Preview document (🔗 origineel)

---

Openbare rondetafelgesprek (RTG) over het bij de Kamer aanhangige initiatiefwetsvoorstel van het lid Podt Wet toetsing levenseindebegeleiding van ouderen op verzoek (Kamerstuk 35534), 8 december 2024

Blok 4 van 20.00 – ca. 20.50 uur: Perspectieven van wetenschappers (juridisch, ethisch en filosofisch)

Position paper dr. Theo Boer, hoogleraar Ethiek van de Gezondheidszorg, Protestantse Theologische Universiteit (Utrecht)

Ik wil drie commentaarpunten inbrengen

• De Wet toetsing levenbeindebegeleiding van ouderen op verzoek is discriminatoir en stigmatiserend. Het suggereert dat bij wie een bepaalde leeftijd heeft bereikt, de samenleving niet (verder) zal investeren in suïcidepreventie en diens suïcide zelfs zal faciliteren. Dat zet de oudste generatie weg als “wij kunnen zonder u”, terwijl uitgerekend ouderen al vaak gelden als ‘duur’, ‘opmakers’, ‘saai’, ‘conservatief’ en ‘uitgerangeerd’. Natuurlijk verzekeren de voorstanders dat er geen druk mag zijn en dat iedereen 100% vrij is om voor een eventueel traject richting (hulp bij) zelfdoding te kiezen. Maar dan zien we over het hoofd dat mensen maatschappelijke (en zelfs economische, of familiaire) druk ook kunnen internaliseren: men gaat volledig overtuigd en vrij geloven dat het onder bepaalde omstandigheden voor een mens inderdaad beter is om de pijp aan Maarten te geven.

• Het wetsvoorstel is paternalistisch. Het suggereert dat burgers onder de 75 jaar oud niet voldoende reden hebben om hun leven te beëindigen, terwijl onderzoek heeft uitgewezen dat het aantal mensen die vanwege ‘voltooid leven’ een actieve doodswens hebben, onder de 75 jaar ongeveer even groot is als boven de 75 jaar. We kennen waarschijnlijk allemaal wel mensen die op eerdere leeftijd hopeloos uitgedoofd zijn. Het vinden en doorlopen van een biografie waaraan je vervolgens het adjectief ‘voltooid’ kunt beschouwen is hoogstpersoonlijk en kan bij de één bij vijftig aan de orde zijn en bij de ander bij honderd jaar nog niet.

• Dat betekent dat áls je hulp bij zelfdoding mogelijk wilt maken, je dit moet openstellen aan een ieder die wilsbekwaam is en een duurzame en actieve doodswens heeft.

• Met vermoedelijk veel artsen juich ik toe dat dit wetsvoorstel niet spreekt over euthanasie. Niettemin kan worden betwijfeld of de overheid zich überhaupt met het faciliteren van zelfdoding moet willen inlaten.

Utrecht, 3 december 2024