | 584.667 | 337.557 | 1.023.057 | 6.096.577 |
3.2 Artikel 12 Hoofdwegennet
A. Omschrijving van de samenhang in het beleid
Op dit artikel worden de producten op het gebied van het hoofdwegennet verantwoord. Dit betreft de onderdelen exploitatie, onderhoud en vernieuwing, ontwikkeling, geïntegreerde contractvormen/PPS, en netwerkgebonden kosten. Deze producten zijn gerelateerd aan de beleidsdoelen en -instrumenten zoals beschreven in beleidsartikel 14 Wegen en Verkeersveiligheid op de beleidsbegroting Hoofdstuk XII.
B. Budgettaire gevolgen van uitvoering
| Verplichtingen | 3.335.960 | 5.950.327 | 3.243.900 | 3.686.436 | 2.706.721 | 2.822.436 | 2.957.985 |
| Uitgaven | 3.176.794 | 3.203.874 | 3.800.162 | 4.202.936 | 3.936.385 | 4.161.896 | 3.819.097 |
| 12.01 Exploitatie | 9.298 | 4.135 | 4.401 | 4.600 | 9.335 | 9.945 | 9.182 |
| - Waarvan bijdrage aan agentschap RWS | 9.298 | 4.135 | 4.401 | 4.600 | 9.335 | 9.945 | 9.182 |
| 12.02 Onderhoud en vernieuwing | 1.188.303 | 1.013.466 | 1.213.841 | 1.269.508 | 1.162.537 | 1.456.144 | 1.523.111 |
| 12.02.01 Onderhoud | 1.021.510 | 774.855 | 904.696 | 941.286 | 884.439 | 869.955 | 882.986 |
| - Waarvan bijdrage aan agentschap RWS | 1.021.510 | 774.855 | 904.696 | 941.286 | 884.439 | 869.955 | 882.986 |
| 12.02.04 Vernieuwing | 166.793 | 238.611 | 309.145 | 328.222 | 278.098 | 586.189 | 640.125 |
| 12.03 Ontwikkeling | 594.319 | 588.745 | 767.944 | 1.107.326 | 836.603 | 755.741 | 600.903 |
| 12.03.01 Aanleg | 414.178 | 410.353 | 425.481 | 711.282 | 569.444 | 487.837 | 322.087 |
| - Waarvan bijdrage aan agentschap RWS | 25.075 | 22.591 | 2.878 | 2.151 | 2.043 | ||
| 12.03.02 Planning en studies | 180.141 | 157.275 | 210.343 | 286.811 | 168.883 | 180.489 | 203.436 |
| - Waarvan bijdrage aan agentschap RWS | 45.774 | 19.130 | 19.013 | 18.623 | 12.746 | 10.601 | 10.601 |
| 12.03.03 Optimalisering gebruik | 21.117 | 132.120 | 109.233 | 98.276 | 87.415 | 75.380 | |
| 12.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS | 540.204 | 790.364 | 1.086.142 | 1.077.284 | 1.052.899 | 1.065.731 | 832.597 |
| 12.06 Netwerkgebonden kosten HWN | 844.670 | 807.164 | 727.834 | 744.218 | 875.011 | 874.335 | 853.304 |
| 12.06.01 Apparaatskosten RWS | 584.178 | 629.234 | 619.325 | 632.047 | 631.600 | 625.210 | 626.385 |
| - Waarvan bijdrage aan agentschap RWS | 584.178 | 629.234 | 619.325 | 632.047 | 631.600 | 625.210 | 626.385 |
| 12.06.02 Overige netwerkgebonden kosten | 260.492 | 177.930 | 108.509 | 112.171 | 243.411 | 249.125 | 226.919 |
| - Waarvan bijdrage aan agentschap RWS | 251.992 | 169.430 | 108.509 | 112.171 | 243.411 | 249.125 | 226.919 |
| Ontvangsten | 21.433 | 144.672 | 52.885 | 119.401 | 121.801 | 123.154 | 111.247 |
| 12.09 Ontvangsten | 21.433 | 144.672 | 52.885 | 119.401 | 121.801 | 123.154 | 111.247 |
| 12.09.01 Ontvangsten | 21.433 | 144.672 | 11.336 | 6.930 | 6.445 | 14.906 | 10.241 |
| 12.09.02 Tolopgave | 41.549 | 112.471 | 115.356 | 108.248 | 101.006 |
Budgetflexibiliteit
| Juridisch verplicht | 94% |
| Bestuurlijk gebonden | 6% |
| Beleidsmatig gereserveerd | |
| Nog niet ingevuld/vrij te besteden |
Toelichting
Met uitzondering van planning en studies, zijn de budgetten in 2024 juridisch verplicht op de peildatum 1 januari 2024. De budgetten voor planning en studies zijn bestuurlijk gebonden.
C. Toelichting
12.01 Exploitatie
Motivering
Met exploitatie streeft IenW naar een veilig en optimaal gebruik van de beschikbare weginfrastructuur en het bereiken van een voorspelbare en betrouwbare reistijd van deur tot deur op de meest duurzame manier en met oog voor de leefomgeving. Daarmee worden de verkeersveiligheid, bereikbaarheid en leefbaarheid in Nederland bevorderd.
Producten
De uitgaven voor de exploitatie hebben betrekking op het verzamelen en verspreiden van verkeersdata en op besturingssoftware voor informatiepanelen en andere apparatuur. Samen met de weginspecteurs van Rijkswaterstaat (RWS) resulteert dit in:
- Verkeersbegeleiding bij grote drukte, inclusief grootschalige evenementen en crisissituaties zoals bij een weeralarm;
- Hulpverlening, bevorderen doorstroming en informatievoorziening bij pech en ongevallen (incidentmanagement);
- Maatregelen ter bevordering van gedisciplineerd en sociaal weggedrag, bijvoorbeeld ter voorkoming van het negeren van rode kruizen en vlucht- strookparkeren;
- Voorlichting over rijkswegen, zoals voorlichting over de gevolgen van wegwerkzaamheden.
De meeste van deze maatregelen worden ingezet vanuit zes regionale verkeerscentrales en een landelijke verkeerscentrale. Hierbij wordt het rijkswegennet in samenhang met het regionale wegennet beschouwd door toepassing van gebiedsgericht verkeersmanagement waarbij wordt ingezet op regionale samenwerking.
De activiteiten die door RWS centraal worden uitgevoerd, worden bekostigd uit het budget voor netwerkgebonden kosten. De verdeling naar onder meer exploitatie, onderhoud en vernieuwing is extracomptabel inzichtelijk gemaakt in bijlage 4 'Instandhouding' bij deze begroting.
Meetbare gegevens
| Verkeerssignalering | km op rijbaan | 2.931 | 2.931 | 2.943 |
| Verkeerscentrales | aantal | 6 | 6 | 6 |
| Spitsstroken | km | 308 | 293 | 286 |
Toelichting
De lengte van de verkeerssignalering neemt in 2024 toe als gevolg van de openstelling van de A24 Blankenburgverbinding.
De lengte spitsstroken zal in 2024 afnemen doordat de spitsstrook op de A15 gesloten zal worden wanneer de A24 Blankenburgverbinding opengesteld wordt.
| Levering verkeersgegevens: op alle bemeten wegvakken wordt betrouwbare reis en routeinformatie ingewonnen en tijdig geleverd aan de serviceproviders | ||||
| 1. beschikbaarheid data voor derden: % van de RWS-meetlocaties dat goed functioneert | 94% | 93% | 90% | 90% |
| 2. actualiteit data voor derden: % van de gegevens van een meetminuut, dat binnen 75 sec. daarna door RWS wordt geleverd aan NDW | 96% | 100% | 95% | 95% |
Toelichting
Deze indicator geeft aan in welke mate RWS intensiteit- en snelheidsgegevens van de meetlocaties beschikbaar heeft en ze tijdig doorgeeft aan het Nationaal Dataportaal Wegverkeer (NDW).
De indicator kent twee aspecten, namelijk:
- De mate van beschikbaarheid van de RWS meetlocaties (aantal x tijd);
- De mate waarin meetgegevens tijdig (binnen 75 seconden) verstuurd zijn naar de NDW.
- De percentages worden berekend ten opzichte van de totalen.
12.02 Onderhoud en vernieuwing
Motivering
Door middel van onderhoud en vernieuwing worden het hoofdwegennet en de directe omgeving op orde gehouden, zodat het vervullen van de primaire functie gewaarborgd is: het faciliteren van veilig, vlot en comfortabel vervoer van personen en goederen met aandacht voor de kwaliteit van het milieu. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen regulier onderhoud enerzijds en vernieuwingen anderzijds.
Producten
Het regulier onderhoud van hoofdwegen omvat maatregelen aan verhar dingen, kunstwerken (zoals bruggen, tunnels en viaducten), verkeersvoor- zieningen, landschap en milieu en voorzieningen voor verkeersmanagement (zoals signalering en verkeerscentrales).
In bijlage 4 Instandhouding van deze begroting wordt uitgebreid ingegaan op de werking van de instandhouding van de netwerken die onder verant woordelijkheid van IenW vallen.
Maatregelen
Toevoeging Coalitieakkoord middelen instandhouding
In het Coalitieakkoord zijn extra middelen beschikbaar gesteld voor exploitatie, onderhoud en vernieuwing van de Rijksinfrastructuur. De komende jaren groeit de extra bijdrage stapsgewijs toe naar jaarlijks € 1,125 miljard extra vanaf 2026 en structureel € 1,25 miljard extra vanaf 2038 voor de instandhouding van onze wegen, spoor, bruggen, viaducten en vaarwegen, ook met het oog op de verkeersveiligheid. De extra middelen uit het Coalitieakkoord voor de jaren 2026-2030 zijn bij deze begroting verdeeld over de netwerken van RWS op het Mobiliteitsfonds en Deltafonds om de programmering van exploitatie en onderhoud in deze jaren op te hogen. Voor het Hoofdwegennet betekent dit in de periode 2026 tot en met 2030 een ophoging voor de vernieuwing met € 104 miljoen per jaar en voor onderhoud in totaal € 2,1 miljard.
In de Kamerbrief Vooruitblik MIRT 2023 van 17 maart 2023 (Kamerstuk 36 200 A, nr. 65) is aangegeven dat de instandhouding van onze netwerken thans de hoogste prioriteit heeft. De netwerken vormen het fundament voor een bereikbaar Nederland. Zonder onze goed functionerende netwerken ligt het land immers stil. Nu een deel van de aanleg door stikstof voorlopig stil ligt, wordt het in stand houden van infrastructuur nog belangrijker. Specifiek voor het hoofdwegen- en hoofdvaarwegennet maken we in deze kabinetsperiode een beweging van aanleg naar instandhouding. Concreet is de inzet om voor deze netwerken de komende jaren financiële middelen en personele capaciteit van aanleg naar instandhouding te schuiven. Dat geld komt bovenop de extra middelen voor instandhouding uit het Coalitieakkoord.
Toevoeging middelen herprioritering
Aanvullend op de middelen vanuit het Coalitieakkoord zijn vanuit de herpriotering middelen toegevoegd aan instandhouding RWS. Voor het Hoofdwegennet gaat het om € 774 miljoen.
Met deze middelen kunnen we werken aan de grootste onderhoudsopgave van onze infrastructuur ooit. Het streven is een groei van het productievolume te realiseren van € 2 miljard naar € 3 miljard per jaar voor de instandhouding van de RWS-netwerken, waarvan € 0,8 miljard per jaar voor vervanging en renovatie van infrastructuur. Dit is toegelicht in de Kamerbrief Basiskwaliteitsniveau RWS-netwerken van 17 maart (Kamerstuk 29 385, nr. 119).
Programma brandwerendheid tunnels
In de begroting 2023 is een nieuw programma op artikel 12.02 geplaatst, het programma Brandwerendheid tunnels. Dit programma richt zich op het aantoonbaar laten voldoen van wegtunnels aan de wettelijke normen voor brandwerendheid. Het gaat daarbij om de wegtunnels opgeleverd in de periode 2000 ‒ 2017. Op 24 december 2021 is de Kamer geïnformeerd (Kamerstuk 29 296, nr. 41) dat uit nader onderzoek is gebleken dat het op grote schaal aanbrengen van hittewerende bekleding in landtunnels mogelijk achterwege kan worden gelaten of slechts in beperkte mate hoeft te worden aangebracht. Momenteel wordt dit door RWS onderzocht. Tunnels onder water zijn niet meegenomen in het onderzoek. Bij tunnels onder water kan de mogelijke gevolgschade van een brand namelijk zeer omvangrijk zijn en wordt om deze reden vastgehouden aan herstel met hittewerende bekleding. Dit vanwege de bereikbaarheid van een regio en de hoge kosten bij herstel van de tunnel. De eerste tunnel die wordt opgepakt is de 2e Coentunnel, de werkzaamheden zijn voorzien in de periode 2024-2026. Voornaamste reden dat de werkzaamheden niet in 2023 starten is dat de voorbereiding meer tijd kost dan was voorzien.
12.02.01 Onderhoud
IenW zet in op een optimale veiligheid, beschikbaarheid en betrouw baarheid van het hoofdwegennet over de hele levenscyclus van de infrastructuur. Die omhelst wegen, bruggen, viaducten, tunnels, aquaducten, matrixborden, verkeerscentrales en verkeersvoorzieningen. Daarbij gelden de eisen ten aanzien van het landschap en het milieu rond de rijkswegen als randvoorwaarden. Onderhoud betreft zowel het preventief als het correctief onderhoud.
De uitgaven voor het onderhoud bestaan hoofdzakelijk uit:
- Uitgaven voor onderhoud van verhardingen waaronder het herstel van vorstschade en het zoveel mogelijk voorkomen daarvan;
- Uitgaven voor onderhoud van kunstwerken;
- Uitgaven voor onderhoud aan (Dynamisch Verkeersmanagement) DVM- systemen zoals matrixborden, informatiepanelen en verkeerscentrales;
- Klein variabel en vast onderhoud aan verkeersvoorzieningen, zoals onderhoud aan bermen, geleiderail, bewegwijzering, geluidsschermen en verlichting;
- Uitgaven voor geluidmaatregelen (landschap en milieu) als gevolg van naleving van geluidproductieplafonds voor zover geen onderdeel van een aanlegproject.
Meetbare gegevens
Figuur 5
| Rijbaanlengte | Hoofdrijbaan | km | 5.846 | 5.844 | 5.849 |
| Rijbaanlengte | Verbindingswegen en op- en afritten | km | 1.612 | 1.612 | 1.619 |
| Areaal asfalt | Hoofdrijbaan | km2 | 77,3 | 77,3 | 77,4 |
| Areaal asfalt | Verbindingswegen en op- en afritten | km2 | 14,4 | 14,4 | 14,4 |
| Groen areaal | km2 | 184 | 184 | 184 |
- Bron: Rijkswaterstaat 2023
Toelichting
In 2024 is enerzijds een toename van de rijbaanlengte en oppervlakte asfalt voorzien als gevolg van de aanleg van de A24 Blankenburgverbinding, en anderzijds een afname als gevolg van de overdracht van het laatste deel van de N18 Varsseveld - Enschede naar de provincie.
| Wegen | Oppervlakte wegdek (Exclusief verzorgingsbanen) |
km2 | 91,8 | 904.696 |
- Bron: Rijkswaterstaat 2023
Toelichting
In deze tabel wordt het totale areaal exclusief verzorgingsbanen weergegeven. In 2024 betreft dit in totaal 91,8 km².
| Files door Werk in Uitvoering, als gevolg van aanleg en gepland onderhoud (1): | 6,5% | 2,8% | 10,0% | 10,0% |
| Technische Beschikbaarheid: deel van lengte en tijd (%) dat de weg veilig beschikbaar is, zonder dat rij- of vluchtstroken zijn afgesloten als gevolg van aanleg of geplande onderhoudswerkzaamheden |
98,5% | 98,2% | 90,0% | 90,0% |
| Veiligheid (2): | ||||
| a. voldoen aan norm voor verhardingen (stroefheid en spoorvorming) | 99,80% | 99,70% | 99,70% | 99,70% |
| b. voldoen aan norm gladheidbestrijding (binnen 2 uur preventief strooien). | 99%1 | 99% | 95% | 95% |
- Voor de prestatieindicator ‘Veiligheid – Voldoen aan norm gladheidsbestrijding’ is over 2020 geen kwantitatieve score opgenomen, omdat er over het najaar van 2020 geen eenduidige prestatiecijfers beschikbaar zijn. Kwalitatief is de indruk echter dat ook in de tweede helft van het jaar de norm is gehaald, aangezien in deze periode de tijdigheid van de strooiacties vergelijkbaar is geweest met die in andere jaren. In het eerste half jaar van 2020 was een prestatie van 97% gerealiseerd.
- Files door Werk in Uitvoering, als gevolg van aanleg en gepland onderhoud (1): Deze indicator betreft de verhouding ‘Files door aanleg, beheer en onderhoud’ ten opzichte van ‘Alle files’. Hierbij worden alleen files meegeteld die een snelheid hebben lager dan 50 km/uur en een lengte van minstens 2 km. De overige vertragingen, namelijk die met een snelheid tussen 50 en 100 km/uur en/of over korte lengte, worden niet benoemd als files, maar als congestie.
- Veiligheid (2): De indicator kent twee aspecten, namelijk: (a) Het voldoen aan de veiligheidsnormen: dit wordt gemonitord aan de hand van de schadekenmerken stroefheid en spoorvorming en (b) Het tijdig bestrijden van wintergladheid: dit wordt gemonitord aan de hand van de situaties waarin tijdig preventief dient te worden gestrooid.
12.02.04 Vernieuwing
Op dit artikel staan de beschikbare budgetten voor vervanging en renovatie van het hoofdwegennet. Sinds medio vorige eeuw is in hoog tempo een groot deel van de infrastructuur aangelegd. Het is van belang dat de veiligheid en de beschikbaarheid van het hoofdwegennet in stand worden gehouden tegen de achtergrond van een beperkte technische levensduur van kunstwerken. Het einde van de levensduur kan ontstaan door de ouderdom van het kunstwerk of door intensiever gebruik dan bij het ontwerp is voorzien. Op basis van onderzoek wordt jaarlijks een analyse gemaakt voor welke kunstwerken vervanging of renovatie aan de orde is. RWS bekijkt via inspecties waar maatregelen nodig zijn. Voor een zichtperiode van ongeveer 7 jaar is dit vooruit te plannen in concrete projecten. Voor de periode daarna zijn budgetten beschikbaar, maar wordt de invulling van het programma op een later moment concreet. De werkwijze staat verder toegelicht in bijlage 4 'Instandhouding'. In het MIRT-projectenoverzicht worden onderliggende projecten inzichtelijk gemaakt.
12.03 Ontwikkeling
Om een betrouwbaar netwerk te realiseren en de verwachte verkeersgroei te faciliteren, worden infrastructuurprojecten voorbereid en uitgevoerd. Zo wordt bereikt dat de noodzakelijke wegcapaciteit beschikbaar is en komt. Daarbij wordt rekening gehouden met de kaders van veiligheid en leefbaarheid.
Een schuif naar instandhouding en binnen aanleg
Door stikstofproblematiek liggen meerdere (weg)projecten stil. Tegelijk kampt het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat met steeds meer excessieve prijsstijgingen en tegenvallers op aanleg. Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat focust op wat wél kan en zet haar financiële middelen en capaciteit zo in dat de bereikbaarheid en veiligheid daar het meeste van profiteren. Dit betekent inzet op het in stand houden van de infrastructuur en met name aanlegprojecten die reeds in realisatie zijn. Dit samen betekent een financiële schuif, waarbij gereserveerde budgetten van (weg)projecten grotendeels anders worden ingezet. Voor het hoofdwegennet heeft dit een omvang van € 3,4 miljard, waarvan € 1,1 miljard naar instandhouding.1
Maatregelen
Verkeersveiligheid hoofdwegennet
Er wordt op verschillende manieren gewerkt aan het verder verbeteren van de verkeersveiligheid op het hoofdwegennet. De infrastructuur wordt veiliger gemaakt door bijvoorbeeld het verwijderen van obstakels uit de berm of het aanpassen van kruispunten. Dit betreffen maatregelen op zowel A- als N-wegen in beheer van het Rijk. Hieronder wordt voor de verschillende onderdelen een stand van zaken gegeven.
1. Coalitieakkoord middelen Verkeersveiligheid Rijks-N-wegen
Er is vanuit het Coalitieakkoord voor de jaren 2023-2026 in totaal € 200 miljoen beschikbaar gesteld voor het verbeteren van de verkeersveiligheid op Rijks-N-wegen. Op 28 juni 2022 is de Tweede Kamer geïnformeerd over de aanpak (Kamerstukken 29398, nr. 1014). Bij de prioritering is gebruik gemaakt van de inzichten uit de Integrale Mobiliteitsanalyse (IMA) (Kamerstuk 31 305, N328) en het onderzoek van Arcadis naar fysieke rijrichtingscheiding op enkelbaans Rijks-N-wegen (bijlage bij Kamerstuk 29398, nr. 970). De prioritering heeft geleid tot een verdeling van de middelen in twee tranches. In tranche 1 is geprioriteerd op een snelle uitvoerbaarheid van maatregelen, wordt gewerkt aan het verder verbeteren van de bermveiligheid en worden specifieke knelpunten aangepakt, zoals gevaarlijke kruispunten. Hiervoor is € 24,2 miljoen beschikbaar. De uitvoering van de eerste maatregelen in tranche 1 start volgens planning in het najaar 2023. In tranche 2 is gekozen voor een grootschalige en integrale aanpak van een beperkt aantal trajecten. Het uitgangspunt in tranche 2 is het aanbrengen van fysieke rijbaanscheiding op de N36 en de N50 tussen Kampen en Ramspol. Daarnaast is nader onderzoek gedaan naar maatregelen op de N44, N14, N59 en N915. Voor de zomer 2023 is het plan van aanpak voor de N36 en N50 en de uitwerking van het maatregelenpakket voor de N44, N14, N59 en N915 afgerond en is de Kamer hierover geïnformeerd2. De komende periode worden deze plannen verder uitgewerkt.Voor de maatregelen in tranche 2 is € 170,5 miljoen beschikbaar. Daarnaast is € 5,3 miljoen gereserveerd voor programmamiddelen.
2. Programma Veilige Bermen (valt onder Programma Meer Veilig)
Het programma Veilige Bermen richt zich volledig op het veiliger maken van de bermen langs autosnelwegen door obstakels in de berm te verwijderen, verplaatsen of af te schermen. Dit met als doel om het relatief grote aantal eenzijdige ongevallen met ernstige afloop als gevolg van een botsing met een obstakel in de berm terug te dringen. Voor de uitvoering van het programma is € 40 miljoen gereserveerd. Het programma is in uitvoering. Daarnaast is € 25 miljoen beschikbaar voor het veiliger maken van de bermen van N-wegen in beheer van het Rijk. De Tweede Kamer is op 23 april 2018 geïnformeerd over de inzet van deze middelen (Kamerstukken 34775- A nr. 64). Deze middelen zijn toegevoegd aan het Meer Veilig programma. Het budget wordt ingezet voor maatregelen op de N7, N14, N31, N33, N35, N36 en N48. Ook dit programma is inmiddels in uitvoering.
3. Programma Meer Veilig
In het kader van Programma Meer Veilig worden maatregelen gerealiseerd voor de drie programma’s Meer Veilig 3, Veilige Bermen Rijkswegen en aanpak veiligheid Rijks-N-wegen. In het programma Meer Veilig 3 wordt gewerkt aan het realiseren van kosteneffectieve maatregelen, waarmee locaties met een relatief hoog veiligheidsrisico worden aangepakt. Concrete voorbeelden van maatregelen zijn het aanleggen van een rotonde, het plaatsen van geleiderail of het aanpassen van invoegers, uitvoegers en de belijning. Van de derde tranche van het servicepakket Meer Veilig zijn van de 62 maatregelen 54 maatregelen gerealiseerd.
12.03.01 Aanleg
Mijpalen Aanlegprojecten
In 2024 wil IenW de volgende mijlpalen realiseren.
| Openstelling | A24 Blankenburgverbinding |
| Rijnlandroute |
Belangrijkste (budgettaire) aanpassingen
- N57/59 EuroRAP verkeersveiligheid: projectbudget toegenomen met € 3 miljoen t.b.v. de aansluiting N57/N59 bij Serooskerke;
- Kleine projecten / afronding projecten: projectbudget is toegenomen met € 8 miljoen als gevolg van loon- en prijsbijstelling 2023 (€ 4 miljoen) en extra budget voor Schoon en Emissieloos bouwen (€ 14 miljoen);
- A7 Zuidelijke Ringweg Groningen fase 2: projectbudget toegenomen met € 31 miljoen als gevolg van loon- en prijsbijstelling 2023 (€ 12 miljoen), prijsstijging materialen (€ 6 miljoen) en meerkosten bevingsbesteding (€ 13 miljoen);
- Amstel (Zuidas): projectbudget toegenomen met € 78 miljoen als gevolg van loon- en prijsbijstelling 2023 (€ 28 miljoen) en Vervanging Rozenoordbrug (€ 60 miljoen) en een correctie voor een dubbeltelling (- € 10 miljoen);
- A2 Vonderen-Kerensheide: projectbudget toegenomen met € 7 miljoen als gevolg van loon- en prijsbijstelling 2023 (€ 15 miljoen) en correctie op een eerdere mutatie inzake prijsstijgingen (- € 9 miljoen);
- Reservering A2 Vonderen-Kerensheide: projectbudget afgenomen met € 63 miljoen als gevolg van toevoeging loon- en prijsbijstelling 2023 (€ 5 miljoen) en € 68 miljoen afname doordat uit de gunning is gebleken dat het tekort minder hoog is dan verwacht waardoor minder reservering nodig is.
De overige budgettaire aanpassingen zijn mutaties ten aanzien van loon- en prijsbijstelling 2023.
| Projecten Zuidwest-Nederland | |||||||||||||
| A15 Papendrecht-Sliedrecht | 22 | 22 | 18 | 2 | 2 | ‒ | 2021 | 2021 | |||||
| A4/A44 Rijnlandroute | 559 | 550 | 369 | 9 | 92 | 60 | 29 | ‒ | Regio | Regio | |||
| A4 Burgerveen - Leiden | 541 | 541 | 541 | ‒ | 2015 | 2015 | |||||||
| A4 Delft - Schiedam | 642 | 642 | 642 | ‒ | 2015 | 2015 | |||||||
| A4 Vlietland / N14 | 16 | 16 | 16 | ‒ | 2020 | 2020 | |||||||
| N57/59 EuroRAP (verkeersveiligheid) | 21 | 18 | 6 | 12 | 3 | ‒ | n.t.b. | n.t.b. | 1 | ||||
| N61 Hoek-Schoondijke | 111 | 111 | 111 | ‒ | 2015 | 2015 | |||||||
| Projecten Nationaal | |||||||||||||
| Kleine projecten / Afronding projecten | 96 | 78 | 5 | 29 | 20 | 5 | 11 | 5 | 11 | 10 | 2 | ||
| Programma 130 km | 55 | 55 | 52 | 1 | 2 | ‒ | |||||||
| Programma aansluitingen | 132 | 132 | 122 | 5 | 5 | ‒ | |||||||
| Quick Wins Wegen | 12 | 12 | 12 | ‒ | |||||||||
| ZSM 1+2 (spoedwet wegverbreding) | 1.478 | 1.477 | 1.476 | 1 | 1 | ‒ | 2016 | 2016 | |||||
| Projecten Noord-Nederland | |||||||||||||
| A7 Zuidelijke Ringweg Groningen fase 2 | 899 | 868 | 620 | 122 | 99 | 52 | 6 | ‒ | 2025 | 2025 | 3 | ||
| N31 Leeuwarden (De Haak) | 222 | 221 | 220 | 2 | ‒ | 2014 | 2014 | ||||||
| Projecten Noordwest-Nederland | |||||||||||||
| A10 Amsterdam praktijk-proef FES | 41 | 41 | 38 | 3 | ‒ | 2018 | 2018 | ||||||
| A10 Knooppunten De Nieuwe Meer en Amstel (Zuidas) | 730 | 652 | 63 | 19 | 34 | 58 | 34 | 34 | 27 | 461 | 2032-2036 | 2032-2036 | 4 |
| A1/A6/A9 Schiphol-Amsterdam-Almere | 1.211 | 1.199 | 946 | 36 | 36 | 35 | 83 | 75 | ‒ | 2027 | 2027 | ||
| A1 Bunschoten-Knooppunt Hoevelaken | 19 | 19 | 19 | ‒ | 2015 | 2015 | |||||||
| A1/A28 Knooppunt Hoevelaken | ‒ | ||||||||||||
| A2 Holendrecht-Oudenrijn | 1.209 | 1.209 | 1.209 | ‒ | 2012 | 2012 | |||||||
| A9 Badhoevedorp | 307 | 306 | 285 | 22 | ‒ | 2017 | 2017 | ||||||
| N50 Ens-Emmeloord | 19 | 19 | 19 | ‒ | 2016 | 2016 | |||||||
| Projecten Oost-Nederland | |||||||||||||
| A12-A15 Ressen - Oudenbroeken (ViA15) | 679 | 656 | 170 | 9 | 10 | 459 | 19 | 7 | 5 | ‒ | n.t.b. | n.t.b. | |
| A1 Apeldoorn-Azelo: fase 1 en 2a | 489 | 478 | 257 | 67 | 112 | 51 | 3 | ‒ 1 | 2023-2025 | 2023-2025 | |||
| A1 Apeldoorn Zuid-Beekbergen | 29 | 29 | 29 | ‒ | 2017 | 2017 | |||||||
| A50 Ewijk - Valburg | 269 | 269 | 269 | ‒ | 2017 | 2017 | |||||||
| N35 Combiplan Nijverdal | 319 | 319 | 317 | 1 | 1 | ‒ | 2015 | 2015 | |||||
| N35 Wijthmen - Nijverdal | 24 | 23 | 3 | 4 | 4 | 7 | 6 | ‒ | 2018 | 2018 | |||
| N35 Zwolle - Wijthmen | 50 | 50 | 49 | 1 | ‒ | 2018 | 2018 | ||||||
| Projecten Zuid-Nederland | |||||||||||||
| A2 Passage Maastricht | 686 | 686 | 679 | 1 | 6 | 2016 | 2016 | ||||||
| A4 Dinteloord-Bergen op Zoom | 260 | 260 | 260 | ‒ | 2014 | 2014 | |||||||
| A76 Aansluiting Nuth | 61 | 61 | 59 | 2 | ‒ | Regio | Regio | ||||||
| A2 Vonderen-Kerensheide | 348 | 341 | 29 | 25 | 20 | 37 | 80 | 119 | 38 | ‒ | 2025-2027 | 2025-2027 | 5 |
| Reservering A2 Het Vonderen-Kerensheide | 46 | 109 | 2 | 9 | 16 | 20 | 6 | ||||||
| Projecten Overig | |||||||||||||
| Fileaanpak | 61 | 61 | 58 | 2 | 1 | ‒ | |||||||
| Meer kwaliteit leefomgeving | 157 | 157 | 150 | 1 | 2 | 2 | 2 | ‒ | |||||
| Meer veilig | 115 | 114 | 95 | 20 | ‒ | ||||||||
| Afrondingen | 1 | ‒ 1 | ‒ 1 | ‒ 1 | 1 | ||||||||
| Totaal uitvoeringsprogramma | 11.935 | 11.801 | 9.213 | 391 | 443 | 773 | 281 | 256 | 102 | 476 | |||
| Aanleg uitgaven op MF 12.03.01 mbt Planning en studies | 161 | 135 | 148 | 146 | 79 | 10 | |||||||
| Programma Aanleg | 552 | 578 | 921 | 427 | 335 | 112 | 476 | ||||||
| Budget Aanleg (MF 12.03.01) | 410 | 425 | 711 | 569 | 488 | 322 | |||||||
| Overprogrammering (-) | ‒ 142 | ‒ 153 | ‒ 210 | 142 | 153 | 210 |
12.03.02 Planning en studies
Belangrijkste (budgettaire) aanpassingen
- Schuif van aanleg naar instandhouding en binnen aanleg: In het kader van de herprioritering Mobiliteitsfonds is dit project gepauzeerd en zijn de middelen alternatief ingezet. Het betreft naast verkenningen (zie artikel 11.01) de volgende planstudies: A1/A28 Knooppunt Hoevelaken, A4 Haaglanden - N14, Rijksbijdrage NRW Utrecht, InnovA58 traject: Annabosch – Galder, Innovaties InnovA58 (dit is geen MIRT-project, maar een reservering voor het project InnovA58 waaruit ook middelen worden geschoven), A67 Leenderheide – Geldrop, A1/A30 Barneveld en A1/A35 Knooppunt Azelo – Buren;
- Exploitatie tol: dit betreft de kosten voor de exploitatie van de tolheffing op de A24 Blankenburgverbinding en de A12/A15 Ressen-Oudbroeken (ViA15). Voor verdere toelichting wordt verwezen naar bijlage 7 Tol;
- Reservering Life Cycle Costs (LCC): de toename van het bedrag wordt verklaard door het toepassen van de jaarlijkse extrapolatie en prijsindexering;
- Exploitatie vrachtwagenheffing: dit betreft een ophoging van €300 miljoen ten behoeve van de exploitatiefase van de vrachtwagenheffing in de periode 2026-2032, waarvoor in 2024 een aantal taakpaketten worden aanbesteed en gegund;
- Impuls Strategisch Plan verkeersveiligheid (SPV): dit betreft een ophoging van € 79 miljoen ten behoeve van de derde tranche van de Impuls vanuit de reservering SPV op artikel 11.03. In totaal is in 2024 en 2025 € 150 miljoen beschikbaar, waarvan € 50 miljoen voor vernieuwende maatregelen verkeersveiligheid;
- Bijdrage aan agentschap t.b.v. externe kosten planuitwerkingen: de toename van het bedrag wordt, naast de jaarlijkse extrapolatie en prijsindexering, verklaard door de overheveling van resterende NSL-middelen die gereserveerd stonden voor stikstofaanpak (€ 17 miljoen). Daarnaast is het studiebudget Verkenningen en MIRT onderzoeken (€ - 8 miljoen) vanuit dit budget aangevuld.
De overige budgettaire aanpassingen zijn mutaties ten aanzien van loon- en prijsbijstelling 2023.
| Aanleg uitgaven op MF 12.03.01 mbt Planning en studies -projecten | ‒ 1.219 | ‒ 1.336 | nvt | nvt | 1 |
| Projecten Nationaal | |||||
| Beter Benutten | 96 | 95 | nvt | nvt | |
| Geluidsaneringprogramma – weg | 550 | 531 | nvt | nvt | |
| Kosten voorbereiding tol | 114 | 109 | nvt | nvt | |
| Exploitatie tol | 471 | 2 | |||
| Lucht - weg (NSL hoofdwegennet) | 2 | 2 | nvt | nvt | |
| Reservering voor LCC | 425 | 361 | nvt | nvt | 3 |
| Snelfietsroutes | 2 | 2 | nvt | nvt | |
| Reservering Blankenburgverbinding en ViA15 | 0 | 13 | nvt | nvt | |
| Voorbereiding vrachtwagenheffing | 355 | 361 | nvt | nvt | |
| Exploitatie vrachtwagenheffing | 300 | 4 | |||
| Impuls Strategisch Plan Verkeersveiligheid | 349 | 267 | nvt | nvt | 5 |
| Verkeersveiligheid Rijks-N-wegen | 194 | 185 | nvt | nvt | |
| Bijdrage aan agentschap t.b.v. externe kosten planuitwerkingen | 177 | 321 | nvt | nvt | 6 |
| Projecten Noordwest-Nederland | |||||
| A1/A28 Knooppunt Hoevelaken | 473 | 1.145 | 1 | ||
| A12/A27 Ring Utrecht | 1.725 | 1.651 | * | * | |
| A7/A8 Corridor Amsterdam-Hoorn | 531 | 505 | ntb | ntb | |
| A6 Almere Oostvaarders-Lelystad | 144 | 137 | * | * | |
| Rijksbijdrage aan de Noordelijke Randweg Utrecht | 27 | 198 | Regio | Regio | 1 |
| Stedelijke Bereikbaarheid Almere | 31 | 30 | Regio | Regio | |
| Projecten Zuidwest-Nederland | |||||
| A20 Nieuwerkerk a/d IJssel – Gouda | 153 | 146 | ntb | ntb | |
| A4 Burgerveen – N14 | 347 | 330 | ntb | ntb | 1 |
| A4 Haaglanden – N14 | 153 | 732 | ntb | ntb | 1 |
| Projecten Zuid-Nederland | |||||
| A67/A73 Knooppunt Zaarderheiken | 6 | 6 | |||
| N65 Vught – Haaren | 89 | 88 | Regio | Regio | |
| Programma SmartwayZ.NL: A67 Leenderheide-Geldrop | 77 | 211 | ntb | ntb | 1 |
| Programma SmartwayZ.NL: InnovA58 | 572 | 585 | nvt | nvt | 1 |
| Programma SmartWayZ.nl: ASML De Run | 1 | 0 | |||
| Programma SmartwayZ.NL: ITS en Smart Mobility | 10 | 10 | nvt | nvt | |
| SmartWayZ.NL programmaorganisatie | 1 | 1 | nvt | nvt | |
| Projecten Oost-Nederland | |||||
| A1/A30 Barneveld | 23 | 90 | ntb | ntb | 1 |
| N35 Nijverdal – Wierden | 125 | 120 | * | * | |
| N35 Knooppunt Raalte | 15 | 14 | nvt | nvt | |
| N50 Kampen – Kampen Zuid | 17 | 16 | * | * | |
| Reservering terugbetaling voorfinanciering A1 Apeldoorn – Azelo | 37 | 36 | nvt | nvt | |
| Verkeersmaatregelen A28 | 33 | 32 | nvt | nvt | |
| A1/A35 Azelo-Buuren | 1 | 5 | nvt | nvt | 1 |
| Projecten Noord-Nederland | |||||
| N33 Zuidbroek-Appingedam | 115 | 110 | * | * | |
| Overige projecten en reserveringen | 134 | 308 | |||
| Projecten in voorbereiding | |||||
| Projecten Nationaal | |||||
| Studiebudget Verkenningen / MIRT onderzoeken | |||||
| Programma DUMO | |||||
| Programma Fiets | |||||
| Strategisch plan Verkeersveiligheid | |||||
| Afrondingen | |||||
| Totaal programma planning en studies | 6.656 | 7.417 | |||
| Begroting (MF 12.03.02) | 6.656 | 7.417 |
12.03.03 Optimalisering gebruik
Motivering
Op dit artikelonderdeel worden uitgaven gedaan die de optimalisering van het gebruik van infrastructuur op de weg bevorderen. Voorbeelden zijn intelligent verkeersmanagement, informatie over werk in uitvoering en beperkte infrastructurele aanpassing van weginfrastructuur.
Producten
| Digitale Infrastructuur voor Toekomstbestendige Mobiliteit | 31 | 30 | |
| Versnellingsafspraken | 1.438 | 1 | |
| Mobiliteitspakketten | 818 | 1 | |
| Schaalsprongen en bovenlokaal M&G | 561 | 1 | |
| Regionale regeling SEB | 180 | 15 | 2 |
| Ontsluiting Woningbouwmiddelen | 3.125 | ||
| Risicobeheersing | 41 | ||
| Noordwest-Nederland | |||
| Ringen draaiende houden WoMo | 212 | 200 | 2 |
| Zuidwest-Nederland | |||
| Ringen draaiende houden WoMo | 53 | 50 | 2 |
| Zuid-Nederland | |||
| Reservering VDL | 5 | ||
| Ringen draaiende houden WoMo | 53 | 50 | 2 |
| Quickwins A2 Deil-Vught | 14 | ||
| Totaal Optimalisering gebruik | 548 | 6.328 | |
| Begroting (MF 12.03.03) | 548 | 6.328 |
Belangrijkste (budgettaire) aanpassingen
- Een deel van de Woningbouwmiddelen is overgeboekt van artikel 12 naar artikel 14 Regionale infrastructuur en bereikbaarheidsprogramma’s. Het gaat om de middelen voor o.a. de SPUK mobiliteitspakketten, de SPUK bovenplanse infrastructuur en risicobeheersingskosten;
- Dit betreft een overboeking vanuit de middelen Woningbouw en Mobiliteit conform de gemaakte BO MIRT afspraken (najaar 2022).
12.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS
Motivering
Bij infrastructuurprojecten boven het drempelbedrag van € 60 miljoen wordt middels een Publiek Private Comparator (PPC) getoetst of een DBFM-contract meerwaarde op kan leveren. Infrastructuurprojecten die via een DBFM (Design, Build, Finance en Maintain) contract worden aanbesteed, hebben als kenmerk dat sprake is van de overdracht van de integrale onderdelen van een bouwproject (ontwerp, bouw, onderhoud en financiering) aan een private opdrachtnemer. In plaats van een product wordt een dienst uitgevraagd, te weten de beschikbaarheid van de infrastructuur. De betaling voor deze dienst vindt plaats aan de hand van de overeengekomen prestatie die wordt afgezet tegen de daadwerkelijk geleverde prestatie, de beschikbaarheid. De beschikbaarheidsvergoeding wordt pas uitgekeerd na openstelling van het project; tijdens de bouw dient de DBFM- opdrachtnemer daarom zelf de financiering te regelen. Omdat het project gefinancierd is door banken en/of institutionele beleggers, is sprake van een sterke druk vanuit de financierders op de opdrachtnemer om de afgesproken prestatie ook te leveren: op tijd en binnen de geraamde kosten. Een lager prestatieniveau leidt tot lagere betalingen, die op hun beurt de terugbetaling van de financiering moeten zeker stellen. In de bouwfase is doorgaans wel sprake van een gedeeltelijke betaling (de partiële beschikbaarheidsvergoeding) als sprake is van de uitbreiding van een bestaande weg die ook tijdens de verbouwing beschikbaar moet blijven voor het wegverkeer. Bij openstelling van de weg wordt overgegaan naar een volledige beschikbaarheidsvergoeding. Het afronden van een aanbesteding resulteert in een meerjarige verplichting, van zowel aanleg als ook beheer en onderhoud op het desbetreffende project. Op dit begrotingsartikel bestaat daarmee geen enkele budgetflexibiliteit. Slechts bij onderpresteren van de opdrachtnemer kunnen boetes en kortingen worden aangebracht.
De verplichting aan de DBFM-opdrachtnemer vervalt aan het einde van de looptijd van het contract waarna het beheer en onderhoud van deze wegvakken terugkomen bij RWS en de bijbehorende budgetten geraamd worden op het reguliere onderhoudsartikel (artikelonderdeel 12.02 Onderhoud en Vernieuwing).
Producten
De projecten A16 Rotterdam, A24 Blankenburgverbinding, A9 Badhoe- vedorp-Holendrecht en A12/A15 Ressen-Oudbroeken (ViA15) verkeren in de bouwfase en kennen een partiële beschikbaarheidsvergoeding. De volledige beschikbaarheidsvergoeding wordt na openstelling betaald. De A12/A15 Ressen-Oudbroeken (ViA15) wacht op moment van schrijven op een uitspraak van de Raad van State omtrent het Tracébesluit.
Belangrijkste (budgettaire) aanpassingen
- A27 Houten-Hooipolder: naast de loon- en prijsbijstelling van € 96 miljoen is er ook een toename van het projectbudget door een aanbestedingstegenvaller van € 157 miljoen;
- A15 Maasvlakte-Vaanplein: naast de loon- en prijsbijstelling /indexering van € 30 miljoen is er ook een toename van het projectbudget te melden als gevolg van een tegenvaller instandhouding € 27 miljoen;
- A16 Rotterdam: naast de loon- en prijsbijstelling van € 36 miljoen is er een toename van het projectbudget te melden als gevolg van een tegenvaller (€ 37 miljoen), excessieve prijsstijging (€ 6 miljoen) en een scope uitbreiding in het kader van brandwerendheid tunnels (€ 35 miljoen);
- A24 Blankenburgverbinding: naast de loon- en prijsbijstelling /indexering van € 88 miljoen is ook een toename van het projectbudget te melden als gevolg van excessieve prijsstijging (€ 18 miljoen).
De overige budgettaire aanpassingen zijn mutaties ten aanzien van loon- en prijsbijstelling/indexering 2023.
| Projecten Oost-Nederland | ||||||||||||||
| A12-A15 Ressen - Oudenbroeken (ViA15) | 212 | 211 | 201 | 11 | ‒ | nvt | nvt | |||||||
| A12 Ede-Grijsoord | 188 | 185 | 95 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 33 | 2016 | 2016 | 2032 | |
| N18 Varsseveld-Enschede | 461 | 455 | 267 | 15 | 12 | 11 | 11 | 11 | 11 | 123 | 2018 | 2018 | 2034 | |
| Projecten Noord-Nederland | ||||||||||||||
| N31 Leeuwarden-Drachten | 170 | 169 | 162 | 3 | 5 | ‒ | 2007 | 2007 | 2022 | |||||
| N33 Assen-Zuidbroek | 364 | 353 | 172 | 15 | 15 | 15 | 15 | 15 | 16 | 101 | 2014 | 2014 | 2034 | |
| Projecten Noordwest-Nederland | ||||||||||||||
| A10 Tweede Coentunnel | 2.249 | 2.215 | 1.396 | 58 | 58 | 58 | 58 | 58 | 58 | 505 | 2013 | 2013 | 2037 | |
| A12 Lunetten-Veenendaal | 724 | 710 | 447 | 29 | 27 | 26 | 26 | 26 | 26 | 117 | 2012 | 2012 | 2033 | |
| A1/A6/A9 Schiphol-Amsterdam-Almere (Badhoevedorp-Holendrecht) | 1.350 | 1.320 | 58 | 30 | 28 | 26 | 66 | 212 | 81 | 849 | 2027 | 2027 | 2040 | |
| A1/A6/A9 Schiphol-Amsterdam-Almere (deeltraject A1/A6) | 1.912 | 1.875 | 805 | 66 | 63 | 63 | 63 | 63 | 61 | 728 | 2019 | 2019 | 2042 | |
| A1/A6/A9 Schiphol-Amsterdam-Almere (deeltraject A6 Almere) | 400 | 388 | 117 | 18 | 17 | 17 | 22 | 18 | 17 | 174 | 2019 | 2019 | 2040 | |
| A1/A6/A9 Schiphol-Amsterdam-Almere (deeltraject A9 Gaasperdammerweg) | 1.205 | 1.192 | 500 | 55 | 51 | 50 | 50 | 50 | 50 | 399 | 2020 | 2020 | 2038 | |
| A27/A1 Utrecht-Eemnes-Bunschoten | 387 | 378 | 100 | 18 | 15 | 16 | 15 | 15 | 15 | 193 | 2019 | 2019 | 2044 | |
| Aflossing tunnels | 976 | 969 | 825 | 32 | 31 | 31 | 35 | 22 | ‒ | |||||
| Projecten Tolgefinancierd | ‒ | |||||||||||||
| Tolgefinancierde uitgaven A12/A15 Ressen-Oudbroeken (ViA15) | 557 | 532 | 25 | 27 | 27 | 27 | 451 | nvt | nvt | |||||
| Tolgefinancierde uitgaven A24 Blankenburgtunnel | ‒ | |||||||||||||
| Projecten Zuid-Nederland | ||||||||||||||
| A59 Rosmalen-Geffen | 272 | 272 | 271 | 1 | 2005 | 2005 | 2020 | |||||||
| A27 Houten - Hooipolder | 2.492 | 2.239 | 124 | 76 | 124 | 392 | 414 | 293 | 246 | 823 | 2029-2031 | 2029-2031 | 2046 | 1 |
| Projecten Zuidwest-Nederland | ||||||||||||||
| A15 Maasvlakte-Vaanplein | 2.370 | 2.313 | 1.641 | 76 | 77 | 77 | 59 | 59 | 59 | 322 | 2015 | 2015 | 2035 | 2 |
| A16 Rotterdam | 2.021 | 1.907 | 345 | 141 | 268 | 149 | 98 | 106 | 69 | 845 | 2025 | 2025 | 2043 | 3 |
| A24 Blankenburgtunnelverbinding | 2.227 | 2.121 | 391 | 137 | 291 | 110 | 84 | 80 | 80 | 1.054 | 2024 | 2024 | 2043 | 4 |
| Afrondingen | 3 | ‒ 2 | ‒ 1 | 1 | 1 | 2 | ||||||||
| Totaal | 20.540 | 19.802 | 7.917 | 790 | 1.086 | 1.077 | 1.053 | 1.066 | 833 | 6.718 | ||||
| Budget (MF 12.04) | 790 | 1.086 | 1.077 | 1.053 | 1.066 | 833 | 6.718 |
12.06 Netwerkgebonden kosten Hoofdwegennet
Motivering
Op dit artikelonderdeel worden de aan het netwerk te relateren apparaats- kosten (inclusief afschrijving en rente) van RWS en de overige netwerkge- bonden kosten geraamd. De overige netwerkgebonden kosten komen ten goede aan exploitatie, onderhoud, vernieuwing, aanleg en DBFM, en betreffen taken die gecentraliseerd binnen RWS worden opgepakt. Het gaat bij deze zogeheten landelijke taken onder meer om het verzamelen van basisinformatie, onderhouden van ICT-systemen, het inspecteren van het areaal en de ontwikkeling van kennis en innovatie. Er is gekozen voor centrale uitvoering met het oog op enerzijds uniformiteit in werkwijze en anderzijds kostenbesparing.
12.09 Ontvangsten
Motivering
Op dit artikelonderdeel worden de bijdragen van derden aan de producten op het gebied van Rijkswegen, die rechtstreeks aan IenW worden betaald, verantwoord.
Producten
Totaal geraamde inkomsten tol
Met de Wet Tijdelijke Tolheffing (TTH) Blankenburgverbinding en ViA15, die op 15 maart 2016 in werking is getreden, is vastgelegd dat bij de projecten A24 Blankenburgverbinding en A12/A15 Ressen-Oudbroeken (ViA15) tol geheven kan worden. De toekomstige tolontvangsten zijn geraamd op artikel 12.09. Bij tolheffing is tot voor kort uitgegaan van een periode van 25 jaar. Met de komst van Betalen Naar Gebruik (BNG) per 2030 zal de tolheffing voortijdig worden beëindigd. De resterende tolopgave wordt per 2030 gedekt uit de opbrengsten BNG. Voor een overzicht van de totaal geraamde inkomsten tol wordt verwezen naar bijlage 7 Tol.
Bijdragen van derden
Dit betreffen de bijdragen van decentrale overheden en andere derden aan projecten in de investeringen van Rijkswegenprojecten.
In 2024 wordt een bijdrage van € 11,3 miljoen verwacht. Dit komt met name ten bate van de projecten A16 Rotterdam (€ 2,5 miljoen), N18 Varsseveld (€ 2,5 miljoen), A2 Vonderen-Kerensheide (€ 2 miljoen) en A27 Houten-Hooipolder (€ 1,9 miljoen). Het restant is een optelsom van bijdragen kleiner dan € 1 miljoen en komt ten bate van diverse andere projecten.
| Bijdragen van derden | 145 | 11 | 7 | 6 | 15 | 10 |
| Geraamde inkomsten tol | 42 | 112 | 115 | 108 | 101 | |
| Totaal Ontvangsten (MF 12.09) | 145 | 53 | 119 | 122 | 123 | 111 |
3.3 Artikel 13 Spoorwegen
A. Omschrijving van de samenhang in het beleid
Op dit artikel worden de producten op het gebied van Spoorwegen verantwoord. Het productartikel Spoorwegen is gerelateerd aan de beleidsdoelstellingen en beleidsinstrumenten zoals beschreven in de begroting Hoofdstuk XII over 2023 bij beleidsartikel 16 Openbaar Vervoer en Spoor.
B. Budgettaire gevolgen van uitvoering
| Verplichtingen | 2.901.449 | 3.269.108 | 2.513.063 | 11.101.844 | 1.918.814 | 1.856.641 | 1.782.292 |
| Uitgaven | 2.543.680 | 2.819.634 | 2.864.569 | 11.679.063 | 2.457.158 | 2.416.216 | 2.070.836 |
| 13.02 Exploitatie, onderhoud en vernieuwing | 1.945.955 | 2.103.621 | 2.143.402 | 2.121.260 | 1.656.620 | 1.725.133 | 1.519.931 |
| 13.03 Ontwikkeling | 401.363 | 501.922 | 504.019 | 508.621 | 602.829 | 494.082 | 374.911 |
| 13.03.01 Aanleg personenvervoer | 262.400 | 317.538 | 342.277 | 388.574 | 407.138 | 371.923 | 283.019 |
| 13.03.02 Aanleg goederenvervoer | 96.396 | 78.194 | 78.198 | 24.120 | 75.460 | 27.720 | 16.936 |
| 13.03.03 Optimalisering gebruik | 163 | 5.205 | 2.666 | 173 | |||
| 13.03.04 Planning en studies personenvervoer | 39.813 | 74.100 | 68.085 | 68.242 | 57.350 | 18.589 | 25.406 |
| 13.03.05 Planning en studies goederenvervoer | 2.591 | 26.885 | 12.793 | 27.512 | 62.881 | 75.850 | 49.550 |
| 13.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS | 196.362 | 214.091 | 217.148 | 204.182 | 197.709 | 197.001 | 175.994 |
| 13.07 Rente en aflossing | 8.845.000 | ||||||
| Ontvangsten | 231.933 | 280.463 | 228.802 | 358.115 | 202.784 | 202.784 | 202.784 |
| 13.09 Ontvangsten | 231.933 | 280.463 | 228.802 | 358.115 | 202.784 | 202.784 | 202.784 |
Budgetflexibiliteit
Met uitzondering van planning en studies, zijn de budgetten in 2024 juridisch verplicht op de peildatum 1 januari 2024. De budgetten voor planning en studies zijn bestuurlijk gebonden.
| Juridisch verplicht | 97% |
| Bestuurlijk gebonden | 3% |
| Beleidsmatig gereserveerd | |
| Nog niet ingevuld/vrij te besteden |
C. Toelichting
13.02 Exploitatie, onderhoud en vernieuwing
Motivering
Op grond van richtlijn 91/440/EEG van de Raad van de Europese Gemeenschap van 29 juli 1991 kan een beheerder voor de spoorweginfrastructuur worden aangewezen en kunnen lidstaten financiële middelen verstrekken aan de beheerder om te voldoen aan zijn taken. De Minister van IenW heeft op 14 december 2014 aan ProRail een concessie verleend voor het beheer van de hoofdspoorweginfrastructuur in de periode 2015 tot en met 2024. In de beheerconcessie staan de afspraken tussen de overheid en ProRail over het beheer van de hoofdspoorweginfrastructuur. Deze afspraken gaan onder meer over de beschikbaarheid, betrouwbaarheid en kwaliteit van de hoofdspoorweginfrastructuur en de daarmee samenhangende voorzieningen, maar ook over de kwaliteit van de informatievoorziening. Jaarlijks wordt aan ProRail subsidie verstrekt voor de instandhouding van de hoofdspoorweginfrastructuur, overeenkomstig het bepaalde in de Wet Mobiliteitsfonds.
De beheerconcessie bevat instrumenten als prestatie-indicatoren, programma’s en maatregelen, audits en reviews, verplichtingen om informatie aan IenW te verstrekken en/of besluiten om voor te leggen. Daarnaast bevat deze concessie verplichtingen met betrekking tot samenwerking en transparantie. De ruggengraat van de concessie is de jaarcyclus waarmee in het beheerplan jaarlijks afspraken worden gemaakt tussen de Minister van IenW en ProRail over de te bereiken prestaties en de te nemen maatregelen. De Minister van IenW geeft jaarlijks in de beleidsprioriteitenbrief aan welke prestaties het komende jaar van ProRail worden verwacht. ProRail stelt op basis van de beleidsprioriteitenbrief een beheerplan op en consulteert belanghebbenden over de hoofdlijnen van het ontwerp beheerplan. Vervolgens legt ProRail het beheerplan ter instemming voor aan de Minister van IenW.
Nadat de Minister van IenW heft ingestemd met het beheerplan, wordt deze toegezonden aan de Tweede Kamer. Na afloop van het jaar legt ProRail op grond van de Concessie verantwoording af in de jaarrapportage en op grond van de Wet Mobiliteitsfonds in het jaarverslag en de jaarrekening. Zodra deze documenten zijn vastgesteld worden ook deze aan de Tweede Kamer toegezonden.
Tijdens het vorige kabinet waren er al gesprekeken om ProRail om te vormen tot zbo. Deze gesprekken worden momenteel voortgezet en hebben geleid tot een wetsvoorstel die is ingediend op 14 juli 2023.3Dit heeft onder andere tot gevolg dat bovengenoemde ‘instrumenten’ zoals de beheerconcessie, het beheerplan, de subsidie en de beleidsprioriteitenbrief zullen worden vervangen door de instellingswet, het meerjarenplan, de begrotingsbijdrage en de jaarbrief. Definitieve bepaling van het moment van inwerkingtreding zal plaatsvinden na afronding van de parlementaire behandeling van het wetsvoorstel, waarbij met het oog op een zorgvuldige en beheerste start van het zbo voldoende implementatietijd in acht zal worden genomen.
Producten
De exploitatie-, onderhoud- en vernieuwingsactiviteiten zijn gericht op het realiseren van de in het beheerplan opgenomen prestaties per prestatiegebied zoals opgenomen in de beheerconcessie. Onderdeel hiervan zijn de activiteiten van ProRail die samenhangen met verkeersleiding en capaciteitsmanagement. In het beheerplan zelf wordt jaarlijks een uitgebreide beschrijving opgenomen van de belangrijkste activiteiten die voor dat jaar zijn gepland. ProRail ontvangt voor de uit te voeren activiteiten een subsidie van het Rijk. Bij de vaststelling van de subsidie voor exploitatie, onderhoud en vernieuwing wordt rekening gehouden met de inkomsten van de gebruiksvergoeding die ProRail ontvangt van de vervoerders en eventuele bijdragen van andere partijen voor onderhoudsactiviteiten. Nadere informatie over areaal, prestaties en budgetten is opgenomen in bijlage 4 Instandhouding en bijlage 5 ProRail.
Maatregelen
In het Coalitieakkoord zijn extra middelen beschikbaar gesteld voor exploitatie, onderhoud en vernieuwing van de Rijksinfrastructuur. De komende jaren groeit de extra bijdrage stapsgewijs toe naar jaarlijks € 1,125 miljard extra vanaf 2026 en structureel € 1,25 miljard extra vanaf 2038 voor de instandhouding van onze wegen, spoor, bruggen, viaducten en vaarwegen, ook met het oog op de verkeersveiligheid. Er wordt extra geïnvesteerd in het Deltafonds (€ 250 miljoen structureel vanaf 2026) om achterstanden weg te werken en de uitvoering van het Nationale Deltaprogramma te versnellen. De extra middelen uit het Coalitieakkoord voor de jaren 2022-2025 zijn bij de vorige begroting verdeeld over de netwerken van ProRail en RWS op het Mobiliteitsfonds en Deltafonds om de programmering van exploitatie en onderhoud in deze jaren op te hogen. De middelen voor 2026 en verder worden pas verdeeld nadat besluitvorming heeft plaatsgevonden over het in aanmerking te nemen basiskwaliteitsniveau. Hiertoe zijn in 2022/2023 de financiële reeksen van ProRail herijkt en worden deze in 2023 extern gevalideerd. Het is de bedoeling dat het validatierapport in het voorjaar 2024 aan de Tweede Kamer wordt verstuurd. Op basis daarvan wordt de komende periode het basiskwaliteitsniveau voor Spoor opgesteld. De uitkomst van dit proces wordt verwerkt in de Voorjaarsnota 2024.
13.03 Ontwikkeling Spoor
IenW is verantwoordelijk voor de uitbreiding van de hoofdspoorweginfrastructuur. Deze wordt in belangrijke mate gefinancierd met middelen uit de Rijksbegroting. Op dit artikelonderdeel worden de uitgaven begroot die noodzakelijk zijn voor:
- door ProRail uit te voeren planningen en studies;
- door IenW uit te voeren planningen en studies;
- voorbereiding van de uitvoering van nieuwbouwprojecten Spoor;
- uitvoering van deze projecten.
13.03.01 Aanlegprogramma personenvervoer spoor
Maatregelen
Belangrijkste (budgettaire) aanpassingen
- Kleine projecten: In verband met de Specifieke Uitkering (SPUK) aan Nijmegen ten behoeve van de herontwikkeling van station Nijmegen is € 5 miljoen toegevoegd aan deze post vanuit de reservering op artikel 11.03 van het MF.
- Nazorg gereed gekomen lijnen en halten: Bij het project Zwolle-Herfte bleken minder nazorg-werkzaamheden nodig dan eerder aangenomen. De vrijvallende middelen ad € 2,5 miljoen zijn toegevoegd aan de generieke investeringsruimte (11.04 van het MF).
- Programma Overwegen: In het BO MIRT 2022 is besloten om € 8,4 miljoen toe te voegen vanuit de generieke investeringsruimte 11.04 voor het project Guisweg. Na deze overboeking resteert voldoende budget om de overweg Beverwijksestraatweg PHS-proof te maken. Naar aanleiding van de Specifieke Uitkering (SPUK) aan de gemeente aan de gemeente Gilze Rijen ten behoeve van het project Oosterhoutseweg is € 1,93 miljoen in het BTW compensatiefonds gestort.
De overige budgettaire aanpassingen zijn mutaties ten aanzien van loon- en prijsbijstelling 2023.
| Projecten Nationaal | |||||||||||||
| Maatregelenpakket HSL Zuid | 173 | 172 | 131 | 20 | 10 | 4 | 4 | 5 | divers | divers | |||
| Benutten Betrouwbaarheid & Capaciteit | |||||||||||||
| Geluidsanering Spoorwegen (MJPG) | 608 | 586 | 106 | 26 | 27 | 63 | 100 | 106 | 69 | 110 | divers | divers | |
| Programma Behandelen en Opstellen | 171 | 164 | 24 | 9 | 19 | 25 | 29 | 23 | 15 | 27 | divers | divers | |
| Uitvoeringsprogramma geluid emplacementen (UPGE) | 29 | 28 | 14 | 1 | 2 | 3 | 3 | 3 | 3 | 0 | 2011/ 2018- 2024 | 2011/ 2018- 2024 | |
| Verbeteraanpak stations | 12 | 12 | 4 | 0 | 0 | 1 | 1 | 1 | 1 | 3 | 2020 | 2020 | |
| Spoorcapaciteit 2030 | 871 | 830 | 56 | 31 | 71 | 102 | 102 | 125 | 127 | 258 | divers | divers | |
| Innovatieprogramma Spoortrillingen | 22 | 21 | 4 | 2 | 7 | 6 | 3 | 0 | 0 | 0 | divers | divers | |
| Stations en stationsaanpassingen | |||||||||||||
| Kleine stations | 13 | 12 | 42 | 6 | 7 | divers | divers | ||||||
| Toegankelijkheid stations | 522 | 515 | 363 | 24 | 26 | 16 | 15 | 12 | 12 | 54 | divers | divers | |
| Overige projecten/lijndelen etc. | |||||||||||||
| Programma ATB-Vv | 79 | 76 | 8 | 1 | 2 | 2 | 7 | 9 | 11 | 40 | divers | divers | |
| Fietsparkeren bij stations | 493 | 481 | 223 | 19 | 32 | 41 | 33 | 24 | 24 | 98 | divers | divers | |
| Kleine projecten personenvervoer | 260 | 253 | 55 | 43 | 40 | 43 | 11 | 19 | 50 | divers | divers | 1 | |
| Nazorg gereedgekomen lijnen/halten | 32 | 39 | 6 | 5 | 7 | 6 | 6 | 2 | divers | divers | 2 | ||
| Programma Overwegen | 938 | 913 | 531 | 77 | 95 | 87 | 60 | 43 | 19 | 25 | divers | divers | 3 |
| Programma aanpak suïcidepreventie | 22 | 21 | 9 | 2 | 3 | 3 | 4 | 2021 | 2021 | ||||
| Programma kleine functiewijzigingen | 396 | 390 | 270 | 17 | 15 | 15 | 16 | 18 | 15 | 30 | divers | divers | |
| Maaslijn | 164 | 157 | 10 | 0 | 12 | 21 | 50 | 52 | 18 | divers | divers | ||
| Schoon en Emissieloos Bouwen | 5 | 4 | 2 | 1 | 1 | divers | divers | ||||||
| Projecten Noordwest-Nederland | |||||||||||||
| Stations en Stationsaanpassingen | |||||||||||||
| Amsterdam CS, Cuypershal | 28 | 27 | 17 | 6 | 5 | 2022 | 2022 | ||||||
| Projecten Zuidwest-Nederland | |||||||||||||
| Programma Wind in de Zeilen | 8 | 7 | 1 | 3 | 2 | 2 | divers | divers | Aangepast | ||||
| Stations en Stationsaanpassingen | |||||||||||||
| Emplacement Den Haag centraal | 77 | 75 | 17 | 16 | 25 | 14 | 1 | 1 | 4 | 2023-2025 | 2023-2025 | ||
| Projecten Oost Nederland | |||||||||||||
| Traject Oost | 222 | 221 | 189 | 2 | 8 | 11 | 8 | 4 | divers | divers | |||
| Zwolle - Herfte | 255 | 257 | 255 | 0 | 2017/2021 | 2017/2021 | |||||||
| Projecten Noord Nederland | |||||||||||||
| Sporendriehoek Noord-Nederland | 151 | 144 | 115 | 32 | 1 | 3 | divers | divers | |||||
| Afrondingen | |||||||||||||
| Totaal ProRail projecten | 5.551 | 5.403 | 2.390 | 351 | |||||||||
| Totaal overige (niet ProRail) projecten | |||||||||||||
| Totaal uitvoeringsprogramma | |||||||||||||
| Planning- en studieuitgaven binnen aanlegprogramma | ‒ 199 | ‒ 214 | ‒ 84 | ‒ 34 | ‒ 31 | ‒ 24 | ‒ 6 | ‒ 8 | ‒ 3 | ‒ 10 | |||
| Afrekening voorschotten | 90 | 90 | 60 | 30 | |||||||||
| Programma Aanleg | 5.440 | 10.634 | 2.366 | 347 | 385 | 450 | 479 | 434 | 337 | 684 | |||
| Aanleguitgaven binnen planning en studies | 89 | 60 | 7 | 34 | 28 | 11 | 5 | 4 | |||||
| Budget Aanleg (MF 13.03.01) | 5.529 | 10.694 | 2.373 | 381 | 413 | 461 | 484 | 438 | 337 | 684 | |||
| Overprogrammering (-) | ‒ 65 | ‒ 73 | ‒ 73 | ‒ 77 | ‒ 66 | ‒ 54 | 408 |
13.03.02 Aanlegprogramma goederenvervoer spoor
Maatregelen
Belangrijkste (budgettaire) aanpassingen
| ProRail Projecten | ||||||||||||
| Projecten Nationaal | ||||||||||||
| Optimalisering Goederencorridor Rotterdam-Genua | 171 | 171 | 159 | 2 | 1 | 1 | 4 | 5 | divers | divers | ||
| Programma Emplacementen op orde | 253 | 199 | 107 | 60 | 68 | 7 | 3 | 8 | divers | divers | ||
| Kleine projecten goederenvervoer | 23 | 22 | 12 | 5 | 5 | 0 | 1 | divers | divers | |||
| Projecten Zuidwest-Nederland | divers | divers | ||||||||||
| Calandbrug | 186 | 183 | 118 | 20 | 2 | 4 | 17 | 16 | 8 | 2020/2025 | 2020/2025 | |
| Geluidmaatregelen Zeeuwselijn | 22 | 22 | 20 | 0 | 2 | divers | divers | |||||
| Spooraansluiting 2e Maasvlakte achterlandverbinding | 249 | 240 | 73 | 2 | 8 | 12 | 75 | 36 | 29 | 13 | divers | divers |
| Projecten Zuid-Nederland | ||||||||||||
| Projecten Oost Nederland | ||||||||||||
| Uitv.progr Goederenroute Elst-Deventer-Twente (NaNov) | 144 | 143 | 116 | 3 | 3 | 9 | 10 | 1 | 2 | divers | divers | |
| Overige projecten | ||||||||||||
| Nazorg gereedgekomen projecten | 8 | 8 | 0 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | divers | divers | ||
| Afrondingen | ||||||||||||
| Totaal uitvoeringsprgramma | 1.056 | 988 | 594 | 100 | 89 | 39 | 111 | 68 | 43 | 13 | ||
| Planning en studieuitgaven binnen het aanlegprogramma | ‒ 307 | ‒ 303 | ‒ 30 | ‒ 2 | ‒ 8 | ‒ 11 | ‒ 18 | ‒ 24 | ‒ 18 | ‒ 13 | ||
| Afrekening voorschotten | 4 | 4 | 3 | 1 | 0 | |||||||
| Programma Aanleg | 753 | 689 | 568 | 98 | 81 | 28 | 93 | 44 | 25 | |||
| Aanleguitgaven binnen planning en studies | 89 | 60 | 7 | 34 | 28 | 11 | 5 | 4 | ||||
| Budget Aanleg (MF 13.03.02) | 842 | 749 | 575 | 132 | 109 | 39 | 98 | 48 | 25 | |||
| Overprogrammering (-) |
13.03.03 Optimalisering gebruik
Motivering
Op dit artikelonderdeel worden uitgaven gedaan die de optimalisering van het gebruik van Infrastructuur. Dit zijn maatregelen die door ProRail worden uitgevoerd.
| Modal shift OVS | 8 | 8 | nvt |
| Totaal Optimalisering gebruik | 8 | 8 | |
| Begroting (MF 13.03.03) | 8 | 8 |
13.03.04 Planning en studies personenvervoer
Belangrijkste (budgettaire) aanpassingen
- Grensoverschrijdend Spoorvervoer: er is € 36 miljoen toegevoegd aan het programma Grensoverschrijdend vervoer, als bijdrage aan toekomstige verbindingen.
De overige budgettaire aanpassingen zijn mutaties ten aanzien van loon- en prijsbijstelling 2023.
| Planning- en studiekosten van aanlegprogramma MF 13.03.01 | 199 | 214 | |||
| Projecten Nationaal | |||||
| Beter Benutten Decentraal Spoor (fase 2) | 11 | 10 | divers | ||
| Grensoverschrijdend Spoorvervoer | 154 | 113 | divers | 1 | |
| Kleine projecten Personenvervoer | 70 | 65 | divers | ||
| Regionale knelpunten | 16 | 16 | divers | ||
| Reizigersfonds | 3 | 3 | nvt | ||
| Projecten Zuid-Nederland | |||||
| Knooppunt Den Bosch | 1 | 1 | divers | ||
| Toekomstvast Spoor Zuid NL | 195 | 185 | divers | ||
| Projecten Oost-Nederland | |||||
| Quick scan decentraal spoor Gelderland | 10 | 12 | divers | ||
| Projecten Noordwest-Nederland | |||||
| Oude Lijn | 10 | 9 | |||
| Paspoort- en beveiligingsfaciliteiten op A'dam CS | 21 | 20 | 2024/2025 | ||
| Multimodale knoop Schiphol | 136 | 130 | divers | ||
| Amsterdam Zuid 3e perron | 26 | 25 | divers | ||
| Projecten Noord Nederland | |||||
| Meppel: Spoor- en perroncapaciteit | 37 | 35 | |||
| HRMK Spoorbrug | 79 | 76 | |||
| Lelylijn | 4 | 3 | |||
| Overige projecten en reserveringen | |||||
| Studie en innovatiebudget | 35 | 39 | |||
| afrekening voorschotten | 20 | 20 | |||
| Totaal planning en studies personenvervoer | 1027 | 976 | |||
| Aanleguitgaven binnen planning en studies personenvervoer | ‒ 89 | ‒ 60 | |||
| Begroting (MF 13.03.04) | 938 | 916 |
13.03.05 Planning en studies goederenvervoer
Belangrijkste (budgettaire) aanpassingen
De budgettaire aanpassingen zijn mutaties voor verwerking van de loon- en prijsbijstelling 2023.
| Planuitwerkingskosten van realisatieprogramma MF 13.03.02 | 307 | 303 | ||
| Projecten Nationaal | ||||
| Kleine projecten Goederenvervoer | 3 | 4 | divers | |
| Overige projecten en reserveringen | ||||
| Programma 740 treinen | 103 | 98 | ||
| Afrekening voorschotten | 2 | 2 | ||
| Totaal programma planning en studies goederenvervoer | 415 | 407 | ||
| Begroting (MF 13.03.05) | 415 | 407 |
13.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS
Motivering
De Staat betaalt volgens de contractuele overeenkomst met Infraspeed voor de beschikbaarheid van de HSL-Zuid infrastructuur, zoals deze door het consortium Infraspeed is ontworpen, gebouwd (enkel de bovenbouw) en wordt onderhouden (onder- en bovenbouw) tot en met 2031. Het contractbeheer, inclusief het verrichten van betalingen, wordt uitgevoerd door ProRail, met uitzondering van de rente- en belastingaanpassingen. ProRail ontvangt hiervoor een bijdrage van IenW.
Producten
| Beschikbaarheidsvergoeding | 3.998 | 3.778 | 2.531 | 214 | 217 | 204 | 198 | 197 | 176 | 261 | 2006 | 2031 |
| Rente- en belastingaanpassingen | ‒ 138 | ‒ 138 | ‒ 155 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 5 | ||
| Totaal | 3.860 | 3.640 | 2.376 | 216 | 219 | 206 | 200 | 199 | 178 | 266 | ||
| Begroting (MF 13.04) | 3.860 | 3.640 | 2.376 | 216 | 219 | 206 | 200 | 199 | 178 | 266 |
13.07 Rente en aflossing
Motivering
Op dit artikelonderdeel worden de eenmalige uitgaven verantwoord die samenhangen met de afrekeningen van de incidentele Vennootschapsbelasting, dividendbelasting en herzienings-btw tussen ProRail en de Belastingdienst als gevolg van de voorgenomen omvorming van ProRail tot zbo. Over de achtergrond hiervan is de Kamer geïnformeerd bij de brieven van 11 december 2020 (Tweede Kamer, vergaderjaar 2020-2021, 35 396, nr. 13) en 4 februari 2021 (Tweede Kamer, vergaderjaar 2020-2021, 35 396, nr. 13). De begrote transitiebedragen zijn gebaseerd op transitie per 1 januari 2025. Na vaststelling van de wet en daarmee de transitiedatum worden deze bedragen herbezien door middel van een vaststellingsovereenkomst met de Belastingdienst.
Vanaf de begroting 2021 maakt de rente op leningen van ProRail onderdeel uit van artikel 13.02 'exploitatie, onderhoud en vernieuwing'.
Producten
13.09 Ontvangsten
Motivering
Dit artikelonderdeel bevat de verantwoording van de bijdragen van derde partijen rechtstreeks aan IenW voor spooruitgaven. ProRail in de gebruiksvergoeding van vervoerders en het grootste deel van de onderhoudsbijdragen van derde partijen, deze zijn daarom gesaldeerd met de uitgaven opgenomen in de begroting onder artikelonderdeel 13.02.
Producten
Concessievergoeding NS
Dit betreft de concessieprijs die NS betaalt voor de vervoerconcessie hoofdrailnet (artikel 66 van de Concessie HRN 2015–2025) en de HSL-heffing die NS betaalt ter dekking van de uitgaven voor de aanleg van de HSL-Zuid infrastructuur (Besluit HSL-heffing 2015), alsmede de betaling van de uitgestelde concessievergoeding HSL-Zuid 2009-2014 (Onderhandelakkoord tussen IenW en de NS in 2011) en de boetes die NS moet betalen wanneer de afgesproken prestaties niet zijn behaald.
Bijdragen van derden
Dit betreffen de bijdragen van decentrale overheden en andere derden aan projecten en onderhoud.
| Vergoedingen huidige concessieperiode | 231 | 228 | 153 | |||
| Vergoedingen volgende concessieperiode | 203 | 203 | 203 | 203 | ||
| Terugbetaling voorschotten | 47 | |||||
| Bijdragen van derden | 2 | 1 | ||||
| Totaal Ontvangsten (MF 13.09) | 280 | 229 | 356 | 203 | 203 | 203 |
3.4 Artikel 14 Regionale infrastructuur en bereikbaarheidsprogramma's
A. Omschrijving van de samenhang in het beleid
Op dit artikel worden de producten op het gebied van regionale/lokale infrastructuur, de impulsen inzake de Regionale Mobiliteitsfondsen en het Regiospecifiek Pakket Zuiderzeelijn (RSP-ZZL) toegelicht. De producten van dit artikel zijn gerelateerd aan de beleidsdoelstellingen en beleidsinstrumenten zoals beschreven in de begroting Hoofdstuk XII bij beleidsartikel 16 Openbaar Vervoer en Spoor.
B. Budgettaire gevolgen van uitvoering
| Verplichtingen | 60.433 | 1.512.179 | 1.132.811 | 10.407 | 10.407 | 10.408 | 20.454 |
| Uitgaven | 86.838 | 607.158 | 1.142.688 | 500.336 | 163.340 | 47.515 | 36.358 |
| 14.01 Regionale infrastructuur | 35.737 | 10.428 | 48.227 | 90.282 | 19.159 | 10.408 | 20.455 |
| 14.01.02 Planning en studies prg reg/lok | 9.774 | 11.172 | 27.014 | 10.406 | 10.407 | 20.455 | |
| 14.01.03 Aanleg reg/lok | 35.737 | 654 | 37.055 | 63.268 | 8.753 | 1 | |
| 14.03 Bereikbaarheidsprogramma's | 51.101 | 596.730 | 1.094.461 | 410.054 | 144.181 | 37.107 | 15.903 |
| 14.03.01 Concrete bereikbaarheidsprojecten | 5 | ||||||
| 14.03.02 Regionaal Mobiliteitsprojecten | 51.101 | 2 | |||||
| 14.03.03 Ruimtelijke economisch programma | 1 | ||||||
| 14.03.04 Woningbouw op korte termijn door bovenplanse infrastructuur | 596.722 | 731.657 | 119.798 | 74.211 | |||
| 14.03.05 Mobiliteitspakketten | 362.804 | 290.256 | 69.970 | 37.107 | 15.903 | ||
| Ontvangsten | 42 | ||||||
| 14.09 Ontvangsten | 42 |
Budgetflexibiliteit
Met uitzondering van planning en studies, zijn de budgetten in 2024 juridisch verplicht op de peildatum 1 januari 2024. De budgetten voor planning en studies zijn bestuurlijk gebonden.
| Juridisch verplicht | 99% | |
| Bestuurlijk gebonden | 1% | |
| Beleidsmatig gereserveerd | ||
| Nog niet ingevuld/vrij te besteden |
C. Toelichting
14.01 Regionale infrastructuur
Motivering
Binnen dit artikel zijn de budgetten opgenomen voor de aanlegprojecten, waarvoor een aparte projectsubsidie wordt of is verleend. Om in aanmerking te komen voor een aparte projectsubsidie moeten de kosten van de meest kosteneffectieve oplossing hoger zijn dan € 225 miljoen indien dat project geheel of gedeeltelijk wordt gerealiseerd binnen één of meer van de samenwerkingsgebieden, waarin de Metropoolregio Amsterdam, Metropoolregio Rotterdam Den Haag is gelegen, of € 112,5 miljoen, indien dat project geheel in een ander gebied wordt gerealiseerd. Het project moet passen binnen de beleidsdoelstellingen voor regionale bereikbaarheid, zoals verwoord in de begroting Hoofdstuk XII beleidsartikel 16 Openbaar Vervoer en Spoor, de Lange Termijn Spooragenda (LTSa) en het Toekomstbeeld OV.
Producten
Algemeen
Regionale lokale projecten worden uitgevoerd onder de verantwoordelijkheid van de decentrale overheid. IenW levert een bijdrage aan de aanleg kosten van die projecten. Dit betekent ook dat de uitvoeringsperiode van een project niet gelijk hoeft te lopen met de periode waarin de rijksbijdrage beschikbaar komt in het MIRT.
Planning en studies
Voor regionale/lokale infrastructuurprojecten wordt geen apart planning-en studieprogramma opgenomen in het MIRT. In de begroting zijn dan ook geen middelen voor dit product opgenomen. De planningen en studies worden onder verantwoordelijkheid van de decentrale overheid uitgevoerd en pas na toetsing en besluitvorming door IenW al dan niet opgenomen in het planning- en studieprogramma.
| Overige projecten en reserveringen | nvt | ||||
| OV Verbinding Amsterdam-Haarlemmermeer | 32 | 30 | |||
| Projecten in voorbereiding | 19 | 19 | |||
| Overige projecten in voorbereiding | 61 | 36 | |||
| Gesignaleerde risico's | |||||
| Totaal planning en studies | 112 | 85 |
Legenda PB = Projectbesluit TB = Tracébesluit
14.01.03 Aanlegprogramma Regionaal/lokaal
Hieronder vallen de uitgaven (subsidies) voor de realisatie van grote regionale/lokale infrastructuurprojecten die door regionale overheden worden aangelegd.
Belangrijkste (budgettaire) aanpassingen
HOV-Net Zuid-Holland Noord: In samenspraak met de provincie is besloten de afgegeven subsidiebeschikking HOV-net Zuid-Holland Noord per saldo te verlagen met € 50,5 miljoen. De verlaging is het gevolg van een aanzienlijk versmalde scope op de deelprojecten Spoorcorridor Leiden-Utrecht en Spoorcorridor Alphen aan den Rijn-Gouda. De vrijval is ingezet voor de ingediende amendementen voor Leeuwarden emplacement, Bus Rapid Transit (BRT), de pilot toegankelijkheid deelmobiliteit en Verbeteren toegankelijkheid OV voor mensen met handicap. Daarnaast is € 33 miljoen van de genoemde vrijval ingezet ter dekking van de kosten van de het project Paspoort- & beveiligingsfaciliteiten op A’dam CS.
| Projecten Noordwest-Nederland | |||||||||||||
| Amstelveenlijn | 83 | 83 | 83 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 2020/2022 | 2020/2022 | |
| Projecten Zuidwest-Nederland | |||||||||||||
| HOV-NET Zuid-Holland Noord (vh Rijn-Gouwelijn) | 180 | 208 | 70 | 1 | 37 | 63 | 9 | 0 | 0 | 0 | divers | divers | |
| Afrondingen | |||||||||||||
| Totaal | 263 | 291 | 153 | 1 | 37 | 63 | 9 | ||||||
| Begroting (MF 14.01.03) | 263 | 291 | 153 | 1 | 37 | 63 | 9 |
14.03 Bereikbaarheidsprogramma's
Motivering
Binnen dit artikel zijn de budgetten opgenomen voor de bereikbaarheidsprogramma’s. In het verleden werd op artikel 14.03 het Regionaal Mobiliteitsfonds (RMf) RSP voor Noord Nederland begroot en verantwoord. Vanaf ontwerpbegroting 2024 worden binnen dit artikel de budgetten voor bovenplanse infrastructuur en de mobiliteitspakketten begroot en verantwoord. Deze budgetten hebben tot doel nieuwe woningbouwlocaties te ontsluiten en bereikbaar te maken.
Producten
14.03.04 Woningbouw op korte termijn door bovenplanse infrastructuur
Hieronder vallen de middelen die tot doel hebben om gemeenten in staat te stellen bovenplanse infrastructurele voorzieningen te realiseren zodat op locaties in heel Nederland op korte termijn woningbouw kan plaatsvinden. Hierover zijn afspraken gemaakt in het BO Leefomgeving van 2022 (kamerstuk 35925-A-76) en BO MIRT van 2022 (kamerstuk 36200-A-9).
In totaal is er € 1.523 miljoen beschikbaar gesteld voor deze afspraken. Door middel van de regeling ‘specifieke uitkering woningbouw op korte termijn door bovenplanse infrastructuur’ worden de middelen uitgekeerd aan gemeenten.
| Woningbouw op korte termijn door bovenplanse infrastructuur | 1.523 | 597 | 732 | 120 | 74 | ||||||||
| Begroting (MF 14.03) | 1.523 | 597 | 732 | 120 | 74 |
Belangrijkste budgettaire aanpassingen
De middelen (€ 1.523 miljoen) zijn overgeboekt vanuit artikel 12.
14.03.05 Mobiliteitspakketten
Onder mobiliteitspakketten vallen de middelen die de gemeenten van de 17 grootschalige NOVEX-woningbouwlocaties in staat stellen regionale en lokale infrastructurele maatregelen te realiseren zodat op de middellange termijn grootschalige woningbouw kan worden gerealiseerd. Hierover zijn afspraken gemaakt in het BO MIRT van 2022 (kamerstuk 36200-A-9), en zijn definitieve afspraken gemaakt in het BO Leefomgeving van 2023 (kamerstuk 36200-A-78). In totaal is er € 1.130 miljoen beschikbaar gesteld voor deze afspraken. De middelen voor middels een specifieke uitkering uitgekeerd aan de medeoverheden.
| Mobiliteitspakketten | 1.130 | 363 | 290 | 70 | 37 | 16 | 354 | ||||||
| Begroting (MF 14.03) | 1.130 | 363 | 290 | 70 | 37 | 16 | 354 |
Belangrijkste budgettaire aanpassingen
De middelen (€ 1.130 miljoen) zijn overgeboekt vanuit artikel 12. Daarnaast is aan de budgetten loon- en prijsbijstelling 2023 toegevoegd.
3.5 Artikel 15 Hoofdvaarwegennet
A. Omschrijving van de samenhang in het beleid
Op dit artikel worden de producten op het gebied van rijksvaarwegen verantwoord. Dit betreffen de onderdelen exploitatie, onderhoud en vernieuwing, ontwikkeling, geïntegreerde contractvormen/PPS, netwerkge bonden kosten en de investeringsruimte. De doelstellingen van het onder liggende beleid zijn terug te vinden in de begroting Hoofdstuk XII en vinden hun oorsprong in de NOVI. Het artikel Hoofdvaarwegennet op het Mobiliteitsfonds is gerelateerd aan beleidsartikel 18 Scheepvaart en havens op de begroting Hoofdstuk XII.
B. Budgettaire gevolgen van uitvoering
| Verplichtingen | 1.198.464 | 1.343.118 | 1.628.151 | 1.356.816 | 1.834.359 | 1.263.378 | 1.264.137 |
| Uitgaven | 1.494.251 | 1.374.568 | 1.376.956 | 1.453.489 | 1.845.887 | 1.322.825 | 1.281.452 |
| 15.01 Exploitatie | 10.972 | 9.856 | 9.947 | 10.219 | 24.482 | 26.732 | 23.131 |
| - Waarvan bijdrage aan agentschap RWS | 10.972 | 9.856 | 9.947 | 10.219 | 24.482 | 26.732 | 23.131 |
| 15.02 Onderhoud en vernieuwing | 511.648 | 467.425 | 653.852 | 721.786 | 695.336 | 669.086 | 688.953 |
| 15.02.01 Onderhoud | 473.488 | 424.351 | 516.013 | 512.204 | 433.466 | 417.683 | 434.011 |
| - Waarvan bijdrage aan agentschap RWS | 461.832 | 419.131 | 515.281 | 511.222 | 432.959 | 417.289 | 433.729 |
| 15.02.04 Vernieuwing | 38.160 | 43.074 | 137.839 | 209.582 | 261.870 | 251.403 | 254.942 |
| - Waarvan bijdrage aan agentschap RWS | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| 15.03 Ontwikkeling | 390.458 | 323.227 | 208.348 | 257.422 | 611.501 | 108.447 | 69.534 |
| 15.03.01 Aanleg | 380.892 | 284.084 | 101.686 | 71.144 | 146.799 | 61.510 | 29.795 |
| 15.03.02 Planning en studies | 8.956 | 30.029 | 96.905 | 175.744 | 460.009 | 44.437 | 39.739 |
| - Waarvan bijdrage aan agentschap RWS | 8.018 | 7.958 | 1.806 | 2.015 | 1.309 | 1.140 | 798 |
| 15.03.03 Optimalisering gebruik | 610 | 9.114 | 9.757 | 10.534 | 4.693 | 2.500 | |
| 15.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS | 165.643 | 141.413 | 96.432 | 66.924 | 64.474 | 58.009 | 55.732 |
| 15.06 Netwerkgebonden kosten HVWN | 415.530 | 432.647 | 408.377 | 397.138 | 450.094 | 460.551 | 444.102 |
| 15.06.01 Apparaatskosten RWS | 356.566 | 376.646 | 375.308 | 362.480 | 365.133 | 367.200 | 367.292 |
| - Waarvan bijdrage aan agentschap RWS | 356.566 | 376.646 | 375.308 | 362.480 | 365.133 | 367.200 | 367.292 |
| 15.06.02 Overige netwerkgebonden kosten | 58.964 | 56.001 | 33.069 | 34.658 | 84.961 | 93.351 | 76.810 |
| - Waarvan bijdrage aan agentschap RWS | 58.964 | 56.001 | 33.069 | 34.658 | 84.961 | 93.351 | 76.810 |
| Ontvangsten | 44.822 | 88.590 | 21.757 | 10.756 | 1.781 | 240 | 240 |
| 15.09 Ontvangsten | 44.822 | 88.590 | 21.757 | 10.756 | 1.781 | 240 | 240 |
In de tabel Budgettaire gevolgen van uitvoering bij dit artikel is in de regel Verplichtingen een bedrag van totaal € 1.628,151 miljoen aan verplichtingen voor het jaar 2024 opgenomen. Van dit bedrag heeft een bedrag van maximaal € 124,878 miljoen betrekking op de mogelijke verlening van een uitkering voor het project «Verbreding sluis Kornwerderzand» aan de Provincie Fryslân. Deze begrotingsvermelding vormt de wettelijke grondslag voor de hier bedoelde verlening van een specifieke uitkering als bedoeld in artikel 17, tweede lid, van de Financiële-Verhoudingswet jo. artikel 4:23, derde lid, onder c, van de Algemene Wet Bestuursrecht.
Budgetflexibiliteit
Met uitzondering van planning en studies, zijn de budgetten in 2024 juridisch verplicht op de peildatum 1 januari 2024. De budgetten voor planning en studies zijn bestuurlijk gebonden.
| Juridisch verplicht | 93% |
| Bestuurlijk gebonden | 7% |
| Beleidsmatig gereserveerd | |
| Nog niet ingevuld/vrij te besteden |
C. Toelichting
15.01 Exploitatie
Motivering
De activiteiten binnen exploitatie worden uitgevoerd om een vlot, betrouwbaar en veilig scheepvaartverkeer op het hoofdvaarwegennet te realiseren. Er zijn met RWS voor exploitatie, onderhoud en vernieuwing prestatieafspraken gemaakt en er zijn indicatoren opgesteld om aan te sluiten op de beleidsdoelen.
Producten
Bij exploitatie gaat het voornamelijk om de volgende activiteiten
- Verkeersbegeleiding, bediening van objecten en vaarwegmarkering;
- Monitoring en informatieverstrekking;
- Vergunningverlening en handhaving;
- Crisisbeheersing en preventie.
In het goederenvervoer over water is een groei voorzien (Integrale Mobiliteitsanalyse [2021]), die deels met exploitatie wordt gefaciliteerd, rekening houdend met autonome ontwikkelingen. Daarnaast is de inzet om de betrouwbaarheid en reistijd te verbeteren. Beleidsdoelstellingen op het gebied van exploitatie zijn:
- Het zoveel mogelijk beperken van de gemiddelde structurele wachttijd bij sluizen in de hoofdvaarwegen;
- Het afstemmen van de bediening van bruggen en sluizen op de vraag vanuit de markt.
In de Kamerbrief Toekomst Binnenvaart die op 30 november jl.4aan de Tweede Kamer is aangeboden, zijn de belangrijkste veranderingen, uitdagingen en kansen geschetst voor de binnenvaart. Voor wat betreft de infrastructuur geldt dat we willen toewerken naar toekomstbestendige vaarwegen: klimaatadaptief en betrouwbaar.In de Kamerbrief modal shift aanpak van 15 november jl.5 is de verwachte groei van het goederenvervoer en het groeipotentieel van de vaarwegen gepresenteerd.Om dit groeipotentieel te benutten en/of een reverse modal shift te voorkomen, wordt ernaar toegewerkt om alle huidige vaarwegen optimaal te gaan onderhouden.
Zoals beschreven in de Kamerbrief Basiskwaliteitsniveau RWS-netwerken van 17 maart 20236 wordt om het areaal in stand te houden en bij een groeiend gebruik voorspelbaar te blijven, gezocht naar mogelijkheden om ook de kostenontwikkeling in de hand te houden. Door technologische ontwikkelingen als smart shipping en verdergaande digitalisering kan een deel van de systemen en voorzieningen ten behoeve van de informatieverstrekking en verkeersbegeleiding naar de toekomst toe waarschijnlijk minder worden aangeboden. Aanpassingen zullen afgestemd worden op de snelheid van de technologische ontwikkeling en de implementatie ervan bij de gebruikers. Ook wordt in het kader van droogte gekeken naar het ontwikkelen van klimaatadaptieve schepen met minder diepgang of andere vervoersconcepten, waardoor investeringen aan de infrastructuur minder groot zullen zijn. Zo wordt bekeken welke vaarwegtrajecten, gegeven de geschetste toekomstige ontwikkelingen ook, in aanmerking kunnen komen voor een aanpassing van bedienvensters. Om de vaarwegen toekomstbestendig en betaalbaar te houden, wordt onderzocht waar beperkingen mogelijk zijn om de doelen voor de binnenvaart structureel te kunnen behouden. Daartoe wordt onderzoek in gang gezet naar a) opwaardering/afwaardering van vaarwegen; b) de functie en een bijpassend onderhoudsregime oevers; c) het langetermijn verkeersmanagement; d) betaald gebruik van overnachtingsplaatsen voor de recreatievaart; en e) de veiligheidsperspectieven bij een invoering van een verplicht vaarbewijs voor de recreatievaart.
Met het toezicht op het water dat door RWS (onder andere samen met de politie) wordt uitgevoerd, wordt beoogd de veiligheid voor de gebruikers te borgen. Dit toezicht heeft ook een preventieve werking. Met de inwerkingtreding van de nieuwe Binnenvaartwet is meer nadruk komen te liggen op bestuursrechtelijke handhaving door IenW (in plaats van strafrechtelijke handhaving door de politie). In geval van calamiteiten, zoals schade en verontreinigingen, wordt hierover bericht en adequaat opgetreden. Hiervoor is een calamiteitenorganisatie operationeel.
| Begeleide vaarweg | km | 592 | 592 | 592 |
| Bediende objecten | stuks | 243 | 242 | 242 |
Toelichting
Alleen de vaarwegen die vanuit vaste verkeersposten worden begeleid, zijn in het hierboven opgenomen areaal meegeteld. De vaarwegen in beheer bij RWS die met patrouillevaartuigen worden bestreken zijn derhalve niet meegerekend. In 2024 is er geen verandering van het bedieningsareaal voorzien.
15.02 Onderhoud en Vernieuwing
Motivering
Onderhoud en vernieuwing wordt uitgevoerd om het Hoofdvaarwegennet in een staat te houden die noodzakelijk is voor het faciliteren van vlot, betrouwbaar, veilig en duurzaam vervoer van goederen en de recreatievaart/passagiersvaart.
Producten
Het regulier onderhoud en vernieuwing van rijksvaarwegen omvat maatregelen aan bodems, oevers, kunstwerken zoals sluizen en bruggen, verkeersvoorzieningen, landschap en milieu en voorzieningen voor exploitatie, zoals verkeerscentrales. In bijlage 4 Instandhouding van deze begroting wordt uitgebreid ingegaan op de werking van de instandhouding van de netwerken die onder verantwoordelijkheid van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat vallen.
Maatregelen
Toevoeging Coalitieakkoord middelen instandhouding
In het Coalitieakkoord zijn extra middelen beschikbaar gesteld voor exploitatie, onderhoud en vernieuwing van de Rijksinfrastructuur. De komende jaren groeit de extra bijdrage stapsgewijs toe naar jaarlijks € 1,125 miljard extra vanaf 2026 en structureel € 1,25 miljard extra vanaf 2038 voor de instandhouding van onze wegen, spoor, bruggen, viaducten en vaarwegen, ook met het oog op de verkeersveiligheid. Er wordt extra geïnvesteerd in het Deltafonds (€ 250 miljoen structureel vanaf 2026) om achterstanden weg te werken en de uitvoering van het Nationale Deltapro gramma te versnellen. De extra middelen uit het Coalitieakkoord voor de jaren 2022-2025 zijn bij deze begroting verdeeld over de netwerken van ProRail en RWS op het Mobiliteitsfonds en Deltafonds om de program mering van exploitatie en onderhoud in deze jaren op te hogen. Voor vernieuwing is in de periode 2026 tot en met 2030 € 200 miljoen per jaar gereserveerd (€ 160 miljoen voor het Mobiliteitsfonds en € 40 miljoen voor het Deltafonds).
In de MIRT-brief van 17 maart 20237 is aangegeven dat de instandhouding van onze netwerken thans de hoogste prioriteit heeft. De netwerken vormen het fundament voor een bereikbaar Nederland. Zonder onze goed functionerende netwerken ligt het land immers stil. Nu een deel van de aanleg door stikstof voorlopig tot stilstand komt, wordt het in stand houden van wat we hebben nog belangrijker. Specifiek voor het hoofdwegennet en het hoofdvaarwegennet maken we deze kabinetsperiode een beweging van aanleg naar instandhouding. Concreet is de inzet om voor deze netwerken de komende jaren financiële middelen en personele capaciteit van aanleg naar instandhouding te schuiven, zie ook de Kamerbrief Basiskwaliteitsniveau van 17 maart 2023. Dat geld komt bovenop de extra middelen voor instandhouding uit het Coalitieakkoord.
Toevoeging middelen herprioritering
Aanvullend op de middelen vanuit het Coalitieakkoord zijn vanuit de herpriotering middelen toegevoegd aan instandhouding RWS. Voor het Hoofdvaarwegennet gaat het om € 380 miljoen.
Met deze middelen kunnen we werken aan de grootste onderhoudsopgave van onze infrastructuur ooit. Het streven is een groei van het productievolume te realiseren van € 2 miljard naar € 3 miljard per jaar voor de instandhouding van de RWS-netwerken, waarvan € 0,8 miljard per jaar voor vervanging en renovatie van infrastructuur. Dit is toegelicht in de Kamerbrief Basiskwaliteitsniveau RWS-netwerken van 17 maart (Kamerstuk 29 385, nr. 119).
15.02.01 Onderhoud
Een voorwaarde voor het optimaal gebruiken van het vaarwegennet is de bedrijfszekerheid van de infrastructuur van de vaarwegen.
De activiteiten zijn erop gericht, om de scheepvaart (beroeps- en recreatie vaart) zo goed mogelijk te faciliteren. Het betreft maatregelen om de breedte en diepte van de vaarweg te handhaven. Daarnaast betreft het maatregelen om de kunstwerken (sluizen en bruggen) en verkeersvoorzieningen te laten functioneren. Om verkeersoverlast tot een minimum te beperken, worden zowel de werkzaamheden binnen onderhoud als werkzaamheden die voortkomen uit het ontwikkelingprogramma goed afgestemd. Binnen onderhoud vallen zowel het preventief als het correctief onderhoud.
In het Coalitieakkoord zijn extra middelen vrijgemaakt voor de instandhouding van onze netwerken. In de Kamerbrief Basiskwaliteitsniveau RWS-netwerken van 17 maart 2023 (kenmerk IENW/BSK-2023/70009) is aangegeven dat de meeste middelen zijn nodig om alle objecten die onderdeel uitmaken van het hoofdvaarwegennet – de vaarwegen, sluizen en over- en onderdoorgaande infrastructuur – in stand te houden. Met de extra beschikbare financiële middelen verwachten we dat op termijn het aantal ongeplande stremmingen kan worden teruggedrongen, waardoor de voorspelbaarheid met betrekking tot debeschikbaarheid van de vaarroutes groter wordt.
Kustwacht
De Kustwacht Nederland is een organisatie met eigen taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden. De directeur Kustwacht maakt jaarlijks een Activiteitenplan en Begroting (APB) en legt dit voor aan de raad voor de kustwacht. De ministerraad stelt het APB vervolgens vast. De directeur Kustwacht beschikt over een informatiecentrum, schepen, surveillance vliegtuigen en helikopters.
De Minister van IenW is als coördinerend minister voor Noordzee-aangelegenheden verantwoordelijk voor totstandkoming van geïntegreerd beleid voor de Noordzee en het Gecombineerd Jaarplan voor de uitvoeringtaken door de Kustwacht. De Minister van Defensie is beheerder van de Kustwacht. De overzichtsconstructie Kustwacht is als bijlage 3 'Overzichts constructie Kustwacht' aan deze begroting toegevoegd.
Overdracht Brokx-Nat
De nog over te dragen vaarwegen in het kader van Brokx-Nat zijn in beeld gebracht in een eindbalans, op basis waarvan de Tweede Kamer in 2002 is geïnformeerd (Kamerstukken II 2002–2003, 28 600 XII, nr. 17). Op dit artikel wordt o.a. de betaling aan provincies en gemeenten voor het onderhoud aan kanalen in Drenthe en wegen en paden Texel verantwoord.
Meetbare gegevens
In onderstaande figuur is een verdeling gegeven van de onderhoudskosten voor kunstwerken oevers, bodems en verkeersvoorzieningen. Deze percentages zijn gebaseerd op een meerjarig gemiddelde.
Figuur 6
| Vaarwegen | km | 7.071 | 515.282 |
Toelichting
Het totale areaal is een optelling hoofdtransportassen, hoofdvaarwegen en overige vaarwegen van in totaal afgerond 3.426 kilometer en van zeecorridors en zeetoegangsgeulen van in totaal afgerond 3.646 kilometer. Tezamen is dit afgerond 7.071 kilometer. Er worden in 2024 geen veranderingen voorzien.
| Geplande stremmingen (gehele areaal) | 2,0% | 1,0% | 0,8% | 0,8% |
| - Hoofdtransportas | 1,7% | 0,3% | 0,8% | 0,8% |
| - Hoofdvaarweg | 1,1% | 1,4% | 0,8% | 0,8% |
| - Overige Vaarweg | 3,2% | 0,9% | 0,8% | 0,8% |
| Ongeplande stremmingen (gehele areaal) | 1,0% | 2,4% | 0,2% | 0,2% |
| - Hoofdtransportas | 0,4% | 0,4% | 0,2% | 0,2% |
| - Hoofdvaarweg | 1,3% | 1,5% | 0,2% | 0,2% |
| - Overige Vaarweg | 0,8% | 4,0% | 0,2% | 0,2% |
Toelichting
De geplande en ongeplande stremmingen geven een beeld van de betrouwbaarheid en beschikbaarheid van de sluizen en bruggen op de vaarwegen. De percentages zijn berekend door de gestremde uren voor het maatgevend schip af te zetten tegen de totale bedientijd van deze objecten. De streefwaarden betreffen de afgesproken maximale waarden. Door uitgesteld onderhoud, ouderdom en intensiever gebruik neemt de kans op ongeplande uitval van objecten toe. Dit zien we met name terug in een stijging in de ongeplande stremmingen. De indicator Passeertijd sluizen is opgenomen bij beleidsartikel 18 Scheepvaart en havens in de begroting Hoofdstuk XII.
15.02.04 Vernieuwing
Op dit artikel staan de beschikbare budgetten voor Vervanging en Renovatie van het Hoofdvaarwegennet. Sinds medio vorige eeuw is in hoog tempo een groot deel van de infrastructuur aangelegd. Het is van belang dat de veiligheid en de beschikbaarheid van het Hoofdvaarwegennet in stand worden gehouden tegen de achtergrond van een beperkte technische levensduur van kunstwerken. Het einde van de levensduur kan ontstaan door de ouderdom van het kunstwerk of door intensiever gebruik dan bij het ontwerp is voorzien. De verwachting is dat deze problematiek geleidelijk toeneemt. Op basis van onderzoek wordt een analyse gemaakt voor welke kunstwerken wanneer vervanging of renovatie aan de orde is. RWS bekijkt via inspecties waar maatregelen nodig zijn. Voor een zichtperiode van ongeveer 7 jaar is dit vooruit te plannen in concrete projecten. Voor de periode daarna zijn budgetten beschikbaar, maar wordt de invulling van het programma in latere jaren concreet. De werkwijze staat verder toegelicht in bijlage 4 'Instandhouding'. In het MIRT-projectenoverzicht worden onder liggende projecten inzichtelijk gemaakt.
Vernieuwingen en renovaties van kunstwerken worden ondergebracht binnen het programma Vervanging en Renovatie. De scope van het programma omvat alle kunstwerken waar zich binnen de duur van het programma een levensduurproblematiek voordoet met mogelijke ernstige gevolgen voor de veiligheid en beschikbaarheid van het Hoofdvaarwegennet. De projecten in het programma Vervanging en Renovatie verlengen de levensduur van de kunstwerken, zodat de veiligheid en de beschikbaarheid van de bestaande infrastructuur in stand wordt gehouden.
15.03 Ontwikkeling
Motivering
Onder dit programma vallen alle activiteiten die noodzakelijk zijn voor de realisatie- en studie activiteiten bij het hoofdvaarwegennet.
Een beweging naar instandhouding en tussen MIRT-projecten
Er is sprake van een samenspel van drie opgaven die de aanleg van projecten bemoeilijkt: stikstof, maakcapaciteit en financiën. Om die reden is het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat genoodzaakt om scherpe keuzes te maken. Binnen het hoofdvaarwegenprogramma wordt een groot deel van het gereserveerd budget weggehaald bij projecten die te maken hebben met langdurige stikstofdeposities in de gebruiksfase. De betreffende projecten worden gepauzeerd. Het budget wordt verschoven naar instandhouding en andere MIRT-projecten. Dit is toegelicht in de Kamerbrief van 23 juni 2023 over het MIRT.
15.03.01 Aanleg
Producten
In 2024 wil IenW de volgende mijlpalen realiseren.
| Openstelling | Nieuwe Sluis Terneuzen |
| Toekomst visie Waal: Overnachtingshaven Lobith (locatie Spijk) |
Belangrijkste (budgettaire) aanpassingen
- Lichteren buitenhaven IJmuiden: projectbudget verhoogd met € 10 miljoen aanvullend budget voor project Verwijderen baggerspecie Averijhaven;
- Nieuwe Sluis Terneuzen: projectbudget verhoogd met € 95 miljoen:
- Extra ontvangsten Vlaanderen van € 41,3 miljoen: Hiervan is € 15 miljoen bestemd voor verwijdering PFAS waarvan de werken grotendeels afgerond zijn en de kostenverdeling Nederland-Vlaanderen inmiddels overeengekomen is. € 15 miljoen is bestemd voor andere projectkosten waarover Nederland-Vlaanderen nog in gesprek zijn over de kostenverdeling. Daarnaast heeft Vlaanderen toegezegd € 10 miljoen in 2024 beschikbaar te stellen zodat het project vooruitlopend op het onderhandelingsresultaat tussen Nederland en Vlaanderen over voldoende budget kan beschikken om zijn verplichtingen richting de aannemer aan te kunnen gaan. Tot slot heeft het project heeft extra kosten gemaakt i.v.m. Covid. Vanuit Vlaanderen hebben is € 1,3 miljoen ontvangen als extra bijdrage om een deel van de kosten te dekken;
- Extra bijdrage vanuit Nederland van € 32,7 miljoen: Over een deel van de meerkosten is overeenststemming bereikt tussen Nederland en Vlaanderen. Het Nederlandse deel voor de meerkosten PFAS en Covid bedraagt € 22,7 miljoen (PFAS ca. € 11,4 miljoen, Covid € 11,1 miljoen en overige regelgeving € 0,2 miljoen). Daarnaast wordt er vanuit Nederland € 10 miljoen extra beschikbaar gesteld aan het project om de continuïteit van het project te garanderen.
- Overige € 21 miljoen is toevoeging prijsbijstelling 2023.
De overige budgettaire aanpassingen zijn mutaties ten aanzien van de loon- en prijsbijstelling 2023.
| Projecten Nationaal | |||||||||||||
| Beter Benutten | 16 | 16 | 16 | 0 | ‒ | ‒ | |||||||
| Impuls Dynamisch Verkeermanagement | 101 | 101 | 100 | 1 | 2018 | 2018 | |||||||
| Walradarsystemen | 29 | 29 | 27 | 2 | 0 | 0 | |||||||
| Regeling Kademuren | 10 | 10 | 1 | 0 | 2 | 3 | 2 | 1 | 0 | 0 | |||
| Projecten Noordwest-Nederland | |||||||||||||
| De Zaan (Wilhelminasluis) | 14 | 14 | 10 | 0 | 0 | 3 | 2020 | 2020 | |||||
| Lichteren buitenhaven Ijmuiden | 48 | 38 | 35 | 13 | 0 | 0 | 0 | 0 | 2023 | 2023 | 1 | ||
| Projecten Zuidwest-Nederland | |||||||||||||
| Capaciteitsuitbreiding ligplaatsen Beneden-Lek | 15 | 15 | 11 | 4 | 0 | 0 | ‒ 1 | 2022 | 2023 | ||||
| Capaciteitsuitbreiding overnachtingsplaatsen Merwede | 10 | 10 | 7 | 0 | 0 | 3 | 2021 | 2021 | |||||
| Nieuwe Sluis Terneuzen | 1.184 | 1.089 | 892 | 182 | 68 | 37 | 5 | 0 | 0 | 0 | 2024 | 2023 | 2 |
| Projecten Zuid-Nederland | |||||||||||||
| Maasroute modernisering fase 2 | 688 | 685 | 619 | 24 | 5 | 4 | 36 | 0 | 0 | 0 | 2027 | 2025 | |
| Wilhelminakanaal Tilburg | 98 | 98 | 95 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 2023 | 2023 | |
| Zuid-Willemsvaart: aanleg Maximakanaal en opwaarderen tot Veghel | 431 | 431 | 427 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 3 | 2015 | 2015 | |
| Projecten Oost-Nederland | |||||||||||||
| Toekomstvisie Waal | 148 | 146 | 104 | 38 | 6 | 0 | 0 | 0 | 2024 | 2024 | |||
| Verruiming Twenthekanalen fase 2 | 244 | 241 | 185 | 59 | 0 | 0 | 2023 | 2023 | |||||
| Vaarweg Meppel-Ramspol (keersluis Zwartsluis) | 59 | 59 | 59 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | |||||
| Projecten Noord-Nederland | |||||||||||||
| Vaarwewg Lemmer-Delfzijl fase 1: verbreding tot klasse Va | 294 | 293 | 282 | 12 | 0 | 0 | 2017 | 2017 | |||||
| Verruiming vaarweg Eemshaven-Noordzee | 39 | 39 | 37 | 0 | 0 | 2 | 0 | ||||||
| Sluiscomplex Kornwerderzand | 125 | 103 | 0 | 0 | 31 | 31 | 31 | 31 | 0 | 0 | 2025-2028 | 2025-2028 | |
| Overige Projecten | 0 | ||||||||||||
| Kleine projecten / afronding projecten | 194 | 191 | 190 | 1 | 0 | 1 | 1 | 0 | 0 | 0 | |||
| Afrondingen | ‒ 1 | ‒ 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | |||||
| Totaal uitvoeringsprogramma | 3.746 | 3.607 | 3.097 | 336 | 113 | 80 | 80 | 36 | 1 | 4 | |||
| Aanleg uitgaven op MF 15.03.01 mbt planning en studies | 59 | 54 | 10 | 7 | 13 | 20 | 8 | ||||||
| Programma Aanleg | 3805 | 3661 | 3107 | 343 | 126 | 100 | 88 | 36 | 1 | 4 | |||
| Uitgaven mbt planning en studies op MF 15.03.02 mbt het programma aanleg | ‒ 2 | ‒ 15 | |||||||||||
| Budget Aanleg (MF 15.03.01) | 3803 | 3646 | 3107 | 284 | 101 | 71 | 147 | 61 | 30 | 4 | |||
| Overprogrammering (-) | 59 | 25 | 29 | ‒ 59 | ‒ 25 | ‒ 29 | 0 |
15.03.02 Planning en studies
Belangrijkste (budgettaire) aanpassingen
- Bijdrage aan agentschap RWS: door de extrapolatie naar 2037 en loon- en prijsbijstelling over 2023 is de bijdrage aan agentschap t.b.v. externe kosten planuitwerkingen met € 6 miljoen toegenomen;
- Reservering Life Cycle Costs (LCC): door de extrapolatie naar 2037 en loon- en prijsbijstelling over 2023 is de reservering voor LCC met € 42 miljoen toegenomen;
- De bestaande reservering voor scheepvaartveiligheid maatregelen Wind op Zee (WOZ) van € 810,7 miljoen wordt per ontwerpbegroting 2024 vanwege de omvang van het budget zichtbaar gepresenteerd onder Projecten Nationaal in plaats van Overige projecten en reserveringen. Op grond van het begin 2022 vastgestelde Programma Noordzee stelt het ministerie van Economische Zaken en Klimaat voor 2023-2027 € 33,7 miljoen beschikbaar aan IenW en Rijkswaterstaat (RWS), ten behoeve van de financiering van de structurele kosten voor IenW, RWS en het ministerie van Defensie-Kustwacht (via IenW). Het gaat om taken, die voortvloeien uit de realisatie van 21 gigawatt aan WOZ voor 2030 en de impact op de veiligheid van de zeescheepvaart. Hiervan is € 1,9 miljoen overgeboekt naar RWS voor de impact van WOZ op areaalgroei en kerntaken van RWS. De loon- en prijsbijstelling 2023 betreft € 39,2 miljoen. Naar het ministerie van Defensie is € 13,6 miljoen overgeboekt voor de IenW bijdrage aan de kosten van noodsleephulp schepen (ETV Zuid en ETV Midden), welke de Kustwacht huurt bij de Rijksrederij voor 2023;
- In het kader van de herprioritering Mobiliteitsfonds is dit project gepauzeerd en zijn de middelen alternatief ingezet;
- De uitwerking van het project Bovenloop IJssel (IJsselkop tot Zutphen) is in afwachting van het programma onder de omgevingswet besluit van het programma Integraal Riviermanagement (IRM) die bepalend zal zijn voor de inrichting van de IJssel. De openstelling gaat van 2026 -2028 naar nog nader te bepalen. De uitwerking van het project Rivierklimaatpark IJsselpoort (RKPIJ) binnen het project Bovenloop IJssel blijft doorgang vinden (RKPIJ=2028);
- De uitwerking van het project Capaciteitsuitbreiding ligplaatsen IJssel is in afwachting van het programma onder de omgevingswet besluit van het programma Integraal Riviermanagement (IRM) die bepalend zal zijn voor de inrichting van de IJssel. Openstelling gaat van 2023-2024 naar nog nader te bepalen;
- Het budget voor de IenW bijdrage aan de Verbreding sluiscomplex Kornwerderzand wordt overgeboekt van planstudie naar realisatiefase om in 2024 een specifieke uitkering (SPUK) aan de provincie Friesland mogelijk te maken.
- Vanuit artikel 11 is de risicoreservering van € 165 miljoen voor vier bruggen toegevoegd aan het MIRT budget Vaarweg Lemmer-Delfzijl fase 2. De loon- en prijsbijstelling 2023 betreft € 14,3 miljoen.
- Overige projecten en reserveringen:
- De bestaande reservering voor scheepvaartveiligheid maatregelen Wind op Zee van € 810,7 miljoen wordt per ontwerpbegroting 2024 vanwege de omvang van het budget zichtbaar gepresenteerd onder Projecten Nationaal in plaats van Overige projecten en reserveringen.
- Voor de herprioritering vaarwegen is het gereserveerde budget van € 275,3 miljoen voor de Kreekraksluizen afgeboekt.
- Dekking voor het project Digitale Transport Strategie staat gereserveerd op het artikelonderdeel planning en studies Hoofdvaarwegennet. Uitvoering en realisatie vindt plaats op de beleidsbegroting HXII. Hiervoor is € 1,4 miljoen overgeboekt naar HXII.
- Vanuit artikel 11 investeringsruimte generiek is voor de verlenging van Topsector Logistiek activiteiten in de jaren 2024 tot en met 2026 (€ 30 miljoen) toegevoegd aan de reservering Topsector Logistiek.
- Uit de herprioritering vaarwegen is € 8,3 miljoen overgeboekt naar het gereserveerde budget voor de Kustwacht voor een bijdrage vanuit IenW aan de Kustwacht voor de tegenvaller project MOC Kustwacht.
De overige budgettaire aanpassingen zijn mutaties ten aanzien van de loon- en prijsbijstelling 2023.
| Aanleg uitgaven op MF 15.03.01 mbt planning en studies | ‒ 59 | ‒ 54 | nvt | nvt | |
| Uitgaven mbt planning en studies op MF 15.03.02 mbt het programma aanleg | 2 | 15 | nvt | nvt | |
| Projecten Nationaal | |||||
| Bijdrage aan agentschap t.b.v. externe kosten planuitwerkingen | 35 | 29 | nvt | nvt | 1 |
| Reservering voor LCC | 391 | 349 | nvt | nvt | 2 |
| Reservering voor scheepvaartveiligheid maatregelen agv Wind op Zee | 868 | 0 | nvt | nvt | 3 |
| Projecten Noordwest-Nederland | |||||
| Capaciteitsuitbreiding ligplaatsen Amsterdam-Lemmer | 7 | 7 | 2025 ‒ 2027 | 2025 ‒ 2027 | |
| Vaarweg IJsselmeer-Meppel | 0 | 30 | ntb | ntb | 4 |
| Projecten Zuidwest-Nederland | |||||
| Capaciteit Volkeraksluizen | 0 | 167 | ntb | 2025 ‒ 2027 | 4 |
| Verkeerssituatie splitsing Hollandsch Diep-Dordtsche Kil | 0 | 10 | nvt | 2025 ‒ 2027 | 4 |
| Projecten Zuid-Nederland | |||||
| Whilhelminakanaal Sluis II | 87 | 83 | ntb | ntb | |
| Projecten Oost-Nederland | |||||
| Bovenloop IJssel (IJsselkop tot Zutphen) | 41 | 39 | ntb | 2026 ‒ 2028 | 5 |
| Capaciteitsuitbreiding ligplaatsen IJssel | 31 | 30 | ntb | 2023 ‒ 2024 | 6 |
| Projecten Noord-Nederland | |||||
| Verbreding sluiscomplex Kornwerderzand | 0 | 103 | 2025 ‒ 2028 | 2025 ‒ 2028 | 7 |
| Vaarweg Lemmer-Delfzijl fase 2 | 481 | 299 | 2024 ‒ 2028 | 2024 ‒ 2028 | 8 |
| Overige projecten en reserveringen | 404 | 1420 | 9 | ||
| Projecten in voorbereiding | |||||
| Projecten Noordwest-Nederland | |||||
| Vaarweg Lemmer-Delfzijl fase 2; reservering verkenning bruggen (AP) | ntb | ||||
| Projecten Zuidwest-Nederland | |||||
| Kreekraksluizen | |||||
| Projecten Oost-Nederland | |||||
| Verkenning IJssel fase 2 | |||||
| Overige projecten in voorbereiding | |||||
| Gesignaleerde risico's | |||||
| afrondingen | 2 | 0 | |||
| Totaal programma planning en studies | 2.290 | 2.527 | |||
| Begroting (MF 15.03.02) | 2.290 | 2.527 |
15.03.03 Optimalisering verbruik
Motivering
Op dit artikelonderdeel worden uitgaven gedaan die de optimalisering van het gebruik van Infrastructuur op de vaarwegen bevorderen. Dit zijn maatregelen die door IenW worden uitgevoerd. Een voorbeeld is de optimalisatie van logistieke routes om modal shift te bevorderen.
| Modal shift van weg naar water | 37 | 36 | nvt |
| Totaal Optimalisering gebruik | 37 | 36 | nvt |
| Begroting (MF 15.03.03) | 37 | 36 | nvt |
15.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS
Motivering
Bij infrastructuurprojecten boven het drempelbedrag van € 60 miljoen wordt middels een Publiek Private Comparator (PPC) getoetst of een DBFM- contract meerwaarde op kan leveren. Infrastructuurprojecten die via een DBFM (Design, Build, Finance en Maintain) contract worden aanbesteed, hebben als kenmerk dat sprake is van de overdracht van de integrale onderdelen van een bouwproject (ontwerp, bouw, financiering en onderhoud) aan een private opdrachtnemer. In plaats van een product wordt een dienstuitgevraagd, te wetende beschikbaarheid van de infra structuur. De betaling voor deze dienst vindt plaats aan de hand van de overeengekomen prestatie die wordt afgezet tegen de daadwerkelijk geleverde prestatie, de beschikbaarheid. De beschikbaarheidsvergoeding wordt pas uitgekeerd na oplevering van het project; tijdens de bouw dient de DBFM-Opdrachtnemer daarom zelf de financiering te regelen. Omdat het project gefinancierd is door banken en/of institutionele beleggers, is sprake van een sterke druk vanuit de financiers op de private opdrachtnemer om de afgesproken prestatie ook te leveren: op tijd en binnen de geraamde kosten. Een lager prestatieniveau leidt tot lagere betalingen, die op hun beurt de terugbetaling van de financiering moeten zekerstellen. In de bouw fase is doorgaans wel sprake van een gedeeltelijke betaling (de partiële beschikbaarheidsvergoeding), als sprake is van de uitbreiding van een bestaande sluis die ook tijdens de verbouwing beschikbaar moet blijven voor de scheepvaart. Bij openstelling van de sluis wordt overgegaan naar een volledige beschikbaarheidsvergoeding. Het afronden van een aanbesteding resulteert in een meerjarige verplichting, van zowel aanleg als ook beheer en onderhoud op het desbetreffende project. Op dit begrotingsartikel bestaat daarmee geen enkele budgetflexibiliteit. Slechts bij onderpresteren van de opdrachtnemer kunnen boetes en kortingen worden aangebracht.
De verplichting aan de DBFM-Opdrachtnemer vervaltaan het einde van de looptijd van het contract waarna het beheer en onderhoud van deze vaarwegdelen en/of objecten terugkomen bij RWS en de bijbehorende budgetten gaan vallen onder het reguliere onderhoudsartikel (artikel onderdeel 15.02 Onderhoud en Vernieuwing).
Producten
De projecten Zeetoegang IJmond, Sluis Limmel, 3e Kolk Beatrixsluis en sluis Eefde zijn opengesteld. Er is sprake van een volledige beschikbaarheidsvergoeding. De looptijd van deze contracten varieert; in onderstaand projectenoverzicht is zichtbaar wanneer de contracten eindigen.
Belangrijkste (budgettaire) aanpassingen
- Zeetoegang IJmond: projectbudget is verhoogd met € 24 miljoen € 1 miljoen i.v.m. extra kosten PFAS. De loon- en prijsbijstelling 2023 is € 23 miljoen
| Projecten Noordwest-Nederland | ||||||||||||||
| Lekkanaal: 3e kolk Beatrixsluis en verbreding kanaalzijde/uitbreiding ligplaatsen | 416 | 409 | 95 | 16 | 16 | 16 | 16 | 15 | 16 | 227 | 2019 | 2019 | 2046 | |
| Zeetoegang IJmond | 1237 | 1213 | 439 | 115 | 72 | 41 | 40 | 34 | 31 | 465 | 2022 | 2022 | 2045 | 1 |
| Projecten Oost-Nederland | ||||||||||||||
| Capaciteitsuitbreiding sluis Eefde | 161 | 158 | 44 | 6 | 5 | 7 | 6 | 6 | 6 | 81 | 2020 | 2020 | 2047 | |
| Projecten Zuid-Nederland | ||||||||||||||
| Keersluis Limmel | 94 | 93 | 30 | 4 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 45 | 2018 | 2018 | 2048 | |
| afrondingen | 1 | 1 | ‒ 1 | |||||||||||
| Totaal | 1909 | 1873 | 609 | 141 | 96 | 67 | 64 | 58 | 56 | 818 | ||||
| Begroting (MF 15.04) | 141 | 96 | 67 | 64 | 58 | 56 | 818 |
15.06 Netwerkgebonden kosten Hoofdvaarwegennet
Motivering
Op dit artikelonderdeel wordende aan het netwerk te relateren apparaats kosten (inclusief afschrijving en rente) van RWS en de overigenetwerkge bonden kosten geraamd. De overige netwerkgebonden kosten komen ten goede aan exploitatie, onderhoud, ontwikkeling en DBFM, en betreffen taken die gecentraliseerd binnen RWS worden opgepakt. Het gaat bij deze zogeheten landelijke taken onder meer om het verzamelen van basisinformatie, onderhouden van ICT-systemen, het inspecteren van het areaalen de ontwikkeling van kennis en innovatie. Er is gekozen voor centrale uitvoering met het oog op enerzijds uniformiteit in werkwijze en anderzijds kostenbesparing.
Rijksrederij
De Rijksbrede Civiele Rijksrederij is een organisatie die nautische diensten levert aan andere overheden zoals het Ministerie van EZK, Financiën (Douane), IenW en de Kustwacht. De Rijksrederij valt onder de verantwoor- delijkheid van RWS. De kerntaken van de Rijksrederij zijn:
- Het ter beschikking stellen van vaartuigen voor een bepaalde tijdsduur (al dan niet met nautische bemanning) met een door de opdrachtgever gespecificeerd dienstverleningsniveau;
- Het leveren van kennisintensief advies aan overheidsinstellingen bij beheer, ontwerp en aanbesteding van vaartuigen;
- Het leveren van kennisintensief adviesop het gebiedvan eisen aan bemanningen, veiligheidsmanagement en scheepsuitrustingen.
15.09 Ontvangsten
Motivering
Op dit artikelonderdeel worden de bijdragen van derden aan de producten op het gebied van Rijksvaarwegen, die rechtstreeks aan IenW worden betaald, verantwoord.
Producten
Bijdragen van derden
Dit betreffen de bijdragen van decentrale overheden en andere derden aan projecten.
| Bijdragen van derden | 89 | 22 | 11 | 2 | 0 | 0 |
| Totaal Ontvangsten (MF 15.09) | 89 | 22 | 11 | 2 | 0 | 0 |
3.6 Artikel 17 Megaprojecten Verkeer en Vervoer
A. Omschrijving van de samenhang in het beleid
Megaprojecten zijn door de Tweede Kamer aangewezen grote projecten (grootprojectstatus). De aanwijzing van grote projecten gebeurt op basis van artikel 2 van de Regeling Grote Projecten. De grootprojectstatus behelst dat de Regeling Grote Projecten van toepassing is, die voorschrijft dat de Minister ten minste halfjaarlijks de Tweede Kamer informeert over de voortgang en verantwoording aflegt via een Voortgangsrapportage.
Onder dit artikel vallen de megaprojecten Verkeer en Vervoer:
- Project Mainportontwikkeling Rotterdam;
- Programma ERTMS;
- Zuidasdok;
- Programma Hoogfrequent Spoorvervoer.
Het projectartikel is gerelateerd aan de beleidsartikelen 14 Wegen en Verkeersveiligheid, 16 Openbaar Vervoer en Spoor en 18 Scheepvaart en havens op de beleidsbegroting Hoofdstuk XII.
B. Budgettaire gevolgen van uitvoering
| Verplichtingen | 1.002.608 | 1.528.668 | 1.061.545 | 479.421 | 169.939 | 210.970 | 69.968 |
| Uitgaven | 484.813 | 550.428 | 538.296 | 718.941 | 635.182 | 755.571 | 846.651 |
| 17.06 Project Mainportontwikkeling Rotterdam | ‒ 7 | 1.211 | 1.122 | 1.095 | 1.159 | 1.523 | 2.095 |
| 17.07 ERTMS | 114.954 | 160.347 | 161.980 | 221.812 | 125.816 | 158.998 | 302.782 |
| 17.07.01 Aanleg ERTMS | 113.676 | 158.210 | 161.139 | 221.812 | 125.816 | 158.998 | 302.782 |
| 17.07.02 Planning en studies ERTMS | 1.278 | 2.137 | 841 | ||||
| 17.08 Zuidasdok | 101.584 | 177.726 | 191.920 | 293.870 | 257.521 | 311.875 | 294.567 |
| 17.10 Programma Hoogfrequent Spoorvervoer | 268.282 | 211.144 | 183.274 | 202.164 | 250.686 | 283.175 | 247.207 |
| 17.10.01 Aanleg PHS | 260.257 | 204.564 | 170.382 | 157.524 | 199.604 | 225.655 | 229.554 |
| 17.10.02 Planning en studies PHS | 8.025 | 6.580 | 12.892 | 44.640 | 51.082 | 57.520 | 17.653 |
| Ontvangsten | 83.038 | 82.765 | 58.817 | 65.224 | 59.894 | 75.058 | 72.261 |
| 17.09 Ontvangsten | 83.038 | 82.765 | 58.817 | 65.224 | 59.894 | 75.058 | 72.261 |
Budgetflexibiliteit
Met uitzondering van planning en studies, zijn de budgetten in 2024 juridisch verplicht op de peildatum 1 januari 2024. De budgetten voor planning en studies zijn bestuurlijk gebonden
| Juridisch verplicht | 97% |
| Bestuurlijk gebonden | 3% |
| Beleidsmatig gereserveerd | |
| Nog niet ingevuld/vrij te besteden |
C. Toelichting
17.06 Project Mainportontwikkeling Rotterdam
Motivering
Het Project Mainportontwikkeling Rotterdam (PMR) heeft een tweeledige doelstelling:
- het versterken van de positie van de mainport Rotterdam, en;
- het verbeteren van de kwaliteit van de leefomgeving in Rijnmond.
In drie deelprojecten wordt deze dubbele doelstelling verwezenlijkt. Dat zijn: Bestaand Rotterdams Gebied (BRG) (uitgevoerd door de gemeente Rotterdam), 750 hectare natuur- en recreatiegebied (uitgevoerd door de provincie Zuid-Holland) en Landaanwinning (uitgevoerd door Havenbedrijf Rotterdam NV (HbR)). In samenhang met de Landaanwinning dient voldoende natuurcompensatie te worden gerealiseerd.
IenW beschouwt PMR als een bijdrageproject, waarbij de verantwoordelijkheid en risico’s voor de uitvoering bij andere partijen zijn belegd. Uitzondering vormt de natuurcompensatie waarmee RWS is belast met de uitvoering. LNV is het aan te spreken ministerie voor de 750 hectare, IenW voor de landaanwinning en BZK voor BRG.
IenW is in het kader van de Procedureregeling Grote Projecten (Kamerstukken II 2006–2007, 30 351, nr. 3) aangewezen als coördinerend projectministerie. Als zodanig is de Minister van IenW verantwoordelijk voor de overall-projectbeheersing. De projectbeheersing is zodanig ingericht dat zij adequaat kan rapporteren over de processen die leiden tot de realisatie van de deelprojecten en sturing kan geven aan de uitvoering van het deelproject Natuurcompensatie dat rechtstreeks onder haar verantwoordelijkheid valt. De vaste commissie voor Infrastructuur en Waterstaat van de Tweede Kamer heeft op voorstel van de minister (Kamerstukken II 2015–2016, 24 691, nr. 125), vanwege de fase waarin PMR zich bevindt, ingestemd met een eenvoudiger governance structuur en ermee ingestemd dat de voortgangsrapportage voortaan bestaat uit toezending van de jaarlijkse monitorinformatie van de Tafel van Borging (de zogenoemde Integrale rapportage Visie en Vertrouwen). De laatste reguliere Voortgangsrapportage betreft de veertiende Voortgangsrapportage (Kamerstukken II 2015–2016, 24 691, nr. 123/124).
De vaste commissie voor Infrastructuur en Waterstaat van de Tweede Kamer heeft op 25 september 2018 in een brief aan de minister van IenW aangegeven de procedure te zijn gestart die zal leiden tot de beëindiging van de grootprojectstatus. De commissie heeft daarin de Minister van IenW verzocht een eindevaluatie op te stellen, zoals bedoeld in artikel 15 van de Regeling Grote Projecten. Deze eindevaluatie is Q2 2020 aan de Tweede Kamer aangeboden. De Tweede Kamer heeft vervolgens in Q3 2021 ingestemd met het beëindigen van de grootprojectstatus, waarop de Commissie IenW tegelijkertijd heeft verzocht om jaarlijks geïnformeerd te worden over de resterende aandachtspunten van PMR.
Producten
In 2006 heeft het parlement de herstelde PKB PMR vastgesteld en ingestemd met het Bestuursakkoord (juni 2004) en de Uitwerkingsovereenkomsten van de afzonderlijke deelprojecten (september 2005). De PKB PMR (deel 4: de definitieve tekst na parlementaire instemming) is uitgebracht (Staatscourant nr. 247, 2006). De eerste fase van het deelproject landaanwinning is gereed, de tweede fase is gestart, de natuurcompensatie is aangelegd en wordt gemonitord en van het BRG-programma is meer dan de helft van de projecten uitgevoerd. Van het deelproject 750 hectare zijn onderdelen Schiezone en Vlinderstreek vrijwel gereed, het onderdeel Buytenland van Rhoon is in uitvoering nadat het nieuwe streefbeeld in 2018 is vastgesteld.
De volgende producten worden onderscheiden:
- Uitvoeringsorganisatie: betreft de kosten die samenhangen met de coördinatie van het project en de projectbeheersing;
- 750 hectare Natuur- en recreatiegebied: betreft de vaste bijdrage van het Rijk voor de omvorming van agrarisch gebied naar natuurgebied met recreatief medegebruik en tot openluchtrecreatiegebied met natuurwaarden. De deelbijdrage van IenW is in 2006 volledig betaald aan de Stichting Nationaal Groenfonds;
- Groene Verbinding: betreft de kosten voor een verbinding tussen Midden-IJsselmonde en het stedelijk gebied van Rotterdam-Zuid. Dit is een gemaximeerde IenW-bijdrage;
- BRG: dit bevat een serie projecten om het bestaande havengebied beter te benutten en de kwaliteit van de leefomgeving te verbeteren;
- Natuurcompensatie: betreft de aanleg van de Duincompensatie Delfland (Spanjaards Duin), welke nog de nodige tijd nodig heeft om te ontwikkeling, en het Monitorings- en Evaluatieprogramma. Betreft tevens de natuurcompensatie in de Voordelta, waarover momenteel een dialoog plaatsvindt tussen de PMR-partijen en de meest betrokken omgevingspartijen (natuur- en milieuorganisaties en visserij) om tot adequate natuurcompensatiemaatregelen te komen. Voorts zijn uit dit budget de Stimuleringsregelingen recreatie en toerisme en visserij en wordt de planschade/ nadeelcompensatie gefinancierd;
- Landaanwinning: betreft de vaste bijdrage van de rijksoverheid in de kosten van de aanleg van de buitencontour;
- Btw Buitencontour: betreft de niet-compensabele btw over de buitencontour naar rato van de overheidsbijdrage;
- Onvoorzien: dient onder voorwaarden ter bekostiging van onvoorziene uitgaven aan PMR. Als gevolg van de verbreding van het Breeddiep is een aanvulling op de uitwerkingsovereenkomst met het Havenbedrijf Rotterdam afgesloten. Dit was reeds als scopewijziging aangekondigd in de 13e Voortgangsrapportage PMR (Kamerstukken II 2014–2015, 24 691, nr. 121 en Kamerstukken II 2014–2015, 24 691, nr. 122). De dekking van de bijdrage van IenW wordt gevonden in de Post Onvoorzien;
- Voor de verdieping van de Nieuwe Waterweg als concurrentieversterkende maatregel voor de mainport Rotterdam heeft IenW € 35 miljoen beschikbaar gesteld (Kamerstukken II 2015–2016, 34 003, nr. 25). De dekking van de bijdrage van IenW is gevonden in de post onvoorzien. Wegens opgetreden projectrisico’s (zoals aangetroffen kabels en leidingen en extra baggerinspanningen) is de post onvoorzien verder aangesproken, zodat de verdieping in totaal € 44 miljoen heeft gekost. Met het Havenbedrijf Rotterdam is een addendum op de Uitwerkingsovereenkomst (UWO) Landaanwinning PMR overeengekomen.
Project Mainportontwikkeling Rotterdam
- 2009 Procedures met betrekking tot landaanwinning en natuurcompensatie afgerond;
- 2010 Uitvoering Duincompensatie Delfland gereed;
- 2011 Eerste terreinuitgifte Maasvlakte II;
- 2011 Afronding procedure bestemmingsplanprocedures 750 hectare;
- 2012 Bestemmingsplannen 750 hectareonherroepelijk;
- 2013 Landaanwinning eerste fase gereed;
- 2014 Groene Verbinding opgeleverd en in gebruik genomen;
- 2014 Laatste infrastructurele projecten voor aansluiting Maasvlakte II op Maasvlakte I gereed;
- 2015 Officiële opening eerste terminal Maasvlakte II;
- 2016 De verbreding van het Breeddiep is toegevoegd aan het project en gerealiseerd;
- 2018 De verdieping van de Nieuwe Waterweg is toegevoegd aan het project;
- 2018 Deelproject 750 hectare natuur- en recreatieterrein: nieuw streefbeeld onderdeel Buytenland van Rhoon (650 ha) gereed;
- 2019 Verdieping van de Nieuwe Waterweg gereed;
- 2020 Eindevaluatie PMR volgens Regeling Grote Projecten naar Tweede Kamer;
- 2022 Deelprojecten BRG en 750 hectare natuur- en recreatieterrein, onderdelen Vlinderstrik en Schiezone afgerond;
- 2026 Deelproject 750 hectare natuur- en recreatieterrein, onderdeel Buytenland van Rhoon (650 hect)are afgerond;
- Voor 2040 Terreinen Tweede Maasvlakte volledig uitgegeven.
| Project Mainportontwikkeling Rotterdam | ||||||||||||
| Uitvoeringsorganisatie | 21 | 20 | 19 | 2 | nnb | nnb | ||||||
| 750 ha | 30 | 30 | 30 | nnb | nnb | |||||||
| Groene verbinding | 31 | 31 | 31 | 2011 | 2011 | |||||||
| Bestaand Rotterdams Gebied (BRG) | 2021 | 2021 | ||||||||||
| Landaanwinning | ||||||||||||
| Voorfinanciering FES monitoringsprogramma | 2007 | 2007 | ||||||||||
| Voorfinanciering FES natuurcompensatie | 105 | 104 | 95 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 4 | nnb | nnb |
| Landaanwinning | 742 | 742 | 742 | 2013 | 2013 | |||||||
| BTW Buitencontour | 138 | 138 | 138 | 2013 | 2013 | |||||||
| Onvoorzien | 106 | 103 | 46 | 1 | 1 | 58 | nnb | nnb | ||||
| Afrondingsverschillen | ‒ 1 | |||||||||||
| Programma | 1.173 | 1.168 | 1.101 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 64 | ||
| Begroting (MF 17.06) | 1.173 | 1.168 | 1.101 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 64 |
17.07 European Rail Traffic Management System (ERTMS)
Motivering
De Ontwikkelagenda Toekomstbeeld OV 2040 (Kamerstukken II 202/21, 23645, nr. 746) zet erop in lange termijn keuzes voor het OV met bijdragen aan wonen, werken en recreëren in een duurzaam en welvarend Nederland te realiseren. Het digitaliseren van het treinbeveiligingssysteem is een van de bouwstenen om de doelen van Toekomstbeeld OV te bereiken. Het vervangen van het analoge huidige systeem, dat stamt uit de jaren ’50-60, door de digitale Europese standaard wordt vormgegeven binnen het groot project ERTMS. Deze vervanging sluit aan bij het algemene uitgangspunt om prioriteit te geven aan de instandhouding van het bestaande netwerk. Met deze beslissing wordt ook invulling gegeven aan Europese afspraken over de aanleg van ERTMS op de belangrijkste nationale en internationale verbindingen (TEN-T kernnetwerk). Daarnaast biedt ERTMS meer mogelijkheden dan de huidige treinbeveiliging, zoals meer veiligheid, de mogelijkheid om meer treinen te laten rijden, en op termijn automatisch rijden.
Producten
Op 17 mei 2019 heeft het Kabinet de programmabeslissing ERTMS (Kamerstukken II 2018/19, 33652, n2. 65) genomen en besloten het huidige treinbeveiligingssysteem landelijk te vervangen door ERTMS. Tot en met 2030 worden door ProRail en vervoerders tientallen werkprocessen aangepast om treinen te kunnen laten rijden, circa 1.300 treinen en locomotieven omgebouwd of opgewaardeerd naar ERTMS en tenminste 15.000 gebruikers opgeleid. Ook zal het systeem en de operatie worden beproefd en uiteindelijk 345 km spoor op zeven baanvakken van ERTMS voorzien. H et kabinet heeft in 2019 tevens besloten structureel middelen te reserveren voor de uitrol van ERTMS in de rest van Nederland in de periode 2030-2050. Hiervoor zijn middelen gereserveerd op artikelonderdeel 11.03.
Zoals aangekondigd is gewerkt aan een herijking van de planning en kostenraming (Tweede Kamer, vergaderjaar 2022–2023, 33 652, nr. 88). In de herijking zijn ook de effecten van gebeurtenissen als de coronapandemie, de arbeidsmarktkrapte en bewegingen op de leveranciersmarkt (zoals overnames) op het programma meegenomen. Uit de herijking blijkt dat een hoger bedrag en langere tijd nodig zijn om de treinbeveiliging en gerelateerde systemen klaar te maken voor de toekomst. De eerste uitkomsten van de studie naar de landelijke uitrol van ERTMS ondersteunen dit beeld. De onderlinge samenhang tussen projecten is groot, waardoor het risicoprofiel van het programma hoog blijft. Het is noodzakelijk om bij te sturen op basis van de nieuwe inzichten en geleerde lessen – in binnen- en buitenland – en deze zo goed mogelijk te benutten voor het vervolg. Er wordt daarom een second opinion op de kostenraming uitgevoerd. Hiervoor is een commissie van experts samengesteld die voornamelijk bestaat uit buitenlandse ervaringsdeskundigen. De onderzoekers kijken niet alleen of de raming volledig en realistisch is, maar ook naar de aanpak van de uitrol van ERTMS en mogelijke besparingsopties. Ook de gerelateerde systemen, zoals treindetectie, worden hierbij betrokken. De verwachting is dat de second opinion medio 2023 wordt afgerond.
Het programma ERTMS is door de Kamer aangewezen als Groot Project. De Kamer wordt daarom twee keer per jaar door middel van een voortgangsrapportage geïnformeerd. De laatste voortgangsrapportage van de staatssecretaris van IenW betreft de achttiende voortgangsrapportage (Kamerstukken II 2022/2023, 33562, nr. 88).
Belangrijkste (budgettaire) aanpassingen
Het beproeven en testen van ERTMS op het proefbaanvak Hanzelijn kost tot 2030 € 127,2 miljoen (pp 2022) meer dan opgenomen in het Kabinetsbesluit, maar is op programmaniveau vrijwel kostenneutraal (TK 33652 nr. 85). Dit bedrag is daarom aan het programmabudget toegevoegd vanuit de reservering op MF 11.03.02. De ‘studie Landelijke uitrol’ wordt tevens bekostigd van een overboeking vanuit MF 11.03.02 van € 3,9 miljoen omdat het een scope-uitbreiding betreft vanuit de landelijke uitrol van ERTMS (zie ook TK 33652 nr. 85).
| ERTMS | ||||||||||||
| Aanleg | 2.834 | 2.590 | 352 | 182 | 219 | 255 | 305 | 351 | 353 | 817 | divers | divers |
| Planning en studies | 93 | 92 | 90 | 2 | 1 | divers | divers | |||||
| Afronding | ‒ 1 | |||||||||||
| Programma | 2.926 | |||||||||||
| Afrekening voorschotten | 28 | 27 | 24 | 4 | ||||||||
| Begroting (MF 17.07.01) | 5.880 | 2.709 | 466 | 161 | 162 | 222 | 126 | 159 | 303 | 1.356 | ||
| Overprogrammering (-) | ‒ 27 | ‒ 58 | ‒ 33 | ‒ 179 | ‒ 192 | ‒ 50 | 539 |
17.08 Zuidasdok
Motivering
De ruimtelijke ontwikkelingen in de corridor Haarlemmermeer-Almere en op de Zuidas versterken de toename van reizigers en verkeer. Door opening van de Noord-Zuidlijn, Hanzelijn en OV-SAAL neemt het aantal reizigers op station Amsterdam-Zuid toe. De vergroting van de stations capaciteit en kwalitatieve opwaardering van station Amsterdam Zuid is nodig om de groeiende reizigersstromen te accommoderen en te voldoen aan de NSPkwaliteitsnorm. Om ruimte te bieden aan de uitbreiding van de ov-terminal en de wegcapaciteit te vergroten, wordt de A10 ondergronds gebracht en verbreed. Een investering in de ruimtelijke kwaliteit van de Zuidas draagt verder bij aan de versterking van een internationale toplocatie. In de Kamerbrief van 17 mei 2022 is de Kamer geïnformeerd over de stand van zaken van Zuidasdok (Kamerstukken 32668, nr. 20).
Producten
- Programmaorganisatie en voorbereiding (inclusief A10 Knooppunten De Nieuwe Meer en Amstel, artikel 12.03.01 op het Mobiliteitsfonds);
- Uitbreiding van de ov-terminal (regionaal ov en ketenmobiliteit);
- Tunnel en uitbreiding van de wegcapaciteit A10-zuid;
- Inrichting van de openbare ruimte en generieke uitgaven.
Belangrijkste (budgettaire) aanpassingen
- Rijk en regio hebben in oktober 2022 overeenstemming bereikt over toevoeging budget aan Zuidasdok (Rijk: ca € 1.200 miljoen) en € 303 miljoen regio middels extra ontvangsten regio. Daarmee werd het tekort Zuidasdok opgelost op prijspeil 1 januari 2022. N.a.v. de aanbesteding project Knooppunt Nieuwe Meer en toevoegen noodzakelijke vervanging van de Roozenoordbrug (zuid) aan het is € 118 miljoen toegevoegd.
- Het projectbudget is verhoogd door het toerekenen van de loon- en prijsbijstelling 2023.
| Zuidasdok | ||||||||||||
| Generieke en ruimtelijke inrichting | 74 | 73 | 66 | 8 | ||||||||
| Projectorganisatie en voorbereiding | 553 | 538 | 215 | 46 | 44 | 36 | 36 | 34 | 32 | 110 | ||
| Tunnel en A10 | 1.515 | 1.450 | 105 | 15 | 50 | 103 | 136 | 184 | 183 | 739 | ||
| OVT incl. keerspoor | 1.027 | 990 | 221 | 109 | 98 | 154 | 85 | 94 | 79 | 187 | ||
| Afrondingen | 1 | ‒ 1 | ||||||||||
| Programma | 3.169 | 3.051 | 607 | 178 | 192 | 294 | 257 | 312 | 294 | 1.035 | 2032-2036 | 2032-2036 |
| Begroting (MF 17.08) | 3.169 | 3.051 | 607 | 178 | 192 | 294 | 257 | 312 | 294 | 1.035 |
Overzicht van de bijdragen
In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van de financiering van het programma. Deze middelen kunnen tijdens de realisatieperiode integraal aan alle productuitgaven worden besteed. Tussentijds en achteraf zal inzichtelijk worden gemaakt waaraan de middelen zijn besteed (verantwoording).
| Tabel 50 Overzicht van de bijdragen (bedragen x € 1 miljoen) | |||||||||
| Projectomschrijving | Totaal | t/m 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | later |
| Bijdragen Rijk | 2.195 | 339 | 131 | 140 | 229 | 195 | 237 | 221 | 703 |
| Bijdrage gemeente Amsterdam | 423 | 84 | 23 | 28 | 36 | 33 | 41 | 40 | 138 |
| Bijdrage Vervoersregio Amsterdam | 346 | 64 | 24 | 24 | 29 | 27 | 33 | 33 | 112 |
| Bijdrage Provincie Noord Holland | 87 | 87 | |||||||
| EU-ontvangsten | 3 | 1 | 2 | ||||||
| Bijdrage derden | 115 | 32 | 1 | 82 |
17.10 Programma Hoogfrequent Spoorvervoer
Motivering
Vanaf 2018 heeft het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer de status van groot project. Op dit artikelonderdeel worden de uitgaven van PHS verantwoord. De basisrapportage, die voortvloeit uit de status van groot project, is in april 2019 naar de Tweede Kamer gezonden (Kamerstukken II 2018-2019, 32 404, nr. 92). Sindsdien zijn er halfjaarrapportages naar de Kamer gestuurd, de laatste betreft de tweede helft van 2022 (VGR 2022-2; (Kamerstuk 32404-117) ‒ 2023Z09635). Er wordt volgens de prognoses steeds meer gebruik gemaakt van het openbaar vervoer. Ook het spoorgoederenvervoer neemt toe. Dat vraagt om een aanpak om meer capaciteit te bieden en een hoogwaardig spoorvervoer mogelijk te maken. Het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (PHS) heeft tot doel op de drukste trajecten in het land te komen tot hoogfrequent spoorvervoer en een toekomst vaste routering van het goederenvervoer met zo intensief mogelijk gebruik van de Betuweroute. Er gaan meer treinen rijden in de drukste delen van het land en er komt extra ruimte voor goederenvervoer op het spoor naast maatregelen om het gebruik van de Betuweroute nog extra te stimuleren. Het gaat om de volgende corridors en frequenties:
- Alkmaar-Amsterdam (6 intercity’s en 6 sprinters);
- Amsterdam-Utrecht-Eindhoven (6 intercity’s op de corridor en 6 sprinters tussen Utrecht en Geldermalsen);
- Schiphol-Utrecht-Arnhem/Nijmegen (6 intercity’s op de corridor en 4 sprinters tussen Breukelen en Driebergen-Zeist);
- Den Haag-Rotterdam-Breda (8 intercity’s en 6 sprinters tussen Den Haag en Rotterdam en 4 intercity’s tussen Rotterdam en Breda);
- Breda-Eindhoven (4 intercity’s en 4 sprinters Breda-Tilburg);
- Schiphol-Amsterdam-Almere-Lelystad (SAAL) Schiphol-Amsterdam Zuid-Almere-Lelystad (4 intercity’s en 4 sneltreinen tussen Flevoland, via Amsterdam Zuid, en Schiphol, 4 intercity’s tussen Schiphol, via Amsterdam Zuid, en Hilversum, 6 sprinters tussen Almere en Amsterdam Centraal, 4 sprinters tussen Hilversum/Gooi en Amsterdam Centraal);
- Goederenroutering Zuid-Nederland.
Het PHS-programma en de diverse projecten die hier onderdeel van uit maken moeten de gewenste treinaantallen mogelijk maken in combinatie met een zo goed mogelijke dienstregeling (goede verdeling van de treinen over het uur, goede aansluitingen, combinatie met goederenvervoer e.d.). Daarbij is een belangrijk aandachtspunt dat de PHS-corridors onderdeel vormen van een samenhangend spoorwegnet en treindienstregeling, waarbij er vele afhankelijkheden bestaan en er in de loop der tijd rekening moet worden gehouden met nieuwe inzichten en ontwikkelingen. De uiteindelijke dienstregeling wordt conform de vervoerconcessie van IenW aan NS opgesteld door NS. NS stelt deze vast op basis van de daadwerkelijk beschikbare infrastructuur, de daadwerkelijk marktvraag per traject, overleg met betrokken overheden en consumentenorganisaties. De scope, planning en financiële stand van zaken (peildatum eind 2018) zijn opgenomen in de basisrapportage PHS; deze dient als referentie voor de opeenvolgende voortgangsrapportages over PHS die elk half jaar verschijnen.
Producten
Op 4 juni 2010 (Kamerstukken II 2009-2010, 32 404, nr. 1) heeft het kabinet een voorkeursbeslissing genomen over PHS. Sinds begin 2011 loopt de planuitwerking. PHS is een samenhangend en langlopend programma en wordt stap voor stap gerealiseerd. Fasegewijs zullen de frequenties worden verhoogd, als de benodigde infrastructuur dat mogelijk maakt. Inmiddels is een aantal projecten uitgevoerd en gaat PHS steeds verder in realisatie en worden onderdelen vastgelegd in subsidiebeschikkingen. In het MIRT overzicht is per onderdeel in realisatie een MIRT-blad opgenomen en is de voortgang van de diverse PHS onderdelen aangegeven. Elk halfjaar wordt in de opeenvolgende voortgangsrapportages PHS de inhoudelijke en financiële voortgang van PHS en de diverse corridors aangegeven. In de laatste VGR2022-2 is aangegeven dat het PHS-programma in volle uitvoering is en tot circa 85% het budget in 2022 is verplicht. Ook is duidelijk geworden dat een aantal belangrijke onderdelen eerst rond 2029-2030 gereed zullen zijn. Zoals aangegeven in de VGR 2022-2 en het beleidsprogramma IenW ter uitwerking van het coalitieakkoord zijn de eerst volgende verbeteringen in de treindienst eind 2024 gepland.
Belangrijkste (budgettaire) aanpassingen
De studie baanstabiliteit Delft Campus - Schiedam wordt uitgevoerd binnen de planstudie PHS en om die reden is het hiervoor benodigde bedrag ad € 3,6 miljoen overgeboekt vanuit het Programma Spoorcapaciteit 2030 waarbinnen deze middelen t.b.v. baanstabiliteit zijn geraamd.
| Programma Hoogfrequent Spoorvervoer | ||||||||||||
| Aanleg | 3.695 | 3.598 | 1.703 | 215 | 213 | 185 | 229 | 269 | 245 | 635 | ||
| PHS: Doorstroomstation Utrecht | 253 | 253 | 253 | 2017 | 2017 | |||||||
| PHS: Spooromgeving Geldermalsen | 150 | 150 | 146 | 2 | 2 | 2021 | 2021 | |||||
| PHS: Meteren - Boxtel | 716 | 686 | 59 | 30 | 47 | 51 | 51 | 110 | 110 | 258 | 2028-2029 | 2028-2029 |
| PHS: Rijswijk - Rotterdam | 385 | 377 | 219 | 46 | 40 | 6 | 9 | 9 | 6 | 48 | 2023-2025 | 2023-2025 |
| PHS Amsterdam | 911 | 876 | 154 | 57 | 67 | 74 | 100 | 95 | 88 | 276 | 2030-2032 | 2030-2032 |
| PHS Ede | 62 | 61 | 40 | 22 | 2021 | 2021 | ||||||
| PHS Alkmaar-Amsterdam | 28 | 27 | 7 | 6 | 11 | 4 | 2027-2028 | 2027-2028 | ||||
| PHS maatregelen TEV | 108 | 103 | 21 | 8 | 19 | 24 | 26 | 10 | divers | divers | ||
| PHS Nijmegen en West-entree | 181 | 172 | 3 | 5 | 8 | 16 | 31 | 36 | 36 | 46 | 2027 | 2027 |
| OV-SAAL korte termijn | 630 | 630 | 630 | 2016 | 2016 | |||||||
| OV-SAAL middellange termijn | 100 | 99 | 98 | 1 | 1 | 2026-2028 | 2026-2028 | |||||
| PHS: Overige maatregelen (projecten < € 50 miljoen) | 172 | 164 | 73 | 39 | 18 | 10 | 11 | 9 | 5 | 7 | divers | divers |
| Afrondingen | ||||||||||||
| Planning en studies | 756 | 733 | ||||||||||
| Corridor Alkmaar-Amsterdam | ||||||||||||
| Corridor Amsterdam-Utrecht-Eindhoven | ||||||||||||
| Corridor Schiphol-Utrecht-Arnhem/Nijmegen | ||||||||||||
| Corridor Breda-Eindhoven | ||||||||||||
| Corridor Den Haag– Rotterdam | ||||||||||||
| Corridor OV SAAL middellange termijn | ||||||||||||
| Routering goederenvervoer Zuid-Nederland | ||||||||||||
| Overige (planstudiekosten) | ||||||||||||
| Afrondingen | ||||||||||||
| Programma | ||||||||||||
| Afrekening voorschotten | 82 | 82 | 63 | 19 | ||||||||
| Begroting (MF 17.10.01) | 4.533 | 4.413 | 1.766 | 204 | 169 | 149 | 136 | 164 | 169 | 1.020 | ||
| Overprogrammering (-) | ‒ 31 | ‒ 44 | ‒ 36 | ‒ 93 | ‒ 105 | ‒ 76 | 385 |
17.09 Ontvangsten
Motivering
Op dit artikelonderdeel worden de bijdragen van derden voor de realisatie van de Megaprojecten verkeer en vervoer, die rechtstreeks aan IenW worden betaald, verantwoord.
| Bijdragen van derden PMR | ||||||
| Bijdragen van derden ERTMS | 16 | 7 | ||||
| Bijdragen van derden Zuidasdok | 47 | 52 | 65 | 60 | 75 | 72 |
| Bijdragen van derden PHS | 20 | |||||
| Totaal Ontvangsten (MF 17.09) | 83 | 59 | 65 | 60 | 75 | 72 |
3.7 Artikel 18 Overige uitgaven en ontvangsten
A. Omschrijving van de samenhang in het beleid
Dit artikel bevat een aantal uiteenlopende onderwerpen.
Het projectartikel is gerelateerd aan het beleidsartikel 22 Omgevingsveiligheid en milieurisico’s (Externe veiligheid) van de begroting Hoofdstuk XII.
B. Budgettaire gevolgen van uitvoering
| Verplichtingen | 34 | 3.453 | 21.491 | ||||
| Uitgaven | 10 | 3.335 | 21.491 | ||||
| 18.06 Externe veiligheid | 10 | 3.335 | |||||
| 18.08 Netwerkoverstijgende kosten | 21.491 | ||||||
| 18.08.03 Afroming Eigen Vermogen Rijkswaterstaat | 21.491 | ||||||
| Ontvangsten | 245.271 | 310.546 | |||||
| 18.09 Ontvangsten | 4.311 | 19.308 | |||||
| 18.10 Saldo van de afgesloten rekeningen | 240.960 | 291.238 |
Budgetflexibiliteit
De budgetten voor externe veiligheid zijn 2024 juridisch verplicht op de peildatum 1 januari 2024. De middelen afroming eigen vermogen Rijkswaterstaat zijn beleidsmatig gereserveerd.
| Juridisch verplicht | 0% |
| Bestuurlijk gebonden | |
| Beleidsmatig gereserveerd | 100% |
| Nog niet ingevuld/vrij te besteden |
C. Toelichting
18.06 Externe Veiligheid
Motivering
Het budget is bestemd voor het oplossen van externe veiligheidsknelpunten in het kader van de Nota Vervoer Gevaarlijke Stoffen (NVGS) (Kamerstukken II 2005–2006, 30 373, nr. 2). De opgenomen kasreeks heeft betrekking op het RWS-programma aankopen en saneren van kwetsbare objecten in het kader van basisnet.
18.08 Netwerkgebonden kosten
Motivering
Dit betreft de afdracht van het surplus aan eigen vermogen van Rijkswaterstaat. Het eigen vermogen van een baten-lastenagentschap is via de Regeling agentschappen gebonden aan een maximumomvang van 5 procent van de gemiddelde jaaromzet, berekend over de laatste drie jaar. De maximale omvang van het eigen vermogen is door Rijkswaterstaat in 2022 overschreden. Conform de Regeling agentschappen is het surplus eigen vermogen afgedragen aan de eigenaar (IenW). Voor het surplus eigen vermogen van Rijkswaterstaat geldt dat – in lijn met het zwaartepunt van de herkomst – deze middelen zijn toegevoegd aan het Mobiliteitsfonds. De middelen worden in afwachting van nadere bestemming toegevoegd aan artikelonderdeel 18.08 Netwerkgebonden kosten.
Belangrijkste budgettaire aanpassing
Bij eerste suppletoire begroting 2023 is het afgeroomde eigen vermogen 2021 doorgeschoven naar 2023 (€ 2,5 miljoen). Bovendien is het surplus eigen vermogen 2022 toegevoegd aan artikel 18.08 (€ 19,3 miljoen). Het totaal van € 21,8 miljoen zal in 2023 niet tot besteding komen. Derhalve worden de middelen door geschoven naar 2024 in deze begroting.
18.09 Ontvangsten
Motivering
Dit betreft de afdracht van het surplus aan eigen vermogen van Rijkswaterstaat. Het eigen vermogen van een baten-lastenagentschap is via de Regeling agentschappen gebonden aan een maximumomvang van 5 procent van de gemiddelde jaaromzet, berekend over de laatste drie jaar. De maximale omvang van het eigen vermogen is door Rijkswaterstaat in 2021 overschreden. Conform de Regeling agentschappen is het surplus eigen vermogen afgedragen aan de eigenaar (IenW). Voor het surplus eigen vermogen van Rijkswaterstaat geldt dat – in lijn met het zwaartepunt van de herkomst – deze middelen zijn toegevoegd aan het Mobiliteitsfonds. Deze middelen zijn in afwachting van nadere bestemming toegevoegd aan artikelonderdeel 18.08 Netwerkgebonden kosten.
3.8 Artikel 19 Bijdragen andere begrotingen Rijk
A. Omschrijving van de samenhang in het beleid
Op dit artikel worden de ontvangen bijdragen verantwoord die ten laste van de begroting Hoofdstuk XII komen. De doelstellingen van het onderliggende beleid zijn terug te vinden in de begroting Hoofdstuk XII.
Het productartikel is gerelateerd aan artikel 26 Bijdragen aan de Investeringsfondsen op de begroting Hoofdstuk XII.
B. Budgettaire gevolgen van uitvoering
| 19.09 Ten laste van begroting IenW | 7.451.127 | 7.808.084 | 9.883.320 | 18.771.630 | 9.602.879 | 9.330.620 | 8.798.471 |
Motivering
Dit begrotingsartikel is technisch van aard.
4. Bijlagen
Bijlage 1: Voeding van het Mobiliteitsfonds en begrotingsstaat per productartikelonderdeel
| 11 | Verkenningen, reserveringen en investeringsruimte | |||||||||||||||||
| Uitgaven | 156.165 | 501.419 | 770.361 | 951.187 | 1.027.833 | 1.130.609 | 2.364.667 | 1.789.331 | 2.298.799 | 2.045.962 | 1.805.250 | 1.969.543 | 1.990.350 | 1.786.511 | 2.582.721 | 23.170.708 | ||
| 11.01 | Verkenningen | 4.000 | 23.594 | 167.267 | 181.429 | 214.962 | 412.146 | 942.066 | 921.826 | 612.537 | 531.560 | 388.920 | 260.771 | 28.233 | 4.689.311 | |||
| 11.02 | Korte termijn mobiliteitsmaatregelen | |||||||||||||||||
| 11.03 | Reserveringen | 142.183 | 172.915 | 296.480 | 390.838 | 323.408 | 381.586 | 402.168 | 334.099 | 1.268.861 | 1.275.563 | 1.425.320 | 1.585.331 | 1.377.450 | 1.448.954 | 1.559.664 | 12.384.820 | |
| 11.04 | Generieke investeringsruimte | 9.982 | 304.910 | 306.614 | 378.920 | 489.463 | 336.877 | 1.020.433 | 533.406 | 417.401 | 238.839 | ‒ 8.990 | 123.441 | 584.667 | 337.557 | 1.023.057 | 6.096.577 | |
| Ontvangsten | ||||||||||||||||||
| 11.09 | Ontvangsten | 47.500 | 47.500 | |||||||||||||||
| Bijdrage van hfdst XII (art 26) | 156.165 | 501.419 | 770.361 | 951.187 | 1.027.833 | 1.130.609 | 2.317.167 | 1.789.331 | 2.298.799 | 2.045.962 | 1.805.250 | 1.969.543 | 1.990.350 | 1.786.511 | 2.582.721 | 23.123.208 | ||
| Bedragen € x 1.000 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | 2030 | 2031 | 2032 | 2033 | 2034 | 2035 | 2036 | 2037 | 2023 ‒ 2037 | ||
| 12 | Hoofdwegennet | |||||||||||||||||
| Uitgaven | 3.203.874 | 3.800.162 | 4.202.936 | 3.936.385 | 4.161.896 | 3.819.097 | 3.294.031 | 3.054.667 | 2.980.622 | 2.744.842 | 2.930.570 | 2.661.562 | 3.105.677 | 3.040.122 | 2.474.067 | 49.410.510 | ||
| 12.01 | Exploitatie | 4.135 | 4.401 | 4.600 | 9.335 | 9.945 | 9.182 | 8.365 | 8.203 | 4.404 | 4.404 | 4.404 | 4.404 | 4.404 | 4.404 | 4.404 | 88.994 | |
| 12.02 | Onderhoud en vernieuwing | 1.013.466 | 1.213.841 | 1.269.508 | 1.162.537 | 1.456.144 | 1.523.111 | 1.453.643 | 1.331.576 | 803.977 | 804.320 | 842.189 | 910.938 | 898.496 | 897.906 | 917.637 | 16.499.289 | |
| 12.03 | Ontwikkeling | 588.745 | 767.944 | 1.107.326 | 836.603 | 755.741 | 600.903 | 195.583 | 123.951 | 813.384 | 639.363 | 805.709 | 579.997 | 1.019.914 | 1.071.884 | 413.646 | 10.320.693 | |
| 12.04 | Geïntegreerde contractvormen/PPS | 790.364 | 1.086.142 | 1.077.284 | 1.052.899 | 1.065.731 | 832.597 | 806.025 | 764.491 | 648.658 | 592.622 | 574.135 | 461.558 | 478.198 | 361.263 | 433.715 | 11.025.682 | |
| 12.06 | Netwerkgebonden kosten HWN | 807.164 | 727.834 | 744.218 | 875.011 | 874.335 | 853.304 | 830.415 | 826.446 | 710.199 | 704.133 | 704.133 | 704.665 | 704.665 | 704.665 | 704.665 | 11.475.852 | |
| Ontvangsten | ||||||||||||||||||
| 12.09 | Ontvangsten | 144.672 | 52.885 | 119.401 | 121.801 | 123.154 | 111.247 | 225.948 | 175.821 | 196.278 | 171.963 | 72.248 | 49.754 | 49.754 | 9.756 | 82.730 | 1.707.412 | |
| Bijdrage van hfdst XII (art 26) | 3.059.202 | 3.747.277 | 4.083.535 | 3.814.584 | 4.038.742 | 3.707.850 | 3.068.083 | 2.878.846 | 2.784.344 | 2.572.879 | 2.858.322 | 2.611.808 | 3.055.923 | 3.030.366 | 2.391.337 | 47.703.098 | ||
| Bedragen € x 1.000 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | 2030 | 2031 | 2032 | 2033 | 2034 | 2035 | 2036 | 2037 | 2023 ‒ 2037 | ||
| 13 | Spoorwegen | |||||||||||||||||
| Uitgaven | 2.819.634 | 2.864.569 | 11.679.063 | 2.457.158 | 2.416.216 | 2.070.836 | 2.194.094 | 1.955.263 | 2.033.725 | 1.850.259 | 1.948.680 | 2.026.654 | 2.092.152 | 2.354.706 | 2.090.800 | 42.853.809 | ||
| 13.02 | Exploitatie onderhoud en vernieuwing | 2.103.621 | 2.143.402 | 2.121.260 | 1.656.620 | 1.725.133 | 1.519.931 | 1.546.068 | 1.700.260 | 1.720.871 | 1.765.364 | 1.859.517 | 1.964.531 | 1.936.371 | 2.090.250 | 2.086.800 | 27.939.999 | |
| 13.03 | Ontwikkeling | 501.922 | 504.019 | 508.621 | 602.829 | 494.082 | 374.911 | 537.931 | 147.903 | 268.944 | 84.895 | 89.163 | 62.123 | 155.781 | 264.456 | 4.000 | 4.601.580 | |
| 13.04 | Geïntegreerde contractvormen/PPS | 214.091 | 217.148 | 204.182 | 197.709 | 197.001 | 175.994 | 110.095 | 107.100 | 43.910 | 1.467.230 | |||||||
| 13.07 | Rente en aflossing | 8.845.000 | 8.845.000 | |||||||||||||||
| Ontvangsten | ||||||||||||||||||
| 13.09 | Ontvangsten | 280.463 | 228.802 | 358.115 | 202.784 | 202.784 | 202.784 | 202.784 | 208.784 | 208.784 | 208.784 | 208.784 | 217.784 | 219.084 | 202.784 | 202.784 | 3.356.088 | |
| Bijdrage van hfdst XII (art 26) | 2.539.171 | 2.635.767 | 11.320.948 | 2.254.374 | 2.213.432 | 1.868.052 | 1.991.310 | 1.746.479 | 1.824.941 | 1.641.475 | 1.739.896 | 1.808.870 | 1.873.068 | 2.151.922 | 1.888.016 | 39.497.721 | ||
| Bedragen € x 1.000 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | 2030 | 2031 | 2032 | 2033 | 2034 | 2035 | 2036 | 2037 | 2023 ‒ 2037 | ||
| 14 | Regionale infrastructuur en bereikbaarheidsprogramma's | |||||||||||||||||
| Uitgaven | 607.158 | 1.142.688 | 500.336 | 163.340 | 47.515 | 36.358 | 39.505 | 106.295 | 115.837 | 115.557 | 2.874.589 | |||||||
| 14.01 | Regionale infrastructuur | 10.428 | 48.227 | 90.282 | 19.159 | 10.408 | 20.455 | 7.700 | 7.700 | 7.700 | 222.059 | |||||||
| 14.03 | Bereikbaarheidsprogramma's | 596.730 | 1.094.461 | 410.054 | 144.181 | 37.107 | 15.903 | 31.805 | 98.595 | 108.137 | 115.557 | 2.652.530 | ||||||
| Ontvangsten | ||||||||||||||||||
| 14.09 | Ontvangsten | 42 | 42 | |||||||||||||||
| Bijdrage van hfdst XII (art 26) | 607.116 | 1.142.688 | 500.336 | 163.340 | 47.515 | 36.358 | 39.505 | 106.295 | 115.837 | 115.557 | 2.874.547 | |||||||
| Bedragen € x 1.000 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | 2030 | 2031 | 2032 | 2033 | 2034 | 2035 | 2036 | 2037 | 2023 ‒ 2037 | ||
| 15 | Hoofdvaarwegennet | |||||||||||||||||
| Uitgaven | 1.374.568 | 1.376.956 | 1.453.489 | 1.845.887 | 1.322.825 | 1.281.452 | 1.338.227 | 1.237.096 | 957.785 | 998.596 | 961.095 | 1.053.594 | 1.119.696 | 1.171.900 | 988.356 | 18.481.522 | ||
| 15.01 | Exploitatie | 9.856 | 9.947 | 10.219 | 24.482 | 26.732 | 23.131 | 21.512 | 21.414 | 10.209 | 10.209 | 10.209 | 10.209 | 10.209 | 10.209 | 10.209 | 218.756 | |
| 15.02 | Onderhoud en vernieuwing | 467.425 | 653.852 | 721.786 | 695.336 | 669.086 | 688.953 | 676.513 | 670.902 | 336.121 | 351.448 | 353.604 | 447.081 | 418.086 | 418.086 | 418.086 | 7.986.365 | |
| 15.03 | Ontwikkeling | 323.227 | 208.348 | 257.422 | 611.501 | 108.447 | 69.534 | 144.427 | 52.109 | 155.581 | 182.053 | 141.628 | 141.661 | 238.846 | 279.843 | 111.080 | 3.025.707 | |
| 15.04 | Geïntegreerde contractvormen/PPS | 141.413 | 96.432 | 66.924 | 64.474 | 58.009 | 55.732 | 55.683 | 54.662 | 54.785 | 54.539 | 55.307 | 54.296 | 52.208 | 63.415 | 48.634 | 976.513 | |
| 15.06 | Netwerkgebonden kosten HVWN | 432.647 | 408.377 | 397.138 | 450.094 | 460.551 | 444.102 | 440.092 | 438.009 | 401.089 | 400.347 | 400.347 | 400.347 | 400.347 | 400.347 | 400.347 | 6.274.181 | |
| Ontvangsten | ||||||||||||||||||
| 15.09 | Ontvangsten | 88.590 | 21.757 | 10.756 | 1.781 | 240 | 240 | 275 | 155 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | 124.844 | |
| Bijdrage van hfdst XII (art 26) | 1.285.978 | 1.355.199 | 1.442.733 | 1.844.106 | 1.322.585 | 1.281.212 | 1.337.952 | 1.236.941 | 957.635 | 998.446 | 960.945 | 1.053.444 | 1.119.546 | 1.171.750 | 988.206 | 18.356.678 | ||
| Bedragen € x 1.000 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | 2030 | 2031 | 2032 | 2033 | 2034 | 2035 | 2036 | 2037 | 2023 ‒ 2037 | ||
| 17 | Megaprojecten Verkeer en Vervoer | |||||||||||||||||
| Uitgaven | 550.428 | 538.296 | 718.941 | 635.182 | 755.571 | 846.651 | 1.028.372 | 591.603 | 755.185 | 365.761 | 376.326 | 108.290 | 68.769 | 234.423 | 68.995 | 7.642.793 | ||
| 17.06 | Project Mainportontwikkeling Rotterdam | 1.211 | 1.122 | 1.095 | 1.159 | 1.523 | 2.095 | 969 | 969 | 969 | 969 | 58.607 | 70.688 | |||||
| 17.07 | ERTMS | 160.347 | 161.980 | 221.812 | 125.816 | 158.998 | 302.782 | 436.615 | 256.896 | 316.330 | 142.998 | 25.537 | 25.537 | 25.537 | 116.030 | 10.933 | 2.488.148 | |
| 17.08 | ZuidasDok | 177.726 | 191.920 | 293.870 | 257.521 | 311.875 | 294.567 | 231.097 | 187.097 | 243.725 | 174.224 | 196.313 | 2.514 | 2.562.449 | ||||
| 17.10 | Programma Hoogfrequent Spoorvervoer | 211.144 | 183.274 | 202.164 | 250.686 | 283.175 | 247.207 | 359.691 | 146.641 | 194.161 | 47.570 | 95.869 | 82.753 | 43.232 | 115.879 | 58.062 | 2.521.508 | |
| Ontvangsten | ||||||||||||||||||
| 17.09 | Ontvangsten | 82.765 | 58.817 | 65.224 | 59.894 | 75.058 | 72.261 | 56.569 | 107.674 | 60.955 | 52.414 | 53.918 | 745.549 | |||||
| Bijdrage van hfdst XII (art 26) | 467.663 | 479.479 | 653.717 | 575.288 | 680.513 | 774.390 | 971.803 | 483.929 | 694.230 | 313.347 | 322.408 | 108.290 | 68.769 | 234.423 | 68.995 | 6.897.244 | ||
| Bedragen € x 1.000 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | 2030 | 2031 | 2032 | 2033 | 2034 | 2035 | 2036 | 2037 | 2023 ‒ 2037 | ||
| 18 | Overige uitgaven en ontvangsten | |||||||||||||||||
| Uitgaven | 3.335 | 21.491 | 24.826 | |||||||||||||||
| 18.06 | Externe veiligheid | 3.335 | 3.335 | |||||||||||||||
| 18.08 | Netwerkoverstijgende kosten | 21.491 | 21.491 | |||||||||||||||
| Ontvangsten | 310.546 | 310.546 | ||||||||||||||||
| 18.09 | Ontvangsten | 19.308 | 19.308 | |||||||||||||||
| 18.10 | Saldo van de afgesloten rekeningen | 291.238 | 291.238 | |||||||||||||||
| Bijdrage van hfdst XII (art 26) | ‒ 307.211 | 21.491 | ‒ 285.720 | |||||||||||||||
| Bedragen € x 1.000 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | 2030 | 2031 | 2032 | 2033 | 2034 | 2035 | 2036 | 2037 | 2023 ‒ 2037 | ||
| 19 | Bijdragen andere begrotingen Rijk | |||||||||||||||||
| Ontvangsten | ||||||||||||||||||
| 19.09 | Ten laste van begroting IenW | 7.808.084 | 9.883.320 | 18.771.630 | 9.602.879 | 9.330.620 | 8.798.471 | 9.725.820 | 8.241.821 | 8.675.786 | 7.687.666 | 7.686.821 | 7.551.955 | 8.107.656 | 8.374.972 | 7.919.275 | 138.166.776 | |
| Bijdrage van hfdst XII (art 26) | 7.808.084 | 9.883.320 | 18.771.630 | 9.602.879 | 9.330.620 | 8.798.471 | 9.725.820 | 8.241.821 | 8.675.786 | 7.687.666 | 7.686.821 | 7.551.955 | 8.107.656 | 8.374.972 | 7.919.275 | 138.166.776 | ||
| Totaal Uitgaven | 8.715.162 | 10.245.581 | 19.325.126 | 9.989.139 | 9.731.856 | 9.185.003 | 10.258.896 | 8.734.255 | 9.141.953 | 8.120.977 | 8.021.921 | 7.819.643 | 8.376.644 | 8.587.662 | 8.204.939 | 144.458.757 | ||
| Totaal Ontvangsten | 907.078 | 362.261 | 553.496 | 386.260 | 401.236 | 386.532 | 533.076 | 492.434 | 466.167 | 433.311 | 335.100 | 267.688 | 268.988 | 212.690 | 285.664 | 6.291.981 | ||
| Totaal Bijdrage van hfdst XII (art 26) | 7.808.084 | 9.883.320 | 18.771.630 | 9.602.879 | 9.330.620 | 8.798.471 | 9.725.820 | 8.241.821 | 8.675.786 | 7.687.666 | 7.686.821 | 7.551.955 | 8.107.656 | 8.374.972 | 7.919.275 | 138.166.776 |
Bijlage 2: Verdiepingsbijlage
Artikel 11 Verkenningen, reserveringen en investeringsruimte
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 11.01 Verkenningen | 2.750 | 17.100 | 568.275 | 814.517 | 49.207 | 303.903 | 894.736 | 709.001 | 560.716 | 399.793 | 678.704 | 8.000 | 258.215 | 152.000 | ||
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | 3.041 | ‒ 6.126 | ‒ 448.862 | ‒ 44.926 | 54.730 | ‒ 171.069 | ‒ 619.211 | 266.830 | 480.246 | 586.203 | 42.413 | 409.000 | 106.837 | ‒ 48.212 | ||
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 11.01 Verkenningen | 5.791 | 10.974 | 103.937 | 132.834 | 119.413 | 275.525 | 769.591 | 975.831 | 1.040.962 | 985.996 | 721.117 | 417.000 | 365.052 | 202.788 | ||
| Aanvulling A2 Den Bosch-Deil | ‒ 10.899 | ‒ 4.758 | ‒ 2.642 | ‒ 3.499 | ||||||||||||
| Dekking herprioritering Spoorwegen | ‒ 313.100 | ‒ 56.900 | ‒ 93.400 | ‒ 7.300 | ‒ 7.200 | ‒ 1.200 | ‒ 12.000 | ‒ 29.700 | ‒ 18.200 | ‒ 12.200 | ‒ 10.000 | ‒ 65.000 | ||||
| Dekking herprioritering Hoofdwegennet | ‒ 1.605.032 | ‒ 30.250 | ‒ 22.031 | ‒ 20.330 | ‒ 66.319 | ‒ 278.680 | ‒ 337.734 | ‒ 345.892 | ‒ 284.003 | ‒ 120.000 | ‒ 99.793 | |||||
| Kasschuiven verkenningen, reserveringen en investeringsruimte | 0 | 51.998 | 92.108 | 3.425 | 4.073 | ‒ 821 | 5.116 | 34.208 | 16.882 | ‒ 74.459 | 1.360 | 783 | 18.246 | ‒ 73.009 | ‒ 79.910 | |
| Loon- en prijsbijstelling 2023 | 130.331 | ‒ 4.508 | ‒ 5.950 | ‒ 5.209 | ‒ 1.541 | 173 | 1.717 | 25.168 | 3.675 | 6.499 | 6.096 | 558 | 129.738 | 17.974 | ‒ 44.059 | |
| Overboeking Opdrachten Oude Lijn | ‒ 250 | ‒ 250 | ||||||||||||||
| Overboeking Prijsbijstelling Woningbouwmiddelen | 16.485 | 2.542 | 2.991 | 2.981 | 2.311 | 1.188 | 1.118 | 1.118 | 1.118 | 1.118 | ||||||
| Overboeking Zuidasdok | 10.000 | 10.000 | ||||||||||||||
| Rijksbrede opgave: OV-verbinding Amsterdam - Haarlemmermeer | ‒ 1.350.000 | ‒ 213.009 | ‒ 400.000 | ‒ 300.000 | ‒ 255.000 | ‒ 171.991 | ‒ 10.000 | |||||||||
| Startbeslissing Oude Lijn | 1.698.784 | 10.085 | 19.513 | 72.932 | 81.202 | 118.240 | 161.000 | 208.000 | 221.200 | 201.360 | 284.000 | 250.465 | 70.787 | |||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | ‒ 1.791 | 12.620 | 63.330 | 48.595 | 95.549 | 136.621 | 172.475 | ‒ 54.005 | ‒ 428.425 | ‒ 454.436 | ‒ 332.197 | ‒ 156.229 | ‒ 336.819 | ‒ 103.788 | ||
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 11.01 Verkenningen | 4.000 | 23.594 | 167.267 | 181.429 | 214.962 | 412.146 | 942.066 | 921.826 | 612.537 | 531.560 | 388.920 | 260.771 | 28.233 | 99.000 | ||
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 11.02 Korte termijn mobiliteitsmaatregelen | ||||||||||||||||
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | 672 | |||||||||||||||
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 11.02 Korte termijn mobiliteitsmaatregelen | 672 | |||||||||||||||
| Korte Termijn Fileaanpak | ‒ 672 | ‒ 672 | ||||||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | ‒ 672 | |||||||||||||||
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 11.02 Korte termijn mobiliteitsmaatregelen | 0 | |||||||||||||||
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 11.03 Reserveringen | 1.081.434 | 1.170.112 | 1.412.970 | 1.112.247 | 1.088.102 | 1.072.560 | 959.658 | 1.094.550 | 917.943 | 619.208 | 177.304 | 224.370 | 117.028 | 136.216 | 112.896 | |
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | ‒ 898.238 | ‒ 986.582 | ‒ 863.338 | 236.268 | 175.142 | 217.137 | 326.314 | 313.840 | 550.121 | 1.205.908 | 1.255.214 | 1.278.721 | 1.190.067 | 1.204.679 | 1.189.164 | |
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 11.03 Reserveringen | 183.196 | 183.530 | 549.632 | 1.348.515 | 1.263.244 | 1.289.697 | 1.285.972 | 1.408.390 | 1.468.064 | 1.825.116 | 1.432.518 | 1.503.091 | 1.307.095 | 1.340.895 | 1.302.060 | |
| BZK: Bijdrage aan CID Binckhorst | 5.000 | 5.000 | ||||||||||||||
| Capaciteit RWS | ‒ 28.308 | ‒ 5.540 | ‒ 11.160 | ‒ 11.160 | ‒ 112 | ‒ 112 | ‒ 112 | ‒ 112 | ||||||||
| Dekking studie landelijke uitrol ERTMS | ‒ 3.947 | ‒ 3.947 | ||||||||||||||
| Derde tranche Impulsregeling SPV | ‒ 79.462 | 419 | ‒ 4.881 | ‒ 75.000 | ||||||||||||
| FIN: Rijksdiensten Schoon Emissieloos Bouwen | 71.250 | 7.500 | 20.000 | 28.750 | 15.000 | |||||||||||
| Kasschuiven verkenningen, reserveringen en investeringsruimte | 0 | ‒ 52.135 | 23.303 | ‒ 137.675 | ‒ 184.375 | 98.687 | 77.077 | 87.165 | ‒ 14.006 | 39.503 | ‒ 217.482 | 197.447 | 75.001 | 0 | 7.490 | 0 |
| Knooppunt Empel | ‒ 310 | ‒ 310 | ||||||||||||||
| Loon- en prijsbijstelling 2023 | ‒ 93.735 | 5.659 | 6.068 | 8.920 | ‒ 42.628 | ‒ 43.693 | ‒ 45.882 | ‒ 45.868 | ‒ 45.275 | 3.161 | 13.700 | 25.833 | 8.039 | 256 | 30.470 | 27.505 |
| Opdracht Schoon Emissieloos Bouwen | ‒ 24.589 | ‒ 1.753 | ‒ 4.549 | ‒ 6.023 | ‒ 6.174 | ‒ 3.773 | ‒ 2.272 | ‒ 23 | ‒ 22 | |||||||
| Opgave Herprioritering Hoofdvaarwegennet | 3.000 | 3.000 | ||||||||||||||
| Opgave Herprioritering Hoofdwegennet Aanleg | 10.500 | 10.500 | ||||||||||||||
| Opgave Herprioritering Spoorwegen | 16.000 | 16.000 | ||||||||||||||
| Overboeking ten behoeve van incidentele SPUK Nijmegen | ‒ 5.000 | ‒ 5.000 | ||||||||||||||
| Overboeking ten behoeve van Nedersaksenlijn | ‒ 500 | ‒ 500 | ||||||||||||||
| Overboeking ten behoeve van Proefbaanvak Hanzelijn ERTMS | ‒ 127.246 | ‒ 40.000 | ‒ 87.246 | |||||||||||||
| Overboeking Woningbouwmiddelen | 310.845 | ‒ 1.808 | ‒ 9.883 | 38.381 | 29.367 | 65.034 | 86.266 | 74.421 | 8.376 | 11.256 | 9.435 | |||||
| Reservering Nedersaksenlijn en N33 | 480.000 | 20.000 | 20.000 | 70.000 | 70.000 | 70.000 | 230.000 | |||||||||
| Reservering Verduurzaming Gebouwen | 16.900 | 3.737 | 4.654 | 4.773 | 1.455 | 1.491 | 97 | 99 | 99 | 99 | 99 | 99 | 99 | 99 | ||
| RISM 2025-2029 | ‒ 7.000 | ‒ 1.400 | ‒ 1.400 | ‒ 1.400 | ‒ 1.400 | ‒ 1.400 | ||||||||||
| Startbeslissing Oude Lijn | ‒ 1.698.784 | ‒ 10.085 | ‒ 19.513 | ‒ 72.932 | ‒ 81.202 | ‒ 118.240 | ‒ 161.000 | ‒ 208.000 | ‒ 221.200 | ‒ 201.360 | ‒ 284.000 | ‒ 250.465 | ‒ 70.787 | |||
| Strategisch Capaciteit Management (Exploitatie en Onderhoud) | ‒ 27.940 | ‒ 11.160 | ‒ 11.160 | ‒ 5.620 | ||||||||||||
| Toevoeging CA-middelen Exploitatie en Onderhoud | ‒ 3.311.119 | ‒ 504.759 | ‒ 777.564 | ‒ 711.195 | ‒ 660.340 | ‒ 657.261 | ||||||||||
| Toevoeging CA-middelen Vernieuwing Hoofdwegen | ‒ 520.000 | ‒ 104.000 | ‒ 104.000 | ‒ 104.000 | ‒ 104.000 | ‒ 104.000 | ||||||||||
| Toevoeging CA-middelen Vernieuwing Hoofdvaarwegen | ‒ 280.000 | ‒ 56.000 | ‒ 56.000 | ‒ 56.000 | ‒ 56.000 | ‒ 56.000 | ||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | ‒ 41.013 | ‒ 10.615 | ‒ 253.152 | ‒ 957.677 | ‒ 939.836 | ‒ 908.111 | ‒ 883.804 | ‒ 1.074.291 | ‒ 187.453 | ‒ 549.553 | ‒ 7.198 | 82.240 | 70.355 | 108.059 | 257.604 | |
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 11.03 Reserveringen | 142.183 | 172.915 | 296.480 | 390.838 | 323.408 | 381.586 | 402.168 | 334.099 | 1.280.611 | 1.275.563 | 1.425.320 | 1.585.331 | 1.377.450 | 1.448.954 | 1.559.664 | |
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 11.04 Generieke investeringsruimte | ‒ 23.959 | 14.378 | 185.781 | 363.458 | 68.435 | 143.458 | 230.940 | 81.331 | 269.914 | 162.458 | 112.182 | 171.466 | 788.167 | 1.647.662 | 1.825.935 | |
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | 23.959 | 172.668 | 51.047 | ‒ 143.458 | ‒ 163.967 | ‒ 199.106 | ‒ 80.028 | ‒ 81.331 | ‒ 140.721 | ‒ 161.045 | ‒ 112.182 | ‒ 171.466 | ‒ 242.395 | ‒ 1.160.255 | ‒ 122.299 | |
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 11.04 Generieke investeringsruimte | 187.046 | 119.482 | 21.814 | 31.834 | 283.430 | 129.193 | 1.413 | 545.772 | 487.407 | 1.703.636 | ||||||
| Aanbestedingsresultaat 't Vonderen Kerensheide | 76.879 | 7.754 | 24.566 | 35.559 | 9.000 | |||||||||||
| Aanvullend budget meerkosten PFAS en Covid | ‒ 32.700 | ‒ 22.700 | ‒ 10.000 | |||||||||||||
| Betere bereikbaarheid bedrijventerrein ASML | ‒ 573 | ‒ 573 | ||||||||||||||
| Capaciteit RWS-netwerken Hoofdwegen en Hoofdvaarwegen | ‒ 1.501.519 | ‒ 5.620 | ‒ 80 | ‒ 10.840 | ‒ 130.455 | ‒ 134.669 | ‒ 124.500 | ‒ 138.867 | ‒ 138.867 | ‒ 116.755 | ‒ 116.755 | ‒ 116.755 | ‒ 116.755 | ‒ 116.867 | ‒ 116.867 | ‒ 116.867 |
| Dekking herprioritering Hoofdvaarwegennet | 496.831 | 3.478 | 6.393 | 92.902 | 127.147 | 146.687 | 120.224 | |||||||||
| Dekking herprioritering Hoofdwegennet | 3.367.606 | ‒ 678 | 137 | 17.920 | 79.438 | 124.653 | 225.253 | 282.369 | 715.103 | 584.659 | 519.937 | 386.564 | 199.958 | 166.043 | 66.250 | |
| Dekking herprioritering Spoorwegen | 313.100 | 56.900 | 93.400 | 7.300 | 7.200 | 1.200 | 12.000 | 29.700 | 18.200 | 12.200 | 10.000 | 65.000 | ||||
| Exploitatie Vrachtwagenheffing | ‒ 300.000 | ‒ 15.000 | ‒ 95.000 | ‒ 95.000 | ‒ 95.000 | |||||||||||
| Extrapolatie RISM | ‒ 1.400 | ‒ 1.400 | ||||||||||||||
| HXII: Terugsluis Vrachtwagenheffing | ‒ 110.000 | ‒ 55.000 | ‒ 55.000 | |||||||||||||
| HXII: TVOV | ‒ 65.000 | ‒ 38.348 | ‒ 9.085 | ‒ 17.567 | ||||||||||||
| Kasschuiven verkenningen, reserveringen en investeringsruimte | 0 | 70.020 | 219.935 | 275.982 | 488.123 | 520.544 | 198.659 | 671.774 | 187.515 | ‒ 399.911 | ‒ 604.568 | ‒ 540.898 | ‒ 244.052 | ‒ 219.520 | ‒ 199.161 | ‒ 424.442 |
| Loon- en prijsbijstelling 2023 | 1.423.701 | 33.084 | 45.669 | 80.088 | 81.546 | 85.652 | 102.153 | 109.129 | 108.731 | 87.074 | 117.157 | 99.471 | 84.755 | 176.947 | 39.225 | 173.020 |
| Opgave herprioritering: Beheer en onderhoud RWS | 1.973.491 | ‒ 150.367 | ‒ 133.217 | ‒ 116.067 | ‒ 98.917 | ‒ 81.767 | ||||||||||
| Opgave herprioritering Hoofdvaarwegennet | ‒ 11.340 | ‒ 11.340 | ||||||||||||||
| Opgave herprioritering Hoofdvaarwegennet Aanleg | ‒ 17.133 | ‒ 14.637 | ‒ 2.466 | ‒ 30 | ||||||||||||
| Opgave herprioritering Hoofdvaarwegennet Vernieuwing | ‒ 200.674 | ‒ 40.709 | ‒ 159.965 | |||||||||||||
| Opgave herprioritering Hoofdwegennet Aanleg | ‒ 255.500 | ‒ 2.000 | ‒ 31.300 | ‒ 27.500 | ‒ 10.300 | ‒ 27.300 | ‒ 60.000 | ‒ 5.700 | ‒ 5.300 | ‒ 86.100 | ||||||
| Opgave herprioritering Hoofdwegennet Vernieuwing | ‒ 372.681 | ‒ 161.187 | ‒ 211.494 | |||||||||||||
| Opgave herprioritering Spoorwegen Aanleg | ‒ 148.100 | ‒ 21.000 | ‒ 92.000 | ‒ 6.000 | ‒ 6.000 | ‒ 7.700 | ‒ 7.700 | ‒ 7.700 | ||||||||
| Opgave herprioritering Spoorwegen EOV | ‒ 35.000 | ‒ 35.000 | ||||||||||||||
| Ophogen lopende DBFM-contracten | ‒ 108.025 | ‒ 2.000 | ‒ 10.470 | ‒ 3.000 | ‒ 17.066 | ‒ 10.500 | ‒ 14.198 | ‒ 50.791 | ||||||||
| Overboeking Hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl | ‒ 165.000 | ‒ 33.000 | ‒ 33.000 | ‒ 33.000 | ‒ 33.000 | ‒ 33.000 | ||||||||||
| Overboeking HSL-Zuid | ‒ 100.956 | ‒ 100.956 | ||||||||||||||
| Overboeking PHS | ‒ 8.400 | ‒ 8.400 | ||||||||||||||
| Overboeking voorfinanciering Ring Utrecht Galecopperbrug | ‒ 14.000 | ‒ 14.000 | ||||||||||||||
| Prijsstijgingen A16 Rotterdam | ‒ 6.000 | ‒ 6.000 | ||||||||||||||
| Prijsstijgingen A24 Blankenburgverbinding | ‒ 18.000 | ‒ 9.000 | ‒ 9.000 | |||||||||||||
| Prijsstijgingen A7 Zuidelijke ringweg | ‒ 6.000 | ‒ 6.000 | ||||||||||||||
| Prijsstijgingen Infraspeed 2023 | ‒ 102.177 | ‒ 25.000 | ‒ 50.000 | ‒ 27.177 | ||||||||||||
| Reservering Nedersaksenlijn en N33 | ‒ 230.000 | ‒ 230.000 | ||||||||||||||
| Reservering UK Terminal Amsterdam | 33.000 | 33.000 | ||||||||||||||
| Reservering Verduurzaming Gebouwen | ‒ 16.900 | ‒ 3.737 | ‒ 4.654 | ‒ 4.773 | ‒ 1.455 | ‒ 1.491 | ‒ 97 | ‒ 99 | ‒ 99 | ‒ 99 | ‒ 99 | ‒ 99 | ‒ 99 | ‒ 99 | ||
| Reserveringen IR | 824 | 824 | ||||||||||||||
| Rijksbrede opgave: OV-verbinding Amsterdam - Haarlemmermeer | 1.350.000 | 213.009 | 400.000 | 300.000 | 255.000 | 171.991 | 10.000 | |||||||||
| Saldo mee- en tegenvallers Hoofdvaarwegennet | 32 | 32 | ||||||||||||||
| Saldo mee- en tegenvallers Hoofdwegennet | ‒ 554 | ‒ 554 | ||||||||||||||
| Saldo Mee- en tegenvallers Spoorwegen | ‒ 823 | ‒ 823 | ||||||||||||||
| Toevoeging middelen EPK Planstudiebudget | ‒ 17.633 | ‒ 5.878 | ‒ 5.878 | ‒ 5.877 | ||||||||||||
| Verlenging Topsector Logistiek 2024 t/m 2026 | ‒ 30.000 | ‒ 30.000 | ||||||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | 9.982 | 117.864 | 187.132 | 378.920 | 467.649 | 305.043 | 737.003 | 533.406 | 288.208 | 237.426 | ‒ 8.990 | 123.441 | 58.895 | ‒ 149.850 | ‒ 680.579 | |
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 11.04 Generieke investeringsruimte | 9.982 | 304.910 | 306.614 | 378.920 | 489.463 | 336.877 | 1.020.433 | 533.406 | 417.401 | 238.839 | ‒ 8.990 | 123.441 | 604.667 | 337.557 | 1.023.057 | |
| Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2023 Verkenningen, reserveringen en investeringsruimte | 1.060.225 | 1.201.590 | 2.167.026 | 2.290.222 | 1.205.744 | 1.519.921 | 2.085.334 | 1.884.882 | 1.748.573 | 1.181.459 | 968.190 | 403.836 | 1.163.410 | 1.935.878 | 1.938.831 | |
| Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2023 Verkenningen, reserveringen en investeringsruimte | 189.659 | 381.550 | 773.051 | 1.481.349 | 1.404.471 | 1.597.056 | 2.338.993 | 2.384.221 | 2.638.219 | 2.812.525 | 2.153.635 | 1.920.091 | 2.217.919 | 2.031.090 | 3.005.696 | |
| Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2024 Verkenningen, reserveringen en investeringsruimte | 156.165 | 501.419 | 770.361 | 951.187 | 1.027.833 | 1.130.609 | 2.364.667 | 1.789.331 | 2.310.549 | 2.045.962 | 1.805.250 | 1.969.543 | 2.010.350 | 1.885.511 | 2.582.721 | |
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 11.09 Ontvangsten | 47.500 | |||||||||||||||
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | ‒ 47.500 | 47.500 | ||||||||||||||
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 11.09 Ontvangsten | 47.500 | |||||||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | ||||||||||||||||
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 11.09 Ontvangsten | 47.500 | |||||||||||||||
| Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2023 Verkenningen, reserveringen en investeringsruimte | 47.500 | |||||||||||||||
| Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2023 Verkenningen, reserveringen en investeringsruimte | 47.500 | |||||||||||||||
| Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2024 Verkenningen, reserveringen en investeringsruimte | 47.500 |
Toelichting
Aanvulling A2 Den Bosch-Deil
Dit betreft een specifieke uitkering aan de provincie Gelderland en Noord-Brabant voor de Quick Win A2 Deil-Vught.
Aanbestedingsresultaat 't Vonderen Kerensheide
Er is minder reservering hiervoor nodig omdat de aanbesteding van dit project lager uitvalt dan verwacht.
BZK: bijdrage CID Binckhorst
Conform de gemaakte afspraak in het BO MIRT van november 2022 geeft BZK een bijdrage voor Central Innovation District Binckhorst.
Capaciteit RWS Hoofdwegennet en Hoofdvaarwegennet
In de ontwerpbegroting 2023 is de eerder tot en met 2025 gefinancierde structurele capaciteit van 9.250 FTE’s voor de jaren 2024 en 2025 opgehoogd naar 9.341 FTE’s. In de huidige begroting 2024 is besloten om deze capaciteit verder te verhogen naar circa 9.400 FTE's en structureel (einde looptijd fonds) te financieren. Aanvullend hierop wordt tot en met 2030 de capaciteit voor structurele werkzaamheden in lijn met de extra ambitie van dit kabinet op instandhouding verhoogd naar 9.665 FTE’s. De middelen gaan naar MF artikel 12 Wegen en MF artikel 15 Vaarwegen.
Dekking herprioritering Hoofdvaarwegennet
Dit betreft de dekking voor herprioritering vanuit het hoofdwegennet.
Dekking herpriotering Hoofdwegennet
Dit betreft de dekking voor herprioritering vanuit het hoofdwegennet.
Dekking herprioritering Spoorwegen
Dit betreft de dekking voor herprioritering voor spoorwegen.
Derde tranche Impulsregeling SPV
Dit betreft een budgetoverheveling vanuit de reservering Strategisch Plan Verkeersveiligheid (SPV) op artikel 11.03 (reserveringen) naar artikel 12.03.02 (planning en studies) ten behoeve van de ophoging van de Regeling Impuls Verkeersveiligheid.
FIN: Rijksdiensten Schoon Emissieloos Bouwen
Dit betreffen aanvullende middelen voor de plannen: Rijksdiensten Schoon en Emissieloos Bouwen. Het programma Schoon en Emmissieloos Bouwen is opgericht om in samenspraak met de bouwsector en medeoverheden te komen tot een eenduidige invulling van de maatregelen die nodig zijn om de doelen en ambities te halen die gesteld zijn met betrekking tot de reductie van stikstof, CO2 en fijnstofemissies die samen hangen met het bouwen.
Herprioritering: aanleg voor instandhouding
Er wordt op het MF in totaal € 1,2 miljard toegevoegd aan instandhouding RWS aanvullend op de CA-middelen. Het gaat om € 573 miljoen voor VenR en € 580 miljoen BenO. Bovendien wordt er € 94 miljoen toegevoegd vanuit aanleg voor capaciteit RWS. Deze middelen worden gedekt door te herprioriteren op aanlegprojecten die worden geraakt door stikstof (€ 368 miljoen vaarwegen en € 1.131 miljoen wegen). De schuif van aanleg naar instandhouding RWS is verlaagd tot het BKN-niveau in combinatie met een efficiëntiedoelstelling (- € 178 miljoen). Deze middelen worden toegevoegd onder voorbehoud van het opstellen van nieuwe sturingsafspraken waar de doelmatigheidswinst en inlopen uitgesteld onderhoud een plek krijgen.
HXII: TVOV
Het betreft de overboeking uit het MF voor de bijdrage Transitievangnet OV (TVOV).
Kasschuiven verkenningen, reserveringen en investeringsruimte
Er zijn op dit artikel budgetneutrale kasschuiven doorgevoerd om de programmering sluitend te krijgen.
Loon- en Prijsbijstelling 2023
Dit betreft de toegekende loon- en prijsbijstelling tranche 2023 die vanuit de begroting Hoofdstuk XII zijn overgeheveld naar de generieke investeringsruimte 11.04 van het Mobiliteitsfonds. Vanuit de investeringsruimte zijn de artikelonderdelen verhoogd met loon- en prijsbijstelling.
Opdracht Schoon Emissieloos Bouwen 2023
Dit betreft de opdracht Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB) die in 2023 wordt verleend. Rijkswaterstaat geeft invulling aan deze opgave via de Strategie Klimaatneutrale en Circulaire Infrastructuur, waarmee wordt bijgedragen aan de reductie van stikstof, fijnstof en broeikasgasemissies.
Opgave herprioritering Hoofdwegennet Aanleg
Dit betreft middelen ten behoeve van de herprioriteringsopgave voor Wegen en specifiek voor Aanleg. De middelen komen terecht op artikel 12.
Opgave herprioritering Hoofdvaarwegennet
Er wordt budget gealloceerd voor de Averijhaven (Energiehaven) IJmuiden, voor de overdracht NST/PFAS-kosten, voor de bruggen Prinses Margrietkanaal en de Tegenvaller project MOC Kustwacht. Daarnaast wordt het modaliteitspecifiek budget (spijkerpot) voor vaarwegen aangevuld hiermee.
Opgave herprioritering Hoofdwegennet en Hoofdvaarwegennet: aanleg voor instandhouding
Er wordt op het MF in totaal € 1,2 miljard toegevoegd aan instandhouding RWS aanvullend op de CA-middelen. Het gaat om € 573 miljoen voor VenR en € 580 miljoen BenO. Bovendien wordt er € 94 miljoen toegevoegd vanuit aanleg voor capaciteit RWS. Deze middelen worden gedekt door te herprioriteren op aanlegprojecten die worden geraakt door stikstof (€ 368 miljoen vaarwegen en € 1.131 miljoen wegen). De schuif van aanleg naar instandhouding RWS is verlaagd tot het BKN-niveau in combinatie met een efficiëntiedoelstelling (- € 178 miljoen). Deze middelen worden toegevoegd onder voorbehoud van het opstellen van nieuwe sturingsafspraken waar de doelmatigheidswinst en inlopen uitgesteld onderhoud een plek krijgen.
Opgave herprioritering Hoofdvaarwegennet Aanleg
Dit betreft middelen ten behoeve van de herprioriteringsopgave voor Vaarwegen en specifiek voor Aanleg. De middelen komen terecht op artikel 15.
Opgave herprioritering Spoorwegen
Op dit artikelonderdeel is een reservering getroffen voor de voortzetting gebiedsprogramma's, voor de brandblusvoorziening Rotterdam II. Om op deze manier tijdig te kunnen voldoen aan de veiligheidseisen en voor de de exploitatietreindienst Limburg op artikel 14.
Opgave herprioritering Spoorwegen Aanleg
Dit betreft de heprioriteringsopgave voor Spoor in het kader van aanleg. Middelen gaan naar artikel 13 ten behoeve van de risicoreservering voor IC Aken als bijdrage aan toekomstige verbindingen.
Opgave herpriotering Spoorwegen EOV
Dit betreft het effect voor ProRail van de afschaling van de dienstregeling van NS in 2022 (afrekening in 2023) met ca. 10%. Dit leidt tot minder inkomsten uit de gebruiksvergoeding van ca. € 35 miljoen.
Overboeking Rozenoordbrug aan scope Zuidasdok
Dit betreft een overboeking van aanvullend budget ten behoeve van het toevoegen van de vervanging van de Rozenoordbrug aan de scope van Zuidasdok. Deze middelen worden deels overgeboekt naar A10 knooppunt Nieuwe Meer en deels naar artikel 17 Projectorganisatie.
Overboeking voorfinanciering Ring Utrecht Galecopperbrug
Dit betreft een overboeking van de risiscoreservering voor Ring Utrecht Galecopperbrug naar de reserveringen VenR, waarmee de voorfinanciering van de opdracht voor de Galecopperbrug vanuit het budget voor Vervanging en Renovatie wordt rechtgetrokken.
Overboeking woningbouwmiddelen
Een deel van de woningbouwmiddelen worden overgeboekt van Artikel 12 naar Artikel 11. Het gaat o.a. om de middelen voor de SPUK mobiliteitspakketten, SPUK bovenlandse infrastructuur en risico beheersingskosten.
Overboeking ten behoeve van Proefbaanvak Hanzelijn ERTMS
Dit betreft een overboeking ten behoeve van Proefbaanvak Hanzelijn ERTMS. Het proefbedrijf zal gedurende 3 tot 4 maanden dag en nacht de operatie met ERTMS beproeven op de Hanzelijn (zonder reizigers in de trein). Vervolgens zal er ruim een jaar een normale dienstregeling worden gereden met extra monitoring op de techniek, de logistiek en de machinist. Ter dekking van deze kosten vindt er een overboeking plaats vanuit de reservering op artikel 11.03.
Overboeking ten behoeve van incidentele SPUK Nijmegen
Dit betreft een overboeking vanuit de reservering Knooppuntontwikkeling OV naar Kleine Projecten Personenvervoer ten behoeve van een incidentele SPUK ad. € 5 miljoen aan Nijmegen voor de herontwikkeling van station Nijmegen.
Prijsstijgingen A24 Blankenburg verbinding, A7 Zuidelijke Ringweg Groningen en A16 Rotterdam
Dit betreft aanvullende budget voor de projecten A24 Blankenburg verbinding, A7 Zuidelijke Ringweg Groningen en A16 Rotterdam, die te maken hebben gehad met flinke prijsstijgingen. De middelen worden in meerdere tranches uitgekeerd.
Prijsstijgingen Infraspeed 2023
Dit betreft een dekking voor de indexeringstegenvaller voor de periode 2023-2031. In het PPS-budget is rekening gehouden met een jaarlijkse indexering van de performance fee van 1,8% tot einde contract (2031). De gemiddeld gerealiseerde indexering vanaf 2020 is opgelopen en op de overige uitgaven is sprake van hoge prijsstijgingen. Hierdoor is er een tekort ontstaan op het budget.
Reservering Verduurzaming Gebouwen
Dit betreft de reservering verduurzaming gebouwen voor RWS, wat gedekt is vanuit de generieke investeringsruimte (11.04).
Rijksbrede opgave: OV-verbinding Amsterdam-Haarlemmermeer
Er wordt € 1.350 miljoen vanuit de de OV-verbinding Amsterdam-Haarlemmermeer geboekt naar de generieke investeringsruimte ter dekking van de taakstelling MF.
Startbeslissing Oude Lijn
In het BO MIRT 2022 van november 2022 is de startbeslissing Oude Lijn genomen. Het budget wordt om die reden overgeboekt van 11.03 (reserveringen) naar 11.01 (Verkenningen).
Toevoeging CA-middelen Exploitatie en Onderhoud
Dit betreft het aandeel van de Coalitieakkoord-middelen voor Exploitatie en Onderhoud in de periode 2026-2030.
Toevoeging CA-middelen Vernieuwing
Dit betreft het aandeel van de Coalitieakkoord-middelen voor Vernieuwing de periode 2026-2030.
Toevoeging middelen EPK Planstudiebudget
Dit betreft een toevoeging van middelen aan het EPK Planstudiebudget ter compensatie van extra planstudiekosten als gevolg van stikstofproblematiek.
Artikel 12 Hoofdwegennet
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 12.01 Exploitatie | 4.478 | 4.266 | 4.159 | 4.168 | 4.159 | 4.159 | 4.168 | 4.168 | 4.168 | 4.168 | 4.168 | 4.168 | 4.168 | 4.168 | 4.168 | |
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | 143 | 141 | 33 | 33 | 139 | 33 | 33 | 33 | 33 | 33 | 33 | 33 | 33 | 33 | 33 | |
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 12.01 Exploitatie | 4.621 | 4.407 | 4.192 | 4.201 | 4.298 | 4.192 | 4.201 | 4.201 | 4.201 | 4.201 | 4.201 | 4.201 | 4.201 | 4.201 | 4.201 | |
| Baakschilden verlenging termijn | 13 | 13 | ||||||||||||||
| Kasschuif 2023 Instandhouding | 0 | ‒ 722 | ‒ 219 | 94 | 836 | 3 | 3 | 3 | 2 | |||||||
| Loon- en prijsbijstelling 2023 | 4.489 | 223 | 213 | 208 | 496 | 515 | 493 | 462 | 458 | 203 | 203 | 203 | 203 | 203 | 203 | 203 |
| Toevoeging middelen BKN | 20.772 | 3.811 | 5.235 | 4.485 | 3.699 | 3.542 | ||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | ‒ 486 | ‒ 6 | 302 | 5.143 | 5.753 | 4.981 | 4.164 | 4.002 | 203 | 203 | 203 | 203 | 203 | 203 | 203 | |
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 12.01 Exploitatie | 4.135 | 4.401 | 4.600 | 9.335 | 9.945 | 9.182 | 8.365 | 8.203 | 4.404 | 4.404 | 4.404 | 4.404 | 4.404 | 4.404 | 4.404 | |
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 12.02 Onderhoud en vernieuwing | 1.135.979 | 1.228.776 | 1.371.067 | 742.576 | 698.813 | 590.563 | 498.495 | 618.164 | 780.550 | 780.550 | 816.988 | 848.038 | 884.842 | 863.689 | 863.689 | |
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | 54.000 | 40.687 | 14.719 | 69.257 | 72.323 | 185.094 | 124.588 | 96.863 | 37.563 | 21.964 | 12.437 | ‒ 174.797 | ‒ 333.589 | ‒ 56.864 | 11.634 | |
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 12.02 Onderhoud en vernieuwing | 1.189.979 | 1.269.463 | 1.385.786 | 811.833 | 771.136 | 775.657 | 623.083 | 715.027 | 818.113 | 802.514 | 829.425 | 673.241 | 551.253 | 806.825 | 875.323 | |
| Bijdragen derden Hoofdwegennet | 1.600 | 1.600 | ||||||||||||||
| Brandwerendheid tunnels A16 Rotterdam | ‒ 34.700 | ‒ 17.568 | ‒ 226 | ‒ 13.389 | ‒ 3.517 | |||||||||||
| Kasschuiven Hoofdwegennet | 0 | ‒ 215.541 | ‒ 100.964 | ‒ 198.267 | ‒ 152.120 | 65.929 | 143.812 | 97.930 | ‒ 160.605 | ‒ 53.684 | ‒ 36.987 | ‒ 27.330 | 205.153 | 380.595 | 52.079 | |
| Loon- en prijsbijstelling 2023 | 811.191 | 57.466 | 61.368 | 66.989 | 72.569 | 70.544 | 71.851 | 72.339 | 79.122 | 39.548 | 38.793 | 40.094 | 32.544 | 26.648 | 39.002 | 42.314 |
| Onderzoeksprogramma Vernieuwing | ‒ 1.180 | ‒ 1.180 | ||||||||||||||
| Opdracht Schoon Emissieloos Bouwen 2023 | 2.000 | 1.000 | 1.000 | |||||||||||||
| Opgave herprioritering Hoofdwegennet Exploitatie en Onderhoud | 111.722 | 102.641 | 92.581 | 82.197 | 72.667 | |||||||||||
| Opgave herprioritering Hoofdwegennet Vernieuwing | 372.681 | 161.187 | 211.494 | |||||||||||||
| Overboeking budget voor toevoeging vervanging Rozenoordbrug aan scope ZAD | ‒ 60.000 | ‒ 60.000 | ||||||||||||||
| Overboeking voorfinanciering Ring Utrecht Galecopperbrug | 14.000 | 14.000 | ||||||||||||||
| SPUK sluiscomplex KWZ | ‒ 16.800 | ‒ 16.800 | ||||||||||||||
| Toevoeging CA-middelen Exploitatie en Onderhoud | 1.991.529 | 212.933 | 355.283 | 338.727 | 312.907 | 309.871 | ||||||||||
| Toevoeging CA-middelen Vernieuwing | 520.000 | 104.000 | 104.000 | 104.000 | 104.000 | 104.000 | ||||||||||
| Veiligheidsmaatregelen knooppunt Empel | 310 | 310 | ||||||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | ‒ 176.513 | ‒ 55.622 | ‒ 116.278 | 350.704 | 685.008 | 747.454 | 830.560 | 616.549 | ‒ 14.136 | 1.806 | 12.764 | 237.697 | 347.243 | 91.081 | 42.314 | |
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 12.02 Onderhoud en vernieuwing | 1.013.466 | 1.213.841 | 1.269.508 | 1.162.537 | 1.456.144 | 1.523.111 | 1.453.643 | 1.331.576 | 803.977 | 804.320 | 842.189 | 910.938 | 898.496 | 897.906 | 917.637 | |
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 12.03 Ontwikkeling | 623.918 | 1.113.186 | 1.124.159 | 1.159.608 | 891.570 | 1.225.505 | 809.373 | 587.039 | 832.067 | 396.672 | 561.506 | 1.022.902 | 830.354 | 267.489 | 70.446 | |
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | 1.062.106 | 561.432 | ‒ 166.978 | ‒ 129.093 | 66.629 | 127.942 | ‒ 103.596 | ‒ 103.979 | ‒ 43.593 | ‒ 318.879 | ‒ 236.847 | 170.400 | 281.029 | 785.278 | ‒ 10.406 | |
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 12.03 Ontwikkeling | 1.686.024 | 1.674.618 | 957.181 | 1.030.515 | 958.199 | 1.353.447 | 705.777 | 483.060 | 788.474 | 77.793 | 324.659 | 1.193.302 | 1.111.383 | 1.052.767 | 60.040 | |
| Aanbestedingsresultaat 't Vonderen Kerensheide | ‒ 76.879 | ‒ 7.754 | ‒ 24.566 | ‒ 35.559 | ‒ 9.000 | |||||||||||
| Aanvulling A2 Den Bosch - Deil | 10.899 | 4.758 | 2.642 | 3.499 | ||||||||||||
| Actualisatie Tolontvangsten BBV en VIA15 | 470.598 | 20.470 | 41.327 | 38.776 | 34.827 | 33.016 | 47.618 | 43.565 | 42.824 | 38.323 | 26.720 | 25.782 | 25.587 | 25.621 | 26.142 | |
| Betere bereikbaarheid bedrijventerrein ASML | 573 | 573 | ||||||||||||||
| Bijdragen derden Hoofdwegennet | 251 | 251 | ||||||||||||||
| Dekking herprioritering Hoofdwegennet | ‒ 1.762.574 | 678 | ‒ 137 | ‒ 17.920 | ‒ 49.188 | ‒ 102.622 | ‒ 204.923 | ‒ 216.050 | ‒ 436.423 | ‒ 246.925 | ‒ 174.045 | ‒ 102.561 | ‒ 79.958 | ‒ 66.250 | ‒ 66.250 | |
| Demonstrator batterij | ‒ 612 | ‒ 612 | ||||||||||||||
| Derde tranche Impulsregeling SPV | 79.462 | ‒ 419 | 4.881 | 75.000 | ||||||||||||
| Fileaanpak | 704 | 704 | ||||||||||||||
| FIN: Schoon en Emmissieloos bouwen | 179.000 | 12.500 | 17.500 | 34.000 | 55.000 | 35.000 | 15.000 | 10.000 | ||||||||
| GF: Implementatierichtlijn RISM II | ‒ 1.235 | ‒ 95 | ‒ 95 | ‒ 95 | ‒ 95 | ‒ 95 | ‒ 95 | ‒ 95 | ‒ 95 | ‒ 95 | ‒ 95 | ‒ 95 | ‒ 95 | ‒ 95 | ||
| GF: Terugbetaling Goes | ‒ 1.243 | ‒ 1.243 | ||||||||||||||
| ILT: Vrachtwagenheffing | ‒ 1.111 | ‒ 437 | ‒ 674 | |||||||||||||
| Implementatierichtlijn RISM 2025-2029 | 8.400 | 1.400 | 1.400 | 1.400 | 1.400 | 1.400 | 1.400 | |||||||||
| Kaderaanpassing MF | 0 | ‒ 500.000 | ‒ 50.000 | 250.000 | 200.000 | ‒ 800.000 | 900.000 | |||||||||
| Kaderruilen 2023 | 0 | 7.000 | ‒ 69.416 | 138.236 | 220.000 | 361.180 | 610.000 | ‒ 430.000 | 25.000 | ‒ 270.000 | ‒ 550.000 | ‒ 75.000 | 133.000 | ‒ 100.000 | ||
| Kasschuiven Hoofdwegennet | 0 | 248.123 | ‒ 81.295 | ‒ 92.840 | ‒ 285.037 | ‒ 654.155 | ‒ 358.245 | ‒ 756.961 | 59.806 | 500.029 | 701.329 | 440.621 | ‒ 19.761 | ‒ 56.720 | ‒ 69.336 | 424.442 |
| Loon- en prijsbijstelling 2023 | 558.421 | 79.369 | 99.735 | 54.420 | 42.361 | 41.698 | 45.436 | 40.155 | 35.299 | 27.654 | 25.947 | 21.977 | 11.912 | 22.194 | 7.362 | 2.902 |
| Opdracht Schoon Emissieloos Bouwen 2023 | 14.106 | 830 | 1.526 | 2.000 | 4.251 | 3.250 | 2.249 | |||||||||
| Opgave herprioritering Hoofdwegennet Aanleg: A7 Zuidelijke Ringweg Groningen | 13.000 | 3.000 | 10.000 | |||||||||||||
| Opgave herprioritering Hoofdwegennet Aanleg: Gebiedsprogramma's | 6.000 | 2.000 | 2.000 | 2.000 | ||||||||||||
| Opgave herprioritering Hoofdwegennet Aanleg: Extra kosten PFAS | 1.100 | 1.100 | ||||||||||||||
| Opgave herprioritering Hoofdwegennet Aanleg: rotondes Zeeland | 3.000 | 3.000 | ||||||||||||||
| Ophoging Vrachtwagenheffing voor gunnen contracten exploitatiefase | 300.000 | 15.000 | 95.000 | 95.000 | 95.000 | |||||||||||
| Overboeking Rozenoordbrug aan scope Zuidasdok | 50.000 | 60.000 | ‒ 10.000 | |||||||||||||
| Overboeking Woningbouwmiddelen | ‒ 2.995.789 | ‒ 943.926 | ‒ 850.518 | ‒ 342.074 | ‒ 180.629 | ‒ 106.197 | ‒ 106.197 | ‒ 110.076 | ‒ 110.076 | ‒ 122.392 | ‒ 123.704 | |||||
| PF: Implementatierichtlijn RISM II | ‒ 15.405 | ‒ 1.185 | ‒ 1.185 | ‒ 1.185 | ‒ 1.185 | ‒ 1.185 | ‒ 1.185 | ‒ 1.185 | ‒ 1.185 | ‒ 1.185 | ‒ 1.185 | ‒ 1.185 | ‒ 1.185 | ‒ 1.185 | ||
| Prijsstijgingen A7 Zuidelijke Ringweg | 6.000 | 6.000 | ||||||||||||||
| Programma Vrachtwagenheffing 2023 | ‒ 1.307 | ‒ 1.307 | ||||||||||||||
| Saldo mee- tegenvallers Hoofdwegennet | 554 | 554 | ||||||||||||||
| Toevoeging middelen EPK Planstudiebudget | 17.633 | 5.878 | 5.878 | 5.877 | ||||||||||||
| Wijziging Tijdelijke Tolheffing 2023 | ‒ 92 | ‒ 92 | ||||||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | ‒ 1.097.279 | ‒ 906.674 | 150.145 | ‒ 193.912 | ‒ 202.458 | ‒ 752.544 | ‒ 510.194 | ‒ 359.109 | 24.910 | 561.570 | 481.050 | ‒ 613.305 | ‒ 91.469 | 19.117 | 353.606 | |
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 12.03 Ontwikkeling | 588.745 | 767.944 | 1.107.326 | 836.603 | 755.741 | 600.903 | 195.583 | 123.951 | 813.384 | 639.363 | 805.709 | 579.997 | 1.019.914 | 1.071.884 | 413.646 | |
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 12.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS | 514.098 | 887.350 | 616.391 | 628.301 | 677.374 | 543.998 | 537.679 | 531.440 | 520.293 | 485.222 | 476.934 | 369.844 | 391.663 | 374.365 | 371.230 | |
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | 218.478 | 143.892 | 413.006 | 379.096 | 318.198 | 261.231 | 245.351 | 211.881 | 110.008 | 25.351 | 71.519 | 57.802 | 109.429 | ‒ 168.237 | 8.994 | |
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 12.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS | 732.576 | 1.031.242 | 1.029.397 | 1.007.397 | 995.572 | 805.229 | 783.030 | 743.321 | 630.301 | 510.573 | 548.453 | 427.646 | 501.092 | 206.128 | 380.224 | |
| Brandwerenheid tunnels A16 Rotterdam | 34.700 | 17.568 | 226 | 13.389 | 3.517 | |||||||||||
| Kasschuiven hoofdwegennet | 0 | ‒ 136.776 | 136.776 | |||||||||||||
| Loon- en prijsbijstelling 2023 | 311.330 | 25.220 | 30.974 | 35.387 | 35.202 | 29.470 | 23.851 | 22.995 | 21.170 | 16.357 | 11.579 | 16.982 | 11.546 | 17.282 | 4.161 | 9.154 |
| Opgave herprioritering Hoofdwegennet Aanleg: A15 Maasvlakte-Vaanplein | 27.200 | 14.700 | 12.500 | |||||||||||||
| Opgave herprioritering Hoofdwegennet Aanleg: A16 Rotterdam | 37.600 | 10.300 | 27.300 | |||||||||||||
| Opgave herprioritering Hoofdwegennet Aanleg: A27 Houten Hooipolder | 157.100 | 60.000 | 5.700 | 5.300 | 86.100 | |||||||||||
| Prijsstijgingen A16 Rotterdam | 6.000 | 6.000 | ||||||||||||||
| Prijsstijgingen A24 Blankenburgverbinding | 18.000 | 9.000 | 9.000 | |||||||||||||
| Toevoeging middelen DBFM-projecten | 101.571 | 2.000 | 10.470 | 3.000 | 17.066 | 10.500 | 14.198 | 44.337 | ||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | 57.788 | 54.900 | 47.887 | 45.502 | 70.159 | 27.368 | 22.995 | 21.170 | 18.357 | 82.049 | 25.682 | 33.912 | ‒ 22.894 | 155.135 | 53.491 | |
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 12.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS | 790.364 | 1.086.142 | 1.077.284 | 1.052.899 | 1.065.731 | 832.597 | 806.025 | 764.491 | 648.658 | 592.622 | 574.135 | 461.558 | 478.198 | 361.263 | 433.715 | |
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 12.06 Netwerkgebonden kosten HWN | 776.377 | 672.231 | 673.413 | 600.355 | 589.116 | 596.034 | 591.394 | 591.394 | 591.394 | 585.667 | 585.667 | 586.172 | 586.172 | 586.172 | 586.172 | |
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | 9.050 | 6.502 | 3.314 | 1.605 | 1.461 | 1.260 | 1.249 | 1.249 | 924 | 911 | 911 | 912 | 912 | 912 | 912 | |
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 12.06 Netwerkgebonden kosten HWN | 785.427 | 678.733 | 676.727 | 601.960 | 590.577 | 597.294 | 592.643 | 592.643 | 592.318 | 586.578 | 586.578 | 587.084 | 587.084 | 587.084 | 587.084 | |
| Capaciteit RWS hoofdwegennet | 1.061.393 | 5.620 | 11.240 | 22.000 | 99.601 | 102.574 | 95.400 | 97.662 | 97.662 | 75.662 | 75.662 | 75.662 | 75.662 | 75.662 | 75.662 | 75.662 |
| HXII: Bijdrage banenafspraak RWS | 3.998 | 3.998 | ||||||||||||||
| HXII: Cyber en Vitaal middelen MF | 2.294 | 78 | 156 | 156 | 156 | 188 | 156 | 156 | 156 | 156 | 156 | 156 | 156 | 156 | 156 | 156 |
| HXII: Financiering onderzoek Integrale MilieuToepassing | 62 | 62 | ||||||||||||||
| HXII: Herschikking aanvullende middelen informatiehuishouding | 4.746 | 339 | 339 | 339 | 339 | 339 | 339 | 339 | 339 | 339 | 339 | 339 | 339 | 339 | 339 | |
| HXII: Maatwerk KNMI-RWS | ‒ 695 | ‒ 695 | ||||||||||||||
| HXII: RWS werving en selectie | 64.500 | 4.300 | 4.300 | 4.300 | 4.300 | 4.300 | 4.300 | 4.300 | 4.300 | 4.300 | 4.300 | 4.300 | 4.300 | 4.300 | 4.300 | 4.300 |
| HXII: Verdeling POK/WOO middelen | 54.211 | 1.570 | 872 | 717 | 771 | 4.571 | 4.571 | 4.571 | 4.571 | 4.571 | 4.571 | 4.571 | 4.571 | 4.571 | 4.571 | 4.571 |
| HXII: Vernieuwing SAP | ‒ 6.663 | ‒ 6.663 | ||||||||||||||
| Kasschuif 2023 Instandhouding | 0 | ‒ 29.851 | ‒ 5.404 | 2.302 | 32.722 | 64 | 59 | 54 | 54 | |||||||
| LNV: RWS-bijdrage Kennisprogramma Circulair Terreinbeheer | ‒ 325 | ‒ 325 | ||||||||||||||
| Loon- en prijsbijstelling 2023 | 545.540 | 42.221 | 37.575 | 37.654 | 40.658 | 40.566 | 40.320 | 39.262 | 39.165 | 32.853 | 32.527 | 32.527 | 32.553 | 32.553 | 32.553 | 32.553 |
| Opdracht Schoon Emissieloos Bouwen 2023 | 183 | 23 | 23 | 23 | 23 | 23 | 23 | 23 | 22 | |||||||
| Programma Vrachtwagenheffing 2023 | 1.307 | 1.307 | ||||||||||||||
| Toevoeging middelen BKN | 515.395 | 94.481 | 131.133 | 110.842 | 91.405 | 87.534 | ||||||||||
| Wijziging Tijdelijke Tolheffing 2023 | 92 | 92 | ||||||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | 21.737 | 49.101 | 67.491 | 273.051 | 283.758 | 256.010 | 237.772 | 233.803 | 117.881 | 117.555 | 117.555 | 117.581 | 117.581 | 117.581 | 117.581 | |
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 12.06 Netwerkgebonden kosten HWN | 807.164 | 727.834 | 744.218 | 875.011 | 874.335 | 853.304 | 830.415 | 826.446 | 710.199 | 704.133 | 704.133 | 704.665 | 704.665 | 704.665 | 704.665 | |
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 12.07 Investeringsruimte | ||||||||||||||||
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | ||||||||||||||||
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 12.07 Investeringsruimte | ||||||||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | ||||||||||||||||
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 12.07 Investeringsruimte | ||||||||||||||||
| Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2023 Hoofdwegennet | 3.054.850 | 3.905.809 | 3.789.189 | 3.135.008 | 2.861.032 | 2.960.259 | 2.441.109 | 2.332.205 | 2.728.472 | 2.252.279 | 2.445.263 | 2.831.124 | 2.697.199 | 2.095.883 | 1.895.705 | |
| Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2023 Hoofdwegennet | 4.398.627 | 4.658.463 | 4.053.283 | 3.455.906 | 3.319.782 | 3.535.819 | 2.708.734 | 2.538.252 | 2.833.407 | 1.981.659 | 2.293.316 | 2.885.474 | 2.755.013 | 2.657.005 | 1.906.872 | |
| Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2024 Hoofdwegennet | 3.203.874 | 3.800.162 | 4.202.936 | 3.936.385 | 4.161.896 | 3.819.097 | 3.294.031 | 3.054.667 | 2.980.622 | 2.744.842 | 2.930.570 | 2.661.562 | 3.105.677 | 3.040.122 | 2.474.067 | |
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 12.09 Ontvangsten | 8.307 | 44.797 | 49.951 | 59.676 | 70.975 | 81.082 | 134.384 | 89.766 | 61.686 | 55.759 | 151.386 | 74.802 | 53.978 | 53.978 | 53.978 | |
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | 136.033 | 1.445 | ‒ 8.153 | 894 | ‒ 310 | ‒ 15.082 | ‒ 16.970 | ‒ 21.527 | 28.082 | 34.007 | 5.925 | |||||
| 144.340 | 46.242 | 41.798 | 60.570 | 70.665 | 66.000 | 117.414 | 68.239 | 89.768 | 89.766 | 157.311 | 74.802 | 53.978 | 53.978 | 53.978 | ||
| Actualisatie Tolontvangsten BBV en VIA15 | 470.598 | 20.470 | 41.327 | 38.776 | 34.827 | 33.016 | 47.618 | 43.565 | 42.824 | 38.323 | 26.720 | 25.782 | 25.587 | 25.621 | 26.142 | |
| Bijdragen derden hoofdwegennet | 1.851 | 251 | 1.600 | |||||||||||||
| Kasschuiven Hoofdwegennet | 76.536 | ‒ 15.548 | 34.520 | 18.125 | 14.966 | 9.535 | 57.511 | 60.718 | 59.346 | 39.534 | ‒ 119.387 | ‒ 54.446 | ‒ 32.421 | 2.302 | 1.781 | |
| Loon- en prijsbijstelling 2023 | 46.114 | 81 | 1.721 | 1.756 | 2.730 | 2.696 | 2.696 | 3.405 | 3.299 | 4.340 | 4.340 | 7.604 | 3.616 | 2.610 | 2.610 | 2.610 |
| Mutaties Miljoenennota 2024 | 332 | 6.643 | 77.603 | 61.231 | 52.489 | 45.247 | 108.534 | 107.582 | 106.510 | 82.197 | ‒ 85.063 | ‒ 25.048 | ‒ 4.224 | 30.533 | 30.533 | |
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 12.09 Ontvangsten | 144.672 | 52.885 | 119.401 | 121.801 | 123.154 | 111.247 | 225.948 | 175.821 | 196.278 | 171.963 | 72.248 | 49.754 | 49.754 | 84.511 | 84.511 | |
| Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2023 Hoofdwegennet | 8.307 | 44.797 | 49.951 | 59.676 | 70.975 | 81.082 | 134.384 | 89.766 | 61.686 | 55.759 | 151.386 | 74.802 | 53.978 | 53.978 | 53.978 | |
| Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2023 Hoofdwegennet | 144.340 | 46.242 | 41.798 | 60.570 | 70.665 | 66.000 | 117.414 | 68.239 | 89.768 | 89.766 | 157.311 | 74.802 | 53.978 | 53.978 | 53.978 | |
| Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2024 Hoofdwegennet | 144.672 | 52.885 | 119.401 | 121.801 | 123.154 | 111.247 | 225.948 | 175.821 | 196.278 | 171.963 | 72.248 | 49.754 | 49.754 | 84.511 | 84.511 |
Aanbestedingsresultaat 't Vonderen Kerensheide
Er is minder reservering hiervoor nodig omdat de aanbesteding van dit project lager uitvalt dan verwacht.
Aanvulling A2 Den Bosch-Deil
Dit betreft een specifieke uitkering aan de provincie Gelderland en Noord-Brabant voor de Quick Win A2 Deil-Vught.
Actualisatie Tolontvangsten A24 BBV en ViA15
Dit betreft een actualisatie van de tolontvangsten als gevolg van voortschrijdend inzicht in de kosten en opbrengsten van de Tijdelijke Tolheffing op basis van actuele gegevens en verkeersprognoses.
Brandwerendheid tunnels A16 Rotterdam
Voor het aanbrengen van hittewerende bekleding ten behoeve van brandwerendheid is er sprake van een tegenvaller. De aanvullende kosten voor de A16 worden gefinancierd uit de totale reservering Brandwerendheid Tunnels.
Capaciteit RWS Hoofdwegennet
In de ontwerpbegroting 2023 is de eerder tot en met 2025 gefinancierde structurele capaciteit van 9.250 FTE’s voor de jaren 2024 en 2025 opgehoogd naar 9.341 FTE’s. In de begroting 2024 is besloten om deze capaciteit verder te verhogen naar circa 9.400 FTE's en structureel (einde looptijd fonds) te financieren. Aanvullend hierop wordt tot en met 2030 de capaciteit voor structurele werkzaamheden in lijn met de extra ambitie van dit kabinet op instandhouding verhoogd naar 9.665 FTE’s. De middelen worden toegevoegd aan het artikelonderdeel 12.06.
Dekking herpriotering Hoofdwegennet
Dit betreft de dekking voor herprioritering vanuit het hoofdwegennet.
Derde tranche Impulsregeling SPV
Dit betreft een budgetoverheveling vanuit de reservering Strategisch Plan Verkeersveiligheid (SPV) op artikel 11.03 (reserveringen) naar artikel 12.03.02 (planning en studies) ten behoeve van de ophoging van de Regeling Impuls Verkeersveiligheid.
FIN: Schoon Emissieloos Bouwen
Dit betreffen aanvullende middelen voor de plannen: Kennis, opschaling, praktijktoepassingssprogramma- en de Specfieke uitkering Schoon en Emissieloos Bouwen.
HXII: Vernieuwing SAP
Dit betreft de verrekening van het aandeel van RWS voor het project Vernieuwing SAP.
HXII: RWS werving en selectie
Dit betreft de overheveling van het budget voor werving en selectie aan RWS.
HXII: Verdeling POK/WOO middelen
Dit betreft de verdeling van de middelen binnen IenW voor de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) en Wet Open Overheid (WOO).
Kaderaanpassing MF
Dit betreft een kaderaanpassing om de overprogrammering in een beheersbaar ritme te krijgen.
Kaderruilen 2023
Er zijn kaderruilen doorgevoerd om de overprogrammering in een beheersbaar ritme te krijgen en om de programmering en budgetten te verdelen tussen de modaliteiten om ontstane negatieve kaderstanden op artikelonderdelen op te lossen. Over alle jaren is dit per saldo budgettair neutraal voor de modaliteiten.
Kasschuiven Hoofdwegennet
Om binnen een modaliteit tot een sluitende programmering te komen, zijn budgettair neutrale kasschuiven over de diverse jaren noodzakelijk.
Loon- en Prijsbijstelling 2023
Dit betreft de toegekende loon- en prijsbijstelling tranche 2023 die vanuit de begroting Hoofdstuk XII zijn overgeheveld naar de generieke investeringsruimte 11.04 van het Mobiliteitsfonds. Vanuit de investeringsruimte zijn de artikelonderdelen verhoogd met loon- en prijsbijstelling.
Opdracht Schoon Emissieloos Bouwen 2023
Dit betreft de opdracht Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB) die in 2023 wordt verleend. Rijkswaterstaat geeft invulling aan deze opgave via de Strategie Klimaatneutrale en Circulaire Infrastructuur, waarmee wordt bijgedragen aan de reductie van stikstof, fijnstof en broeikasgasemissies.
Opgave herpioritering Hoofdwegennet
Dit betreft de herprioriteringsopgave voor Wegen. Dit budget is afkomstig van de investeringsruimte waar de dekking naartoe is geboekt.
Opgave herprioritering Hoofdwegennet aanleg: A7 Zuidelijke Ringweg Groningen
Dit betreft het budget voor de meerkosten die worden gemaakt voor bevingsbestendig bouwen op de Zuidelijke Ringweg Groningen. Deze meerkosten worden gedekt binnen het bestaande projectbudget en uit de generieke investeringsruimte.
Opgave herprioritering Hoofdwegennet aanleg: A15 Maasvlakte-Vaanplein
Dit betreft een tegenvaller op de A15 Maasvlakte-Vaanplein. Dit budget is afkomstig van de investeringsruimte waar de dekking naartoe is geboekt.
Opgave herprioritering Hoofdwegennet aanleg: A16 Rotterdam
Dit betreft een tegenvaller door vertraging- en versnellingskosten. Dit budget is afkomstig van de investeringsruimte waar de dekking naartoe is geboekt.
Opgave herprioritering Hoofdwegennet aanleg: A27 Houten-Hooipolder
Dit betreft een aanbestedingstegenvaller op contract Zuid (€ 97 miljoen) en contract Noord (54 miljoen). Dit budget is afkomstig van de investeringsruimte waar de dekking naartoe is geboekt.
Opgave herprioritering Hoofdwegennet: aanleg voor instandhouding
Er wordt op het MF in totaal € 1,2 miljard toegevoegd aan instandhouding RWS aanvullend op de CA-middelen. Het gaat om € 573 miljoen voor VenR en € 580 miljoen BenO. Bovendien wordt er € 94 miljoen toegevoegd vanuit aanleg voor capaciteit RWS. Deze middelen worden gedekt door te herprioriteren op aanlegprojecten die worden geraakt door stikstof (€ 368 miljoen vaarwegen en € 1.131 miljoen wegen). De schuif van aanleg naar instandhouding RWS is verlaagd tot het BKN-niveau in combinatie met een efficiëntiedoelstelling (- € 178 miljoen). Deze middelen worden toegevoegd onder voorbehoud van het opstellen van nieuwe sturingsafspraken waar de doelmatigheidswinst en inlopen uitgesteld onderhoud een plek krijgen.
Ophoging Vrachtwagenheffing voor gunnen contracten exploitatiefase
Na invoering van de Vrachtwagenheffing in 2026 zullen jaarlijks kosten gemaakt worden voor de exploitatie. Dit betreft de overheveling van middelen vanuit artikel 11.04 die nodig zijn om de contracten te gunnen voor de exploitatiefase van de vrachtwagenheffing in 2026-2032.
Overboeking Rozenoordbrug aan scope Zuidasdok
Dit betreft een overboeking van aanvullend budget ten behoeve van het toevoegen van de vervanging van de Rozenoordbrug aan de scope van Zuidasdok. Deze middelen worden deels overgeboekt naar A10 knooppunt Nieuwe Meer en deels naar artikel 17 Projectorganisatie.
Overboeking Woningbouwmiddelen
Een deel van de Woningbouwmiddelen wordt overgeboekt van artikel 12 naar artikel 14. Het gaat o.a. om de middelen voor de SPUK mobiliteitspakketten, de SPUK bovenplanse infrastructuur en risicobeheersingskosten.
Overboeking voorfinanciering Ring Utrecht Galecopperbrug
Dit betreft een overboeking van de risiscoreservering voor Ring Utrecht Galecopperbrug naar de reserveringen VenR, waarmee de voorfinanciering van de opdracht voor de Galecopperbrug vanuit het budget voor Vervanging en Renovatie wordt rechtgetrokken.
PF: Implementatierichtlijn RISM II
In 2023 treden de Wet tot wijziging van de Wegenverkeerswet 1994 en de bijbehorende AMvB in werking. Dit betreft een overboeking naar het Provinciefonds voor procedures die volgens deze wetgeving moeten worden uitgevoerd op autosnelwegen en autowegen ter verbetering van de verkeersveiligheid en weginfrastructuur.
Toevoeging CA-middelen Exploitatie en Onderhoud
Dit betreft de toevoeging van de CA-middelen voor Exploitatie en Onderhoud die op 11.03 gereserveerd zijn.
Toevoeging CA-middelen Vernieuwing
Dit betreft de toevoeging van de CA-middelen voor Vernieuwing die op 11.03 gereserveerd zijn.
Toevoeging middelen EPK Planstudiebudget
Dit betreft een toevoeging van middelen aan het EPK Planstudiebudget ter compensatie van extra planstudiekosten als gevolg van stikstofproblematiek.
Prijsstijgingen A24 Blankenburg verbinding, A7 Zuidelijke Ringweg Groningen en A16 Rotterdam
Dit betreft aanvullende budget voor de projecten A24 Blankenburg verbinding, A7 Zuidelijke Ringweg Groningen en A16 Rotterdam, die te maken hebben gehad met flinke prijsstijgingen. De middelen worden in meerdere tranches uitgekeerd.
Artikel 13 Spoorwegen
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 13.02 Exploitatie onderhoud en vernieuwing | 1.990.766 | 1.974.893 | 1.635.044 | 1.464.555 | 1.968.690 | 1.570.185 | 1.439.812 | 1.610.523 | 1.630.035 | 1.672.155 | 1.761.286 | 1.860.699 | 1.834.041 | 1.979.713 | 1.977.000 | |
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | ‒ 18.735 | 53.043 | 11.051 | 10.716 | 57.404 | 10.532 | 10.518 | 11.884 | 12.040 | 12.377 | 13.090 | 13.886 | 13.672 | 14.838 | 14.304 | |
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 13.02 Exploitatie onderhoud en vernieuwing | 1.972.031 | 2.027.936 | 2.026.094 | 1.580.717 | 1.646.095 | 1.450.330 | 1.475.271 | 1.622.407 | 1.642.075 | 1.684.532 | 1.774.376 | 1.874.585 | 1.847.713 | 1.994.551 | 1.991.304 | |
| Omvorming ProRail tot zbo | 20.000 | 20.000 | ||||||||||||||
| Loon- en prijsbijstelling 2023 | 1.274.626 | 96.234 | 95.466 | 95.166 | 75.903 | 79.038 | 69.601 | 70.797 | 77.853 | 78.796 | 80.832 | 85.141 | 89.946 | 88.658 | 95.699 | 95.496 |
| Toevoeging subsidieaanvraag ProRail 2023 | 356 | 356 | ||||||||||||||
| Dekking herprioritering Spoorwegen EOV | 35.000 | 35.000 | ||||||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | 131.590 | 115.466 | 95.166 | 75.903 | 79.038 | 69.601 | 70.797 | 77.853 | 78.796 | 80.832 | 85.141 | 89.946 | 88.658 | 95.699 | 95.496 | |
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 13.02 Exploitatie onderhoud en vernieuwing | 2.103.621 | 2.143.402 | 2.121.260 | 1.656.620 | 1.725.133 | 1.519.931 | 1.546.068 | 1.700.260 | 1.720.871 | 1.765.364 | 1.859.517 | 1.964.531 | 1.936.371 | 2.090.250 | 2.086.800 | |
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 13.03 Ontwikkeling | 644.053 | 444.210 | 278.638 | 170.206 | 349.614 | 322.018 | 251.042 | 134.112 | 83.145 | 103.625 | 111.190 | 64.995 | 120.878 | 66.977 | 4.000 | |
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | ‒ 9.018 | ‒ 77.499 | 454.399 | 71.500 | 222.320 | 311.579 | 527.668 | 44.156 | 42.396 | ‒ 442.297 | 101.329 | ‒ 445.213 | ‒ 6.630 | 329.763 | ||
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 13.03 Ontwikkeling | 635.035 | 366.711 | 571.934 | 633.597 | 733.037 | 778.710 | 241.706 | 178.268 | 125.541 | ‒ 338.672 | 212.519 | ‒ 380.218 | 114.248 | 396.740 | 4.000 | |
| Afrekening voorschotten 2022 | 468 | 468 | ||||||||||||||
| BCF: LVO Oosterhoutseweg | ‒ 1.927 | ‒ 1.927 | ||||||||||||||
| EZK: Deltaplan Noord-Nederland | 50 | 50 | ||||||||||||||
| Kasschuiven Spoorwegen | 0 | ‒ 86.975 | ‒ 87.790 | 67.708 | 40.545 | 17.724 | ‒ 22.412 | ‒ 40.112 | ‒ 66.139 | 40.305 | 216.774 | ‒ 196.982 | ‒ 89.033 | 73.009 | 133.378 | |
| Kaderruilen 2023 | 0 | ‒ 64.824 | 118.310 | ‒ 152.704 | ‒ 90.000 | ‒ 271.180 | ‒ 420.000 | 330.000 | 0 | 45.000 | 195.000 | 70.000 | 550.000 | ‒ 31.476 | ‒ 278.126 | |
| Loon- en prijsbijstelling 2023 | 198.674 | 4.305 | 6.184 | 8.235 | 9.822 | 13.939 | 38.084 | 5.808 | 26.845 | 57.569 | 11.793 | 3.626 | 12.464 | |||
| Opdracht Oude Lijn | 250 | 250 | ||||||||||||||
| Opgave herprioritering Spoorwegen Aanleg | 109.000 | 5.000 | 92.000 | 6.000 | 6.000 | |||||||||||
| Overboeking Demonstrator batterij E-Loc | 612 | 612 | ||||||||||||||
| Overboeking Spoorcapaciteit 2023 naar PHS planstudie | ‒ 3.603 | ‒ 3.603 | ||||||||||||||
| Overboeking Incidentele SPUK Nijmegen | 5.000 | 5.000 | ||||||||||||||
| Overboeking Nedersaksenlijn | 500 | 500 | ||||||||||||||
| Overboeking Overwegenaanpak | 8.400 | 8.400 | ||||||||||||||
| Saldo mee- en tegenvallers Spoorwegen | 3.201 | 3.201 | ||||||||||||||
| Prijsbijstelling AP-middelen 2022 | 7.799 | 5.942 | 7.492 | 7.448 | 2.865 | 562 | 529 | 529 | 529 | 529 | ‒ 18.626 | |||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | ‒ 133.113 | 137.308 | ‒ 63.313 | ‒ 30.768 | ‒ 238.955 | ‒ 403.799 | 296.225 | ‒ 30.365 | 143.403 | 423.567 | ‒ 123.356 | 442.341 | 41.533 | ‒ 132.284 | ||
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 13.03 Ontwikkeling | 501.922 | 504.019 | 508.621 | 602.829 | 494.082 | 374.911 | 537.931 | 147.903 | 268.944 | 84.895 | 89.163 | 62.123 | 155.781 | 264.456 | 4.000 | |
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 13.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS | 202.928 | 180.455 | 174.656 | 85.815 | 175.979 | 176.889 | 131.495 | 86.053 | 46.989 | |||||||
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | 937 | 23.993 | 9.645 | 11.580 | 15.503 | 8.120 | 31.799 | 10.620 | ‒ 109.359 | |||||||
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 13.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS | 203.865 | 204.448 | 191.482 | 185.009 | 184.301 | 163.294 | 97.395 | 96.673 | ‒ 62.370 | |||||||
| Kasschuiven Spoorwegen | 0 | 10.226 | ‒ 12.300 | ‒ 37.300 | ‒ 14.477 | 12.700 | 12.700 | 12.700 | 10.427 | 5.324 | ||||||
| Overboeking Zettingsproblematiek HSL-Zuid | 100.956 | 100.956 | ||||||||||||||
| Prijsstijgingen Infraspeed 2023 | 102.177 | 25.000 | 50.000 | 27.177 | ||||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | 10.226 | 12.700 | 12.700 | 12.700 | 12.700 | 12.700 | 12.700 | 10.427 | 106.280 | |||||||
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 13.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS | 214.091 | 217.148 | 204.182 | 197.709 | 197.001 | 175.994 | 110.095 | 107.100 | 43.910 | |||||||
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 13.07 Rente en aflossing | 8.298.000 | |||||||||||||||
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | ||||||||||||||||
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 13.07 Rente en aflossing | 0 | 8.298.000 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Omvorming ProRail tot ZBO | 547.000 | ‒ 8.298.000 | 8.845.000 | |||||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | ‒ 8.298.000 | 8.845.000 | ||||||||||||||
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 13.07 Rente en aflossing | 8.845.000 | |||||||||||||||
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 13.08 Investeringsruimte | ||||||||||||||||
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | ||||||||||||||||
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 13.08 Investeringsruimte | ||||||||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | ||||||||||||||||
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 13.08 Investeringsruimte | ||||||||||||||||
| Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2023 Spoorwegen | 2.837.747 | 10.897.558 | 2.088.338 | 1.720.576 | 2.494.283 | 2.069.092 | 1.822.349 | 1.830.688 | 1.760.169 | 1.775.780 | 1.872.476 | 1.925.694 | 1.954.919 | 2.046.690 | 1.981.000 | |
| Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2023 Spoorwegen | 2.810.931 | 2.599.095 | 2.789.510 | 2.399.323 | 2.563.433 | 2.392.334 | 1.814.372 | 1.897.348 | 1.705.246 | 1.345.860 | 1.986.895 | 1.494.367 | 1.961.961 | 2.391.291 | 1.995.304 | |
| Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2024 Spoorwegen | 2.819.634 | 2.864.569 | 11.679.063 | 2.457.158 | 2.416.216 | 2.070.836 | 2.194.094 | 1.955.263 | 2.033.725 | 1.850.259 | 1.948.680 | 2.026.654 | 2.092.152 | 2.354.706 | 2.090.800 | |
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 13.09 Ontvangsten | 209.263 | 229.802 | 203.784 | 203.784 | 359.115 | 203.784 | 203.784 | 203.784 | 203.784 | 203.784 | 203.784 | 211.784 | 212.784 | 203.784 | 204.284 | |
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | 67.174 | ‒ 1.000 | ‒ 1.000 | ‒ 1.000 | ‒ 1.000 | ‒ 1.000 | ‒ 1.000 | 5.000 | 5.000 | 5.000 | 5.000 | 6.000 | 6.300 | ‒ 1.000 | ‒ 1.500 | |
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 13.09 Ontvangsten | 276.437 | 228.802 | 202.784 | 202.784 | 358.115 | 202.784 | 202.784 | 208.784 | 208.784 | 208.784 | 208.784 | 217.784 | 219.084 | 202.784 | 202.784 | |
| Afrekening voorschotten 2022 | 468 | 468 | ||||||||||||||
| Saldo mee- en tegenvallers spoorwegen | 3.558 | 3.558 | ||||||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | 4.026 | |||||||||||||||
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 13.09 Ontvangsten | 280.463 | 228.802 | 358.115 | 202.784 | 202.784 | 202.784 | 202.784 | 208.784 | 208.784 | 208.784 | 208.784 | 217.784 | 219.084 | 202.784 | 202.784 | |
| Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2023 Spoorwegen | 209.263 | 229.802 | 203.784 | 203.784 | 359.115 | 203.784 | 203.784 | 203.784 | 203.784 | 203.784 | 203.784 | 211.784 | 212.784 | 203.784 | 204.284 | |
| Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2023 Spoorwegen | 276.437 | 228.802 | 202.784 | 202.784 | 358.115 | 202.784 | 202.784 | 208.784 | 208.784 | 208.784 | 208.784 | 217.784 | 219.084 | 202.784 | 202.784 | |
| Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2024 Spoorwegen | 280.463 | 228.802 | 358.115 | 202.784 | 202.784 | 202.784 | 202.784 | 208.784 | 208.784 | 208.784 | 208.784 | 217.784 | 219.084 | 202.784 | 202.784 |
Toelichting
BCF: LVO Oosterhoutseweg
Dit betreft de afdracht aan het BTW compensatiefonds (BCF) met betrekking tot het project Landelijk Verbeterprogramma Overwegen (LVO) Oosterhoutseweg.
Dekking herprioritering Spoorwegen EOV
Dit betreft het effect voor ProRail van de afschaling van de dienstregeling van NS in 2022 (afrekening in 2023) met ca. 10%. Dit leidt tot minder inkomsten uit de gebruiksvergoeding van ca. € 35 miljoen.
Kaderruilen 2023
Er zijn kaderruilen doorgevoerd om de overprogrammering in een beheersbaar ritme te krijgen en om de programmering en budgetten te verdelen onder de modaliteiten om ontstane negatieve kaderstanden op artikelonderdelen op te lossen.
Kasschuiven spoorwegen
Om binnen een modaliteit tot een sluitende programmering te komen, zijn budgettair neutrale kasschuiven over de diverse jaren noodzakelijk.
Loon- en prijsbijstelling 2023
Dit betreft de toegekende loon- en prijsbijstelling tranche 2023 die vanuit de begroting Hoofdstuk XII zijn overgeheveld naar de generieke investeringsruimte 11.04 van het Mobiliteitsfonds. Vanuit de investeringsruimte zijn de artikelonderdelen verhoogd met loon- en prijsbijstelling.
Omvorming ProRail tot zbo
De financiële verwerking van de omvorming van ProRail in de begroting wordt technisch met een jaar opgeschoven van 2024 naar 2025. De definitieve bepaling van het moment van inwerkingtreding zal plaatsvinden na afronding van de parlementaire behandeling van het wetsvoorstel door de Tweede en Eerste Kamer.
Opgave herprioritering Spoorwegen Aanleg
Dit betreft een overboeking vanuit de investeringsruimte voor de brandblusvoorziening Rotterdam II om tijdig te kunnen voldoen aan de veiligheidseisen en een risicoreservering voor IC Aken als bijdrage aan toekomstige verbindingen.
Overboeking incidentele SPUK Nijmegen
Dit betreft een overboeking vanuit de reservering Knooppuntontwikkeling OV naar Kleine Projecten Personenvervoer ten behoeve van een incidentele SPUK ad. € 5 miljoen aan Nijmegen voor de herontwikkeling van station Nijmegen.
Overboeking overwegenaanpak
Vanuit de investeringsruimte wordt budget overgeboekt naar het project Guisweg (onderdeel van de Corridor Amsterdam-Hoorn en randvoorwaardelijk voor PHS Amsterdam Hoorn) voor het ontstane budgettekort. Hiermee wordt voorkomen dat komt de verbetering van bereikbaarheid voor weg, spoor (PHS) en fiets onder druk komt te staan.
Overboeking Spoorcapaciteit 2030 naar PHS planstudie
Dit betreft een overboeking van de middelen t.b.v. baanstabiliteit vanuit het Programma Spoorcapaciteit 2030 naar PHS Planuitwerking zodat de studie baanstabiliteit DelftCampus – Schiedam kan worden uitgevoerd binnen de planstudie PHS.
Overboeking Zettingsproblematiek HSL-Zuid
Vanuit de investeringsruimte wordt budget overgeboekt van zettingsproblematiek HSL-Zuid naar Infra Provider beschikbaarheidsvergoeding.
Prijsbijstelling aanvullende post en nacalculatie woningbouw middelen 2022
Dit betreft de prijsbijstelling 2022 vanuit de aanvullende post-middelen voor de woningbouwmiddelen, inclusief de nacalculatie van diverse onderdelen waar de woningbouwmiddelen zijn overgeboekt.
Prijsstijgingen Infraspeed 2023
Dit betreft een dekking voor de indexeringstegenvaller voor de periode 2023-2031. In het PPS-budget is rekening gehouden met een jaarlijkse indexering van de performance fee van 1,8% tot einde contract (2031). De gemiddeld gerealiseerde indexering vanaf 2020 is opgelopen en op de overige uitgaven is sprake van hoge prijsstijgingen. Hierdoor is er een tekort ontstaan op het budget.
Prijsstijgingen A24 Blankenburg verbinding, A7 Zuidelijke Ringweg Groningen en A16 Rotterdam
Dit betreft aanvullende budget voor de projecten A24 Blankenburg verbinding, A7 Zuidelijke RIngweg Groningen en A16 Rotterdam, die te maken hebben gehad met flinke prijsstijgingen. De middelen worden in meerdere tranches uitgekeerd.
Saldo mee- en tegenvallers Spoorwegen
Dit betreft de verwerking van het saldo mee- en tegenvallers binnen het realisatieprogramma Spoorwegen.
Toevoeging subsidieaanvraag ProRail 2023
ProRail heeft in juli 2022 de Uitvoeringsagenda Klimaatadaptatie spoor aan Staatssecretaris IenW aangeboden. Om vervolg te geven aan de huidige werkzaamheden op dit vlak (monitoring van impact en onderzoek mitigatie klimaateffecten) ligt een subsidieaanvraag voor met een omvang van (maximaal) € 10 miljoen. Door middel van het inzetten van het positieve saldo mee- en tegenvallers kan een vervolg worden gegeven aan de werkzaamheden.
Artikel 14 Regionale infrastructuur en bereikbaarheidsprogramma's
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 14.01 Regionale infrastructuur | ‒ 7.609 | 46.235 | 85.473 | 69.070 | 10.408 | 17.392 | ||||||||||
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | 18.037 | 1.992 | 3.347 | ‒ 21.971 | 433 | |||||||||||
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 14.01 Regionale infrastructuur | 10.428 | 48.227 | 88.820 | 47.099 | 10.408 | 17.825 | 0 | |||||||||
| Opgave herprioritering Spoorwegen | 23.100 | 7.700 | 7.700 | 7.700 | ||||||||||||
| Meevaller HOV Net | ‒ 33.000 | |||||||||||||||
| Reservering UK terminal Amsterdam | ‒ 33.000 | ‒ 33.000 | ||||||||||||||
| Loon- en Prijsbijstelling 2023 | 9.152 | 1.462 | 5.060 | 2.630 | ||||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | 1.462 | ‒ 27.940 | 2.630 | 7.700 | 7.700 | 7.700 | ||||||||||
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 14.01 Regionale infrastructuur | 10.428 | 48.227 | 90.282 | 19.159 | 10.408 | 20.455 | 7.700 | 7.700 | 7.700 | |||||||
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 14.03 Bereikbaarheidsprogramma's | 0 | |||||||||||||||
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | 8 | |||||||||||||||
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 14.03 Bereikbaarheidsprogramma's | 8 | |||||||||||||||
| Kasschuiven woningbouwmiddelen 2023 | 0 | 5.993 | ‒ 110.055 | 112.222 | ‒ 2.536 | ‒ 1.718 | ‒ 1.831 | ‒ 1.653 | ‒ 908 | ‒ 802 | 1.288 | |||||
| Kaderaanpassing Woningbouwmiddelen | 0 | ‒ 350.000 | 350.000 | |||||||||||||
| Overboeking woningbouwmiddelen | 2.622.947 | 936.168 | 849.155 | 292.486 | 142.574 | 36.693 | 15.726 | 31.450 | 97.495 | 106.931 | 114.269 | |||||
| Prijsbijstelling en nacalculatie woningbouwmiddelen 2022 | 29.575 | 4.561 | 5.361 | 5.346 | 4.143 | 2.132 | 2.008 | 2.008 | 2.008 | 2.008 | ||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | 596.722 | 1.094.461 | 410.054 | 144.181 | 37.107 | 15.903 | 31.805 | 98.595 | 108.137 | 115.557 | ||||||
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 14.03 Bereikbaarheidsprogramma's | 596.730 | 1.094.461 | 410.054 | 144.181 | 37.107 | 15.903 | 31.805 | 98.595 | 108.137 | 115.557 | ||||||
| Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2023 Regionale infrastructuur en bereikbaarheidsprogramma's | ‒ 7.609 | 46.235 | 85.473 | 69.070 | 10.408 | 17.392 | ||||||||||
| Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2023 Regionale infrastructuur en bereikbaarheidsprogramma's | 10.436 | 48.227 | 88.820 | 47.099 | 10.408 | 17.825 | ||||||||||
| Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2024 Regionale infrastructuur en bereikbaarheidsprogramma's | 607.158 | 1.142.688 | 500.336 | 163.340 | 47.515 | 36.358 | 39.505 | 106.295 | 115.837 | 115.557 | ||||||
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 14.09 Ontvangsten | ||||||||||||||||
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | 42 | |||||||||||||||
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 14.09 Ontvangsten | 42 | |||||||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | ||||||||||||||||
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 14.09 Ontvangsten | 42 | |||||||||||||||
| Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2023 Regionale infrastructuur en bereikbaarheidsprogramma's | ||||||||||||||||
| Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2023 Regionale infrastructuur en bereikbaarheidsprogramma's | 42 | |||||||||||||||
| Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2024 Regionale infrastructuur en bereikbaarheidsprogramma's | 42 |
Toelichting
Kasschuiven woningbouwmiddelen 2023
Dit betreft de kasschuiven op de toewijzing van de prijsindexatie 2022 (nacalculatie) van woningbouwmiddelen en de kas- en verplichtingschuif om de middelen voor de mobiliteitspakketten in 2024 in de juiste ritme te zetten.
Kaderaanpassing Woningbouwmiddelen
De Tweede Kamer heeft aangegeven meer tijd nodig te hebben om de regeling voor de specifieke uitkering, in het kader van de Woningbouwmiddelen Korte Termijn, te beoordelen. Hierdoor is de planning om de uitkering te beschikken aan de lokale overheden niet volledig haalbaar in 2023. Er schuift € 350 miljoen met behulp van een kaderaanpassing door naar 2024.
Loon- en prijsbijstelling 2023
Dit betreft de toegekende loon- en prijsbijstelling tranche 2023 die vanuit de begroting Hoofdstuk XII zijn overgeheveld naar de generieke investeringsruimte 11.04 van het Mobiliteitsfonds. Vanuit de investeringsruimte zijn de artikelonderdelen verhoogd met loon- en prijsbijstelling.
Opgave herprioritering Spoorwegen
Dit betreft een overboeking vanuit de investeringsruimte voor de exploitatietreindienst Limburg. In 2014 zijn afspraken gemaakt met de provincie Limburg over de decentralisatie van de stoptreindiensten Roermond-Maastricht Randwyck en Sittard-Heerlen. Hiervoor draagt het Rijk een deel van de (verhoogde) concessieontvangsten vanuit NS over aan de provincie. Het gaat om de jaren 2029-2031.
Overboeking woningbouwmiddelen
Een deel van de Woningbouw Middelen worden overgeboekt van Artikel 12 naar Artikel 14. Het gaat o.a. om de middelen voor de SPUK mobiliteitspakketten, SPUK bovenlandse infrastructuur en risico beheersingskosten.
Prijsbijstelling en nacalculatie woningbouwmiddelen 2022
Dit betreft de prijsbijstelling 2022 aanvullende post-middelen die in het goede ritme worden gezet en de overboeking van de prijsbijstelling 2022 van de woningbouwmiddelen. inclusief de nacalculatie van diverse onderdelen waar de woningbouwmiddelen zijn overgeboekt.
Reservering UK terminal Amsterdam
Dit betreft een overboeking om de subsidiebeschikking HOV-net Zuid-Holland Noord te verlagen. Dit komt doordat de scope van Spoorcorridor Leiden-Utrecht en van Spoorcorridor Alphen aan den Rijn-Gouda (gerealiseerd) zijn versmald en omdat voor Buscorridor Leiden-Katwijk\/Noordwijk (planuitwerking) een nieuwe kostenraming beschikbaar is gesteld. Het beschikbaar gekomen bedrag van deze projecten wordt toegevoegd aan de investeringsruimte voor de UK terminal Amsterdam.
Artikel 15 Hoofdvaarwegennet
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 15.01 Exploitatie | 10.152 | 9.826 | 9.661 | 9.661 | 9.661 | 9.661 | 9.661 | 9.661 | 9.661 | 9.661 | 9.661 | 9.661 | 9.661 | 9.661 | 9.661 | |
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | 81 | 79 | 77 | 77 | 77 | 77 | 77 | 77 | 77 | 77 | 77 | 77 | 77 | 77 | 77 | |
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 15.01 Exploitatie | 10.233 | 9.905 | 9.738 | 9.738 | 9.738 | 9.738 | 9.738 | 9.738 | 9.738 | 9.738 | 9.738 | 9.738 | 9.738 | 9.738 | 9.738 | |
| Kasschuiven Hoofdvaarwegennet | 0 | ‒ 872 | ‒ 437 | 10 | 1.989 | ‒ 193 | ‒ 168 | ‒ 164 | ‒ 165 | |||||||
| Loon- en prijsbijstelling 2023 | 11.133 | 495 | 479 | 471 | 1.323 | 1.371 | 1.226 | 1.229 | 1.242 | 471 | 471 | 471 | 471 | 471 | 471 | 471 |
| Toevoeging CA-middelen Exploitatie | 60.891 | 11.432 | 15.816 | 12.335 | 10.709 | 10.599 | ||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | ‒ 377 | 42 | 481 | 14.744 | 16.994 | 13.393 | 11.774 | 11.676 | 471 | 471 | 471 | 471 | 471 | 471 | 471 | |
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 15.01 Exploitatie | 9.856 | 9.947 | 10.219 | 24.482 | 26.732 | 23.131 | 21.512 | 21.414 | 10.209 | 10.209 | 10.209 | 10.209 | 10.209 | 10.209 | 10.209 | |
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 15.02 Onderhoud en vernieuwing | 591.958 | 744.527 | 704.055 | 352.138 | 270.351 | 241.556 | 224.286 | 202.278 | 317.978 | 332.437 | 350.732 | 423.300 | 395.642 | 395.642 | 395.642 | |
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | ‒ 49.598 | ‒ 12.538 | 33.959 | 39.975 | 28.603 | 1.956 | 1.664 | 1.597 | 2.544 | ‒ 4.332 | 2.806 | 3.165 | 3.165 | 3.165 | 3.165 | |
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 15.02 Onderhoud en vernieuwing | 542.360 | 731.989 | 738.014 | 392.113 | 298.954 | 243.512 | 225.950 | 203.875 | 320.522 | 328.105 | 353.538 | 426.465 | 398.807 | 398.807 | 398.807 | |
| Defensie: ETV Noord en Betonningsvaartuigen 2023 | ‒ 4.136 | ‒ 4.136 | ||||||||||||||
| Herprioritering: aanleg voor instandhouding | ‒ 115.110 | ‒ 14.040 | ‒ 20.079 | ‒ 25.073 | ‒ 25.894 | ‒ 30.024 | ||||||||||
| Kasschuiven Hoofdvaarwegennet | 0 | ‒ 95.641 | ‒ 115.557 | ‒ 54.378 | 24.088 | 33.710 | 130.238 | 96.400 | ‒ 8.134 | ‒ 846 | 7.144 | ‒ 17.024 | ||||
| Loon- en prijsbijstelling 2023 | 406.753 | 24.562 | 35.920 | 36.850 | 40.552 | 35.006 | 31.856 | 34.534 | 39.286 | 16.445 | 16.199 | 17.090 | 20.616 | 19.279 | 19.279 | 19.279 |
| Onderzoeksprogramma Vernieuwing | ‒ 944 | ‒ 944 | ||||||||||||||
| Opdracht Schoon Emissieloos Bouwen 2023 | 3.900 | 900 | 1.500 | 1.300 | 200 | |||||||||||
| Opgave herprioritering Hoofdvaarwegennet Vernieuwing | 200.674 | 40.709 | 159.965 | |||||||||||||
| Toevoeging CA-middelen Exploitatie en Onderhoud | 1.213.086 | 196.423 | 265.495 | 252.420 | 248.814 | 249.934 | ||||||||||
| Toevoeging CA-middelen Vernieuwing | 280.000 | 56.000 | 56.000 | 56.000 | 56.000 | 56.000 | ||||||||||
| Waterstofpilot Rijksrederij | 324 | 324 | ||||||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | ‒ 74.935 | ‒ 78.137 | ‒ 16.228 | 303.223 | 370.132 | 445.441 | 450.563 | 467.027 | 15.599 | 23.343 | 66 | 20.616 | 19.279 | 19.279 | 19.279 | |
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 15.02 Onderhoud en vernieuwing | 467.425 | 653.852 | 721.786 | 695.336 | 669.086 | 688.953 | 676.513 | 670.902 | 336.121 | 351.448 | 353.604 | 447.081 | 418.086 | 418.086 | 418.086 | |
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 15.03 Ontwikkeling | 219.577 | 210.532 | 290.144 | 693.336 | 262.068 | 296.832 | 257.213 | 87.497 | 82.397 | 82.398 | 82.548 | 93.065 | 98.514 | 98.013 | 44.710 | |
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | 51.651 | 5.385 | ‒ 58.301 | ‒ 46.581 | ‒ 21.210 | 21.570 | 6.682 | 4.611 | 4.468 | 11.023 | 3.392 | 59.289 | 4.760 | 115.027 | 3.057 | |
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 15.03 Ontwikkeling | 271.228 | 215.917 | 231.843 | 646.755 | 240.858 | 318.402 | 263.895 | 92.108 | 86.865 | 93.421 | 85.940 | 152.354 | 103.274 | 213.040 | 47.767 | |
| Aanvullend budget meerkosten PFAS en Covid | 32.700 | 22.700 | 10.000 | |||||||||||||
| BCF: SPUK Haven Cuijk | ‒ 195 | ‒ 195 | ||||||||||||||
| Correctie bijdragen programma Goederenvervoercorridor Oost-Zuid-Oost | ‒ 200 | ‒ 200 | ||||||||||||||
| Defensie: ETV Zuid en Midden 2023 | ‒ 13.644 | ‒ 13.644 | ||||||||||||||
| Dekking herprioritering Hoofdvaarwegennet | ‒ 496.831 | ‒ 3.478 | ‒ 6.393 | ‒ 92.902 | ‒ 127.147 | ‒ 146.687 | ‒ 120.224 | |||||||||
| EZK: gevolgkosten Wind op Zee | 33.746 | 3.379 | 10.554 | 19.813 | ||||||||||||
| EZK: Programma Noordzee veiligheid zeescheepvaart | ‒ 1.948 | ‒ 365 | ‒ 365 | ‒ 406 | ‒ 406 | ‒ 406 | ||||||||||
| HXII: bijdrage KIM aan snelle indicatoren goederenvervoer | 5 | 5 | ||||||||||||||
| HXII: Digitale Transport Strategie | ‒ 1.350 | ‒ 1.350 | ||||||||||||||
| Kaderruilen 2023 | 0 | ‒ 131.278 | ‒ 203.727 | ‒ 75.000 | ‒ 110.000 | ‒ 65.000 | ‒ 76.000 | 100.000 | 50.000 | 180.000 | 180.000 | ‒ 46.000 | 100.000 | 66.000 | 31.005 | |
| Kasschuiven Hoofdvaarwegennet | 0 | 122.348 | 139.836 | 81.805 | 32.190 | ‒ 98.722 | ‒ 177.501 | ‒ 145.071 | 34.755 | 585 | ‒ 7.405 | 18.949 | 0 | 0 | ‒ 1.769 | 0 |
| Loon- en prijsbijstelling 2023 | 123.776 | 13.547 | 11.765 | 11.244 | 31.458 | 11.654 | 4.633 | 18.505 | 2.393 | 1.818 | 3.261 | 3.739 | 2.307 | 2.572 | 2.572 | 2.308 |
| Ontvangsten project Nieuwe Sluis Terneuzen | 53.341 | 43.341 | 10.000 | |||||||||||||
| Opdracht Schoon en Emissieloos Bouwen 2023 | 2.400 | 250 | 950 | 950 | 250 | |||||||||||
| Opgave herprioritering Hoofdvaarwegennet Aanleg: Averijhaven IJmuiden | 10.100 | 10.100 | ||||||||||||||
| Opgave herprioritering Hoofdvaarwegennet: Kustwacht | 8.340 | 8.340 | ||||||||||||||
| Samenvoegen budgetten Hoofdvaarwegen Lemmer-Delfzijl (HLD) | 165.000 | 33.000 | 33.000 | 33.000 | 33.000 | 33.000 | ||||||||||
| SPUK sluiscomplex Kornwerderzand | 16.800 | 16.800 | ||||||||||||||
| Verlenging Topsector Logistiek 2024 t/m 2026 | 30.000 | 30.000 | ||||||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | 51.999 | ‒ 7.569 | 25.579 | ‒ 35.254 | ‒ 132.411 | ‒ 248.868 | ‒ 119.468 | ‒ 39.999 | 68.716 | 88.632 | 55.688 | ‒ 10.693 | 135.572 | 66.803 | 63.313 | |
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 15.03 Ontwikkeling | 323.227 | 208.348 | 257.422 | 611.501 | 108.447 | 69.534 | 144.427 | 52.109 | 155.581 | 182.053 | 141.628 | 141.661 | 238.846 | 279.843 | 111.080 | |
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 15.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS | 117.961 | 91.116 | 65.284 | 54.633 | 54.636 | 54.575 | 54.477 | 53.555 | 53.614 | 52.930 | 54.023 | 52.089 | 52.465 | 41.536 | 41.032 | |
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | 18.459 | 1.400 | 50 | 8.366 | 2.196 | 86 | 144 | 61 | 125 | 565 | 237 | 1.180 | ‒ 1.245 | ‒ 4.606 | 328 | |
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 15.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS | 136.420 | 92.516 | 65.334 | 62.999 | 56.832 | 54.661 | 54.621 | 53.616 | 53.739 | 53.495 | 54.260 | 53.269 | 51.220 | 36.930 | 41.360 | |
| Bijdrage derden | ‒ 3.000 | ‒ 3.000 | ||||||||||||||
| Opgave herprioritering Hoofdvaarwegennet Aanleg | 4.000 | 3.000 | 1.000 | |||||||||||||
| Ophogen lopende DBFM-contracten | 6.454 | 6.454 | ||||||||||||||
| Loon- en prijsbijstelling 2023 | 22.526 | 4.993 | 2.916 | 1.590 | 1.475 | 1.177 | 1.071 | 1.062 | 1.046 | 1.046 | 1.044 | 1.047 | 1.027 | 988 | 1.224 | 820 |
| Mutaties Miljoenennota 2024 | 4.993 | 3.916 | 1.590 | 1.475 | 1.177 | 1.071 | 1.062 | 1.046 | 1.046 | 1.044 | 1.047 | 1.027 | 988 | 1.224 | 7.274 | |
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 15.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS | 141.413 | 96.432 | 66.924 | 64.474 | 58.009 | 55.732 | 55.683 | 54.662 | 54.785 | 54.539 | 55.307 | 54.296 | 52.208 | 38.154 | 48.634 | |
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 15.06 Netwerkgebonden kosten HVWN | 411.581 | 385.224 | 374.528 | 337.696 | 339.130 | 340.806 | 341.324 | 339.804 | 339.804 | 339.104 | 339.104 | 339.104 | 339.104 | 339.104 | 339.104 | |
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | 1.705 | 1.050 | 1.027 | 946 | 954 | 947 | 948 | 945 | 945 | 943 | 943 | 943 | 943 | 943 | 943 | |
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 15.06 Netwerkgebonden kosten HVWN | 413.286 | 386.274 | 375.555 | 338.642 | 340.084 | 341.753 | 342.272 | 340.749 | 340.749 | 340.047 | 340.047 | 340.047 | 340.047 | 340.047 | 340.047 | |
| Capaciteit RWS Hoofdvaarwegennet | 496.374 | 42.014 | 43.255 | 40.260 | 41.205 | 41.205 | 41.205 | 41.205 | 41.205 | 41.205 | 41.205 | 41.205 | 41.205 | |||
| EZK: Programma Noordzee veiligheid zeescheepvaart | 1.948 | 365 | 365 | 406 | 406 | 406 | ||||||||||
| HXII: Maatwerk KNMI-RWS | ‒ 578 | ‒ 578 | ||||||||||||||
| Kasschuiven Hoofdvaarwegennet | 0 | ‒ 5.004 | ‒ 1.452 | 34 | 8.746 | ‒ 674 | ‒ 558 | ‒ 544 | ‒ 548 | |||||||
| Loon- en prijsbijstelling 2023 | 308.867 | 23.041 | 21.724 | 21.113 | 21.922 | 22.223 | 21.702 | 21.739 | 21.698 | 19.135 | 19.095 | 19.095 | 19.095 | 19.095 | 19.095 | 19.095 |
| Opgave herprioritering Hoofdvaarwegennet Aanleg | 3.033 | 1.537 | 1.466 | 30 | ||||||||||||
| Toevoeging CA-middelen instandhouding Hoofdvaarwegennet | 204.891 | 38.364 | 55.257 | 40.945 | 35.420 | 34.905 | ||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | 19.361 | 22.103 | 21.583 | 111.452 | 120.467 | 102.349 | 97.820 | 97.260 | 60.340 | 60.300 | 60.300 | 60.300 | 60.300 | 60.300 | 60.300 | |
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 15.06 Netwerkgebonden kosten HVWN | 432.647 | 408.377 | 397.138 | 450.094 | 460.551 | 444.102 | 440.092 | 438.009 | 401.089 | 400.347 | 400.347 | 400.347 | 400.347 | 400.347 | 400.347 | |
| Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2023 Hoofdvaarwegennet | 1.351.229 | 1.441.225 | 1.443.672 | 1.447.464 | 935.846 | 943.430 | 886.961 | 692.795 | 803.454 | 816.530 | 836.068 | 917.219 | 895.386 | 883.956 | 830.149 | |
| Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2023 Hoofdvaarwegennet | 1.373.527 | 1.436.601 | 1.420.484 | 1.450.247 | 946.466 | 968.066 | 896.476 | 700.086 | 811.613 | 824.806 | 843.523 | 981.873 | 903.086 | 998.562 | 837.719 | |
| Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2024 Hoofdvaarwegennet | 1.374.568 | 1.376.956 | 1.453.489 | 1.845.887 | 1.322.825 | 1.281.452 | 1.338.227 | 1.237.096 | 957.785 | 998.596 | 961.095 | 1.053.594 | 1.119.696 | 1.146.639 | 988.356 | |
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 15.09 Ontvangsten | 5.587 | 10.121 | 9.441 | 1.741 | 489 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | |
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | 42.830 | 1.636 | 1.315 | 40 | ‒ 249 | 90 | 125 | 5 | ||||||||
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 15.09 Ontvangsten | 48.417 | 11.757 | 10.756 | 1.781 | 240 | 240 | 275 | 155 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | |
| Bijdrage derden | ‒ 3.000 | ‒ 3.000 | ||||||||||||||
| Bijdrage derden Nieuwe Sluis Terneuzen | 53.341 | 43.341 | 10.000 | |||||||||||||
| Correctie bijdragen programma Goederenvervoercorridor Oost-Zuid-Oost | ‒ 200 | ‒ 200 | ||||||||||||||
| Saldo mee- en tegenvallers Hoofdvaarwegennet | 32 | 32 | ||||||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | 40.173 | 10.000 | ||||||||||||||
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 15.09 Ontvangsten | 88.590 | 21.757 | 10.756 | 1.781 | 240 | 240 | 275 | 155 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | |
| Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2023 Hoofdvaarwegennet | 5.587 | 10.121 | 9.441 | 1.741 | 489 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | |
| Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2023 Hoofdvaarwegennet | 48.417 | 11.757 | 10.756 | 1.781 | 240 | 240 | 275 | 155 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | |
| Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2024 Hoofdvaarwegennet | 88.590 | 21.757 | 10.756 | 1.781 | 240 | 240 | 275 | 155 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 |
Aanvullend budget meerkosten PFAS en Covid
Het projectbudget voor het project Nieuw Sluis Terneuzen is opgehoogd i.v.m. meerkosten door PFAS en Covid. Voor deze meerkosten is overeenststemming bereikt over een kostenverdeling tussen Nederland en Vlaanderen. Op basis van de kostenverdeling is vanuit Nederland € 32,7 miljoen aan het projectbudget toegevoegd.
Capaciteit RWS Hoofdvaarwegennet
In de ontwerpbegroting 2023 is de eerder tot en met 2025 gefinancierde structurele capaciteit van 9.250 FTE’s voor de jaren 2024 en 2025 opgehoogd naar 9.341 FTE’s. In de begroting 2024 is besloten om deze capaciteit verder te verhogen naar circa 9.400 FTE's en structureel (einde looptijd fonds) te financieren. Aanvullend hierop wordt tot en met 2030 de capaciteit voor structurele werkzaamheden in lijn met de extra ambitie van dit kabinet op instandhouding verhoogd naar 9.665 FTE’s. De middelen worden toegevoegd aan het artikelonderdeel 15.06.
Dekking herprioritering Hoofdvaarwegennet
Dit betreft de dekking voor herprioritering vanuit het hoofdvaarwegennet. Voor uitgebreide toelichting zie projectenoverzicht bij 15.03.02.
Defensie: ETV Noord en Betonningsvaartuigen 2023
De Kustwacht Nederland regelt namens haar opdrachtgever IenW/RWS noodsleephulp en betonning op de Noordzee. De betreffende schepen (waaronder ETV Noord) huurt de Kustwacht bij de Rijksrederij. Deze bijdrage is voor het verschil tussen de structurele bijdrage van IenW en het tarief in 2023 voor deze schepen.
Defensie: ETV Zuid en Midden 2023
Vanaf 2021 is de noodsleephulp op de Noordzee door de Kustwacht Nederland namens haar opdrachtgever IenW/RWS uitgebreid om de veiligheid ten behoeve van Windenergie op Zee te waarborgen. De betreffende schepen (ETV Zuid en ETV Midden) huurt de Kustwacht bij de Rijksrederij. Dit bedrag betreft de bijdrage van IenW aan deze kosten.
EZK: gevolgkosten Wind op Zee
Betreft overboeking van middelen vanuit EZK naar IenW voor de structurele kosten voor het waarborgen van de scheepvaartveiligheid rondom de windparken op de Noordzee. De structurele kosten worden gefinancierd via doorbelasting aan de windparkexploitanten.
Kaderruilen 2023
Er zijn kaderruilen doorgevoerd om de overprogrammering in een beheersbaar ritme te krijgen en om de programmering en budgetten te verdelen tussen de modaliteiten om ontstane negatieve kaderstanden op artikelonderdelen op te lossen. Over alle jaren is dit per saldo budgettair neutraal voor de modaliteiten.
Kasschuiven Hoofdvaarwegennet
Er zijn op dit artikel budgetneutrale kasschuiven ingediend om de programmering sluitend te krijgen.
Loon-en prijsbijstelling 2023
Dit betreft de toegekende loon- en prijsbijstelling tranche 2023 die vanuit de begroting Hoofdstuk XII zijn overgeheveld naar de generieke investeringsruimte 11.04 van het Mobiliteitsfonds. Vanuit de investeringsruimte zijn de artikelonderdelen verhoogd met loon- en prijsbijstelling.
Ontvangsten Nieuwe Sluis Terneuzen
Vanuit Vlaanderen is € 10 miljoen aan het projectbudget van het project Nieuwe Sluis Terneuzen toegevoegd.
Opgave herprioritering Hoofdvaarwegennet: aanleg voor instandhouding
Er wordt op het MF in totaal € 1,2 miljard toegevoegd aan instandhouding RWS aanvullend op de CA-middelen. Het gaat om € 573 miljoen voor VenR en € 580 miljoen BenO. Bovendien wordt er € 94 miljoen toegevoegd vanuit aanleg voor capaciteit RWS. Deze middelen worden gedekt door te herprioriteren op aanlegprojecten die worden geraakt door stikstof (€ 368 miljoen vaarwegen en € 1.131 miljoen wegen). De schuif van aanleg naar instandhouding RWS is verlaagd tot het BKN-niveau in combinatie met een efficiëntiedoelstelling (- € 178 miljoen). Deze middelen worden toegevoegd onder voorbehoud van het opstellen van nieuwe sturingsafspraken waar de doelmatigheidswinst en inlopen uitgesteld onderhoud een plek krijgen.
Opgave herprioritering Hoofdvaarwegennet Exploitatie en Onderhoud
Dit betreft de toevoeging van middelen aan het budget voor Exploitatie en Onderhoud vaarwegen n.a.v. de herprioritering op het MF.
Opgave herprioritering Hoofdvaarwegennet Vernieuwing
Dit betreft middelen ten behoeve van de herprioriteringsopgave voor vaarwegen en specifiek voor Vernieuwing. De middelen komen terecht op artikel 15.
SPUK sluiscomplex Kornwerderzand
Betreft een overboeking vanuit de reservering voor vervanging draaibruggen A7 (te Kornwerderzand) op artikel 12 hoofdwegennet naar het aanleg budget sluiscomplex Kornwerderzand voor de mogelijke verlening van een uitkering voor het project «Verbreding sluis Kornwerderzand» aan de Provincie Friesland.
Toevoeging CA-middelen Exploitatie en Onderhoud
Dit betreft het aandeel van de Coalitieakkoord-middelen voor Exploitatie en Onderhoud in de periode 2026-2030.
Toevoeging CA-middelen Vernieuwing
Dit betreft het aandeel van de Coalitieakkoord-middelen voor Vernieuwing in de periode 2026-2030.
Artikel 17 Megaprojecten Verkeer en Vervoer
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 17.03 Hogesnelheidstrein-Zuid | ||||||||||||||||
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | ||||||||||||||||
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 17.03 Hogesnelheidstrein-Zuid | ||||||||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | ||||||||||||||||
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 17.03 Hogesnelheidstrein-Zuid | ||||||||||||||||
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 17.06 Project Mainportontwikkeling Rotterdam | 799 | 700 | 810 | 690 | 810 | 690 | 1.810 | 690 | 690 | 690 | 57.186 | |||||
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | 888 | 201 | 14 | 8 | 112 | 8 | 14 | 8 | 8 | 8 | 595 | |||||
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 17.06 Project Mainportontwikkeling Rotterdam | 1.687 | 901 | 824 | 698 | 922 | 698 | 1.824 | 698 | 698 | 698 | 57.781 | |||||
| Kasschuiven Project Mainportontwikkeling Rotterdam 2024 | 0 | ‒ 476 | 211 | 163 | 261 | 461 | 261 | 261 | 261 | 261 | 261 | ‒ 1.925 | ||||
| Loon- en Prijsbijstelling 2023 | 3.259 | 10 | 10 | 200 | 238 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 | 2.751 | |||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | ‒ 476 | 221 | 173 | 461 | 699 | 271 | 271 | 271 | 271 | 271 | 826 | |||||
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 17.06 Project Mainportontwikkeling Rotterdam | 1.211 | 1.122 | 1.095 | 1.159 | 1.523 | 2.095 | 969 | 969 | 969 | 969 | 58.607 | |||||
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 17.07 ERMTS | 46.074 | 54.226 | 158.998 | 456.615 | 123.354 | 125.816 | 249.867 | 314.896 | 276.330 | 319.153 | 50.537 | 25.537 | 25.537 | 25.536 | ||
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | ‒ 22.356 | ‒ 3.849 | 0 | 0 | 18 | 0 | 413 | 0 | 0 | 5.322 | 12.790 | |||||
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 17.07 ERMTS | 23.718 | 50.377 | 123.372 | 125.816 | 158.998 | 250.280 | 456.615 | 314.896 | 276.330 | 324.475 | 50.537 | 25.537 | 25.537 | 38.326 | ||
| HXII: Overboeking apparaatbudget ERTMS | ‒ 500 | ‒ 500 | ||||||||||||||
| Loon- en prijsbijstelling 2023 | 112.641 | 105 | 2.502 | 32.330 | 77.704 | |||||||||||
| Kaderruilen 2023 | 0 | 136.629 | 112.103 | 98.335 | 50.000 | ‒ 20.000 | ‒ 58.000 | ‒ 305.000 | ‒ 25.000 | 10.933 | ||||||
| Overboeking Spoorcapaciteit 2030 naar PHS planstudie | 127.246 | 40.000 | 87.246 | |||||||||||||
| Dekking kosten landelijke uitrol ERTMS | 3.947 | 3.947 | ||||||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | 136.629 | 111.603 | 98.440 | 52.502 | ‒ 20.000 | ‒ 58.000 | 40.000 | ‒ 181.477 | ‒ 25.000 | 77.704 | 10.933 | |||||
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 17.07 ERMTS | 160.347 | 161.980 | 221.812 | 125.816 | 158.998 | 302.782 | 436.615 | 256.896 | 316.330 | 142.998 | 25.537 | 25.537 | 25.537 | 116.030 | 10.933 | |
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 17.08 ZuidasDok | 211.525 | 184.757 | 104.810 | 147.304 | 182.681 | 177.486 | 170.210 | 290.786 | 240.493 | 162.873 | 317.005 | 108.160 | 37.785 | |||
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | ‒ 41.995 | ‒ 4.588 | 164.793 | 76.310 | 94.375 | 101.280 | 48.780 | ‒ 113.767 | ‒ 10.907 | 24.475 | ‒ 136.395 | ‒ 108.160 | ‒ 37.785 | |||
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 17.08 ZuidasDok | 169.530 | 180.169 | 269.603 | 223.614 | 277.056 | 278.766 | 218.990 | 177.019 | 229.586 | 187.348 | 180.610 | |||||
| Loon- en prijsbijstelling 2023 | 118.158 | 8.196 | 8.710 | 13.032 | 10.810 | 13.392 | 13.476 | 10.586 | 8.557 | 11.098 | 9.056 | 8.731 | 2.514 | |||
| Kasschuiven ZuidasDok | 3.041 | 11.235 | 23.097 | 21.427 | 2.325 | 1.521 | 1.521 | 3.041 | ‒ 22.180 | 6.972 | ‒ 52.000 | |||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | 8.196 | 11.751 | 24.267 | 33.907 | 34.819 | 15.801 | 12.107 | 10.078 | 14.139 | ‒ 13.124 | 15.703 | ‒ 49.486 | ||||
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 17.08 ZuidasDok | 177.726 | 191.920 | 293.870 | 257.521 | 311.875 | 294.567 | 231.097 | 187.097 | 243.725 | 174.224 | 196.313 | ‒ 49.486 | ||||
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 17.10 Programma Hoogfrequent Spoorvervoer | 168.809 | 139.159 | 208.484 | 270.482 | 302.400 | 408.461 | 338.338 | 151.938 | 113.677 | 106.885 | 78.865 | 36.753 | 36.756 | 36.753 | ||
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | ‒ 13.911 | 1.131 | 361 | 29 | 842 | 388 | 192 | 1.654 | 5.011 | 1.511 | 8.740 | |||||
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 17.10 Programma Hoogfrequent Spoorvervoer | 154.898 | 140.290 | 208.845 | 270.511 | 303.242 | 408.849 | 338.530 | 153.592 | 118.688 | 108.396 | 87.605 | 36.753 | 36.756 | 36.753 | ||
| BCF: SPUK A'dam Contactweg | ‒ 851 | ‒ 851 | ||||||||||||||
| Kaderruilen 2023 | 0 | 52.473 | 42.730 | ‒ 8.867 | ‒ 20.000 | ‒ 25.000 | ‒ 164.000 | 20.000 | ‒ 17.000 | 45.000 | ‒ 70.000 | ‒ 45.000 | 46.000 | 6.476 | 79.126 | 58.062 |
| Loon- en prijsbijstelling 2023 | 115.048 | 1.021 | 254 | 2.186 | 175 | 4.933 | 2.358 | 1.161 | 10.049 | 30.473 | 9.174 | 53.264 | ||||
| Overboeking Spoorcapaciteit 2030 naar PHS planstudie | 3.603 | 3.603 | ||||||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | 56.246 | 42.984 | ‒ 6.681 | ‒ 19.825 | ‒ 20.067 | ‒ 161.642 | 21.161 | ‒ 6.951 | 75.473 | ‒ 60.826 | 8.264 | 46.000 | 6.476 | 79.126 | 58.062 | |
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 17.10 Programma Hoogfrequent Spoorvervoer | 211.144 | 183.274 | 202.164 | 250.686 | 283.175 | 247.207 | 359.691 | 146.641 | 194.161 | 47.570 | 95.869 | 82.753 | 43.232 | 115.879 | 58.062 | |
| Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2023 Megaprojecten Verkeer en Vervoer | 427.207 | 378.842 | 473.102 | 875.091 | 609.245 | 712.453 | 760.225 | 758.310 | 631.190 | 589.601 | 503.593 | 170.450 | 100.078 | 62.289 | ||
| Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2023 Megaprojecten Verkeer en Vervoer | 349.833 | 371.737 | 602.644 | 620.639 | 740.218 | 938.593 | 1.015.959 | 646.205 | 625.302 | 620.917 | 376.533 | 62.290 | 62.293 | 75.079 | ||
| Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2024 Megaprojecten Verkeer en Vervoer | 550.428 | 538.296 | 718.941 | 635.182 | 755.571 | 846.651 | 1.028.372 | 591.603 | 755.185 | 365.761 | 376.326 | 108.290 | 68.769 | 182.423 | 68.995 | |
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 17.09 Ontvangsten | 83.777 | 94.623 | 89.911 | 95.471 | 73.397 | 27.547 | 27.545 | 103.656 | 27.545 | 27.545 | 27.545 | |||||
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | ‒ 3.177 | ‒ 38.209 | ‒ 27.695 | ‒ 38.338 | ‒ 1.800 | 41.382 | 26.416 | ‒ 947 | 30.600 | 22.452 | 23.887 | |||||
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 17.09 Ontvangsten | 80.600 | 56.414 | 62.216 | 57.133 | 71.597 | 68.929 | 53.961 | 102.709 | 58.145 | 49.997 | 51.432 | |||||
| Loon- en prijsbijstelling 2024 ontvangsten | 32.416 | 2.165 | 2.403 | 3.008 | 2.761 | 3.461 | 3.332 | 2.608 | 4.965 | 2.810 | 2.417 | 2.486 | ||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | 2.165 | 2.403 | 3.008 | 2.761 | 3.461 | 3.332 | 2.608 | 4.965 | 2.810 | 2.417 | 2.486 | |||||
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 17.09 Ontvangsten | 82.765 | 58.817 | 65.224 | 59.894 | 75.058 | 72.261 | 56.569 | 107.674 | 60.955 | 52.414 | 53.918 | |||||
| Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2023 Megaprojecten Verkeer en Vervoer | 83.777 | 94.623 | 89.911 | 95.471 | 73.397 | 27.547 | 27.545 | 103.656 | 27.545 | 27.545 | 27.545 | |||||
| Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2023 Megaprojecten Verkeer en Vervoer | 80.600 | 56.414 | 62.216 | 57.133 | 71.597 | 68.929 | 53.961 | 102.709 | 58.145 | 49.997 | 51.432 | |||||
| Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2024 Megaprojecten Verkeer en Vervoer | 82.765 | 58.817 | 65.224 | 59.894 | 75.058 | 72.261 | 56.569 | 107.674 | 60.955 | 52.414 | 53.918 |
Toelichting
Kaderruilen 2023
Er zijn kaderruilen doorgevoerd om de overprogrammering in een beheersbaar ritme te krijgen en om de programmering en budgetten te verdelen tussen de modaliteiten om ontstane negatieve kaderstanden op artikelonderdelen op te lossen. Over alle jaren is dit per saldo budgettair neutraal voor de modaliteiten.
Loon- en prijsbijstelling 2023
Dit betreft de toegekende loon- en prijsbijstelling tranche 2023 die vanuit de begroting Hoofdstuk XII zijn overgeheveld naar de generieke investeringsruimte 11.04 van het Mobiliteitsfonds. Vanuit de investeringsruimte zijn de artikelonderdelen verhoogd met loon- en prijsbijstelling.
Overboeking Spoorcapaciteit 2030 naar PHS planstudie
Dit betreft een overboeking van het Programma Spoorcapaciteit 2030 naar PHS Planuitwerking zodat de studie baanstabiliteit DelftCampus – Schiedam kan worden uitgevoerd binnen de planstudie PHS.
Artikel 18 Overige uitgaven en ontvangsten
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 18.06 Externe veiligheid | ||||||||||||||||
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | 3.335 | |||||||||||||||
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 18.06 Externe veiligheid | 3.335 | |||||||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | ||||||||||||||||
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 18.06 Externe veiligheid | 3.335 | |||||||||||||||
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 18.08 Netwerkoverstijgende kosten | ||||||||||||||||
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | 21.815 | |||||||||||||||
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 18.08 Netwerkoverstijgende kosten | 21.815 | |||||||||||||||
| Kasschuiven 2023 overige uitgaven en ontvangsten | 0 | ‒ 21.491 | 21.491 | |||||||||||||
| Waterstofpilot Rijksrederij | ‒ 324 | ‒ 324 | ||||||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | ‒ 21.815 | 21.491 | ||||||||||||||
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 18.08 Netwerkoverstijgende kosten | 0 | 21.491 | ||||||||||||||
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 18.12 Nader toe te wijzen BenO en Vervanging | ||||||||||||||||
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | ||||||||||||||||
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 18.12 Nader toe te wijzen BenO en Vervanging | ||||||||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | ||||||||||||||||
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 18.12 Nader toe te wijzen BenO en Vervanging | ||||||||||||||||
| Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2023 Overige uitgaven en ontvangsten | ||||||||||||||||
| Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2023 Overige uitgaven en ontvangsten | 25.150 | |||||||||||||||
| Totaal Uitgaven stand eerste suppletoire wet 2023 Overige uitgaven en ontvangsten | 25.150 | |||||||||||||||
| Totaal Uitgaven stand ontwerpbegroting 2024 Overige uitgaven en ontvangsten | 3.335 | 21.491 | ||||||||||||||
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 18.09 Ontvangsten | ||||||||||||||||
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | 19.308 | |||||||||||||||
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 18.09 Ontvangsten | 19.308 | |||||||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | ||||||||||||||||
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 18.09 Ontvangsten | 19.308 | |||||||||||||||
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 18.10 Saldo van de afgesloten rekeningen | ||||||||||||||||
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | 291.238 | |||||||||||||||
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 18.10 Saldo van de afgesloten rekeningen | 291.238 | |||||||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | ||||||||||||||||
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 18.10 Saldo van de afgesloten rekeningen | 291.238 | |||||||||||||||
| Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2023 Overige uitgaven en ontvangsten | ||||||||||||||||
| Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2023 Overige uitgaven en ontvangsten | 310.546 | |||||||||||||||
| Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2023 Overige uitgaven en ontvangsten | 310.546 | |||||||||||||||
| Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2024 Overige uitgaven en ontvangsten | 310.546 |
Toelichting
Kasschuiven overige uitgaven en ontvangsten
Bij eerste suppletoire begroting 2023 is het afgeroomde eigen vermogen 2021 doorgeschoven van 2022 naar 2023 (€ 2,5 miljoen). Bovendien is het surplus eigen vermogen 2022 in 2023 toegevoegd aan artikel 18.08 (€ 19,3 miljoen). Het totaal van € 21,8 miljoen zal in 2023 niet tot besteding komen. Derhalve worden de middelen door geschoven naar de begroting 2024.
Artikel 19 Bijdragen andere begrotingen Rijk
| Ontwerpbegroting 2023 artikelonderdeel 19.09 Ten laste van begroting IenW | 8.416.715 | 17.491.916 | 9.272.269 | 8.463.853 | 7.986.526 | 8.466.736 | 7.786.269 | 7.101.524 | 7.378.693 | 6.328.411 | 6.242.725 | 5.961.587 | 6.544.080 | 6.766.784 | 6.387.273 | |
| Mutaties Voorjaarsnota 2023 | ‒ 118.934 | ‒ 41.458 | ‒ 17.158 | 668.433 | 652.762 | 646.139 | 565.205 | 684.701 | 866.497 | 908.659 | 993.500 | 1.089.772 | 1.062.980 | 1.107.592 | 1.101.406 | |
| Stand eerste suppletoire wet 2023 artikelonderdeel 19.09 Ten laste van begroting IenW | 8.297.781 | 17.450.458 | 9.255.111 | 9.132.286 | 8.639.288 | 9.112.875 | 8.351.474 | 7.786.225 | 8.245.190 | 7.237.070 | 7.236.225 | 7.051.359 | 7.607.060 | 7.874.376 | 7.488.679 | |
| Baakschilden verlenging termijn | 13 | 13 | ||||||||||||||
| BCF: LVO Oosterhoutseweg | ‒ 1.927 | ‒ 1.927 | ||||||||||||||
| BCF: SPUK A'dam Contactweg | ‒ 851 | ‒ 851 | ||||||||||||||
| BCF: SPUK Haven Cuijk | ‒ 195 | ‒ 195 | ||||||||||||||
| BZK: bijdrage CID Binckhorst | 5.000 | 5.000 | ||||||||||||||
| Defensie: ETV Noord en Betonningsvaartuigen 2023 | ‒ 4.136 | ‒ 4.136 | ||||||||||||||
| Defensie: ETV Zuid en Midden 2023 WOZ | ‒ 13.644 | ‒ 13.644 | ||||||||||||||
| EZK: Deltaplan Noord-Nederland | 50 | 50 | ||||||||||||||
| EZK: Wind op Zee | 33.746 | 3.379 | 10.554 | 19.813 | ||||||||||||
| FIN: Kennis Opschaling Praktijk Schoon Emissieloos Bouwen | 14.000 | 2.500 | 6.000 | 5.500 | ||||||||||||
| FIN: Rijksdiensten Schoon Emissieloos Bouwen | 71.250 | 7.500 | 20.000 | 28.750 | 15.000 | |||||||||||
| FIN: Schoon Emissieloos Bouwen | 165.000 | 10.000 | 11.500 | 28.500 | 55.000 | 35.000 | 15.000 | 10.000 | ||||||||
| GF: Implementatierichtlijn RISM II | ‒ 1.235 | ‒ 95 | ‒ 95 | ‒ 95 | ‒ 95 | ‒ 95 | ‒ 95 | ‒ 95 | ‒ 95 | ‒ 95 | ‒ 95 | ‒ 95 | ‒ 95 | ‒ 95 | ||
| GF: Terugbetaling Goes | ‒ 1.243 | ‒ 1.243 | ||||||||||||||
| HXII: Herschikking aanvullende middelen informatiehuishouding | 4.746 | 339 | 339 | 339 | 339 | 339 | 339 | 339 | 339 | 339 | 339 | 339 | 339 | 339 | 339 | |
| HXII: Apparaatsbudget ERTMS | ‒ 500 | ‒ 500 | ||||||||||||||
| HXII: Bijdrage banenafspraak RWS | 3.998 | 3.998 | ||||||||||||||
| HXII: Cyber en Vitaal middelen MF | 2.294 | 78 | 156 | 156 | 156 | 188 | 156 | 156 | 156 | 156 | 156 | 156 | 156 | 156 | 156 | 156 |
| HXII: Digitale Transport Strategie | ‒ 1.350 | ‒ 1.350 | ||||||||||||||
| HXII: Financiering Integrale Milieutoepassing | 62 | 62 | ||||||||||||||
| HXII: bijdrage KIM aan snelle indicatoren goederenvervoer | 5 | 5 | ||||||||||||||
| HXII: Maatwerk KNMI-RWS | ‒ 1.273 | ‒ 1.273 | ||||||||||||||
| HXII: Terugsluis Vrachtwagenheffing | ‒ 110.000 | ‒ 55.000 | ‒ 55.000 | |||||||||||||
| HXII: TVOV | ‒ 65.000 | ‒ 38.348 | ‒ 9.085 | ‒ 17.567 | ||||||||||||
| HXII: Verdeling POK/WOO-middelen | 54.211 | 1.570 | 872 | 717 | 771 | 4.571 | 4.571 | 4.571 | 4.571 | 4.571 | 4.571 | 4.571 | 4.571 | 4.571 | 4.571 | 4.571 |
| HXII: Vernieuwing SAP RWS | ‒ 6.663 | ‒ 6.663 | ||||||||||||||
| HXII: Werving en selectie RWS | 64.500 | 4.300 | 4.300 | 4.300 | 4.300 | 4.300 | 4.300 | 4.300 | 4.300 | 4.300 | 4.300 | 4.300 | 4.300 | 4.300 | 4.300 | 4.300 |
| HXII: ILT Vrachtwagenheffing | ‒ 1.111 | ‒ 437 | ‒ 674 | |||||||||||||
| Kaderaanpassing MF | 0 | ‒ 500.000 | ‒ 50.000 | 250.000 | 200.000 | ‒ 800.000 | 900.000 | |||||||||
| Kaderaanpassing Woningbouwmiddelen | 0 | ‒ 350.000 | 350.000 | |||||||||||||
| LNV: Kennisprogramma Circulair Terreinbeheer | ‒ 325 | ‒ 325 | ||||||||||||||
| Loon- en prijsbijstelling 2023 | 6.394.426 | 416.393 | 459.554 | 469.725 | 422.503 | 401.151 | 422.510 | 422.510 | 422.510 | 422.510 | 422.510 | 422.510 | 422.510 | 422.510 | 422.510 | 422.510 |
| Omvorming ProRail naar ZBO 2024 | 567.000 | ‒ 8.278.000 | 8.845.000 | |||||||||||||
| Onderzoeksprogramma VenR | ‒ 2.124 | ‒ 2.124 | ||||||||||||||
| Opdracht Schoon Emissieloos Bouwen RWS | ‒ 2.000 | ‒ 250 | ‒ 750 | ‒ 750 | ‒ 250 | |||||||||||
| PF: Implementatierichtlijn RISM II | ‒ 15.405 | ‒ 1.185 | ‒ 1.185 | ‒ 1.185 | ‒ 1.185 | ‒ 1.185 | ‒ 1.185 | ‒ 1.185 | ‒ 1.185 | ‒ 1.185 | ‒ 1.185 | ‒ 1.185 | ‒ 1.185 | ‒ 1.185 | ||
| Reservering Nedersaksenlijn en N33 | 250.000 | 20.000 | 20.000 | 70.000 | 70.000 | 70.000 | ||||||||||
| Mutaties Miljoenennota 2024 | ‒ 489.697 | ‒ 7.567.138 | 9.516.519 | 470.593 | 691.332 | ‒ 314.404 | 1.374.346 | 455.596 | 430.596 | 450.596 | 450.596 | 500.596 | 500.596 | 500.596 | 430.596 | |
| Stand ontwerpbegroting 2024 artikelonderdeel 19.09 Ten laste van begroting IenW | 7.808.084 | 9.883.320 | 18.771.630 | 9.602.879 | 9.330.620 | 8.798.471 | 9.725.820 | 8.241.821 | 8.675.786 | 7.687.666 | 7.686.821 | 7.551.955 | 8.107.656 | 8.374.972 | 7.919.275 | |
| Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2023 Bijdragen andere begrotingen Rijk | 8.416.715 | 17.491.916 | 9.272.269 | 8.463.853 | 7.986.526 | 8.466.736 | 7.786.269 | 7.101.524 | 7.378.693 | 6.328.411 | 6.242.725 | 5.961.587 | 6.544.080 | 6.766.784 | 6.387.273 | |
| Totaal Ontvangsten stand eerste suppletoire wet 2023 Bijdragen andere begrotingen Rijk | 8.297.781 | 17.450.458 | 9.255.111 | 9.132.286 | 8.639.288 | 9.112.875 | 8.351.474 | 7.786.225 | 8.245.190 | 7.237.070 | 7.236.225 | 7.051.359 | 7.607.060 | 7.874.376 | 7.488.679 | |
| Totaal Ontvangsten stand ontwerpbegroting 2024 Bijdragen andere begrotingen Rijk | 7.808.084 | 9.883.320 | 18.771.630 | 9.602.879 | 9.330.620 | 8.798.471 | 9.725.820 | 8.241.821 | 8.675.786 | 7.687.666 | 7.686.821 | 7.551.955 | 8.107.656 | 8.374.972 | 7.919.275 |
Toelichting
BZK: bijdrage CID Binckhorst
Conform de gemaakte afspraak in het BO MIRT van november 2022 geeft BZK een bijdrage voor Central Innovation District Binckhorst. Dit betreft de ontvangsten vanuit BZK.
Defensie: ETV Noord en Betonningsvaartuigen 2023
De Kustwacht Nederland regelt namens haar opdrachtgever IenW noodsleephulp en betonning op de Noordzee. De betreffende schepen (waaronder ETV Noord) huurt de Kustwacht bij de Rijksrederij. Deze bijdrage is voor het verschil tussen de structurele bijdrage van IenW en het tarief in 2023 voor deze schepen.
Defensie: ETV Zuid en Midden 2023
Vanaf 2021 is de noodsleephulp op de Noordzee door de Kustwacht Nederland namens haar opdrachtgever IenW/RWS uitgebreid om de veiligheid ten behoeve van Windenergie op Zee te waarborgen. De betreffende schepen (ETV Zuid en ETV Midden) huurt de Kustwacht bij de Rijksrederij. Dit bedrag betreft de bijdrage van IenW aan deze kosten.
EZK: Gevolgkosten Wind op Zee
Betreft overboeking van middelen vanuit EZK naar IenW voor de structurele kosten voor het waarborgen van de scheepvaartveiligheid rondom de windparken op de Noordzee. De structurele kosten worden gefinancierd via doorbelasting aan de windparkexploitanten.
FIN: Schoon Emissieloos Bouwen
Dit betreffen aanvullende middelen voor de plannen: Kennis, opschaling, praktijktoepassingssprogramma-, Rijksdiensten- en de Specfieke uitkering Schoon en Emissieloos Bouwen.
HXII: POK/WOO-middelen
Dit betreft de verdeling van de middelen binnen IenW voor de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag (POK) en Wet Open Overheid (WOO).
HXII: Terugsluis Vrachtwagenheffing
Voor de terugsluis Vrachtwagenheffing wordt er € 170 miljoen gereserveerd waarvan totaal € 110 miljoen via een overboeking naar HXII gaat voor onder andere de subsidie AanZet en stimulering private laadinfra. Het overige bedrag van € 60 miljoen wordt een risicoreservering van getroffen. Dit bedrag wordt daarom teruggeboekt naar het Mobiliteitsfonds. De totale reservering wordt teruggefinancieerd in de jaren 2026-2027.
HXII: TVOV
Het betreft de overboeking uit het MF voor de bijdrage Transitievangnet OV (TVOV).
HXII: RWS werving en selectie
Dit betreft de overheveling van het budget voor werving en selectie aan RWS.
HXII: Vernieuwing SAP
Dit betreft de verrekening van het aandeel van RWS voor het project Vernieuwing SAP.
Kaderaanpassing MF
Dit betreft een kaderaanpassing om de overprogrammering in een beheersbaar ritme te krijgen.
Kaderaanpassing Woningbouwmiddelen
De Tweede Kamer heeft aangegeven meer tijd nodig te hebben om de regeling voor de specifieke uitkering, in het kader van de Woningbouwmiddelen Korte Termijn, te beoordelen. Hierdoor is de planning om de uitkering te beschikken aan de lokale overheden niet volledig haalbaar in 2023. Er schuift € 350 miljoen met behulp van een kaderaanpassing door naar 2024.
Loon- en prijsbijstelling 2023
Dit betreft de toegekende loon- en prijsbijstelling tranche 2023 die vanuit de begroting Hoofdstuk XII zijn overgeheveld naar de generieke investeringsruimte 11.04 van het Mobiliteitsfonds. Vanuit de investeringsruimte zijn de artikelonderdelen verhoogd met loon- en prijsbijstelling.
Omvorming ProRail tot zbo
De financiële verwerking van de omvorming van ProRail in de begroting wordt met een jaar opgeschoven van 2024 naar 2025. De definitieve bepaling van het moment van inwerkingtreding zal plaatsvinden na afronding van de parlementaire behandeling van het wetsvoorstel door de Tweede en Eerste Kamer.
Bijlage 3: Overzichtsconstructie Kustwacht
De minister van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) is als coördinerend minister voor Noordzee-aangelegenheden verantwoordelijk voor het proces van totstandkoming geïntegreerd beleid voor de Noordzee en het Gecombineerd Jaarplan voor de uitvoeringtaken door de Kustwacht. De minister van Defensie is beheerder van de Kustwacht Nederland, wat betekent dat deze medeverantwoordelijk is voor het opstellen van het Gecombineerd Jaarplan voor de uitvoeringtaken door de Kustwacht alsmede voor de uitvoering daarvan met inzet van eigen en toegewezen mensen en middelen. Alle bij de Kustwacht Nederland betrokken ministeries behouden hun eigen wettelijke verantwoordelijkheden. Het integrale beleid en het daarvan afgeleide Gecombineerd Jaarplan voor de uitvoeringtaken door de Kustwacht waarover de Ministerraad beslist, worden zodanig concreet dat elke minister zich daarover in het parlement kan verantwoorden en vormen in feite een integraal contract tussen de verschillende departementen en de Kustwacht Nederland.
De overzichtsconstructie is gebaseerd op het «Gecombineerd Jaarplan voor de uitvoeringtaken door de Kustwacht» en wordt door IenW gepubliceerd in de rol van coördinerend ministerie. In de overzichtsconstructie wordt een onderscheid gemaakt in de uitgaven van de Kustwacht Nederland zelf (exploitatie personeel, exploitatie materieel en investering) en de uitgaven die de deelnemende departementen ten behoeve van de Kustwacht Nederland verrichten (kosten).
Defensie / CSZK / Kustwacht Nederland (uitgaven)
- Exploitatie personeel: Betreft het uitgaven budget in beheer van de Kustwacht Nederland voor salarissen en overige personele uitgaven van alle Kustwacht Nederland medewerkers in dienst bij Defensie / CZSK.
- Exploitatie materieel: Betreft het uitgavenbudget in beheer van de Kustwacht Nederland. Defensie is beheerder van het Kustwachtcentrum (KWC). Het Kustwachtcentrum is het informatiecentrum van de Noordzee, waar het actuele beeld van (scheeps-)activiteiten, (veiligheids-)incidenten en verontreinigingen op de Noordzee beschikbaar is.
- Investering: Betreft onder andere de investeringen voor het Maritiem Operatie Centrum (MOC).
Uitgaven bij departementen (kosten):
Justitie en Veiligheid
- De inzet van de Politie (personeel) bestaande uit; liaison, boarding officers, medewerkershandhavingsdesk en medewerkers Maritiem Informatie Knooppunt.
- De inzet van Politie helikopters op planning of afroep voor luchtwaarneming en spoedeisende zoekvluchten. De bedragen zijn afkomstig uit de begroting van de Nationale Politie.
Financiën
- De inzet van de Douane (personeel) bestaande uit; liaison, boarding officers, Aerial officers, medewerkers handhavingsdesk en medewerkers Maritiem Informatie Knooppunt.
Defensie
- De inzet van de Koninklijke Marine (personeel en materieel) bestaande uit; medewerker Maritiem Informatie Knooppunt, beheerskosten van Defensie en inzet Mijnenbestrijdingsvaartuigen.
- De inzet van de Koninklijke Marechaussee (personeel) bestaande uit; liaison, boarding officers, Aerial officers en medewerkers Maritiem Informatie Knooppunt.
- De inzet van de Koninklijke Luchtmacht (personeel) bestaande uit; vliegers ten behoeve van de Kustwachtvliegtuigen tot medio 2022.
- De inzet van de Defensie Materieels Organisatie (materieel) bestaande uit; exploitatiebudget voor ICT-middelen van de Kustwacht
Infrastructuur en Waterstaat
- De inzet van ILT (personeel) bestaande uit; liaisons en handhavers.
- De inzet van Rijkswaterstaat (personeel) bestaande uit; liaison en Aerial officers.
- De inzet van in standhouden vaarwegmarkering, ETV en betonningsvaartuigen, C2000/P2000 t.b.v. KNRM, Brandbestrijding op de Noordzee Pre-SAR. De bedragen zijn afkomstig uit de begroting van Rijkswaterstaat.
- Bijdrage voor de inhuur van SAR helikopter, het contract is in 2015 door IenW voor 5 jaar afgesloten en verlengd tot eind 2022. Vanaf november 2022 vliegen de SAR helikopters onder het nieuwe contact op het budget bij Defensie / CZSK / Kustwacht Nederland.
- Bijdrage voor Scheepvaartveiligheid Windenergie op Zee om de veiligheid te waarborgen in en om de windenergieparken op de Noordzee.
Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
- De inzet van de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (personeel) bestaande uit; liaison, boarding officers, Aerial officers, medewerkers handhavingsdesk en medewerkers Maritiem Informatie Knooppunt.
Economische Zaken en Klimaat
- De inzet van Staatstoezicht op de Mijnen (personeel) bestaande uit; inspecteurs.
Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
- De inzet van de Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (personeel) bestaande uit; medewerker handhavingsdesk.
| DEFENSIE / KUSTWACHT (Uitgaven): | ||||||||||
| Defensie / Kustwacht | X | Uitvoering Kustwachttaken (exploitatie personeel) | Centrale coördinatie Kustwachttaken | 9291 | 8301 | 9238 | 9168 | 9068 | 9068 | 9068 |
| Defensie / Kustwacht | X | Uitvoering Kustwachttaken (exploitatie materieel) | Centrale coördinatie Kustwachttaken | 38150 | 36460 | 36571 | 36651 | 36749 | 36749 | 36749 |
| Defensie / Kustwacht | X | Uitvoering Kustwachttaken (investering) | Investeringen, o.a. t.b.v het MOC (DMO/JIVC en DLP) | 9451 | 41770 | 49601 | 48218 | 27472 | 27665 | 27742 |
| Subtotaal eigen uitgaven Kustwacht | 56.892 | 86.531 | 95.410 | 94.037 | 73.289 | 73.482 | 73.559 | |||
| UITGAVEN BIJ DEELNEMENDE DEPARTEMENTEN (Kosten): | ||||||||||
| Politie | VI | Inzet Politie personeel & helikopter, | Algemene handhaving / wetgeving scheepvaartverkeer / bemanningcontrole | 1670 | 2021 | 2021 | 2021 | 2021 | 2021 | 2021 |
| Financiën | IX | Inzet Douane personeel | Fraudecontrole | 1376 | 1376 | 1376 | 1376 | 1376 | 1376 | 1376 |
| Defensie | X | Inzet KM personeel, beheerskosten, Kmar personeel, vliegers Dornier, ICT uitgaven bij DMO/JIVC en mijnenbestijdingsvaartuigen | Uitvoering grensbewaking / luchtsurveillances / beheerskosten Defensie / mijnenbestrijding | 9375 | 7612 | 7462 | 7462 | 7462 | 7462 | 7462 |
| Infrastructuur en Waterstaat | XII | Inzet ILT personeel, RWS personeel, RWS materieel, inhuur SAR helikopter tot medio 2022, ETV/betonningsvaartuigen en Windenergie op Zee. | Bijdragen aan veilig vaarwater, handhaving via luchtsurveillance | 16013 | 24768 | 24722 | 27027 | 27028 | 27030 | 27031 |
| Economische zaken en Klimaat | XIII | Inzet SodM-personeel | Staatstoezicht op de Mijnen | 25 | 28 | 28 | 28 | 28 | 28 | 28 |
| Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit | XIV | Inzet NVWA-personeel | Visserijcontrole | 617 | 806 | 806 | 806 | 806 | 806 | 806 |
| Onderwijs, Cultuur en Wetenschap | VII | Inzet OCW-personeel | Bescherming van cultureel erfgoed | 0 | 87 | 87 | 87 | 87 | 87 | 87 |
| Subtotaal uitgaven bij deelnemende departementen | 29.076 | 36.698 | 36.502 | 38.807 | 38.808 | 38.810 | 38.811 | |||
| Totale uitgaven ten behoeve van de Kustwacht | 85.968 | 123.229 | 131.912 | 132.844 | 112.097 | 112.292 | 112.370 |
Bijlage 4: Instandhouding
Het ministerie van IenW is verantwoordelijk voor de ontwikkeling en instandhouding van het hoofdwegennet, hoofdvaarwegennet, hoofdspoorweginfrastructuur en het hoofdwatersysteem. Dit doet IenW samen met Rijkswaterstaat en ProRail. De netwerken beschermen ons tegen het water, dragen bij aan de economische ontwikkeling van ons land en zorgen ervoor dat mensen elkaar kunnen ontmoeten, goederen en diensten kunnen worden vervoerd en dat Nederland in verbinding staat met de rest van de werelIn deze bijlage wordt toegelicht wat de vier netwerken omvatten, en hoe de instandhouding van deze netwerken wordt aangepakt. Daarbij wordt ingegaan op de opgave van de toekomst, waaronder het basiskwaliteitsniveau en de ontwikkelingen met betrekking tot het ontwikkelplan assetmanagement. Ook zijn de overzichten met de benodigde en beschikbare middelen voor instandhouding tot en met 2036 opgenomen.
1. Instandhouding van de netwerken
De Nederlandse infrastructuurnetwerken behoren tot de beste én meest intensief gebruikte netwerken ter wereld. Een goede instandhouding van netwerken is een randvoorwaarde voor de veiligheid, bereikbaarheid en leefbaarheid van Nederland. Om dit zo te houden, borgen IenW en de uitvoeringsorganisaties Rijkswaterstaat (RWS) en ProRail systematisch de instandhouding van de netwerken over de gehele levenscyclus. De netwerken worden, naast het intensieve gebruik, gekenmerkt door inpassing in een sterk verstedelijkte delta. Daardoor omvatten de netwerken voorzieningen als beweegbare bruggen, tunnels, op- en afritten, geluidschermen, sluizen en stormvloedkeringen. Deze elementen zorgen voor netwerken met een hoog serviceniveau, maar vergen ook onderhoud. Figuren 1 en 2 illustreren de omvang van netwerken.
Figuur 7 Netwerken Rijkswaterstaat
Figuur 8 Netwerken ProRail
Scope van instandhouding
Bij instandhouding gaat het om het behouden van de huidige functie van de infrastructuur. De begrippen die hierbij in het Mobiliteitsfonds en Deltafonds worden gehanteerd zijn: exploitatie, onderhoud en vernieuwing infrastructuur:
- Tot het domein van de exploitatie behoren (beheer)activiteiten die gericht zijn op het reguleren van het gebruik: verkeersleiding en capaciteitsmanagement, verkeersmanagement en watermanagement;
- Onderhoud betreft de activiteiten die erop zijn gericht de beoogde (ontwerp)levensduur van de infrastructuur te realiseren;
- Vernieuwing is gericht op het begin van een nieuwe levenscyclus van een nieuw object of het verlengen van de levensduur van het bestaande object (vervanging en renovatie). Het gaat bij vernieuwing expliciet niet om activiteiten die gericht zijn op toevoeging van functies of om aanleg van nieuwe of uitbreiding van bestaande infrastructuur (ontwikkeling).
Werkwijze instandhouding
Bij de instandhouding van de netwerken staan de prestaties die deze netwerken moeten leveren en de doelmatigheid van instandhoudingswerkzaamheden centraal. Het zijn de prestaties – de beschikbaarheid, betrouwbaarheid, duurzaamheid en veiligheid van de infrastructuur – die de gebruikers direct ervaren. Over deze te leveren prestaties en de bijhorende budgetten maakt IenW afspraken met ProRail en RWS. De slijtage van de infrastructuur vanwege veroudering en gebruik in combinatie met deze afspraken vormen de basis van de instandhoudingswerkzaamheden die door ProRail en RWS jaarlijks worden uitgevoerd. Onderstaande aspecten geven samen een beeld van de systematische aanpak en daarmee hoe de programmering ten behoeve van de instandhouding van de Rijksinfrastructuur tot stand komt:
- De aanlegbesluiten zijn het meest bepalend voor de budget- en capaciteitsbehoefte, zowel voor de aanlegkosten zelf, als de structurele instandhoudingskosten in de decennia daarna. Zo kost het instandhouden van een tunnel meer dan een brug (in geval van een oeververbinding) of dan een weg op maaiveld (in geval van een landtunnel). Bedenk daarbij dat een tunnel meer is dan een betonnen bak onder de grond, maar dat deze ook vol zit met andere voorzieningen zoals vluchtwegen met brandveilige deuren, luchtzuiveringssystemen en elektronica die ook bediend en onderhouden moet worden;
- De beheerders werken volgens een werkwijze waarbij de gehele levenscyclus van de onderdelen en objecten wordt betrokken. Als eenmaal wordt besloten tot de aanleg van infrastructuur is op basis van ervaring al bekend wat voor instandhoudingswerkzaamheden aan de diverse objecten gemiddeld per jaar nodig zijn. Dit is vastgelegd in de instandhoudingsregimes. De instandhoudingsregimes zijn één onderdeel op basis waarvan de instandhoudingsprogrammering wordt opgesteld;
- De extra budgetbehoefte voor instandhouding in verband met de uitbreiding van de infrastructuur wordt bij het besluit om tot aanleg over te gaan ook toegevoegd aan de instandhoudingsbudgetten vanaf het jaar na beoogde openstelling;
- In de instandhoudingsregimes zijn ook regelmatige inspecties opgenomen, die leiden tot het inventariseren van de toestand van de objecten en – indien nodig – het nemen van maatregelen (concrete maatregelen of intensiveren inspecties). De inspecties krijgen een plaats in de instandhoudingsprogrammering;
- Tevens wordt bezien of er vanuit doelmatigheidsoogmerk en het beperken van hinder voor onze gebruikers, maatregelen gekoppeld kunnen worden (werk met werk): onderhoudswerkzaamheden met andere onderhoudswerkzaamheden, maar ook mogelijkheden om onderhoudsmaatregelen te koppelen aan vernieuwings- of aanlegprojecten die in de komende jaren gepland zijn. Het kan dus zijn dat in de regimes beoogde maatregelen naar een later moment worden verschoven om werk met werk te maken;
- Het kan ook voorkomen dat een bepaald schadebeeld of een ongeplande gebeurtenis vraagt om tussentijds ingrijpen (bijvoorbeeld de overstromingen in Limburg of de aanvaring bij de Gerrit Krolbrug). Die tussentijdse maatregelen worden dan geprioriteerd ten koste van reeds geprogrammeerde maatregelen. Het onderhoud dat als gevolg daarvan wordt uitgesteld, dient vervolgens opnieuw een plek te krijgen in de instandhoudingsprogrammering;
- De totale programmering is een samenstel van preventieve en correctieve maatregelen. Leidend daarbij is het principe de kosten over de gehele levenscyclus van de infrastructuur (Life Cycle Costing; LCC) zo laag mogelijk te krijgen binnen de gegeven kaders en ontwikkelingen op de netwerken, rekening houdend met de gewenste netwerkprestaties. Waar sprake is van uitgesteld onderhoud, is vaak ook meer sprake van verstoringen en hinder. De beheerders proberen dit voor het gehele netwerk zoveel mogelijk te beperken.
Het is van belang te beseffen dat veiligheid te allen tijde bovenaan staat. Indien geconstateerd wordt dat de veiligheid voor de gebruikers in het geding is, dan worden direct maatregelen genomen om het gebruik van de infrastructuur weer binnen de geldende kaders plaats te laten vinden, bijvoorbeeld (tijdelijke) snelheidsverlagingen ter plaatse of andere (tijdelijke) gebruiksbeperkingen of fysieke infrastructuur ondersteunende maatregelen.
Om de systematische werkwijze op een hoger niveau te brengen worden externe toetsingen ingezet. Deze leveren waardevolle inzichten op voor zowel de interne processen als het in beeld hebben van de opgave buiten.
Werkwijze vernieuwing bij RWS
De objecten en onderdelen zoals sluizen, bruggen en tunnels, hebben een beperkte levensduur en dienen aan het eind hiervan te worden vernieuwd. Door grootschalige aanleg, met name vanaf de jaren 50 van de vorige eeuw, en het intensievere gebruik is sprake van een flinke vernieuwingsopgave.
Om de veiligheid en de beschikbaarheid van de netwerken in stand te houden wordt voor alle netwerken en onderdelen daarvan de opgave in kaart gebracht.
Allereerst wordt op basis van het ontwerp ingeschat wanneer vernieuwing aan de orde zal zijn. Daarnaast worden de objecten onderworpen aan inspecties en berekeningen. Dit leidt tot het inzicht in, en een prognose van, waar op een termijn van vijf tot vijftien jaar vernieuwing nodig is. Zo worden, steeds vooruitkijkend, objecten en onderdelen geïdentificeerd waarvoor een planfase wordt gestart. In de planfase wordt de uiteindelijke opgave vastgesteld en daarna volgt een definitief besluit over de aanpak van het betreffende object.
Het vernieuwingsprogramma (programma Vervanging en Renovatie) kent een technische aanleiding, namelijk het einde van de technische levensduur van onderdelen en objecten in het hoofdwegennet. Vanuit dit perspectief hoeven geen aanvullende wensen of functionaliteiten te worden toegevoegd. Maar omdat het relatief grote ingrepen in het netwerk betreft, wordt ook gekeken naar eventuele verstandige, aanvullende investeringen in het kader van beleidsdoelstellingen zoals bereikbaarheid, duurzaamheid en klimaatadaptatie. Het primaire doel blijft echter het borgen van de beschikbaarheid en veiligheid van de Rijksnetwerken. Door het vernieuwen van objecten en onderdelen worden de beschikbaarheid en veiligheid van de netwerken op lange termijn geborgd.
Opgave naar de toekomst: toewerken naar een nieuw Basiskwaliteitsniveau
Nederland beschikt over een goede infrastructuur, zeker in vergelijking met omringende landen. Onze wegen, spoorwegen en waterwegen zorgen voor goede bereikbaarheid en hebben de afgelopen decennia veel welvaart en welzijn gebracht. Dat is geen vanzelfsprekendheid. Veel wegen, bruggen, viaducten en sluizen werden halverwege de vorige eeuw gebouwd en zijn nu aan groot onderhoud of vervanging toe. De infrastructuur heeft het zwaarder te verduren dan werd voorzien in de tijd dat het werd aangelegd. Daar komt bij dat nieuwe ontwikkelingen in technologie en digitalisering, maar ook het veranderende klimaat met hitte, droogte en hevige neerslag nieuwe eisen aan de infrastructuur stellen. Ook zijn er achterstanden in het onderhoud ontstaan. Deze werden eind 2022 becijferd op € 1,8 miljard8. In het coalitieakkoord zijn daarom extra middelen vrijgemaakt voor de instandhouding van onze netwerken.
In lijn met de motie Stoffer c.s. is toegewerkt naar een meerjarenplan voor instandhouding van de Rijksinfrastructuur. Het plan bevat een nieuw basiskwaliteitsniveau voor de netwerken in beheer van RWS en is gericht op een stabiele langdurige programmering, waarbij op termijn het uitgesteld onderhoud kan worden ingelopen. Bij brief van 17 maart 2023 is de kamer hierover geïnformeerd.
Met het basiskwaliteitsniveau (BKN) werken we toe naar een stabiel, langjarig en robuust onderhoudsniveau. Zo bieden we in het hele land een toekomstvast fundament, dat zekerheid geeft aan gebruikers en marktpartijen die betrokken zijn bij instandhouding en aanleg. In het BKN is voor de netwerken van RWS vastgesteld waar een weg, vaarweg, of waterwerk in de basis aan moet voldoen om de gebruikers en belanghebbenden goed te kunnen blijven bedienen. Een robuust mobiliteitssysteem met basale voorzieningen passend bij de functie van de verschillende netwerken. Voor instandhouding RWS wordt uitgegaan van de volgende uitgangspunten:
- Nederland is beschermd tegen hoogwater en beschikt over voldoende water en voldoende schoon (drink)water;
- De huidige wegen zijn beschikbaar om Nederland bereikbaar te houden;
- De huidige vaarwegen zijn beschikbaar om goederen te vervoeren, bestemmingen bereikbaar zijn en de reistijd is betrouwbaar;
- De constructieve veiligheid van de netwerken en de daarin gelegen kunstwerken (bruggen, tunnels, viaducten, etc.) wordt geborgd;
- De omgeving blijft bereikbaar door oeververbindingen en kruisende infra voor een fijnmazig netwerk.
De betrouwbaarheid uit zich door te groeien naar een beter voorspelbare situatie m.b.t. storingen en een vermindering van het aantal ongeplande storingen. De maakbaarheid van de opgaven - samen met de ontwikkelsnelheid van nieuwe technologieën - bepaalt de snelheid waarmee het nieuwe basiskwaliteitsniveau kan worden bereikt. Het BKN kent daarmee een ingroeitraject.
Omdat een deel van het aanlegprogramma door stikstof voorlopig tot stilstand komt, wordt het in stand houden van wat we hebben nog belangrijker. Daarom is het voornemen een beweging van nieuwe aanlegprojecten naar instandhouding te maken en daarmee middelen, maar ook capaciteit bij RWS, vrij te spelen voor instandhouding. Met deze middelen kunnen we werken aan de grootste onderhoudsopgave van onze infrastructuur ooit. Het streven is een groei van het productievolume te realiseren van € 2 miljard naar € 3 miljard.
Met deze middelen kan RWS op termijn toewerken naar een hoger instandhoudingsvolume en dat ook vasthouden. Om RWS maximaal te ondersteunen in het realiseren van deze groei, wordt de sturing verder geoptimaliseerd. In de nieuwe aansturing zal er sprake zijn van één integrale achtjarige opdracht voor alle instandhoudingswerkzaamheden van RWS. Een achtjarige voortrollende opdracht in combinatie met verdere optimalisatie van de agentschapssturing, maakt het mogelijk om meer efficiëntievoordelen te realiseren. RWS wordt hierdoor beter in staat gesteld om kosten efficiënt over de gehele levenscyclus (LCC) voordelen te behalen, slim werk-met-werk te maken en effectievere contractvormen in de markt te zetten. Hierin moeten ook de effecten van reeds ingezette verbetermaatregelen zichtbaar worden. De areaalinformatie wordt verbeterd middels het ontwikkelplan assetmanagement en via Markt in Transitie wordt er gewerkt aan effectieve contractvormen en een blijvend goede samenwerking met de markt.
Ook na het definiëren van het basiskwaliteitsniveau is echter sprake van onzekerheden, is onduidelijk in welke mate de efficiency in de keten zijn doorwerking heeft, hoeverre achterstanden op de netwerken op korte termijn kunnen worden weggewerkt. Alle maatregelen worden daarom gevalideerd en gemonitord. Mochten er additionele maatregelen nodig blijken te zijn, dan zullen er keuzes moeten worden gemaakt om binnen de kaders te blijven – zowel wat betreft financiële middelen als capaciteit.
Naar verwachting kan eind 2023 de validatie naar de instandhoudingskosten worden afgerond. Bij de validatie van het basiskwaliteitsniveau voor de RWS netwerken wordt het ministerie van IenW ondersteund door een externe partij. Een volgende validatie naar de instandhoudingskosten ProRail wordt in 2024 afgerond.
Te leveren prestaties
De prestaties van de infrastructuur worden gemeten en uitgedrukt in indicatoren. Over de indicatoren met daarbij horende (streef)waarden worden prestatieafspraken gemaakt met RWS en ProRail en hiervoor worden budgetten beschikbaar gesteld. Voor de netwerken in beheer van RWS moeten de afspraken over het basiskwaliteitsniveau nog worden vertaald naar nieuwe indicatoren en streefwaarden.
Dit vergt nog verdere uitwerking, daarom wordt in afwachting daarvan nog uitgegaan van de prestatieafspraken vanuit de SLA 2022-2023. Hierbij opgemerkt dat ook toen al gold dat de er aan de Tweede Kamer zal worden gerapporteerd hoe gescoord wordt op de prestatieindicatoren, maar dat hierbij niet kan worden gestuurd op het behalen van de streefwaarden.
Het basiskwaliteitsniveau is leidend voor het werk dat RWS moet voorbereiden. Met ProRail zijn prestatieafspraken gemaakt die zijn opgenomen in de tienjarige beheerconcessie (2015-2025) en de (twee)jaarlijkse beheerplannen.
In tabel 1 en 2 staat een overzicht van de prestatieafspraken opgenomen. Toelichting op de indicatoren en de gerealiseerde prestaties zijn te vinden de Instandhoudingsbijlage bij het Jaarverslag.
| Hoofdwegennet | |||||
| Beschikbaarheid | |||||
| Technische beschikbaarheid van de weg | 90% | 99% | 99% | 99% | 98% |
| Files door Werk in Uitvoering als gevolg van aanleg en gepland onderhoud in: | |||||
| Voertuigverliesuren (vanaf 2018) | 10% | 3% | 6% | 7% | 3% |
| Levering verkeersgegevens: | |||||
| – Beschikbaarheid data voor derden | 90% | 93% | 93% | 94% | 93% |
| – Actualiteit data voor derden | 95% | 97% | 100% | 96% | 100% |
| Veiligheid | |||||
| – Voldoen aan norm voor verhardingen | 99,7% | 99,8% | 99,7% | 99,8% | 99,7% |
| – Voldoen aan norm voor gladheidbestrijding | 95% | 97% | Voldoende | 99% | 99% |
| Hoofdvaarwegennet | |||||
| Beschikbaarheid / Betrouwbaarheid | |||||
| Stremmingen gepland onderhoud | 0,8% | 0,2% | 0,5% | 2,0% | 1,0% |
| Stremmingen ongepland onderhoud | 0,2% | 0,5% | 1,0% | 1,0% | 2,4% |
| Tijdig melden ongeplande stremmingen | 97% | 98% | 98% | 98% | 98% |
| Vaargeul op orde (% oppervlakte op orde) | |||||
| – Toegangsgeulen | 99% | 100% | 100% | 100% | 100% |
| – Hoofdtransportassen | 90% | 92% | 92% | 92% | 93% |
| – Hoofdvaarwegen | 85% | 80% | 81% | 80% | 82% |
| – Overige vaarwegen | 85% | 83% | 83% | 83% | 83% |
| Veiligheid | |||||
| Vaarwegmarkering op orde | 95% | 90% | 91% | 92% | 88% |
| Hoofdwatersysteem | |||||
| Waterveiligheid | |||||
| Handhaving kustlijn | 90% | 92% | 91% | 90% | 91% |
| Beschikbaarheid stormvloedkeringen | 100% | 83% | 83% | 83% | 83% |
| Waterhuishouding op orde in alle peilgereguleerde gebieden | 100% | 75% | 50% | 100% | 75% |
| Betrouwbaarheid informatievoorziening | 95% | 99% | 100% | 96% | 100% |
| *Er worden streefwaarden voor drie jaren gevraagd: die blijven voorlopig voor alle jaren gelijk, maar kunnen wel veranderen door BKN | |||||
| Bron RWS |
| Klantoordeel reizigersvervoerders | 6 | 7 | 7 | 7 |
| Klantoordeel goederenvervoerders | 6 | 7 | 6 | 5 |
| Reizigerspunctualiteit HRN (5 min) (met NS) | 88,9% | 91,5% | 94,4% | 91,6% |
| Reizigerspunctualiteit HRN (15 min) (met NS) | 96,7% | 97,4% | 98,1% | 97,3% |
| Reizigerspunctualiteit HSL (5 min) (met NS) | 82,1% | 84,2% | 89,2% | 82,0% |
| Betrouwbaarheid regionale series (3 min) | 90,7% | 93,7% | 93,7% | 91,3% |
| Impactvolle verstoringen | 520 | 450 | 406 | 455 |
- Toelichting bodemwaarde: Waarde voor het jaarlijks minimaal te realiseren prestatieniveau op een prestatie indicator. In het geval van de prestatie indicator ‘Impactvolle storingen op de infra’ geldt een maximum.
2. Budgettair beeld
Beschikbare budgetten Exploitatie, onderhoud en Vernieuwing
Met de extra middelen voor instandhouding uit het coalitieakkoord en de schuif vanuit het aanlegprogramma zijn er meer middelen beschikbaar voor instandhouding. Hiermee wordt ingezet op de maximale productiecapaciteit die RWS kan leveren
In de begroting 2024 groeien we voor de periode 2023-2030 toe naar een beschikbaar budget van € 2,9 miljard per jaar voor instandhouding (€ 2,1 miljard BenO en € 0,8 miljard VenR). Dit is inclusief inzet van een deel van de balanspost Nog Uit Te Voeren Werk (NUTW) en reguliere ontvangsten. Het verschil ten opzichte van € 3 miljard wordt als doelmatigheidswinst ingezet voor de Rijksbrede taakstelling.
Met vaststellen van het BKN en de langere planningshorizon wordt aangenomen dat de markt op een efficiëntere manier kan worden benaderd, wat een doelmatigheidswinst oplevert. Deze wordt geschat op een voordeel van 1% in 2026 oplopend tot 5%. RWS wordt gevraagd dezelfde kwaliteit van het BKN blijft leveren
Dit zal een forse inspanning voor de uitvoering vragen, ook omdat er nog steeds sprake zal zijn van een verhoogd risico op verstoringen en zij-invliegers mede als gevolg van het uitgesteld onderhoud dat in voorgaande jaren is ontstaan
Om deze redenen wordt er monitoring opgezet of de gevraagde efficiëntie gerealiseerd wordt en sturen we bij indien nodig.
Instandhoudingsopgave ProRail
Voor de hoofdspoorwegen bestaat een basiskwaliteitsniveau voor instandhouding tot en met 2025, dat via een reguliere cyclus wordt herijkt. De laatste validatie is in 2020 uitgevoerd door Horvat en PwClRebel (Kamerstuk 35300 A, nr. 94 en Kamerstuk 35 570 A nr. 46). Dit najaar verwacht IenW een herijkte gevalideerde budgetbehoefte van ProRail voor de instandhoudingskosten vanaf 2026 en verder. De uitkomsten van de validatie en de rapportage zullen aan de Tweede Kamer worden toegezonden.
Voor het spoornetwerk zal op basis van de gevalideerde budgetbehoefte een vergelijkbaar proces als voor de RWS-netwerken worden doorlopen om tot een nieuw basiskwaliteitsniveau voor spoor vanaf 2026 te komen. In het voorjaar van 2024 informeren we de Kamer over de besluitvorming over instandhoudingsopgave, het basiskwaliteitsniveau spoor en bijbehorende budget. Een deel van de beschikbare budgetten instandhouding ProRail staat nog op de Aanvullende Post in afwachting van het opleveren van het basiskwaliteitsniveau in voorjaar 2024.
Budgetten instandhouding
In de periode tot en met 2037 zijn de volgende budgetten benodigd en beschikbaar voor instandhouding.
| Hoofdwegen | |||||||||||||||||
| MF 12.01 | Exploitatie | 4.135 | 4.401 | 4.600 | 9.335 | 9.945 | 9.182 | 8.365 | 8.203 | 4.404 | 4.404 | 4.404 | 4.404 | 4.404 | 4.404 | 4.404 | 88.994 |
| MF 12.02.01 | Onderhoud | 774.855 | 904.696 | 941.286 | 884.439 | 869.955 | 882.986 | 893.404 | 885.903 | 545.984 | 547.135 | 549.650 | 582.462 | 575.086 | 609.195 | 626.407 | 11.073.443 |
| MF.12.06.02 | Overige netwerkgebonden kosten | 169.368 | 108.509 | 112.171 | 243.411 | 249.125 | 226.919 | 206.684 | 202.716 | 108.834 | 108.807 | 108.807 | 108.833 | 108.833 | 108.833 | 108.833 | 2.280.683 |
| Totaal budget Exploitatie en Onderhoud Hoofdwegen | 948.358 | 1.017.606 | 1.058.057 | 1.137.185 | 1.129.025 | 1.119.087 | 1.108.453 | 1.096.822 | 659.222 | 660.346 | 662.861 | 695.699 | 688.323 | 722.432 | 739.644 | 13.443.120 | |
| Hoofdvaarwegen | |||||||||||||||||
| MF 15.01 | Exploitatie | 9.856 | 9.947 | 10.219 | 24.482 | 26.732 | 23.131 | 21.512 | 21.414 | 10.209 | 10.209 | 10.209 | 10.209 | 10.209 | 10.209 | 10.209 | 218.756 |
| MF 15.02.01 | Onderhoud | 419.131 | 515.281 | 511.222 | 432.959 | 417.289 | 433.729 | 436.181 | 431.343 | 192.477 | 194.715 | 198.478 | 245.936 | 245.936 | 245.936 | 245.936 | 5.166.549 |
| MF 15.06.02 | Overige netwerkgebonden kosten | 56.001 | 33.069 | 34.658 | 84.961 | 93.351 | 76.810 | 71.307 | 70.834 | 33.914 | 33.914 | 33.914 | 33.914 | 33.914 | 33.914 | 33.914 | 758.389 |
| Totaal budget Exploitatie en Onderhoud Hoofdvaarwegen | 484.988 | 558.297 | 556.099 | 542.402 | 537.372 | 533.670 | 529.000 | 523.591 | 236.600 | 238.838 | 242.601 | 290.059 | 290.059 | 290.059 | 290.059 | 6.143.694 | |
| Hoofdwatersysteem | |||||||||||||||||
| DF 3.01.01 | Watermanagement | 7.304 | 7.594 | 8.019 | 13.765 | 16.597 | 16.350 | 16.155 | 16.479 | 8.273 | 8.273 | 8.273 | 8.273 | 8.273 | 8.273 | 8.273 | 160.174 |
| DF 3.02.01 | Onderhoud Waterveiligheid | 223.403 | 265.565 | 315.791 | 235.275 | 227.004 | 228.218 | 231.055 | 227.521 | 91.692 | 80.431 | 84.982 | 116.304 | 116.304 | 116.304 | 116.304 | 2.676.153 |
| DF 3.02.02 | Onderhoud Zoetwatervoorziening | 87.693 | 21.701 | 23.761 | 23.395 | 10.204 | 10.657 | 10.226 | 10.593 | 3.803 | 3.804 | 6.705 | 7.188 | 6.705 | 23.135 | 23.135 | 272.705 |
| DF 5.02.01 | Overige netwerkgebonden kosten | 84.082 | 67.014 | 71.077 | 125.560 | 146.681 | 144.985 | 142.554 | 145.414 | 73.004 | 73.004 | 73.004 | 73.004 | 73.004 | 73.004 | 73.004 | 1.438.395 |
| Totaal budget Watermanagement en Onderhoud Hoofdwatersysteem | 402.482 | 361.874 | 418.648 | 397.995 | 400.486 | 400.210 | 399.990 | 400.007 | 176.772 | 165.512 | 172.964 | 204.769 | 204.286 | 220.716 | 220.716 | 4.547.427 | |
| Totaal budget Exploitatie, Watermanagement en Onderhoud | 1.835.828 | 1.937.777 | 2.032.804 | 2.077.582 | 2.066.883 | 2.052.967 | 2.037.443 | 2.020.420 | 1.072.594 | 1.064.696 | 1.078.426 | 1.190.527 | 1.182.668 | 1.233.207 | 1.250.419 | 24.134.241 |
| Hoofdwegen | |||||||||||||||||
| MF 12.02.04 | Vernieuwing | 238.611 | 309.145 | 328.222 | 278.098 | 586.189 | 640.125 | 560.239 | 445.673 | 257.993 | 257.185 | 292.539 | 328.476 | 323.410 | 288.711 | 291.230 | 5.425.846 |
| Hoofdvaarwegen | |||||||||||||||||
| MF 15.02.04 | Vernieuwing | 43.074 | 137.839 | 209.582 | 261.870 | 251.403 | 254.942 | 240.161 | 239.500 | 143.632 | 141.441 | 139.791 | 156.815 | 156.815 | 156.815 | 156.815 | 2.690.495 |
| Hoofdwatersysteem | |||||||||||||||||
| DF 3.02.03 | Vernieuwing | 26.473 | 17.664 | 20.822 | 46.873 | 54.761 | 150.862 | 174.597 | 172.535 | 168.040 | 168.040 | 165.138 | 164.655 | 165.138 | 165.138 | 165.138 | 1.825.874 |
| Totaal budget Vernieuwing | 308.158 | 464.648 | 558.626 | 586.841 | 892.353 | 1.045.929 | 974.997 | 857.708 | 569.665 | 566.666 | 597.468 | 649.946 | 645.363 | 610.664 | 613.183 | 9.942.215 |
| Mobiliteitsfonds | |||||||||||||||||
| MF 12.03.02 | Reservering areaalgroei hoofdwegen | 0 | 0 | 0 | 5.245 | 10.491 | 26.347 | 32.190 | 32.222 | 37.227 | 41.641 | 41.641 | 44.478 | 53.998 | 53.735 | 45.794 | 425.009 |
| MF 15.03.02 | Reservering areaalgroei hoofdvaarwegen | 0 | 21.863 | 21.863 | 21.863 | 25.370 | 30.517 | 30.517 | 30.517 | 30.517 | 30.517 | 30.517 | 30.517 | 30.517 | 30.517 | 25.598 | 391.210 |
| MF 11.03.03 | Reservering CA Rutte IV instandhouding | 0 | 0 | 90.739 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 943.542 | 985.704 | 1.070.545 | 1.166.817 | 1.140.025 | 1.184.637 | 1.184.637 | 7.766.646 |
| Totaal reserveringen Mobiliteitsfonds | 0 | 21.863 | 112.602 | 27.108 | 35.861 | 56.864 | 62.707 | 62.739 | 1.011.286 | 1.057.862 | 1.142.703 | 1.241.812 | 1.224.540 | 1.268.889 | 1.256.029 | 8.582.865 | |
| Deltafonds | |||||||||||||||||
| DF 1.02.01 | Reservering areaalgroei hoofdwatersysteem | 0 | 1.741 | 1.741 | 1.741 | 1.741 | 1.741 | 1.741 | 1.741 | 1.742 | 1.742 | 1.742 | 1.742 | 1.742 | 1.742 | 1.742 | 24.381 |
| DF 5.04.01 | Reservering CA Rutte IV instandhouding | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 256.360 | 256.360 | 256.360 | 256.360 | 256.360 | 256.360 | 256.357 | 1.794.517 |
| Totaal reserveringen Deltafonds | 0 | 1.741 | 1.741 | 1.741 | 1.741 | 1.741 | 1.741 | 1.741 | 258.102 | 258.102 | 258.102 | 258.102 | 258.102 | 258.102 | 258.099 | 1.818.898 | |
| Totaal reserveringen | 0 | 23.604 | 114.343 | 28.849 | 37.602 | 58.605 | 64.448 | 64.480 | 1.269.388 | 1.315.964 | 1.400.805 | 1.499.914 | 1.482.642 | 1.526.991 | 1.514.128 | 10.401.763 |
| Hoofdspoorweginfrastructuur | |||||||||||||||||
| MF 13.02 | Exploitatie | 336.529 | 327.972 | 323.854 | 329.658 | 327.336 | 326.694 | 326.558 | 326.495 | 328.213 | 329.630 | 328.755 | 328.703 | 329.126 | 327.231 | 327.388 | 4.924.142 |
| MF 13.02 | Onderhoud | 752.344 | 817.413 | 834.520 | 791.811 | 776.641 | 769.858 | 764.889 | 774.550 | 784.296 | 811.335 | 817.076 | 815.365 | 836.824 | 847.269 | 852.534 | 12.046.723 |
| MF 13.02 | Vernieuwing | 923.497 | 968.737 | 942.970 | 505.481 | 510.032 | 405.326 | 445.479 | 588.711 | 594.950 | 607.464 | 706.916 | 813.095 | 793.527 | 941.661 | 937.346 | 10.685.192 |
| MF 13.02 | Overige netwerkgebonden kosten | 496.663 | 450.423 | 459.832 | 467.917 | 550.257 | 457.923 | 460.307 | 461.796 | 465.090 | 469.381 | 470.453 | 471.051 | 440.547 | 437.742 | 433.184 | 6.992.566 |
| MF 13.02 | Gebruiksheffing vervoerders | ‒ 440.412 | ‒ 441.144 | ‒ 439.916 | ‒ 438.247 | ‒ 439.133 | ‒ 439.870 | ‒ 451.165 | ‒ 451.292 | ‒ 451.677 | ‒ 452.447 | ‒ 463.683 | ‒ 463.683 | ‒ 463.652 | ‒ 463.652 | ‒ 463.652 | ‒ 6.763.624 |
| Totaal budget Exploitatie, Onderhoud en Vernieuwing Spoor | 2.068.621 | 2.123.402 | 2.121.260 | 1.656.620 | 1.725.133 | 1.519.931 | 1.546.068 | 1.700.260 | 1.720.871 | 1.765.364 | 1.859.517 | 1.964.531 | 1.936.371 | 2.090.250 | 2.086.800 | 27.884.999 |
DBFM
Een deel van de instandhouding van de netwerken gebeurt via DBFM-contracten (Design-Build-Finance-Maintain). Bij deze contractvorm is aan een consortium niet alleen het ontwerp en de bouw van een project gegund, maar ook het onderhoud voor een langdurige periode. Bij DBFM is de opdrachtnemer niet alleen verantwoordelijk voor het ontwerp en de bouw van het project, maar ook voor de financiering en het totale onderhoud. Het is dus een geïntegreerde contractvorm. Bij traditionele contracten koopt het Rijk een product in: bijvoorbeeld een rijksweg met 2x2 rijstroken. Bij een DBFM-contract neemt het Rijk echter een dienst af: een beschikbare rijksweg. Het benodigde budget komt uit drie bronnen: (i) het aanlegbudget, (ii) het beschikbare exploitatie en onderhoudsbudget van reeds aanwezige infrastructuur en (iii) het budget voor areaalgroei voor dat deel van de infrastructuur dat nieuw wordt aangelegd. Ten behoeve van de aanbesteding van een DBFM-contract wordt een referentieraming opgesteld voor de te verwachten aanleg- en exploitatie en onderhoudskosten bij traditionele uitvoering. Deze referentieraming wordt gebruikt om de plafondprijs (het acceptabele maximum) voor de bieding te bepalen. Deze ramingen worden op dezelfde wijze uitgevoerd als de ramingen die voor LCC worden uitgevoerd. De aanbesteding verloopt in een aantal stappen. Na de laatste stap vindt ook de budgettaire verwerking in de begroting plaats. De beschikbare middelen vanuit Aanleg en exploitatie en onderhoud (incl. areaalgroei) worden overgeboekt naar het GIV/PPS-artikel. De middelen worden met eenzelfde «netto contante waarde» omgezet in een langjarige reeks ter betaling van de beschikbaarheidsvergoedingen. Dit is de zogenaamde financiële inpassing of DBFM conversie. Er wordt hiermee geen budget toegevoegd aan het project, de kasreeks wordt alleen aangepast aan de contractvorm. De prestatie-eisen en uitrustingsniveaus van de infrastructuur binnen het DBFM-contract zijn dezelfde als die aan RWS worden gesteld. Op het moment van aanbesteden wordt bij de M (maintain) van DBFM, een serviceniveau uitgevraagd dat past bij het onderhoudsregime wat op dat moment van toepassing was. Dat niveau geldt voor de looptijd van het contract en is daarmee niet budgettair flexibel. Bij DBFM geldt dat voor een periode van 20–25 jaar het consortium verantwoordelijk is voor het onderhoud van infrastructuur. Na afloop van het DBFM-contract valt dit deel van het areaal weer binnen het reguliere exploitatie en onderhoud van RWS. De mutaties tussen het exploitatie-, onderhoud- en vernieuwingartikel (voor wegen artikelonderdeel 12.02, vaarwegen artikelonderdeel 15.02, voor het hoofdwatersysteem artikel 3.02) en het DBFM artikel (voor wegen artikelonderdeel 12.04, vaarwegen artikelonderdeel 15.04, voor het hoofdwatersysteem artikel 4.02) zijn zichtbaar in de begroting en worden toegelicht. Na afloop van een DBFM-contract wordt het exploitatie- en onderhoudsdeel weer aan de reguliere exploitatie- en onderhouds-budgetten van RWS toegevoegd. In onderstaand overzicht is aangegeven voor welke projecten DBFM-contracten zijn afgesloten. Voor de financiering van deze projecten is het genoemde exploitatie- en onderhoudsbudget (per jaar) ingezet. Dit komt na afloop van het DBFM-contract weer beschikbaar tegen het dan geldende prijspeil.
| Hoofdwegennet | Baanlengte1 | Grote kunstwerken | Wegconfiguratie in M-fase | ||
| A12 Lunetten–Veenendaal | 65 km | 2x4, 2x3 | 2033 | 5,9 mln. | |
| A10 Tweede Coentunnel | 39 km | 1ste en 2de Coentunnel | 2x3+2x2, 2x4 | 2037 | 12,0 mln. |
| N33 Assen–Zuidbroek | 105 km | 2x2 | 2034 | 2,8 mln. | |
| A15 Maasvlakte–Vaanplein | 129 km | nieuwe Botlekbrug, Thomassentunnel, Botlektunnel | 2x3+2x2, 2x3, 2x2 | 2035 | 31,7 mln. |
| A1/A6 Diemen–Almere Havendreef (SAA) | 72 km | Aquaduct Muiden, verbrede Hollandse Brug | 2x5+2, 2x4+2 | 2042 | 11,9 mln. |
| A12 Veenendaal–Ede–Grijsoord | 50 km | 2x3 | 2032 | 2,2 mln. | |
| A9 Holendrecht–Diemen (Gaasperdammerweg, SAA) | 41 km | Gaasperdammer-tunnel | 2x5+1 | 2038 | 14,2 mln. |
| N18 Varsseveld Enschede | 70 km | 2x2+2x1 | 2043 | 1,8 mln. | |
| A27/A1 Utrecht Noord - knpt. Eemnes - Bunschoten | 53 km | 2x3+2x4 | 2043 | 3,9 mln. | |
| A6 Almere (SAA) | 39 km | 2x5 | 2039 | 3,3 mln. | |
| A24 Blankenburgverbinding | 35 km | Blankenburgtunnel, Aalkeettunnel | 2x3 | 2043 | 10,1 mln. |
| A16 Rotterdam | 37 km | Rottemerentunnel | 2x2+2x3 | 2043 | 7,2 mln. |
| A9 Badhoevedorp – Holendrecht (Amstelveen) | 52 km | 2x4+1 | 2038 | 2,6 mln. | |
| A15/A12 Ressen - Oudbroeken (ViA15) | 87 km | Brug over het Pannerdensch kanaal | 2x3 + 2x2 | 2044 | 6,1 mln. |
| Hoofdvaarwegennet | Vaarweglengte | Grote kunstwerken | |||
| Keersluis Limmel | Nieuwe Keersluis Limmel, incl. verkeersbrug over sluis | 2048 | 0,4 mln. | ||
| Beatrixsluis 3e Kolk | 4 km | Complex Prinses Beatrixsluis incl. baggeren, onderhoud oevers en ligplaatsen langs Lekkanaal | 2046 | 2,8 mln. | |
| Zeetoegang IJmond | Nieuwe zeesluis en sluiseilanden | 2045 | 2,5 mln. | ||
| Sluis Eefde | Nieuwe schutsluis inclusief onderhoud voorhavens (bestaande schutsluis tot 2021) | 2047 | 1,0 mln. | ||
| Hoofdwatersysteem | Grote kunstwerken | ||||
| Afsluitdijk | Afsluitdijk, spuicomplexen en keringen Den Oever en Kornwerderzand | 2047 | 9,3 mln. | ||
| Hoofdspoorweginfrastructuur | Spoorweglengte | Grote kunstwerken | |||
| HSL | 85 km | Tunnel Groene Hart, Doorgaand Spoorviaduct Bleiswijk, Tunnel Rotterdam Noord, Tunnel Oude Maas, Tunnel Dordtse Kil, Brug Hollands Diep | 2031 | N.v.t. |
- Baanlengte omvat: hoofdrijbanen, verbindingswegen en op- en afritten.
3. Overig
We zijn op weg naar een situatie waarin we een grotere instandhoudingsbehoefte moeten aankunnen om onze netwerken veilig, beschikbaar en betrouwbaar te houden. De komende jaren zien we als een transitiefase waarin Rijkswaterstaat en ProRail stapsgewijs kunnen toegroeien naar deze situatie. Maakbaarheid is hierbij een belangrijk uitgangspunt. Beide uitvoerders en de markt kunnen immers niet van vandaag op morgen structureel extra werk leveren. Uitvoeren van extra werk vraagt om een gedegen voorbereiding, aanbesteding en werving van personeel.
Ontwikkelplan Assetmanagement
In 2020 is de instandhoudingsbehoefte gevalideerd. Dat heeft ertoe geleid dat naast financiële maatregelen ook – in lijn met de aanbevelingen van Horvat en PwClRebel – maatregelen genomen worden om het assetmanagement voor het hoofdwegennet, het hoofdvaarwegennet en het hoofdwatersysteem te verbeteren. Daartoe is het Ontwikkelplan Assetmanagement IenW opgesteld. De Tweede Kamer is hierover december 2020 geïnformeerd.
Met het Ontwikkelplan is de ambitie voor de door RWS beheerde netwerken neergezet die past bij instandhoudingsopgave op deze netwerken. Assetmanagement is er om deze netwerken met oog voor de omgeving op een duurzame wijze beter te laten presteren zodat de gebruikers er nu en in de toekomst veilig gebruik van kunnen blijven maken. Het assetmanagement wordt zodanig ingericht dat Rijkswaterstaat op ieder moment in samenhang inzicht kan bieden in de staat en het presteren van de netwerken, de risico’s en kosten en op een veilige, betrouwbare en voorspelbare wijze diensten aan de maatschappij kan blijven verlenen. Het verbeterde assetmanagement resulteert erin dat IenW richting de politiek en samenleving overtuigende en inzichtelijk goede beslisinformatie kan opleveren om te komen tot realistische, betere, efficiëntere keuzes in het ontwikkelen, in stand houden en bedienen van de netwerken. En het resulteert erin dat Rijkswaterstaat betrouwbaar, voorspelbaar en eenduidig de instandhoudingsmaatregelen programmeert, plant, uitvoert opdat de netwerken zo efficiënt en effectief mogelijk functioneren.
Om deze ambitie te bereiken moeten op alle stappen van het assetmanagement verbeteringen doorgevoerd worden. De internationale norm ISO 55000 geeft hier richting aan. Het ontwikkeltraject duurt 5 jaar. De acties waren tot nu toe gericht op het verbeteren van de kaders en de tools voor uniform werken en het vastleggen van areaalgegevens zodat op landelijk en regionaal niveau betere afwegingen gemaakt kunnen worden. Voorts zijn de verantwoordelijkheden aangescherpt en eenduidig belegd, zowel binnen RWS als in de driehoek opdrachtgever-eigenaar-opdrachtnemer RWS. In 2024 en verder wordt hierop doorgepakt zodat de werkwijze, de areaalgegevens en IV in samenhang verbeteren. Ook zullen de prestatie- en sturingsafspraken geherdefinieerd worden, het startpunt van het assetmanagementbeleid. Het gaat hier om afspraken over het prestatieniveau van het hoofdwegennet, hoofdvaarwegennet en hoofdwatersysteem om invulling te geven aan een veilig, leefbaar en bereikbaar Nederland en afspraken over het daarvoor benodigde uitvoeringsapparaat. Nu er meerjarige zekerheid is over de budgetten voor instandhouding kan hieraan invulling gegeven worden.
Periodiek wordt geëvalueerd welke voortgang op de ambitie is bereikt, zodat leerervaringen kunnen worden benut in de volgende stap in de transitie. De voortgang op het meerjarige ontwikkelplan zal extern beoordeeld worden.
Programma Versoberingen en efficiency
In bijlage 4.2 van de Infrastructuurbegroting 2012 is de Tweede Kamer geïnformeerd over de toen niet gedekte onderhoudsproblematiek tot en met 2020 bij RWS en over de mix van maatregelen om deze problematiek te beheersen.
Eén van de maatregelen betreft een pakket aan efficiencymaatregelen en versoberingen van het onderhoudsniveau. De afspraken over deze te realiseren maatregelen zijn opgenomen in het Programma Versobering en Efficiency. De versoberingen en efficiencymaatregelen zijn stapsgewijs geïmplementeerd, omdat dit de mogelijkheid bood om binnen het afgesproken budgettaire kader door een verstandige mix van maatregelen passend bij de lokale situatie optimalisaties aan te brengen. Hierdoor konden en kunnen eventuele negatieve gevolgen voor doorstroming en veiligheid worden beperkt.
In bijlage 5 van de Infrastructuurbegroting 2013 is de verdeling van het totale pakket efficiency- en versoberingmaatregelen van € 1,64 miljard naar netwerk gepresenteerd. Hiervan is tot en met 2016 € 891 miljoen gerealiseerd. In die bijlage is tevens een eerste inschatting opgenomen van effecten op veiligheid en doorstroming.
In bijlage 4 van de Infrastructuurbegroting 2015 is de verdeling van het totale pakket efficiency- en versoberingsmaatregelen á € 1,64 miljard naar netwerk uitgesplitst en de prognose bijgesteld. In deze bijlage is de verwachte bandbreedte op basis van de verdere uitwerking en implementatie van de maatregelen in beeld gebracht. Wanneer het totaalpakket aan maatregelen bij de onderkant van de bandbreedte dreigt uit te komen, zal worden bijgestuurd door nieuwe maatregelen te treffen. Op basis van het huidige beeld is de inschatting dat het realiseren van het totale pakket van € 1,64 miljard aan versobering- en efficiencymaatregelen mogelijk is. Ten opzichte van de vorige begroting zijn de inzichten niet gewijzigd.
Zoals in eerdere begrotingen toegezegd, is geëvalueerd of met het Programma Versoberingen en Efficiency de gestelde doelen zijn bereikt en of er vervolgacties nodig zijn. Uitkomst is dat de maatregelen om te komen tot de afgesproken versoberingen en efficiency zijn geïmplementeerd en geborgd binnen de RWS organisatie.
Op basis van de gehanteerde monitoringssystematiek was in 2015 de aanname, dat de beoogde besparingen vrijwel volledig konden worden gerealiseerd. De absolute besparing was echter moeilijk aan te geven omdat meer (externe) factoren van invloed zijn op de cijfers. Wat voor RWS aanleiding was om na 2015 te stoppen met de centrale monitoring. Na 2015 is er dan ook geen duidelijk beeld of de beoogde besparingsresultaten daadwerkelijk zijn behaald.
In het licht van het nieuwe (basis)kwaliteitsniveau van de hoofdinfrastructuurnetwerken wordt dit niet meer verder onderzocht, omdat hiermee een nieuwe uitgangssituatie is gecreëerd. Dit is daarom de laatste keer dat over het programma versoberingen en efficiency worden gerapporteerd.
Bijlage 5: ProRail
In de kabinetsreactie op het rapport van de Tijdelijke Commissie Onderhoud en Innovatie spoor (Kamerstukken II 2011–2012, 32 707, nr. 16) is een pakket maatregelen aangekondigd om de informatievoorziening naar de Tweede Kamer beter en transparanter te maken (aanbevelingen 14 en 15). Een deel van deze maatregelen is verwerkt in de verdiepingsbijlagen. In deze bijlage wordt de informatie verstrekt die de aansluiting tussen de middelen op het Mobiliteitsfonds en de bestedingen door ProRail betreft. In deze bijlage zijn de volgende onderdelen opgenomen:
- Kasstroomoverzicht ontvangsten en uitgaven Mobiliteitsfonds 2024 (spoor);
- Overzicht van de baten en lasten ProRail 2022–2028;
- Kasstroomoverzicht ontvangsten en uitgaven ProRail 2022;
- Balansposten ProRail 2022.
In bijlage 4 Instandhouding zijn de gegevens over het areaal, de prestaties en budgetten opgenomen.
In verband met de voorgenomen omvorming van ProRail van bv naar zbo wordt bezien of deze bijlage vanaf de ontwerpbegroting 2025 blijft bestaan. De Kamer zal hier te zijner tijd over worden geïnformeerd.
Figuur 9 Kasstroomoverzicht ontvangsten en uitgaven Mobiliteitsfonds 2024 (spoor)
| Exploitatiebijdrage moederdepartement | 1.027 | 1.077 | 1.094 | 1.103 | 1.101 | 1.192 | 1.087 |
| Gebruiksvergoeding vervoerders | 355 | 440 | 441 | 440 | 438 | 439 | 440 |
| Geactiveerde uren en overige opbrengsten | 161 | 138 | 138 | 137 | 137 | 137 | 136 |
| Baten | 1.543 | 1.655 | 1.673 | 1.680 | 1.676 | 1.768 | 1.663 |
| Kosten van uitbesteed werk | 916 | 963 | 993 | 1.003 | 993 | 1.017 | 1.000 |
| Personeelskosten en overige kosten | 528 | 592 | 586 | 583 | 589 | 584 | 574 |
| Kapitaallasten | 99 | 100 | 94 | 94 | 94 | 167 | 89 |
| Lasten | 1.543 | 1.655 | 1.673 | 1.680 | 1.676 | 1.768 | 1.663 |
| Saldo van baten en lasten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Ontvangsten uit Infrastructuurfonds | 1.224 | 1.379 | 2.603 |
| Ontvangsten van vervoerders | 361 | 0 | 361 |
| Ontvangsten van derden | 114 | 145 | 259 |
| Ontvangsten totaal | 1.699 | 1.524 | 3.223 |
| Betalingen aan leveranciers | 1.113 | 1.263 | 2.376 |
| Betalingen aan werknemers | 363 | 107 | 470 |
| Betalingen aan banken (rente en aflossing) | 5 | 0 | 5 |
| Afdracht BTW aan fiscus | 109 | 0 | 109 |
| Betalingen totaal | 1.590 | 1.370 | 2.960 |
| Mutatie liquide middelen | 109 | 154 | 263 |
| Liquide middelen per 31-12-2022 | 539 | ||
| Liquide middelen per 31-12-2021 | 276 | ||
| Afname liquide middelen 2022 | 263 |
| Vooruit ontvangen bijdragen van derden | 200 | 64 | 264 |
| Vooruit ontvangen bijdragen van IenW | 117 | 46 | 163 |
| Vooruit ontvangen bijdragen | 317 | 110 | 427 |
| Nog te egaliseren investeringsbijdragen | 21 | 52 | 73 |
| Nog te egaliseren exploitatiebijdragen | ‒ 58 | 0 | ‒ 58 |
| Nog te egaliseren bijdragen | ‒ 37 | 52 | 15 |
| Getroffen voorzieningen en overige reserves | 76 | ||
| Saldo nog te betalen / vooruit betaalde kosten | 21 | ||
| Nog te betalen kosten | 97 | ||
| Liquide middelen per 31-12-2022 | 539 |
Bijlage 6: DBFM-conversies
Kenmerken DBFM-contracten
Een DBFM-contract is een geïntegreerde contractvorm, waarbij de opdrachtnemer verantwoordelijk is voor het ontwerp (design), de bouw (build), financiering (finance) en het onderhoud (maintain). De opdrachtgever gaat binnen een DBFM-contract een langlopende verplichting aan met een consortium van private partijen. Gedurende een periode van 20–25 jaar betaalt het Rijk een vergoeding aan het consortium voor de beschikbaarheid van de infrastructuur (beschikbaarheidsvergoeding). Voorts is een kenmerk van DBFM-contract een langjarig en vlak betalingsritme.
Verwerking potentiële DBFM-projecten in de verkenning- en planuit-werking
Bij de DBFM-projecten in voorbereiding wordt in de begroting op voorhand geen rekening gehouden met dit afwijkende betalingsritme dat kenmerkend is voor DBFM-contracten.9Net als voor andere MIRT-projecten wordt bij de betreffende modaliteit het volledige bedrag voor aanleg geraamd op het artikel voor verkenning en planuitwerking en wordt een reservering voor het onderhoud gemaakt binnen de reguliere onderhoudsbudgetten en/of de investeringsruimte. Mocht in een later stadium een aanbesteding in DBFM-vorm toch niet mogelijk of opportuun blijken, dan blijft een meer klassieke aanbesteding via deze werkwijze altijd mogelijk.
Verwerking DBFM-contracten na overgang in de realisatie- en exploitatiefase
Bij de afronding van de aanbesteding van een DBFM-contract is de exacte omvang van de langjarige verplichting bekend. In de eerstvolgende begroting worden in samenspraak met het Ministerie van Financiën de klassieke reserveringen op de IenW-begroting gecorrigeerd voor het afwijkende kasritme van het DBFM-contract.10 Een betaling aan een DBFM-consortium is een gecombineerde vergoeding voor onder meer de aanleg en het onderhoud van de infrastructuur, daarom wordt het volledige budget vervolgens geplaatst op het artikel voor geïntegreerde contractvormen bij de betreffende modaliteit.
Figuur 10
Bijlage 7: Tol
Scope
De Wet Tijdelijke Tolheffing Blankenburgverbinding en ViA15, die op 15 maart 2016 in werking is getreden, bevat het wettelijk kader om voor de projecten A24 Blankenburgverbinding en A12/A15 Ressen-Oudbroeken (ViA15) tol te heffen. In de wet is opgenomen dat het tolsysteem verder wordt uitgewerkt in een uitvoerings- en een handhavingsplan die aan de Staten-Generaal worden voorgehangen voordat de tolheffing van start gaat. Het uitvoeringsplan gaat nader in op de wijze waarop het passerende verkeer wordt geregistreerd, de betalingsmogelijkheden en de wijze waarop weggebruikers en kentekenhouders in contact kunnen treden met vragen en klachten over het betalen van tol, herinneringen of boetes. Het handhavingsplan bevat een omschrijving van hoe het toezicht is georganiseerd, de wijze waarop een boete wordt opgelegd en hoe deze wordt geïnd.
Het uitvoerings- en het handhavingsplan worden in najaar 2023 aan de Kamer voorgelegd. Dat is ruim voor de openstelling van de A24 Blankenburgverbinding en de start van de tolheffing, die naar verwachting in het vierde kwartaal van 2024 plaatsvindt. De precieze start van tolheffing op de ViA15 is afhankelijk van de Raad van State-uitspraak over het Tracébesluit ViA15. Vooralsnog wordt uitgegaan van ingebruikname ViA15 en start tolheffing in 2029.
Eind 2017 is de start van de realisatie aangehouden als gevolg van vertragingen in de uitvoeringsprojecten. In het tweede kwartaal van 2020 heeft het project Tijdelijke Tolheffing, op basis van de huidige planning van de beide aanlegprojecten, een herstart gemaakt. De Kamer is eerst in het voorjaar van 2022 (Kamerstukken 35925-A, nr. 37) en vervolgens in voorjaar 2023 (Kamerstukken 36200-A, nr.66) geïnformeerd over de actuele stand van zaken sindsdien. De wet ter wijziging van de vigerende wet Tijdelijke Tolheffing is voor het zomerreces ingediend bij de Tweede Kamer (Kamerstukken 36137, nr. 2). Op 24 januari 2023 heeft de Tweede Kamer met de wet ingestemd. Op 11 april 2023 heeft de Eerste Kamer vervolgens met de wet ingestemd.
Financieel
Het doel van de tolheffing is om een financieringsbehoefte voor beide aanlegprojecten te dekken. Deze behoefte komt tot uiting in een tolopgave van € 917 miljoen voor de Blankenburgverbinding en van € 519 miljoen voor de ViA15 (bedragen in prijzen 2023). Dit betreffen de absolute getallen/netto contante waarde (de ontvangsten worden begroot op artikel 12.09 van het Mobiliteitsfonds). De tolopbrengsten dienen deze tolopgave, maar ook de uitvoeringskosten voor tolheffing te dekken. Deze uitvoeringskosten betreffen de invoeringskosten van tolheffing en de cumulatieve kosten voor exploitatie tijdens de periode waarin tol geheven wordt.
Bij tolheffing werd oorspronkelijk uitgegaan van een periode van 25 jaar. Als de tolopgave op een wegdeel eerder zou worden gerealiseerd, dan zou de tolheffing op dat wegdeel eerder worden beëindigd en vice versa. Met de komst van Betalen Naar Gebruik (BNG) per 2030 zal de Tijdelijke Tolheffing voortijdig worden beëindigd. De resterende tolopgave wordt gedekt uit de opbrengsten uit BNG.
Planning
De tolheffing wordt samen met de uitvoeringsorganisaties RDW, CJIB, RWS en ILT verder uitgewerkt. Deze uitwerking landt in het uitvoerings- en het handhavingsplan. De realisatie van het tolsysteem en de voorbereiding van de organisatie is voorzien in de periode 2020-2024.
Organisatie
Om te komen tot een werkend tolsysteem werkt het Ministerie van IenW aan het technisch en organisatorisch mogelijk maken van de heffing. Daarnaast wordt er gewerkt aan de juridische voorwaarden voor de tolheffing.
Specificatie inkomsten en uitgaven
In onderstaande tabel is het totaaloverzicht opgenomen van de verwachte inkomsten en uitgaven en wordt een doorkijk gegeven voor wat betreft de tolinkomsten voor de jaren daarna. Hiermee wordt informatie verstrekt die de financiële stromen en de voortgang van het realiseren van de tolopgave per project inzichtelijk maakt.
| Rijksbijdrage voor project Blankenburgverbinding | MF 12.04 | 8.786 | 58.854 | 64.290 | 61.131 | 55.700 | 54.548 | 58.090 | 60.121 | 44.650 | 34.757 | 34.757 | 91.434 | |||||
| Rijksbijdrage voor Tolsysteem en -organisatie | 26.837 | 59.763 | 21.356 | |||||||||||||||
| - bijdrage aan Rijkswaterstaat | MF 12.06/12.03 | 1.611 | 1.651 | 1.792 | ||||||||||||||
| - bijdrage aan Rijksdienst voor het Wegverkeer | MF12.03 | 17.734 | 25.682 | 8.019 | ||||||||||||||
| - bijdrage aan ILT | HXII art. 24 | 360 | 360 | |||||||||||||||
| - bijdrage aan Centraal Justitieel Incassobureau | MF 12.03 | 714 | 3.882 | 322 | ||||||||||||||
| - uitgaven programmaorganisate | MF 12.03/HXII art. 98 | 6.778 | 3.063 | 1.885 | ||||||||||||||
| - nog toe te wijzen | MF12.03 | 25.125 | 8.978 | |||||||||||||||
| Rijksbijdrage voor Exploitatie Tolsysteem | 343 | 20.127 | 41.327 | 38.776 | 34.827 | 33.016 | 29.125 | 27.316 | 27.018 | 21.947 | ||||||||
| - nog toe te wijzen | MF12.03 | 343 | 20.127 | 41.327 | 38.776 | 34.827 | 33.016 | 29.125 | 27.316 | 27.018 | 21.947 | |||||||
| Subtotaal Blankenburgverbinding | 26.837 | 60.106 | 50.269 | 100.181 | 103.066 | 95.958 | 88.716 | 83.673 | 85.406 | 87.139 | 66.597 | 0 | 0 | 0 | 34.757 | 34.757 | 91.434 | |
| Rijksbijdrage voor project ViA15 | MF 12.04 | 49.128 | 48.794 | 45.389 | 41.049 | 27.032 | 23.972 | 24.167 | 24.133 | 23.612 | 250.387 | |||||||
| Rijksbijdrage voor Tolsysteem en -organisatie | 3.168 | 6.919 | 4.855 | |||||||||||||||
| - bijdrage aan Rijkswaterstaat | MF 12.06/12.03 | 567 | 2.741 | 824 | ||||||||||||||
| - bijdrage aan Rijksdienst voor het Wegverkeer | MF12.03 | 635 | 635 | 1.250 | ||||||||||||||
| - bijdrage aan ILT | HXII art. 24 | 0 | 0 | 106 | ||||||||||||||
| - bijdrage aan Centraal Justitieel Incassobureau | MF 12.03 | 317 | 317 | 317 | ||||||||||||||
| - uitgaven programmaorganisatie | MF 12.03/HXII art. 98 | 317 | 317 | 317 | ||||||||||||||
| - nog toe te wijzen | MF12.03 | 1.332 | 2.909 | 2.041 | ||||||||||||||
| Rijksbijdrage voor Exploitatie Tolsysteem | 18.493 | 16.248 | 15.809 | 16.376 | 26.720 | 25.782 | 25.587 | 25.621 | 26.143 | 50.327 | ||||||||
| - nog toe te wijzen | MF12.03 | 18.493 | 16.248 | 15.809 | 16.376 | 26.720 | 25.782 | 25.587 | 25.621 | 26.143 | 50.327 | |||||||
| Subtotaal ViA15 | 3.168 | 6.919 | 4.855 | 67.621 | 65.042 | 61.198 | 57.425 | 53.752 | 49.754 | 49.754 | 49.754 | 49.755 | 300.714 | |||||
| Totaal uitgaven Tol | 26.837 | 60.106 | 50.269 | 100.181 | 106.234 | 102.877 | 93.571 | 151.294 | 150.448 | 148.337 | 124.022 | 53.752 | 49.754 | 49.754 | 84.511 | 84.512 | 392.148 | |
| Reservering Blankenburgverbinding en ViA15 | MF 12.03 | |||||||||||||||||
| Ontvangsten tolsysteem | MF 12.09 | 12.293 | 12.290 | 12.290 | 12.290 | 12.290 | 12.290 | 12.290 | 12.290 | 12.290 | 12.285 | |||||||
| Totaal geraamde inkomsten Tol | MF 12.09 | 12.293 | 12.290 | 12.290 | 12.290 | 12.290 | 12.290 | 12.290 | 12.290 | 12.290 | 12.285 |
Toelichting op tabel
- Voor de realisatie en exploitatie van tol is er een aantal rollen en taken die vervuld worden, die betrekking hebben op zowel reguliere inning als voor de wettelijke aanmaning en handhaving. Daarnaast betreft het ook de uitvoeringskosten van IenW.
- Voor het mogelijk maken om tol te kunnen innen, moeten de uitvoeringsorganisaties zich gedegen voorbereiden, systemen aanpassen en producten en diensten inkopen. De realisatiekosten die hierbij worden gemaakt komen ten laste van de tolopgave. Deze kosten zijn geactualiseerd ten opzichte van de Ontwerpbegroting 2023, resulterend in een groter deel van de aanlegkosten die aan de A24 Blankenburgverbinding worden toegerekend.
- Naast de realisatiekosten voor het tolsysteem worden de exploitatiekosten van tolheffing gedekt uit de tolontvangsten op deze verbindingen. Ten opzichte van de Ontwerpbegroting 2023 worden deze kosten separaat inzichtelijk gemaakt, uitgesplitst naar de desbetreffende organisatie en aanlegproject. Deze kosten zijn volledig herzien op basis van de meest actuele inzichten en geactualiseerde ramingen bij de uitvoeringsorganisaties en bij het project Tijdelijke Tolheffing. Deels zijn deze kosten volume-afhankelijk , en afhankelijk van het aantal passages op beide wegen. Deels betreft het vaste kosten onafhankelijk van het gebruik van beide wegen. De volume-afhankelijke kosten zijn aan het desbetreffende aanlegproject toegerekend. Voor de verdeling van de volume-onafhankelijke exploitatiekosten over beide aanlegprojecten is een verdeelsleutel bepaald op basis van de verkeersvolumes op beide wegen.
- De ontvangsten van het tolsysteem betreffen naast de verschuldigde tolbedragen ook de ontvangsten uit betaalherinneringen en boetes indien een eenmalige betaling niet tijdig plaatsvindt. Deze ontvangsten zijn geactualiseerd op basis van onder meer de actuele prognoses voor het gebruik van beide wegen.
- Met de komst van Betalen Naar Gebruik (BNG) per 2030 zal de Tijdelijke Tolheffing op beide verbindingen voortijdig worden beëindigd. De resterende tolopgave na 2030 wordt gedekt uit de ontvangsten BNG (Kamerstukken II 2021/2022, 32 813, nr. 1081). De uitwerking van dit voorstel wordt in een volgende begroting verwerkt. De tabel laat daarom nog de bedragen zien die uitgaan van een situatie zonder invoering BNG.
- Verschillende cijfers in de tabel kennen nu nog een behoorlijke onzekerheid en zijn mede afhankelijk van nog een aantal te maken inrichtingskeuzes dit jaar. Met de geleidelijke afronding van de realisatiefase en de opstart van de exploitatiefase kan in de Ontwerpbegroting van 2025 naar verwachting een stabiel beeld van de verwachter kosten en opbrengsten worden gegeven.
Bijlage 8: Lijst van afkortingen
| AOV | Achterstallig Onderhoud Vaarwegen |
| AMvB | Algemene Maatregel van Bestuur |
| APB | Activiteitenplan en Begroting |
| ATB-Vv | Automatische Treinbeïnvloeding – Verbeterde versie |
| BBV | Blankenburgverbinding |
| BCF | Btw-compensatiefonds |
| BenO | Beheer en onderhoud |
| BKN | Basiskwaliteitsniveau |
| BNG | Betalen naar gebruik |
| BO MIRT | Bestuurlijk overleg Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport |
| BRG | Bestaand Rotterdams Gebied |
| BroNs | |
| BZK | Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties |
| CA | Coalitieakkoord |
| CID | Central Innovation District |
| CJIB | Centraal Justitieel Incassobureau |
| CZSK | Commando Zeestrijdkrachten |
| DBFM | Design, Build, Finance and Maintain |
| DF | Deltafonds |
| DLP | Defensie Lifecycle Plan |
| DMO | Defensiematerieelorganisatie |
| DUMO | Duurzame Mobiliteit |
| DVM | Dynamisch Verkeersmanagement |
| EOV | Exploitatie, onderhoud en vernieuwing |
| EPK | Externe productiekosten |
| ERTMS | European Rail Traffic Management System |
| ETV | Emergency Towing Vessels |
| EU | Europese Unie |
| EZK | Ministerie van Economische Zaken en Klimaat |
| FES | Fonds Economische Structuurversterking |
| FIN | Ministerie van Financiën |
| GF | Gemeentefonds |
| GIV-PPS | Geïntegreerde contractvorm - Publick Private Samenwerking |
| HBR | Havenbedrijf Rotterdam |
| HOV | Hoogwaardig openbaar vervoer |
| HRN | Hoofdrailnet |
| HSL | Hogesnelheidslijn |
| HVWN | Hoofdvaarwegennet |
| HWN | Hoofdwegennet |
| HXII | Hoofstuk 12 begroting Ministerie van Infrastructuur en waterstaat |
| IBO | Interdepartementaal Beleidsonderzoek |
| IenW | Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat |
| ILT | Inspectie Leefomgeving en Transport |
| IMA | Integrale Mobiliteitsanalyse |
| IRM | Integraal Riviermanagement |
| JIVC | Joint Informatievoorziening Commando |
| KM | Koninklijke Marine |
| KNRM | Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij |
| KPI | Kernprestatie indicatoren |
| KWC | Kustwachtcentrum |
| LCC | Life Cycle Costs |
| LNV | Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit |
| LTSa | Lange Termijn Spooragenda |
| LVO | Landelijk Verbeterprogramma Overwegen |
| MF | Mobiliteitsfonds |
| MIRT | Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport |
| MJPG | Meerjarenprogramma Geluidsanering |
| MOC | Maritiem Operatie Centrum |
| NaNov | Na Noord-Oostelijke Verbinding |
| NDW | Nationaal Dataportaal Wegverkeergegevens |
| NoMo | Nota Mobiliteit |
| NOVEX | Nationale Omgevingsvisie Extra |
| NOVI | Nationale Omgevingsvisie |
| NS | Nederlandse Spoorwegen |
| NSL | Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit |
| NSP | Nieuwe Sleutelprojecten |
| NST | Nieuwe Sluis Terneuzen |
| NUTW | Nog uit te voeren werk |
| NVGS | Nota Vervoer Gevaarlijke Stoffen |
| NVWA | Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit |
| OCW | Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap |
| OV | Openbaar Vervoer |
| OV SAAL | Openbaar Vervoer Schiphol-Amsterdam-Almere-Lelystad |
| OVS | Openbaar Vervoer en Spoor |
| OVT | Openbaar Vervoer Terminal |
| PB | Projectbesluit |
| PEGA | Parlementaire Enquêtecommissie aardgaswinning Groningen |
__Kamerstuk 36200-A-78↩︎
__Kamerstuk 36200-A-78↩︎
__Kamerstuk 35 396 ↩︎
__Kamerstuk nr. 31409-373↩︎
__Kamerstuk nr. 34244-3↩︎
__Kamerstuk nr.29385-119↩︎
__Kamerstuk nr. 36200-A-65↩︎
__Daarbij aangetekend dat een zekere mate van uitgesteld onderhoud doelmatig is.↩︎
__Deze werkwijze vloeit voort uit begrotingsregel 28 van het kabinet-Rutte II. Deze regel is door het huidig kabinet bestendigd.↩︎
__Technisch gezien betekent dit een verlaging van het uitgavenplafond (van het begrotingstotaal van het Mobiliteitsfonds) in de jaren waarin het kasbudget geraamd stond en een verhoging van het uitgavenplafond (van het begrotingstotaal van het Mobiliteitsfonds) in de jaren waarin er een beschikbaarheidvergoeding nodig is.↩︎