[overzicht] [activiteiten] [ongeplande activiteiten] [besluiten] [commissies] [geschenken] [kamerleden] [kamerstukdossiers] [🧑mijn] [open vragen]
[toezeggingen] [stemmingen] [verslagen] [🔍 uitgebreid zoeken] [wat is dit?]

Memorie van toelichting

Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2024 (wijziging samenhangende met Najaarsnota)

Memorie van toelichting

Nummer: 2024D44708, datum: 2024-11-29, bijgewerkt: 2024-12-11 13:40, versie: 2

Directe link naar document (.pdf), link naar pagina op de Tweede Kamer site, officiële HTML versie (kst-36625-X-2).

Gerelateerde personen:

Onderdeel van kamerstukdossier 36625 X-2 Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2024 (wijziging samenhangende met Najaarsnota).

Onderdeel van zaak 2024Z18735:

Onderdeel van activiteiten:

Preview document (🔗 origineel)


Tweede Kamer der Staten-Generaal 2
Vergaderjaar 2024‒2025
36 625X Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2024 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota)
Nr. 2

MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Artikel 1 

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2024 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het ministerie van Defensie (X).

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

DE MINISTER VAN DEFENSIE,

R.P. Brekelmans

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1 Leeswijzer

De voorliggende 2e suppletoire begroting bevat de voorgestelde wijzigingen ten opzichte van de suppletoire begroting september van hoofdstuk X van de begroting van het Rijk.

In deze 2e suppletoire begroting van Defensie zijn de besluiten van het kabinet uit de Najaarsnota verwerkt. Deze suppletoire wet dient dan ook in samenhang te worden gezien met de Najaarsnota.

In paragraaf 2.1 wordt de cijfermatige aansluiting ten opzichte van de suppletoire begroting september uiteengezet. Vervolgens worden in paragraaf 2.2 de uitgavenmutaties en in 2.3 de ontvangstenmutaties toegelicht. Afsluitend is in paragraaf 2.4 per artikel een tabel opgenomen met daarin de budgettaire gevolgen van beleid en de uitgaven- en ontvangstenmutaties. Per artikel worden de mutaties groter dan of gelijk aan onderstaande staffel op het niveau van de financiële instrumenten (en eventueel artikelonderdeel) toegelicht.

< 50 1 2
=> 50 en < 200 2 4
=> 200 < 1000 5 10
=> 1000 10 20

De toelichtingen op de uitgaven gelden ook voor de verplichtingen. Alleen indien sprake is van een groot verschil van de verplichtingenmutaties ten opzichte van de uitgavenmutaties wordt dit verschil apart toegelicht. Deze verschillen ontstaan bijvoorbeeld doordat verplichtingen zijn aangegaan die niet tot een uitgavenmutatie leiden of door regelingen waarvoor de verplichtingen dit jaar worden aangegaan terwijl de uitgaven pas volgend jaar (of in de jaren daarna) plaatsvinden.

2 Het beleid

2.1 Voorstel van wet

Met het onderhavige wetsvoorstel wordt voorgesteld de uitgavenbegroting 2024 van het ministerie van Defensie (X) ten opzichte van de suppletoire begroting september met een bedrag van € 1.045,5 miljoen te verlagen. Voorts wordt voorgesteld het ontvangstentotaal voor 2024 met € 4,3 miljoen te verhogen. Dit leidt voor het ministerie van Defensie tot een uitgavenbudget van € 12.378,3 miljoen en een ontvangstenbudget van € 467,4 miljoen. De begroting voor de in 2024 aan te gane verplichtingen is naar beneden bijgesteld met € 154,2 miljoen tot € 13.317,7 miljoen. De cijfermatige aansluiting ten opzichte van de suppletoire begroting september is als volgt:

Stand suppletoire begroting september 2024 € 13.423.874
Wijzigingen 2e suppletoire begroting 2024 € ‒ 1.045.529
Stand begroting Defensie (X) in de Najaarsnota 2024 € 12.378.345
Stand suppletoire begroting september 2024 € 463.107
Wijzigingen 2e suppletoire begroting 2024 € 4.265
Stand begroting Defensie (X) in de Najaarsnota 2024 € 467.372

2.2 Uitgavenmutaties

Stand begroting 2024 (inclusief NvW) 22.497.398
Mutaties 1e suppletoire begroting 2024 ‒ 70.349
Stand 1e suppletoire begroting 2024 22.427.049
Mutaties suppletoire begroting september ‒ 9.003.175
Stand suppletoire begroting september 13.423.874
Belangrijkste suppletoire mutaties ‒ 1.045.529
1. Fasering Oekraїne 1 ‒ 750.000
2. Realisatie Defensiebudget 12 ‒ 57.379
3. Realisatie HGIS 1 ‒ 40.000
4. Overheveling DMF IT 12 ‒ 23.000
5. Teruggave voorfinanciering DOSCO 12 ‒ 22.500
6. Realisatie overige inzet 1 ‒ 10.000
7. Overige uitgavenmutaties 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 10, 12 ‒ 142.650
Stand 2e suppletoire begroting 2024 12.378.345

Toelichting overzicht uitgavenmutaties

1. Fasering Oekraïne

De totale kasuitgaven voor 2024 worden per saldo met € 750,0 miljoen neerwaarts bijgesteld. In de voorjaarsbesluitvorming is het budget voor de steun aan Oekraïne voor 2024 verhoogd met € 1 miljard. Met name als gevolg van een krappe defensiemarkt komen deze kasgelden grotendeels niet tot realisatie in 2024. Daarom wordt in deze suppletoire begroting het budget voor 2024 neerwaarts bijgesteld met € 750,0 miljoen. Dit budget wordt met een Nota van Wijziging toegevoegd aan de defensiebegroting voor 2025.

2. Realisatie Defensiebudget

Als gevolg van onder andere de gevolgen van krapte op de defensiemarkt en op de arbeidsmarkt op het realisatievermogen van Defensie, vallen de defensieuitgaven lager uit dan in voorgaande ramingen werd verondersteld. In 2024 € 57,4 miljoen niet meer tot besteding.

3. Realisatie HGIS

Het Budget Internationale Veiligheid (BIV) is op artikel 1.1 van de Defensiebegroting geplaatst, maar valt onder de Homogene Groep Internationale Samenwerking (HGIS). Het BIV is een voorziening die het mogelijk maakt om op verwachte en onverwachte internationale ontwikkelingen te reageren. Het budget in deze voorziening, dat niet is ingezet, vloeit terug naar de HGIS. Met deze bijstelling vloeit € 40,0 miljoen terug naar de HGIS.

4. Overheveling DMF IT
Het totaal van € 23,0 miljoen betreft voor € 18,0 miljoen aan budgetoverhevelingen in verband met IV-behoeftestellingen en € 5,0 miljoen aan extra uitgaven dataverbruik buiten de Europese Unie.

5. Teruggave voorfinanciering DOSCO
Vorig jaar heeft DOSCO een betaling van € 22,5 miljoen voorgefinancierd. Het DOSCO-budget in het DMF wordt voor deze voorfinanciering gecompenseerd vanaf artikel 12 van de Defensiebegroting.

6. Realisatie overige inzet

De verwachte uitgaven voor de overige inzet zijn € 10,0 miljoen lager dan verwacht. Dit budget wordt met name ingezet voor Vessel Protection Detachments (VPD) en een strategische reservering transport voor de Very High Readiness Joint Task Force (VJFT). In 2024 worden niet veel VPD's meer verwacht, waardoor een deel van het resterende budget niet in 2024 tot besteding komt, ook de reservering voor transport wordt verwacht niet nodig te zijn in 2024.

7. Overige uitgavenmutaties

Per saldo daalt de begroting van Defensie als gevolg van de overige mutaties met € 142,7 miljoen. Het betreft onder andere het doorwerken van de bijdrage vanuit de begroting hoofdstuk X Defensie aan hoofdstuk K Defensiematerieelbegrotingsfonds ten behoeve van uitgaven die op het fonds worden verantwoord.

2.3 Ontvangstenmutaties

Stand begroting 2024 (inclusief NvW) 228.804
Mutaties 1e suppletoire begroting 2024 268.152
Stand 1e suppletoire begroting 2024 496.956
Mutaties suppletoire begroting september ‒ 33.849
Stand suppletoire begroting september 463.107
Belangrijkste suppletoire mutaties
1. Overige ontvangstenmutaties 2, 8 4.265
Stand 2e suppletoire begroting 2024 467.372

Toelichting overzicht ontvangstenmutaties

1. Overige ontvangstenmutaties

Het ontvangstenbudget is vanwege enkele meerontvangsten per saldo met € 4,3 miljoen gestegen. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door hogere ontvangsten bij DOSCO (€ 4,0 miljoen).

2.4 Budgettaire gevolgen van beleid

Beleidsartikel 1 Inzet

Art. Verplichtingen 3.618.347 ‒ 88.267 3.530.080
Uitgaven 3.475.729 ‒ 800.000 2.675.729
Apparaatsuitgaven 0 0 0
Programmauitgaven 3.475.729 ‒ 800.000 2.675.729
1.1 Programmauitgaven 3.475.729 ‒ 800.000 2.675.729
Opdrachten 3.475.729 ‒ 800.000 2.675.729
Crisisbeheersingsoperaties 3.454.798 ‒ 790.000 2.664.798
Financiering nationale inzet krijgsmacht 4.091 0 4.091
Overige inzet 16.840 ‒ 10.000 6.840
Ontvangsten 327.738 0 327.738

Voor 2024 is 71% juridisch verplicht ten opzichte van het totaal beschikbare budget.

Toelichting op de verplichtingen

De verplichtingenruimte daalt met € 88,3 miljoen. De verwachte realisatie bij de Crisisbeheersingsoperaties en de Overige inzet wordt met in totaal € 50,0 miljoen neerwaarts bijgesteld. Deze bijstelling wordt ook verwerkt in de uitgavenraming - zie onderstaand de toelichting bij de uitgaven. Daarnaast wordt de verplichtingenraming voor het Budget Internationale Veiligheid (BIV) met € 38,3 miljoen neerwaarts bijgesteld omdat de onderliggende verplichtingen al eerder zijn aangegaan.

Toelichting op de uitgaven

De totale uitgaven voor 2024 worden met per saldo € 800,0 miljoen neerwaarts bijgesteld. Deze bijstelling is vooral het gevolg van het doorschuiven van het budget voor de steunmaatregelen voor Oekraïne. Hiertoe wordt in deze suppletoire begroting het budget voor 2024 neerwaarts bijgesteld met € 750,0 miljoen. Dit budget wordt met een Nota van wijziging op de Ontwerpbegroting 2025 toegevoegd aan de defensiebegroting voor 2025.

Daarnaast zijn de uitgaven voor de Crisisbeheersingsoperaties met € 40,0 miljoen verlaagd. Het BIV is een voorziening die het mogelijk maakt om op verwachte en onverwachte internationale ontwikkelingen te reageren. Het budget in deze voorziening, dat niet is ingezet, vloeit terug naar de HGIS. Met deze bijstelling vloeit € 40 miljoen terug naar de HGIS.

De verwachte uitgaven voor de overige inzet zijn € 10,0 miljoen lager dan verwacht. Dit budget wordt met name ingezet voor Vessel Protection Detachments (VPD) en een strategische reservering transport voor de Very High Readiness Joint Task Force (VJFT). In 2024 worden niet veel VPD's meer verwacht, waardoor een deel van het resterende budget niet in 2024 tot besteding komt, de reservering voor transport wordt verwacht niet nodig te zijn in 2024.

Beleidsartikel 2 Koninklijke Marine

Art. Verplichtingen 1.129.013 49.387 1.178.400
Uitgaven 1.177.482 7.870 1.185.352
Apparaatsuitgaven 1.081.764 4.405 1.086.169
2.2 Apparaatsuitgaven 1.081.764 4.405 1.086.169
Personele uitgaven 1.058.544 183 1.058.727
Eigen personeel 939.363 ‒ 3.009 936.354
Externe inhuur 12.944 ‒ 825 12.119
Overige personele exploitatie 69.337 4.960 74.297
Kustwacht NL 14.464 ‒ 1.283 13.181
Kustwacht CARIB 22.436 340 22.776
Materiële uitgaven 23.220 4.222 27.442
Overige materiële exploitatie 21.761 3.939 25.700
Kustwacht NL 107 18 125
Kustwacht CARIB 1.352 265 1.617
Programmauitgaven 95.718 3.465 99.183
2.1 Programmauitgaven 95.718 3.465 99.183
Opdrachten 95.643 3.240 98.883
Gereedstelling 19.360 3.640 23.000
Kustwacht NL 72.293 ‒ 400 71.893
Kustwacht CARIB 3.990 0 3.990
(Schade)vergoeding 75 225 300
Schadevergoeding overig 75 225 300
Ontvangsten 12.324 265 12.589

Voor 2024 is 99% juridisch verplicht ten opzichte van het totaal beschikbare budget.

Toelichting op de verplichtingen

De verplichtingen van de Koninklijke Marine stijgen met € 49,4 miljoen. Gedeeltelijk lopen deze mutaties gelijk met de uitgaven. Daarnaast is deze verhoging het gevolg van het afsluiten van meerjarige contracten voor externe inhuur en overige materiële uitgaven. Naar verwachting wordt dit jaar ook een meerjarig contract afgesloten voor het ontwikkelen, inrichten en uitvoeren van een opleiding. Doel van deze opleiding is het tekort aan goed gekwalificeerd technisch personeel bij de Koninklijke Marine te verminderen.

Beleidsartikel 3 Koninklijke Landmacht

Art. Verplichtingen 1.967.744 78.930 2.046.674
Uitgaven 1.968.103 47.571 2.015.674
Apparaatsuitgaven 1.861.258 56.571 1.917.829
3.2 Apparaatsuitgaven 1.861.258 56.571 1.917.829
Personele uitgaven 1.830.378 57.708 1.888.086
Eigen personeel 1.701.225 60.138 1.761.363
Externe inhuur 25.558 903 26.461
Overige personele exploitatie 103.595 ‒ 3.333 100.262
Materiële uitgaven 30.880 ‒ 1.137 29.743
Overige materiële exploitatie 30.880 ‒ 1.137 29.743
Programmauitgaven 106.845 ‒ 9.000 97.845
3.1 Programmauitgaven 106.845 ‒ 9.000 97.845
Opdrachten 106.215 ‒ 9.000 97.215
Gereedstelling 106.215 ‒ 9.000 97.215
(Schade)vergoeding 630 0 630
Schadevergoeding overig 630 0 630
Ontvangsten 8.054 0 8.054

Voor 2024 is 98% juridisch verplicht ten opzichte van het totaal beschikbare budget.

Toelichting op de verplichtingen

De verplichtingenraming wordt met € 78,9 miljoen opwaarts bijgesteld. Hiervan hangt € 47,6 miljoen samen met de hieronder toegelichte kasuitgaven. De overige € 31,4 miljoen aan verplichtingen worden dit jaar nog aangegaan voor onder andere het opleiden van nieuw personeel en het inhuren van oefenterreinen.

Toelichting op de uitgaven

Het uitgavenbudget voor 2024 wordt verhoogd met € 47,6 miljoen. Dit wordt voornamelijk verklaard door de onderstaand toegelichte personele uitgaven.

Personele uitgaven

De personele uitgaven worden verhoogd met per saldo met € 57,7 miljoen. Deze verhoging wordt met name veroorzaakt door hogere uitgaven voor eigen personeel. Deze uitgaven stijgen per saldo met € 60,1 miljoen. Hiervan is een deel (€ 27,3 miljoen) bestemd voor de gestegen personele uitgaven als gevolg van het arbeidsvoorwaardenakkoord 2025-2026, waaronder incidentele loonontwikkeling en eenmalige uitkering in 2024. Daarnaast is dit (€ 21,8 miljoen) het gevolg van het toekennen van budget voor het uitbetalen van verlof van reservisten. Defensie zal als gevolg van een rechterlijke uitspraak het verlof van reservisten met terugwerkende kracht voor 5 jaar uitbetalen. De overige € 11 miljoen wordt ingezet voor het tekort op het reservistenbudget door een stijging van het aantal reservisten.

Beleidsartikel 4 Koninklijke Luchtmacht

Art. Verplichtingen 965.866 10.014 975.880
Uitgaven 965.866 ‒ 45.836 920.030
Apparaatsuitgaven 935.118 ‒ 47.872 887.246
4.2 Apparaatsuitgaven 935.118 ‒ 47.872 887.246
Personele uitgaven 884.397 ‒ 30.244 854.153
Eigen personeel 750.490 ‒ 38.402 712.088
Externe inhuur 16.290 4.220 20.510
Overige personele exploitatie 117.617 3.938 121.555
Materiële uitgaven 50.721 ‒ 17.628 33.093
Overige materiële exploitatie 50.721 ‒ 17.628 33.093
Programmauitgaven 30.748 2.036 32.784
4.1 Programmauitgaven 30.748 2.036 32.784
Opdrachten 30.748 1.936 32.684
Gereedstelling 30.748 1.936 32.684
(Schade)vergoeding 0 100 100
Schadevergoeding overig 0 100 100
Ontvangsten 12.111 0 12.111

Voor 2024 is 100% juridisch verplicht ten opzichte van het totaal beschikbare budget.

Toelichting op de verplichtingen

De verplichtingen worden met per saldo met € 10,0 miljoen verhoogd. Dit is binnen eigen personeel voornamelijk het gevolg van het arbeidsvoorwaardenakkoord 2025-2026 (€ 11,5 miljoen) en de compensatie voor het verlof van reservisten (€ 3,3 miljoen). Defensie zal als gevolg van een rechterlijke uitspraak het verlof van reservisten met terugwerkende kracht voor 5 jaar uitbetalen. Voorts wordt verplichtingenbudget beschikbaar gesteld voor het aangaan van inhuurcontracten (€ 16,7 miljoen), deels vanuit eigen personeel (€ 4,2 miljoen). Daarnaast is het budget overige personele exploitatie ook dit jaar opgehoogd (€ 43,3 miljoen) voor (vlieger-)opleidingen vanwege het aangaan van langjarige Foreign Military Sales cases.

Omdat de personele en materiële exploitatie lager uitvalt dan eerder werd geraamd, wordt het verplichtingebudget met € 55,0 miljoen in 2024 verlaagd. Deze verlaging is gelijk aan de verlaging die bij de uitgaven wordt toegelicht.

Toelichting op de uitgaven

Het uitgavenbudget voor 2024 wordt verlaagd met € 45,8 miljoen. Dit wordt verklaard door onderstaand personele en materiële uitgavenbijstellingen.

Personele uitgaven

Per saldo wordt het budget met € 30,2 miljoen neerwaarts bijgesteld. Deze bijstelling heeft te maken met een verschil tussen het uitgavenbudget en de prognose voor het huidige boekjaar. Hierdoor is het uitgavenbudget voor personele uitgaven € 49,0 miljoen verlaagd. De personele omvang van de organisatie is weliswaar toegenomen, maar de formatieve groei van de organisatie is harder toegenomen als gevolg van Defensienota 2022.

Daarnaast wordt het uitgavenbudget verhoogd voor het arbeidsvoorwaardenakkoord 2025-2026 (€ 11,5 miljoen), ten behoeve van de incidentele loonontwikkeling en eenmalige uitkering in 2024. Reservisten zijn in 2024 met een terugwerkende kracht tot vijf jaar gecompenseerd in hun recht op vakantie verlof (€ 3,2 miljoen). Het budget voor externe inhuur wordt verhoogd, waarvoor budget vanuit eigen personeel beschikbaar is gesteld (€ 4,2 miljoen). Als laatste wordt het budget voor de overige personele exploitatie opwaarts bijgesteld als gevolg van maatregelen uit de Defensienota 2022 (€ 3,7 miljoen).

Materiële uitgaven

Het uitgavenbudget voor de overige materiële exploitatie wordt verlaagd. Dit is onder andere het gevolg van een lager dan verwachte realisatie op deze uitgaven.

Gereedstelling

Ten behoeve van de transitie naar «1ATM» (1 Air Traffic Management) is gereedstellingsbudget toegevoegd (€ 1,9 miljoen) voor het actualiseren van een opleidingssimulator.

Beleidsartikel 5 Koninklijke Marechaussee

Art. Verplichtingen 738.151 ‒ 4.184 733.967
Uitgaven 738.151 ‒ 4.984 733.167
Apparaatsuitgaven 731.277 ‒ 4.994 726.283
5.2 Apparaatsuitgaven 731.277 ‒ 4.994 726.283
Personele uitgaven 701.141 ‒ 641 700.500
Eigen personeel 639.958 8 639.966
Externe inhuur 18.416 0 18.416
Overige personele exploitatie 42.767 ‒ 649 42.118
Materiële uitgaven 30.136 ‒ 4.353 25.783
Overige materiële exploitatie 30.136 ‒ 4.353 25.783
Programmauitgaven 6.874 10 6.884
5.1 Programmauitgaven 6.874 10 6.884
Opdrachten 6.824 10 6.834
Gereedstelling 6.824 10 6.834
(Schade)vergoeding 50 0 50
Schadevergoeding overig 50 0 50
Ontvangsten 4.459 0 4.459

Voor 2024 is 98% juridisch verplicht ten opzichte van het totaal beschikbare budget.

Toelichting op de verplichtingen
De verplichtingen voor 2024 worden verlaagd met € 4,2 miljoen.

Toelichting op de uitgaven

Het uitgavenbudget voor 2024 wordt verlaagd met € 5,0 miljoen.

Beleidsartikel 7 Commando Materieel en IT

Art. Verplichtingen 809.878 96.508 906.386
Uitgaven 855.878 48.362 904.240
Apparaatsuitgaven 682.259 41.423 723.682
7.2 Apparaatsuitgaven 682.259 41.423 723.682
Personele uitgaven 663.220 41.423 704.643
Eigen personeel 574.719 17.395 592.114
Externe inhuur 63.097 24.000 87.097
Overige personele exploitatie 25.404 28 25.432
Materiële uitgaven 19.039 0 19.039
Overige materiële exploitatie 19.039 0 19.039
Programmauitgaven 173.619 6.939 180.558
7.1 Programmauitgaven 173.619 6.939 180.558
Opdrachten 173.619 6.939 180.558
Gereedstelling 173.619 6.939 180.558
Ontvangsten 19.826 0 19.826

In totaal is voor 2024 100 % juridisch verplicht en 0 % beleidsmatig gereserveerd ten opzichte van het totaal beschikbare budget. Het huidige percentage juridisch verplicht wordt nog nader bezien in samenhang met veranderende leverschema's, en biedt daarmee richting de Slotwet geen zekerheid over de uiteindelijke realisatie op dit artikel.

Toelichting op de verplichtingen

De verplichtingen worden met € 96,5 miljoen verhoogd. Dit komt voornamelijk door de hogere verplichtingen (€ 57,1 miljoen) voor de verlenging van inhuurcontracten voor het Joint Informatievoorziening Commando (JIVC). De vraag naar IT-dienstverlening op het gebied van innovatie en vernieuwing en instandhouding blijft stijgen. In combinatie met de achterblijvende vulling van de organisatie als gevolg van de krappe arbeidsmarkt en vertraging op een aantal IT-projecten zijn de inhuurcontracten voor het JIVC toegenomen. Het budget voor materiële exploitatie wordt met € 15,0 miljoen verhoogd voor innovatieprojecten. Daarnaast wordt het budget voor gereedstelling met € 6,9 miljoen verhoogd voor het verwerven van duurzame brandstof. Het verplichtingenbudget wordt tevens verhoogd met € 6,1 miljoen voor formatie-uitbreiding ten behoeve van project Grenade 29. Dit project heeft tot doel het vereenvoudigen van het proces van interpretatie van ruwe data tot effectieve en efficiënte inzet. Als laatste wordt het verplichtingenbudget opwaarts bijgesteld met € 5,8 miljoen voor het arbeidsvoorwaardenakkoord 2025-2026, ten behoeve van de incidentele loonontwikkeling en eenmalige uitkering 2024.

Toelichting op de uitgaven

Het uitgavenbudget voor 2024 wordt verhoogd met € 48,4 miljoen. Dit wordt verklaard door onderstaand toegelichte personele uitgavenbijstellingen en bijstellingen in de opdrachten.

Personele uitgaven

De personele uitgaven worden per saldo met € 41,4 miljoen verhoogd. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een hoger budget voor externe inhuur (€ 24,0 miljoen) voor noodzakelijk IT-functies.

Het budget voor eigen personeel wordt met € 17,4 miljoen verhoogd. Deze middelen zijn bestemd voor de gestegen personele uitgaven als gevolg van het arbeidsvoorwaardenakkoord 2025-2026, waaronder incidentele loonontwikkeling en eenmalige uitkering in 2024. Tevens is dit budget verhoogd met € 6,1 miljoen ten behoeve van project Grenade 29 dat tot doel heeft het vereenvoudigen van het proces van interpretatie van ruwe data tot effectieve en efficiënte inzet.

Opdrachten

Het budget voor gereedstelling stijgt met € 6,9 miljoen. Dit betreft extra uitgaven voor het verwerven van duurzame brandstof.

Beleidsartikel 8 Defensie Ondersteuningscommando

Art. Verplichtingen 1.714.256 10.103 1.724.359
Uitgaven 1.726.656 17.103 1.743.759
Apparaatsuitgaven 1.578.601 15.108 1.593.709
8.2 Apparaatsuitgaven 1.578.601 15.108 1.593.709
Personele uitgaven 1.132.842 3.635 1.136.477
Eigen personeel 810.366 ‒ 11.795 798.571
Externe inhuur 38.645 3.355 42.000
Overige personele exploitatie 259.682 15.694 275.376
Attaches 24.149 ‒ 3.619 20.530
Materiële uitgaven 445.759 11.473 457.232
Overige materiële exploitatie 440.259 7.674 447.933
Attaches 5.500 3.799 9.299
Programmauitgaven 148.055 1.995 150.050
8.1 Programmauitgaven 148.055 1.995 150.050
Opdrachten 0 250 250
Gereedstelling 0 250 250
(Schade)vergoeding 148.055 1.745 149.800
Schadevergoeding overig 8.555 745 9.300
Nationaal Fonds Ereschuld 139.000 1.000 140.000
Reservering schadevergoedingen Chroom-6 Defensie 500 0 500
Ontvangsten 68.995 4.000 72.995

Voor 2024 is 96% juridisch verplicht ten opzichte van het totaal beschikbare budget.

Toelichting op de verplichtingen

Het verplichtingenbudget voor 2024 is met € 10,1 miljoen toegenomen wat voornamelijk samenhangt met de uitgaven die hieronder worden toegelicht.

Toelichting op de uitgaven

Het uitgavenbudget voor 2024 wordt per saldo verhoogd met € 17,1 miljoen. Dit wordt verklaard door onderstaande bijstellingen.

Personele uitgaven

Eigen personeel

Het budget voor eigen personeel is per saldo met € 11,8 miljoen verlaagd. Er zijn voor € 13,8 miljoen aan middelen toegekend als gevolg van het arbeidsvoorwaardenakkoord 2025-2026, waaronder de incidentele loonontwikkeling en eenmalige uitkering in 2024.

Ondanks dat de organisatie groeit wordt, mede door krapte op de arbeidsmarkt, een lagere personele vulling verwacht. Ter dekking van tekorten elders op de begroting is het budget voor eigen personeel met € 23,0 miljoen verlaagd. Dit is deels overgeheveld naar het budget voor de overige materiële exploitatie voor energie en water (€ 14,3 miljoen) en transport (€ 3,7 miljoen). Een aantal kleine herschikkingen leidt tot een verlaging van het budget met € 2,6 miljoen.

Overige personele exploitatie

Het budget voor de overige personele exploitatie is per saldo met € 15,7 miljoen verhoogd. Voor de afdracht Werkkostenregeling is dit jaar een naheffingsaanslag over de jaren 2021 en 2022 van de Belastingdienst ontvangen. DOSCO heeft hiervoor € 10,4 miljoen ontvangen vanuit artikel 12 Nog onverdeeld. Een aantal kleine herschikkingen leidt tot een verhoging van het budget met € 5,3 miljoen.

Materiële uitgaven

Overige materiële exploitatie

Het budget voor de overige materiële exploitatie is per saldo verhoogd met € 7,7 miljoen. Vanuit het budget voor eigen personeel is € 14,3 miljoen toegevoegd aan het budget voor energie en water vanwege de gestegen prijzen en € 3,7 miljoen aan het budget voor transport vanwege de toegenomen vraag. Daarnaast is het budget voor ondersteuning van verschillende maatregelen met € 10,3 miljoen verlaagd, wat overgeheveld is naar het budget voor instandhouding infra.

Niet-Beleidsartikel 9 Algemeen

Art. Verplichtingen 272.818 4.198 277.016
Uitgaven 273.635 4.264 277.899
9.1 Programmauitgaven 273.635 4.264 277.899
Subsidies (regelingen) 56.201 395 56.596
Subsidies 150 0 150
Subsidies 56.051 395 56.446
Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken 76.773 0 76.773
Kennisopbouw TNO via EZ 68.036 0 68.036
Kennisopbouw NLR via EZ 4.177 0 4.177
Kennisopbouw MARIN via EZ 4.264 0 4.264
Overige Bijdragen 296 0 296
Opdrachten 12.149 2.861 15.010
Opdrachten beleid 7.365 ‒ 100 7.265
opdrachten milieu beleid 4.784 2.961 7.745
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties 96.772 ‒ 192 96.580
Bijdrage aan de NAVO 83.015 0 83.015
Bijdrage aan internationale samenwerking 13.757 ‒ 192 13.565
Bekostiging 4.424 2.200 6.624
Bekostiging diverse instellingen 4.424 2.200 6.624
Inkomensoverdrachten 3.522 0 3.522
Overige bijdragen 3.522 0 3.522
(Schade)vergoeding 23.794 ‒ 1.000 22.794
Schadevergoeding overig 2.425 0 2.425
Regeling Chroom 6 Defensie 10.015 0 10.015
Civielrechtelijke Regeling Srebrenica 2020 11.354 ‒ 1.000 10.354
Ontvangsten 1.600 0 1.600

Toelichting op de verplichtingen

Het verplichtingenbudget is met € 4,2 miljoen gestegen. De verplichtingen lopen gelijk met de kasuitgaven zoals hieronder uiteengezet.

Toelichting op de uitgaven

Het uitgavenbudget wordt met per saldo met € 4,3 miljoen opwaarts bijgesteld. Deze bijstelling is onder andere het gevolg van van de bijdrage van ministerie van Economische Zaken (EZ) voor OER-programma (Opwek Energie op Rijksvastgoed) Defensie ter hoogte van € 2,0 miljoen. Daarnaast is voor de uitvoering van de Europese verordening sociale zekerheid het budget op de post «bekosting diverse instellingen» verhoogd met € 2,2 miljoen.

Niet-Beleidsartikel 10 Apparaat kerndepartement

Art. Verplichtingen 1.949.147 ‒ 23.099 1.926.048
Uitgaven 1.926.677 ‒ 23.099 1.903.578
10.2 Apparaatsuitgaven 1.926.677 ‒ 23.099 1.903.578
Personele uitgaven 1.880.007 ‒ 12.007 1.868.000
Eigen personeel 452.700 ‒ 12.285 440.415
Externe Inhuur 43.128 ‒ 3.589 39.539
Overige personele exploitatie 35.980 ‒ 336 35.644
Uitkeringen (pensioenen en wachtgelden) 1.348.199 4.203 1.352.402
Materiële uitgaven 46.670 ‒ 11.092 35.578
Overige materiële exploitatie 46.670 ‒ 11.092 35.578
Ontvangsten 8.000 0 8.000

Toelichting op de verplichtingen

Het verplichtingenbudget wordt met € 23,1 miljoen neerwaarts bijgesteld. De verplichtingen lopen grotendeels gelijk met de kasuitgaven zoals hieronder uiteengezet.

Toelichting op de uitgaven

De uitgaven worden met € 23,1 miljoen neerwaarts bijgesteld. Deze bijstelling is het gevolg van de bijstellingen in de personele uitgaven en de materiële uitgaven.

Personele uitgaven

Het uitgavenbudget voor de personele uitgaven wordt per saldo met € 12,0 miljoen neerwaarts aangepast. Er zijn middelen toegekend als gevolg van het arbeidsvoorwaardenakkoord 2025-2026, waaronder de incidentele loonontwikkeling en eenmalige uitkering in 2024. Vanwege een lager dan eerder geraamde personele vulling wordt het budget met € 12,3 miljoen verlaagd. Het budget voor uitkeringen wordt als gevolg van het arbeidsvoorwaardenakkoord 2025-2026 met € 4,2 miljoen verhoogd.

Materiele uitgaven

Het budget voor de overige materiële uitgaven wordt per saldo met € 11,1 miljoen neerwaarts aangepast. Deze bijstelling is het resultaat van meerdere factoren. Zo zijn nog niet alle maatregelen uit de Defensienota volledig geïmplementeerd, waarvoor het beschikbare budget voor deze maatregelen wordt aangepast.

Niet-Beleidsartikel 11 Geheim

Art. Verplichtingen 18.917 0 18.917
Uitgaven 18.917 0 18.917
11.0 Geheim 18.917 0 18.917
Geheim 18.917 0 18.917
Geheim 18.917 0 18.917
Ontvangsten 0 0 0

Niet-Beleidsartikel 12 Nog onverdeeld

Art. Verplichtingen 287.780 ‒ 287.780 0
Uitgaven 296.780 ‒ 296.780 0
12 Nog onverdeeld 296.780 ‒ 296.780 0
Nog onverdeeld 296.780 ‒ 296.780 0
Ontvangsten 0 0 0

Toelichting op de verplichtingen
Het verplichtingenbudget voor 2024 wordt met € 287,8 miljoen neerwaarts aangepast. Deze bijstelling hangt samen met de bijstelling van de uitgaven.

Toelichting op de uitgaven

Het uitgavenbudget wordt met € 296,8 miljoen naar beneden bijgesteld. Zo wordt allereerst € 116,7 miljoen voor arbeidsvoorwaarden overgeheveld naar de Defensieonderdelen. Dit budget is met name bestemd voor gestegen personele uitgaven als gevolg van het arbeidsvoorwaardenakkoord 2025-2026, waaronder incidentele loonontwikkeling en eenmalige uitkering in 2024. Daarnaast is € 33,7 miljoen toegevoegd aan andere artikelen binnen de begroting; dit budget is bestemd voor de uitgaven als gevolg van een rechterlijke uitspraak waarbij het verlof van reservisten met terugwerkende kracht voor 5 jaar wordt toegekend.

In aanvulling hierop is € 42 miljoen aan budget overgeheveld naar COMMIT, voor hoger dan verwachte uitgaven bij dit defensieonderdeel. Daarnaast heeft Defensie een naheffingsaanslag van de Belastingdienst voldaan van € 10,4 miljoen. Het budget hiervoor is overgeheveld van dit artikel naar het artikel van DOSCO, van waar de betaling heeft plaatsgevonden. Vervolgens wordt € 14,4 miljoen overgeheveld voor maatregelen, waarvoor het budget nog op dit artikel werd aangehouden. Tot slot wordt het resterende budget met een omvang van € 57,4 miljoen neerwaarts aangepast.

Niet-Beleidsartikel 13 Bijdrage aan Defensiematerieelbegrotingsfonds

Art. Verplichtingen 0 0 0
Uitgaven 0 0 0
Ontvangsten 0 0 0

Toelichting op de uitgaven

Tot Prinsjesdag 2024 werd het Defensiematerieelbegrotingsfonds (K) gevoed met een bijdrage vanuit de defensiebegroting. Deze bijdrage was opgenomen in dit artikel en werd in het fonds ontvangen op artikel 7. Vanaf Prinsjesdag 2024 wordt het budget direct overgeheveld van de defensiebegroting en de begrotingen van andere departementen naar de betreffende artikelen op het DMF. Dit artikel wordt opgeheven. Deze maatregel is technisch van aard.

3 Bijlage subsidieoverzicht

Stichting Nederlands Veteraneninstituut (NLVi) 24.502 28.410 26.177 34.159 34.212 53 0 0 0 0 correctie op kosten aanvullende activiteiten 2022 2026 2026
Nationaal Comité Herdenking Capitulatie 1945 Wageningen 25 25 25 40 40 0 2021 2026 2026
Stichting Veteranen Platform (VP) 212 245 258 285 285 0 2022 2027 2027
Stichting Koninklijke Defensiemusea 17.141 18.184 19.256 18.940 18.940 0 2019 2025 2025
Stichting Nationale Taptoe 304 322 322 346 346 0 2022 2027 2027
Universiteit van Amsterdam 74 0 74 148 148 0 2022 2027 2027
Stichting Maritiem Kenniscentrum 23 25 25 25 25 0 2022 2027 2027
Stichting Historische Vlucht 118 123 125 125 125 0 2022 2027 2027
SWoon NLDA 22 23 25 25 25 0 2022 2027 2027
Stichting Klachtentelefoon Luchtverkeer Limburg 75 75 75 75 0 n.v.t. 2027 2027
Subsidies te verstrekken na evaluatie/ nader te verdelen 0 949 2.033 2.375 342
Totaal subsidies 47.293 47.432 47.311 56.201 56.596 395 0 0 0 0
De genoemde bedragen betreffen het wettelijk plafond voor subsidies